khóa luận tốt nghiệp giải pháp nâng cao chất lượng cho vay doanh nghiệp nhỏ và vừa tại ngân hàng thương mại cổ phần công thương việt nam - chi nhánh hùng vương

BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o





KHịAăLUNăTTăNGHIP





 TÀI:
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăCHTăLNGăCHOă
VAYăDOANHăNGHIPăNHăVÀăVAăTIăNGỂNă
HÀNGăTHNGăMIăCăPHNăCỌNGăTHNGă
VITăNAMăCHI NHÁNH HỐNGăVNG






SINHăVIểNăTHCăHIN
MÃ SINH VIÊN
CHUYÊN NGÀNH
:ăLểăPHNGăTHY
: A14872

: TÀI CHÍNH ậ NGÂN HÀNG





HÀăNIăậ 2012

BăGIÁOăDCăVÀăÀOăTO
TRNGăIăHCăTHNGăLONG
o0o





KHịAăLUNăTTăNGHIP





 TÀI:
GIIăPHÁPăNỂNGăCAOăCHTăLNGăCHOă
VAYăDOANHăNGHIPăNHăVÀăVAăTIăNGỂNă
HÀNGăTHNGăMIăCăPHNăCỌNGăTHNGă
VITăNAMăCHI NHÁNH HỐNGăVNG

Giáoăviênăhngădn
:ăTh.săTrnăThăThùyăLinh
Sinhăviênăthcăhin
:ăLêăPhngăThy
Mã sinh viên
: A14872
Chuyên ngành
: Tài chính ậ Ngân hàng






HÀăNIăậ 2012
Thang Long University Library

LIăCMăN
Liăđuătiên,ă emă xină bàyătălòngăbitănăsâuăscă tiă cácă Thyă giáo,ă Côă giáoă
trngăiăHcăThngăLong,ăđcăbitălàăCôăgiáoăTh.săTrnăThăThùyăLinhăđãătnătìnhă
giúpăđăemăhoànăthànhăkhóaălunăttănghipănày.ăEmăcngăxinăcmănăsăgiúpăđăcaă
cácăcôăchú,ăanhăchăcôngătácătiăNgânăhàngăthngămi căphnăCôngăThngăVită
Nam - Chi nhánh HùngăVngăđãănhitătìnhăgiúpăđăemătrongăvicăcungăcpăcácăsă
liuăvàăthôngătinăthcătăđăchngăminhăchoăcácăktălun trongăkhóaălunăttănghipă
caăem.
DoăgiiăhnăkinăthcăvàăkhănngălỦălunăcaăbnăthânăcònănhiuăthiuăsót, em
kính mong đc săchădnăvàăđóngăgópăcaăcácăthyăcôăgiáoăđăkhóaălunăcaăemă
đcăhoànăthinăhn.

HàăNi,ăngàyă…ăthángă…ănmă…

Sinh viên


LêăPhngăThy



















MC LC
LI M U
CHNGă 1. MT S VNă  V CHO VAY DOANH NGHIP NH VÀ

VA  NGỂNăHÀNGăTHNGăMI 1
1.1. Khái quát chung v doanh nghip nh và va 1
1.1.1. Khái nim doanh nghip nh và va 1
1.1.2. căđim ca doanh nghip nh và va 2
1.1.2.1. Th mnh ca doanh nghip nh và va 2
1.1.2.2. Khó khn ca doanh nghip nh và va 4
1.1.3. Vai trò ca doanh nghip nh và va  Vit Nam 5
1.1.4. Nhu cu vn ca doanh nghip nh và va 7
1.1.5.ăKhóăkhnăca doanh nghip nh và va khi tip cn vn Ngân hàng 8
1.2. Hotăđng cho vay doanh nghip nh và va caăNgơnăhƠngăthngămi 9
1.2.1. Khái nim cho vay doanh nghip nh và va 9
1.2.2.ăcăđim và vai trò caăchoăvayăđi vi doanh nghip nh và va 10
1.2.2.1. c đim ca cho vay đi vi doanh nghip nh và va 10
1.2.2.2. Vai trò ca cho vay đi vi doanh nghip nh và va 10
1.2.3. Các hình thc cho vay doanh nghip nh và va caăNgơnăhƠngăthngă
mi 11
1.2.3.1. Theo k hn cho vay 11
1.2.3.2. Phân loi theo xut x 13
1.2.3.3. Phân loi theo tính cht đm bo 13
1.3. Chtălng cho vay các doanh nghip nh và va caăNgơnăhƠngăthngămi
15
1.3.1. Khái nim chtălng cho vay doanh nghip nh và va ca Ngân hàng
thngămi 15
1.3.2. Các ch tiêu phn ánh chtălng cho vay doanh nghip nh và va ti
NgơnăhƠngăthngămi 16
1.3.2.1. Các ch tiêu đnh tính 16
1.3.2.2. Các ch tiêu đnh lng 17
1.3.3 Các nhân t nhăhng ti chtălng cho vay doanh nghip nh và va
tiăNgơnăhƠngăthngămi 20
1.3.3.1. Các nhân t ch quan 20

1.3.3.2. Các nhân t khách quan 25
CHNGă 2. THC TRNG CHTă LNGă CHOă VAYă I VI DOANH
NGHIP NH VÀ VA TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI C PHN CÔNG
THNG VIT NAM - CHI NHÁNH HỐNGăVNG 28
Thang Long University Library

2.1. Khái quát v hotăđng kinh doanh ca Ngân hàng thngămi c phn Công
thngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 28
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca NgơnăhƠngăthng mi c phn
CôngăthngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 28
2.1.2.ăCăcu t chc 29
2.1.2.1. S đ c cu t chc Ngân hàng thng mi c phn Công thng
Vit Nam - Chi nhánh Hùng Vng 29
2.1.2.2. Chc nng, nhim v ca tng b phn 30
2.1.3. Các hotăđng kinh doanh ca Ngân hàng thngămi c phn Công
thngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 35
2.1.4. Tình hình hotăđng kinh doanh ca Ngân hàng thngămi c phn
CôngăthngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 36
2.1.4.1. Tình hình huy đng vn 36
2.1.4.2. Tình hình s dng vn 42
2.1.4.3. Kt qu kinh doanh 46
2.2. Thc trng chtălngăchoăvayăđi vi doanh nghip nh và va ti Ngân
hàng thngămi c phnăCôngăthngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 48
2.2.1.ăKháiăquátătìnhăhìnhăchoăvayăđi vi doanh nghip nh và va ti các
Ngân hàng thngămi trong thi gian qua. 48
2.2.2. Thc trng cho vay doanh nghip nh và va ti Ngân hàng thngă
mi c phnăCôngăthngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng giaiăđonănmă
2009-2011 49
2.2.3. Chtălng cho vay doanh nghip nh và va ti Ngân hàng thngă
mi c phnăCôngăthngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng giaiăđonănmă

2009-2011 53
2.2.3.1. Ch tiêu đnh tính 53
2.2.3.2. Ch tiêu đnh lng 55
2.3.ăánhăgiáăchtălngăchoăvayăđi vi doanh nghip nh và va ca Ngân hàng
thngămi c phnăCôngăthngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 60
2.3.1. Nhng kt qu đtăđc 60
2.3.2. Nhng hn ch 62
2.3.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch 64
CHNGă 3. GII PHÁP NÂNG CAO CHTă LNGă CHOă VAYă I VI
CÁC DOANH NGHIP NH VÀ VA TIăNGỂNăHÀNGăTHNGăMI C
PHNăCỌNGăTHNGăVIT NAM - CHI NHÁNH HỐNGăVNG 69
3.1.ănhăhng hotăđng kinh doanh 69

3.1.1.nhăhng hotăđng kinh doanh ca Ngân hàng thngămi c phn
CôngăThngăVit Nam 69
3.1.2.ănhăhng hotăđng kinh doanh ca Ngân hàng thngămi c phn
CôngăThngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 69
3.1.2.1. Phng hng, nhim v trng tâm nm 2012 69
3.1.2.2. Các gii pháp – bin pháp thc hin 70
3.1.3.ănhăhng v hotăđng cho vay ca Ngân hàng thngămi c phn
CôngăThngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 71
3.1.4.ănhăhng cho vay Doanh nghip nh và va ca Ngân hàng thngă
mi c phnăCôngăThngăVit Nam - Chi nhánh HùngăVng 73
3.2. Các gii pháp nhm nâng cao chtălng cho vay đi vi các doanh nghip
nh và va ti Ngân hàng thngămi c phnăCôngăThngăVit Nam - Chi
nhánh HùngăVng 74
3.2.1. y mnhăcôngătácăhuyăđng vn nhmăđápăng kp thi nhu cu vn
ca khách hàng 74
3.2.2. Xây dng chính sách tín dng linh hot và hp lý 76
3.2.3. m bo thc hin tt quy trình cho vay 78

3.2.4. Gii pháp v conăngi 81
3.2.5. X lý kp thi n quá hn, n xu 83
3.2.6. Trích lp qu bùăđp ri ro 84
3.2.7. Gii pháp v công ngh 84
3.2.8. y mnh hotăđng Maketing ngân hàng 86
3.3. Nhngăđ xut kin ngh 87
3.3.1. Kin ngh viăNhƠăncăvƠăNgơnăhƠngăNhƠănc Vit Nam 87
3.3.1.1. Kin ngh đi vi Nhà nc 87
3.3.1.2. Kin ngh đi vi Ngân hàng Nhà nc 88
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng thngămi c phnăCôngăThngăVit Nam
89
3.3.3. Kin ngh vi Ngân hàng thngămi c phnăCôngăThngăVit Nam -
Chi nhánh HùngăVng 90
3.3.4. Kin ngh vi các doanh nghip nh và va 91
KT LUN





Thang Long University Library

DANHăMCăCÁCăTHUTăNGăVITăTT

KỦăhiuăvităttăăăăăăă
ATM
CIC
D/A
D/P
DEG

DN
DNNVV
DPRR
GDP
HSX
KFW
NH
NHNN
NHTM
NH TMCP
NQH
TG
TNHH
TNHH MTV
VCCI
VietinBank
VietinbankSC
VIB
VNăă
Tênăđyăđă
Máyărútătinătăđng
Trung tâm thông tin tín dng
B chng t / chp nhn thanh toán
B chng t / thanh toán
ChngătrìnhătínădngăVităc
Doanhănghipă
Doanhănghipănhăvàăvaă
Dăphòngăriăroăăă
Tng snăphmăqucăni
Hăsnăxut

ChngătrìnhătínădngăVităc
Ngân hàng
Ngân hàng Nhàănc
Ngânăhàngăthngămiăă
Ngânăhàngăthngămiăcăphnăă
Năquáăhnăăă
Tinăgi
Tráchănhimăhuăhn
Tráchănhimăhuăhnămtăthànhăviên
PhòngăThngămiăvàăCôngănghip VităNam
NHăTMCPăCôngăThngăVit Nam
CôngătyăcăphnăchngăkhoánăCôngăthng
Ngânăhàngăqucăt
VităNamăđng











DANH MC CÁC BNG BIU
Trang
Bng 1.1. Tiêu chí phân loi DNNVV ca Vit Nam 2
Bng 1.2. Bngăđánhăgiáăvai trò ca DNNVV vi nn kinh t nmă2011 6
Bngă2.1. TìnhăhìnhăhuyăđngăvnăcaăChi nhánh qua các nmă2009 ậ 2011 38

Bngă2.2.ăTình hình cho vay caăChi nhánh qua các nmă2009 ậ 2011 43
Bngă2.3.ăKtăquăkinhădoanhăquaăcácănmă2009ă- 2011 47
Bng 2.4. Doanh s cho vay DNNVV 49
Bng 2.5. Ch tiêuădăn cho vay DNNVV 50
Bngă2.6. Ktăcuădănătheoăthiăhnăcho vay DNNVV 51
Bng 2.7. T trng doanh s thu n 52
Bng 2.8. H s thu n DNNVV 53
Bng 2.9. Ch tiêu vòng quay ca vn 55
Bng 2.10. T l n quá hn cho vay DNNVV 56
Bng 2.11. T l n xu cho vay DNNVV 57
Bng 2.12. T l trích lp DPRR cho vay DNNVV 58
Bngă2.13.ăHăsăkhănngăbùăđpăriăro 59
Bng 2.14. Thu nhp t cho vay DNNVV 59

Thang Long University Library

DANH MCăCÁCăSă, BIUă
Trang
Săđ 2.1.ăTăchcăbămáyăhotăđngăca NgơnăhƠngăthngămiăcăphnăCông
thngăVităNamă- Chi nhánh HùngăVng 30
Biuăđ 2.1. Tcăđ tngătrng huyăđng vn 39
Biuăđă2.2. Ktăcuădănătheoăthiăhnăcho vay DNNVV 51
Biuăđă2.3. Chătiêu vòng quay caăvn 55
Biuăđă2.4. ThuănhpătăchoăvayăDNNVV 60

LIăMăU
1. TínhăcpăthităcaăđătƠi
tăncătaăđangăcóăs chuyn dchăcăcu kinh t t nông nghip sang công
nghip và dch v mt cách nhanh chóng, thc hin nhim v Công nghip hóa - hin
điăhóaăđtănc.ăiăcùngăvi s chuynăđiăcăcu kinh t này, h thng Ngân hàng
(NH) cngăcóănhngăbc chuyn mình cho phù hp viăđiu kin và hoàn cnh kinh
t mi.ăng thi vi s phát trin ca nn kinh t, nhiu mô hình kinh t khác nhau
đã đc th nghim và mang li nhngăthànhăcôngăđángăghiănhn và mt trong s các
mô hình kinh t đóăphi k đn s đóngăgópătoăln ca các doanh nghip nh và va
(DNNVV). Trong nhngănmăgnăđây,ăs lng các DVNVV không ngngătngălên,ă
đóngăgópăkhong 40% GDP và chim 97% t trng s lng DN (doanh nghip) trong
nn kinh t. Vic phát trinăDNNVVăđangălàăvnăđ đcăngăvàănhàănc rt coi
trng,ăđc coi là nhim v trng tâm trong chinălc phát trin kinh t - xã hi quc
gia. Tuy vy, thc t hotăđng ca nhng DN này còn gp phi rt nhiu nhng khó
khnăvàătháchăthc, nht là trong thi bui hp nhp hin nay vi s cnh tranh khc
lit ca các DN lnătrongăvàăngoàiănc. Trong nhngăkhóăkhnăđóăthìăkhóăkhnăv
vn cho hotăđng sn xut kinh doanh và vic tip cnăNHăđ vay vn vn là vnăđ
trng tâm ca các DNNVV.

Thcă tă hină nayă choă thyă ngun vnă tínă dngă NH đuă tă choă phátă trin
DNNVV còn rtăhnăchăvìăcácăDNNVVăkhóăđápăngăđyăđăđiuăkinăvayăvnăNHăvàă
khiătipăcnăđcăngunăvnătínădngăthìăcácăDNăliăsădngăvnăchaăhpălỦăvàăhiuă
qu. Doăđó,ănângăcaoăchtălngătínădngălàămtăvnăđăcpăthităvàăquanătrng,ănóă
liênăquanătrcătipăđnăquáătrìnhăhotăđngăkinhădoanhăcaăcácăNgânăhàngăthngămiă
(NHTM) nóiăchungăvàăNHăTMCPăCôngăThngăVităNamă– ChiănhánhăHùngăVngă
nói riêng.ăXutăphátătăquanăđimăđóăvàăthcătrngăhotăđngăcho vay tiăNHăTMCP
Côngă Thng Vită Nam - Chi nhánh Hùngă Vng,ă emă đãă chnă đă tàiă “Giiă phápă
nơngăcaoăchtălngăchoăvayădoanhănghipănhăvƠăvaăti Ngân hàng thngămi
c phnăCôngăThngăVit Nam - ChiănhánhăHùngăVng”ălàmăđătàiănghiênăcu.
2. McătiêuănghiênăcuăcaăđătƠi
- Nghiênăcuăcăsălý lunăchungăvăchoăvayăDNNVVătiăcácăNHTM.ă
- Phânătích,ăđánhăgiáăthcătrngăhotăđngăchoăvayăcácăDNNVVătiăNH TMCP Công
ThngăVităNam - Chi nhánh HùngăVng trongă3ănmăgnănht,ătăđóăchăraănhngă
ktăquăđãăđtăđcăvàănhngăhnăchăcnăkhcăphc.
- ăxutămtăsăgiiăpháp,ăkinănghănhmănângăcaoăchtălngăchoăvayăDNNVVătiă
NH TMCPăCôngăThngăVităNamă- Chi nhánh HùngăVng.
3. iătngăvƠăphmăviănghiênăcuăcaăđătƠi
- iătng nghiên cu: Hotăđng cho vay DNNVV ca NHTM.
Thang Long University Library

- Phm vi nghiên cu: Hotă đng cho vay đi vi DNNVV ti NH TMCP Công
ThngăVit Nam - ChiănhánhăHùngăVng trongă3ănm:ă2009, 2010 và 2011
4. Phngăphápănghiênăcu
Phngăphápăthngăkê,ăphngăphápăsuyălun,ă phngă phápă phână tíchăvàăsoă
sánh s liu qua mt s nmăgnăđâyăti NH TMCPăCôngăThngăVit Nam - Chi
nhánh HùngăVng.
5. Ktăcuăkhóaălun
Ngoài li m đu, kt lun, danh mc, bng biuăvàăsăđ, ni dung khóa lun
gmă3ăchng:ă

Chngă 1: Mt s vnăđ v cho vay doanh nghip nh và va ti ngân hàng
thngămi.
Chngă2: Thc trng cht lng cho vay đi vi doanh nghip nh và va ti
Ngân hàng thngă mi c phn Công Thngă Vit Nam - Chi nhánh Hùng
Vng.
Chngă3: Gii pháp nâng cao chtălngăchoăvayăđi vi các doanh nghip nh
và va ti Ngân hàng thngămi c phn CôngăThngăVit Nam - Chi nhánh
HùngăVng.




1

CHNGă1
MT S VN  V CHO VAY DOANH NGHIP NH VÀ VA 
NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Khái quátăchungăvădoanhănghipănhăvƠăvaă
1.1.1.ăKháiănim doanhănghipănhăvƠăva
Trên th gii,ăđnhănghaăv DNNVVăđc hiuăvàăquyăđnh khác nhau tu theo
tng quc gia và tng thi k kinh t. Trong khu vc Châu Á,ăInđônêxiaăphânăloi
DNNVV da trên ba tiêu thc là s lngălaoăđng, tng giá tr tài sn và doanh thu;
Singapo thì ch da vào s lngălaoăđng và tng giá tr tài sn. HngăKôngăxácăđnh
DNNVV ch da trên tiêu thc s lngălaoăđng,ănhngăs lngălaoăđngăđt ra cho
các ngành là khác nhau: vi ngành dch v thìălngălaoăđng nh hnăsoăviălng
laoăđng trong ngành công nghip.ăCngănhăvyănhngăHànăQuc chia theo thành ba
ngành,ăđóălàăcácăngành:ăch to máy và khai khoáng, xây dng, dch v. Trên th gii,
Canada, Úc và M đu phân loi da vào s lngălaoăđng,ănhngăs lngălaoăđng
làm tiêu chí thì  miănc là khác nhau.
Mc dù có nhiu tiêu thcăkhácănhauăđ phân loi DNNVV nhngătrênăthc t

thì tiêu thcăđc s dng ph bin nht là s lngălaoăđng trung bình và tng s
vn ca DN. Tuy nhiên, khái nim v DNNVV không ch đnăthun phn ánh qui mô
ca DN mà nó còn bao trùm ni dung v kinh t, t chc sn xut, qun lý và tin b
khoa hc công ngh. Mi qucăgiaăđu có nhng tiêu chíăxácăđnh riêng, ph thuc
vào thc trng v quy mô ca các DNNVV trong nn kinh t vàătrìnhăđ phát trin ca
tng quc gia.ăNhăvy vic phân loi DNNVV ch mangătínhătngăđi và còn ph
thuc vào nhiu yu t khác nhau.
i vi Vit Nam, sau mt thi gian nghiên cu yêu cu thc t và hc hi
kinh nghim ca nhiuănc trên th gii, ngày 30/06/2009, Chính ph ban hành ngh
đnhă56/N-CP, đaăraăđnhănghaăv DNNVVănhăsau:ă“DNNVV là c s kinh doanh
đã đng ký kinh doanh theo quy đnh pháp lut, đc chia thành ba cp: Siêu nh,
nh, va theo quy mô tng ngun vn (tng ngun vn tng đng tng tài sn đc
xác đnh trong bng cân đi k toán ca DN) hoc s lao đng bình quân nm (tng
ngun vn là tiêu chí u tiên)”,ăc th nhăsau:







Thang Long University Library
2

Bng 1.1. Tiêu chí phân loi DNNVV ca Vit Nam

Quy mô

Khu vc
Doanh

nghip siêu
nh
Doanh nghip nh
Doanh nghip va
S laoăđng
Tng
ngun vn
S laoăđng
Tng ngun
vn
S lao
đng
1. Nông, lâm
nghip và
thy sn
10ăngi tr
xung
20 t đng
tr xung
T trên 10
ngiăđn
200ăngi
T trên 20
t đngăđn
100 t đng
T trên
200ăngi
đn 300
ngi
2. Công

nghip và
xây dng
10ăngi tr
xung
20 t đng
tr xung
T trên 10
ngiăđn
200ăngi
T trên 20
t đngăđn
100 t đng
T trên
200ăngi
đn 300
ngi
3.ăThngă
mi và dch
v
10ăngi tr
xung
10 t đng
tr xung
T trên 10
ngiăđn
50ăngi
T trên 10
t đngăđn
50 t đng
T trên 50

ngiăđn
100ăngi
(Ngun : )
Theo Ngh đnhătrênăthìăđãăcóăs đi mi v đnhănghaăDNNVVăsoăvi Ngh
đnh 90/2001/N-CP ban hành ngày 23/11/2001 th hin  s phân cp rõ ràng hn,ă
có thêm cp DN siêu nh và qui mô tng ngun vnăđc m rngăhn,ăt 20 t đng
tr xung (trong khi ti Ngh đnhă90/2001/N-CPălàădi 10 t đng).
1.1.2. căđimăcaădoanhănghipănhăvƠăva
1.1.2.1. Th mnh ca ếoanh nghip nh và va
- DNNVV tn ti và phát trin  mi thành phn kinh t, mi khu vc trong tt c
các ngành ngh.
NuănhăcácăDNălnăthngăđt tr s ti các trung tâm kinh t ln caăđt
nc thì các DNNVV li có mt  khpăcácăđaăphng.ăCác DNNVV thc hin dch
v đaădng và phong phú, hotăđng trên tt c cácălnhăvcăthngămi, dch v, sn
xut hàng tiêu dùng, ch bin nông lâm sn, xây dng… TheoăPhòngăThngămi và
Công nghip VităNamă(VCCI),ătínhăđn ngày 31-12-2011, Vit Nam có 543.963 DN,
vi s vn khong 6 triu t đng. Trong tng s DNăđó,ăcóăgn 97% là DNNVV. S
lngă DNNVVă đangă ngàyă càngă giaă tng c v quyă môă cngă nhă s lng, ngành
ngh,ăđóngăgópătoălnătrongătngătrng kinh t,ăthayăđiăcăcu kinh t đtănc.
3

- Hot đng kinh doanh ca các DNNVV rt nng đng, linh hot và nhy cm vi
s thay đi ca th trng.
DNNVV hotăđng trên tt c cácălnhăvc ca nn kinh t và hotăđngădi
mi hình thcănh:ăDNănhàănc, DN tănhân,ăcôngătyăc phn, công ty trách nhim
hu hn (TNHH), DN có vnăđuătănc ngoài Các ch DN không ngng tìm kim
lnhăvc mà  đóăs cnhătranhăchaăcaoănhngăđemăli li nhun nhanh chóng. Bên
cnhă đóă DNNVV cóă tínhă nngă đngă caoă trc nhngă thayă đi ca th trng, các
DNNVV có kh nngăchuynăhng kinh doanh và chuynăhng mt hàng nhanh vi
chi phí thpădoălng vn b ra không nhiu.

+ V ngành ngh kinh doanh: Có rt nhiuă lnhă vc kinh doanh mà các DNNVV
không th thamăgiaănhăcácăngànhăkhaiăthácăm, luyn kim, Ngân hàng - Tài chính…ă
bi s hn ch v yu t ngun vn và ngun nhân lc. Bi vyălnhăvc kinh doanh
caănhómăDNănàyăthng là các ngành công nghip nh nh: May mc, hi snăđôngă
lnh,ăgiàyădép,ăđ g, sn xutăbaoăbì,ăđóngăgói,ăhàngăth công m ngh Lnhăvc
dch v cngă đc các DNNVV chú trngă nhă vn ti ni hành, dch v nă ung,
chmăsócăkháchăhàng… i viăthngămi nhóm DN này rt có th mnh v cácălnhă
vc xut khu go, thu mua nguyên liuătrongăvàăngoàiănc,ăđi din bán hàng, tham
gia vào các kênh phân phi sn phm…
+ V chu k kinh doanh: Chu k kinh doanh caăcácăDNăthng din bin theo mùa,
đápăng nhu cuăthayăđiăthng xuyên ca th trng. Hnăna, DNNVV có vnăđu
tăbanăđu ít nên chu k sn xut kinh doanh ca DN thng ngn, toăcăhi cho các
DNNVV có kh nngăthuăhi vn nhanh, kinh doanh hiu qu.
+ V th trng và mc đ cnh tranh: Vi tim lc vn và quy mô hn ch, chính vì
vy th trng ch yu ca các DNNVV là cung cp sn phm, phc v các DN ln
nhăcung cp nguyên vt liu,ălàmăđi lý bán hàng, kênh phân phi, y quyn Khác
vi các DN ln, các DNNVV thng tìm kim nhng th trng còn b ng,ăđy tim
nng đ giaătngăli nhun. Tuy vy, nhng th trng này li chaăđng nhiu ri ro,
thách thc khin hotăđng ca DNNVV bp bênh, không năđnh. S cnh tranh đi
vi các DNNVV ngày càng tr nên gay gtăhn,ămàăđi th cnh tranh ln nht không
ch là các DN ln mà li là chính các DN có cùng qui mô. Hình thc cnh tranh ch
yu mà các DNNVVăthng áp dng là cnh tranh v giá c.
- DNNVV to điu kin duy trì t do cnh tranh
Các DNNVV hotăđng vi s lngăđôngăđo, d dàng và sn sàng chp nhn
t do cnhătranh,ăthng không có tình trngăđc quyn, toăraămôiătrng cnh tranh
lành mnhăthúcăđy sn xut kinh doanh phát trin có hiu qu hn.ăS tham gia ca
rt nhiu các DNNVV vào sn xut kinh doanh làm cho s lng cngănh chng loi
sn phmătngălênărt nhanh, làmătngătínhăcht cnh tranh trên th trng; to ra thách
Thang Long University Library
4

thc ln buc các DN phiăthngăxuyênăđi mi mtăhàng,ătngăchtălng, gim chi
phíăđ có th tn tiăcngănhăthích ngăđc viămôiătrng mi. Nhng yu t đóăđãă
tácăđng ln làm cho nn kinh t nngăđng, hiu qu hn.
- Các DNNVV có b máy t chc qun lý gn nh, có hiu qu
Hu ht các DNNVV có cu trúc t chcăđnăgin, ch yu thc hin chc
nngăk toán, các chcă nngăqun tr khácă khôngăđc chuyên môn hóa hoc phân
công rõ ràng, s phân quyn rt hn ch, quyn hn qun tr tp trung gnănhătuyt
đi vào ch DN. Trong mt chng mc nào đó,ăkhiăDNăcóăquyămôărt nh, hotăđng
ít phc tp, tính cht gn nh và thun tin caăcăcu t chc th hinăđcăuăđim,
tuy nhiên nu duy trì lâu s tr thành nguyên nhân kìm hãm s trng thành ca DN,
điu này lý gii mt phn v s tngătrng s lngănhngăítătngălênăv chtălng
ca phnăđôngăcácăDNNVV hin nay.
1.1.2.2 Khó khn ca ếoanh nghip nh và va
- Nn tng tri thc qun lý và chin lc còn nhiu hn ch; hot đng ch yu
da vào tri thc vn hành; ngun b sung tri thc hn hp
Trình đ vnăhóaăca ch DN, nhà qun lý và nhân viên phn ánh ngun tri
thcăcăbn và tính sn sàng v mt tri thc caăDNăđ có th tip nhn tri thc mi.
Tuy nhiên các ch DNNVVăcóătrìnhăđ đi hc tr lên chim t l rt khiêm tn. Khi
khi nghip, phn ln ch DNăđu da trên tri thc vn hành (kin thc, k nngăsn
xut ra sn phm c th) hình thành qua kinh nghim, rt thiu tri thc chinălc và
kh nngăqun lý.ăiăđaăs các ch DNNVVăđuăđm nhnăluônăvaiătròălàăngi qun
lý điu hành. Phn lnăcácăDNăđu không có s phân bit gia chcănngălãnhăđo,
xây dng chinălc ca ch DN và chcănngăqun lý vic vn hành hàng ngày ca
ngi qun lý. iu này làm cho các ch DNăkhôngăđ nngălc và thi gian dành cho
vic xây dng chinălc phát trin. Do vy, phn ln các DNNVV hotăđng còn
mang tính ng phó vi th trng, ch yu thc hin mc tiêu ngn hn, nhm vào li
nhunătrc mt.ăiu này dnăđn, khi th trngăthayăđi hoc có nhng bt n v
kinh t vămô,ăth trng có nhng binăđng mnh, DN s rt khó ng phó.
- Công ngh, trang thit b còn lc hu

Trong thiăđi khoa hc công ngh phát trin, trang thit b đóngămt vai trò rt
quan trng trong s phát trin và tn ti ca DN. Trang thit b, công ngh hinăđi s
giúp DN tit kimăđc nguyên vt liu, chi phí sn xut, h giá thành sn phm. Tuy
nhiên,ăđiăđaăs các DNNVV ti Vit Nam vnăcònăchaăcp nhtăđc công ngh, s
dng nhng thit b lc hu, có khi là t ch. Nguyên nhân ch yuălàădoătrìnhăđ công
ngh ca nhng DN này còn thp,ăngoàiăraăcònădoănngălc tài chính ca DN có hn.


5

- Hn ch ln nht ca các DNNVV hin nay vn là thiu vn
Nhu cu vnă đ m rng sn xut kinh doanh ca các DNNVV là rt ln.
DNNVV VităNamăraăđi vi vnăđiu l nh, hotăđng sn xut kinh doanh ch yu
da vào vn vay, khác vi  nhiuănc khác, khi mà vn t có chim t trng ln
trong hotă đng kinh doanh, vay NH ch là b sung nên phát trin rt vng chc.
Chính vì vyănngălc vn ni ti ca DNNVV  Vit Nam còn rt hn ch. Theo
kho sát ca B K hochăvàăuăt,ătínhăđn tháng 12/2011 có gn 50% DNNVV có
mc vnădi 1 t đng; gn 75% s DN có mc vnădi 2 t đng và 90% s DN
có mc vnădi 5 t đng. aăphn các DNNVV có quy mô sn xut kinh doanh nh
li luôn trong tình trng thiu vn,ă“đóiăvn”ăđápăng cho vic m rng quy mô sn
xutăkinhădoanh,ăđuătăci tin máy móc trang thit b mi. Vn t cóăkhôngăđ, th
trng chngăkhoánăđangătrongăgiaiăđon khng hong và gim sút trong thi gian gn
đâyăđãăgâyărt nhiuăkhóăkhnăchoăDNătip cn vn t nhng ngun huyăđng này.
Vn vay NH vn là s la chn chính ca các DNNVV. Tuy nhiên vi nhng rào cn
v lãi sut, th tc,ăphngăthc,ăchínhăsách…ăđãăgâyăraărt nhiuăkhóăkhnătrongăvic
tip cn ngun vn ca các DN. DN thiu vnăđ sn xut kinh doanh nên rt nhiu
DNNVVăđãăchn cách sn xut cm chngăđ duy trì hotăđng ca DN.ăâyălàănhână
t nhăhng rt lnăđn mc tiêu phát trin ca bn thân DNNVV nóiăriêngăcngănhă
ca nn kinh t nói chung.
1.1.3. VaiătròăcaădoanhănghipănhăvƠăvaăăVităNam

Thc t nhiu quc gia trên th gii nói chung và Vit Nam nói riêng, DNNVV
đãăcóănhngăđóngăgópărt quan trng trong quá trình phát trin kinh t - xã hi ca mi
quc gia.
- To công n vic làm và tng thu nhp cho ngi lao đng
Mcăđíchăchínhăca các nhà DN là li ích kinh t mà h thuăđc.ăNhngăvôă
hình chung, s raăđi ca các DN li gii quyt vnăđ vicălàmăchoăkhôngăítăngi lao
đng. DNNVVăđãăvàăđangăthuăhútăđc nhiuălaoăđng  c thành th và nông thôn,
to ra thu nhpăchoăngiălaoăđng và làm gim bt gánh nng tht nghip cho xã hi.
Bên cnhăđó,ăDNNVV còn hotăđng trong nhiuălnhăvc nên có th s dngăngi
laoăđng  miătrìnhăđ, toăcăhi cho nhng laoăđng cóătrìnhăđ chuyên môn không
cao vn có th tìmăđc vic làm thích hp vi kh nngăca mình.
- Khai thác, tn ếng các ngun lc xã hi
Hin nay còn rt nhiu timănngătrongădânăcăchaăđcăkhaiăthácănhătim
nngăv trí tu,ălaoăđng tay ngh cao, vn, bí quyt sn xut…ăDoăđó vic phát trin
DN sn xut, các ngành ngh trong nông thôn hin nay là mtăhng quan trngăđ
khai thác ngun lcănóiătrên,ăthuăhútălaoăđng nông thôn, phát huy li th ca tng
vùng nhm phát trin kinh t.
Thang Long University Library
6

- DNNVV có th phát huy đc tim lc trong nc
Khác vi các DN ln, khi mà vic s dng ngun nguyên liu sn có tiăđa
phngăgp rt nhiuăkhóăkhnădoălng d tr thp thì vi các DNNVV có li th
trong vic s dngălaoăđng di dào tiăđaăphngăvàătn dngăcácătàiănguyên,ătăliu
sn xut snăcó,ăphátăhuyăđc tim lc trongănc phc v cho sn xut kinh doanh.
DNNVV sn sàng phc v nhng vùng xa xôi nht, t thành th đn nhng vùng nông
thônăniămàăđi sng caăngi dân còn nhiu thiu thn.ăóăchínhălàăthànhăcôngăca
DNNVV khi tn dngăđc nhngăđiu kin c th caăđtănc v tài nguyên thiên
nhiên và ngunălaoăđng.ăiu này góp phn rt ln vào s phát trin kinh t đtănc,
gim bt s chênh lch v mc sng hay chênh lch giàu nghèo gia các vùng.

- Góp phn to ln vào tc đ tng trng kinh t
T khiăraăđi, cácăDNNVVăđãăkhaiăthácăvàăs dng có hiu qu các ngun lc
kinh t tim nătrongădânăc,ăhotăđng ca các DNNVV thc s đãăgópămt phn
không nh vào s tngătrng và phát trin ca nn kinh t. Bên cnhăđó,ăcácăDNNVV
còn gi mt vai trò quan trng trong vic gi gìn và phát trin nhng làng ngh truyn
thng nhm gi đc nhngănétăvnăhoáăVit Nam trong tin trình hi nhp vào nn
kinh t khu vc và th gii.
Bng 1.2. Bngăđánhăgiáăvaiătròăca DNNVV vi nn kinh t nmă2011
n v tính: %

Nc/ Ch tiêu

T trng DNNVV
GDP
Vit Nam
97
40
M
99,7
50
Hàn Quc
99,9
48,8
Malaixia
99,2
32
Nht Bn
99,4
52
( Ngun: B k hoch và đu t )

Nhìn vào bng s liu có th thy t trng DNNVV ca Vit Nam là 97% trên
tng s DN trên c nc. Tuy nhiên hotăđng ca các DN này chaătht s hiu qu
bi GDP ca các DNNVV ti Vit Nam mi ch chim 40% tng GDP ca c nc
trong khi tiăcácănc khác trên th gii vào khongă50%.ăNhăvy, cn phi có nhng
bin pháp nâng cao s lngăcngănhăchtălng ca các DNNVV.

7

- Tham gia tích cc vào hot đng xut nhp khu
Trong nhngănmăqua,ăthc hin chính sách caăngăvàăNhàănc v m rng
và khuynăkhíchăthngămi quc t, toăđiu kin cho mi thành phn kinh t tham
gia kinh doanh xut nhp khu, DNNVV nht là các DN kinh doanh mt hàng th
công m ngh, ch bin nông sn, thy snăđãănngăđngăđuătăvàoăcácăngànhăngh
có nhiu li th, ch đng tìm kim và khai thác th trng quc t,ăquaăđóăgópăphn
tích ccătngăkimăngch xut khu, thu ngoi t choăđtănc.
- Góp phn tng thu cho Ngân sách Nhà nc
óngăthu là trách nhim ca mi công dân, mi t chc. Thu là ngun thu
chính ca Ngân sách Nhàănc, là ngun chi tr cho li ích chung ca xã hi.ăDoăđó,ă
sn xut kinh doanh phát trin to ra ngun thu cho Ngân sách Nhàă nc. Trong
nhngănmăva qua, do có s quan tâm toăđiu kin ca Nhàănc và vi kh nngă
sáng to ca mình, cácăDNNVVăđãătngăbc khngăđnh v trí caămình.ăHàngănmă
khu vc này đãăđóngăgópătrênă30%ăNgân sách Nhàănc, góp phn gim s mt cân
đi ca cán cân Ngân sách, phát huy vai trò qun lý vămôăca Nhàănc.
Qua nhngăđóngăgópăk trên có th thyăDNNVVăđãăvàăđangăngàyăcàngăcóăvaiă
trò vô cùng quan trngăđi vi nn kinh t đtănc. tănc đãăvàăđangăbc vào
hi nhp kinh t quc t toàn din và sâu rng, hàng rào bo h b d b và gim
mnh, có nhiuăcăhiăđ m rng th trng.ăâyălàăcăhi tt cho các DNNVV phát
trin thành nhng DN ln mnh. Tuy nhiên, nhng yêu cu miăđt ra rt nhiu thách
thcăđòiăhi các DNNVV phi không ngng hoàn thin v mi mt.
1.1.4. NhuăcuăvnăcaădoanhănghipănhăvƠăva

Song song vi s giaătngăv s lngăcngănhăchtălng ca các DNNVV
là s giaătngănhuăcu v vnăđápăng hotăđng sn xut kinh doanh, m rng hot
đng. Trong nn kinh t th trng, cnh tranh là mtăđiu tt yu.ă tn ti và phát
trin chimălnhăth trng, th phn, các DNNVV cn luôn ci tin k thut,ăđi mi
máy móc thit b, dây chuyn công ngh, nâng cao chtălng sn phm. Mtăkhácăđ
hotăđng sn xut kinh doanh din ra liên tc không b giánăđon, các DNNVV cn
thit phi d tr mtălng nhtăđnh hàng hoá, nguyên nhiên vt liu. Tt c nhng
điu này ch có th thc hinăđcăkhiăDNNVVăcóăđ vn. Có th nói nhu cu vn ca
DNNVV kháăđaădng và phong phú, c trong ngn, trung và dài hn. Nhu cu vn
ngn hn xut hin do tính cht thi v ca hotăđng sn xutăkinhădoanhăđc bităđi
viăcácăDNăthngămi. Các khon vay ch yu da trên nhng hpăđng tiêu th có
sn, hoc các hpăđng cung cpăđãăkỦ.ăQuyămôăca khonăvayăthng không ln
nhngăcácăDNNVVăthng vay nhiu ln và vi thi hn ngn, vì vy nu tính theo
doanh s cho vay thì con s này khá cao, có th tngăđngăvi mt DN ln. Vn
trung - dài hnă dùngă đ tài tr tài sn c đnh và m rng sn xut. Hu ht các
Thang Long University Library
8

DNNVVăđu mun m rng phm vi hotăđng m rngăquyămôăđ có th tr thành
các DN lnăhn. Nhăvy, vn có tm quan trng rt ln quytăđnhăđn s tn ti và
phát trin ca các DNNVV. Nhu cu vnăcaoănhngăthc t hinănayăkhóăkhnăln
nht ca các DNNVV là tình trng thiu vnăđ sn xut.ăTrc ht là do ngun vn
góp ca các c đôngăhayăvn ca chính ch DN b ra thp, vic phát hành c phiu li
mt nhiu thi gian và tnăkém,ăhnăna không phiăDNănàoăcngăcóăth phát hành c
phiu do hn ch v nngălc tài chính và uy tín. Chính bi vy,ăcácăDNNVVăđãăphi
tìm kim ngun vn t bên ngoài thông qua vicăđiăvay,ăđc bit là vn vay NH. Vn
vayăcóăuăđim là các DN có th huyăđngăđc mt s lng vn nhiuăhnăvn ch
s hu (v mt quy mô), mt khác vic s dng vnăvayăcngămangăli mt s li ích
choăDNăđóălà:ăTh nht, vnăvayălàăđònăby tài chính cho DN, vic s dng ngun lc
có sn này giúp các DN có th tngăs vnăđuătăkh dng và to ra mt khon li

nhunăcaoăhnăchiăphíătàiăchínhăphi tr. Th hai, lãi sut mà các DN phi tr trên
khonăvayăđc xem là chi phí hp l vàăđc khu tr khi tính thu. Khon khu tr
này là mt phn trong li nhun ca DN và giúp gim s tinăDNăđóngăthu hàngănm.ă
Ngoài ra, có nhng DN c nh cònăđcăhng nhiuăuăđãiăthu. DN có th tip cn
các khon vay h tr DN nh vi nhiuăđiu khon thun liăhnăsoăvi các khon vay
truyn thng t NH. Th ba, ch n ca DNNVV không đcăhng khon chia li
nhun ca công ty.
Nhăvy có th thy s giaătngătrongănhuăcu vn ca DNNVV t l thun vi
cung nhu cu vay vn, c th là vay vnăNH.ăc bit trong bi cnh kinh t hi nhp
hin nay thì vicăcácăDNNVVătìmăđnăcácăNHTMăđ gii quyt nhu cuă“đói”ăvn s
ngàyăcàngăgiaătng,ăđt ra thách thc lnăchoăcácăNHătrongăbàiătoánăđápăng vn cho
nhngă“kháchăhàngătrungăthành”ăca mình.
1.1.5.ăKhóăkhnăcaădoanhănghipănhăvƠăvaăkhiătipăcnăvnăNgân hàng
Theo nghiên cu ca VCCI thc hinătrongănmă2011,ăcóăđn 75% DNNVV
mun tìm vn bng hình thcăvayăNH,ănhngăthc cht ch có khong mt phn ba
DNNVV có kh nngătip cn vn vay NH, s còn li khó tip cn hoc không tip
cnăđc. Có th nói trong các hình thc vay vn khác nhau thì NH vn là kênh huy
đng vn quan trng nht ca các DNNVV. Mc dù vn vay t NH ca các DNNVV
ngàyăcàngătng,ănhngănhìnăchungăvic tip cn vn ca các DNNVV vn còn gp
không ít khó khnănht là  các khon vay trung - dài hn. Chim t trng 97% trong
tng s các DN,ă đángă l khu vc này phiă làă “kháchă hàngă truyn thng”ă ca các
NHTM, song thc t là t l các DNNVV có quan h tín dng vi NH vn còn hn
ch. Hu ht các DNNVVăđu phàn nàn mun vay vn NH không phi là chuyn d,
phi hi t đyăđ cácăđiu kin “cht ch”ăcnăvàăđ. Nhngăngayăc khiăđápăng
đc mt s cácăđiu kinăđóăriăchaăchcăDNăđãănhnăđc vn ngay mà còn phi
9

thông qua các th tc hành chính, mt thiăgianăđiăli vi NH. Nguyên nhân chính ca
tình trng này là NH yêu cu DNNVV bt buc phi có tài snăđm bo nuănhămun
vay vn.ăTrongăkhiăđó,ăphn ln các DNNVV có vn ch s hu thp, ít có tài sn bo

đm tinăvayădoăđóănhiu NH rt dè dt trong vic cho DNNVV vay vn.
Do hn ch v trìnhăđ và kinh nghim trong vic xây dng k hoch tài chính,
phngăán,ăd ánăđuătănênăbnăthânăcácăDNNVVăcngăítăđaăraăđc các d án có
tính kh thi, hiu qu kinh t đ sc thuyt phcănhàăđuăt,ăđ điu kin xin vay vn
NH. Hu htăDNNVVăcóăcácăcăs sn xutăphânătán,ătrìnhăđ công ngh, thit b lc
hu,ălaoăđng th công nên sn phm khó cnh tranh vi các DN ln,ăđóălàăchaăk
đn hàng nhp khu t nc ngoài.
Bên cnhăđó,ăvic không thc hinăđúngăch đ thng kê, k toán khin cho s
liu phn ánh không chính xác tình hình sn xut kinh doanh caăDNăcngălàămt cn
tr đi vi DNNVV khi tip cn vi ngun vnăvayăNH.ăTrìnhăđ cán b qun lý và
laoăđng ca các DNNVV còn nhiu hn ch. Phn ln nhngăngiăkinhădoanhăchaă
đcăđàoăto v chuyên môn, nghip v,ăchaăhiu bit nhiu v pháp lut, kh nngă
qun tr điu hành thp. Hotă đng kinh doanh ch yuătheoă thngă v, chy theo
phong trào mà không có chinălc phát trin nên d phá snălàmăgiaătngămcăđ ri
ro ca các khonăchoăvayăDNNVV.ăiu này làm các NH e ngiăhnătrong vic cho
các DN này vay vn.
Chính vì nhngăkhóăkhnătrên,ăcácăDNNVVăhuănhăkhôngăđápăngăđcăđiu
kin vay vn ca NH nên hin nay không ít DNNVV lâm vào tình trng chim dng
vn ln nhau, tc là sn xut kinh doanh da trên mt phn vn caăngi khác.ăiu
này rt nguy him bi có th dnăđn thiu kh nngăthanhătoán,ăv n rt d xy ra.
1.2.ăHotăđngăchoăvayădoanhănghipănhăvƠăvaăcaăNgơnăhƠngăthngămiă
1.2.1.ăKháiănimăchoăvayădoanhănghipănhăvƠăva
Trongăgiáoătrìnhă“Nghip v ngân hàng thngămi”ăcaătrngăi hcăThngă
Long do PGS.TS Mai Vnă Bn làm ch biênă đnhă ngha: “Cho vay là s chuyn
nhng tm thi mt lng giá tr t ngi s hu (NHTM) sang ngi s dng
(ngi vay), sau mt thi gian nht đnh li quay v vi lng giá tr ln hn lng
giá tr ban đu”
T đnhănghaănêuătrênăcóăth thy rng: ắCho vay DNNVV ca NHTM là mt
hình thc cp tín dng mà thỀo đó NH giao vn cho các DNNVV đ s dng vào
mc đích đu t, phát trin sn xut kinh doanh ca DN mình trong mt thi gian

nht đnh theo tha thun gia NH và DNNVV vi nguyên tc hoàn tr c gc và
lãi thỀo đúng hn đã cam kt”

Thang Long University Library
10

1.2.2.ăcăđimăvƠăvaiătròăcaăchoăvayăđiăviădoanhănghipănhăvƠăva
1.2.2.1. c đim ca cho vay đi vi ếoanh nghip nh và va
Cho vay DNNVV là mt hình thc cp vn cho các DNNVV thông qua hp
đng tín dng.ăiătng ca loi hình cho vay này là các DNNVV. Có th tóm tt
đcăđim cho vay DNNVV qua mt s yu t sau:
- Mc đích s dng vn vay: Các DNNVV vay vn vi rt nhiu mcă đích khác
nhau,ănhngăcóămt s mcăđíchăch yu sau: Vayăđ b sung vnăluăđng tài tr cho
hotăđng sn xut kinh doanh ca mình trong ngn hn,ăvayăđ thc hin các d án
đuătătrongătrung - dài hn…
- Quy mô khon vay: Quy mô các khon vay ph thuc vào chu k sn xut kinh
doanh ca DN, quy mô ca các d ánăđuătăhayăquyămôăcácăhpăđngăđãăkíăkt. Quy
mô các khonăvayăthng không ln.
- Ngun tr n: Bao gm các ngun t hiu qu s dng vn vay, khu hao tài sn
ca DN và các ngun khác năđnh mà DN cam kt s dngăđ tr n cho NH.
- Thi gian ca các khon vay: Tùy thuc vào mcăđíchăs dng vnăvayănhngănhìnă
chungăcácăDNNVVăthng vay vnăđ đápăng nhu cu sn xut kinh doanh trong
ngn hn nhiuăhnălàăchoăvayătrung - dài hn bi chu k kinh doanh ca các DNNVV
thng là ngn hn và nhu cu vay vn caăcácăDNNVVăđaăs làăđ đápăng cho nhu
cu vnăluăđng, chi tr cho các hotăđng ngn hnănhămuaănguyênăliu sn xut,
tr lngăcôngănhânăviên,ăvayătheoăhn mc tín dngăđápăng các giao dch mua bán
vi nhà cung ng và khách hàng, các d ánăđuătătrongăngn hn.
- Tài sn đm bo:ăâyălàăđiu kin quan trngăđ NH ra quytăđnh cho DN vay vn
cngănhăquytăđnh quy mô khon vnăđc vay. Theo lý thuyt thì tài snăđm bo
luôn phi có giá tr lnăhnăgiáătr ca khon vay. Tuy nhiên mt thc trng ph bin

ca các DNNVV  VităNamăđóălàăkhôngăcó,ăkhôngăđ tài snăđm bo cho vic vay
vn, hoc nuăcóăthìăkhôngăđápăngăđyăđ quyăđnh v tài snăđm bo cho vay theo
yêu cu ca NH.
- Li nhun trong cho vay DNNVV: Cho vay nói chung và cho vay DNNVV nói
riêng là mt trong nhng ngun mang li li nhun cao cho NH bên cnh các hot
đng kinh doanh sinh li khác.
1.2.2.2. Vai trò ca cho vay đi vi ếoanh nghip nh và va
- i vi NHTM
Cho vay các DNNVV chim mt v trí rt quan trng trong chină lc phát
trin kinh doanh ca NH, bi cho vay là ngun to ra khon li nhun khng l cho
cácăNH,ăđng thiăcngămangăli nhiu ri ro cho NH. Mt NH có hot đng cho vay
tt s mang li nhiu li nhun cho NH, giúp NH có khonăthuăđ đ chi tr mt phn
choăcácăchiăphíănhăchiăphíăhuyăđng vn, chi phí hot đng ca NH, tr lngăchoă
11

nhân viên Bên cnhă đó,ă hotă đng cho vay DNNVV s giúp các NH có th tngă
cng quan h gia NH và các DNNVV đng thi m rng th phn, nângăcaoănngă
lc cnh tranh ca mình trong nn kinh t th trng, toăđiu kin thun liăđ cho
NHătngăngun vnăhuyăđng và phát trinătrongătngălai.ăă
- i vi các DNNVV
+ áp ng nhu cu sn xut kinh doanh ca DNNVV mt cách kp thi, làm tng hiu
qu sn xut kinh doanh ca DNNVV
Vi vic tn dngăđc sc mnh caăđònăby tài chính, khon khu tr thu
ca vn vay nên hin nay NHTM vn là ngun cung cp tài chính ln và quan trng
nht ca các DN nói chung và DNNVV nói riêng bi s đángătinăcy ca ngun vn
và thaămãnăđc nhu cu vn ca DN c v s lng và thi hn. Tuy nhiên, khi vay
vn ca NH, các DN phi chu áp lc tr n (bao gm c n gc và lãi), vì vy khi s
dng vn, các DN này s phi cân nhc s dngălàmăsaoăđ ngun vnăvayăđóămangă
li hiu qu cao nhtăchoămình,ăthúcăđy các DNNVV phiănngăđng và ch đng
trong vic tìm hiu th trng khai thác thông tin đ đnhălng hotăđng kinh doanh

ca mình sao cho có hiu qu.ăiuăđóălàmătngăhiu qu kinh t ca d án,ăphngă
án,ăđemăli li nhun cho hotăđng sn xut kinh doanh.
+ Tng kh nng cnh tranh ca DNNVV
Nn kinh t th trngănngăđng binăđiăđaădng theo các chiuăhng khó
lng, nhu cu vnăđ cnh tranh ngày mt cam go và khc nghităhn. Vic giám sát
vay vn ca NH vi DNNVV trong hotăđng vay vn s to ra sc ép tích cc cho
DN phi liên tc tìm kim nhngăphngăán,ăđngăđiăphùăhp và sáng sut, nhy bén
vi nhngăthayăđi ca th trng, t đóăđaăraănhng hotăđnh chinălc miăđ có
th cnhă tranhă đc vi các DN khác trên th trng.ă Chínhă điuă nàyăđãăgópăphn
không nh giaătngănngălc cnh tranh ca các DNNVV.
1.2.3. Cácăhìnhăthcăchoăvay doanhănghipănhăvƠăvaăcaăNgơnăhƠngăthngămi
1.2.3.1. ThỀo k hn cho vay
- Cho vay ngn hn
Khon vay ngn hn là các khon vay có thiăgianăchoăvayăđn 12 tháng. Mc
đíchăca loi hình cho vay này thng là nhm tài tr cho vic hình thành, mua sm tài
sn luăđng,ăđápăng nhu cu vnăluăđng ca DNNVV trong hotăđng kinh doanh.
+ Cho vay mua hàng d tr: NH cho DNNVV vay đ tài tr mua hàng tnăkhoănhă
nguyên liu, bán thành phm,ăgiáăthành.ăâyălàăloi hình cho vay kinh doanh ngn hn
ch yu caăNH.ăcăđim ca loi hình cho vay này là vic NH s xem xét cho vay
tng ln theo tngăđiătng c th, xem xét k hn n ca loi cho vay này c th, bt
đu t lúc b tin mua hàng tn kho và chm dt khi hàng tnăkhoăđãătiêuăth và thu
Thang Long University Library
12

đc tin.ăPhngăthcăchoăvayăđi vi d tr hàng tnăkhoăđc áp dngălàăphngă
thc cho vay ngătrc. Thi hn cho vay gn lin vi chu k ngân qu ca DN.
+ Cho vay vn lu đng: Là loi cho vay nhmăđápăng toàn b nhu cu d tr hàng
tnăkhoăvàăđcăđim gn ging vi cho vay mua hàng d tr. Tuy nhiên loi cho vay
nhmăđápăng toàn b nhu cu vnăluăđng thiu ht ca DN (nhu cu vnăluăđng
thi v choăkháchăhàng).ăcăđim ca loi hình cho vay này th hin  ch: iătng

cho vay là toàn b nhu cu vnăluăđng thiu ht, hn mc tín dngălàăcăs đ NH
cho vay và gii ngân và không có k hn c th cho tng ln gii ngân mà ch có thi
hn cho vay cuiăcùngăvàăcácăđiu kin s dng vn vay. Chi phí ca món vay gm có
chi phí tr lãiăvàăchiăphíăngoàiălãiănhăphíăcamăkt s dng hn mc. Thi hn cho vay
tùyătheoăđcăđim v chu k sn xut kinh doanh và kh nngătàiăchínhăca tng loi
khách hàng, có th làăvàiăngàyăđnă1ănm.ă
+ Cho vay ngn hn các công trình xây dng: Áp dng vi các DN hotăđng trong
lnhăvc xây lp, sau khi nhnăđc các công trình xây dng cn phi ng vn mua
nguyên liu, thuê thit b…ăđ thc hin thc hin thi công và khi công trình, hng
mc công trình hoàn thành thì miăđc ch đuătăthanhătoánătheoătha thun  hp
đng nhn thu.
+ Cho vay theo hn mc thu chi: Là mt nghip v cho vay ngn hn b sung vn
luăđng nhm cânăđi ngân qu hàng ngày trên tài khon vãng lai ca khách hàng.
Nghip v thuăchiăđc thc hin bngăcáchăchoăphépăkháchăhàngăđcădăn tài
khon vãng lai mt s lng tin nhtăđnh và trong mt thi gian nhtăđnh.
- Cho vay trung hn và dài hn
Cho vay trung - dài hn là loiăhìnhăchoăvayătrongăđóăcácăbênătha thun thi
hn s dng vn vay là t 1 – 5ănm.ăMcăđíchăca loi cho vay này nhm tài tr cho
vicăđuătăvàoătàiăsn c đnhăhayăđc s dngăđ mua sm các loi tài sn ca
DNNVV trong kinh doanh.
+ Cho vay thông thng: Khon vay này ch nhmăđápăng nhu cu mua sm máy
móc, thit b, nhu cu thanh toán các khon n ca DN. Tinăvayăđc thanh toán dn
choăNHătheoăđnh k. S tinăthanhătoánăđnh k có th là khác nhau.
+ Tín dng tun hoàn: Là hình thc cp tín dng trung - dài hn caăNHTM,ătrongăđóă
vn vay s đc s dng cho nhiu chu k kinhădoanhăkhácănhauătrênăcăs tha thun
gia NH và DN.
+ Cho vay theo d án đu t: Nhm h tr tài chính cho các DN thc hinăđuătăcácă
d án mi, các d án nâng cp, m rng sn xut kinh doanh; giúp các DN thun li
trong vic trin khai hotăđng sn xut kinh doanh, dch v hoc m rng quy mô
hotăđng kinh doanh ca DN mình.

13

1.2.3.2. Phân loi thỀo xut x
Daăvàoăcnăc này,ăchoăvayăđc chia làm hai loi:
- Cho vay trc tip: NH cp vn trc tipăchoăngi có nhu cu,ăđng thiăngiăđiă
vay trc tip hoàn tr n vay cho NH.
- Cho vay gián tip: Là khonăchoăvayăđc thc hin thông qua vic mua li các kh
c hoc chng t n đãăphátăsinhăvàăcònătrongăthi hn thanh toán. Các NHTM cho
vay gián tip theo các loi sau:
+ Chit khu thng mi: Ngiăhng th hi phiu hoc lnh phiu còn trong thi
hn thanh toán có th nhng li cho NH.
+ Mua các phiu bán hàng: các mt hàng tiêu dùng và máy móc nông nghip tr góp.
1.2.3.3. Phân loi thỀo tính cht đm bo
Theo tính chtăđm bo, cho vay DNNVV có hai loi chính: Choăvayăcóăđm
bo bng tài snăvàăchoăvayăkhôngăcóăđm bo bng tài sn.
- Cho vay có đm bo bng tài sn: Là loi cho vay daătrênăcăs các boăđmănhă
th chp hoc cm c, hoc phi có s bo lãnh caăngi th ba. i vi các khách
hàngăkhôngăcóăuyătínăcaoăđi vi NH khi vay vnăđòiăhi phi có boăđm. S bo
đmănàyălàăcnăc pháp lỦăđ NH có thêm mt ngun th hai, b sung cho ngun thu
n th nht thiu chc chn. Choăvayăcóăđm bo bng tài sn ch yuăđc thc hin
bi các hình thc sau:
+ Cho vay cm c bng chng khoán: Là hình thc cho vay mà DN có th dùng mt
hay nhiu chngăkhoánăđ đm bo cho mt khon n: Công trái, trái phiu kho bc,
c phiu, trái phiu…ă
+ Cho vay cm c bng thng phiu:ăDNăcóăthngăphiuănhngăkhôngămun chit
khu hoc không nhn chit khu. Trongătrng hp này, DN có th xin vay có cm
c bngăthngăphiu.
+ Cho vay cm c bng hp đng thu khoán: Phn ln dành cho các công ty xây
dng hocăcácăDNătrongălnhăvc kinh doanh trúng thuăđòi hi mtălng vn ln ban
đuăđ tin hành xây lp hoc mua sm máy móc.

+ Cho vay cm c bng hàng hóa
+ Cho vay cm c bng bt đng sn
+ Cho vay có đm bo ca ngi bo lãnh
- Cho vay không có đm bo bng tài sn: Là vic NH cho DN vay vn không có tài
sn cm c, th chp hoc không có bo lãnh caă ngi th ba v tài sn. Trong
trng hp này, NH cho DN vay ch yu daăvàoăuyătínăkháchăhàng.ăi vi nhng
khách hàng tt, có kh nngătàiăchínhămnh NH có th cung cp tín dng da vào uy
tín ca bn thân khách hàng mà không cn mt ngun thu n th hai b sung. Mc
Thang Long University Library
14

vay tiăđaăkhôngăboăđm ca mi loi hình t chc tín dng do Ngânăhàngănhàănc
(NHNN) quyăđnh trong mi thi k.
Trong nhngănmă90ăcácăNHăch đc phép cho vay có boăđm tr các DN
Nhàănc kinh doanh có hiu qu và cho vay h nông dân, t 5 triuăđng tr xung.
Ngày 19/5/2003 NHNN đãăbanăhành Thôngătăs 07/2003/TT-NHNN v vicăhng
dn thc hin mt s quyăđnh v boăđm tin vay ca các t chc tín dng;ătheoăđóă
mà vic cho vay không boăđmăđc m rngăhnăsoăviătrcăđây,ăchoăphépăcácăt
chc tín dngăđc la chn khách hàngăđ cho vay không có boăđm, c th nhă
sau:
+ăăTăchcătínădngălaăchnăkháchăhàngăvayăđăđiuăkinăđăchoăvayăkhôngăcóăboă
đmăbngătàiăsnătheoăquyăđnhăcaăNghăđnhăsă85/2002/N-CP ngày 25/10/2002 và
Nghăđnhăsă178/1999/N-CP ngày 29/12/1999. Trngăhpăkháchăhàngăvayăcóăđă
điuăkinăđăđcăvayăkhôngăcóăboăđmăbngătàiăsn,ătăchcătínădngăcóăthăthoă
thunăviăkháchăhàngăvayăvicăbênăthăbaăcóăuyătínăvàăkhănngătàiăchínhăcamăktătră
năthayăbngăvnăbn,ănuăkháchăhàngăvayăkhôngătrăđcăn.ăCácătăchcătínădngă
banăhànhăquyăđnhăvăvicăchoăvayăkhôngăcóăboăđmăbngătàiăsnăvàămcăchoăvayă
khôngăcóăboăđmăbngătàiăsnăápădngătrongăhăthngăcaămình.
+ăăKháchăhàngătrănăgc,ălãiăvnăvayăđúngăhnălàăkháchăhàngăvayămàătiăthiăđimăkỦă
ktăhpăđngătínădngăkhôngăcóănăgcăquáăhnăhocăchmătrălãiăvnăvayăđiăviătă

chcătínădngăchoăvayăhocăcácătăchcătínădngăkhác;ănăgcăquáăhn,ălãiăvnăvayă
chmătrăkhôngăbaoăgmănăkhoanh,ănăđcăgiãn,ănăchăxălỦătheoăquyăđnhăcaă
Chínhăphăvàălãi vnăvayăchmătrăphátăsinhătănhngăkhonănănày.
+ăăTrngăhpăChínhăph,ăThătngăChínhăphăcóăquyăđnhăvăchoăvayăkhôngăcóăboă
đmăbngătàiăsnăđiăviăkháchăhàngăvayăvàănhuăcuăvayăvnăcăth,ăthìătăchcătínă
dngăthcăhinătheoăquyăđnhăcaăChínhăph,ăThătngăChínhăphăvàăhngădnăcaă
NHNNăVităNam.
Tóm li: Hinănay,ăcácăNHTMăđu thc hinăđaădng hoá các hình thc cho
vay t cho vay ngn, trung - dài hn, đn bo lãnh cho khách hàng, mua các tài snăđ
choăthuê ă m rng tín dng cho vay có hiu qu, các NH không ch xây dng và
thc hinăđúngăđn chính sách tín dng cho vay mà phiăluônăđaădng hoá các hình
thc cho vay cho phù hp vi nhu cu và th hiu ca khách hàng. Vic phân loi các
hình thc cho vay DNNVV theo các tiêu chí khác nhau giúp cho NH qun lý thanh
khon ttăhn,ătngăkh nngăd báo và phòng nga riăro,ătrênăcăs đóăthuăđc li
nhun tiăđa.