B GIÁO DC ÀO TO
TRNGăI HCăTHNGăLONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
PHÂN TÍCH VÀ HOÀN THIN CU
TRÚC VN TI CÔNG TY C PHN
HOÀNG ANH GIA LAI
Giáoăviênăhng dn
Sinh viên thc hin
Mã sinh viên
Chuyên ngành
: Th.S Ngô Th Quyên
: Phm Phú Minh
: A15728
: Tài chính-Ngân hàng
HÀ NI-2012
LI CMăN
Trong quá trình thc hin thc tp và hoàn thành khóa lun tt nghip, em đư
nhn đc s giúp đ cng nh đng viên t nhiu phía.
Trc tiên, em xin chân thành cm n giáo viên hng dn-Thc s Ngô Th
Quyên lƠ ngi đư tn tình hng dn và ch bo em trong sut thi gian nghiên cu
và thc hin khóa lun này.
NgoƠi ra, em cng mong nun thông qua khóa lun này, gi li cm n ti các
thy cô đang ging dy ti trng i hc Thng Long, nhng ngi đư trc tip
truyn đt cho em các kin thc v kinh t t nhng môn hc c bn nht, giúp em có
đc mt nn tng v chuyên ngành hc nh hin ti đ có th hoƠn thƠnh đ tài
nghiên cu này.
Bên cnh đó, em xin chân thành cm n các anh ch, cô chú trong phòng Tài
chính-K toán đư to điu kin, giúp đ em cng nh cung cp s liu, thông tin và tn
tình hng dn em trong sut thi gian làm khóa lun.
Cui cùng, em xin chân thành cm n gia đình vƠ bn bè đư giúp đ và to điu
kin cho em đ giúp em hoàn thin bài khóa lun mt cách tt nht.
Em chân thành cmăn!
Thang Long University Library
MC LC
LIăNịIăU Trang
CHNG 1: LÝ LUN C BN V CU TRÚC VN VÀ CHI PHÍ S DNG
VN 1
1.1. Khái nim v cu trúc vn và chi phí s dng vn 1
1.1.1. Khái nim v cu trúc vn 1
1.1.2. Các nhân t cu thành cu trúc vn 1
1.1.2.1. Ngun vn vay 1
1.1.2.2. Ngun vn ch s hu 2
1.1.3.Các t s đo ệng cu trúc vn 2
1.1.4. Ý ngha ca vic nghiên cu cu trúc vn trong qun tr tài chính 4
1.2. Chi phí s dng vn 4
1.2.1. Khái nim v chi phí s dng vn 4
1.2.2. Các loi chi phí s dng vn 5
1.2.2.1 Chi phí s dng vn vay dài hn 5
1.2.2.2. Chi phí s dng vn ch s hu. 6
1.2.3. Chi phí s dng vn bình quân (WACC- Weighted average cost of capital) 10
1.2.4. Chi phí s dng vn biên t và quyt đnh đu t 10
1.2.4.1. Chi phí s dng vn biên t (MCC-Maginal cost of capital) 11
1.2.4.2. Danh mc c hôi đu t (IOS- Investment Opporunity Schedule) 12
1.3. Tác đng ca cu trúc vn đn doanh li và ri ro 13
1.3.1. Khái nim và phân loi ri ro 13
1.3.2. òn by tài chính trong doanh nghip 16
1.3.3. Phợn tỬch đ nghiêng đòn by tài chính (DFL- Degree of Financial
Leverage) 21
1.3.4. Các phng pháp đo ệng ri ro tài chính khác 23
1.4. Cu trúc vn trong mi quan h vi giá tr doanh nghip 24
1.4.1. Lý thuyt M&M 24
1.4.2. Phợn tỬch đim bàng quan EBIT-EPS 28
CHNG 2: THC TRNG V CU TRÚC VN, CHI PHÍ S DNG VN TI
CÔNG TY C PHN HOÀNG ANH GIA LAI 32
2.1. Gii thiu chung v Công ty C phn Hoàng Anh Gia Lai 32
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin 32
2.1.2. Khái quát ngành ngh kinh doanh 33
2.1.3. C cu b máy t chc và qun lý ti Công ty 34
2.2. Tình hình hot đng sn xut kinh doanh ca Công tỔ trong 3 nm gn nht
(t 2009- 2011) 36
2.2.1. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh ca Công ty t 2009-2011 36
2.2.2. Ngun gc ca s tng trng và cht lng ca s tng trng 43
2.2.3. Tình hình tài sn –ngun vn ca Công ty CP Hoàng Anh Gia Lai trong
giai đon 2009-2011 45
2.2.4. Ch tiêu tài chính tng hp 56
2.2.4.1. Nhóm phn ánh t sut sinh li 56
2.2.4.2. T sut t tài tr 59
2.2.4.3. Nhóm ch tiêu phn ánh kh nng thanh toán 60
2.3. Phân tích thc trng cu trúc vn ca Công tỔ CP ảAẢầ giai đon t 2009-
2011 61
2.3.1. Phân tích cu trúc vn ca Công ty CP HAGL 61
2.3.2. Phân tích chi phỬ s ếng ốn ốà chi phỬ s ếng ốn bửnh qỐợn ca
Công ty CP Hoàng Anh Gia Lai 67
2.4. Phợn tỬch tác đng ca cu trúc vn đn doanh li và ri ro ca Công ty C
phn HAGL 71
2.4.1.Cu trúc vn nh hng đn hiu qu kinh doanh 71
2.4.2. Cu trúc vn nh hng ti kh nng t ch tài chính 73
2.4.3. Phợn tỬch tác đng ca đòn cợn n DFL 74
2.4.4. o ệng ri ro tài chính 76
2.4.5. Phợn tỬch đim bàng quan EBIT-EPS 80
2.5. Cu trúc vn nh hng ti chính sách thu 81
2.6. ánh giá ố cu trúc vn ti Công ty CP HAGL 82
2.6.1. Ố đim 82
2.6.2. Nhc đim 84
CHNẢ 3: ẢẤẤ PảÁP Ấ MẤ C CU VN CA CÔNẢ TY C PảN
HOÀNG ANH GIA LAI 86
3.1.nh hng đi mi c cỐ ốn ca Công tỔ trong thi gian ti. 86
3.1.1. nh hng chung ca công ty 86
3.1.2. nh hng đi mi c cu vn ca công ty 86
3.2. Xây dng c cu vn ti công ty CP HAGL 88
3.2.1. Chú trng hn na vic to lp c s d liu cn thit cho vic ồác đnh
c cu vn ti u. 88
3.2.2. Xây dng c cu vn ti u ti Công ty CP HAGL 88
3.3.Gii pháp h tr 94
TÀI LIU THAM KHO 102
Thang Long University Library
DANH MC BNG BIU
Trang
Bng 2.1. Kt qu hot đng sn xut kinh doanh Công ty CP HAGL nm 2009-2011 37
Bng 2.2. Doanh thu thun chi tit các ngành dch v ca HAGL (nm 2009-2010) 39
Bng 2.3. So sánh s tng gim các ch tiêu doanh thu vƠ chi phí (nm 2009-2010) 40
Bng 2.4. Doanh thu chi tit các ngành dch v ca HAGL (Nm 2010-2011) 41
Bng 2.5. So sánh s tng gim các ch tiêu doanh thu vƠ chi phí (nm 09-10) 43
Bng 2.6. Bng cơn đi tài sn ca Công ty CP HAGL nm 2009-2011 46
Bng 2.7. T trng các loi tài sn trong giai đon 2009- 2011 48
Bng 2.8. Bng cơn đi v Ngun vn ca Công ty CP HAGL giai đon 2009-2011 53
Bng 2.9. T sut sinh li trên tng tài sn 56
Bng 2.10. T sut sinh li trên vn ch s hu 57
Bng 2.11. T sut sinh li trên doanh thu thun 58
Bng 2.12. T suát t tài tr ca Công ty CP HAGL 59
Bng 2.13. Nhóm ch tiêu phn ánh kh nng thanh toán 60
Bng 2.14. Cu trúc ngun vn ca Công ty giai đon 2009-2011 62
Bng 2.15. T trng n ngn hn ca Công ty trong nm 2009-2010 63
Bng 2.16. T trng các khon mc ca n dài hn t 2009-2011 65
Bng 2.17. Vn ch s hu t nm 2009-2011 66
Bng 2.18. T trng các khon mc trong Vn ch s hu t 2009-2011 66
Bng 2.19. Chi phí s dng vn t 2009-2011 68
Bng 2.20. Chi phí s dng vn c phn ca Công ty CP HAGL 69
Bng 2.21. Chi phí s dng vn bình quân WACC 70
Bng 2.22. Mi quan h ca các ch s ti hiu qu kinh doanh 71
Bng 2.23. nh hng ca các yu t lên ROE 72
Bng 2.24. nh hng cu trúc vn đn kh nng t ch tài chinh 73
Bng 2.25. nh hng riêng bit các yu t lên ROE 73
Bng 2.26. Tác đng ca đòn cơn n 74
Bng 2.27. Tác đng ca đòn cơn n 75
Bng 2.28. Tác đng ca ri ro tài chính nh hng ti cu trúc vn 77
Bng 2.29. Phân tích cu trúc tài chính và ri ro t 2009-2011 77
Bng 2.30. T trng mt s ch tiêu tác đng ti hiu qu sn tài chính 79
Bng 2.31. S tng quan gia các yu t 79
Bng 2.32. EBIT-EPS bàng quan ca Công ty t nm 2009-2011 80
Bàng 2.33. Li ích t vay n Công ty CP HAGL 82
Bng 3.1. D báo kt qu kinh doanh cho nm k tip ca Công ty CP HAGL 89
Bng 3.2. D báo chi phí s dng n trong nm tip theo 91
Bng 3.3. D báo kt qu kinh doanh nm ti ca Công ty CP HAGL 91
Bng 3.4. D báo chi phí s dng vn ch s hu Công ty CP HAGL 92
Bng 3.5.D báo chi phí s dng vn bình quân Công ty CP HAGL 92
Bng 3.6.Tác đng ca đòn cơn n 93
Bng 3.7. Tác đng ca ri ro tài chính ti cu trúc vn 94
DANH MC T VIT TT
Ký hiu vit tt
HAGL
CP
Thu TNDN
VCSH
BS
Tênăđyăđ
Hoàng Anh Gia Lai
C phn
Thu thu nhp doanh nghip
Vn ch s hu
Bt đng sn
Thang Long University Library
DANH MC BIUă
Trang
Biu đ 2.1. Tng trng doanh thu và li nhun trong 3 nm (2009-2011) 38
Biu đ 2.2. C cu doanh thu (nm 2010) 39
Biu đ 2.3. T trng tài sn dài hn và tài sn ngn hn trong giai đon 2009-2011 49
Biu đ 2.4. C cu ngun vn ti Công ty CP HAGL giai đon t 2009-2010 55
Biu đ 2.5. T sut t tài tr ca Công ty CP HAGL giai đon 2009-2010 59
Biu đ 2.6. T trng n phi tr và VCSH trên tng ngun vn t 2009-2011 62
Biu đ 2.7. Mt s ch tiêu phn ánh t trng n ngn hn t 2009-2010 63
Biu đ 2.8. T trng các khon mc ca n dài hn Công ty CP HAGL t 2009-2011 65
Biu đ 2.9.T trng mt s khon mc ca vn ch s hu t 2009-2011 67
Biu đ 2.10. Chi phí s dng vn bình quân 70
Biu đ 2.11. Mi quan h ca các ch s ti hiu qu kinh doanh 72
Biu đ 2.12.Tác đng ca đòn cơn n DFL 75
Biu đ 2.13. Biu đ th hin đim bàng quan EBIT-EPS nm 2009 81
DANH MC HÌNH V, Să
Trang
Hình v 1.1. th biu din đim gãy-MCC 11
Hình v 1.2. th biu din mi quan h gia WACC các mc đ ca tng tài tr
mi 13
Hình v 1.3. a dng hóa và ri ro ca danh mc chng khoán 14
Hình 1.4. Mnh đ M&M s II khi không có thu 25
Hình 1.5. Tác đng ca thu và chi phí khn khó tài chính 27
Hình 1.6. im bàng quan EBIT- EPS 28
S đ 2.1. C cu b máy t chc Công ty CP HAGL 34
LI M U
1. Lý do nghiên cu
Vn lƠ điu kin không th thiu khi tin hành thành lp doanh nghip và tin
hành hot đng kinh doanh. bt k doanh nghip nào, vn đc đu t vƠo quá trình
sn xut kinh doanh nhm tng thêm li nhun, tng thêm giá tr ca doanh nghip.
Nhng vn đ ch yu là các doanh nghip, các Công ty phi lƠm nh th nƠo đ tng
thêm giá tr cho vn. Nh vy, vic qun lý vn đc xem xét di góc đ hiu qu,
tc là xem xét s luân chuyn ca vn, s nh hng ca các nhân t khách quan và
ch quan đn hiu qu s dng vn.
Vic nâng cao hiu qu s dng vn cng lƠ ht sc quan trng trong giai đon
hin nay, khi mƠ đt nc đang trong giai đon chu s bin đng rt ln ca nn kinh
t th trng nên rt cn vn đ hot đng sn xut kinh doanh không ch đ tn ti,
thng trong cnh tranh mƠ còn đt đc s tng trng vn ch s hu. Mt thc
trng na hin nay các doanh nghip đc bit là các doanh nghip hin nay, nhìn
chung vn đc cp quá nh bé so vi nhu cu và thc trng thiu vn din ra liên
miên… gơy cng thng trong quá trình kinh doanh và thc hin các chin lc kinh
doanh ca doanh nghip mình.
T nhng vn đ nêu trên đư gi ý cho em hình thƠnh ý tng cho đ tài khóa
lun tt nghip ca mình: “ Phân tích cu trúc vn và chi phí s dng vn ti Công
ty CP Hoàng Anh Gia Lai “.
2. Mc tiêu nghiên cu
Khóa lun đi sơu vƠo nghiên cu thc trng, phân tích cu trúc vn và tính hiu
qu cng nh chi phí s dng vn t chính sách qun lý vn ca Công ty CP Hoàng
Anh Gia Lai trong giai đon 2009-2011. T đó ch ra nhng u, nhc đim vƠ đ ra
các gii pháp nhm nâng cao hiu qu xây dng chính sách qun lý vn, t đó đ ra
mt cu trúc vn ti u cho Công ty.
3.ăPhngăphápănghiênăcu
Phng pháp nghiên cu ch yu trong khóa lun lƠ phng pháp phơn tích,
tng hp, khái quát hóa da trên c s các s liu đc cung cp và tình hình thc t
ca Công ty.
4. Kt cu ca khóa lun
Ngoài phn m đu và kt lun, danh mc tham kho, khóa lun chia thành ba
phn:
- PHN 1: NHNG VN LÝ LUN C BN V CU TRÚC VN VÀ
CHI PHÍ S DNG VN TI CÔNG TY CP HOÀNG ANH GIA LAI.
- PHN 2: THC TRNG V CU TRÚC VN, CHI PHÍ S DNG VN
TI CÔNG TY CP HOÀNG ANH GIA LAI.
Thang Long University Library
- PHN 3:GII PHÁP NÂNG CAO HIU QU QUN TR CU TRÚC
VN, VÀ GIM THIU CHI PHÍ S DNG VN TI CÔNG TY CP HOÀNG
ANH GIA LAI.
Hà Ni, ngày 30 tháng 9 nm 2012
Sinh viên
Phm Phú Minh
1
CHNGă1: LÝ LUNăCăBN V CU TRÚC VN VÀ CHI PHÍ S DNG
VN
1.1. Khái nim v cu trúc vn và chi phí s dng vn
1.1.1. Khái nim v cu trúc vn
Cu trúc vn (Capital Structure) là thut ng tài chính nhm mô t ngun gc
vƠ phng pháp hình thƠnh nên ngun vn đ doanh nghip có th s dng mua sm
tài sn, phng tin vt cht và duy trì hot đng kinh doanh.
Cu trúc vn xut phát t cu trúc ca Bng cơn đi k toán. Trong Bng cân
đi k toán, cu trúc vn ch ra đc phn nào ca tng tài sn doanh nghip hình
thành t vn góp ca ch s hu và li nhun ca ch s hu đc gi li đu t cho
hot đng doanh nghip vi phn nào hình thành t các ngun có tính cht công n
(thông qua các khon n khác nhau). Bt c mt s tng lên ca tng tài sn phi đc
tài tr bng vic tng mt hay nhiu yu t cu thành vn.
T l ngun hình thành trong cu trúc vn s lƠm thay đi nhn thc ca gii
đu t v mc ri ro ca mt doanh nghip. Chính vì th, t l c cu vn là mt trong
nhng ch s quan trng giúp nhƠ đu t đánh giá mt cách tng quan v “sc khe”
ca mt doanh nghip.
1.1.2. Các nhân t cu thành cu trúc vn
Ngun vn ca doanh nghiêp v c bn gm 2 b phn ln: Ngun vn vay n
và ngun vn ch s hu. Tính cht ca hai ngun vn này hoàn toàn khác nhau v
trách nhim pháp lý ca doanh nghip.
1.1.2.1. Ngun vn vay
Trong nn kinh t th trng, hu nh không mt doanh nghip nào hot đng
sn xut kinh doanh ch bng ngun vn t có mà phi bng nhiu ngun vn, trong
đó ngun vn vay s dng đáng k.
Ngun vn vay là ngun tài tr t bên ngoài doanh nghip và doanh nghip
phi thanh toán khon vay theo thi gian cam kt vƠ đng thi phi tr tin lãi vay
theo lãi sut tha thun. Khi doanh nghip b gii th, phi thanh lý tài sn thì các ch
n có quyn u tiên nhn các khon thanh toán t tài sn thanh lý.
Ngun vay mang mt ý ngha rt quan trng đi vi vic m rng và phát trin
sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Trong cu trúc vn, ta ch xét ti ngun vay
trung hn và dài hn.
Vay trung hn: Là nhng khon vay có thi hn trên 12 tháng ti 5 nm. Tín
dng trung hn dùng đ đu t mua sm tài sn c đnh, ci tin hoc đi mi thit b,
m rng sn xut.
Vay dài hn: Là nhng khon vay có thi hn vay trên 5 nm vƠ thi hn ti đa
có th lên đn 20-30 nm, có nhng khon vay cá bit lên ti 40 nm. Tín dng dài
Thang Long University Library
2
hn dùng đ đáp ng các nhu cu dài hn nh b sung vn xây dng nhà ca, phng
tin vn ti có qui mô ln.
Ngun vn vay này có th đc huy đng t các ngơn hƠng, các đnh ch tài
chính khác hay thông qua vic phát hành trái phiu. Vic doanh nghip s dng loi
ngun vn vay này nhiu hay ít còn tùy thuc vƠo đc đim ca loi hình doanh
nghip và doanh nghip đang trong chu kì sn xut kinh doanh.
1.1.2.2. Ngun vn ch s hu
Nói ti ngun vn ch s hu lƠ nói đn ngun vn đu tiên mà doanh nghip
huy đng đc và sn có. Bi vì, đi vi mt doanh nghip, trc khi đi vƠo hot đng
sn xut kinh doanh thì doanh nghip phi có vn điu l (vn góp nu doanh nghip
c phn, hoc là vn ngơn sách nhƠ nc nu là doanh nghip nhƠ nc).
Có 3 ngun chính to nên vn ch s hu đó lƠ: S tin góp vn ca các nhà
đu t, tng s tin to ra t kt qu hot đng sn xut kinh doanh (li nhun cha
phân phi) và chênh lch đánh giá li tài sn.
Vn ch s hu bao gm: Vn kinh doanh (vn góp và li nhun cha chia),
chênh lch đánh giá li tài sn, các qu ca doanh nghip nh: qu phát trin, qu d
tr, qu khen thng phúc li…Ngoài ra, vn ch s hu còn gm vn đu t xơy
dng c bn và kinh phí s nghip (kinh phí do ngơn sách NhƠ nc cp phát không
hoàn li…).
i vi ngun vn ch s hu, doanh nghip không phi cam kt thanh toán
đi vi ngi góp vn vi t cách lƠ ch s hu. Vn ch s hu th hin phn tài tr
ca ngi ch s hu đi vi toàn b tài sn doanh nghip. Vì vy, xét trên khía
cnh t ch v tài chính, ngun vn này th hin nng lc vn có ca ngi ch s
hu trong tài tr hot đng kinh doanh.
1.1.3.Các t s đo ệng cu trúc vn
Khi xem xét cu trúc ngun vn ca mt doanh nghip, ngi ta thng chú
trng đn mi quan h gia n phi tr và vn ch s hu. xem xét mi quan h
đó, ta thng s dng 1 s ch tiêu chính nh sau
T sut n
Ơ
Ơ
Trong đó:
Tng tài sn bao gm Tài sn lu đng và tài sn c đnh hay là tng giá tr
toàn b kinh phí đu t cho sn xut kinh doanh ca doanh nghip trong phn bên trái
ca Bng cơn đi k toán.
N dài hn: Là nhng khon n có thi gian đáo hn trên mt nm chng hn
nh vay dƠi hn bng phát hành trái phiu, tài sn thuê mua…
3
H s n phn ánh trong mt đng vn kinh doanh bình quân mà doanh nghip
đang s dng có bao nhiêu đng đc hình thành t vn n. T sut n phn ánh mc
đ tài tr tài sn ca doanh nghip bi các khon n. T sut n càng cao th hin mc
đ ph thuc ca doanh nghip vào ch n càng ln, tính t ch ca doanh nghip
càng thp và kh nng tip nhn các khon vay n càng khó mt khi doanh nghip
không thanh toán kp thi các khon n và hiu qu hot đng kém. ơy lƠ mt trong
các ch tiêu đ các nhƠ đu t đánh giá ri ro và cp tín dng cho doanh nghip.
T sut t tài tr
Ơ
Ơ
Trong đó:
Vn ch s hu: Bao gm vn c phn và li nhun gi li.
T sut t tài tr th hin kh nng t tài tr ca doanh nghip đi vi các tài
sn khác ca mình (kh nng t ch v tài chính). T sut này càng cao chng t
doanh nghip có tính đc lp cao v tài chính và ít b sc ép t các ch n, do đó
doanh nghip có nhiu c hi tip nhn các khon tín dng t bên ngoài.
T s n dài hn trên vn ch s hu
Ơê
Ơ
T s này cho bit quan h gia vn dài hn đi vay vi VCSH. T s này nh
chng t doanh nghip ít ph thuc vào hình thc huy đng vn bng vay n, có th
hàm ý doanh nghip chu đ ri ro thp. Tuy nhiên, nó cng có th chng t doanh
nghip cha bit cách vay n đ kinh doanh và khai thác li ích ca hiu qu tit kim
thu.
H s vn ch s hu
H s VCSH phn ánh trong mt đng vn kinh doanh mà doanh nghip đang
s dng có bao nhiêu đng do ch s hu b ra. Nu h s vn ch s hu càng cao,
các khon n ca doanh nghip cƠng đc đm bo kh nng thanh toán vƠ d nhiên
tài chính ca doanh nghip càng nm trong gii hn an toƠn. Ngc li, h s n cao
chng t doanh nghip s dng nhiu n vay, có kh nng gp ri ro thanh toán ln
khi khon vay đáo hn.
Nu dùng các t s đo lng nƠy đ đánh giá cu trúc vn ca doanh nghip
cn so sánh t s ca mt doanh nghip cá bit vi t s bình quân toàn ngành.
Thang Long University Library
4
1.1.4. Ý ngha ca vic nghiên cu cu trúc vn trong qun tr tài chính
Trong mi doanh nghip, cu trúc vn và hiu qu s dng vn là yu t rt
quan trng, quyt đnh đn hiu qu sn xut kinh doanh cng nh s sng ca doanh
nghip. Vì th, vic đánh giá vƠ nghiên cu cu trúc vn, tìm ra mt cu trúc vn ti
u cho mi đn v là rt cn thit vƠ có ý ngha trong qun tr tài chính doanh nghip.
Vic sm tìm ra các yu t xu trong cu trúc ngun vn gây nh hng đn hiu qu
sn xut kinh doanh s giúp doanh nghip ci thin đc kh nng cnh tranh, t đó có
th tn ti vƠ có đc ch đng vng chc trên thng trng.
ng trên góc đ ca mt nhà qun lý tài chính doanh nghip, vic nghiên cu
cu trúc vn giúp h tìm ra li gii cho nhng câu hi sau: “ Nên vay n hay không?”,
“Nu vay n, doanh nghip gánh chu ri ro mc đ nƠo ?”. Vic hiu tn tng v
cu trúc vn s giúp các nhà qun tr tìm ra câu tr li cho câu hi trên, t đó đ ra các
quyt đnh tài tr đúng đn nhm tng hiu qu hot đng ca doanh nghip. Gia tng
li nhun cho c đông nhng vn hn ch ri ro mc thp nht.
1.2. Chi phí s dng vn
1.2.1. Khái nim v chi phí s dng vn
Chi phí s dng vn lƠ chi phí mƠ nhƠ đu t phi tr cho vic s dng ngun
vn c th nƠo đó đ tài tr cho quyt đnh đu t ca mình. Chi phí s dng vn bao
gm chi phí tr cho vic s dng n vay và chi phí tr cho vic đu t bng ngun
VCSH di các hình thc b sung bng các li nhun cha phơn phi hoc b sung
bng các qu chuyên dng ca doanh nghip. Chi phí s dng vn ca mt d án ph
thuc vào ri ro ca chính d án đó. Vì vy, có th nói chi phí s dng vn ph thuc
ch yu vào cách s dng ngân qu ch không phi cách huy đng ngân qu.
Chi phí s dng VCSH bao gm: Doanh nghip nhƠ nc thng s dng
ngun vn ngân sách cp, chim t trng đáng k trong tng ngun vn và vi ngun
vn này doanh nghip còn s dng ngun vn t b sung, trong trng hp này, chi
phí s dng vn lƠ chi phí c hi. Nu doanh nghip s dng vn liên doanh liên kt
hoc vn c phn thì phi tr lưi cho ngi góp vn và tr li tc c phn cho c
đông.
Chi phí s dng n phi tr: Nu s dng vn vay ngân hàng thì phi tr lãi
vay, nu s dng n do phát hành trái phiu thì phi tr cho trái ch mt khon li tc
nht đnh nh lưi sut đư đc ghi trên trái phiu.
Chi phí s dng vn đóng vai trò nh lƠ t l chit khu làm cân bng lng
vn mà doanh nghip có quyn s dng hôm nay vi các khon (gc và lãi) mà doanh
nghip phi tr cho ch s hu mt ngun vn nƠo đó trong tng lai. Trong hot
đng kinh doanh, doanh nghip phi tìm mi cách đ gim chi phí. gim đc chi
phí s dng vn thì trc ht ta cn phi lng giá nó. Lý thuyt và thc t đư chng
5
minh các khó khn trong tính toán vƠ qun lý các chi phí này, bi vì nó ph thuc vào
quá nhiu yu t: tính mo him, lãi sut ca các khon n…Vì vy, khi tính toán chi
phí s dng vn, phi “chp nhn” mt tm nhìn xa và phi lng hóa chi phí bình
quân ca các ngun tài tr.
1.2.2. Các loi chi phí s dng vn
Ngun tài tr dài hn ca doanh nghip bao gm:
N dài hn
Vn ch s hu : Vn c phn u đưi
Vn c phn thng: Li nhun gi li
C phn thng mi
Sau đơy ta s xem xét ln lt chi phí s dng tng loi ngun vn.
1.2.2.1 Chi phí s dng vn vay dài hn
Doanh nghip có th huy đng vn vay dài hn bng cách vay ngân hàng, phát
hành trái phiu
Chi phí s dng n vay (K
d
) bao gm:
Chi phí s dng n ốaỔ trc thu
Vay ngân hàng
Chi phí s dng N trc thu (K
d
) do vay ca ngân hàng là lãi sut tin vay do
ngân hàng n đnh.
Phát hành trái phiu: có 2 loi trái phiu mƠ ta thng gp
Trái phiu Zero-Coupon: Là loi trái phiu mà trái ch (ngi mua trái phiu)
s mua vi giá phát hành thp hn mnh giá và s không nhn đc li tc trong sut
thi hn trái phiu, nhng ti thi đim đáo hn trái ch s nhn đc mt khon tin
bng vi mnh giá.
Trong đó:
n : S nm đáo hn ca trái phiu.
FV
n
: Giá tr tng lai danh ngha ca trái phiu.
P
0
: Giá tr trng ca trái phiu.
K
d
: Chi phí s dng N trc thu.
CPPH: Chi phí phát hành.
Trái phiu Coupon: là loi trái phiu mà trái ch nhn đc mt khon li tc
hàng nm, vƠ khi trái phiu đáo hn trái ch s nhn đc li tc ca nm cui cùng
và vn gc.
Thang Long University Library
6
Trong đó:
R: Lãi trái phiu phi tr hƠng nm.
S dng phng pháp ni suy ta tìm đc K
d
Chi phí s dng vn vay sau thu
Chi phí n sau thu K
d
*(1-T), đc xác đnh bng chi phí n trc thu tr đi
khon tit kim thu t lãi vay. Phn tit kim nƠy đc xác đnh bng chi phí trc
thu nhân vi thu sut (K
d
* T). Ta có công thc sau:
K
d
*=K
d
(1-T)
Trong đó:
T: Thu thu nhp doanh nghip.
K
d
*: Chi phí s dng vn vay sau thu.
1.2.2.2. Chi phí s dng vn ch s hu.
Chi phí s dng vn c phn Ố đụi (Ầ
P
)
C phn u đưi đc xem nh lƠ mt loi ngun VCSH đc bit trong mt
doanh nghip. Nhng c đông u đưi s nhn đc c tc c đnh nh đư công b vi
th t u tiên trc khi li nhun thun đc phân phi cho các c đông nm gi c
phn. Vì c phn u đưi lƠ mt ngun tài tr VCSH nên doanh thu t phát hành các c
phiu u đưi lƠ vnh vin.
Chi phí ca c phiu u đưi (K
P
) đc xác đnh bng cách ly c tc u đưi
(D
P
) chia cho giá phát hành thun ca c phiu- là giá mà doanh nghip nhn đc sau
khi đư tr chi phí phát hành. Ta có công thc:
Trong đó:
K
P
:Chi phí s dng vn c phn u đưi.
D
p
: Giá tr c tc thanh toán hƠng nm.
P
0
: Giá th trng ca c phiu u đưi.
CPPH: Chi phí phát hành.
Khác vi lãi vay, c tc c phn u đưi không đc tính đ gim tr thu. Do
đó không phát sinh khon tit kim thu t vic s dng vn c phn u đưi vƠ cng
không cn s điu chnh sau thu.
Chi phí ca li nhun không chia (K
S
)
Chi phí ca li nhun không chia là t l c tc mƠ ngi nm gi c phiu
thng yêu cu đi vi d án doanh nghip đu t bng li nhun không chia.
7
Chi phí vn ca li nhun không chia liên quan ti chi phí c hi ca vn. Li
nhun sau thu ca doanh nghip thuc v ngi nm gi c phiu. Ngi nm gi
trái phiu s đc bù đp bi nhng khon thanh toán lưi, ngi nm gi c phiu u
đưi đc bù đp bi c tc u đưi, nhng li nhun không chia thuc v ngi nm
gi c phiu thng. Phn li nhun nƠy dùng đ bù đp cho ngi nm gi c phiu
v vic s dng vn ca h. Nu doanh nghip quyt đnh không chia li nhun mƠ đ
li đ tái đu t thì s ny sinh mt chi phí c hi. ó chính lƠ t sut sinh li nhun
mong đi ca c đông vƠo nhng d án mà doanh nghip đu t thay vì tr c tc cho
h.
tính toán đc chi phí li nhun không chia thì có rt nhiu phng pháp,
nhng trong phm vi mt bài khóa lun, tôi ch đ cp ti mt s phng pháp thông
dng mà nhiu doanh nghip s dng. Tuy rng các phng pháp không có phng
pháp nào toàn din c, nhng mi phng pháp s cho ta mt cái nhìn tng quan khác
nhau.
Phng pháp mô hửnh đnh giá tng trng đu( Mô hình Gordon)
ơy lƠ phng pháp đn gin nht đ tính toán chi phí s dng vn c phn
thng. S dng mô hình đnh giá tng trng đu đc trin khai trong phn đnh giá
c phiu. Trong mô hình này, c tc đc gi đnh tng trng đu mi nm vi gia
tc là g.Gi P
0
là giá tr hin ti ca c phiu thng. Ta có công thc nh sau:
T công thc trên, ta có th vit li thành:
Trong đó:
D
0
:C tc tr cho nm hin ti.
D
1
: C tc d kin cui nm 1.
K
S
: Lãi sut yêu cu đi vi c đông thng.
g: tc đ tng trng đu mi nm c tc
Nu 1 công ty có c phiu giao dch trên th trng chng khoán, chúng ta có
th thu thp đc D
0
bng cách ly c tc ca Công ty tr cho c đông hin ti, c P
0
chính lƠ giá đang giao dch trên th trng. i vi bin g, ta s c lng da trên t
l li nhun gi li và kh nng sin li ca Công ty đo đc bng t s ROE.
c ệng t l tng trng g
Nu trong nm, Công ty không có đu t gì thêm thì li nhun thu đc ca
nm ti ging nm c vƠ do đó, g=0
Nu trong nm ti, Công ty đu t:
Thang Long University Library
8
Trong đó, tích s gia li nhun nm nay gi li và li nhun trên li nhun gi li
(ROE) chính là li nhun tng thêm cho nm ti, t công thc trên ta có:
Công thc tính D
0
Phng pháp CAPM(Capitaệ AssỀt Pricing MoếỀệ):
Phng pháp nƠy đc tin hƠnh nh sau:
Bc 1: Xác đnh li tc ca tài sn không có ri ro K
RF
. Li tc nƠy thng
tng đng vi lãi sut trái phiu kho bc.
Bc 2: D đoán h s bê-ta ca c phiu và s dng nó nh lƠ h s ri ro ca
c phiu.
Bc 3: D đoán lưi sut mong đi trên th trng hoc là li tc mong đi đi
vi c phiu có đ ri ro trung bình (K
RM
).
Bc 4: Thay th nhng giá tr trên vƠo phng trình CAPM đ xác đnh t l
li tc mong mun đi vi c phiu đang xét.
K
S
= K
RF
+ ( K
RM
- K
RF
)*ă
i
Phng pháp CAPM có mt só vn đ cn lu ý:
- Khó xác đnh K
RF
.
- Khó d đoán h sô bê-ta .
- Khó xác đnh phn li nhun bù đp cho ri ro th trng.
Phng pháp ệụi sỐt trái phiu cng vi mc bù ri ro
Trong thc t, nu đ tin cy ca các thông tin không đ đ áp dng mô hình
CAPM, các nhƠ phơn tích tƠi chính thng thc hin mt phng pháp đn gin là
cng phn bù ri ro thích hp vào chi phí s dng n dài hn (trái phiu) đ tính chi
phí s dng vn c phn, thng t 3%-5%, vì các c đông phi chu ri ro cao hn
các trái ch ( ngi nm gi trái phiu).
Phng pháp ệỐng tin chit khu
9
Giá ca mt c phiu ph thuc vào c tc mong đi đi vi c phiu đó. Gi
s, giá ca mt c phiu P
0
bng giá tr hin ti ca các dòng c tc mong đi nhn
đc trong tng lai
Ta có:
Trong đó:
P
0
: Giá hin ti ca c phiu.
D
i
: C tc mong đi đc tr vào cui nm th i.
K
S
: Chi phí ca c phiu thng.
Nu gi thit c tc mong đi tng vi t l g, ta có:
Sau khi bin đi, phng trình tr nên thành 1 công thc quan trng sau đơy:
Khi s dng phng pháp nƠy có mt s vn đ cn lu ý:
Các nhà d báo s dng mc tng trng trong quá kh đ d báo t l tng
trng trong tng lai, do đó, nu s tng trng trong quá kh không n đnh, vic
d báo s gp khó khn.
Vi gi đnh tc đ tng trng g đu vƠ vnh vin, phng pháp nƠy ch áp
dng vi các doanh nghip tng đi phù hp vi gi đnh và không th áp dng cho
nhng doanh nghip đang có tc đ tng trng cao.
NgoƠi ra, phng pháp nƠy không xem xét rõ rƠng ti các ri ro, vì không tính
đn mc đ chc chn khi tính toán tc đ tng trng g, nên không có s điu chnh
trc tip đi vi ri ro.
Chi phí c phiỐ thng mi (K
e
)
Khi li nhun gi li không đ đáp ng cho nhu cu đu t, doanh nghip
thng huy đng nhng ngun vn bên ngoài thông qua vic phát hành các loi chng
khóan, trong đó bao gm c c phiu thng.
Trong quá trình phát hành, doanh nghip phi tính ti các chi phi nh: chi phí
in n, chi phí qung cáo…Tt c đu đc gi là chi phí phát hành. Tt c nhng loi
chi phí k trên làm chi phí s dng vn c phn thng mi phát hành (K
e
) luôn cao
hn chi phí s dng vn c phn thng hin hu (K
S
).
Trong đó:
Thang Long University Library
10
D
1
: c tc mong đi trong nm th 1.
P
0
: giá hin ti ca c phiu.
F: t l phn trm chi phí phát hƠnh so vi P
0
.
g: tc đ tng trng c tc.
Chi phí phát hƠnh đư lƠm gia tng chi phí s dng vn c phn thng mi. Do
vy, các doanh nghip có nhiu c hi đu t luôn mun s dng li nhun gi li
mc cao nht. iu này nh hng ti chính sách chi tr c tc ca doanh nghip.
1.2.3. Chi phí s dng vn bình quân (WACC- Weighted average cost of capital)
Sau khi đư tính chi phí s dng cho tng ngun tài tr riêng bit, chúng ta cn
phi xác đnh chi phí s dng vn bình quân có trng s (WACC).
Chi phí s dng vn bình quân có trng s WACC là chi phí bình quân gia quyn ca
tt c các ngun vn dài hn doanh nghip đang s dng. Chi phí s dng vn bình
quân có trng s WACC đc tính bng cách nhân chi phí s dng vn ca tng
ngun tài tr vi t trng ca nó trong cu trúc vn. tính WACC, ta s dng công
thc sau:
WACC=W
d
*K
d
(1-T) + W
P
*K
P
+ W
S
*K
S
Trong đó:
W
d
, W
P
, W
S
tng ng là t trng ca n, t trng ca vn c phn u
đưi, vƠ t trng ca vn c phn thng.
K
d
, K
P
, K
S
ln lt là chi phí n trc thu, chi phí c phn u đưi, chi
phí li nhun không chia.
T: Thu sut thu thu nhp doanh nghip.
Có 1 s đim quan trng cn lu ý trong công thc:
- Tng trng s các ngun thành phn bng 1.
- Chi phí s dng vn vay là chi phí sau th.
- T trng ngun vn c phn thng s đc nhân vi chi phí s dng li
nhun gi li (K
S
) hay chi phí s dng c phn thng mi phát hành (K
e
).
- Chi phí s dng vn bình quân có trng s WACC đc các nhà qun lý ly
làm t sut sinh li ti thiu doanh nghip phi đt đc trong quá trình hot đng đ
giá tr c phn thng không b gim.
1.2.4. Chi phí s dng vn biên t và quyt đnh đỐ t
Chi phí s dng vn bình quân có trng s WACC là thông tin rt quan trng
trong tin trình hoch đnh vn đu t. Tuy nhiên, chi phí s dng vn và thu nhp ca
d án chu tác đng bi quy mô nhng ngun tài tr vƠ quy mô đu t thc hin.
đơy, chúng ta s đ cp ti hai khái nim lƠ “Chi phí s dng vn biên t ” vƠ “Danh
mc c hi đu t”. Qua đó, các quyt đnh đu t vƠ tƠi tr s đc thc hin.
11
1.2.4.1. Chi phí s dng vn biên t (MCC-Maginal cost of capital)
Khi qui mô ngun tài tr tng thêm thì chi phí s dng vn ca các ngun tài
tr riêng bit s gia tng vƠ t đó dn ti kt qu là chi phí s dng vn bình quân
tng.
Chi phí s dng vn biên t (MCC) là chi phí s dng vn bình quân ca mt
doanh nghip khi mt đng vn tài tr mi tng thêm.
Khi quy mô ngun tài tr bt đu vt quá mt đim gii hn xác đnh thì ri
ro đi vi nhng ngi cung cp các ngun tài tr s gia tng. Nói cách khác, các nhƠ
cung cp ngun tài tr s yêu cu mt t sut sinh li cao hn nh lưi sut cho vay cao
hn, c tc cao hn hoc mc đ tng trng cao hn nh lƠ s bù đp cho ri ro gia
tng khi quy mô ngun tài tr mi ln hn xy ra.
Xác đnh đim gãy- Tính MCC
im gưy lƠ đim mà ti đó khi tng quy mô các ngun tài tr vt quá làm chi
phí ca mt trong nhng ngun tài tr thành phn gia tng.
tính toán MCC cn xác đnh đim gưy, lƠ đim mà ti đó khi tng qui mô
các ngun tài tr vt quá làm chi phí ca mt trong nhng ngun tài tr thành phn
s gia tng. Công thc tng quát sau đơy có th đc s dng tìm đim gãy:
Trong đó:
BP
j
: im gãy cho ngun tài tr.
AF
j
: Tng ngun tài tr ca ngun tài tr j.
W
j
: T trng ca ngun tài tr j trong cu trúc vn.
Hình v 1.1. th biu din đim gãy-MCC
Khi đim gưy đư đc xác đnh, chi phí s dng vn bình quân (WACC) trên
toàn b phm vi ngun tài tr mi gia các đim gãy phi đc tính toán. Trc ht,
mc đ chi phí s dng vn bình quân (WACC) ca tng ngun tài tr mi gia đim
WACC
WACC
1
WACC
2
WACC
3
BP
1
BP
2
BP
Thang Long University Library
12
zero vƠ đim gãy th nht cn đc xác đnh. K tip, chi phí s dng vn bình quân
ca toàn b ngun tài tr mi gia đim gãy th nht vƠ đim gãy th hai cn đc
xác đnh và c nh th tip tc nu sau đó vn còn xut hin nhng đim gãy khác.
Trong phm vi tng ngun tài tr mi, gia các đim gãy, chc chn chi phí s
dng vn thành phn s gia tng vƠ dn đn chi phí s dng vn bình quơn gia tng ti
mc cao hn so vi phm vi trc đó. Tt c các đim gãy này s đc s dng đ
chun b cho vic xác đnh chi phí s dng vn biên t và nó s lƠ đ th biu din mi
liên quan gia WACC các mc đ ca tng ngun tài tr mi.
1.2.4.2. Danh mc c hôi đỐ t (ẤOS- Investment Opporunity Schedule)
ng IOS biu din quy mô kh nng sinh li ca các d án t tt nht (IRR
cao nht) cho ti xu nht (IRR thp nht).
Các d án đc sp xp theo th t IRR gim dn. Nh vy, khi vn đu t ly
k vào các d án ca doanh nghip tng lên thì IRR ca các d án s gim xung. Nói
cách khác, t sut sinh li ca các d án đu t s gim xung khi doanh nghip chp
nhn các d án b sung.
Chúng ta s xem xét ví d tip theo đ hiu hn v điu này
Căhiăđuăt
TSSL ni b IRR(%)
Vnăđuătăbanăđu ($)
Tng vnăđuătălyăk($)
A
15
100.000
100.000
B
14,5
200.000
300.000
C
14
400.000
700.000
D
13
100.000
800.000
E
12
300.000
1.100.000
F
11
200.000
1.300.000
G
10
100.000
1.400.000
13
Hình v 1.2. th biu din mi quan h gia WACC các mc đ ca tng tài tr mi
Qua hình v trên, ta nhn thy rng doanh nghip nên chp nhn tt c các d
án có t sut ni hoàn IRR ln hn chi phí s dng vn biên t ca ngun tài tr mi.
Qua đ th trên hình, ta thy rng trong khi t sut ni hoàn gim dn do chp nhn
thêm nhiu d án thì chi phí s dng vn biên t tng. Do đó doanh nghip nên chp
nhn tt c các d án mà tng vn đu t ly k có t sut ni hoàn bng vi chi phí s
dng vn biên t.
Phng pháp nƠy phù hp vi mc tiêu ti đa hóa giá tr hin ti thun
(NPV) bi vì:
i vi các d án bình thng, NPV ca d án s dng khi IRR ln hn chi
phí s dng vn bình quân có trng s WACC.
NPV ca d án càng ln khi s chênh lch gia IRR d án và WACC d án
càng ln. Vì vy, tiêu chí chp nhn d án khi đu bng nhng d án có chênh lch
gia IRR và WACC ln nht, sau đó gim dn cho ti d án có IRR bng WACC s
to ra tng NPV ln nht cho các d án đc lp.
Ni giao nhau ca 2 đng IOS vƠ MCC lƠ đim biu th quy mô vn đu t
tt nht ca doanh nghip trong danh mc c hi đu t hin có. Trên đ th trên cho
thy quy mô đu t ti u lƠ $1.100.000, do đó, ta chn các c hi A, B, C, D, E.
1.3. Tácăđng ca cu trúc vnăđn doanh li và ri ro
1.3.1. Khái nim và phân loi ri ro
Ri ro là s sai bit gia li nhun thc t vi li nhun mong mun. Ri ro
đc xem là s dao đng ca li nhun. Dao đng cƠng ln thì ri ro càng cao và
ngc li.
0
2
4
6
8
10
12
14
16
0 500000 1000000 1500000
Nhu cu tài tr tng thêm
IRR,WACC,WMCC(%)
Thang Long University Library
14
i vi doanh nghip, ri ro là tình hung mà ti đó gơy nhng s c không tt,
nh hng ti ình hình hot đng ca doanh nghip, nh hng đn s tn ti ca
doanh nghip.
Ri ro ca mt doanh nghip do rt nhiu nguyên nhân gây ra gm các nguyên
nhân khách quan nh khng hong, suy thoái, đình công, thiên tai, s thay đi các
chính sách…vƠ các nguyên nhơn ch quan nh nhƠ qun lý yu kém, sai lm trong
vic d báo kinh t, vic ra các quyt đnh dn đn sai lm…
Phân loi ri ro
Ri ro mà các doanh nghip có th s phi đng đu xut hin c bên trong
và bên ngoài doanh nghip . Nhng ri ro bên ngoài doanh nghip nm ngoài s kim
soát ca doanh nghip, có nh hng đn toàn b th trng và tt c các doanh nghip
khác đc gi là ri ro h thng. Nhng ri ro phát sinh t bên trong doanh nghip,
ch nh hng đn mt ngành, mt doanh nghip, mt b phn…, doanh nghip có th
kim soát đc mt mc tng đi, không nh hng đn toàn b th trng vƠ đn
tt c các doanh nghip đc gi là ri ro không h thng.
Hình v 1.3. a ếng hóa và ri ro ca danh mc chng khoán
Tng ri ro gim khi s lng chng khoán trong doanh mc tng. ng thái
gim này ch xy ra đi vi b phn ri ro phi h thng. Ri ro h thng không b tác
đng bi đa dng hóa đu t.
Ri ro h thng
Nhng thay đi v kinh t, chính tr, xã hi là nhng yu t to ra ri ro h
thng. Nhng doanh nghip b nh hng nhiu bi ri ro h thng là nhng doanh
nghip mà doanh thu li nhun gn lin vi các bin đng ca nn kinh t th trng.
Trong các ngành công nghip c bn và khai khoáng, nhng doanh nghip, nhng
Tng
ri ro
Ri
ro phi
h
thng
Ri
ro h
thng
N, s lng chng khoán trong danh mc
15
ngƠnh có đnh phí ln hn có ri ro h thng ln hn (chng hn ngƠnh thép, ô tô…).
Ri ro h thng gm các loi ri ro sau:
Ri ro th trng
Ri ro th trng xut hin có th do có nhng phn ng ca các nhƠ đu t,
ca các c đông vi nhng s kin vô hình và hu hình. S kin hu hình là s kin
thc xy ra nh các s kin kinh t, chính tr, xã hi. Khi các s kin này xy ra, các
nhƠ đu t s phn ng li các s kin đó bng cách tháo chy khi các khon đu t
và cui cùng là li nhun gim. Còn s kin vô hình là các s kin phát sinh do yu t
tâm lý ca th trng. Do tâm lý ca các nhƠ đu t không vng vàng, nên khi có các
s kin hu hình phát sinh, các nhƠ đu t li có nhng phn ng vt quá các s kin
đó. Nhng phn ng dây truyn s tác đng làm cho giá c ca các khon đu t
xung thp hn so vi giá tr thc t.
Ri ro sc mua
Còn gi là ri ro v lm phát, nó có nhng nh hng không thun li đn hot
đng sn xut kinh doanh ca doanh nghip. Lm phát làm cho giá c các nguyên vt
liu đu vƠo tng cao, chi phí doanh nghip tng, doanh thu gim và cui cùng li
nhun cng gim.
Tóm li, ri ro th trng và ri ro lãi sut có th đc đnh ngha lƠ nhng bin
c v s tin thu đc hin nay ca các nhƠ đu t. Ri ro sc mua là bin c ca sc
mua đng tin thu đc. Ri ro sc mua lƠ tác đng ca lm phát đi vi khon đu
t.
Ri ro phi h thng
Ri ro không h thng là do các yu t bên trong doanh nghip gơy ra nh kh
nng qun lý, th hiu tiêu dung, đình công, kh nng thanh toán…Các doanh nghip
trong các ngành sn xut hƠng tiêu dùng có đnh phí thp thng li có ri ro không h
thng cao hn. Các loi ri ro không h thng thng gp:
Ri ro kinh doanh
Ri ro kinh doanh là s không chc chn thi đim hin ti v mc li nhun
trong tng lai.
Ri ro kinh doanh gn lin vi hot đng kinh doanh ca doanh nghip nên nh
hng trc tip đn doanh li ca doanh nghip. Mc dù đơy lƠ loi ri ro khó kim
soát và tùy thuc vào nhiu nhân t khách quan hn lƠ nhơn t ch quan. Tuy nhiên, ta
có th hn ch đc thp nht mc ri ro này thông qua vic la chn và ra các quyt
đnh đu t mt cách sáng sut.
Mt s ri ro kinh doanh mà doanh nghip thng gp là: S không chc chn
v mc cu trong tng lai bao gm xu hng ca ngành và th phn ca doanh
Thang Long University Library
16
nghip, hoc do s thay đi trong giá c các yu t đu vƠo nh nguyên vt liu, lao
đng, hay s cnh trong ngành mà doanh nghip đang hot đng…
kim soát các ri ro kinh doanh trên thì vic xây dng mt cu trúc chi phí
hp lý đóng vai trò quan trng. Doanh nghip da vào d đoán tác đng các nhân t
làm nh hng đn mc sinh li đ điu chnh t l gia các loi chi phí s to nên s
kim soát các loi ri ro mt cách hiu qu cho doanh nghip mình.
Ri ro tài chính
Là s không chc chn v kh nng thanh toán lưi vay ca doanh nghip. Ri ro
này xut phát t vic s dng n trong cu trúc ngun vn ca doanh nghip. Ngha lƠ
doanh nghip không to đ EBIT đ trang tri các chi phí tài chính (chi phí lãi vay) do
vic s dng n thì doanh nghip s gp phi ri ro tài chính.
Mt cu trúc 100% vn ch s hu s không có ri ro tài chính. Tuy nhiên
trong điu kin kinh t hin nay vic s dng n vay lƠ điu tt yu ca mi doanh
nghip. Thêm vƠo đó, vi mc tiêu nhm ti đa hóa giá tr cho doanh nghip s thúc
đy doanh nghip tìm mi cách sao cho đt đc chi phí s dng vn thp nht. Mt
câu hi luôn đc nhà qun lý quan tơm lƠ: “Liu có nên duy trì h s n ln đ đt
đc t sut sinh li cao ?”. Bi vì, doanh nghip cn cân nhc ti vic đt đc li
ích nƠy đng thi phi đng đu vi vic gánh chu v ri ro tài chính.
1.3.2. òn by tài chính trong doanh nghip
Khái nim v đòn by tài chính
òn by tài chính là vic s dng các chi phí tài chính c đnh nh: lưi vay vƠ
li tc c phn u đưi nhm khuch đi li nhun ca ch s hu doanh nghip.
òn by tài chính dùng các chi phí tài chính c đnh lƠm đim ta, khi mt
doanh nghip s dng các chi phí tài chính c đnh, mt thay đi trong EBIT s đc
phóng đi thành mt thay đi tng đi ln hn trong thu nhp ca mi c phn
(EPS).
Nguyên lý ca đòn by tài chính
i vi n, khi doanh nghip s dng n thì doanh nghip luôn phi tr lãi vay,
và khon chi tr lưi vay nƠy đc tính vƠo chi phí trc khi tính thu thu nhp doanh
nghip. Do đó, to nên mt khon tit kim nh thu, nên chi phí lãi vay sau thu ch
còn là I*(1-t) (trong đó: I lƠ lưi vay, t lƠ t sut thu TNDN). Nu thu nhp trc thu
vƠ lưi vay tng lên thì rõ rƠng lƠ chi phí lưi vay không thay đi, do đó mƠ phn li
nhun trên vn c phn thng s tng lên vì s lng c phiu không đi trong khi
li nhun sau thu li tng. Nhng nu thu nhp trc thu và lãi vay mà gim thì tác
đng ca đòn by tài chính li ngc li. Lúc đó chi phí lưi vay vn không gim trong
khi thu nhp trc thu và lãi vay li b suy gim, do đó lƠm cho thu nhp trên c phn
thng b suy gim.