B GIÁO DO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
THC TRNG VÀ GII PHÁP HN CH
RI RO TÍN DNG TI CHI NHÁNH
HAI BÀ
SINH VIÊN THC HIN C KHÁNH
MÃ SINH VIÊN : A17334
CHUYÊN NGÀNH : NGÂN HÀNG
HÀ NI 2013
B GIÁO DO
I H
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
THC TRNG VÀ GII PHÁP HN CH
RI RO TÍN DNG TI CHI NHÁNH
Ging ng Dn : Th.s Trn Th Thùy Linh
Sinh Viên Thc Hin c Khánh
Mã Sinh Viên : A17334
Chuyên Ngành : Ngân Hàng
HÀ NI 2013
Thang Long University Library
LI C
tài Khóa lun tt nghip ca em c rt nhiu s quan tâm và
ca các Thy, Cô giáo trong khoa Kinh t - Qun lýng dn trc tip và các
cô chú, anh ch t Hà Ni.
Em xin chân thành c các anh ch, cô chú ti Chi nhánh Ngân hàng Công
Hà N em hoàn thành tt bài Khóa lun
tt nghip này.
Thy, Cô giáo trong khoa Kinh t - Qu
nhit tình ging dy, ch bo và truyt cho em nhng kin thc b ích, quý báu trong
sut nhc va quac bit, em xin cô giáo Th.s Trn Th Thùy Linh
ng dn, ch bo và em trong sut quá trình em hoàn thành bài
Khóa lun tt nghip này.
Mt ln na em xin chân thành cm
Hà Ni, ngày 29 tháng 10 nm 2013
Sinh viên
c Khánh
MC LC
Trang
TNG QUAN V TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG TRONG
HONG KINH DOANH CI 1
1.1. Hot đng tín dng ca các Ngân hàng thng mi 1
1.1.1. Khái quát v Ngân hàng thng mi 1
1.1.2. Khái nim v tín dng Ngân hàng 3
1.1.3. Phân loi tín dng Ngân hàng 3
1.1.4. Các nguyên tc tín dng Ngân hàng 5
1.2. Ri ro tín dng trong hot đng ca Ngân hàng thng mi 6
1.2.1. Khái nim ri ro tín dng 6
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng 7
1.2.3. Nguyên nhân gây ra ri ro tín dng ti Vit Nam 7
1.2.4. Tác đng ca ri ro tín dng 10
1.2.5. Du hiu nhn bit ri ro tín dng 12
1.2.6. Mt s ch tiêu phn ánh ri ro tín dng 12
1.3. Mt s bin pháp hn ch ri ro tín dng trong Ngân hàng thng mi 16
1.3.1. Xây dng chính sách tín dng 16
1.3.2. Xây dng h thng xp hng tín dng ni b 17
1.3.3. Phân tích tín ếng và xác đnh mc đ ri ro tín ếng 18
1.3.4. Thc hin đy đ khâu bo đm tín dng 18
1.3.5. Thc hin tt quy trình giám sát tín dng 19
1.3.6. Phân tán ri ro tín dng 19
1.3.7. X lý hiu qu n quá hn 19
1.3.8. S dng các công c phái sinh 19
1.3.9. Lng hóa ri ro tín dng 20
THC TRNG HONG TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG
T I C PH T NAM -
23
2.1. Gii thiu v Chi nhánh Ngân hàng Công thng Hai Bà Trng – Hà Ni 23
Thang Long University Library
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 23
2.1.2. C cu t chc – b máy hot đng ca NHCT Hai Bà Trng 24
2.2. Tình hình hot đng kinh doanh ti Chi nhánh Ngân hàng Công thng Hai
Bà Trng – Hà Ni 27
2.2.1. Huy đng vn 27
2.2.2. Hot đng s dng vn 32
2.2.3. Kt qu doanh thu – chi phí – li nhun ca NHCT Hai Bà Trng 33
2.2.4. Phát trin các dch v Ngân hàng 34
2.2.5. Hot đông kinh ếoanh ngoi hi ti NHCT Hai Bà Trng 36
2.3. Thc trng ri ro tín dng ti Chi nhánh Ngân hàng Công thng Hai Bà
Trng – Hà Ni 37
2.3.1. Tình hình hot đng tín dng ti Chi nhánh Ngân hàng Công thng Hai
Bà Trng – Hà Ni 37
2.3.2. Thc trng ri ro tín ếng ti Chi nhánh Ngân hàng Công thng Hai Bà
Trng – Hà Ni 43
2.4. ánh giá ri ro tín dng ti Chi nhánh Ngân hàng Công thng Hai Bà
Trng – Hà Ni 52
2.4.1. Nhng kt qu đt đc 52
2.4.2. Nhng đim còn tn ti và nguyên nhân 53
CÁC GII PHÁP, KIN NGH NHM HN CH RI RO TÍN
DNG T I C PHN T
NAM 56
3.1. nh hng hot đng tín dng ti Chi nhánh Ngân hàng Công thng Hai
Bà Trng – Hà Ni trong nm 2013 56
3.2. Các gii pháp hn ch ri ro tín dng ti Chi nhánh Ngân hàng Công thng
Hai Bà Trng – Hà Ni 58
3.2.1. Hoàn thin, thc hin nghiêm ngt quy trình tín dng 58
3.2.2. Nâng cao hn na cht lng thm đnh tín dng 58
3.2.3. Hoàn thin và nâng cao h thng thông tin ca Ngân hàng 59
3.2.4. a ếng hoá danh mc cho vay 60
3.2.5. T chc phân tích, phân loi n xu thỀo đnh k 60
3.2.6. Tng cng đôn đc, x lý và thu hi đi vi các khon n quá hn và các
khon n tn đng 61
3.2.7. C cu li mt s khon n 62
3.2.8. Tng cng k nng qun lý ri ro trong hot đng Ngân hàng 63
3.2.9. Thc hin nghiêm túc các quy đnh v đm bo tin vay 63
3.2.10. Nâng cao ý thc, trách nhim và trình đ chuyên môn ca cán b Ngân
hàng nói chung và cán b tín dng nói riêng 64
3.2.11. Tng cng cht lng, hiu qu hot đng kim tra, kim soát ni b 65
3.2.12. Trích lp qu d phòng ri ro 66
3.2.13. Xây dng h thng phân loi và xp hng khách hàng t đng 66
3.3. Mt s kin ngh 67
3.3.1. Kin ngh vi Ngân hàng Công thng Vit Nam 67
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 68
3.3.3. Kin ngh vi Chính ph và Chính quyn đa phng các cp 70
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt
Bng sn
DN
Doanh nghip
L/C
Letter of Credit
NH
Ngân hàng
NHCT
NHNN
c
NHTM
i
NQH
N quá hn
RRTD
Ri ro Tín dng
SXKD
Sn xut kinh doanh
TDN
T
Tài sm bo
TTCD
T chc tín dng
TTCK
Th ng chng khoán
USD
United States Dollar
VAMC
Vietnam Asset Management Company
Ving
XHTD
Xp hng tín dng
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V TH, CÔNG THC
Trang
Bng 2.1. Kt qu ng v 28
Bng 2.2. Kt qu doanh thu chi phí li nhun c 33
Bng 2.3. Hong thanh toán L/C t 35
Bng 2.4. Hong kinh doanh ngoi hi t 36
Bng 2.5. Kt qu hong tín d 38
B phân theo nhóm n t 44
Bng 2.7. Phân loi n xu, n quá hn theo nhóm n 47
Bng 2.8. Phân loi n quá hng khách hàng 48
Bng 2.9. Vòng quay vn tín d 50
Bng 2.10. Trích lp qu d phòng r 51
th 2.1. Vng phân theo loi tin 29
th 2.2. Vng theo thành phn kinh t 30
th 2.3. Vng phân theo thi gian 31
th 2.4. T 32
th tín dng theo loi tin 39
th tín dng khách hàng 40
th tín dng theo thi gian 41
th tín dng theo Tài sm bo 42
2.1. u t chc ca NHCT Hai 24
Thang Long University Library
LI M U
1. LÝ DO CH TÀI:
Khi nn kinh t c ta hi nhp ngày càng sâu vi nn kinh t th gii thì v
cnh tranh gia các Ngân hàng ngày càng bc l c, vi s phát trin rt
nhanh ca h thng Ngân hàng trong l
mi C phn thì tình trng cnh tranh din ra ngày càng gay gt, còn i vi phm vi
quc t thì kh nh tranh ca Nc vn còn rt nhiu hn ch. Các
c ngoài ch yu cung cp các dch v, nht là các dch v Ngân hàng hin
ithì hong cho vay vn là hong chính ca các Ngân hàng trong
lin vi hong tín dng luôn là ri ro tín dng. Khi ri ro tín dng xy ra
s n kt qu ho nh tranh ca Ngân
hàng. Ri ro tín dng xy ra không ch gây ra nhng tn tht v tài chính mà còn nh
n uy tín ca Ngân hàng, làm gim sút nim tin ca i vi c h
thng Ngân hàng. Do tính cht lây lan ca nó, ri ro tín dng có th u mi ca nhng
cuc khng hong tài chính hoc khng hong Kinh t - Xã hi.
Trong bi cnh th ng tài chính Vit Nam n thì h thng Ngân
hàng i vc k vng vn ch yu và quan trng cho nn
kinh t. Song trong thi gian qua, vi vic phát trin nhanh ca c h thng Ngân hàng,
cùng vng tín d tip tc m rng c v s ng và giá tr
ca các khong tín dy ra ri
ro tín dng s c trng ti h thi Vit Nam cho
thy, các v v ri ro tín dng c phân tích, và kim soát mt cách
cht ch, nht là khi h thng Ngân hàng b nhng ng không tt t nn kinh t, nên
khi ri ro tín dng xy ra thì nó s có nhng ng xu ti bn thân các Ngân hàng,
ti h thng Ngân hàng và c vi nn kinh tvic nâng cao hiu qu công tác
rc bit là vic phân tích, n pháp
hn ch ri ro tín dng ti Vit Nam nhm hn ch ri ro tín dng,
nâng cao hiu qu ho nh tranh trong quá trình hi
nhp hin nay và nâng cao s a h thng
Ngân hàng i c nhng tng xu t nn kinh t ht sc
quan trong, cp thit và mang tính thi s trong thm hin ti. Chính vì vây,
la ch Thc trng và các gii pháp hn ch ri ro tín dng ti Chi nhánh
Ngân hàng C tài Khóa lun tt nghip ca mình.
2. MC TIÊU C TÀI:
c nghiên cu nht 3 mc tiêu sau :
Th nht là làm rõ v lý lun v tín dng và ri ro tín dng.
Th hai là phân tích thc trng hong tín dng, ri ro tín dng và các bin pháp
phòng nga ri ro tín dng hn ch
dng và phòng nga ri ro tín dng ti C.
Th lý lun và phân tích thc trt s gii pháp nhm
phòng nga, hn ch ri ro tín dng ti C.
NG VÀ PHM VI NGHIÊN CU:
ng nghiên cu c tài là hong tín dng, ri ro tín dng và các bin
pháp nhm phòng nga hn và ch ri ro.
Phm vi nghiên c tài tp trung nghiên cu lý lun và thc trng hong tín
dng, ri ro tín dn 2010 - 2012 ti , t
các bin pháp nhm phòng nga và hn ch ri ro tín dng ti Chi nhánh NHCT Hai Bà
mt cách có hiu qu.
4. U:
Nhm làm ni bt v nghiên c tài s du
: P phân tích tng h
sánh, phân tích t trng, s tuyi, s i.
p, x lý s liu: S lic thu thp t ng
niên, các báo cáo tng kt ho ng kinh doanh ca NHCT Vit Nam và Chi nhánh
, t ng kê, báoc x lý trên máy tính.
5. CU TRÚC NI DUNG KHÓA LUN:
Ngoài li m u và li kt, Khóa lun c trình bày trong :
1: Tng quan v tín dng và ri ro tín dng trong hong kinh doanh ca
Ngân hàng Ti.
2: Thc trng hong tín dng và ri ro tín dng t
mi c pht Nam - .
3: Các gii pháp, kin ngh nhm hn ch ri ro tín dng ti Ngân hàng
i c t Nam
Thang Long University Library
1
TNG QUAN V TÍN DNG VÀ RI RO TÍN DNG TRONG
HONG KINH DOANH CI
1.1. Hong tín dng ca các i
1.1.1. Khái quát v i
- Khái nim v i:
i n ti và phát tri, gn
lin vi s hình thành và phát trin ca nn kinh t hàng hoá. S phát trin ca h thng
ng quan trng và to ln quá trình hình thành và phát trin
ca nn kinh t c li khi nn kinh t hàng hoá ngày càng phát trin mnh
m n cao nht là nn kinh t th c
hoàn thin, gi mt vai trc bit quan trng và tr nh ch tài chính không th
thic. Nói cách khác thì NHTM có th coi là mt b phn không th tách ri khi
i sng xã hi, là mt sn ph c bit ca nn kinh t th ng. S i ca
u mc nhy vt trong quá trình phát tria nhân loi và là
kt qu tt yu ca quá trình phát trin ca nn kinh t tin t.
Hin nay có rt nhi NHTM vi nhng cách nhìn nhn khác nhau,
chng h
+ Ti M: NHTM là công ty kinh doanh tin t, chuyên cung cp dch v tài chính và
hong trong ngành công nghip dch v tài chính;
+ Ti Pháp: NHTM là nhng xí nhing xuyên nhn ci hình thc
tin gi hay hình thc khác và h dùng vào chit khu, tín dng hay dch v tài chính;
+ Ti xác nhn các khon tin g cho vay, tài tr
Còn ti Vit Nam, theo lut NHNN và Lut các t chc tín dng s
"NHTM là mt loi hình t chc tín dc thc hin toàn b các hot
ng NH và các hong kinh doanh khác có liên quan nhm mc tiêu li nhu.
t các t chc tín dng s
+ T chc tín dng là loi hình doanh nghip thc hin mt, mt s hoc tt c các
hong Ngân hàng. T chc tín dng bao gm Ngân hàng, t chc tín dng phi
Ngân hàng, t chc tài chính vi mô và qu tín dng nhân dân;
+ Hong Ngân hàng là hong kinh doanh tin t và dch v Ngân hàng vi ni
ng xuyên là nhn tin gi và s dng s ti cp tín dng và cung
ng các dch v thanh toán qua tài khon.
2
ngôn t, cách dit và mt s n
có th thy NHTM là mt trong nhnh ch
dng các dch v tài chính vi nghip v n là nhn tin gi, cho vay và cung ng các
dch v thanh toán. Ngoài ra, NHTM còn cung cp nhiu dch v khác nhm tho mãn ti
u v sn phm dch v ca xã hi.
- Các chi:
+ Chng:
Chc xem là chng nht ca NHTM.
Khi thc hin chu ni gii
tha v i có nhu cu v vn. Vi ch
y, vng li nhun là khon chênh lch
gia lãi sut nhn gi và lãi sut cho vay, và góp phn to li ích cho tt c các bên
tham gia: Ni gi ti
+ Ch
qu cho các doanh nghip và cá nhân, thc hin
các thanh toán theo yêu cu c: Trích tin t tài khon tin gi ca h
thanh toán tin hàng hóa, dch v hoc nhp vào tài khon tin gi ca khách hàng tin
thu bán hàng và các khon thu khác theo yêu cu ca khách hàng
Các NHTM cung cp cho khách hàng nhin thanh toán tin l
y nhim chi, y nhim thu, th rút tin, th thanh toán, th tín du,
khách hàng có th chn cho mình pc thanh toán phù hp. Nh
th kinh t không phi gi tin trong túi, mang theo ti gp ch n, gi phi
thanh toán dù gn hay xa mà h có th s dng m thc hin
các khon thanh toán. Do vy các ch th kinh t s tit kic rt nhiu chi phí, thi
gian, lm bo thanh toán an toàn. Chy
nhanh t thanh toán, t n vn, t n phát trin kinh t.
+ Chn thanh toán:
Tn thanh toán là mt chng, phn ánh rõ bn cht ca
NHTM. Vi mc tiêu là tìm kim li nhut yêu cu chính cho s tn ti và
phát trin ca mình, các NHTM vi nghip v c hin
c chn cn thanh toán cho nn kinh t.
Chc th hai ch
ca NHTM là chng và chc
Thang Long University Library
3
trung gian tín dng, NH s dng s v cho vay, s tin cho vay
ra lc khách hàng s d mua hàng hóa, thanh toán dch v trong khi s
tài khon tin gi thanh toán ca khách hàng vc coi là mt b phn ca tin giao
dc h s d mua hàng hóa, thanh toán dch vi ch
thn thanh toán trong nn kinh tng nhu cu
thanh toán, chi tr ca xã hi. NHTM tn thanh toán ph thuc vào t l d
tr bt buc ci vi NHTM. Do vy Ngân hàng Trung
l ng cung tin vào nn kinh t ln.
Các cha NHTM có mi quan h b sung và h tr l
chng là chbn t cho vic thc hin các ch
ng thi khi NHTM thc hin tt chn
thanh toán" s góp phn m rng hong ca ch
1.1.2. Khái nim v tín dng Ngân hàng
ín dng Ngân hàng
g din tng th
Tín dng Ngân hàngNgân hàng
Ngân hàng
Ngân hàng
ng NH
sau: NHNH
c
NH [10, tr343]
Ngân hàng.
1.1.3. Phân loi tín dng Ngân hàng
ng Ngân hàng
NHTM
4
- vào thi hn:
+
+
n c nh
;
+
i ro cao nht do thi gian cho vay kéo dài.
-
+ ;
+
;
+
;
+ M
;
+ : B
-
+ các
+ là
Thang Long University Library
5
-
+
các NHTMNHTM
+ T
này
Tuy nhiên, các NHTM
Ngân hàng;
Ngoài ra, TDc phân loi theo ngành kinh t (công, nông nghi
ng tín dng (tài sng, tài sn c nh), theo m dng vn (sn
xuc phân loi tín dng cho phép các NHTM theo dõi ri ro và sinh
li, gn lin vi nhc tài tr có chính sách lãi sut, bm, hn mc và
chính sách m rng phù hp.
1.1.4. Các nguyên tc tín dng Ngân hàng
Hong tín dng ca NHTM da trên mt s nguyên tc nhnh nhm bo
tính an toàn và kh i. Nhìn chung, hong này phi tuân theo 3 nguyên tc sau:
+ Th nht: Khách hàng phi cam kt tr c gc và lãi cho NH trong mt thi gian xác
a trên các khon tin gi ca khách hàng và bn thân
n. Cho nên khách hàng phi có trách nhim hoàn tr c gc và lãi
có th tn ti và phát trin, Ngân hàng luôn yêu ci vay vn
phi thc hit trong hng tín dng;
+ Th hai: Khách hàng phi cam kt s dng tín dng theo mc tho thun
vi NH, phù hp theo lut hing, hong tín dng ca NH
nh trong lui NH lnh riêng. M dng
vc ghi trong hng tín dm bo, NH không tài tr cho nhng hot
ng trái pháp lut và ngoài phm vi ca NH. Nu khách hàng s dng vn sai mc
i hoàn toàn chu trách nhic NH và lut pháp;
+ Th ba: Ngân hàng tài tr dc d án) có hiu qu. Bi vì ch
khi hong s dng vn vay NH và mang li li nhun thì khách hàng mi có kh
vng hp thc d
có th có ri ro cao, NH yêu cu khách hàng phi có các hình thm bo tin vay.
6
1.2. Ri ro tín dng trong hong ci
1.2.1. Khái nim ri ro tín dng
i là mt doanh nghip kinh doanh tin t - loc
bit, do vy nó chng rt nhiu ri ro, gây nhng tn tht không mong mui vi
các NHTM. Nhng ri ro mà các NHTM ng gp phi trong quá trình ho:
Ri ro lãi sut, ri ro hi ro thanh khon, ri ro tng v t
ng tín dng là hong chính và là hong sinh li ch yu ca NH nên ri ro tín
dng là mt trong nhng ri ro không th tránh khi và có th mang li nhng tn tht
nghiêm tri vi NH, thm chí làm phá sn. Vy ri ro tín dng là gì?
vào Khou 02 cnh v phân loi n, trích lp và s dng d
x lý ri ro tín dng trong hong NH ca t chc tín dng (Ban hành theo
Quynh s -NHNN ngày 22/04/2005 ca Thc NHNN) thì: i ro
tín dng trong hong Ngân hàng ca t chc tín dng là kh y ra tn tht trong
hong Ngân hàng ca t chc tín dng do khách hàng không thc hin hoc không có
kh c hi ca mình theo cam kt.
T 02/2013/TT-nh v phân loi tài sn có, mc
p d phòng ri ro và vic s dng d x lý ri ro
trong hong ca t chc tín dc ngoài (01/06/2014 mi
có hiu li ro tín dng trong hong Ngân hàng là tn tht có kh
i vi n ca t chc tín dng, chi nhánh Ngân hàng c ngoài do khách
hàng không thc hin hoc không có kh c hin mt phn hoc toàn b
ca mình theo cam kt cách rõ ràng và c th i
Quynh n mnh bao gm c i nhánh Ngân hàng
không ch riêng các t chc tín dng mà Quynh 493 cp ti.
ng, khi thc hin mt hong tài tr c th, Ngân hàng c gng phân
tích các yu t c an toàn là cao nht, và Ngân hàng ch quynh
cho vay khi thy rng ri ro tín dng s không xy ra. Tuy nhiên, không phi bao gi các
quy phn là do khách hàng, phn là do NH t các
yu t ng. Do vm qun lý toàn b NH, ri ro tín dng là
không th tránh khi, là tt yu khách quan. Nhim nht trí rng, ri ro tín dng
là bng trong kinh doanh, ch có th hn ch ch không th loi tr.
Thang Long University Library
7
1.2.2. Phân loi ri ro tín dng
Da vào hình thc biu hin có th phân ri ro tín dng thành 3 loi sau:
- Ri ro sai hn: Là loi ri ro khi khách hàng không tr n t
trong hng tín dng. i ro ngoài ý mun ch quan ca khách hàng, h
có thin chí tr n m thi g tài chính dn chm tr n
cho NH. Rc tp trung nhc NH gia h
du hiu ca RRTD;
- Ri ro không thu hc nó là nhng khon vay mà NH có kh i
c vn vay rt th mt vn. Khách hàng c tình chim dng vn
ca NH ho do doanh nghip b phá sn, NH s tìm m thu
hc hoc . Loi rng tp trung
n sang n quá hi ri ro mà NH và các ngành có
liên quan cn quan tâm nhiu nht;
- Ri ro tim n: Là loi ri ro tim n trong s ng chng,
tp trung nhng món vay mà quá trình làm th tc cho vay cán b tín d
không tuân th cht ch và nhng món vay
o n.
1.2.3. Nguyên nhân gây ra ri ro tín dng ti Vit Nam
Nn kinh t có nhiu bing, hot ng kinh doanh ca các NHTM và DN luôn
phi mt vi nhiu ri ro có th dn thua l hoc phá sn nu không có chính sách
qun lý cht ch và hp lý. Nhng ri ro này xut phát t các nguyên nhân ch quan và
i ro xut phát t i vay và t chính bc gi
là ri ro do nguyên nhân ch quan, còn ri ro tín dng xut phát t ng kinh doanh
hay các yu t ng t bên ngoài ti NH thì gi là ri ro do nguyên nhân khách quan.
- Nguyên nhân ch quan:
+ Ri ro do các nguyên nhân t phía khách hàng vay:
S dng vn sai mn chí trong vic tr n vay: các DN
khi vay v th, kh thi. Tuy nhiên trong quá
trình kinh doanh ca mình, không phi lúc nào có th tr
n NH, nhn nn kinh t n ti. Nn kinh t ng,
c hàng, chính vì th tình trng trn n hay không có kh
n cho NH ngày càng nhia, không ít các DN c tình s dng vn sai
m ý l chit tài sn, chính vì th i ro cho NH.
8
Kh n lý kinh doanh kém: Khi các DN vay ti m rng quy mô
SXKDn là tp trung vu n vt cht ch ít DN nào mnh di
mi cung cách qu máy giám sát kinh doanh, tài chính, k toán theo
n mc. Quy mô kinh doanh phình ra quá ln so vn lý là nguyên
nhân dn s phá sn cán SXKD y kh thi mà l ra nó phi thành
công trên thc t.
Tình hình tài chính DN yu kém, thiu minh bch: Quy mô tài sn, ngun vn nh
bé, t l n so vi vn t m chung ca hu ht các DN Vit Nam. Ngoài
ra, thói quen ghi chép , chính xác, rõ ràng các s sách k toán vc các
DN tuân th nghiêm chnh và trung thc. Do vy, s sách k toán mà các DN cung cp
cho NH nhiu khi ch mang tính cht hình thc cht. Khi cán b NH lp các
bng phân tích tài chính ca DN da trên s liu do các DN cung cng thiu tính
thc t và xác thn luôn xem trng phn tài sn
th ch da cu phòng chng ri ro tín dng.
+ Ri ro do các nguyên nhân t phía Ngân hàng cho vay:
Lng lo trong công tác kim tra ni b ca các Ngân hàng: Kim tra ni b m
m tính thi gian vì nó nhanh chóng, kp thi ngay khi va phát
sinh v và tính sâu sát c i kim tra viên, do vic ki c thc hin
ng xuyên cùng vi công vic
kim tra ni b ca các NH h tn ti trên hình thc.
R chuyên môn nghip v ca cán b tín dng: Mt s v án
kinh t ln trong thi gian vn cán b các u có s tip tay
ca mt s cán b tín dng cùng vi khách hàng làm gi h chun cho vay
bng cách nâng giá tr ca tài sn th chp, cm c lên giá quá cao so vi thc t hay b
n trong quy trình tín d ng tín dc ký kt và tin ti
gii ngân cho khách hàng. Chính vì thc ca cán b là mt trong các yu t ti
quan tr gii quyt v hn ch ri ro tín dng. Mt cán b kém v lc có
th rèn luyn, bng thêm v nghip v và chuyên mônt cán b có th gii
v mi có nhng biu hin không tt v mc mà lc
b trí trong công tác tín dng thì có th s li nhng hu qu nghiêm trng cho NH.
Thiu giám sát và qun lý sau khi cho vay: Các Ngân hàng ng có thói quen tp
trung nhiu công sc cho vic thng quá trình kim tra,
king vn sau khi cho vay. Khi Ngân hàng cho vay thì khon cho vay cn phi
c qun lý mt cách ch m bo s c hoàn tr.
Thang Long University Library
9
Tuy nhiên trong thc hin tu này
mt phn do yu t tâm lý ngi gây phin hà cho khách hàng ca cán b NH, mt phn do
h thng thông tin qun lý phc v kinh doanh ti các DN quá lc hu, không cung cp
c kp th các thông tin mà các NH yêu cu.
S hp tác gia các NH quá lng lo: S hp tác này phát sinh do nhu cu qun lý
ri vi cùng mt khách hàng khi khách hàng này vay tin ti nhiu NH. Trong qun
tr tài chính, kh n ca mt khách hàng là mt con s c th, có gii hn t
ca nó. Nu do s thi i thông tin, d n vic nhiu NH cùng cho vay mt
khách hàng n mt quá gii hn tu cho tt c các NH
tham gia ch không riêng mt NH nào.
- Nguyên nhân khách quan:
+ Nhng bing kinh t không d c:
Khi nn kinh t ng lành mnh thì nhu chi có
u kin thun li cho hong tín dng. Tuy nhiên khi xut
hin nhng bing kinh t n kinh t có du hing kéo theo lm phát, giá
c mt s mn mt nhóm ngành thì ri ro tín dng vi
NH là rt ln. Nhii vay có th thích
rt nhii b hong sn xut, kinh doanh thua l nên kh n vn
m bo. Minh chng rõ nht chính là h thng NHTM Vit Nam b
ng ca cuc khng hoc khng hong n công Châu
Âu và nhng h l li vn còn cho ti bây gi.
+ S i trong các chính sách kinh t, pháp lut:
S thiu nht quán trong các chính sách kinh t pháp lu ng
không nh tp có s dng vn vay NH. Hong
kinh doanh ca doanh nghip s không nh khi có nhnh v
thu, vnng tín dng c ng nhiu bi nh
bn pháp lut v tài sm bo, d tr, trích l y, các chính sách kinh t,
pháp lut không hoàn ch doanh nghip v kh n,
n s an toàn ca NH trong hong cho vay.
+ S thanh tra, kiu qu ca NHNN:
Bên cnh nhng c gng và kt qu c, hom bo
an toàn h th ci thin v chc cán b thanh tra,
c yêu cu, thm chí mt s nghip v kinh doanh và công ngh
10
mi thì Thanh tra Ngân hàng c cp nht mi. N
thanh tra, giám sát lc hu, chi mi. Vai trò kic phát huy và
h thc t chc mt cách hu hiu. Thanh tra ti ch v
pháp ch yu, kh m soát toàn b th ng tin t và giám sát ri ro còn yu.
Thanh tra NH còn hong mt cách th ng theo kiu x lý v vi
kh n và phòng nga ri ro và vi phm.
+ H thng thông tin qun lý:
Hin nay Vit Nam công b v DN và NH.
Trung tâm thông tin tín dng Ngân hàng (CIC - Credit Information Center) ca NHNN
hot thnh mc tín nhim DN mt
c lp và hiu qu, thông tin cung cu, thiu cp nhng
yêu cu tra cc cho h thng NH trong vic
m rng và kim soát tín dng cho nn kinh t u kin thiu mt h thng thông
ng. Nu các NHTM c c gng chy theo thành tích, m rng tín dng trong
u king thông tin không cân xng thì s xu và RRTD
cho h thng NHTM Vit Nam.
1.2.4. ng ca ri ro tín dng
- ng ti nn kinh t:
Xét trong nn kinh t vào thm hin ti, ri ro tín dng rt
xu ti nn kinh t mà ni bt là t l n x ng cao so vi m an toàn,
t an toàn cho h thng NH và cho toàn nn kinh t nói chung. Mt s
c t ng tín di nn kinh t ng mnh
i kéo theo l vào th thì các NH cho vay rt
nhi ri ro cao n n thm hin ti, cùng
vi s ng ca nn kinh t nói chung thì không nhng h thng NHTM
him quan trng cc li nhng h qu t s
ng tín dng quá nóng nhng rt xu ti nn kinh
t. Doanh nghip vp cc ngun vn do mt bng lãi sut cao, cho dù cho
bây gi mt bng lãi sum mnh so vc, mà k c khi các DN vay
c vn thì h sn xut cm chy mnh m rng SXKD ng
hàng tn kho vn còn nhiu và sc mua không cao. òn có mng vn
rt ln ca nn kinh t m trong các d án bng sn, s bng tin
khng l t th ng chmt s lãng phí rt ln cho nn kinh t mà cho
thm hin ti vi quyt h n v
Thang Long University Library
11
Mt khác, các NHTM ng có mi liên h ng qua li ln nhau, khi mt NH
gp phi rn d dàng kéo theo tình trng khng hong ca c h
thng Ngân hàng, gây mt nh th ng tin tc biu kin nn kinh t
th ng n nay, mi hong thanh toán giao dch ca khách hàng c thc
hin qua NH, các DN hong ch yu nh vào vn NH, khi NH gp ri ro ln làm cn
tr trc tip quá trình chu chuyn vn, n hong kinh doanh ca DN.
- ng ti Ngân hàng:
Ri ro tín dng xy ra ng trc tin hong kinh doanh ca NH, nh
n ngun thu nhp, li nhun NH, thm chí nhiu NH kinh doanh thaa l trong
m li ly vn t có c p các khon thiu ht do
r và cung ng vn cho nn kinh
t ca NH s b gim sút , bên cm lòng tin ca khách hàng,
i gi tin rút ti tránh r n mt NH
khác khe m vay vn.
Vì vy, khi ri ro mc nh Ngân hàng có th p bng li nhun kinh doanh
hoc li ro m nghiêm trng, ngun vn t có c bù
p thit hi, tt yu s dn b vc ca s phá sn và ng ti c h thng
các NHTM.
- ng ti khách hàng:
Ngun vn huy dng chim mt phn lcu ngun vn ca NH, vì vy
khi NH gp ri ro, nu nghiêm trng gây mt kh i chu thit hi
u tiên chính là các khách hàng gi tin. Ngun vn mà ng t
phi là ít, s tin h gi vào NH không phi là nhiu tin h tit kim trong
nhi thc hin các d cho cuc sng hin ti.
Chính vì vy khi ri ro xy ra s ng trc tin cuc sng ng ngày, làm xáo
trn cuc sng ca các khách hàng gi tin, gây mt nim tin vào h thng Ngân hàng và
có th to ra nhng h qu xu cho xã hi.
Ngoài ra, khi Ngân hàng gp ri ro thì khách hàng là doanh nghip và các ch th
kinh doanh có quan h tài chính v b mt vn d
sn xut kinh doanh, gây chm tr trong vic thanh toán và ng không tt n quan
h ca DN i vi NH. Khi mà DN cn vn thì h buc phi quan h vi NH khác và
phi tn thêm mt khong th thit lp h n, gây trì hoãn quá trình sn
xut, và nu ri ro ln xy ra có th DN s n.
12
1.2.5. Du hiu nhn bit ri ro tín dng
Mt s du hiu d nhn thy mà các NHTM có th phát hi
hàng vay phát hành séc quá s a tài khon
tin gi gim liên tc, xut hin các khon n quá ht nim tin nhiu vào các khon
n ngn hn, xin gia hn n nhiu ln hoo n nhiu l i,
ng s dng các ngun tài tr ngn hn cho các hong trung và dài hn, chp nhn
tài tr vi mc chi phí cao nht, các khon phi tr n phi thu gim, m
án chm n gc và lãi, vay l
Ngoài ra có th da vào thông tin tài chính k n b
chm tr, trì hoãn np các báo cáo tài chính hay t n
thy t l n i nhun gim, kh n/vng
gim, nhi nhanh chóng ca tài sn c
1.2.6. Mt s ch tiêu phn ánh ri ro tín dng
- Ch ng tín dng:
+ Vòng quay vn tín dng:
Vòng quay vn tín dng (ln) =
Ch ng t luân chuyn vn tín dng ca ngân hàng, thi gian thu
hi n ca ngân hàng là nhanh hay chm, phn ánh tn sut s dng vn ca NH và là ch
tiêu quan trng xem xét chng tín dng ca NH. Vòng quay càng ln vi s
ng t ng vn NH b c s dng mt cách hiu qu, tit kim chi phí
và to ra li nhun cho Ngân hàng.
+ T l n quá hn trên t:
T l n quá hn trên t (%) =
Theo quyt - quá hn là khon n mà mt phn
hay toàn b n gu t l n quá hn càng cao thì m RRTD
cho NH càng ln (T l i 5% có th coi là an toàn). Vic NQH ng t
p khó khc tr n là t sau này khách
hàng tr n cho NH là rt thp. Mt khác, t l n quá hng i vic
chi phí ca NH m chi phí thc t
là ch n ng tín dng. Ch tiêu này càng th
chng tín dng cc lng mt
Thang Long University Library
13
ng nhnh nhm bo hong tín dng và phòng tránh r
không th ng khi ch s t quá tiêu chun chung ca ngành thì là không
t có th c m tình hình n quá hn ca NH, ta
cn ph tiêu vòng quay ca các khon n quá hn này, kh
gii quyt các khon n quá hn. Bi vì, t l n quá hn cao mà kh i quyt n
quá hn hay vòng quay ca các khon n quá hn cao thì kh p ri ro tín dng
s st thc li, NH s p ri ro tín dng là rt ln.
+ T l n xu trên tn:
T l n xu trên t ( %) =
Theo quy-NHNN thì: "N xu (NPL - Nonperforming Loan) là
các khon n thuc các nhóm 3, 4 và 5. T l n xu trên t là t l
chng tín dng ca t chc tín d.
tiêu quan trng nhng chng nghip v tín dng ca NH.
Tng n xu ca ngân hàng bao gm n quá hn, n khoanh, n quá hn chuyn v n
trong hn, chính vì vy ch tiêu này cho thy thc cht tình hình chng tín dng ti
ng thi phn ánh kh n lý tín dng cc
thu hi n ci vi các khon vay. T l n xu càng cao th hin cht
ng tín dng cc lng mi NH ra
mng nhnh nhm bo hong tín dng và phòng tránh ri ro.
+ T l khách hàng có n quá hn:
T l khách hàng có n quá hn (%) =
T l này cho bit % s khách hàng có NQH trên tng s khách hàng . D
nhiên t l này càng thp càng tt, chng t NH có nhiu khách hàng uy tín, tr n
hu t l này càng cao thì càng nguy him, cho thy nhiu khách hàng không
tr c n t vu t l khách hàng có NQH th
l n quá hn ri ro theo thn cho vay ln có v
các khon cho vay có món nh.
- Ch s phn ánh tình hình tn tht tín dng:
+ T l trích lp d phòng ri ro tín dng:
14
T l trich lp d phòng RRTD ( %) =
D phòng ri ro tín dc trích lp theo quynh s -NHNN sa
i, b sung mt s u cnh v vic phân loi n, trích lp và s dng d
x lý ri ro tín dng trong hong Ngân hàng ca t chc tín dng ban hành
theo Quynh s -NHNN, ch s này cho bi c
trích lp d phòng. Ch s này càng cao cho thy chng các khon tín dng ca NH
c và kh g thu hi n thng ti li nhun ca NH khi
chi phí trích lp d c chuyn thng vào chi phí hong ca NH, chính
vi vy trong thi gian va qua không có nhiu NH trích lp d phòng RRTD nên
n quá hn và n xg lên rng các NH s trích lp <=5% và tùy
thuc vào tn. Nu ch s này thp thì có th phn ánh chng ci thin ca
các khon n, hoc có th do các khon d c trích l nh.
+ T l n mt trng:
T l n mt trng (%) =
Ch tiêu này cho bi c xóa, tc là n không th thu hc
n vào ngoi b NH theo dõi. T l này càng thp thì càng tt và thông
t quá 2%, nó chng t NH vn còn có kh c các
khon n t vu t l t
quá 2%, chng t NH có nhiu khon cho vay b mt trng, chng tín dng có v
và ng rt ln ti hong kinh doanh ca Ngân hàng.
- Ch s p ri ro cho hong tín dng:
i vi các khon NQH khi d i, các NHTM buc phi
trích lp d p. Nu vic trích lp p phn tài sn b
ri ro thì NH phi ly li nhuc trong k ng hp nu c hai
ngu thì ngun th ba s n vn t có ca NH. Do
giá NH có kh p các khon cho
vay b mng xem xét qua các h s kh p các khon
mt tr
+ H s kh p các khon cho vay b mt trng:
H sô kh p các khon cho vay b mt trng = D c
trích l b mt trng
Thang Long University Library
15
H s này <1 tc là NH không có kh p ri ro t các khon trích lp d
phòng. Mt cách khác, bng cách cng thêm vào t s ca h s trên phn li nhun thu
c t hong kinh doanh trong k thì có th kim c tt c các khon thu nhp
s trang tri các kho mt hay không theo ch
+ H s kh p các khon cho vay b mt trng tín dc trích lp:
H s kh p các khon cho vay b mt trng tín dc trích lp =
(Li nhuc thu + D b mt trng
- Ch s an toàn vn ti thiu - Capital Adequacy Ratio CAR:
T l an toàn vn ti thiu là m an toàn vn cc tính
theo t l pha tng vn cp I và vn cp II so vi tng tài sn có ri ro ca NH
(bao gm c ni và ngai bng).
CAR (%) =
T l bo v nhi gi tic ri ro ca NH và
u qu ca h thng tài chính toàn cu. Bng t l i
ta có th c kh a NH thanh toán các khon n có thi hi mt
vi các loi r, ri ro vn hành. Chính vì lý do trên, các nhà qun lý
nh rõ và giám sát các NH phi duy trì mt t l an toàn vn ti
thiu, gin mc Basel mà các h thng NH trên th gii áp dng ph bin.
nh mi v t l an toàn vn ti thiu ti u 4 Mc 1 ca Thông
13/2010/TT-nh v các t l bm an toàn trong hong ca t chc tín
d chc tín dng, tr chi nhánh Ngân hàng c ngoài,
phi duy trì t l an toàn vn ti thiu 9% gia vn t có so vi tng tài si ro
ca t chc tín dng (t l an toàn vn riêng l.
- T l cp tín dng so vi ngun vng Loan to Deposit Ratio LDR
c ht rng t l cp tín dng so vi ngun vng là mt trong nhng t
l c nhic trên th gii s dng khá ph bin.
Ch tiêu này phc bao nhiêu so vi ngun vng, nó
còn nói lên hiu qu s dng vng ca NH, th hi ng trong vic
tích cc to li nhun t ngun vng
LDR (%) =