B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP HN CH RI RO TRONG THANH TOÁN
QUC T THEO PHNG THC TÍN DNG CHNG
T TI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THNG TÍN
CHI NHÁNH NG A
SINH VIÊN THC HIN : NGUYN KHÁNH HÒA
MÃ SINH VIÊN : A12902
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH–NGÂN HÀNG
HÀ NI – 2012
B GIÁO DC ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP HN CH RI RO TRONG THANH TOÁN
QUC T THEO PHNG THC TÍN DNG CHNG
T TI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN THNG TÍN
CHI NHÁNH NG A
Giáo viên hng dn : Th.S Ngô Khánh Huyn
Sinh viên thc hin : Nguyn Khánh Hòa
Mã sinh viên : A12902
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
HÀ NI – 2012
Thang Long University Library
LI CM N
Trong quá trình thc hin khóa lun tt nghip, tuy gp nhiu khó khn, b ng do
hn ch v kin thc cng nh kinh nghim thc t nhng nh nhn đc nhiu s giúp
đ quý báu t phía thy cô, nhà trng và gia đình, em đã có th hoàn thành bài khóa lun
ca mình.
u tiên, em xin gi li cm n sâu sc đn cô giáo Th.S Ngô Khánh Huyn, cm
n cô đã tn tình ch bo, hng dn em hoàn thành khóa lun tt nghip này. Em cng
xin gi li cm n đn các thy giáo, cô giáo trong khoa Tài chính – Ngân hàng trng
i hc Thng Long, nhng ngi đã truyn đt cho em nhng kin thc quý báu làm
nn tng cho quá trình nghiên cu khóa lun ca em đc d dàng hn.
Em xin chân thành cm n Ban giám đc cùng toàn th các cán b, nhân viên
Ngân hàng Sacombank chi nhánh ng a đã to điu kin, giúp đ em trong quá trình
tìm hiu thc t ti quý chi nhánh.
Cui cùng, xin đc gi li cm n đn gia đình, bn bè, nhng ngi đã luôn
bên đng viên, giúp đ em trong sut quá trình thc hin khóa lun này.
Mt ln na, em xin chân thành cm n.
Hà Ni, tháng 4 nm 2012
Sinh viên
Nguyn Khánh Hòa
MC LC
LI M U
CHNG 1:
TNG QUAN V THANH TOÁN QUC T THEO PHNG
PHÁP
TÍN DNG CHNG T VÀ RI RO KHI ÁP DNG 1
1.1. Tng quan v thanh toán quc t 1
1.1.1. Khái nim thanh toán quc t 1
1.1.2. Vai trò ca thanh toán quc t 2
1.1.2.1. i vi nn kinh t 2
1.1.2.2. i vi ngân hàng 2
1.1.2.3. i vi các nhà xut nhp khu 3
1.1.3. Các điu kin trong thanh toán quc t 4
1.1.3.1. iu kin tin t 4
1.1.3.2. iu kin v thi gian thanh toán 4
1.1.3.3. iu kin phng thc thanh toán 4
1.2. Phng thc thanh toán tín dng chng t 5
1.2.1. Khái nim 5
1.2.2. Các vn bn pháp lý điu chnh phng thc tín dng chng t 6
1.2.2.1. Quy tc thc hành thng nht v tín dng chng t (UCP) 6
1.2.2.2. Tp quán ngân hàng tiêu chun quc t (ISBP) 7
1.2.2.3. Bn ph trng UCP v vic xut trình chng t đin t (eUCP) 7
1.2.2.4. Quy tc thng nht v hoàn tr gia các ngân hàng (URR) 7
1.2.3. Các bên tham gia trong phng thc thanh toán tín dng chng t 8
1.2.4. Quy trình nghip v thanh toán tín dng chng t 9
1.2.5. Th tín dng 10
1.2.5.1. nh ngha 10
1.2.5.2. Ni dung ch yu ca L/C 10
1.2.5.3. Mt s loi L/C thông dng 12
1.2.6. Tính u vit ca phng thc tín dng chng t 13
1.2.6.1. i vi ngi xut khu 13
1.2.6.2. i vi ngi nhp khu 14
1.2.6.3. i vi ngân hàng 15
1.3. Ri ro trong phng thc thanh toán tín dng chng t 15
1.3.1. Khái nim ri ro 15
1.3.2. Ri ro trong phng thc tín dng chng t 16
1.3.2.1. Ri ro k thut 16
Thang Long University Library
1.3.2.2. Ri ro tín dng 20
1.3.2.3. Ri ro hi đoái 21
1.3.2.4. Ri ro tình hình kinh t, chính tr và pháp lut 22
1.3.2.5. Ri ro đo đc 23
KT LUN CHNG 1 25
CHNG 2: THC TRNG RI RO TRONG THANH TOÁN QUC T THEO
PHNG THC TÍN DNG CHNG T TI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GÒN
THNG TÍN CHI NHÁNH NG A 26
2.1. Tng quan v Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a 26
2.1.1. Quá trình hình thành và phát trin ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
(Sacombank) 26
2.1.2. C cu t chc ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a
28
2.1.3. Tình hình hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
chi nhánh ng a trong giai đon 2009-2011 29
2.1.3.1. Hot đng huy đng vn 29
2.1.3.2. Hot đng tín dng 33
2.1.3.3. Hot đng kinh doanh ngoi hi 37
2.2. Thc trng ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t
ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a 38
2.2.1. Tng quan v hot đng thanh toán quc t ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn
Thng Tín chi nhánh ng a 38
2.2.2. Thc trng ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t
ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a 41
2.2.2.1. Quy trình nghip v thanh toán theo phng thc TDCT ti Ngân hàng TMCP
Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a 41
2.2.2.2. Kt qu thc hin hot đng thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng
t ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a giai đon 2009-2011 50
2.2.2.3. Thc trng ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc TDCT ti Ngân
hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a 55
2.3. ánh giá v thc trng ri ro trong hot đng thanh toán quc t theo phng
thc tín dng chng t ti ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng
a 65
2.3.1. Nhng kt qu đt đc 65
2.3.2. Nhng hn ch 66
2.3.3. Nguyên nhân ca nhng hn ch 68
2.3.3.1. Nguyên nhân khách quan 68
2.3.3.2. Nguyên nhân ch quan 69
KT LUN CHNG 2 70
CHNG 3: GII PHÁP HN CH RI RO TRONG THANH TOÁN QUC T
THEO PHNG THC TÍN DNG CHNG T TI NGÂN HÀNG TMCP SÀI
GÒN THNG TÍN CHI NHÁNH NG A 71
3.1. nh hng hot đng kinh doanh ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
trong nhng nm ti 71
3.1.1. nh hng chung 71
3.1.2. nh hng trong hot đng thanh toán quc t 72
3.2. Gii pháp hn ch ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng
chng t ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a 74
3.2.1. Nhng gii pháp v nghip v 74
3.2.1.1. Các gii pháp hn ch ri ro khi Sacombank ng a là ngân hàng phát hành
th tín dng 74
3.2.1.2. Các gii pháp hn ch ri ro khi Sacombank ng a là ngân hàng thông báo
th tín dng 79
3.2.1.3. Các gii pháp hn ch ri ro khi Sacombank ng a là ngân hàng chit khu
th tín dng 80
3.2.2. Nâng cao trình đ nghip v thanh toán viên 82
3.2.3. Hin đi hóa công ngh ngân hàng 83
3.2.4. M rng hiu qu ngân hàng đi lý 84
3.2.5. Thc hin chính sách khách hàng linh hot 84
3.3. Mt s kin ngh 85
3.3.1. Kin ngh đi vi Ngân hàng nhà nc 85
3.3.2. Kin ngh đi vi Chính ph 86
3.3.3. Kin ngh đi vi các doanh nghip xut nhp khu 88
KT LUN CHNG 3 89
KT LUN 90
Thang Long University Library
DANH MC VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
BCT B chng t
L/C Letter of credit – Th tín dng
NHCK Ngân hàng chit khu
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHPH Ngân hàng phát hành
NHTB Ngân hàng thông báo
NHTM Ngân hàng thng mi
NHXN Ngân hàng xác nhn
Sacombank Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn
hdfahfjfhdjfhkhfkdfnkjdsfnkjdnvkjbvjfb vkbvf Thng Tín
TDCT Tín dng chng t
TMCP Thng mi c phn
TTQT Thanh toán quc t
UCP Quy tc thc hành thng nht v tín dng
tjdfhksdfksjfnkjdshfiudsbfkdsjhfskjfnskjdfnjdf chng t
USD ô la M
VND Vit Nam đng
XNK Xut nhp khu
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V, TH, CÔNG THC
Trang
S đ 1.1: Quy trình nghip v thanh toán tín dng chng t 9
S đ 2.1: C cu b máy t chc Sacombank ng a 28
Bng 2.1: Tình hình huy đng vn ti Sacombank chi nhánh ng a 30
Biu đ 2.1: C cu tin gi theo đi tng ca Sacombank chi nhánh ng a 31
Biu đ 2.2: C cu vn huy đng theo loi tin ca Sacombank chi nhánh ng a 32
Biu đ 2.3: C cu huy đng vn theo k hn ca Sacombank chi nhánh ng a 33
Bng 2.2: Tình hình d n tín dng ca Sacombank chi nhánh ng a 34
Biu đ 2.4: D n cho vay theo loi tin ca Sacombank chi nhánh ng a 35
Biu đ 2.5: D n cho vay theo k hn ca Sacombank chi nhánh ng a 36
Biu đ 2.6: Doanh s mua bán ngoi t ca Sacombank chi nhánh ng a 37
Biu đ 2.7: Doanh s thanh toán quc t ti Sacombank chi nhánh ng a 38
Biu đ 2.8: Doanh s các phng thc TTQT ti Sacombank chi nhánh ng a 40
Biu đ 2.9: Doanh s thanh toán ca phng thc TDCT ti Sacombank chi nhánh ng
a 50
Biu đ 2.10: T trng doanh s L/C hàng nhp và L/C hàng xut ti Sacombank chi
nhánh ng a 51
Bng 2.3: Doanh s L/C xut khu ti Sacombank chi nhánh ng a 52
Bng 2.4: Doanh s L/C nhp khu ti Sacombank chi nhánh ng a 53
Biu đ 2.11: C cu thanh toán L/C nhp khu ti Sacombank chi nhánh ng a 55
Bng 2.5: Doanh s L/C cha thanh toán ti Sacombank chi nhánh ng a 62
Thang Long University Library
LI M U
1. Ý ngha ca đ tài
Bt c quc gia nào mun phát trin kinh t không th ch da vào hot đng sn
xut trong nc mà còn phi quan h, giao lu thng mi vi các nc bên ngoài. Do có
s khác nhau v điu kin t nhiên, đa lý, trình đ phát trin mà mi quc gia có th
mnh trong vic sn xut mt s mt hàng nht đnh, tc là các quc gia s phi ph
thuc ln nhau v rt nhiu loi hàng hóa cn thit cho sn xut và tiêu dùng. Chính t
nhu cu có đc nhng sn phm cht lng cao vi giá r hn t các nc khác đng
thi m rng th trng tiêu th đi vi các sn phm th mnh ca mình ca các quc
gia đã làm ny sinh hot đng thng mi quc t.
i vi Vit Nam chúng ta có nhng đc thù riêng là nn kinh t có xut phát
đim thp, c s h tng k thut lc hu, công ngh th công… thì vic m rng buôn
bán vi nc ngoài là ht sc cn thit. Hin nay chúng ta đang thc hin công cuc đi
mi nn kinh t theo hng ch đng hi nhp quc t và bc đu đã đt đc nhng
thành tu quan trng, to ra th và lc mi giúp chúng ta tip tc hi nhp sâu hn vào
nn kinh t khu vc và th gii. Quan h mu dch gia Vit Nam và các nc không
ngng tng lên, trong đó phi k đn s đóng góp không nh ca h thng ngân hàng vi
vai trò là trung gian thanh toán gia các doanh nghip trong nc và nc ngoài.
Ngày nay, các ngân hàng không ch quan tâm đn các nghip v ngân hàng truyn
thng mà ngày càng m rng các nghip v ngoi bng nh kinh doanh ngoi hi, thanh
toán quc t, bo lãnh… Các hot đng ngoi bng mang li thu nhp cho ngân hàng di
dng phí ngày mt tng không nhng v mt s lng mà c t trng. c xem là mt
nhân t quan trng thúc đy s phát trin ca thng mi quc t, hot đng thanh toán
quc t ca ngân hàng đã không ngng đc đi mi, hoàn thin nhm đáp ng yêu cu
an toàn, thun tin và nhanh chóng trong các giao dch thng mi. Trong các phng
thc thanh toán quc t đc s dng hin nay ti Vit Nam, phng thc thanh toán tín
dng chng t là ph bin nht do nhng tính nng u vit mà nó mang li cho các bên
tham gia và ngân hàng.
Song bn thân phng thc tín dng chng t không phi là nghip v đn gin,
trong thc t công tác này đã gp phi không ít nhng ri ro gây thit hi c v tài chính
ln uy tín cho các ngân hàng cng nh các doanh nghip Vit Nam. Do vy, vic phòng
nga và hn ch ri ro trong thanh toán quc t, đc bit là trong phng thc tín dng
chng t rt cn đc các ngân hàng quan tâm, chú trng. Xut phát t suy ngh trên, em
đã chn đ tài: “Gii pháp hn ch ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc
tín dng chng t ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a”
làm ni dung nghiên cu cho khóa lun tt nghip ca mình.
2. Mc đích nghiên cu
Khóa lun đ cp đn mt s lý lun c bn v phng thc thanh toán tín dng
chng t và ri ro khi áp dng, phân tích và đánh giá thc trng ri ro trong hot đng
thanh toán tín dng chng t đng thi nêu ra nhng khó khn, hn ch còn tn ti trong
công tác này ti Sacombank chi nhánh ng a. Trên c s đó đa ra các gii pháp và
kin ngh nhm phòng nga, hn ch ri ro trong phng thc thanh toán tín dng chng
t ti Sacombank chi nhánh ng a.
3. i tng và phm vi nghiên cu
Khóa lun ch yu nghiên cu nghip v hot đng thanh toán tín dng chng t,
thc trng ri ro trong phng thc thanh toán này và nguyên nhân dn đn thc trng đó
ti Sacombank chi nhánh ng a.
4. Phng pháp nghiên cu
Khóa lun s dng các phng pháp nghiên cu khoa hc nh phng pháp thng
kê, phng pháp suy lun logic cùng vi phng pháp kho sát thc tin.
5. Kt cu khóa lun
Khóa lun gm 3 chng, c th nh sau:
Chng 1: Tng quan v thanh toán quc t theo phng thc tín dng
chng t và ri ro khi áp dng
Chng 2: Thc trng ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín
dng chng t ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng a
Chng 3: Gii pháp hn ch ri ro trong thanh toán quc t theo phng
thc tín dng chng t ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh ng
a.
Thang Long University Library
1
CHNG 1: TNG QUAN V THANH TOÁN QUC T THEO PHNG
PHÁP TÍN DNG CHNG T VÀ RI RO KHI ÁP DNG
1.1. Tng quan v thanh toán quc t
1.1.1. Khái nim thanh toán quc t
Trong xu th hi nhp kinh t hin nay, vic m rng tng cng hp tác quc t
đóng vai trò quan trng trong chin lc phát trin ca bt kì quc gia nào. Quan h quc
t gia các nc bao gm nhiu lnh vc nh kinh t, chính tr, ngoi giao, vn hóa, khoa
hc k thut, …trong đó quan h kinh t (mà ch yu là ngoi thng) chim v trí ch
đo, là c s cho các quan h quc t khác tn ti và phát trin. Quá trình tin hành các
hot đng quc t dn đn nhng nhu cu chi tr, thanh toán gia các ch th các nc
khác nhau, t đó hình thành và phát trin hot đng thanh toán quc t (TTQT), trong đó
ngân hàng là cu ni trung gian gia các bên.
Vy, có th đnh ngha: Thanh toán quc t là vic thc hin các ngha v chi tr
và quyn hng li v tin t phát sinh trên c s các hot đng kinh t và phi kinh t
gia các t chc, cá nhân nc này vi các t chc, cá nhân nc khác, hay gia mt
quc gia vi mt t chc quc t, thng đc thông qua quan h gia các ngân hàng
ca các nc liên quan. [4, tr.294]
Do TTQT đc hình thành trên c s hot đng ngoi thng và phc v ch yu
cho hot đng ngoi thng, ngi ta thng phân hot đng TTQT thành hai lnh vc rõ
ràng là thanh toán trong ngoi thng (thanh toán mu dch) và thanh toán phi ngoi
thng (thanh toán phi mu dch). Trong đó, thanh toán mu dch phát sinh trên c s
xut khu, nhp khu hàng hóa, vn ti, bo him hàng hóa xut nhp khu… ni các bên
liên quan b ràng buc bi các hp đng đã ký kt hoc các cam kt thng mi; còn
thanh toán phi mu dch không mang tính cht thng mi, thng liên quan đn các chi
phí ngoi giao, hp tác vn hóa, khoa hc k thut… gia các nc.
Trong thng mi quc t, không phi lúc nào các nhà xut nhp khu (XNK)
cng có th thanh toán tin hàng trc tip cho nhau, mà thng phi thông qua các ngân
hàng vi mng li chi nhánh và h thng ngân hàng đi lý rng khp toàn cu. Cung cp
dch v TTQT cho khách hàng, các ngân hàng tr thành cu ni trung gian gia bên mua
và bên bán. Ngày nay, hot đng thng mi quc t luôn cn đn s tham gia, h tr v
k thut nghip v và tài chính ca ngân hàng. Ngân hàng cung cp các phng thc
TTQT, tài tr XNK, đm bo an toàn và quyn li cho các bên mua và bán, qua đó thúc
đy ngoi thng phát trin và m rng quan h gia các quc gia trên th gii.
2
1.1.2. Vai trò ca thanh toán quc t
1.1.2.1. i vi nn kinh t
Ngày nay, cùng vi s phát trin ca thng mi quc t, hot đng TTQT ca
ngân hàng thng mi (NHTM) đã tr thành mt dch v không th thiu và đóng mt vai
trò quan trng trong nn kinh t hàng hóa nh là cht xúc tác giúp cho gung máy kinh t
đi ngoi và thng mi gia các nc đc din ra thun li.
TTQT giúp cho quá trình thanh toán đc tin hành an toàn, thun li, chính xác
và gim bt chi phí cho các bên tham gia, to s tin tng cho các nhà sn xut kinh
doanh yên tâm đy mnh hot đng XNK. Hn na, thông qua đó ngân hàng còn có th
thc hin các nghip v tài tr XNK, bo lãnh thanh toán m th tín dng, chit khu
chng t xut khu… cho khách hàng đang thiu vn, qua đó thúc đy quan h thng
mi ngày càng m rng và phát trin, to điu kin thun li cho quá trình hi nhp kinh
t quc t.
Hn th na, TTQT còn góp phn nâng cao tc đ chu chuyn vn trên toàn th
gii. Tht vy, s gia tng vt tri ca đu t quc t trong nhng nm qua đã to nên
nhng dòng vn khng l trên toàn cu. Thc trng này đòi hi hot đng TTQT phi
nhanh chóng, chính xác. Thông qua mng li TTQT, các NHTM đã đy nhanh tc đ
chu chuyn ca lung tin, tng nhanh vòng quay vn, góp phn phân b ngun vn gia
các th trng, các vùng, lãnh th trên toàn cu ngày càng hiu qu.
Xét v phng din qun lý, thc hin TTQT, ngân hàng có th giám sát đc tình
hình kinh doanh ca các doanh nghip XNK, to điu kin qun lý có hiu qu theo đúng
chính sách kinh t đi ngoi mà Nhà nc đ ra.
1.1.2.2. i vi ngân hàng
Hot đng TTQT chim v trí quan trng, góp phn nâng cao hiu qu hot đng
ca ngân hàng, là mt trong nhng yu t góp phn vào s thành công ca các NHTM
hin đi.
Th nht, hot đng TTQT trc tip to ra mt khon li nhun không nh đóng
góp vào li nhun chung ca ngân hàng. Thông qua cung cp dch v TTQT cho khách
hàng, các NHTM thu đc phí dch v chuyn tin, phí thanh toán th tín dng, phí bo
lãnh… Thc t cho thy, đi vi các ngân hàng hin đi, thu nhp t phí dch v có xu
hng ngày mt tng c v s lng và t trng trong tng thu nhp ca ngân hàng. ây
cng chính là mc tiêu mà các ngân hàng luôn vn ti.
Th hai, TTQT không ch là mt nghip v ngân hàng thun túy mà còn đóng vai
trò là khâu trung tâm không th thiu trong dây chuyn hot đng kinh doanh, b sung và
h tr các hot đng nghip v khác ca ngân hàng nên nó gián tip to ra li nhun t
Thang Long University Library
3
các hot đng này. Nh đy mnh hot đng TTQT, các NHTM có th tng cng kh
nng thu hút vn ngoi t t vic thc hin thanh toán thu tin v cho khách hàng đn
vic qun lý ngun ngoi t tm thi nhàn ri trên tài khon tin gi ca khách hàng, t
đó đáp ng đc nhu cu vay và thanh toán bng ngoi t ca khách hàng. Vi vai trò là
trung gian thanh toán, TTQT góp phn phát trin và đy mnh hot đng tín dng, tài tr
XNK, kinh doanh ngoi t, bo lãnh và các dch v khác, đáp ng tt hn các nhu cu ca
khách hàng trong và ngoài nc, t đó tng quy mô hot đng và m rng th phn ca
ngân hàng.
Th ba, TTQT to môi trng ng dng công ngh thông tin tiên tin, hin đi trên
th gii trong hot đng ngân hàng. Thông qua vic tham gia ni mng thông tin và ng
dng công ngh cao trong x lý thông tin giúp cho hot đng TTQT đc thc hin
nhanh chóng, kp thi và chính xác, giúp ngân hàng có th theo kp vi s phát trin,
không b lc hu và thua kém các ngân hàng khác trên th gii.
Th t, phát trin TTQT to điu kin cho các ngân hàng m rng quan h vi các
ngân hàng nc ngoài, nâng cao uy tín trên trng quc t cng nh uy tín đi vi khách
hàng trong và ngoài nc, t đó khai thác đc các ngun vn tài tr ca các t chc tài
chính quc t cng nh các ngân hàng nc ngoài, đáp ng nhu cu v vn trong kinh
doanh.
Th nm, TTQT phát trin góp phn tng cng kh nng cnh tranh ca ngân
hàng trong c ch th trng, đng thi giúp cho hot đng ngân hàng vt ra khi phm
vi quc gia và hòa nhp vi cng đng ngân hàng th gii.
1.1.2.3. i vi các nhà xut nhp khu
TTQT to điu kin thun li cho các nhà XNK khi tham gia vào thng mi quc
t. TTQT liên quan đn quyn li ca c ngi mua và ngi bán, nên trong khi kí kt
hp đng mua bán ngoi thng, điu khon thanh toán đc coi là rt quan trng. Nu
khâu thanh toán đc thc hin nhanh chóng, an toàn, chính xác theo yêu cu ca các bên
s đem li hiu qu, s tin li cho c ngi mua và ngi bán. Bên cnh đó, quyn li
ca các nhà XNK đc đm bo, tránh đc nhng ri ro trong hot đng thanh toán
XNK. ng thi, thông qua các hot đng tài tr XNK, bo lãnh thanh toán, chit khu
chng t… ca ngân hàng, các nhà XNK không đ điu kin tài chính có đc s tr
giúp t phía ngân hàng. Ngoài ra, các ngân hàng vi mng li rng khp và s chuyên
nghip trong nghip v ngoi thng ca mình có th đa ra nhng t vn, hng dn
thích hp v nghip v cho các nhà XNK, giúp h tránh đc nhng ri ro không đáng
có, cng nh nâng cao uy tín, v th ca mình trong trong quá trình thanh toán vi bn
hàng nc ngoài.
4
1.1.3. Các điu kin trong thanh toán quc t
1.1.3.1. iu kin tin t
iu kin v tin t là quy đnh thng nht s dng đn v tin t nào đ tính toán
và thanh toán trong hp đng XNK, đng thi quy đnh phng thc x lý khi có s bin
đng v giá tr ca đng tin đó xy ra.
Cn c vào mc đích s dng công c tin t trong thanh toán ngi ta có th chia
làm hai loi tin nh sau:
- Tin t tính toán: Là đng tin dùng đ biu hin giá c hàng hóa và tính toán
tng giá tr hp đng ngoi thng.
- Tin t thanh toán: Là đn v tin t đc s dng đ thanh toán công n, thanh
toán giá tr hp đng ngoi thng.
Trong thc t, vic la chn đng tin nào đ tính toán và thanh toán ch yu ph
thuc vào tp quán s dng tin t trong thng mi và thanh toán quc t. Chng hn đi
vi các hàng hóa nh cao su, thic và mt s kim loi màu, đng tin tính toán và thanh
toán thng là bng Anh (GBP), các hàng hóa còn li ch yu đc tính toán và thanh
toán bng đô la M (USD). Tuy nhiên, vic các bên thanh toán bng đng tin nào là
không quá quan trng, bi th trng ngoi hi phát trin ngày nay cho phép chuyn đi
gia các đng tin theo t giá chéo d dàng mà không có mt hn ch hay cn tr nào.
V nhng quy đnh liên quan đn phng thc x lý khi có bin đng v t giá, đó
là nhng bin pháp phòng nga ri ro t giá đi vi nhà xut khu khi có khon thu bng
ngoi t và nhà nhp khu khi có khon thanh toán bng ngoi t mà các bên cn tha
thun. phòng nga ri ro t giá, các nhà XNK có th s dng các công c nh hp
đng k hn, hoán đi, quyn chn hay tng lai.
1.1.3.2. iu kin v thi gian thanh toán
Là thi hn mà ngi nhp khu phi tr tin cho ngi xut khu theo quy đnh
ca hp đng thng mi. Thi gian thanh toán nh hng đn tc đ luân chuyn vn,
kh nng hn ch ri ro v lãi sut, v t giá hi đoái ca các bên. Do đó đây là vn đ
quan trng và thng xy ra tranh chp gia các bên trong đàm phán ký kt hp đng.
Nu ly thi đim giao hàng làm mc thì thi hn thanh toán có th là: tr tin trc, tr
tin ngay và tr tin sau. Ngoài ra, trong thc t, còn có th chn điu kin thi gian thanh
toán hn hp, tc là có th vn dng tng hp các cách trên sao cho phù hp vi tng hp
đng mua bán c th.
1.1.3.3. iu kin phng thc thanh toán
Phng thc thanh toán là cách thc hai bên trong quan h hp đng ngoi thng
thc hin chuyn tin và nhn tin. Có nhiu phng thc TTQT đc áp dng trong
Thang Long University Library
5
ngoi thng nh: chuyn tin, ghi s, nh thu, tín dng chng t (TDCT)… Tùy tng
điu kin c th mà ngi mua và ngi bán có th tha thun đ xác đnh phng thc
thanh toán phù hp. Hin nay có ba phng thc đc áp dng rng rãi và ph bin hn
c là chuyn tin, nh thu và TDCT. Mi phng thc đu có đc đim riêng và có th
gây ri ro, bt li hoc to thun li cho các bên.
- Phng thc chuyn tin: là phng thc thanh toán đn gin nht, trong đó mt
khách hàng (ngi tr tin, ngi mua, ngi nhp khu…) yêu cu ngân hàng phc v
mình chuyn mt s tin nht đnh đn ngi hng li (ngi bán, ngi xut khu,
ngi nhn tin…) mt đa đim xác đnh và trong mt thi gian nht đnh. i vi
phng thc này ngân hàng ch đóng vai trò trung gian thc hin vic thanh toán theo y
nhim đ nhn th tc phí (hoa hng) và không phi chu ràng buc nào.
- Phng thc nh thu: là phng thc thanh toán mà trong đó ngi bán (ngi
xut khu) sau khi hoàn thành ngha v giao hàng hoc cung ng dch v cho khách hàng,
y thác cho ngân hàng phc v mình thu h s tin t ngi mua (ngi nhp khu) trên
c s t hi phiu do ngi xut khu ký phát. Có hai hình thc nh thu là nh thu trn
và nh thu kèm chng t. Cng nh phng thc chuyn tin, ngân hàng khi tham gia
vào quy trình thanh toán nh thu hu nh không gp phi ri ro nào.
- Phng thc tín dng chng t: là phng thc thanh toán đc s dng ph
bin nht hin nay. Trong ni dung tip theo ca khóa lun, chúng ta s đi sâu hn vào
phng thc thanh toán này.
1.2. Phng thc thanh toán tín dng chng t
1.2.1. Khái nim
Ti điu 2, Quy tc thc hành thng nht v tín dng chng t s 600, bn sa đi
nm 2007 (UCP 600) do Phòng thng mi quc t (ICC) phát hành, tín dng chng t
đc đnh ngha nh sau:
Tín dng chng t là mt tha thun bt k, cho dù đc gi tên hoc mô t th
nào, th hin mt cam kt chc chn và không hy ngang ca ngân hàng phát hành v
vic thanh toán khi xut trình phù hp.
Thanh toán ngha là:
- Tr tin ngay, nu th tín dng có giá tr thanh toán ngay.
- Cam kt tr chm và tr tin khi đn hn nu th tín dng có giá tr thanh toán
chm.
- Chp nhn hi phiu do ngi th hng ký phát và tr tin hi phiu khi đn
hn, nu th tín dng có giá tr thanh toán bng chp nhn.
6
1.2.2. Các vn bn pháp lý điu chnh phng thc tín dng chng t
Ngày nay vi xu th quc t hóa din ra ngày càng mnh m thì các quc gia tham
gia giao dch mua bán trên th trng quc t ngày càng nhiu. Nhng trong giao dch
ngoi thng gia các nc li luôn tn ti nhng khó khn do có s khác bit, mâu
thun v tp quán, vn hóa, h thông pháp lut và chính tr. Do đó thc tin đòi hi phi
có mt h thng các nguyên tc, lut l quc t mang tính thng nht cho các quc gia
tham gia vào thng mi quc t. Hot đng TTQT bng TDCT chu s điu chnh bi
các ngun lut, công c quc t liên quan và các ngun lut quc gia (ti Vit Nam là
Lut thng mi, Lut các công c chuyn nhng và Pháp lnh ngoi hi), đng thi
cng chu s điu chnh trc tip bi các thong l và tp quán quc t, đó là:
1.2.2.1. Quy tc thc hành thng nht v tín dng chng t (UCP)
Bn quy tc thc hành thng nht v tín dng chng t (The Uniform Customs and
Practice for Documentary Credits – UCP) là vn bn pháp lý c s đ ràng buc các bên
tham gia thanh toán bng phng thc TDCT do Phòng thng mi quc t (International
Chamber of Commerce – ICC) phát hành. Ngay sau khi đc công b ln đu tiên vào
nm 1933, UCP đã đc chp nhn và áp dng rng rãi trên th gii, tr thành c s cho
thanh toán bng th tín dng trong thng mi quc t. K t đó đn nay, UCP đã qua 6
ln sa đi, b sung vào các nm 1951, 1962, 1974, 1983, 1993 và 2006. Phiên bn mi
nht UCP 600 đc ICC ban hành ngày 25/10/2006 và có hiu lc t ngày 01/07/2007
bao gm 39 điu khon, điu chnh tt c các mi quan h ca các bên tham gia nghip v
thanh toán th tín dng, trách nhim và ngha v bên tham gia trong nghip v thanh toán
th tín dng, quy đnh cách thc lp và kim tra chng t xut trình theo th tín dng.
Khác vi lut quc gia hay công c quc t, UCP là vn bn mang tính cht quy
phm tùy ý, ngha là các bên tham gia giao dch có th chn hoc không chn UCP đ
điu chnh các hot đng liên quan đn th tín dng. Tuy nhiên mt khi th tín dng đc
m ra có dn chiu áp dng UCP thì các bên liên quan đu phi da vào tài liu này đ
thc hin quyn li và ngha v ca mình.
Mt đim cn lu ý là UCP ban hành sau không ph nhn các ni dung ca UCP
trc đó. Do đó các bên tham gia có th tha thun s dng mt UCP nào đó, nhng điu
quy đnh bt buc là phi dn chiu nó trong th tín dng. Ch UCP bn gc bng ting
Anh mi có giá tr pháp lý gii quyt các tranh chp, các bn dch khác ch có giá tr tham
kho.
Ngày nay, hu ht các nc trên th gii đu nhìn nhn UCP là vn bn nm trong
h thng Thông l và Tp quán quc t mà các bên khi tham gia trao đi mu dch vi
Thang Long University Library
7
nhau đu phi tuân th. Tuy nhiên mc đ vn dng UCP vào thc tin ca các nc thì
khác nhau tùy thuc vào h thng pháp lut ca tng quc gia.
1.2.2.2. Tp quán ngân hàng tiêu chun quc t (ISBP)
Tp quán ngân hàng tiêu chun quc t dùng đ kim tra chng t trong phng
thc tín dng chng t (International Standard Banking Practice for the Examination of
Documents Under Documentary Credits – ISBP) là vn bn hng dn kim tra chng t
xut trình theo các th tín dng có áp dng UCP do ICC phát hành. ISBP bn 645 ra đi
nm 2002 đã c th hóa nhng quy đnh ca UCP 500, th hin s nht quán vi UCP
cng nh các quan đim và các quyt đnh ca y ban ngân hàng ca ICC. Vn bn này
là s b sung mang tính thc tin cho UCP, nó không sa đi UCP, mà ch gii thích chi
tit và rõ ràng hn cách áp dng các quy tc ca UCP trong giao dch hàng ngày. S ra
đi ca ISBP giúp các bên tránh vic t suy din, gim thiu ti đa vic xy ra tranh chp
do cách hiu khác nhau v UCP. ISBP 681 là bn mi nht đc ICC phát hành nm
2007, trong đó có nhng sa đi, b sung nhm tng thích vi các điu khon ca UCP
600. Hin nay, ISBP cùng vi UCP đc s dng rng rãi, tr thành nhng vn bn chính
điu chnh phng thc thanh toán tín dng chng t nhiu quc gia.
1.2.2.3. Bn ph trng UCP v vic xut trình chng t đin t (eUCP)
eUCP là vn bn điu chnh vic xut trình chng t đin t trong thanh toán th
tín dng đin t do ICC phát hành. eUCP b sung nhng khái nim mi đ phù hp hn
vi môi trng kinh doanh đin t cng nh gii quyt hu ht các vn đ c bn liên
quan đn xut trình chng t đin t. Trên thc t, eUCP không thay th UCP mà là mt
b phn b sung ca UCP. Vic áp dng eUCP ch có hiu lc khi trong th tín dng cho
phép xut trình chng t đin t. iu này cng có ngha là nhng th tín dng ch yêu
cu xut trình chng t nh truyn thng s không chu s điu chnh ca eUCP. Tuy
nhiên, bng vic đnh ra tiêu chun cho vic xut trình chng t đin t, nhng nguyên
tc trong eUCP điu chnh mt s thay đi trong thc tin thng mi quc t hin nay và
tng lai, nht là khi thng mi đin t phát trin, các giao dch có xu hng đc tin
hành qua mng ngày càng ph bin hn. Bn ph trng ca UCP 500 (eUCP 1.0) đã ra
đi và chính thc có hiu lc t ngày 1 tháng 4 nm 2002. Và bn mi nht hin nay,
eUCP 1.1, là bn ph trng ca UCP 600 đc ICC phát hành nm 2007.
1.2.2.4. Quy tc thng nht v hoàn tr gia các ngân hàng (URR)
Quy tc thng nht v hoàn tr gia các ngân hàng (Uniform Rules for Bank-to-
Bank Reimbursements n bn ICC s 525) gi tt là URR 525 đc ICC xut bn vào
tháng 11/1995 và có hiu lc áp dng vào ngày 1/7/1996, là b quy tc thng nht v vic
x lý các giao dch hoàn tr gia các ngân hàng tham gia vào quy trình thanh toán TDCT.
8
Vào thi đim đó, các y quyn hoàn tr đã bt đu đc phát hành bng các đng tin
khác vi đng tin đã đc s dng ph bin là đô la M, do vy, s ra đi ca mt b
các quy tc quc t đc xem là cn thit. URR 525 quy đnh nhng vn đ liên quan đn
các giao dch hoàn tr gia các ngân hàng, bao hàm nhiu khía cnh ca vic x lí hoàn
tr hn so vi iu 19 ca UCP 500 và gii quyt nhng vn đ riêng mà UCP không đ
cp đn. URR 725 do ICC phát hành có hiu lc áp dng t ngày 1/10/2008, trong đó có
nhng thay đi v vn phong đ phù hp hn vi UCP 600.
1.2.3. Các bên tham gia trong phng thc thanh toán tín dng chng t
- Ngi yêu cu m th tín dng (Applicant for L/C): Là bên mà th tín dng đc
phát hành theo yêu cu ca h. Thông thng là nhà nhp khu yêu cu ngân hàng phc
v mình phát hành mt th tín dng và có trách nhim pháp lý v vic ngân hàng phát
hành tr tin cho ngi th hng th tín dng.
- Ngi th hng th tín dng (Beneficiary): Là ngi đc hng s tin thanh
toán t th tín dng đc phát hành, thông thng là nhà xut khu.
- Ngân hàng phát hành (Issuing bank): Là ngân hàng phát hành th tín dng theo
yêu cu ca khách hàng. Ngân hàng này có th đc hai bên mua bán tha thun và quy
đnh trong hp đng, nu không, nhà nhp khu đc phép t chn ngân hàng phát hành.
- Ngân hàng thông báo (Advising bank): Là ngân hàng thc hin thông báo th tín
dng cho ngi th hng theo yêu cu ca ngân hàng phát hành. Ngân hàng thông báo
thng là ngân hàng đi lý hay mt chi nhánh ca ngân hàng phát hành nc nhà xut
khu.
- Ngân hàng xác nhn (Confirming bank): Là ngân hàng b sung s xác nhn ca
mình vào th tín dng theo yêu cu ca ngân hàng phát hành.
- Ngân hàng đc ch đnh (Nominated bank): Là ngân hàng đc ngân hàng phát
hành ch đnh và y quyn thc hin vic thanh toán hay chit khu b chng t theo th
tín dng. i vi th tín dng có giá tr t do, thì bt kì ngân hàng nào cng đu có th
tr thành ngân hàng đc ch đnh thanh toán. Trách nhim kim tra chng t ca ngân
hàng đc ch đnh thanh toán là ging nh ngân hàng phát hành khi nhn đc b chng
t.
Thang Long University Library
9
1.2.4. Quy trình nghip v thanh toán tín dng chng t
S đ 1.1: Quy trình nghip v thanh toán tín dng chng t
(1) Sau khi kí hp đng thng mi, nhà nhp khu ch đng vit đn yêu cu m th
tín dng và gi các giy t cn thit liên quan gi ngân hàng phc v mình (ngân
hàng phát hành th tín dng), yêu cu ngân hàng m mt th tín dng vi mt s
tin nht đnh và theo đúng nhng điu kin nêu trong đn đ tr tin cho nhà xut
khu.
(2) Cn c vào đn xin m th tín dng, nu đng ý, ngân hàng phát hành (NHPH)
m th tín dng và thông qua ngân hàng đi lý hoc chi nhánh ca mình nc
ngi xut khu đ thông báo th tín dng cho nhà xut khu
(3) Ngân hàng thông báo kim tra tính chân thc b mt ca th tín dng và thông báo
th tín dng cho ngi xut khu.
(4) Ngi xut khu kim tra ni dung th tín dng, nu phù hp vi hp đng đã ký
thì tin hành giao hàng. Nu có điu khon trong th tín dng mà cha tha đáng
thì đ ngh b sung, sa đi cho phù hp vi hp đng ngoi thng.
(5) Sau khi giao hàng, ngi xut khu lp b chng t thanh toán theo yêu cu ca
th tín dng và xut trình (thông qua ngân hàng thông báo hoc mt ngân hàng
khác) ti NHPH đ đc thanh toán.
(6) NHPH kim tra b chng t, nu thy phù hp vi th tín dng thì tin hành tr
tin cho ngi xut khu. Nu thy không phù hp ngân hàng t chi thanh toán
và gi li toàn b b chng t cho ngi xut khu.
(7) Ngi yêu cu m th tín dng tr tin cho ngân hàng phát hành
(8) NHPH giao b chng t cho ngi yêu cu m th tín dng đ nhn hàng.
(6)
(5)
(2)
Ngân hàng phát hành
(Issuing bank)
Ngân hàng thông báo
(Advising bank)
(7) (8) (1)
(4)
Hp đng thng mi
(3) (5) (6)
Ngi yêu cu m th tín
dng (Applicant)
Ngi th hng
(Beneficiary)
10
1.2.5. Th tín dng
1.2.5.1. nh ngha
Th tín dng (Letter of Credit) gi tt là L/C là vn bn do mt ngân hàng phát
hành theo yêu cu ca khách hàng, cam kt s thanh toán hoc chp nhn thanh toán cho
ngi th hng mt s tin nht đnh vào mt thi gian nht đnh khi ngi th hng
xut trình các chng t phù hp vi điu khon và điu kin nêu ra trong th tín dng.
Th tín dng đc lp ra trên c s hp đng ngoi thng cng nh các hp đng
khác. Tuy nhiên, khi đã đc phát hành thì th tín dng hoàn toàn đc lp vi hp đng
c s bi l, khi thanh toán cho ngi th hng, ngân hàng ch cn c vào nhng quy
đnh trong th tín dng mà không quan tâm đn điu kin trong hp đng c s. Bên cnh
đó, ngân hàng ch có trách nhim kim tra b chng t xut trình và đa ra quyt đnh
thanh toán da trên b chng t xut trình đó, ngân hàng hoàn toàn đc min trách
nhim đi vi tình trng hàng hóa đc giao, mi tranh chp v hàng hóa do nhà xut
khu và nhà nhp khu t gii quyt vi nhau trên c s hp đng.
1.2.5.2. Ni dung ch yu ca L/C
L/C là c s pháp lý ch yu ca vic thanh toán. Nó ràng buc và liên quan cht
ch ti quyn li ca các bên tham gia trong phng thc TDCT. Khi th tín dng đc
m thì ni dung ca nó là mt b phn vô cùng quan trng và tr thành ct lõi đ các bên
thc hin ngha v, đm bo quyn li cho đi tác cng nh bn thân mình. Vì vy ni
dung ca L/C phi đy đ, rõ ràng và chính xác. Mi L/C có mt ni dung riêng bit tùy
theo tng thng v khác nhau nhng vn phi đm bo nhng ni dung ch yu ca mt
L/C, bao gm:
a) Ngân hàng phát hành L/C: Là ngân hàng đm trách vic thanh toán cho bên xut
khu. Vì vy, nhà xut khu nên xem xét có cn ngân hàng th ba đóng vai trò ngân hàng
xác nhn đ đc đm bo hn.
b) Loi th tín dng: Mi loi L/C đu có tính cht, ni dung khác nhau, quyn li
và ngha v ca nhng ngi liên quan cng rt khác nhau. Do đó khi m th tín dng,
ngi có nhu cu cn phi xác đnh c th loi th tín dng cn m.
c) S hiu, đa đim, ngày m L/C:
- S hiu ca L/C: Dùng đ trao đi th t, đin tín có liên quan đn vic thc hin
L/C. S hiu ca L/C còn đc dùng đ ghi vào các chng t có liên quan trong b chng
t thanh toán ca L/C.
- a đim m L/C: Là ni mà ngân hàng m L/C vit cam kt tr tin cho ngi
xut khu. a đim này có ý ngha quan trng trong vic chn lut áp dng khi xy ra
tranh chp nu có.
Thang Long University Library
11
- Ngày m L/C: Là ngày bt đu phát sinh s cam kt ca ngân hàng m L/C đi
vi ngi xut khu, là ngày ngân hàng m L/C chính thc chp nhn đn đ ngh m
L/C ca nhà nhp khu, tc là mt kh c dân s gia ngân hàng và nhà nhp khu đã
hình thành k t ngày đó, đó cng là ngày bt đu tính thi hn hiu lc ca L/C, và cui
cùng, ngày m L/C cng là mc thi gian đ ngi xut khu kim tra xem ngi nhp
khu có thc hin m L/C đúng hn nh quy đnh trong hp đng hay không.
d) Tên và đa ch ca các bên liên quan: Ngi yêu cu m L/C, ngi hng li
L/C, ngân hàng m L/C, ngân hàng thông báo L/C…
e) Loi tin và tng s tin ca th tín dng: Là mt ni dung rt quan trng, vì
vy vic quy đnh nó trong L/C cng rt cht ch, phi đc ghi bng c s ln ch và
phi thng nht vi nhau. Tên đn v tin t phi rõ ràng, c th, không nên ghi s tin
di dng s tuyt đi, vì nh vy có th gây khó khn trong vic giao hàng và nhn tin
ca bên bán. Theo điu 30 UCP 600 thì các t “vào khong”, “xp x”, “đ chng” hoc
các t tng đng đc hiu là cho phép dung sai 10%.
f) Thi hn hiu lc, thi hn tr tin và thi hn giao hàng ghi trong L/C:
- Thi hn hiu lc ca L/C: Là thi hn mà ngân hàng m L/C cam kt tr tin
cho ngi xut khu, nu ngi xut khu xut trình b chng t thanh toán trong thi
hn đó và phù hp vi nhng điu đã quy đnh trong L/C. Thi hn hiu lc ca L/C bt
đu tính t ngày m L/C đn ngày ht hiu lc ca L/C. Ngày m L/C trc ngày giao
hàng mt thi gian hp lý, ngày ht hn hiu lc ca L/C phi sau ngày giao hàng mt
thi gian hp lý.
- Thi hn tr tin ca L/C: iu này hoàn toàn tùy thuc vào quy đnh ca hp
đng. Thi hn tr tin có th nm trong thi hn hiu lc ca L/C (nu tr ngay) hoc có
th nm ngoài thi hn hiu lc ca L/C (nu tr chm).
- Thi hn giao hàng: c ghi trong th tín dng và cng do hp đng thng
mi quy đnh. ây là thi hn quy đnh bên bán phi chuyn giao hàng cho bên mua k
t khi th tín dng có hiu lc. Thi hn giao hàng liên quan cht ch vi thi hn hiu
lc ca th tín dng.
g) iu khon v hàng hóa: Gm có tên hàng, s lng và trng lng, giá c, quy
cách phm cht, bao bì, ký hiu…
h) Nhng ni dung v vn ti, giao nhn hàng hóa: iu kin, c s giao hàng
(FOB, CIF…), ni gi hàng, ni giao hàng, cách vn chuyn và cách giao hàng…cng
đc ghi vào L/C. Thông thng điu kin giao hàng tùy thuc vào kh nng cung ng
hàng ca nhà xut khu, kh nng nhn hàng ca nhà nhp khu, kh nng vn chuyn
12
ca phng tin vn ti. Nu nhn thy nhng điu kin giao hàng ghi trong L/C không
th thc hin đc thì ngi xut khu có th đ ngh điu chnh L/C.
i) Các chng t phi xut trình: Yêu cu v vic ký phát các loi chng t cn phi
đc nêu rõ ràng c th và cht ch trong L/C. Các yêu cu này xut phát t đc đim ca
hàng hóa, ca phng thc vn ti, ca công tác thanh toán và tín dng, ca tính cht hp
đng và các ngun pháp lý có liên quan đn vic thc hin hp đng đó.
k) S cam kt tr tin ca ngân hàng m L/C: Là ni dung cui cùng ca L/C và
nó ràng buc trách nhim ca ngân hàng m L/C đi vi L/C này.
l) Nhng điu khon đc bit khác nh: Phí ngân hàng đc tính cho bên nào, điu
kin đc bit hng dn đi vi ngân hàng chit khu, dn chiu s UCP áp dng…
m) Ch ký ca ngân hàng m L/C: Mt L/C đc m bng th thì phi có ch ký
y quyn ca phía ngân hàng m L/C. Nu L/C đc m bng telex hoc bng đin
SWIFT thì trên L/C không có ch ký mà có mt mã quy c gia các ngân hàng đ tránh
trng hp gi mo.
1.2.5.3. Mt s loi L/C thông dng
- L/C không th hy ngang (Irrevocable L/C): Là loi L/C sau khi đã đc m thì
vic sa đi, b sung hoc hy ngang ch đc ngân hàng tin hành theo tha thun ca
tt c các bên có liên quan. Theo UCP 600, tt c các loi th tín dng là không th hy
ngang. Còn theo các UCP khác, mt L/C không ghi rõ là L/C hy ngang hay không hy
ngang đc hiu là L/C không hy ngang.
- L/C không hy ngang có xác nhn (Irrevocable Confirmed L/C): Là loi L/C
không th hy ngang, đc mt ngân hàng khác xác nhn tr tin theo yêu cu ca
NHPH.
- L/C không hy ngang không xác nhn (Irrevocable Unconfirmed L/C): Là loi
L/C không hy ngang do mt ngân hàng m và ch ngân hàng này chu trách nhim tr
tin cho ngi th hng, h không yêu cu ngân hàng nào khác xác nhn đm bo vic
tr tin.
- L/C chuyn nhng (Transferable L/C): Là loi L/C mà ngi hng li th nht
có th yêu cu ngân hàng chuyn nhng mt phn hay toàn b giá tr cho mt hay nhiu
ngi hng li khác. Loi L/C này thng đc áp dng trong thng mi quc t qua
trung gian.
- L/C tun hoàn (Revolving L/C): Là loi L/C không hy ngang mà sau khi đã s
dng ht giá tr ca nó hoc đã ht thi hn hiu lc thì nó li t đng có giá tr nh c và
tip tc đc s dng mt cách tun hoàn trong mt thi gian nht đnh cho đn khi tng
giá tr hp đng đc thc hin. Loi L/C này thng đc s dng trong mua bán nhng
Thang Long University Library
13
mt hàng ln, giao hàng thng xuyên đnh kì trong thi gian dài, vi s lng ít thay đi
nhm đn gin hóa th tc m L/C.
- L/C giáp lng (Back-to-back L/C): Sau khi nhn đc L/C gc t NHPH, nhà
xut khu s dng L/C này đ th chp m mt L/C khác cho ngi khác th hng, vi
ni dung tng t L/C ban đu, L/C m sau gi là L/C giáp lng.
- L/C đi ng (Reciprocal L/C): Là loi L/C ch bt đu có hiu lc khi th tín
dng ca bên đi tác đc m ra. L/C này thng đc s dng trong phng thc mua
bán hàng đi hàng hoc gia công hàng hóa khi ngi cung cp nguyên liu và ngi nhn
gia công hai quc gia khác nhau.
- L/C d phòng (Standby L/C): Là loi L/C th hin ngha v ca ngân hàng phát
hành ( đây là ngân hàng phc v ngi xut khu) ti ngi nhp khu trong vic thanh
toán li khon tin mà ngi xut khu đã vay hoc đc ng trc, thanh toán khon n
ca ngi xut khu, bi thng nhng thit hi do ngi xut khu không thc hin
ngha v giao hàng ca mình. L/C d phòng là loi L/C đm bo cho ngi nhp khu
trong trng hp ngha v ca ngi xut khu không đc thc hin.
- L/C điu khon đ (Red clause L/C): Là L/C mà NHPH cho phép NHTB ng
trc cho ngi th hng đ mua hàng hóa, nguyên liu phc v sn xut hàng hóa theo
L/C đã m. S tin ng trc này đc ly t tài khon ca ngi m L/C, ngha là tín
dng thng mi, mà không phi là tín dng ca NHPH hay NHTB. NHTB ch thc hin
các th tc theo điu khon ca L/C mà không cam kt hoc chu trách nhim v s tin
đó. Vic ng tin đc NHPH y quyn cho NHTB thc hin. Sau đó (hoc trc đó)
NHPH s (hoc đã) trích tài khon ca ngi m L/C chuyn (hoc hoàn tr) cho NHTB.
- L/C tr ngay (L/C at sight): Là loi L/C trong đó thanh toán đc thc hin ngay
lp tc cho ngi th hng khi ngi này xut trình đc b chng t phù hp trong
thi hn hiu lc ca L/C.
- L/C tr chm (Deferred payment L/C): Là loi L/C trong đó vic thanh toán đc
thc hin sau mt s ngày nht đnh k t mt ngày đc quy đnh trong L/C (thông
thng là ngày ngi bán giao hàng hoc xut trình b chng t phù hp). Vic thanh
toán L/C tr chm có th đc thc hin mt ln duy nht hoc tr chm chia làm nhiu
ln theo tha thun gia các bên.
1.2.6. Tính u vit ca phng thc tín dng chng t
1.2.6.1. i vi ngi xut khu
Th tín dng là cn c xác nhn ca NHPH v vic thanh toán tin hàng cho nhà
xut khu bt chp tình hình tài chính ca nhà nhp khu nh th nào, nu b chng t
xut trình phù hp vi quy đnh ca th tín dng. Do có đc s đm bo bng cam kt
14
ca NHPH th tín dng, ch không phi ph thuc vào thin chí thanh toán ca ngi
nhp khu nên phng thc TDCT là la chn t ra có u th vt tri so vi các phng
thc thanh toán khác đi vi ngi xut khu.
Trong trng hp L/C tr chm có thi hn, ngi xut khu cng có th nhn
đc tin thanh toán trc bng cách chit khu b chng t vi ngân hàng ca mình
(hay bt c mt ngân hàng nào khác), điu này giúp cho ngi xut khu có th nhanh
chóng quay vòng vn, đu t cho hot đng sn xut kinh doanh tip theo ca mình. ây
là u đim ca phng thc TDCT mà các phng thc khác không có đc.
c bit vi s linh hot ca phng thc TDCT, ngi xut khu có th yêu cu
phát hành mt loi L/C phù hp vi điu kin hin ti ca mình nh: Ngi xut khu
yêu cu ngi nhp khu phát hành L/C điu khon đ đ đc ng trc tin đ sn
xut, mua hàng hóa.
Ngoài ra, ngi xut khu còn đc ngân hàng cung cp nhiu dch v nh: kim
tra L/C, t vn và tài tr giúp các th tc trong mua bán quc t, mua bán ngoi t, thông
tin v ri ro quc gia, các báo cáo v nng lc tài chính ca NHPH…
1.2.6.2. i vi ngi nhp khu
Phng thc TDCT giúp ngi nhp khu yên tâm hn rng ngi xut khu s
tuân th theo nhng điu khon, điu kin ca L/C. Bi nu ngi xut khu không thc
hin đúng các điu khon ca L/C thì ngân hàng s t chi thanh toán. Còn nu có s sai
sót trong b chng t, nhà xut khu không xut trình đc b chng t hoàn ho mà
ngân hàng vn thanh toán thì ngi nhp khu có th t chi thanh toán cho ngân hàng.
Nu tình hình tài chính không cho phép ngi nhp khu thanh toán ngay khi nhn
hàng hóa thì h có th thng lng vi ngi xut khu đ m L/C tr chm, hay trong
trng hp mua bán thng xuyên mt mt hàng nht đnh, giao hàng đnh kì vi s
lng không đi, ngi nhp khu cng có th thng lng m L/C tun hoàn nhm
gim bt chi phí m L/C.
Ngi nhp khu có th tn dng đc tín dng ca ngân hàng nu đc ngân
hàng cho phép áp dng mt t l min ký qu mt phn hay toàn b tr giá L/C theo tng
giai đon nhp hàng. ng thi, ngi nhp khu còn có kh nng nhn đc các khon
vay đ tài tr cho tin hàng nhp khu ti khi nhn đc tin bán hàng. Khon vay này
nm trong hn mc tín dng nhp khu do ngân hàng thu xp cho ngi nhp khu.
Ngoài ra, ngân hàng còn cung cp các dch v tài tr nh: các loi tài tr phát hành th tín
dng, bo lãnh thanh toán, bo lãnh vn đn…
Do ngi xut khu có đc cam kt thanh toán ca ngân hàng, ngi nhp khu
có th thng lng đ đt đc giá c tt hn và m rng đc quan h khách hàng
Thang Long University Library
15
cng nh quy mô kinh doanh, gim thiu các tranh chp có th xy ra gia ngi nhp
khu và ngi xut khu.
1.2.6.3. i vi ngân hàng
Tín dng chng t là mt nghip v quan trng trong hot đng ca mt ngân
hàng. Nghip v này đem li kh nng sinh li và thu nhp tích ly cho các ngân hàng
nh:
- Li nhun t vic kinh doanh ngoi t: Khi ngi xut khu mun bán ngoi t
ly bn t hay ngi nhp khu cn mua ngoi t thanh toán cho lô hàng nhp, ngân hàng
s thc hin giao dch mua hoc bán ngoi t vi khách hàng. Sau khi xác nhn giao dch,
ngân hàng tin hành bán li hay mua li vi s tin đã giao dch vi khách hàng khác đ
kim chênh lch hoc thc hin giao dch đi ng trên th trng liên ngân hàng.
- Ngân hàng thu đc các khon lãi do vic tài tr thng mi, ví d nh các
khon cho vay nhp khu hoc cho ngi xut khu vay đ sn xut, thu mua hàng xut
khu.
- Ngân hàng thu đc các khon phí dch v liên quan đn L/C nh phí m L/C,
phí thông báo, phí xác nhn, phí tu chnh L/C…
Hot đng nghip v TDCT giúp ngân hàng m rng và hoàn thin nghip v kinh
doanh ca ngân hàng nh nghip v kinh doanh ngoi hi, tài tr cho vay XNK, bo
lãnh… ng thi cng giúp ngân hàng m rng đc quan h vi các ngân hàng khác.
ây s là mt li th cnh tranh ln ca ngân hàng, giúp nâng cao uy tín ca ngân hàng
trên th trng tài chính quc t.
1.3. Ri ro trong phng thc thanh toán tín dng chng t
1.3.1. Khái nim ri ro
Ri ro là mt yu t tn ti trong tt c mi lnh vc ca cuc sng, hin din trong
hu ht mi hot đng ca con ngi. Bàn v khái nim ri ro, cho đn nay, cha có đc
đnh ngha thng nht v ri ro. Các tác gi khác nhau đa ra nhng đnh ngha khác nhau
v vn đ này. Tuy nhiên, có th chia quan đim ca các tác gi trên thành hai trng phái
ln là trng phái truyn thng và trng phái hin đi.
Theo trng phái truyn thng, ri ro là nhng thit hi, mt mát, nguy him hoc
các yu t liên quan đn nguy him, khó khn, hoc điu không chc chn có th xy ra
cho con ngi.
Trong khi đó, theo trng phát hin đi, ri ro là s bt trc có th đo lng đc.
Trong cun Risk management and Insurance xut bn nm 1995, các tác gi C.Arthur
William, Michael L.Smith và Peter C. Young vit: “Ri ro là s bin đng tim n
nhng kt qu. Ri ro có th xut hin trong hu ht mi hot đng ca con ngi. Khi có