Đề cương môn học : Luật An sinh xã hội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
KHOA PHÁP LUẬT KINH TẾ
BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG



HÀ NỘI - 2015
BẢNG TỪ VIẾT TẮT
ASXH An sinh xã hội
GV Giảng viên
GVC Giảng viên chính
ILO Tổ chức lao động quốc tế
KTĐG Kiểm tra đánh giá
LVN Làm việc nhóm
NC Nghiên cứu
XHCN Xã hội chủ nghĩa
2
TRƯỜNG ĐẠI HỌC LUẬT HÀ NỘI
KHOA PHÁP LUẬT KINH TẾ
BỘ MÔN LUẬT LAO ĐỘNG
Hệ đào tạo: Cử nhân ngành luật học (chính quy)
Môn học: Luật an sinh xã hội (CNTC-39)
Số tín chỉ: 02
Loại môn học: Tự chọn
1. THÔNG TIN VỀ GIẢNG VIÊN
1.1. TS. Trần Thị Thuý Lâm - GVC, Trưởng Bộ môn
Điện thoại: 0912.483.459
E-mail:
1.2. PGS.TS. Nguyễn Hữu Chí - Chủ nhiệm Khoa
Điện thoại: 0903.232.227
E-mail:

1.3. TS. Nguyễn Hiền Phương – GV, Phó trưởng Bộ môn
Điện thoại: 0945.914.536
E-mail:
1.4. PGS.TS. Đào Thị Hằng
Điện thoại: 0912.315.390
E-mail:
1.5. TS. Đỗ Thị Dung - GVC
Điện thoại: 0976.658.110
E-mail:
1.6. TS. Hoàng Thị Minh - GV
Điện thoại: 0983.540.526
E-mail:
Điện thoại: 0913.520.601
3
Văn phòng Bộ môn luật lao động
Phòng 204, nhà K4, Trường Đại học Luật Hà Nội
Số 87, đường Nguyễn Chí Thanh, Đống Đa, Hà Nội
Điện thoại: 04. 37738318
Giờ làm việc: 8h00 - 17h00 hàng ngày (trừ thứ bảy, chủ nhật và
ngày lễ).
2. TÓM TẮT NỘI DUNG MÔN HỌC
Luật ASXH là môn học nghiên cứu các vấn đề lí luận và thực tiễn
trong việc xây dựng, ban hành, thực thi các quy định về ASXH. Bên
cạnh các vấn đề lí luận chung cho hệ thống chính sách xã hội nhiều
cấp độ để tất cả các thành viên trong xã hội đều được tương trợ, giúp
đỡ ở mức độ hợp lí khi bị giảm, mất thu nhập hoặc gặp các rủi ro, khó
khăn trong cuộc sống. Trên cơ sở đó, các nội dung pháp luật được
nghiên cứu chủ yếu bao gồm: BHXH, ưu đãi xã hội, trợ giúp xã hội
(bảo trợ xã hội), giải quyết tranh chấp ASXH. Song song với việc
nghiên cứu các vấn đề pháp lí của Việt Nam, môn học Luật ASXH

còn nghiên cứu ở một mức độ nhất định quan điểm, quy định của Tổ
chức lao động quốc tế (ILO) về ASXH.
3. NỘI DUNG CHI TIẾT CỦA MÔN HỌC
Vấn đề 1. Luật an sinh xã hội trong hệ thống pháp luật Việt Nam
1. Khái niệm luật ASXH
2. Mối quan hệ giữa luật ASXH và một số ngành luật khác
3. Các nguyên tắc cơ bản của luật ASXH
4. Nguồn của luật ASXH
5. Tổ chức lao động quốc tế (ILO) và ASXH
6. Vai trò, ý nghĩa của luật ASXH
7. Lịch sử luật ASXH Việt Nam
Vấn đề 2. Quan hệ pháp luật an sinh xã hội
1. Khái niệm, đặc điểm của quan hệ pháp luật ASXH
2. Các quan hệ pháp luật ASXH
4
Vấn đề 3. Bảo hiểm xã hội
1. Khái quát về BHXH
2. Chế độ bảo hiểm ốm đau
3. Chế độ bảo hiểm thai sản
4. Chế độ bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp
5. Chế độ bảo hiểm hưu trí
6. Chế độ tử tuất
8. Bảo hiểm thất nghiệp
Vấn đề 4. Bảo hiểm y tế
1. Khái quát về bảo hiểm y tế
2. Chế độ bảo hiểm y tế
Vấn đề 5. Chế độ ưu đãi xã hội
1. Khái quát về ưu đãi xã hội
2. Các đối tượng được hưởng ưu đãi xã hội và thủ tục xác nhận
3. Các chế độ ưu đãi xã hội

Vấn đề 6. Chế độ trợ giúp xã hội
1. Khái quát về chế độ trợ giúp xã hội
2. Chế độ trợ giúp xã hội
Vấn đề 7. Giải quyết tranh chấp an sinh xã hội
1. Những vấn đề chung về tranh chấp ASXH
2. Giải quyết tranh chấp ASXH
4. MỤC TIÊU CHUNG CỦA MÔN HỌC
5.1. Về kiến thức
Sinh viên nắm bắt, hiểu và biết đánh giá một cách khoa học các vấn
đề cơ bản về luật ASXH.
5.2. Về kĩ năng
Sau khi kết thúc quá trình học tập, nghiên cứu, sinh viên biết cách tìm
kiếm, vận dụng các kiến thức pháp lí về lĩnh vực luật ASXH để thực
hiện các công việc chuyên môn tương ứng với yêu cầu đào tạo, bao
gồm:
5
- Tư vấn cho các đối tượng là cá nhân và tổ chức về các vấn đề
thông dụng trong lĩnh vực ASXH;
- Tham gia giải quyết các vụ việc thông thường trong lĩnh vực ASXH;
- Tham gia vào các hoạt động xây dựng chính sách, pháp luật ASXH.
5.3. Về thái độ
- Chấp hành đúng pháp luật ASXH;
- Có nhận thức, xử sự đúng đắn khi tham gia quan hệ ASXH;
- Tôn trọng và tuân thủ nghiêm chỉnh pháp luật ASXH khi thực
hiện các công việc chuyên môn.
5. MỤC TIÊU NHẬN THỨC CHI TIẾT
Mục
tiêu
Vấn
đề

Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3
1.
Luật
an sinh
xã hội
trong
hệ
thống
pháp
luật
Việt
Nam
1A1. Nêu được khái
niệm và các bộ phận
cấu thành ASXH.
1A2. Nêu được 4
nhóm quan hệ xã hội
thuộc phạm vi điều
chỉnh của luật ASXH.
1A3. Nêu được khái
niệm và 5 đặc điểm cơ
bản của quan hệ về
BHXH.
1A4. Nêu được khái
niệm và 4 đặc điểm
của quan hệ về trợ
giúp xã hội.
1A5. Nêu được khái
1B1. Tìm hiểu
một số thuật ngữ

khác về ASXH và
việc sử dụng hợp
lí những thuật
ngữ này.
1B2. Phân tích
được 4 nhóm
quan hệ xã hội
thuộc phạm vi
điều chỉnh của
luật ASXH.
1B3. Phân tích
được các đặc điểm
cơ bản của quan
hệ về BHXH.
1C1. Nêu được
quan điểm cá
nhân về đối tượng
điều chỉnh của
luật ASXH theo
nghĩa rộng và
theo nghĩa hẹp.
1C2. Phân biệt
quan hệ về
BHXH với quan
hệ về bảo hiểm y
tế, quan hệ về trợ
giúp (bảo trợ) xã
hội và quan hệ về
ưu đãi xã hội.
1C3. Nêu được

6
niệm và 4 đặc điểm
của quan hệ ưu đãi xã
hội.
1A6. Nêu được khái
niệm và 3 đặc điểm
của quan hệ bảo hiểm
y tế
1A7. Nêu được năm 5
nguyên tắc cơ bản của
luật ASXH.
1A8. Nêu được quan
điểm của ILO về
ASXH (thể hiện thông
qua các tuyên bố hoặc
công ước của ILO).
1B4. Phân tích
được các đặc
điểm của quan hệ
về trợ giúp xã
hội.
1B5. Phân tích
được các đặc
điểm của quan hệ
ưu đãi xã hội.
1B6. Phân tích
được các đặc
điểm của quan hệ
bảo hiểm y tế.
1B7. Phân tích

được 5 nguyên
tắc cơ bản của
luật ASXH.
quan điểm cá
nhân về các
nguyên tắc cơ bản
của luật ASXH.
1C4. Nhận xét về
quá trình hình
thành, phát triển
và xu hướng phát
triển của luật
ASXH trong thời
gian tới.
2.
Quan
hệ
pháp
luật
an
sinh
xã hội
2A1. Nêu được khái
niệm quan hệ pháp
luật ASXH.
2A2. Nêu được 5 đặc
điểm của quan hệ pháp
luật ASXH.
2A3. Nêu được khái
niệm, chủ thể và nội

dung của quan hệ pháp
luật về BHXH.
2A4. Nêu được khái
niệm, chủ thể và nội
dung của quan hệ pháp
luật về ưu đãi xã hội.
2A5. Nêu được khái
2B1. Phân tích
được khái niệm
quan hệ pháp luật
ASXH, cho ví dụ
minh họa.
2B2. Phân tích
được 5 đặc điểm
của quan hệ pháp
luật ASXH.
2B3. Phân tích
được đặc điểm,
chủ thể và nội
dung của quan hệ
pháp luật về
BHXH.
2C1. So sánh
quan hệ pháp luật
BHXH, trợ giúp
(bảo trợ) xã hội,
ưu đãi xã hội và
bảo hiểm y tế.
2C2. Phân biệt
được quan hệ

pháp luật về
BHXH với quan
hệ pháp luật về
bảo hiểm thương
mại.
7
niệm, chủ thể, nội
dung của quan hệ pháp
luật về trợ giúp (bảo
trợ) xã hội.
2A6. Nêu được khái
niệm, chủ thể, nội
dung của quan hệ pháp
luật về bảo hiểm y tế.
2B4. Phân tích
được đặc điểm,
chủ thể và nội
dung của quan hệ
pháp luật về ưu
đãi xã hội.
2B5. Phân tích
được đặc điểm,
chủ thể, nội dung
của quan hệ pháp
luật về trợ giúp
(bảo trợ) xã hội.
2B6. Phân tích
được khái niệm,
chủ thể, nội dung
của quan hệ pháp

luật về bảo hiểm
y tế.
3.
Bảo
hiểm
xã hội
3A1. Nêu được định
nghĩa và bản chất của
BHXH.
3A2. Nêu được các nội
dung liên quan đến
BHXH như: Đối tượng
áp dụng, đối tượng bảo
hiểm, quỹ bảo hiểm.
3A3. Nêu được 5
nguyên tắc BHXH.
3A4. Nêu được 3 cách
phân loại BHXH.
3A5. Nêu được nội
dung của 5 chế độ
3B1. Phân tích
được định nghĩa
và bản chất của
BHXH.
3B2. Phân tích
được các hình
thức BHXH theo
pháp luật Việt
Nam về các nội
dung: đối tượng

áp dụng, đối
tượng bảo hiểm,
quỹ bảo hiểm, các
chế độ áp dụng.
3C1. Phân biệt
được BHXH với
bảo hiểm thương
mại.
3C2. Vận dụng
được quy định
của pháp luật về
các chế độ BHXH
để giải quyết chế
độ bảo hiểm xã
hội cho người
hưởng bảo hiểm
qua các tình
huống thực tiễn.
8
BHXH bắt buộc: Chế
độ bảo hiểm ốm đau;
chế độ bảo hiểm thai
sản; chế độ bảo hiểm
tai nạn lao động, bệnh
nghề nghiệp; chế độ
bảo hiểm hưu trí; chế
độ bảo hiểm tử tuất.
3A6. Nêu được nội
dung của 2 chế độ
BHXH tự nguyện: Chế

độ bảo hiểm hưu trí;
chế độ bảo hiểm tử
tuất.
3A7. Nêu được khái
niệm và các nguyên tắc
của bảo hiểm thất
nghiệp.
3A8. Nêu được nội
dung của 3 chế độ bảo
hiểm thất nghiệp: Chế
độ trợ cấp thất nghiệp;
chế độ hỗ trợ học nghề;
chế độ hỗ trợ tìm việc
làm.
3B3. Phân tích
được 5 nguyên
tắc của BHXH.
3B4. Phân tích
được nội dung
của 5 chế độ
BHXH bắt buộc:
Chế độ bảo hiểm
ốm đau; chế độ
bảo hiểm thai
sản; chế độ bảo
hiểm tai nạn lao
động, bệnh nghề
nghiệp; chế độ
bảo hiểm hưu trí;
chế độ bảo hiểm

tử tuất.
3B5. Phân tích
được nội dung
của 2 chế độ
BHXH tự
nguyện: Chế độ
bảo hiểm hưu trí;
chế độ bảo hiểm
tử tuất.
3B6. Phân tích
được nội dung của
3 chế độ bảo hiểm
thất nghiệp: Chế độ
trợ cấp thất nghiệp;
chế độ hỗ trợ học
nghề; chế độ hỗ trợ
3C3. Đánh giá
bước đầu những
ưu điểm và những
bất cập của pháp
luật về BHXH ở
Việt Nam hiện
nay.
3C4. Phân biệt
khái niệm BHXH,
bảo hiểm thương
mại.
9
tìm việc làm.
4.

Bảo
hiểm
y tế
4A1. Nêu được định
nghĩa bảo hiểm y tế.
4A2. Nêu được đặc
điểm riêng của bảo
hiểm y tế.
4A3. Nêu được mục
đích, vai trò và ý nghĩa
của bảo hiểm y tế.
4A4. Nêu được 4
nguyên tắc của bảo
hiểm y tế.
4A5. Nêu được các hệ
thống thực hiện bảo
hiểm y tế.
4A6. Nêu được đối
tượng, điều kiện và
phạm vi hưởng bảo
hiểm y tế theo pháp
luật hiện hành.
4A7. Nêu được hợp
đồng khám, chữa bệnh
bảo hiểm y tế theo
pháp luật hiện hành.
4B1. Phân tích
được đặc điểm
riêng của bảo
hiểm y tế.

4B2. Phân tích
được 4 nguyên
tắc của bảo hiểm
y tế.
4B3. Phân tích
được các hệ
thống thực hiện
bảo hiểm y tế.
4B4. Phân tích
được đối tượng,
điều kiện tham
gia bảo hiểm y tế
theo pháp luật
hiện hành.
4B5. Phân tích
được phạm vi
hưởng bảo hiểm y
tế theo pháp luật
hiện hành.
4B6. Phân tích
được hợp đồng
khám, chữa bệnh
bảo hiểm y tế
theo pháp luật
hiện hành.
4C1. Bình luận về
các mô hình thực
hiện bảo hiểm y
tế trên thế giới.
4C2. Bình luận về

lộ trình thực hiện
bảo hiểm y tế
toàn dân theo
pháp luật hiện
hành.
4C3. Bình luận
quy định pháp
luật hiện hành về
đối tượng, điều
kiện và phạm vi
hưởng bảo hiểm y
tế.
5. 5A1. Nêu được khái 5B1. Phân tích 5C1. Nhận xét về
10
Chế
độ ưu
đãi xã
hội
niệm, ý nghĩa của chế
độ ưu đãi xã hội.
5A2. Nêu được 5
nguyên tắc cơ bản của
chế độ ưu đãi xã hội.
5A3. Nêu được 11
nhóm đối tượng hưởng
ưu đãi xã hội.
5A4. Nêu được 5 chế
độ ưu đãi cơ bản đối
với các đối tượng ưu
đãi xã hội.

được khái niệm, ý
nghĩa của chế độ
ưu đãi xã hội.
5B2. Phân tích
được 5 nguyên
tắc cơ bản của
chế độ ưu đãi xã
hội.
5B3. Phân tích
điều kiện để được
hưởng ưu đãi xã
hội của 11 nhóm
đối tượng.
5B4. Phân tích
được 5 chế độ ưu
đãi cơ bản đối với
các đối tượng ưu
đãi xã hội theo
pháp luật hiện
hành.
quá trình hình
thành, phát triển
và xu hướng phát
triển của chế độ
ưu đãi xã hội
trong thời gian
tới.
5C2. Bình luận về
việc quy định 11
nhóm đối tượng

hưởng ưu đãi xã
hội theo pháp luật
hiện hành.
5C3. Đánh giá về
các chế độ ưu đãi
đối với các đối
tượng ưu đãi xã
hội theo pháp luật
hiện hành.
6.
Chế
độ trợ
giúp
xã hội
6A1. Nêu được khái
niệm, ý nghĩa của chế
độ trợ giúp xã hội.
6A2. Nêu được 3
nguyên tắc cơ bản của
chế độ trợ giúp xã hội.
6A3. Nêu được 2 loại
chế độ trợ giúp xã hội.
6A4. Nêu được đối
tượng và chế độ hưởng
chế độ trợ giúp xã hội
6B1. Phân tích
được khái niệm
chế độ trợ giúp xã
hội.
6B2. Phân tích

được 3 nguyên
tắc cơ bản của
chế độ trợ giúp xã
hội.
6B3. Phân tích
được đối tượng
6C1. Bình luận về
sự khác biệt của
chế độ trợ giúp xã
hội so với các chế
độ khác trong hệ
thống ASXH.
6C2. Bình luận
quy định hiện
hành về đối tượng
và chế độ hưởng
trợ giúp xã hội
11
thường xuyên theo quy
định pháp luật hiện
hành.
6A5. Nêu được đối
tượng và chế độ hưởng
trợ giúp đột xuất theo
quy định pháp luật
hiện hành.
6A6. Nêu được quy
định hiện hành về tài
chính thực hiện chế độ
trợ giúp xã hội.

và chế độ hưởng
trợ gúp xã hội
thường xuyên
theo quy định
pháp luật hiện
hành.
6B4. Phân tích
được đối tượng
và chế độ hưởng
trợ giúp đột xuất
theo quy định
pháp luật hiện
hành.
thường xuyên.
6C3. Bình luận
quy định hiện
hành về đối tượng
và chế độ hưởng
trợ giúp xã hội
đột xuất theo
pháp luật hiện
hành.
7.
Giải
quyết
tranh
chấp
an
sinh
xã hội

7A1. Nêu được định
nghĩa và 3 đặc điểm
của tranh chấp ASXH.
7A2. Nêu được 4 loại
tranh chấp ASXH.
7A3. Nêu được khái
niệm và 3 yêu cầu của
việc giải quyết tranh
chấp ASXH.
7A4. Nêu được 3
nguyên tắc giải quyết
tranh chấp ASXH.
7A5. Nêu được các
dạng tranh chấp và cơ
chế giải quyết tranh
chấp về BHXH.
7A6. Nêu được các
7B1. Phân tích
được định nghĩa
và 3 đặc điểm của
tranh chấp ASXH.
7B2. Phân tích
được 4 loại tranh
chấp ASXH.
7B3. Phân tích
được khái niệm
và 3 yêu cầu của
việc giải quyết
tranh chấp ASXH.
7B4. Phân tích

được 3 nguyên tắc
giải quyết tranh
chấp ASXH.
7B5. Phân tích
7C1. Bình luận
được cơ chế giải
quyết tranh chấp
ASXH ở Việt
Nam hiện nay.
7C2. Nêu được
quan điểm cá
nhân về xu hướng
pháp luật về giải
quyết tranh chấp
ASXH ở Việt
Nam trong thời
gian tới.
12
dạng tranh chấp và cơ
chế giải quyết tranh
chấp về bảo hiểm y tế.
7A7. Nêu được các
dạng tranh chấp và cơ
chế giải quyết tranh
chấp về ưu đãi xã hội.
7A8. Nêu được các
dạng tranh chấp và cơ
chế giải quyết tranh
chấp về cứu trợ (bảo
trợ) xã hội.

được các dạng
tranh chấp và cơ
chế giải quyết
tranh chấp về
BHXH.
7B6. Phân tích
được các dạng
tranh chấp và cơ
chế giải quyết
tranh chấp về bảo
hiểm y tế.
7B7. Phân tích
được các dạng
tranh chấp và cơ
chế giải quyết
tranh chấp về ưu
đãi xã hội.
7B8. Phân tích
được các dạng
tranh chấp và cơ
chế giải quyết
tranh chấp về cứu
trợ (bảo trợ) xã
hội.
13
6. TỔNG HỢP MỤC TIÊU NHẬN THỨC
Mục tiêu
Vấn đề
Bậc 1 Bậc 2 Bậc 3 Tổng
Vấn đề 1 08 07 04 19

Vấn đề 2 06 06 02 14
Vấn đề 3 08 06 04 18
Vấn đề 4 07 06 03 16
Vấn đề 5 04 04 03 11
Vấn đề 6 06 04 03 13
Vấn đề 7 08 08 02 18
Tổng 47 41 21 109
7. HỌC LIỆU
A. GIÁO TRÌNH
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Giáo trình luật an sinh xã hội, Nxb.
Tư pháp, Hà Nội, 2012.
2. Trung tâm đào tạo từ xa Trường đại học Huế, Giáo trình pháp
luật bảo đảm xã hội, Nxb. Công an nhân dân, Hà Nội, 2009.
3. Nguyễn Hữu Chí (chủ biên), Giáo trình luật an sinh xã hội, Nxb.
Giáo dục Việt Nam, 2012.
B. TÀI LIỆU THAM KHẢO BẮT BUỘC
* Sách
1. Nguyễn Hiền Phương, Pháp luật an sinh xã hội - Những vấn đề lí
luận và thực tiễn, Nxb. Tư pháp, Hà Nội, 2010.
* Văn bản quy phạm pháp luật
1. Luật bảo hiểm xã hội năm 2014
2. Luật bảo hiểm y tế năm 2015
3. Luật bảo hiểm xã hội năm 2006
14
4. Luật bảo hiểm y tế năm 2008
5. Pháp lệnh về ưu đãi người có công với cách mạng năm 2005
6. Pháp lệnh sửa đổi, bổ sung một số điều của Pháp lệnh ưu đãi
người có công với cách mạng ngày 16/7/2012.
7. Pháp lệnh quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước Bà mẹ Việt Nam
anh hùng

C. TÀI LIỆU THAM KHẢO LỰA CHỌN
* Giáo trình
1. Trường đại học lao động-xã hội, Giáo trình bảo hiểm xã hội
(phần 2), Nxb. Lao động-xã hội, Hà Nội, 2008.
2. Trường đại học lao động-xã hội, Giáo trình nhập môn an sinh xã
hội, Nxb. Lao động-xã hội, Hà Nội, 2007.
3. Trường đại học lao động-xã hội, Giáo trình ưu đãi xã hội, Nxb.
Lao động - xã hội, Hà Nội, 2007.
4. Trường đại học lao động-xã hội, Giáo trình bảo trợ xã hội, Nxb.
Lao động-xã hội, Hà Nội, 2008.
* Sách
1. Phạm Hữu Nghị, Một số vấn đề lí luận và thực tiễn về chính sách,
pháp luật xã hội, Viện nghiên cứu nhà nước và pháp luật, Nxb.
Công an nhân dân, Hà Nội, 2002.
2. Lê Bạch Dương, Đặng Nguyên Anh, Khuất Thu Hồng, Lê Hoài
Trung và Robert Leroy Bach, Bảo trợ xã hội cho những nhóm
thiệt thòi ở Việt Nam, Nxb. Thế giới, Hà Nội, 2005.
3. Mạc Văn Tiến, An sinh xã hội và phát triển nguồn nhân lực, Nxb.
Lao động-xã hội, Hà Nội, 2005.
4. Trường Đại học Luật Hà Nội, Pháp luật Việt nam trong tiến trình
hội nhập quốc tế và phát triển bền vững, Nxb. Công an nhân dân,
Hà Nội, 2009.
5. Nguyễn Văn Động (chủ biên), Xây dựng và hoàn thiện pháp luật
nhằm đảm bảo phát triển bền vững ở Việt Nam hiện nay, Nxb. Tư
pháp, Hà Nội, 2010.
* Đề tài khoa học, luận án, luận văn
15
1. Trường Đại học Luật Hà Nội, Pháp luật Bảo hiểm y tế một số
quốc gia trên thế giới và những kinh nghiệm cho Việt Nam, Đề
tài khoa học cấp trường, Hà Nội, 2013;

2. Nguyễn Đình Liêu, Hoàn thiện pháp luật ưu đãi người có công ở
Việt Nam - Lí luận và thực tiễn, Luận án tiến sĩ luật học, Trường
đại học quốc gia Hà Nội, 1999.
3. Nguyễn Hiền Phương, Cơ sở lí luận và thực tiễn cho việc xây
dựng và hoàn thiện pháp luật an sinh xã hội ở Việt Nam, Luận án
tiến sĩ luật học, Trường Đại học Luật Hà Nội, 2008.
* Bài tạp chí
1. Nguyễn Hữu Chí, “Một số vấn đề pháp lí về công bằng trong
chăm sóc sức khoẻ cho nhân dân”, Tạp chí nhà nước và pháp luật,
số 12/2011.
2. Đỗ Thị Dung, “Chế độ bảo hiểm thai sản và hướng hoàn thiện nhằm
đảm bảo quyền lợi của lao động nữ”, Tạp chí luật học, số 3/2006.
3. Đỗ Thị Dung, “Đối tượng hưởng ưu đãi xã hội và một số kiến
nghị”, Tạp chí luật học, số 8/2010.
4. Đỗ Thị Dung, “Các chế độ ưu đãi người có công với cách mạng
và hướng hoàn thiện”, Tạp chí luật học, số 1/2011.
5. Nguyễn Thị Hằng, “Tiếp tục đổi mới tư duy trong cải cách cơ chế,
chính sách ưu đãi đối với người có công với cách mạng”, Tạp chí
lao động & xã hội, số 290, tháng 7/2006.
6. Trần Thị Thúy Lâm, “Pháp luật ưu đãi xã hội trong thời kì đổi
mới và một số kiến nghị”, Tạp chí luật học, số 5/2007.
7. Trần Thị Thúy Lâm, “Bảo hiểm xã hội đối với lao động nữ - Thực
trạng và phương hướng hoàn thiện”, Tạp chí luật học, số đặc san
phụ nữ, 2004.
8. Trần Thị Thúy Lâm, “Một số vấn đề về bảo hiểm thất nghiệp”,
Tạp chí luật học, số 3/2004.
9. Trần Thị Thúy Lâm, “Một số ý kiến về chế độ tử tuất trong Dự
thảo Luật bảo hiểm xã hội”, Tạp chí lao động & xã hội, số 266,
tháng 7/2005.
10. Trần Thị Thúy Lâm, “Mấy ý kiến về bảo hiểm thất nghiệp trong

Dự thảo Luật bảo hiểm xã hội, Tạp chí lao động & xã hội, số 270,
16
tháng 9/2005.
11. Bùi Hồng Lĩnh, “Tiếp tục phát huy truyền thống đạo lí tốt đẹp để
chăm sóc tốt hơn các đối tượng người có công”, Tạp chí lao động
& xã hội, số 279, 280, tháng 2/2006.
12. Bùi Hồng Lĩnh, “Những vấn đề đặt ra sau khi hoàn thành công tác
xác nhận người có công”, Tạp chí lao động & xã hội, số 290,
tháng 7/2006.
13. Lưu Bình Nhưỡng, “Những nguyên tắc cơ bản của an sinh xã
hội”, Tạp chí luật học, số 7/2007.
14. Nguyễn Thị Kim Phụng, “Nội luật hoá CEDAW về bảo hiểm xã
hội đối với lao động nữ khi Dự thảo Luật bảo hiểm xã hội”, Tạp
chí luật học, số 3/2006.
15. Nguyễn Thị Kim Phụng và Nguyễn Hiền Phương, “Bảo hiểm xã
hội đối với lao động nữ theo pháp luật một số nước ASEAN và
những kinh nghiệm cho Việt Nam”, Tạp chí luật học, số 2/2010.
16. Nguyễn Hiền Phương, “Một số vấn đề về pháp luật ưu đãi xã
hội”, Tạp chí luật học, số 4/2004.
17. Nguyễn Hiền Phương, “Hoàn thiện pháp luật an sinh xã hội Việt
Nam trong điều kiện nền kinh tế thị trường”, Tạp chí luật học, số
3/2005.
18. Nguyễn Hiền Phương, “Tìm hiểu Luật an sinh xã hội năm 1935
của Mỹ”, Tạp chí luật học, 5/2005.
19. Nguyễn Hiền Phương, “Kinh tế thị trường và yêu cầu hoàn thiện
pháp luật an sinh xã hội ở Việt Nam”, Tạp chí luật học, số 4/2006.
20. Nguyễn Hiền Phương, “ Bảo hiểm y tế trong hệ thống an sinh xã
hội Việt Nam”, Tạp chí luật học, số 10/2006.
21. Nguyễn Hiền Phương, “Hoàn thiện pháp luật về trợ giúp xã hội
trong hệ thống pháp luật an sinh xã hội ở Việt Nam”, Tạp chí luật

học, số 11/2007.
22. Nguyễn Hiền Phương, “Quan niệm về an sinh xã hội trên thế giới
và ở Việt Nam”, Tạp chí luật học, số 1/2008.
23. Nguyễn Hiền Phương, “Một số vấn đề về xây dựng khung pháp
luật an sinh xã hội ở Việt Nam”, Tạp chí khoa học xã hội Việt
Nam, Viện khoa học xã hội Việt Nam, số 29, 4/2008.
24. Nguyễn Hiền Phương, “Một số giải pháp hoàn thiện pháp luật bảo
17
hiểm y tế ở Việt Nam, Tạp chí bảo hiểm xã hội, số 4/2008.
25. Nguyễn Hiền Phương, “Pháp luật BHYT với việc chăm sóc sức
khoẻ phụ nữ trong quy định của Việt Nam và một số nước
ASEAN”, Tạp chí bảo hiểm xã hội, số 3/2010.
26. Đỗ Tiến Kính, “Kinh nghiệm của Nhật Bản về phát triển chính
sách phúc lợi xã hội”, Tạp chí bảo hiểm xã hội, số 9/2005.
27. Lưu Viết Tĩnh, “Tính nhân đạo của bảo hiểm y tế”, Tạp chí bảo
hiểm y tế, số 5/2007.
28. Đoàn Tường Vân, “ Kinh nghiệm bảo hiểm y tế toàn dân của Thái
Lan”, Tạp chí bảo hiểm xã hội, số 6/2007.
29. Hoàng Công Thái, “Thực hiện chính sách ưu đãi xã hội đối với
người có công”, Tạp chí quản lí nhà nước, số 7/ 2005.
30. Tạ Vân Thiều, “Chế độ trợ cấp ưu đãi mới đối với người có công”,
Tạp chí lao động & xã hội, số 278, tháng 1/2006.
31. Tạ Vân Thiều, “Quản lí nhà nước đối với phần mộ và các công
trình ghi công liệt sĩ”, Tạp chí quản lí nhà nước, số 7/ 2006.
* Văn bản quy phạm pháp luật
1. Nghị định của Chính phủ số 176/CP ngày 20/10/1994 hướng dẫn
thi hành Pháp lệnh của Uỷ ban thường vụ Quốc hội ngày
29/8/1994 quy định danh hiệu vinh dự Nhà nước Bà mẹ Việt Nam
anh hùng.
2. Nghị định của Chính phủ số 152/2006/NĐ-CP ngày 22/12/2006

hướng dẫn một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã
hội bắt buộc.
3. Nghị định của Chính phủ số 68/2007/NĐ-CP ngày 19/4/2007
hướng dẫn bảo hiểm xã hội bắt buộc thực hiện với quân nhân,
công an nhân dân.
4. Nghị định của Chính phủ số 190/2007/NĐ-CP ngày 28/12/2007
hướng dẫn một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm xã
hội tự nguyện.
5. Nghị định của Chính phủ số 127/2008/NĐ-CP ngày 12/12/2008
quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều về bảo hiểm
thất nghiệp.
6. Nghị định của Chính phủ số 100/2012/NĐ-CP ngày 21/11/2012
18
sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 127/2008/NĐ-CP
ngày 12/12/2008 của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi
hành một số điều của Luật bảo hiểm xã hội về bảo hiểm thất nghiệp.
7. Nghị định của Chính phủ số 86/2010/NĐ-CP ngày 13/8/2010 quy
định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã hội.
8. Nghị định của Chính phủ số 31/2013/NĐ-CP ngày 09/4/2013 quy
định chi tiết, hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh ưu đãi
người có công với cách mạng.
9. Nghị định của Chính phủ số 47/2012/NĐ-CP ngày 28/5/2012 quy
định mức trợ cấp, phụ cấp ưu đãi đối với người có công với cách mạng.
10. Nghị định của Chính phủ số 67/2007/NĐ-CP ngày 13/4/2007 về
chính sách trợ giúp các đối tượng bảo trợ xã hội.
11. Nghị định của Chính phủ số 13/2010/NĐ-CP ngày 27/2/2010 về
sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 67/2007/NĐ-CP
ngày 13/4/2007.
12. Nghị định của Chính phủ số 62/2009/NĐ-CP ngày 27/7/2009
hướng dẫn Luật bảo hiểm y tế.

* Điều ước quốc tế và tuyên bố của Liên hợp quốc
1. Tuyên ngôn thế giới về quyền con người của Liên hợp quốc năm 1948.
2. Công ước quốc tế về các quyền kinh tế, xã hội và văn hoá của
Liên hợp quốc năm 1966.
3. Công ước số 102 về an toàn xã hội của ILO năm 1952.
* Website
1. http:// www.ilo.org
2. http:// www.luatvietnam.com.vn
3. http:// www.vibonline.com.vn
4. http:// www.westlaw.com
5. http:// www.chinhphu.vn
6. http:// www.laodong.com.vn
7. http:// www.molisa.gov.vn
8. http:// www.dole.gov.phil
9. http:// www.vietlaw.gov.vn
8. HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY-HỌC
19
8.1. Lịch trình chung
Tuần VĐ Hình thức tổ chức dạy-học
Tổng
số
LT Seminar LVN Tự NC KTĐG
1 1+2 2 4 2 2
Nhận BT học kì và BT
nhóm
2 3 2 4 2 2
3 3+4 2 4 2 2 Nộp BT nhóm
4 5 2 4 2 2 Thuyết trình BT nhóm
5 6+7 2 4 2 2 Nộp BT học kì
Tổng

10
tiết
20
tiết
10
tiết
10
tiết
10
giờ
TC
10
giờ
TC
5
giờ
TC
5
giờ
TC
30
giờ
TC
8.2. Tổng số giờ phân bổ tại các tuần
Tuần VĐ Lí thuyết Seminar LVN Tự NC
1 1+2 2 4 2 2
2 3 2 4 2 2
3 3+4 2 4 2 2
4 5 2 4 2 2
5 6+7 2 4 2 2

Tổng số giờ thực tế 10 20 10 10
Tổng số giờ tín chỉ 10 10 5 5
8.3. Lịch trình chi tiết
Tuần 1: Vấn đề 1, 2
20
Hình thức
tổ chức
dạy-học
Số
giờ
TC
Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn bị
Lí
thuyết 1
2
giờ
TC
- Giới thiệu đề
cương môn học.
- Giới thiệu tổng
quan môn học.
- Nhận BT lớn, BT
nhóm.
- Giới thiệu khái
niệm, các bộ phận
cấu thành ASXH.
- Giới thiệu các quan
hệ xã hội thuộc đối
tượng điều chỉnh của
luật ASXH Việt

Nam.
- Giới thiệu các
nguyên tắc cơ bản của
luật ASXH Việt Nam.
* Đọc:
- Đề cương môn học.
- Những đề xuất/ nguyện
vọng (nếu có).
- Chương I Giáo trình luật an
sinh xã hội, Trường Đại học
Luật Hà Nội, Nxb. Tư pháp,
Hà Nội, 2012.
- Chương I Giáo trình pháp
luật bảo đảm xã hội,
Trường đại học Huế, Nxb.
CAND, 2009, tr. 5 - 31.
- Giáo trình nhập môn an
sinh xã hội, Trường đại học
lao động-xã hội, Nxb. Lao
động-xã hội, Hà Nội, 2007.
- Pháp luật an sinh xã hội -
Những vấn đề lí luận và thực
tiễn, Nguyễn Hiền Phương,
Nxb. Tư pháp, 2010, tr. 9 -113.
- Giới thiệu khái
niệm, đặc điểm của
quan hệ pháp luật
ASXH.
- Giới thiệu chủ thể,
nội dung của các

quan hệ pháp luật
ASXH: quan hệ pháp
luật BHXH, quan hệ
pháp luật bảo hiểm y
* Đọc:
- Chương II Giáo trình luật an
sinh xã hội, Trường Đại học
Luật Hà Nội, Nxb. Tư pháp,
Hà Nội, 2012.
- Chương I Giáo trình pháp
luật bảo đảm xã hội,
Trường đại học Huế, Nxb.
Công an nhân dân, 2009, tr. 31
- 47.
21
tế, quan hệ pháp luật
ưu đãi xã hội và quan
hệ pháp luật cứu trợ
(bảo trợ) xã hội.
LVN 1 giờ
TC
- Tập hợp, làm quen, xác định năng lực thành viên
trong nhóm.
- Phân công làm BT nhóm, phân chia/bốc thăm BT lớn.
Seminar
1
1 giờ
TC
Thảo luận chung hoặc theo nhóm các vấn đề sau:
- Nêu được quan điểm cá nhân về đối tượng điều chỉnh

của luật ASXH theo nghĩa rộng và theo nghĩa hẹp.
- Phân biệt quan hệ về BHXH với quan hệ về cứu
trợ xã hội và quan hệ về ưu đãi xã hội.
- Nêu được quan điểm cá nhân về các nguyên tắc
cơ bản của luật ASXH.
- Nhận xét về quá trình hình thành, phát triển và xu
hướng phát triển của luật ASXH trong thời gian tới.
Seminar
2
1 giờ
TC
Thảo luận chung hoặc theo nhóm các vấn đề sau:
- So sánh quan hệ pháp luật BHXH, trợ giúp (bảo
trợ) xã hội và ưu đãi xã hội.
- Phân biệt được quan hệ pháp luật về BHXH với
quan hệ pháp luật về bảo hiểm thương mại
Tự NC 1 giờ
TC
- Tự tìm hiểu các vấn đề, tình huống nhằm thực
hiện mục tiêu trong vấn đề 1 và 2.
Tư vấn - Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương
pháp học tập; chỉ dẫn khai thác các nguồn tài liệu
- Thời gian: Từ 08h00’ đến 11h00’ thứ tư
- Địa điểm: Văn phòng Bộ môn luật lao động
KTĐG Nhận BT nhóm, BT lớn
Tuần 2: Vấn đề 3
Hình thức
tổ chức
Số
giờ

Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn bị
22
dạy-học TC
Lí
thuyết 1
2
giờ
TC
- Giới thiệu định
nghĩa và bản chất
của BHXH.
- Giới thiệu các
nội dung liên
quan đến BHXH
như: đối tượng
áp dụng, đối tượng
bảo hiểm, quỹ
bảo hiểm
- Giới thiệu 5
nguyên tắc
BHXH.
- Giới thiệu 3
cách phân loại
BHXH.
* Đọc:
- Chương III Giáo trình luật an
sinh xã hội, Trường Đại học
Luật Hà Nội, Nxb. Tư pháp, Hà
Nội, 2012.
- Chương II Giáo trình pháp luật

bảo đảm xã hội, Trường đại học
Huế, Nxb. Công an nhân dân, 2009.
- Giáo trình bảo hiểm xã hội
(phần 2), Trường đại học lao
động-xã hội, Nxb. Lao động - xã
hội, 2008.
- Pháp luật an sinh xã hội - Những
vấn đề lí luận và thực tiễn, Nguyễn
Hiền Phương, Nxb. Tư pháp, Hà
Nội, 2010, tr. 115 - 149.
- Luật bảo hiểm xã hội năm 2006.
Giới thiệu 5 chế
độ BHXH bắt
buộc:
- Chế độ bảo
hiểm ốm đau;
- Chế độ bảo
hiểm thai sản;
- Chế độ bảo
hiểm tai nạn lao
động, bệnh nghề
nghiệp;
- Chế độ hưu trí;
- Chế độ tử tuất.
* Đọc:
- Chương III Giáo trình luật an
sinh xã hội, Trường Đại học
Luật Hà Nội, Nxb. Tư pháp, Hà
Nội, 2012.
- Chương II Giáo trình pháp luật

bảo đảm xã hội, Trường đại học
Huế, Nxb. Công an nhân dân, 2009.
- Giáo trình bảo hiểm xã hội
(phần 2), Trường đại học lao
động-xã hội, Nxb. Lao động-xã
hội, 2008.
- Pháp luật an sinh xã hội -
Những vấn đề lí luận và thực tiễn,
Nguyễn Hiền Phương, Nxb. Tư
23
pháp, 2010, tr. 115 - 149.
- Luật bảo hiểm xã hội năm 2006.
- Nghị định của Chính phủ số
152/2006/NĐ-CP ngày
22/12/2006 hướng dẫn một số
điều của Luật bảo hiểm xã hội
về bảo hiểm xã hội bắt buộc.
- Nghị định của Chính phủ số
68/2007/NĐ-CP ngày 19/04/2007
hướng dẫn bảo hiểm xã hội bắt
buộc thực hiện với quân nhân,
công an nhân dân.
- Nghị định của Chính phủ số
86/2010/NĐ-CP ngày 13/8/2010
quy định xử phạt vi phạm hành
chính trong lĩnh vực bảo hiểm xã
hội.
LVN 1 giờ
TC
Triển khai làm BT nhóm số 1

Seminar
1
1 giờ
TC
Thảo luận chung hoặc theo nhóm các vấn đề sau:
- Vận dụng được các quy định của pháp luật về các
chế độ BHXH để giải quyết chế độ bảo hiểm xã
hội (ốm đau, thai sản, tai nạn lao động và bệnh
nghề nghiệp) cho người hưởng bảo hiểm qua các
tình huống thực tiễn.
Seminar
2
1 giờ
TC
Thảo luận chung hoặc theo nhóm các vấn đề sau:
- Vận dụng được các quy định của pháp luật về các
chế độ BHXH bắt buộc để giải quyết chế độ
BHXH (hưu trí, tử tuất) cho người hưởng bảo hiểm
qua các tình huống thực tiễn.
- Đánh giá bước đầu những ưu điểm và những bất
cập của pháp luật về BHXH ở Việt Nam hiện nay.
Tự NC 1 giờ - Tự tìm hiểu các vấn đề, tình huống nhằm thực
24
TC hiện mục tiêu trong vấn đề 3.
Tư vấn - Nội dung: Giải đáp, tư vấn về nội dung và phương
pháp học tập; chỉ dẫn khai thác các nguồn tài liệu
- Thời gian: Từ 08h00’ đến 11h00’ thứ tư
- Địa điểm: Văn phòng Bộ môn luật lao động
Tuần 3: Vấn đề 3, 4
Hình thức

tổ chức
dạy-học
Số
giờ
TC
Nội dung chính Yêu cầu sinh viên chuẩn bị
Lí
thuyết 1
2
giờ
TC
- Giới thiệu nội
dung của 2 chế độ
BHXH tự nguyện:
Chế độ bảo hiểm
hưu trí; chế độ tử
tuất.
- Giới thiệu khái
niệm, các nguyên
tắc của bảo hiểm
thất nghiệp.
- Giới thiệu nội
dung của 3 chế độ
bảo hiểm thất
nghiệp: Chế độ trợ
cấp thất nghiệp;
chế độ hỗ trợ học
nghề; chế độ hỗ trợ
tìm việc làm.
* Đọc:

- Chương III Giáo trình luật
an sinh xã hội, Trường Đại
học Luật Hà Nội, Nxb. Tư
pháp, Hà Nội, 2012.
- Chương II Giáo trình pháp
luật bảo đảm xã hội, Trường
đại học Huế, Nxb. Công an
nhân dân, 2009.
- Giáo trình bảo hiểm xã hội
(phần 2), Trường Đại học lao
động-xã hội, Nxb. Lao động-
xã hội, 2008.
- Pháp luật an sinh xã hội -
Những vấn đề lí luận và thực
tiễn, Nguyễn Hiền Phương, Nxb.
Tư pháp, 2010, tr. 149 - 156.
- Luật bảo hiểm xã hội năm 2006.
- Nghị định của Chính phủ số
190/2007/NĐ-CP ngày
28/12/2007 hướng dẫn một số
điều của Luật bảo hiểm xã hội
25