Khóa hc luyn thi Quc gia PEN-C: Môn Hóa hc (Thy V Khc Ngc)
Lý thuyt trng tâm v Este - Lipit
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 1 -
BÀI TP ậ MC TRUNG BÌNH/KHÓ
Dng: Bin lun CTCT ca este
Câu 1: un nóng este đn chc X vi NaOH thu đc mt mui và mt anđehit. Công thc chung nào
di đây tho mãn điu kin trên:
A. HCOOR. B. RCOOCH=CHR’.
C. RCOOC(R')=CH
2.
D. RCH=CHCOOR'.
Câu 2: Hai cht hu c X
1
và X
2
đu có khi lng phân t bng 60 đvC. X
1
có kh nng phn ng vi:
Na, NaOH, Na
2
CO
3
. X
2
phn ng vi NaOH (đun nóng) nhng không phn ng Na. Công thc cu to
ca X
1
, X
2
ln lt là:
A. CH
3
COOH, CH
3
COOCH
3.
B. (CH
3
)
2
CHOH, HCOOCH
3.
C. HCOOCH
3
, CH
3
COOH. D. CH
3
COOH, HCOOCH
3.
Câu 3: Hp cht hu c A
1
mch h, không phân nhánh và ch cha mt loi nhóm cha có công thc
phân t C
8
H
14
O
4
. Cho A
1
tác dng dung dch NaOH thu đc mt ru duy nht là CH
3
OH và mt mui
natri ca axit hu c B
1
. Tên gi đúng ca A
1
là:
A. imetylađipat. B. imetyl oxalat. C. Metyl acrylat. D. Metyl propionat.
Câu 4: Este X có công thc phân t là C
4
H
4
O
4
. un nóng X vi NaOH thu đc mt mui ca axit no,
mch h và mt ru no mch h. c đim cu to ca este X là:
A. 2 chc, mch h. B. 2 chc mch vòng.
C. Tp chc, mch h. D. Tp chc, mch vòng .
Câu 5: Thy phân este có công thc phân t C
4
H
8
O
2
(vi xúc tác axit), thu đc 2 sn phm hu c X và
Y. T X có th điu ch trc tip ra Y. Vy cht X là:
A. ru metylic. B. etyl axetat. C. axit fomic. D. ru etylic.
(Trích đ thi tuyn sinh H – C khi B – 2007)
Câu 6: Mt este có công thc phân t là C
4
H
6
O
2
, khi thu phân trong môi trng axit thu đc
axetanđehit. Công thc cu to thu gn ca este đó là:
A. CH
2
=CH-COO-CH
3.
B. HCOO-C(CH
3
)=CH
2
.
C. HCOO-CH=CH-CH
3.
D. CH
3
COO-CH=CH
2.
(Trích đ thi tuyn sinh H – C khi A – 2007)
Câu 7: Cht hu c X (C
4
H
6
O
2
) tác dng vi dung dch NaOH, các sn phm thu đc đu có phn ng
tráng gng. Công thc cu to ca X là:
A. CH
2
=CHCH
2
COOH. B. HCOOCH=CHCH
3.
C. HCOOCH
2
CH=CH
2.
D. HCOOC(CH
3
)=CH
2.
Câu 8: Thy phân este C
4
H
6
O
2
trong môi trng axit ta thu đc mt hn hp các cht đu không có phn
ng tráng gng. Công thc cu to ca X là:
A. CH
3
COOCH=CH
2.
B. HCOOCH
2
CH=CH
2.
C. HCOOCH=CHCH
3
. D. CH
2
=CHCOOCH
3
.
Câu 9: Thu phân este C
4
H
6
O
2
(X) bng dung dch NaOH ch thu đc 1 mui duy nht. Công thc cu
to ca X là:
A. CH
3
COOCH=CH
2.
B. HCOOCH
2
CH=CH
2.
C.
O
O
.
D.
O
O
.
LÝ THUYT TRNG TÂM V ESTE - LIPIT
(BÀI TP T LUYN)
(Tài liu dùng chung cho bài ging s 13 và bài ging s 14 thuc chuyên đ này)
Giáo viên: V KHC NGC
Các bài tp trong tài liu này đc biên son kèm theo bài ging “Lý thuyt trng tâm v este - lipit (Phn 1
+
Phn 2
)” thuc Khóa hc luyn thi Quc gia PEN-C: Môn Hóa hc (Thy V Khc Ngc) ti website Hocmai.vn
đ giúp các Bn kim tra, cng c li các kin thc đc giáo viên truyn đt trong bài ging tng ng. s
dng hiu qu, Bn cn hc trc bài ging “Lý thuyt trng tâm v este - lipit (Phn 1
+ Phn 2)” sau đó làm đy
đ các bài tp trong tài liu này.
Khóa hc luyn thi Quc gia PEN-C: Môn Hóa hc (Thy V Khc Ngc)
Lý thuyt trng tâm v Este - Lipit
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 2 -
Câu 10: Hai cht hu c X, Y có cùng CTPT C
3
H
4
O
2
. X phn ng vi NaHCO
3
và có phn ng trùng
hp, Y phn ng vi NaOH nhng không phn ng vi Na. Công thc cu to ca X, Y ln lt là:
A. C
2
H
5
COOH, CH
3
COOCH
3.
B. C
2
H
5
COOH, CH
2
=CHCOOCH
3.
C. CH
2
=CHCOOH, HCOOCH=CH
2.
D. CH
2
=CHCH
2
COOH, HCOOCH=CH
2.
Câu 11: Hai cht X và Y có cùng công thc phân t C
2
H
4
O
2
. Cht X phn ng đc vi kim loi Na và
tham gia phn ng tráng bc. Cht Y phn ng đc vi kim loi Na và hoà tan đc CaCO
3
. Công thc
ca X, Y ln lt là:
A. CH
3
COOH, HOCH
2
CHO. B. HCOOCH
3
, HOCH
2
CHO.
C. HCOOCH
3
, CH
3
COOH. D. HOCH
2
CHO, CH
3
COOH.
(Trích đ thi tuyn sinh Cao đng – 2010)
Câu 12: Hp cht hu c X có công thc phân t là C
4
H
8
O
3
. X có kh nng tham gia phn ng vi Na,
vi dung dch NaOH và phn ng tráng bc. Sn phm thu phân ca X trong môi trng kim có kh
nng hoà tan Cu(OH)
2
to thành dung dch màu xanh lam. Công thc cu to ca X có th là:
A. CH
3
CH(OH)CH(OH)CHO. B. HCOOCH
2
CH(OH)CH
3.
C. CH
3
COOCH
2
CH
2
OH. D. HCOOCH
2
CH
2
CH
2
OH.
(Trích đ thi tuyn sinh Cao đng – 2011)
Câu 13: Hp cht hu c mch h X có công thc phân t C
6
H
10
O
4
. Thu phân X to ra hai ancol đn
chc có s nguyên t cacbon trong phân t gp đôi nhau. Công thc ca X là
A. C
2
H
5
OCOCOOCH
3
. B. CH
3
OCOCOOC
3
H
7.
C. CH
3
OCOCH
2
COOC
2
H
5
. D. CH
3
OCOCH
2
CH
2
COOC
2
H
5.
(Trích đ thi tuyn sinh H – C khi B – 2010)
Câu 14: Hai hp cht hu c X, Y có cùng công thc C
3
H
4
O
2
. X phn ng vi Na
2
CO
3
, ru etylic và
tham gia phn ng trùng hp. Y phn ng vi dung dch KOH, bit rng Y không tác dng đc vi kali.
X, Y có công thc cu to ln lt là:
A. C
2
H
5
COOH và CH
3
COOCH
3.
B. HCOOH và CH
2
=CHCOOCH
3.
C. CH
2
=CHCOOCH
3
và CH
3
COOCH=CH
2
. D. CH
2
=CHCOOH và HCOOCH=CH
2.
(Trích đ thi tuyn sinh Cao đng – 2008)
Câu 15: Xà phòng hóa mt hp cht có công thc phân t C
10
H
14
O
6
trong dung dch NaOH (d), thu đc
glixerol và hn hp gm ba mui (không có đng phân hình hc). Công thc ca ba mui đó là:
A. CH
2
=CH-COONa, HCOONa và CHC-COONa.
B. CH
3
-COONa, HCOONa và CH
3
-CH=CH-COONa.
C. HCOONa, CHC-COONa và CH
3
-CH
2
-COONa.
D. CH
2
=CH-COONa, CH
3
-CH
2
-COONa và HCOONa.
(Trích đ thi tuyn sinh H – C khi A – 2009)
Câu 16: Cho cht X tác dng vi mt lng va đ dung dch NaOH, sau đó cô cn dung dch thu đc
cht rn Y và cht hu c Z. Cho Z tác dng vi AgNO
3
(hoc Ag
2
O) trong dung dch NH
3
thu đc cht
hu c T. Cho cht T tác dng vi dung dch NaOH li thu đc cht Y. Cht X có th là:
A. HCOOCH
3.
B. HCOOCH=CH
2.
C. CH
3
COOCH=CHCH
3.
D. CH
3
COOCH=CH
2.
(Trích đ thi tuyn sinh Cao đng – 2007)
Câu 17: Thy phân este Z trong môi trng axit thu đc hai cht hu c X và Y (M
X
< M
Y
). Bng mt
phn ng có th chuyn hoá X thành Y. Cht Z không th là:
A. metyl axetat. B. etyl axetat. C. vinyl axetat. D. metyl propionat.
(Trích đ thi tuyn sinh H – C khi B – 2010)
Câu 18: Thu phân cht hu c X trong dung dch NaOH (d), đun nóng, thu đc sn phm gm 2 mui
và ancol etylic. Cht X là:
A. CH
3
COOCH
2
CH
2
Cl. B. CH
3
COOCH
2
CH
3
.
C. CH
3
COOCH(Cl)CH
3
. D. ClCH
2
COOC
2
H
5
.
(Trích đ thi tuyn sinh Cao đng – 2010)
Câu 19: Este X có các đc đim sau:
- t cháy hoàn toàn X to thành CO
2
và H
2
O có s mol bng nhau;
- Thu phân X trong môi trng axit đc cht Y (tham gia phn ng tráng gng) và cht Z (có s nguyên t
cacbon bng mt na s nguyên t cacbon trong X)
Khóa hc luyn thi Quc gia PEN-C: Môn Hóa hc (Thy V Khc Ngc)
Lý thuyt trng tâm v Este - Lipit
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 3 -
Phát biu không đúng là:
A. Cht X thuc loi este no, đn chc.
B. t cháy hoàn toàn 1 mol X sinh ra sn phm gm 2 mol CO
2
và 2 mol H
2
O.
C. Cht Y tan vô hn trong nc.
D. un Z vi dung dch H
2
SO
4
đc 170
o
C thu đc anken.
(Trích đ thi tuyn sinh H – C khi A – 2008)
Câu 20: Công thc phân t ca este E là C
6
H
12
O
2
. Khi xà phòng hoá E vi dung dch NaOH ta đc ancol
X không b oxi hoá bi CuO đun nóng. Tên gi ca E là:
A. isobutylic axetat. B. tert-butyl axetat. C. sec-butyl axetat. D. isopropyl propionat.
Câu 21: Cht hu c đn chc X có CTPT là C
6
H
10
O
2
. Khi cho X tác dng vi NaOH đun nóng cho mui
có CTPT là C
3
H
3
O
2
Na và cht hu c Z. Z tác dng vi CuO thu đc sn phm có phn ng tráng
gng. CTCT ca X là:
A. CH
2
=CH-COOCH
2
-CH
2
-CH
3.
B. CH
2
=CH-COOCH(CH
3
)-CH
3.
C. CH
3
-CH
2
-COOCH=CH
2.
D. CH
2
=C(CH
3
)-COOC
2
H
5.
Câu 22: Cht hu c X tác dng vi dung dch Br
2
thu đc cht hu c Y có công thc là C
5
H
8
O
2
Br
2
.
un nóng Y trong NaOH d thu đc glixerin, NaBr và natri axetat. Vy công thc cu to ca X là:
A. CH
2
=CHCOOCH
2
CH
3.
B. CH
3
COOCH
2
CH=CH
2.
C. HCOOCH(CH
3
)CH=CH
2.
D. CH
3
COOCH=CHCH
3.
Câu 23: Cht X có công thc phân t là C
7
H
12
O
4
. un nóng X vi NaOH thu đc mui Y và hn hp 2
ru Z và T. hiđrat hóa ru Z thu đc 3 anken. Vy công thc ca mui Y, ru T và ru Z ln
lt là:
A. NaOOC-COONa; C
2
H
5
OH và CH
3
-CH
2
-CH
2
OH.
B. NaOOC-COONa; C
2
H
5
OH và CH
3
-CH
2
-CH(OH)-CH
3.
C. NaOOC-CH
2
-COONa; CH
3
OH và CH
3
-CH(OH)-CH
3.
D. NaOOC-COONa; CH
3
OH và CH
3
-CH
2
-CH(OH)-CH
3.
Câu 24: Este X mch h có công thc phân t là C
5
H
8
O
2
. Thy phân X trong NaOH thu đc mui Y và
ru (ancol) Z. hiđrat hóa Z thu đc anken T. Vy X là:
A. etyl metacrylat. B. etyl acrylat. C. propyl acrylat. D. etyl propionat.
Câu 25: Xà phòng hóa este X trong NaOH thu đc ru Y và mui cacboxylat Y có công thc phân t là
C
3
H
5
O
2
Na. hiđrat hóa Y thu đc anken Y
1
. Cho Y
1
tác dng vi H
2
O li thu đc ru Y (duy nht).
Tên gi ca X là:
A. propyl propionat. B. sec-butyl propionat.
C. isopropyl axetat. D. etyl propionat.
Câu 26: un nóng mt axit đa chc X có cha vòng benzen và có công thc là (C
4
H
3
O
2
)
n
(n < 4) vi mt
lng d ancol Y đn chc thu đc este Z thun chc có công thc (C
6
H
7
O
2
)
m
. Công thc cu to ca Y
là:
A. CH
3
OH. B. C
2
H
5
OH. C. CH
2
=CHCH
2
OH. D. C
3
H
7
OH.
Câu 27: Hp cht thm X thuc loi este có công thc phân t C
8
H
8
O
2
. X không th điu ch đc t
phn ng ca axit và ancol tng ng, đng thi có kh nng tham gia phn ng tráng gng. Công thc
ca X là:
A. C
6
H
5
COOCH
3.
B. HCOOCH
2
C
6
H
5.
C. CH
3
COOC
6
H
5.
D. HCOOC
6
H
4
CH
3.
Câu 28: Cho este X (C
8
H
8
O
2
) tác dng vi dung dch NaOH thu đc hn hp mui đu có phân t khi
ln hn 70. Công thc cu to ca X là:
A. HCOOC
6
H
4
CH
3.
B. CH
3
COOC
6
H
5.
C. C
6
H
5
COOCH
3.
D. HCOOCH
2
C
6
H
5.
Câu 29: Hai este A, B là dn xut ca benzen có công thc phân t là C
9
H
8
O
2
, A và B đu cng vi brom
theo t l mol là 1:1. A tác dng vi dung dch NaOH cho mt mui và mt anđehit. B tác dng vi dung
dch NaOH d cho 2 mui và nc, các mui đu có phân t khi ln hn phân t khi ca CH
3
COONa.
Công thc cu to ca A và B ln lt là:
A. HOOCC
6
H
4
CH=CH
2
và CH
2
=CHCOOC
6
H
5
.
B. C
6
H
5
COOCH=CH
2
và C
6
H
5
CH=CHCOOH.
C. HCOOC
6
H
4
CH=CH
2
và HCOOCH=CHC
6
H
5
D. C
6
H
5
COOCH=CH
2
và CH
2
=CHCOOC
6
H
5
.
Khóa hc luyn thi Quc gia PEN-C: Môn Hóa hc (Thy V Khc Ngc)
Lý thuyt trng tâm v Este - Lipit
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 4 -
Câu 30: Cho axit salixylic (X) (axit o - hiđroxibenzoic) phn ng vi metanol có H
2
SO
4
đc xúc tác thu
đc metyl salixylat (Y) dùng làm thuc gim đau. Cho Y phn ng vi dung dch NaOH d thu đc hn
hp sn phm trong đó có mui Z. Công thc cu to ca Z là:
A. o-NaOC
6
H
4
COOCH
3.
B. o-HOC
6
H
4
COONa.
C. o-NaOOCC
6
H
4
COONa. D. o-NaOC
6
H
4
COONa.
Câu 31: Este X không tác dng vi Na. X tác dng dung dch NaOH thu đc mt ru duy nht là
CH
3
OH và mui ca axit Y. Khi cho axit Y trùng ngng vi 1 điamin thu đc nilon-6,6. Công thc phân
t ca X là:
A. C
6
H
10
O
4.
B. C
8
H
14
O
4
. C. C
10
H
18
O
4.
D. C
4
H
6
O
4
.
Câu 32: Cho ru đa chc A tác dng vi axit B đn chc thu đc este E thun chc có công thc phân
t là C
6
H
8
O
6
. Công thc ca B là:
A. HCOOH. B. CH
3
COOH. C. C
2
H
3
COOH. D. C
2
H
5
COOH.
Câu 33: Cho X là hp cht thm; a mol X phn ng va ht vi a lít dung dch NaOH 1M. Mt khác, nu
cho a mol X phn ng vi Na (d) thì sau phn ng thu đc 22,4a lít khí H
2
( đktc). Công thc cu to
thu gn ca X là:
A. HO-CH
2
-C
6
H
4
-OH. B. CH
3
-C
6
H
3
(OH)
2.
C. HO-C
6
H
4
-COOH. D. HO-C
6
H
4
-COOCH
3.
(Trích đ thi tuyn sinh H – C khi B – 2009)
Câu 34. Este X có các đc đim sau:
- t cháy hoàn toàn X to thành CO
2
và H
2
O có s mol bng nhau;
- Thu phân X trong môi trng axit đc cht Y (tham gia phn ng tráng gng) và cht Z (có s
nguyên t cacbon bng mt na s nguyên t cacbon trong X). Phát biu không đúng là:
A. t cháy hoàn toàn 1 mol X sinh ra sn phm gm 2 mol CO
2
và 2 mol H
2
O.
B. Cht Y tan vô hn trong nc.
C. Cht X thuc loi este no, đn chc.
D. un Z vi dung dch H
2
SO
4
đc 170
o
C thu đc anken.
BÀI TP ậ MC CC KHÓ
Câu 35. Este đn chc X không có nhánh, ch cha C,H,O và không cha các nhóm chc khác. Bit t
khi hi ca X so vi O
2
là 3,125. Khi cho 15 gam X tác dng va đ vi dung dch NaOH đun nóng, cô
cn dung dch sau phn ng thu đc 21 gam mui khan. Công thc cu to ca X là
A. HCOO-CH
2
-CH
2
–CH=CH
2
. B. CH
3
COO-CH
2
-CH=CH
2
.
Câu 36: Hn hp X gm hai este đn chc đng đng k tip có t l khi lng tng ng là 0,7396 : 1
và hiu s mol ca chúng là cc đi. Xà phòng hóa hoàn toàn 86,96 gam X bng dung dch KOH d thu
đc mt mui duy nht (không có kh nng tham gia phn ng tráng Ag) có khi lng m1 gam và hai
ru đn chc. Ly toàn b ru qua CuO nung nóng ri dn sn phm qua dung dch Br2 d thì thy có a
mol Br2 phn ng. Giá tr ca m1 và a là:
A. 76,26 gam và 1,36 mol B. 87,42 gam và 1,36 mol
C. 87,41 gam và 0,93 mol D. 76,26 gam và 0,93 mol
Câu 37. E là este ca axit cacboxylic no đn chc.(X) và 1 ancol không no đn chc có mt ni đôi C=C
(Y) t amol E thu đc b mol CO2, đt a mol X thu đc c mol CO2, đt a mol Y thu đc 0,5b mol
H2O. Quan h gia b và c là :
A. b=c B. b=2c C. c=2b D. b=3c
Bài 38: t 0,2 mol hn hp gm etyl axetat và metyl acrylat thu đc CO2 và H2O trong đó : nCO2–
nH2O=0,08 mol. Nu đun 0,2 mol hn hp X trên vi 400ml dung dch KOH 0,75M và cô cn thu đc m
gam cht rn khan. m có giá tr là :
A. 26,4 gam B. 26,64 gam C. 20,56 gam D. 26,16 gam.
Khóa hc luyn thi Quc gia PEN-C: Môn Hóa hc (Thy V Khc Ngc)
Lý thuyt trng tâm v Este - Lipit
Hocmai.vn – Ngôi trng chung ca hc trò Vit
Tng đài t vn: 1900 58-58-12
- Trang | 5 -
Câu 39: un nóng hn hp gm 1 mol axit X có công thc phân t C4H6O4 vi 1 mol CH3OH (xúc tác
H2SO4 đc) thu đc 2 este E và F (MF>ME). Bit rng mE=1,81 mF và ch có 72% lng ru b
chuyn hoá thành este. S gam E và F tng ng là
A. 47,52 và 26,28. B. 26,28 và 47,52.
C. 45,72 và 28,26. D. 28,26 và 45,72.
Câu 40: X (C, H, O) là hp cht hu c ch cha mt loi nhóm chc, mch thng; Y là ancol no, đn
chc. t cháy hoàn toàn 0,16 mol hn hp E cha X và Y cn dùng 11,648 lít O2 (đktc); thu đc 8,96 lít
CO2 (đktc) và 8,64 gam nc. Mt khác đun nóng 25,6 gam hn hp E cn dùng 160 gam dung dch
NaOH 5,0%. Cô cn dung dch sau phn ng thu đc mt mui ca axit hu c đn chc duy nht và
phn hi có khi lng m gam. Ngng t phn hi thy khi lng gim 153,8 gam; thu đc mt ancol
duy nht. Giá tr m là.
A. 163,4 gam B. 171,8 gam C. 167,6 gam D. 176,0 gam
Giáo viên: V Khc Ngc
Ngun:
Hocmai.vn