B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOÀN THIN CÔNG TÁC THM NH CHO VAY
B SUNG VN LU NG I VI KHÁCH
HÀNG DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN CÔNG THNG
VIT NAM ậ CHI NHÁNH ÔNG ANH
SINH VIÊN THC HIN: PHM TH LIÊN
MÃ SINH VIÊN : A15830
CHUYÊN NGÀNH : NGÂN HÀNG
HÀ NI - 2012
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
HOÀN THIN CÔNG TÁC THM NH CHO VAY
B SUNG VN LU NG I VI KHÁCH
HÀNG DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN CÔNG THNG
VIT NAM ậ CHI NHÁNH ÔNG ANH
Giáo viên hng dn : Ths Phm Th Bo Oanh
Sinh viên thc hin : Phm Th Liên
Mã sinh viên : A15830
Chuyên ngành : Ngân hàng
HÀ NI ậ 2012
Thang Long University Library
LI CM N
Tri qua thi gian dài hc tp trong trng, đư đn lúc nhng kin thc ca em
đc vn dng vào thc tin công vic. Em la chn làm khóa lun tt nghip đ tng
kt li toàn b nhng kin thc ca mình. Trong quá trình làm khóa lun, em đư nhn
đc nhiu s giúp đ. Em xin cm n giáo viên hng dn là Thc s Phm Th Bo
Oanh đư nhit tình hng dn em hoàn thành tt báo cáo khóa lun ca mình. Em xin
cm n Ban Lưnh đo Ngân hàng Công thng Vit Nam – Chi nhánh ông Anh cùng
các anh ch cán b tín dng phòng Khách hàng doanh nghip đư cho em c hi thc
tp và làm vic, nghiên cu đ gi ý nhng gii pháp nâng cao cht lng hot đng
tín dng ca ngân hàng.
Em xin chân thành cm n.
MC LC
LI M U
CHNG 1: MT S LÝ LUN C BN V CÔNG TÁC THM NH CHO
VAY B SUNG VN LU NG I VI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIP
CA NGÂN HẨNG THNG MI 1
1.1 Mt s vn đ c bn v vn lu đng ca doanh nghip 1
1.1.1 Khái nim vn lu đng 1
1.1.2 c đim vn lu đng 1
1.1.3 Vai trò ca vn lu đng đi vi hot đng ca doanh nghip 2
1.1.4 Phân loi vn lu đng 3
1.1.5 Ý ngha ca vic xác đnh nhu cu vn lu đng trong hot đng sn xut
kinh doanh ca doanh nghip 6
1.1.6 Xác đnh nhu cu vn lu đng ca doanh nghip 7
1.2 Hot đng cho vay b sung vn lu đng ca ngân hàng 8
1.2.1 Khái nim cho vay b sung vn lu đng 8
1.2.2 i tng cho vay b sung vn lu đng 8
1.2.3 Nguyên tc cho vay b sung vn lu đng 9
1.2.4 iu kin cho vay b sung vn lu đng 10
1.2.5 c đim cho vay b sung vn lu đng 11
1.2.6 Vai trò ca cho vay b sung vn lu đng 13
1.2.7 Phân loi cho vay b sung vn lu đng 14
1.3 Thm đnh cho vay b sung vn lu đng 16
1.3.1 Khái nim thm đnh cho vay b sung vn lu đng 16
1.3.2 Mc đích thm đnh cho vay b sung vn lu đng 16
1.3.3 Vai trò thm đnh cho vay b sung vn lu đng 17
1.3.4 Yêu cu thm đnh 19
1.3.5 Các ngun thông tin s dng trong thm đnh cho vay b sung vn lu đng20
1.3.6 Quy trình thm đnh 22
1.3.7 Phng pháp thm đnh 25
Thang Long University Library
1.3.8 Ni dung thm đnh 26
1.3.9 Các nhân t tác đng đn công tác thm đnh cho vay b sung vn lu đng 36
CHNG 2: THC TRNG THM NH CHO VAY B SUNG VN LU
NG I VI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIP TI NGÂN HÀNG
THNG MI C PHN CÔNG THNG VIT NAM ậ CHI NHÁNH
ÔNG ANH 41
2.1 Gii thiu v Ngơn hƠng thng mi c phn Công thng Vit Nam ậ Chi
nhánh ông Anh 41
2.1.1 Gii thiu chung 41
2.1.2 Quá trình hình thành và phát trin 41
2.2 Quy đnh chung trong thm đnh cho vay b sung vn lu đng đi vi khách
hàng doanh nghip ti Ngơn hƠng thng mi c phn Công thng Vit Nam ậ
Chi nhánh ông Anh 42
2.2.1 Quy trình thm đnh cho vay b sung vn lu đng ti Ngân hàng thng mi
c phn Công thng Vit Nam – Chi nhánh ông Anh 42
2.2.2 Ni dung thm đnh cho vay b sung vn lu đng ti Ngân hàng thng mi
c phn Công thng Vit Nam – Chi nhánh ông Anh 45
2.3 Thc trng hot đng cho vay b sung vn lu đng đi vi khách hàng
doanhnghip ti Ngơn hƠng thng mi c phn Công thng Vit Nam ậ Chi
nhánh ông Anh giai đon nm 2009 ậ 2011 58
2.3.1 Tình hình gii ngân cho vay b sung vn lu đng 58
2.3.2 Tình hình thu hi n cho vay b sung vn lu đng 59
2.3.3 Tình hình d n cho vay b sung vn lu đng 60
2.3.4 Tình hình thu nhp t lãi cho vay b sung vn lu đng giai đon nm 2009 –
2011 68
2.3.5 Thc trng cht lng cho vay b sung vn lu đng 69
2.4 ánh giá công tác thm đnh cho vay b sung vn lu đng đi vi khách
hàng doanh nghip ti Ngơn hƠng thng mi c phn Công thng Vit Nam ậ
Chi nhánh ông Anh 79
2.4.1 Nhng đim đã đt đc 79
2.4.2 Hn ch còn tn ti 80
2.4.3 Nguyên nhân ca hn ch 81
CHNG 3: MT S GII PHÁP HOÀN THIN CÔNG TÁC THM NH
CHO VAY B SUNG VN LU NG I VI KHÁCH HÀNG DOANH
NGHIP TI NGÂN HẨNG THNG MI C PHN CÔNG THNG
VIT NAM ậ CHI NHÁNH ÔNG ANH 84
3.1 nh hng ca Ngơn hƠng thng mi c phn Công thng Vit Nam ậ Chi
nhánh ông Anh trong công tác thm đnh cho vay b sung vn lu đng đi vi
khách hàng doanh nghip trong thi gian ti 84
3.1.1 Nhn đnh xu hng th trng trong thi gian ti 84
3.1.2 nh hng phát trin ca Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit
Nam – Chi nhánh ông Anh trong thi gian ti 85
3.2 Mt s đ xut nhm hoàn thin công tác thm đnh cho vay b sung vn lu
đng đi vi khách hàng doanh nghip ti Ngơn hƠng thng mi c phn Công
thng Vit Nam ậ Chi nhánh ông Anh 86
3.2.1 iu chnh nhim v c th ca các v trí ctrong phòng Khách hàng doanh
nghip 86
3.2.2 Nâng cao cht lng thông tin s dng trong thm đnh 87
3.2.3 Hoàn thin ni dung thm đnh 90
3.2.4 Nâng cao trình đ chuyên môn ca cán b tín dng 92
3.2.5 Hoàn thin h thng c s vt cht phc v cho công tác thm đnh 94
3.2.6 Tng cng công tác kim tra, giám sát 95
3.3 Mt s kin ngh nhm hoàn thin công tác thm đnh cho vay b sung vn
lu đng đi vi khách hàng doanh nghip ti Ngơn hƠng thng mi c phn
Công thng Vit Nam ậ Chi nhánh ông Anh 95
3.3.1 Kin ngh vi Chính ph 95
3.3.2 Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 97
3.3.3 Kin ngh vi Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam 98
Thang Long University Library
DANH MC CÁC T VIT TT
KỦ hiu vit tt
Tên đy đ
BDS
H thng mng ni b
BSVL
B sung vn lu đng
CBTD
Cán b tín dng
CIC
Trung tâm thông tin tín dng
HQT
Hi đng qun tr
INCAS
H thng chng trình hin đi hóa
KHDN
Khách hàng doanh nghip
NHCT
Ngân hàng Công thng
NHNN
Ngân hàng Nhà nc
NHTM
Ngân hàng thng mi
PGD
Phòng giao dch
SXKD
Sn xut kinh doanh
TMCP
Thng mi c phn
TNHH
Trách nhim hu hn
TSB
Tài sn bo đm
TTT
T trình thm đnh
VL
Vn điu l
DANH MC S , BNG BIU
S đ 1.1: Quy trình thm đnh cho vay b sung vn lu đng 22
S đ 2.2: Quy trình thm đnh cho vay b sung vn lu đng ti VietinBank
ông Anh 43
Bng 2.1: Bng chm đim quy mô doanh nghip 50
Bng 2.2: Bng trng s áp dng cho các tiêu chí tài chính 51
Bng 2.3: Bng trng s áp dng cho các tiêu chí phi tài chính 53
Bng 2.4: Bng tng hp đim và xp hng tín dng khách hàng 53
Bng 2.5: Tình hình doanh s cho vay b sung vn lu đng 58
Bng 2.6: Doanh s thu hi n cho vay b sung vn lu đng 59
Bng 2.7: D n cho vay b sung vn lu đng giai đon nm 2009 ậ 2011 60
Bng 2.8: D n cho vay b sung vn lu đng phân theo nhóm n 61
Bng 2.9: D n cho vay b sung vn lu đng phân theo loi hình doanh nghip 64
Bng 2.10: D n cho vay b sung vn lu đng phân theo nhóm khách hàng 66
Bng 2.11: Thu nhp t hot đng cho vay b sung vn lu đng 68
Bng 2.12: Cht lng cho vay b sung vn lu đng giai đon nm 2009 ậ 2011 69
Bng 2.13: Báo cáo kt qu kinh doanh Công ty c phn Cu ung giai đon
nm 2009 ậ QuỦ I nm 2012 73
Bng 2.14: Bng cơn đi k toán Công ty c phn Cu ung giai đon nm 2009
ậ Quý I/2012 74
Bng 2.15: Các ch tiêu tài chính Công ty c phn Cu ung giai đon nm 2009
ậ Quý I/2012 76
Thang Long University Library
LI M U
1. Tính cp thit ca đ tài
Ngh ngân hàng đư đc hình thành t rt lâu nhng cho ti nay, nó vn chim
mt v trí quan trng đi vi s phát trin ca nn kinh t. Ngân hàng có vai trò quan
trng đi vi nn kinh t vi ba chc nng c bn là trung gian tín dng, trung gian
thanh toán và chc nng to tin. Trong ba chc nng này, chc nng trung gian tín
dng là chc nng quan trng nht đi vi ngân hàng, quyt đnh s tn ti và phát
trin ca ngân hàng, và cng là c s đ ngân hàng thc hin các chc nng khác. Vi
vai trò là trung gian tín dng, ngân hàng to ra li ích cho tt c các bên tham gia, bao
gm ngi gi tin, ngân hàng, ngi đi vay, đng thi góp phn phát trin nn kinh
t.
Trc thc trng nn kinh t m đm, Nhà nc đư có nhng chính sách nhm
khuyn khích doanh nghip phát trin, đy mnh các hot đng SXKD ca mình. i
vi hot đng ngân hàng, Ngân hàng Nhà nc đư ra quyt đnh gim lãi sut cho vay.
Vi gii pháp này, các NHTM s có c hi trung hòa lng vn giá cao đư huy đng
trong thi gian trc, qua đó có th gim nhanh lãi sut cho vay đ h tr doanh
nghip phc hi SXKD, thc hin vai trò trung gian tín dng ca mình. Vic gim lãi
sut cho vay ca các ngân hàng giúp các doanh nghip có c hi vay vn ngân hàng,
va to ngun vn cho doanh nghip, va thúc đy hot đng ngân hàng, to vic làm
cho nhiu ngi, gim t l tht nghip.
Cho vay b sung vn lu đng là hot đng mang li ngun thu ln cho các
ngân hàng trong hot đng kinh doanh ngân hàng hin nay. Vn lu đng là ngun đa
dng và chim t trng ln trong các doanh nghip sn xut. Nhu cu vay là ln, mc
đích vay vn đa dng. Vì vy, ngân hàng phi thc hin thm đnh cho vay b sung
vn lu đng ngn gn, chính xác và hiu qu đ to c s đa ra phán quyt cho vay
đi vi khách hàng. Công tác thm đnh h s vay vn ca khách hàng có Ủ ngha
quan trng. Da vào kt qu thm đnh, ngân hàng mi xem xét đn vic ra quyt đnh
cho vay đi vi khách hàng, la chn chính xác khách hàng và tránh ri ro cho ngân
hàng.
Qua thi gian thc tp ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam – Chi
nhánh ông Anh, xut phát t nhng yêu cu thc t trên, em la chn đ tài khóa
lun ca mình là “HoƠn thin công tác thm đnh cho vay b sung vn lu đng
đi vi khách hàng doanh nghip ti Ngân hàng thng mi c phn Công
thng Vit Nam ậ Chi nhánh ông Anh”.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
Mc tiêu nghiên cu trc tiên ca đ tài là làm rõ nhng lý lun c bn v vn
lu đng, cho vay b sung vn lu đng và công tác thm đnh cho vay b sung vn
lu đng ca NHTM .
Sau khi làm rõ nhng lý lun c bn, đ tài hng ti vic tìm hiu rõ thc
trng cho vay b sung vn lu đng và công tác thm đnh cho vay b sung vn lu
đng ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam – Chi nhánh ông Anh.
Trên c s so sánh gia nhng lý lun c bn và thc trng ti Ngân hàng
TMCP Công thng Vit Nam – Chi nhánh ông Anh, tìm ra nhng u đim và hn
ch còn tn ti, t đó đa ra gii pháp hoàn thin công tác thm đnh cho vay b sung
vn lu đng ti Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam – Chi nhánh ông Anh.
3. i tng và phm vi nghiên cu đ tài
i tng nghiên cu: Công tác thm đnh cho vay b sung vn lu đng ti
Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam – Chi nhánh ông Anh.
Phm vi nghiên cu: Công tác thm đnh cho vay b sung vn lu đng ti
Ngân hàng TMCP Công thng Vit Nam – Chi nhánh ông Anh giai đon nm 2009
– 2011.
4. Phng pháp nghiên cu
Các phng pháp nghiên cu đc s dng trong khóa lun:
Phng pháp thng kê: Thu thp s liu, thông tin liên quan ti đ tài, sau đó
tóm tt và đa ra kt lun, nhn xét da trên các thông tin thu thp đc.
Phng pháp tng hp và phân tích: S liu sau khi đc thu thp s đc
tng hp trên các bng, s đ. Sau đó, da trên các bng đư lp đc, s đ đư v
đc, phân tích các ch tiêu theo hng nghiên cu ca khóa lun.
5. Kt cu ca khóa lun
Ngoài phn m đu, danh mc bng biu, danh mc vit tt, danh mc tài liu
tham kho, kt lun, khóa lun bao gm nhng phn sau:
Chng 1: Mt s lý lun c bn v công tác thm đnh cho vay b sung
vn lu đng đi vi khách hàng doanh nghip ca ngơn hƠng thng mi.
Chng 2: Thc trng thm đnh cho vay b sung vn lu đng ti Ngân
hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam ậ Chi nhánh ông Anh.
Chng 3: Mt s gii pháp hoàn thin công tác thm đnh cho vay b
sung vn lu đng ti Ngân hàng thng mi c phn Công thng Vit Nam ậ
Chi nhánh ông Anh.
Thang Long University Library
1
CHNG 1: MT S LÝ LUN C BN V CÔNG TÁC THM NH CHO
VAY B SUNG VN LU NG I VI KHÁCH HÀNG DOANH NGHIP
CA NGÂN HẨNG THNG MI
1.1 Mt s vn đ c bn v vn lu đng ca doanh nghip
1.1.1 Khái nim vn lu đng
i vi doanh nghip sn xut, cùng vi tài sn c đnh, tài sn lu đng là yu
t không th thiu đ tin hành hot đng SXKD. S vn đ đu t vào tài sn lu
đng trong doanh nghip đc gi là vn lu đng. Nh vy, vn lu đng chính là
ngun hình thành nên tài sn lu đng trong doanh nghip mà nu không có nó, hot
đng SXKD ca doanh nghip s không th din ra thng xuyên và liên tc đc.
Chính vì vai trò quan trng ca vn lu đng đi vi hot đng SXKD ca doanh
nghip, doanh nghip luôn phi đm bo có lng vn ln sn sàng đu t vào tài sn
lu đng, phc v hot đng SXKD. Tài sn lu đng là đi tng lao đng đc s
dng trong mt chu k kinh doanh, bao gm tài sn lu đng trong sn xut và tài sn
lu đng trong lu thông. Tài sn lu đng trong sn xut là nhng vt t d tr nh
nguyên liu, vt liu, nhiên liu và sn phm d dang trong quá trình sn xut. Tài sn
lu đng trong lu thông bao gm: sn phm hàng hóa ch tiêu th, các loi vn bng
tin, vn trong thanh toán, các khon phí ch kt chuyn, chi phí tr trc… Vn lu
đng có th đc tài tr bng ngun vn ngn hn hoc ngun vn dài hn, vn đng
liên tc theo tng chu k SXKD ca doanh nghip.
Vn lu đng có nh hng ln đn kt qu hot đng SXKD ca doanh
nghip, cn phi làm rõ khái nim th nào là vn lu đng.
Theo khái nim trên trang web Wikipedia bng ting Anh: Vn lu đng
(Working capital) là mt thc đo tài chính đi din cho tính thanh khon hot
đng có sn cho mt thc th kinh doanh, t chc khác, bao gm c c quan chính
ph. Cùng vi tài sn c đnh nh nhà máy và thit b, vn lu đng đc coi là
mt phn ca vn hot đng.
Giáo trình “Tài chính doanh nghip” – i hc Kinh t quc dân do Tin s
Lu Th Hng ch biên đa ra khái nim vn lu đng nh sau: Vn lu đng là
lng tin ng trc đ tha mãn nhu cu v các đi tng lao đng.
Nh vy, có th hiu vn lu đng ca doanh nghip nh sau: Vn lu đng
ca doanh nghip là biu hin bng tin ca toàn b tài sn lu đng ca doanh
nghip. ó là s vn ng ra đ hình thành các tài sn lu đng nhm đm bo
cho hot đng ca doanh nghip đc thc hin thng xuyên, liên tc.
2
1.1.2 c đim vn lu đng
Vn lu đng là ngun hình thành tài sn lu đng ca doanh nghip, do đó nó
cng tri qua các giai đon ca chu k kinh doanh: d tr sn xut, sn xut và lu
thông. Quá trình này din ra liên tc và lp li theo chu k: tin – vt t sn xut –
hàng hóa – tin. Vn lu đng bao gm nhng đc đim sau:
Vn lu đng đc chuyn qua nhiu hình thái khác nhau theo tng giai
đon: Hình thái ban đu ca vn lu đng là hình thái tin t. Khi mua vt t, hàng
hóa d tr cho sn xut thì vn lu đng chuyn sang hình thái vt t, hàng hoá d tr.
Khi vt t d tr đc đa vào sn xut, chúng đc s dng đ ch to thành thành
phm, bán thành phm, sn phm d dang. Sau khi sn phm sn xut ra đc tiêu th,
vn lu đng quay v hình thái tin t ban đu ca nó vi mt giá tr ln hn. Quá
trình SXKD din ra liên tc, không ngng, cho nên vn lu đng cng tun hoàn
không ngng, có tính cht chu k to thành s chu chuyn ca vn lu đng.
Hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mt chu k SXKD: Khi tài sn lu đng
tri qua mt chu k SXKD, t khâu d tr sn xut đn sn xut và lu thông thì vn
lu đng cng hoàn thành mt vòng tun hoàn. Vì vn lu đng là biu hin bng tin
ca tài sn lu đng nên nó luôn gn vi quy trình hot đng ca tài sn lu đng.
Chuyn toàn b giá tr mt ln vào thành phm và đc thu hi toàn b khi
thu hi tin hàng: Vn lu đng tham gia vào mt chu k SXKD và b hao mòn hoàn
toàn trong quá trình sn xut. Giá tr ca nó chuyn ht mt ln vào giá tr sn phm đ
cu thành nên giá tr thành phm. Khi sn phm đc tiêu th và thu đc tin thì toàn
b giá tr ca vn lu đng đc thu hi v và tip tc đc quay vòng đ tài tr cho
hot đng SXKD ca các chu k tip theo.
1.1.3 Vai trò ca vn lu đng đi vi hot đng ca doanh nghip
Vn lu đng là điu kin không th thiu ca quá trình SXKD: Vi doanh
nghip, tài sn lu đng là yu t quan trng, là t liu lao đng đ doanh nghip có
th tin hành SXKD. Nguyên vt liu đu vào phc v sn xut chim t trng cao
nht trong tng tài sn lu đng cn thit trong k ca doanh nghip sn xut,ch tham
gia vào mt chu k sn xut và chuyn hóa toàn b giá tr vào trong giá thành sn
phm. Do đó, đ đm bo hot đng SXKD din ra thng xuyên và liên tc, doanh
nghip phi luôn đm bo có đ lng vn phc v khi cn thit. Vì vy, vn lu đng
là điu kin không th thiu ca quá trình SXKD ca doanh nghip.
Vn lu đng là công c phn ánh và đánh giá quá trình vn đng ca vt
t: Cng tc là phn ánh và kim tra quá trình mua sm, d tr sn xut và tiêu th
ca doanh nghip. Tài sn lu đng trong khâu d tr và trong quá trình lu thông cn
lng vn là bao nhiêu, thi gian quay vòng là bao lâu. Thông qua quá trình luân
chuyn vn lu đng, có th đánh giá kp thi vic s dng vn lu đng có hp lý và
Thang Long University Library
3
hiu qu hay không, lng vn lu đng đu t vào tài sn lu đng trong các khâu đư
phù hp hay cha, t đó phân phi li ngun vn lu đng, tránh lãng phí vn lu
đng ca doanh nghip.
Vn lu đng là mt b phn trc tip hình thành nên giá thành sn phm:
Do toàn b giá tr ca vn lu đng đc chuyn hóa mt ln vào trong mt chu k
SXKD. Giá thành sn phm đc tính toán trên c s bù đp các khon chi phí cng
thêm khon li nhun c tính. Do đó, vn lu đng có vai trò quyt đnh trong vic
tính giá c hàng hóa bán ra.
Vn đng cùng vi tài sn lu đng trong chu k SXKD ca doanh nghip,
hoàn thành mt vòng tun hoàn sau mi chu k khi doanh nghip thu đc tin hàng,
cu thành nên giá tr sn phm hàng hóa, vn lu đng có vai trò quan trng vi doanh
nghip. Vì th, doanh nghip luôn phi cân nhc cn thn trong vic s dng vn, cn
có k hoch s dng vn c th và hp lý, t đó mi tit kim ngun vn lu đng, to
điu kin đ m rng SXKD. S dng không hp lý vn lu đng s dn ti s thiu
ht v vn lu đng cho k sn xut tip theo, nh hng ti k hoch sn xut ca
doanh nghip, dn ti s chm tr và ngng tr trong sn xut, không m rng đc
quy mô doanh nghip. Ngc li, nu tit kim quá mc dn s không đt đc hiu
qu s dng vn, vn lu đng tha trong khi doanh nghip vn có th dùng đ m
rng sn xut hn na.
1.1.4 Phân loi vn lu đng
Trong hot đng ca doanh nghip, vn lu đng rt đa dng nhng ch tham
gia vào mt chu k SXKD và thng xuyên thay đi hình thái vt cht nên cn phi
tin hành phân loi vn lu đng đ d dàng qun lý.
Da theo nhiu tiêu chí khác nhau mà vn lu đng đc phân loi khác nhau:
1.1.4.1 Phân loi theo vai trò ca tng loi vn trong quá trình sn xut kinh doanh
Da theo tiêu chí này, vn lu đng đc chia thành:
Vn lu đng trong khâu d tr sn xut: Bao gm vn nguyên liu, vt liu
chính, vn công c, dng c, vn vt liu, vn vt liu ph, vn ph tùng thay th.
Vn lu đng trong khâu sn xut: Gm vn sn phm d dang và vn v
các chi phí tr trc.
Vn lu đng trong khơu lu thông: Vn thành phm, vn bng tin, vn đu
t ngn hn v chng khoán và các loi khác (đu t chng khoán ngn hn, cho vay
ngn hn…), vn trong thanh toán (nhng khon phi thu, tm ng…).
Cách phân loi này cho thy vai trò ca vn lu đng trong tng giai đon
trong quy trình SXKD ca doanh nghip, t đó có th phân b lng vn phù hp cho
tng thi k, tng giai đon sn xut.
4
1.1.4.2 Phân loi theo hình thái biu hin ca vn
Da theo hình thái biu hin, có th chia vn lu đng thành các loi:
Vn bng tin và và vn trong thanh toán:
Vn bng tin: Tin mt ti qu, tin gi ngân hàng, tin đang chuyn, kim loi
quý (vàng, bc, đá quỦ…).
Vn trong thanh toán: các khon n phi thu, tm ng, các khon phi thu
khác…
Vn vt t, hƠng hóa: Bao gm nguyên liu, vt liu, công c, dng c; sn
phm d dang và thành phm.
Vn v chi phí tr trc: Là nhng khon chi phí ln hn thc t đư phát sinh
có liên quan đn nhiu chu k kinh doanh nên đc phân b vào giá thành sn phm
ca nhiu chu k kinh doanh nh: Chi phí sa cha ln tài sn c đnh, chi phí thuê tài
sn, chi phí nghiên cu thí nghim, ci tin k thut, chi phí xây dng, lp đt các
công trình tm thi, chi phí v ván khuôn, giàn giáo phi lp dùng trong xây dng c
bn…
Vic phân loi vn lu đng theo cách này to điu kin thun li cho vic xem
xét, đánh giá kh nng thanh toán ca doanh nghip.
1.1.4.3 Phân loi theo quan h s hu v vn
Tài sn lu đng đc tài tr bi vn ch s hu và các khon n. Vn ch s
hu tài tr ch yu cho tài sn c đnh, mt phn còn li tài tr cho tài sn lu đng.
Còn các khon n tài tr c bn, ch yu cho ngun vn lu đng ca doanh nghip.
Phân loi vn lu đng theo quan h s hu v vn thì vn lu đng đc chia
thành 2 loi:
Vn ch s hu: Là s vn thuc quyn s hu ca doanh nghip, doanh
nghip có đy đ các quyn chim hu, s dng, chi phi và đnh đot. Vn ch s
hu có th là vn đu t t ngân sách Nhà nc, vn do ch doanh nghip t nhân b
ra, vn góp trong công ty c phn, doanh nghip liên doanh, vn b sung t li nhun
doanh nghip… Doanh nghip dùng vn ch s hu tài tr cho vn lu đng thì
không phi chu áp lc tr lãi, tr n theo k hn mà tùy thuc vào tình hình SXKD
ca doanh nghip. Tuy nhiên, chi phí s dng vn này li cao hn do các nhà đu t
bao gi cng yêu cu khon li nhun khi đu t vào doanh nghip cao hn so vi khi
cho vay vì mc đ ri ro ca hot đng SXKD. Ngoài ra, c tc tr cho c đông hoc
các hình thc thng khác tr cho các nhà đu t li b đánh thu nên doanh nghip s
dng ít vn ch s hu đ tài tr cho vn lu đng.
Các khon n: Là các khon đc hình thành t vn vay các NHTM, khon
chim n dng tm thi ca nhà cung cp, vn vay thông qua phát hành trái phiu, các
khon n khách hàng cha thanh toán. Doanh nghip ch có quyn s dng các khon
Thang Long University Library
5
n này trong mt thi gian nht đnh. u đim ca vic dùng các khon n đ tài tr
cho vn lu đng là lãi sut phi tr cho các khon n đc min thu, chi phí s dng
các khon n thp hn chi phí s dng ngun vn ch s hu. Tuy nhiên, doanh
nghip không th ph thuc quá nhiu vào các khon n đ tài tr cho vn lu đng,
khi đó thì tình hình tài chính ca doanh nghip không lành mnh, dn ti nhng ri ro
trong hot đng kinh doanh ca doanh nghip.
Cách phân loi này cho thy kt cu vn lu đng ca doanh nghip đc hình
thành bng vn ca bn thân doanh nghip hay t các khon n. T đó có các quyt
đnh trong huy đng và qun lý, s dng vn lu đng hp lý, hiu qu hn, đm bo
an ninh tài chính, tính t ch trong s dng vn ca doanh nghip.
1.1.4.4 Phân loi vn lu đng theo ngun hình thành
Da theo ngun hình thành vn lu đng, có các cách phân loi nh sau:
Ngun vn điu l: Là s vn đc hình thành t ngun vn điu l ban đu
khi thành lp hoc vn điu l b sung trong quá trình SXKD ca doanh nghip.
Ngun vn này cng có s khác bit gia các loi hình doanh nghip thuc các thành
phn kinh t khác nhau.
Ngun vn t b sung: Là ngun vn do doanh nghip t b sung trong quá
trình SXKD nh t li nhun ca doanh nghip đc tái đu t.
Ngun vn liên doanh, liên kt: Là s vn đc hình thành t vn góp liên
doanh ca các bên tham gia doanh nghip liên doanh. Vn góp liên doanh có th bng
tin mt hoc bng hin vt là vt t, hàng hoá theo tho thun ca các bên liên doanh.
Ngun vn điu l, ngun vn t b sung và ngun vn liên doanh, liên kt là
nhng ngun vn mà thuc quyn s hu ca doanh nghip, doanh nghip có toàn
quyn s dng. Do đó, khi đu t bng các ngun vn này vào vn lu đng, bao gi
nhà đu t cng yêu cu mc sinh li cao hn so vi các ngun vn đi vay khác. Vì
chi phí s dng các ngun vn trên cao nên các doanh nghip ít s dng đ đu t cho
vn lu đng.
Ngun vn đi vay: Vn vay ca các NHTM hoc t chc tín dng phi ngân
hàng, vn vay ca ngi lao đng trong doanh nghip, vay các doanh nghip khác.
Vi ngun vn đi vay, doanh nghip phi tr lãi thp nên chi phí s dng vn
vay thp hn so vi các ngun vn khác. Mt khác, lãi vay phi tr đc min thu thu
nhp doanh nghip nên các doanh nghip ch yu s dng ngun vn vay này đ tài
tr cho vn lu đng, phc v hot đng SXKD, tit kim chi phí và tng li nhun.
Ngun vn huy đng khác: Vn huy đng t th trng vn bng vic phát
hành trái phiu hoc vn chim dng ca nhà cung cp.
đc phát hành trái phiu, doanh nghip phi đt đc nhng điu kin theo
quy đnh ca pháp lut. Ngoài ra, thi gian đ doanh nghip tip cn vi ngun vn
6
này cng chm hn so vi vay ngân hàng và dùng vn ch s hu. S vn huy đng
có th không đáp ng đc đ nhu cu vn ca doanh nghip.
Vi ngun vn chim dng t nhà cung cp, doanh nghip ch tm thi chim
dng đc trong thi gian ngn, nu chim dng lâu s nh hng ti uy tín ca doanh
nghip.
Vic phân chia vn lu đng theo ngun hình thành giúp cho doanh nghip
thy đc c cu ngun vn tài tr cho nhu cu vn lu đng trong kinh doanh ca
mình. T góc đ qun lý tài chính, mi ngun tài tr đu có chi phí s dng ca nó.
Do đó, doanh nghip cn xem xét c cu ngun tài tr ti u đ gim thp chi phí s
dng vn.
1.1.5 Ý ngha ca vic xác đnh nhu cu vn lu đng trong hot đng sn xut
kinh doanh ca doanh nghip
Trong quá trình SXKD ca doanh nghip, vn lu đng là mt yu t không th
thiu đc và có nh hng trc tip đn vic thc hin các nhim v SXKD, là điu
kin tiên quyt đ tin hành hot đng SXKD ca doanh nghip. Bi vy đ doanh
nghip sn xut thng xuyên và liên tc, mi doanh nghip cn phi xác đnh nhu cu
v vn lu đng phù hp tính cht và quy mô SXKD.
i vi mt doanh nghip SXKD thông thng, nhu cu vn lu đng thng
đc tính đn gin hóa bng công thc sau:
Nhu cu vn lu đng = d tr + khon phi thu ậ khon phi tr
Các khon d tr nm trong hàng tn kho. Khon phi thu phát sinh trong các
quan h tín dng thng mi vi khách hàng, các khon phi thu khác. Khon phi tr
phát sinh trong quan h tín dng thng mi vi ngi bán, các khon phi tr ngn
hn khác.
Vic xác đnh đúng đn nhu cu vn lu đng là cn thit trong hot đng
SXKD ca doanh nghip, đ đm bo hot đng sn xut ca doanh nghip đc tin
hành liên tc, tit kim vi hiu qu kinh t cao. Xác đnh đúng đn nhu cu vn lu
đng giúp cho doanh nghip tránh đc tình trng đng vn, s dng vn hp lý và
tit kim, đáp ng yêu cu SXKD, không gây s cng thng gi to v nhu cu vn và
là cn c quan trng cho vic xác đnh các ngun tài tr cho nhu cu vn lu đng ca
doanh nghip.
Khi vn lu đng nh hn nhu cu vn lu đng, doanh nghip s gp khó
khn trong hot đng sn xut, to ra s cng thng v vn. Vi tính cht tun hoàn,
chu k ca vn lu đng, khi có khó khn v vn lu đng trong bt k giai đon nào
thì cng có th nh hng ti toàn b quy trình tái sn xut sau này: sn xut b ngng
tr, không có kh nng tr n, không có đ vn thc hin các hp đng kinh t… Mt
khác, vn lu đng đc tài tr ch yu t các khon n nên khi thiu vn, doanh
Thang Long University Library
7
nghip phi đi vay và do đó s phi tr lưi. iu này làm cho kh nng tài chính ca
doanh nghip b nh hng, dn ti ngun li nhun gim.
Ngc li, vn lu đng ln hn nhu cu vn lu đng cn có thì dn đn tình
trng tha vn, gây lãng phí vn, không tn dng đc c hi kinh doanh khác, gim
li nhun ca doanh nghip.
Vn đ đt ra là phi xác đnh đúng nhu cu vn lu đng ca doanh nghip đ
đm bo không b thiu vn sn xut hay tha vn dn đn tình trng lãng phí, đm
bo cho hot đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip đc din ra thng xuyên,
liên tc. Nhà qun lý doanh nghip s phi cân nhc rt k lng các yu t thuc v
nhu cu vn lu đng ca doanh nghip đ xác đnh chính xác nht lng vn mà
doanh nghip cn.
1.1.6 Xác đnh nhu cu vn lu đng ca doanh nghip
Vn lu đng là s vn cn thit đm bo cho doanh nghip d tr các loi tài sn
ngn hn nhm đáp ng mi nhu cu hot đng c bn ca doanh nghip. Cn phi
xác đnh đc nhu cu vn lu đng đ có phng án SXKD hiu qu, đm bo hot
đng SXKD đc din ra liên tc.
1.1.6.1 Nhu cu tài tr vn lu đng thng xuyên
Vn lu đng thng xuyên là ngun vn có tính cht n đnh mà doanh
nghip s dng đ hình thành nên tài sn lu đng thng xuyên, cn thit cho hot
đng SXKD thng nht. Do có s chênh lch v mt thi gian và giá tr các dòng tin
vào và ra ca doanh nghip trong hot đng thng nht mà doanh nghip có th d
toán trc đc lng vn thiu ht đ tìm ngun bù đp. Lng vn thiu ht này
doanh nghip có th huy đng t ngun vn ch s hu, mua chu ca nhà cung cp
hoc đi vay các t chc tín dng phi ngân hàng, NHTM. i vi hình thc vay ca
ngân hàng, doanh nghip thng đc cho vay di hình thc vay ngn hn theo hn
mc tín dng. Hn mc tín dng đc tính toán trên c s nhu cu vay vn ca doanh
nghip và lng vn ch s hu tham gia tài tr cho vn lu đng.
1.1.6.2 Nhu cu tài tr vn lu đng thi v
Vn lu đng thi v là ngun vn có tính cht ngn hn mà doanh nghip có
th s dng đ đáp ng các nhu cu có tính cht tm thi, bt thng phát sinh trong
quá trình SXKD ca doanh nghip. Nhng khon phát sinh bt thng nm ngoài k
hoch SXKD nên doanh nghip không có s chun b, do đó doanh nghip s gp khó
khn trong vic tip cn vn tài tr cho hot đng SXKD. ng trc nhu cu tài tr
vn lu đng thi v, doanh nghip thng đi vay mà không s dng vn ch s hu.
Ngun vn này ch yu là vay ngn hn ngân hàng. Ngân hàng cho khách hàng vay
di hình thc cho vay theo món, đáp ng kp thi nhu cu vn lu đng thi v ca
doanh nghip.
8
1.2 Hot đng cho vay b sung vn lu đng ca ngân hàng
1.2.1 Khái nim cho vay b sung vn lu đng
Cho vay là hot đng đem li ngun thu ln cho các ngân hàng, trong đó có cho
vay b sung vn lu đng. Theo Lut các t chc tín dng
nm 2010, “cho vay là
hình thc cp tín dng, theo đó bên cho vay giao hoc cam kt giao cho khách hàng
mt khon tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong mt thi gian nht đnh
theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.” Nh vy, cho vay ca
NHTM có th hiu là quan h vay mn gia mt bên là ngi cho vay (NHTM) vi
mt bên là ngi vay (khách hàng vay) bng cách chuyn giao tin cho bên vay trong
mt thi gian nht đnh vi cam kt hoàn tr c gc và lưi khi đn hn.
Da theo thi gian cho vay, cho vay ca NHTM đc chia thành cho vay ngn
hn và cho vay trung và dài hn. Cho vay b sung vn lu đng là hình thc cho vay
kinh doanh trong ngn hn, nhm b sung lng vn lu đng thiu ht trong k
SXKD ca doanh nghip. ây là hot đng quan trng giúp doanh nghip đm bo
duy trì hot đng SXKD din ra thng xuyên, liên tc, t đó quyt đnh s tn ti ca
doanh nghip. hot đng cho vay b sung vn lu đng ca ngân hàng có hiu qu
thì điu quan trng là phi hiu đc khái nim cho vay b sung vn lu đng. Da
trên khái nim v vn lu đng, khái nim cho vay ca NHTM đư đc làm rõ trên,
ta có th đnh ngha cho vay b sung vn lu đng là:
Cho vay b sung vn lu đng là hình thc cp tín dng ngn hn, theo đó
bên cho vay giao hoc cam kt giao cho khách hàng vay mt khon tin nhm b
sung thêm vn lu đng cho các hot đng sn xut kinh doanh ca khách hàng
trong mt thi gian nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc
và lãi.
1.2.2 i tng cho vay b sung vn lu đng
NHTM cho vay đáp ng nhu cu vay vn hp pháp theo quy đnh ca pháp
lut. Tt c các doanh nghip khi có nhu cu vay vn hp pháp đu có th đn ngân
hàng đ thc hin yêu cu vay vn phc v hot đng SXKD ca mình. i tng
khách hàng cho vay vn ca NHTM rt đa dng. Lut các t chc tín dng, Lut
NHNN và các vn bn hin hành không quy đnh c th nhng nhu cu vay vn nào là
hp pháp. Tuy nhiên, t chc tín dng có th đáp ng nhu cu vay mn ca khách
hàng trên c s loi tr nhng trng hp mà pháp lut cm hoc không cho phép
thc hin. Nhng nhu cu vay vn mà t chc không đc cho vay bao gm:
- Mua sm các tài sn và chi phí hình thành nên tài sn mà pháp lut cm mua
bán, chuyn nhng, chuyn đi.
- Thanh toán các khon chi phí đ thc hin các giao dch mà pháp lut cm
- áp ng các nhu cu tài chính đ giao dch mà pháp lut cm.
Thang Long University Library
9
Cho vay BSVL không nm ngoài hot đng kinh doanh ca ngân hàng nên
nhng quy đnh trong cho vay cng là quy đnh khi cho vay BSVL. Khách hàng đn
ngân hàng vay vn đ BSVL cng cn phi đáp ng đc các yêu cu vay vn hp
pháp theo quy đnh ca pháp lut và cng phi đáp ng đc yêu cu ca ngân hàng.
1.2.3 Nguyên tc cho vay b sung vn lu đng
đm bo an toàn vn, trong quá trình cho vay, các ngân hàng luôn phi tuân
th các nguyên tc chung khi cho vay, trong đó có cho vay BSVL. Các nguyên tc
c th gm:
1.2.3.1 S dng vn vay đúng mc đích đã tha thun trong hp đng cho vay
Khi khách hàng đn vay vn ngân hàng thì khon vay đó phi đc xác đnh
trc mc đích s dng. Do đó, các doanh nghip có nhu cu vay vn phi trình bày
vi ngân hàng mc đích vay vn, k hoch SXKD, các hp đng cung cp và tiêu th
sn phm, các tài liu k toán… Ngân hàng da trên b h s vay vn ca khách hàng
mà đa ra quyt đnh cho vay hay không. S dng vn vay đúng mc đích theo h s
vay vn tc là khách hàng đư gi ch tín vi ngân hàng.
Bên cnh đó, nguyên tc s dng vn vay đúng mc đích nhm đm bo hiu
qu s dng vn và tng kh nng thu hi vn sau này. Ngân hàng da trên k hoch
SXKD, mc đích vay vn mà khách hàng lp ra đ tính toán, phân tích mt s ch tiêu
tài chính c bn, xét thy có tính kh thi và hiu qu mi xem xét cho vay nhm gim
thiu nhng ri ro sau này cho ngân hàng, đm bo kh nng thu hi n ca ngân hàng
và kh nng tr n ca khách hàng. Không ch vy, nguyên tc này cng là c s đ
giám sát khon vay, đm bo hiu qu cho công tác kim soát sau cho vay, giúp ngân
hàng thu hi đc đy đ c n gc và lãi.
1.2.3.2 Phi hoàn tr đúng hn đy đ c gc và lãi
Hoàn tr là thuc tính vn có ca cho vay, s hoàn tr là mi quan tâm hàng
đu ca các ngân hàng khi cho vay. Thu hi n c gc và lưi đúng hn là c s đ các
NHTM tn ti và phát trin.
Ngun vn cho vay ca ngân hàng ch yu là ngun vn huy đng, ngân hàng
là ngi “đi vay đ cho vay” nên phi đm bo hoàn tr đy đ và kp thi cho ngi
gi khi h có yêu cu. Vì vy, ngân hàng cn đòi hi doanh nghip đi vay phi hoàn
tr cho ngân hàng đúng hn. Nu ngân hàng không thu hi hoc không thu hi đúng
hn các khon cho vay thì có kh nng dn đn mt kh nng thanh toán và phá sn.
Ngoài ra, ngân hàng cng cn bù đp các khon chi phí trong hot đng kinh
doanh ca mình nh: tr lãi tin gi, chi phí n ch, tr lng cán b nhân viên, np
thu, trích lp các qu… Do đó, ngân hàng phi thu thêm khon chênh lch ngoài s
vn gc cho vay.
10
ây là nguyên tc quan trng trong hot đng cho vay ca ngân hàng, yêu cu
khách hàng phi tuân th tuyt đi, đm bo an toàn, n đnh và phát trin ca bn
thân ngân hàng.
1.2.4 iu kin cho vay b sung vn lu đng
Khi cho khách hàng vay, ngha là ngân hàng đang chp nhn ri ro đ đánh đi
li nhun trong tng lai. Khách hàng ch có th vay vn ca ngân hàng khi h đáp
ng đy đ tt c các điu kin vay vn. Theo Quyt đnh s 1627/2001/Q – NHNN
ca Thng đc NHNN v vic ban hành Quy ch cho vay ca T chc tín dng vi
khách hàng đc ban hành ngày 31/12/2001, ta có th hiu các điu kin trong cho vay
b sung vn lu đng bao gm:
Khách hàng phi có nng lc pháp lut dân s, nng lc hành vi dân s và
chu trách nhim dân s theo quy đnh ca pháp lut: Quan h vay mn gia ngân
hàng vi khách hàng là quan h đc pháp lut bo v. Vì vy, nó phi đc lp trên
c s quy đnh ca lut pháp. Trong quan h vay mn s phát sinh s chuyn giao và
giao dch v tin, do đó cn s xác nhn ca các bên tham gia theo đúng quy đnh ca
pháp lut. Nng lc pháp lut dân s là kh nng ca pháp nhân hng quyn và ngha
v theo lut đnh. Nng lc hành vi dân s là kh nng ca cá nhân bng hành vi ca
mình xác lp, thc hin quyn, ngha v dân s. Ngi có nng lc hành vi dân s là
ngi đ tui thành niên, có ý thc v hành vi ca mình, chu trách nhim v mi hành
vi ca mình trc pháp lut. Ngi không có nng lc hành vi dân s không phi chu
trách nhim trc pháp lut v nhng hành vi ca mình. Trong thng hp ngân hàng
cho khách hàng vay vn mà không có đy đ nng lc hành vi dân s và nng lc
pháp lut dân s thì ri ro sau này ngân hàng phi gánh chu hoàn toàn. Do đó, các ch
th tham gia quan h phi có nng lc pháp lut dân s, nng lc hành vi dân s và
chu trách nhim dân s theo quy đnh ca pháp lut.
Mc đích s dng vn vay hp pháp: Vn vay phi đc s dng hp pháp
tc là không vi phm pháp lut và mc đích s dng vn vay phù hp vi đng kỦ
kinh doanh ca doanh nghip, t chc kinh t. Vì vy, khi khách hàng s dng vn bt
hp pháp thì các tài sn đó s b phong ta hoc tch thu, t đó nh hng ti kh nng
tr gc và lãi cho ngân hàng. Ngoài ra, khi vn vay s dng bt hp pháp thì t cách
pháp lý ca khách hàng có th b mt đi do đó nh hng ti quan h vay mn hp
pháp gia ngân hàng vi khách hàng.
Có nng lc tài chính lành mnh đm bo tr n trong thi hn cam kt:
Nng lc tài chính lành mnh ca khách hàng đc hiu là doanh nghip có đy đ
nng lc v vn, tài sn, đm bo duy trì hot đng SXKD thng xuyên, liên tc.
Khách hàng có nng lc tài chính lành mnh to tin đ cho s phát trin cng nh
đm bo kh nng tr n cho ngân hàng. Ngân hàng yêu cu khách hàng phi có tình
Thang Long University Library
11
hình tài chính lành mnh đ có th tr n cho ngân hàng trong trng hp phng án
SXKD ca khách hàng không kh thi, gp ri ro, hn ch ri ro cho ngân hàng. Khi
khách hàng không có đ kh nng tr n, ngân hàng s phi gánh chu tn tht, nh
hng ti uy tín và kh nng thanh toán ca ngân hàng.
Khách hàng phi có phng án sn xut, kinh doanh kh thi và có hiu qu:
Khách hàng phi có phng án kh thi và hiu qu vì bn cht ca NHTM là t chc
kinh doanh trong đó vic cho vay phi đm bo các nguyên tc sinh li c bn. Do đó,
phng án mà ngân hàng tài tr vn phi đm bo tính kh thi và hiu qu. Trong hot
đng tín dng ca NHTM, ngun thu t phng án vay vn đc coi là ngun thu
“th nht” đm bo an toàn vn cng nh phát trin liên tc ca khách hàng và ngân
hàng.
Khách hàng phi thc hin các quy đnh v bo đm tin vay theo quy đnh
ca Chính ph và hng dn ca NHNN Vit Nam: Bin pháp bo đm tin vay là
h thng các bin pháp ngân hàng đt ra nhm to c s kinh t và pháp lỦ đ đm bo
khách hàng thc hin đy đ ngha v n vi ngân hàng. Các bin pháp bo đm tin
vay bao gm: đm bo bng cm c, th chp tài sn, bo lãnh ca bên th ba hoc
cho vay ch da trên uy tín ca khách hàng vay vn. c bit trong đó, bin pháp bo
đm tin vay bng tài sn là ngun thu n “th hai” ca ngân hàng khi khách hàng
không tr đc khon vay. Nu ngân hàng da vào ngun thu th nht là t hot đng
SXKD ca khách hàng thì khi khách hàng gp ri ro, không tr đc n, ngân hàng
cng s gp tn tht, không có vn tr cho ngi gi khi h có yêu cu rút tin, nh
hng ti cht lng và uy tín ca ngân hàng.
1.2.5 c đim cho vay b sung vn lu đng
i tng vay vn đa dng: i tng đn vay vn là các doanh nghip, cá
nhân có nhu cu vay mn và b sung vn lu đng phc v hot đng SXKD hp
pháp. Nhng đi tng này đc phân chia theo nhiu hình thc, nhiu tiêu chí khác
nhau. Da theo quy mô hot đng thì có doanh nghip ln, va, nh và siêu nh. Da
theo ngành ngh kinh doanh thì có nông nghip, công nghip, thng mi – dch v,
xây dng, lâm nghip, ng nghip… Cn c vào loi hình doanh nghip thì có doanh
nghip Nhà nc, doanh nghip t nhân, công ty c phn, công ty liên doanh, công ty
trách nhim hu hn… Nh vy, có th thy đc s đa dng trong thành phn khách
hàng đn vay vn ngân hàng, do đó nhu cu vay vn cng rt đa dng.
Quy mô khon vay đa dng: Mi khách hàng đn vay vn li có nhu cu v
lng vn vay khác nhau, tùy thuc vào quy mô hot đng ca doanh nghip, nhu cu
vn cn có ca doanh nghip, kh nng tài chính ca doanh nghip… Nh vy, các
khon cho vay ca ngân hàng khá đa dng, linh hot, phù hp vi tng đi tng
khách hàng vay vn, đáp ng tt nht nhu cu vay mn ca khách hàng.
12
Thi gian cho vay ngn hn: c đim ca vn lu đng là tham gia vào mt
chu k SXKD và thu hi toàn b khi thu hi tin hàng nên vn lu đng ch luân
chuyn trong ngn hn, ti đa là 1 nm tài chính. Khi khách hàng thu hi đc tin
hàng thông qua doanh thu bán hàng thì khách hàng mi có ngun tr n gc và lãi cho
ngân hàng. Mà doanh thu bán hàng đc thu hi trong thi gian ngn, nên thi gian
cho vay BSVL là ngn hn, ti đa là 12 tháng.
Mc đích s dng vn khác nhau: Mi doanh nghip có tính cht hot đng
khác nhau nên vn lu đng đc s dng cho mc đích SXKD khác nhau. Tuy nhiên,
nhng nhu cu vay vn đu phi đáp ng yêu cu chung là phù hp vi quy đnh ca
pháp lut, không b pháp lut cm di bt c hình thc nào.
Ngun thu n t chính phng án SXKD: Trong cho vay BSVL, khách
hàng s dng chính ngun thu t phng án SXKD đ tr n cho ngân hàng. Doanh
thu t vic bán hàng ca khách hàng chính là ngun thu th nht ca ngân hàng. Nh
vy, sau mi chu k SXKD, sau khi đư thu hi đc tin hàng, khách hàng mi tr n
đc cho ngân hàng. Ngân hàng ch có th thu hi đc n khi khách hàng thu đc
tin hàng.
Ri ro thp: Cho vay BSVL có thi gian ngn hn các khon cho vay khác
nên ri ro s thp hn cho vay tiêu dùng và cho vay kinh doanh trong trung và dài hn.
Ngân hàng có th c tính ri ro trong ngn hn mt cách chính xác, thu hi vn v
nhanh hn, và kim soát vic s dng vn ca khách hàng tt hn.
Lãi sut cho vay thp: Thi gian cho vay ngn, ri ro thp nên lãi sut cho vay
BSVL cng s thp hn các khon cho vay trung và dài hn khác. Lãi sut cho vay
do ngân hàng và khách hàng t tha thun và phù hp vi lãi sut yêu cu ca Nhà
nc trong tng thi k phát trin kinh t.
Công tác thm đnh phc tp: Mc đ phc tp theo ngành ngh doanh
nghip, quy mô hot đng ca doanh nghip đa dng và mc đích s dng vn vay ca
doanh nghip cng khác nhau, chu k SXKD ca doanh nghip khác nhau… đòi hi
mt quy trình thm đnh cht ch, hiu qu, công tác thm đnh phc tp, t m, CBTD
phi có trình đ chuyên môn và s nhy bén, hiu bit v các ngành ngh kinh doanh.
Phng thc cho vay linh hot: Xut phát t nhu cu vn lu đng thng
xuyên và vn lu đng thi v ca doanh nghip, ngân hàng cung cp hai phng thc
cho vay là cho vay theo hn mc tín dng và cho vay theo món. Cho vay theo hn mc
tín dng thng không có TSB mà ngân hàng ch da trên dòng tin vào t hot
đng SXKD ca doanh nghip. Khách hàng vay vn ngân hàng theo hn mc tín dng
là nhng khách hàng có quan h thng xuyên vi ngân hàng và có uy tín, do đó ngân
hàng thng không yêu cu TSB. Cho vay theo món áp dng cho khách hàng ít có
uy tín, ít có giao dch vi ngân hàng. Cho vay theo món ch phát sinh khi khách hàng
Thang Long University Library
13
có nhu cu vn lu đng xy ra bt thng, không theo k hoch. Chính vì vy, khi
cho khách hàng vay theo món, ngân hàng yêu cu có TSB đ giám sát vic s dng
vn ca khách hàng cht ch.
1.2.6 Vai trò ca cho vay b sung vn lu đng
1.2.6.1 i vi doanh nghip
áp ng nhu cu vn lu đng thiu ht ca doanh nghip: Vn lu đng có
vai trò quan trng trong hot đng SXKD ca doanh nghip. Nhu cu vn lu đng
ca doanh nghip thng ln, nhng kh nng đáp ng ca doanh nghip thì hn ch.
Doanh nghip có th t bù đp s thiu ht v vn lu đng ca mình bng cách huy
đng vn thông qua phát hành trái phiu, c phiu. Nhng đ làm đc vic này,
doanh nghip phi đáp ng nhng điu kin kht khe và quy đnh cht ch ca pháp
lut, vy nên không phi lúc nào cng có th s dng cách huy đng vn này. Mt
khác, vic huy đng vn thông qua hình thc này khó có th đáp ng kp thi và
nhanh chóng nhu cu vn lu đng ca doanh nghip. Mt cách khác là doanh nghip
có th thông qua vic chim dng vn tm thi t bn hàng thông qua các chính sách
tr chm, mua chu ca đi tác. Tuy nhiên, thi gian chim dng vn thng ngn và
doanh nghip khó có th áp dng bin pháp này thng xuyên.
Vay vn t ngân hàng đ đáp ng nhu cu thiu ht vn lu đng là la chn
ca các doanh nghip. Vi gii pháp này, doanh nghip có th tip cn ngun vn
nhanh hn, chi phí s dng vn thp hn, to điu kin phát trin, m rng hot đng
SXKD.
To điu kin cho doanh nghip nm bt các c hi kinh doanh: Ngân hàng
đáp ng nhu cu vay vn ca doanh nghip mt cách kp thi thông qua nghip v cho
vay BSVL, giúp doanh nghip ch đng trong công tác hoch đnh và thc hin k
hoch SXKD ca mình. Doanh nghip đư có chin lc s dng vn vào các mc đích
kinh doanh khác nhau. Khi có c hi kinh doanh mi mà doanh nghip cha huy đng
đc vn kp thi t các ngun khác, doanh nghip có th vay vn ti ngân hàng trong
thi gian ngn nht vi s vn ti đa có th đ kp thi nm bt c hi kinh doanh,
không b l c hi tng giá tr và li nhun cho doanh nghip.
Tng tính cnh tranh ca doanh nghip: Nm bt đc các c hi kinh doanh
đem đn cho doanh nghip th trng mi, ngun thu mi, m rng lnh vc đu t,
kinh doanh ca doanh nghip, tng sc cnh tranh ca doanh nghip trên th trng.
S cnh tranh gia các doanh nghip din ra ngày càng gay gt, nu doanh nghip
không nm bt kp thi các c hi kinh doanh thì s gp khó khn trong vic đng
vng trên th trng. đt đc yêu cu đó thì doanh nghip phi ch đng trong
ngun vn ca mình, và công c vay vn lu đng t ngân hàng là bin pháp hiu qu
mà các doanh nghip đang hng ti.
14
1.2.6.2 i vi ngân hàng
M rng quan h vi khách hàng: Cho vay BSVL có đc đim là thi gian
cho vay ngn, nên trong mi chu k SXKD, khách hàng nu có nhu cu có th xin vay
vn ti ngân hàng. Vic này to điu kin cho ngân hàng tip xúc vi khách hàng, nm
bt tình hình hot đng ca doanh nghip tt hn đ m rng quan h vay mn vi
khách hàng và các t chc. i tng khách hàng đn vay vn ngân hàng thuc nhiu
ngành ngh, kinh doanh trên nhiu lnh vc khác nhau, do đó ngân hàng có c hi tip
xúc vi nhiu doanh nghip hn, m rng đi tng kinh doanh ca ngân hàng.
Mang li ngun thu ln cho ngân hàng: Bt c doanh nghip hay ngân hàng
nào khi tham gia vào th trng đu c gng tìm kim nhng ngun thu ln hn, mang
li li nhun nhiu hn. Trong điu kin nn kinh t th trng m ca, các doanh
nghip cnh tranh nhau gay gt mà vn lu đng là điu kin tiên quyt đ các doanh
nghip có th thc hin hot đng SXKD thì cho vay BSVL là hot đng kinh doanh
đem li ngun thu ln cho ngân hàng.
Phân tán ri ro cho ngân hàng: to đc s khác bit, thu hút khách hàng
thì sn phm ca ngân hàng phi luôn đc đi mi, tin b hn sn phm trc đó.
Nhng ni dung và quy đnh trong cho vay BSVL cn phi linh hot, phù hp vi th
trng và gn vi nhu cu ca doanh nghip, to điu kin thun li cho doanh nghip
d dàng tip cn ngun vn ca ngân hàng, ngân hàng cng thu đc li nhun cao
hn. Ngân hàng cng có th kt hp vi các hình thc khác đ đa dng hóa hot đng
cho vay, phân tán ri ro cho các hot đng kinh doanh ngân hàng.
1.2.6.3 Góp phn vào s n đnh và phát trin ca nn kinh t
Thông qua hot đng cho vay BSVL, NHTM đư giúp cho quá trình SXKD
ca các doanh nghip đc liên tc và n đnh, góp phn vào s n đnh và phát trin
ca nn kinh t. Vn lu đng là điu kin không th thiu ca quá trình SXKD, nhu
cu v vn lu đng trong doanh nghip thng xuyên và ln. Khi không có đ vn
lu đng thì hot đng SXKD ca doanh nghip b ngng tr, nh hng ti chu k
sn xut tip theo, dn ti kt qu kinh doanh không tt, doanh nghip không có lãi,
thm chí thua l, tình trng tht nghip gia tng, công nhân mt vic làm. Mc sng
ca ngi lao đng b gim sút, d dn đn nhng t nn xã hi. Ngân hàng cho vay
BSVL giúp doanh nghip có điu kin nm bt đc các c hi kinh doanh tt hn,
to vic làm cho lao đng, nâng mc sng ca ngi lao đng góp phn n đnh và
phát trin ca nn kinh t.
1.2.7 Phân loi cho vay b sung vn lu đng
1.2.7.1 Theo thi gian cho vay
Cho vay ngn hn: Cho vay b sung vn lu đng là hình thc cho vay trong
ngn hn ca ngân hàng, nhm mc đích cung ng vn ngn hn cho khách hàng đ
Thang Long University Library
15
kinh doanh, ch yu là b sung vn lu đng thiu ht. Da trên vòng quay vn lu
đng và nhu cu vay vn ca khách hàng, ngân hàng xem xét đn thi gian cho vay b
sung vn lu đng. Thi gian cho vay b sung vn lu đng thông thng là 3 tháng,
là 6 tháng hoc 12 tháng.
Tín dng tun hoàn: Là hình thc tín dng ca NHTM trong đó vn vay s
đc s dng cho nhiu chu k kinh doanh khác nhau trên c s tha thun gia ngân
hàng và khách hàng. i tng vay vn là đi tng mà ngân hàng tài tr vn lu
đng, mc cho vay da trên nhu cu vn lu đng ca doanh nghip trong tng chu
k. Vi hình thc tín dng tun hoàn, thi hn có th bao gm mt hay nhiu chu k
kinh doanh, vì vy tng thi gian cho vay có th là ln hn mt nm. Doanh nghip có
th hoàn tr s tin gc và lãi mi ln vay trong mt khong thi gian c đnh (1
tháng, 3 tháng hay 6 tháng). Bng cách s dng hình thc này, doanh nghip có th
linh đng tái vay khi cn thit, vi điu kin s d n cho vay ti mi thi đim không
đc vt quá hn mc tín dng. Hình thc tín dng tun hoàn phù hp vi khách
hàng có uy tín và có nhu cu vn thng xuyên. Khi kt thúc hp đng vay vn, nu
khách hàng còn đáp ng đ điu kin ngân hàng đt ra và có nhu cu vay vn tip thì
hp đng s t đng có giá tr thêm ln na.
1.2.7.2 Theo phng thc cho vay
Cho vay theo hn mc tín dng: Cho vay b sung vn lu đng theo hn mc
tín dng áp dng cho doanh nghip có nhu cu s dng vn lu đng thng xuyên,
tc đ luân chuyn vn nhanh và có tín nhim cao vi ngân hàng. Theo phng thc
này, ngân hàng và khách hàng tha thun mt hn mc tín dng. Trong sut thi gian
ngân hàng cam kt cho vay, khách hàng có quyn đi vay hoc tr n nhiu ln, nhng
phi đm bo s d n ti mi thi đim không vt quá hn mc tín dng ngân hàng
đư cam kt cung cp cho khách hàng.
Cho vay tng ln: Là phng pháp cho vay mà mi ln vay khách hàng và
ngân hàng đu phi làm các th tc vay vn (khách hàng lp k hoch vay vn, ngân
hàng xét duyt…) và kỦ hp đng cho vay. Cho vay tng ln còn gi là cho vay theo
món, áp dng vi khách hàng có nhu cu vn lu đng tm thi, phát sinh bt thng
và doanh nghip không có s chun b trc hoc nhóm khách hàng có quan h không
thng xuyên vi ngân hàng, cha có uy tín đ thanh toán tin mua hàng hoc các chi
phí SXKD khác.
1.2.7.3 Theo cn c đm bo tin vay
Cho vay có đm bo bng tài sn: i vi khách hàng cha có quan h vi
ngân hàng, khách hàng có quan h vay vn ln đu hoc cha có nhiu uy tín trong
vic tr n, ngân hàng đòi hi phi có TSB hoc có bo lãnh ca bên th 3 trong vic
cam kt thc hin ngha v tr n gc và lưi cho ngân hàng. TSB có th là tài sn