SKKN áp DỤNG một số kỹ NĂNG vào GIẢNG dạy môn âm NHẠC TRONG TRƯỜNG TIỂU học

Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
MỤC LỤC
S T T NỘI DUNG TRANG
A ĐẶT VẤN ĐỀ ………………………. 2
I Tên đề tài …………………………… 2
II
Lý do chọn đề tài ………………………….
2
III Mục đích nghiên cứu ………………… 3
IV
Nhiệm vụ và PP nghiên cứu ………………
3
1
Nhiệm vụ nghiên cứu ………………………
3
2
Phương pháp nghiên cứu ………………….
4
B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ………………. 5
I
Cơ sở lý luận ………………………………
5
II
Cơ sở thực tiễn ……………………………
5
III
Những biện pháp thực hiện ………………
6
1
Hướng dẫn vận động phụ họa ……………
6

2
Các bước cơ bản trong một tiết dạy ……
16
3
Một số kĩ năng giúp học sinh hát và cảm thụ
âm nhạc ………………………………………
17
IV
Kết Quả Thực Hiện …………………………
22
V
V BÀI HỌC KINH NGHIỆM …………
24
C KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ ……… 25
1
Những đề xuất,kiến nghị …………………
25
2
Kết luận ……………………………………
25

PHẦN A: ĐẶT VẤN ĐỀ
I. TÊN ĐỀ TÀI: ÁP DỤNG MỘT SỐ KỸ NĂNG VÀO GIẢNG DẠY MÔN ÂM
NHẠC TRONG TRƯỜNG TIỂU HỌC.
1
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
II.LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Mỗi chúng ta từ khi mới cất tiếng khóc chào đời đã được đắm chìm vào trong
thế giới Âm nhạc tuyệt diệu, đó là những lời ru ngọt ngào của Bà, của Mẹ, của Chị …

Và cứ thế âm nhạc luôn song hành, gắn bó mật thiết với đời sống của mỗi con người,
thậm chí đến khi ta mất đi những thanh âm nỉ non réo rắt vẫn luôn theo ta, đưa tiễn ta
đi về cõi vĩnh hằng.Thật vậy quả là không sai khi người ta nói “Âm nhạc là một nhu
cầu không thể thiếu trong đời sống tinh thần của con người” nói chung và trẻ em nói
riêng . Trẻ em được tham gia ca hát là được tự hoạt động để nhận thức thế giới xung
quanh và bản thân mình. Âm nhạc bằng ngôn ngữ đặc thù của mình như: giai điệu,
nhịp điệu, tính chất chặt chẽ về tiết tấu, sự hài hoà về âm thanh và đặc biệt qua hoạt
động phụ họa giúp học sinh mở rộng tầm hiểu biết, cảm nhận sâu sắc hơn về bài hát
đã học, mang lại cảm giác, xúc động về thẩm mỹ mới mẻ, mạnh mẽ. Giúp cho các em
tự tin trước tập thể đồng thời phát triển trí tuệ, óc tưởng tượng và có tác dụng giáo dục
tình cảm, đạo đức cho trẻ em. Việc triển khai môn học Âm nhạc ở trường Tiểu học có
ý nghĩa nhân văn rất lớn, phù hợp với công ước quốc tế về quyền trẻ em. Qua các bài
học, các em được nghe hát, nghe nhạc, được tập hát kết hợp vận động phụ họa, được
biết một số kiến thức phổ thông về Âm nhạc. Tất cả những cái đó sẽ tạo thành một
trình độ văn hoá âm nhạc tối thiểu để góp phần cùng các môn học khác giáo dục nhân
cách, làm cho các nội dung học tập ở nhà trường có tính toàn diện, làm thăng bằng,
hài hoà các hoạt động của trẻ em. Tuy nhiên trong thực tế giảng dạy số giáo viên được
đào tạo chuyên ngành chưa nhiều. Nằm trong địa hình vùng sâu, vùng xa của
Huyện,của Tỉnh nên lực lượng giáo viên Âm nhạc chủ yếu là giáo viên chủ nhiệm
được đưa ra phụ trách môn âm nhạc ( Cụ thể toàn huyện Dầu Tiếng có 18
trườngTH nhưng chỉ có 3 giáo viên âm nhạc được đào tạo chính quy)
nên chưa có cơ hội để nghiên cứu, tìm tòi,những phương pháp mới mà dạy theo
những thói quen trước đây nên chưa, hoặc không chú trọng đến kỹ năng rèn hát cho
2
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
các em và đặc biệt gặp rất nhiều khó khăn khi hướng dẫn các em hát kết hợp vận động
phụ họa.
- Căn cứ vào tình hình thực tiễn của nhà trường, thực trạng giảng dạy môn Âm
nhạc tại địa phương.Với mong muốn tìm ra những biện pháp giáo dục học sinh một

cách nhẹ nhàng thoải mái và yêu thích môn học, tôi đã chọn đề tài “Áp dụng một số
kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu Học” .Hi vọng với chút
kinh nghiệm nhỏ của bản thân sẽ giúp quý thầy cô, quý đồng nghiệp phần nào trong
việc soạn giảng, góp phần nâng cao chất lượng dạy và học môn Âm nhạc.
III. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
-Hình thành và phát triển năng lực cảm thụ âm nhạc của học sinh, tạo cho các em có
trình độ văn hoá âm nhạc nhất định, góp phần giáo dục toàn diện và hài hoà nhân cách
của các em.
-Tạo cho học sinh hứng thú, niềm vui khi học hát, nghe ca nhạc. Giáo dục năng lực
cảm thụ âm nhạc, kích thích tiềm năng nghệ thuật, làm cho đời sống tinh thần của trẻ
thêm phong phú. Phát triển trí tuệ, bồi dưỡng tình cảm trong sáng, lành mạnh, hướng
tới chân, thiện, mĩ góp phần làm thư giãn đầu óc, làm cân bằng các nội dung học tập
khác ở tiểu học.
-Khích lệ học sinh tự tin, hăng hái tham gia vào các hoạt động âm nhạc, làm cho đời
sống tinh thần phong phú, lành mạnh, tạo điều kiện để các em bộc lộ và phát triển
năng khiếu.
IV. NHIỆM VỤ VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
1. Nhiệm vụ nghiên cứu:
3
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
Để đạt mục đích nêu trên, bản thân tôi đã xác định được những nhiệm vụ cần
nghiên cứu sau:
- Nghiên cứu cơ sở lý luận của đề tài:
- Tìm hiểu, tham khảo các tài liệu, phương tiện truyền thông có liên quan đến bộ môn
Âm nhạc.
- Tìm hiểu tâm sinh lý học sinh Tiểu Học.
- Tìm hiểu thực trạng học tập môn Âm nhạc của học sinh, tình hình thực tế giảng dạy
môn Âm Nhạc tại địa phương.
- Tìm ra các biện pháp nhằm giúp học sinh mạnh dạn hơn, biết cảm nhận những

giai điệu, những hình ảnh đẹp trong bài hát bằng nhiều hình thức, yêu thích môn âm
nhạc ở Tiểu Học.
2. Phương pháp nghiên cứu:
- Để làm được những điều đã nêu trên thì trong những năm giảng dạy vừa qua
tôi đã lập ra những việc cần làm trong năm học, tìm ra những biện pháp nhằm tạo mọi
điều kiện cho các em có được sự ham thích, niềm đam mê âm nhạc qua các phương
pháp sau:
- Phương pháp trực quan.
-Phương pháp luyện tập.
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu, giáo trình.
- Phương pháp kiểm tra đánh giá.
- Tổng kết kinh nghiệm qua thực tế giảng dạy các lớp được phân công.
PHẦN B: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
4
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
I. Cơ sở lý luận:
-Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó khác rất nhiều so với môn
học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách tuyệt đối nhưng lại đòi hỏi
người học phải có sự yêu thích, sự đam mê , điều này không phải học sinh nào cũng
có được. Học Âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây thư giãn, thoải mái,
học mà chơi, chơi mà học. Thông qua những giai điệu, những câu hát, những lời ca,
những cử chỉ, những điệu bộ, Âm nhạc giúp các em nhận thức được bằng những hình
tượng âm thanh, giai điệu, kích thích cảm xúc của các em, giúp các em cảm thụ những
giai điệu qua từng câu hát, từng nét nhạc.
Giáo viên âm nhạc bậc Tiểu học là người hình thành ở các em những cơ sở ban
đầu cho sự tiếp thu nghệ thuật âm nhạc và phát hiện những mầm non có năng khiếu âm
nhạc để sớm có điều kiện bồi dưỡng các em thành nhân tài của đất nước. Muốn vậy, GV
dạy bộ môn Âm nhạc phải có hiểu biết cơ bản về lý thuyết âm nhạc, phải rèn luyện để
có những kĩ năng thực hành giúp các em hát đúng,hát với tất cả sắc thái biểu cảm và

hình thành ở các em cảm xúc và thị hiếu lành mạnh.
II. Cơ sở thực tiễn:
-Từ năm học 2000 – Nay(2014) được sự phân công của Ban giám hiệu nhà
trường, tôi trực tiếp giảng dạy bộ môn Âm nhạc. Để học sinh học tập tốt môn học bản
thân tôi luôn tìm tòi những phương pháp dạy học cho phù hợp đúng với lứa tuổi, đúng
trương trình, tạo hứng thú cho học sinh yêu thích môn học. Tôi luôn tìm những phương
pháp để đưa phong trào ca hát của nhà trường đạt kết quả và hoàn thành tốt nhiệm vụ
được phân công. Tuy nhiên trong khi nhận thức, sự hiểu biết, giọng hát của học sinh
không đồng đều, có những em có giọng hát, hát đúng giọng, có những em hay hát lạc
giọng, chưa mạnh dạn tham gia biểu diễn các bài hát hoặc biểu diễn chưa tự nhiên, chưa
mạnh dạn nhận xét về tư thế biểu diễn của bạn mình hoặc về giai điệu tiết tấu các bài
hát, các tác phẩm âm nhạc được nghe. Khi được phân công dạy và dự giờ đồng nghiệp
trong huyện tôi so sánh cách dạy của bản thân và các đồng nghiệp khác, tôi phát hiện
được là chúng ta chưa khám phá hết khả năng âm nhạc của các
em. Khi dạy hát, các em hát sai nhạc tại một điểm ở nhiều lớp nhưng giáo viên
không chú ý và thường lướt qua, thấy các em hát đúng lời là được mà không chú ý đến
cao độ,trường độ, tiết tấu hoặc biểu cảm, sắc thái của bài.Trong khi đó chỉ cần người
5
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
giáo viên có những gợi ý hoặc thực nghiệm một vài lần là các em hoàn toàn có thể thực
hiện tốt.
Tôi nghĩ, với sự cảm nhận nhạy bén của các em cùng với phương pháp dạy học
thích hợp, đúng đắn của giáo viên sẽ giúp học sinh hát đúng hơn, hay hơn, tạo cho học
sinh hứng thú, niềm vui khi học hát, nghe nhạc. Giáo dục cho các em năng lực cảm thụ
âm nhạc, làm cho đời sống tinh thần trẻ thêm phong phú. Góp phần giáo dục tính tập
thể, tính kỷ luật, tính chính xác, khoa học … và làm thư giãn đầu óc trẻ. Chính vì lẽ đó,
tôi mạnh dạn áp dụng và viết kinh nghiệm nhỏ của bản thân nhằm chia sẻ với quý thầy
cô với mong muốn góp phần cho môn ÂM nhạc trong trường Tiểu học ngày càng đạt
hiệu quả cao.

III. Những biện pháp thực hiện:
1.Hướng dẫn vận động phụ họa.
- Ngày nay xã hội phát triển trong mọi lĩnh vực, đặc biệt là trong mảng văn hóa
văn nghệ có những bước tiến rõ rệt .Nếu nhìn lại khoảng mấy năm về trước khi ta xem
các trương trình văn nghệ trên truyền hình … Ta thấy người ca sĩ nắm vai trò chủ đạo
xuyên suốt trương trình biểu diễn, và điều đó ít nhiều mang lại cho người xem, người
nghe cảm giác đơn điệu.Nhưng với cuộc sống năng động hiện nay có lẽ ít có ca sĩ nào
dám tự tin thể hiện ca khúc mà không có những diễn viên, nhóm múa phụ họa. Ta có
thể thấy từ trương trình dành cho các em nhỏ như( Đồ Rê Mí) đến các trương trình
dành riêng cho các cụ già (Tiếng hát người cao tuổi)…Phần vận động phụ họa là
không thể thiếu ,và nó góp một phần thành công không nhỏ cho các trương trình đó.
Qua đây ta thấy vận động phụ họa là một bộ phận rất quan trọng trong đời sống âm
nhạc.Là người giáo viên, nhất là giáo viên phụ trách môn Âm nhạc trong trường Tiểu
Học, mỗi chúng ta phải có trách nhiệm hình thành cho các em những kĩ năng cơ bản
để các em phát triển một cách toàn diện nhất.Tuy nhiên không phải ai cũng có thể
dàn dựng một bài hát một cách phù hợp từ nội dung, nhịp điệu, lời ca một cách đơn
giản phù hợp với thời lượng học tập, và với trình độ của các em, nhất là đối với giáo
viên không chuyên trách.Vì vậy tôi mạnh dạn chia sẻ
6
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
một vài kinh nghiệm mà tôi đã áp dụng tương đối thành công trong các năm qua hi
vọng giúp ích được ít nhiều cho quý đồng nghiệp.
*Xác định nhịp:
-Đây là một bước rất quan trọng trong quá trình hướng dẫn vận động phụ họa.Đối
với giáo viên chuyên trách việc xác định nhịp thì rất đơn giản nhưng đối với giáo viên
không chuyên trách sẽ gặp nhiều khó khăn.Có một mẹo nhỏ rất đơn giản để xác định
nhịp đó là: Quan sát ô nhịp đầu tiên của khuông nhạc đầu tiên sẽ có số chỉ nhịp ví dụ
2/4 (Đây là nhịp hai bốn .Mỗi nhịp có hai phách mỗi phách bằng một nốt đen, phách
thứ nhất mạnh,phách thứ hai nhẹ) hoặc nhịp ¾ (Đây là nhịp ba bốn mỗi nhịp có ba

phách mỗi phách bằng một nốt đen, phách thứ nhất mạnh,phách thứ hai và phách thứ
ba nhẹ). Hay nhịp 4/4 (Đây là nhịp bốn bốn mỗi nhịp có bốn phách mỗi phách bằng
một nốt đen.Phách thứ nhất mạnh,phách thứ hai nhẹ,phách thứ ba mạnh vừa và phách
thứ tư nhẹ).Và nhịp 3/8 (Đây là nhịp ba tám mỗi nhịp có ba phách mỗi phách bằng
một nốt móc đơn) Trong chương trình Tiểu Học không có bài hát nào chuyển nhịp
nên số chỉ nhịp có tác dụng trong toàn bài vì thế ta có thể dễ dàng xác định được nhịp
của bài. Việc xác định nhịp là một bước rất quan trọng vì nó giúp ta xác định được
tính chất các loại nhịp: Như nhịp hai bốn thường mang tính chất rộn ràng, sôi động,
tươi vui…Còn nhịp ba bốn ,ba tám lại mang tính chất nhẹ nhàng, uyển chuyển, nhịp
nhàng…Hay nhịp bốn bốn lại mang tính chất dàn trải, tự sự vv…Khi đã nắm bắt
được nhịp và tính chất của nhịp ta kết hợp với tiết tấu và mô típ của bài nhạc sẽ dễ
dàng đưa ra các động tác phụ họa phù hợp.
.Khi đã xác định được nhịp ta tiếp tục xác định xem bài hát có tất cả bao nhiêu ô
nhịp, bài hát có dấu quay lại hay nhắc lại không? Bài hát có nhịp lấy đà không? Từ
đó ta kết hợp với lời ca để có những động tác nhịp nhàng giữa âm nhạc và lời ca.
*Xác định nội dung bài:

7
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
Một bước không thể bỏ qua đó là việc xác định nội dung tổng thể bài, xác định nhịp
điệu và sắc thái bài hát, xác định tâm tư, tình cảm mà tác giả gửi gắm vào trong tác
phẩm đó.Bước tiếp theo ta phân tích lời ca trong từng câu nhạc để đưa ra động tác vận
động phù hợp.
*T ậ p v ậ n độ ng ph ụ ho ạ
Sau khi các em đã nắm vững giai điệu, thuộc lời ca và tiết tấu của bài hát, tôi
hướng dẫn các em một vài động tác phụ hoạ. Bởi vì đặc điểm của học sinh

tiểu học
nói chung là các em rất thích hoạt động. Nếu suốt cả tiết học các em phải ngồi

nghiêm sẽ gây cho các em sự căng thẳng,

gò bó, không gây được hứng thú học tập
ở các em. Khi hát kết hợp làm động tác

múa phụ hoạ tôi thấy các em rất thích và
học rất nhanh những động tác do giáo

viên hướng dẫn. Đặc biệt có những em còn
sáng tạo thêm những động tác mới rất

đẹp và phù hợp. Do đó, đây còn là một hình
thức để phát triển khả năng cảm thụ âm

nhạc của học sinh.Trước hết người giáo
viên vận động mẫu một lần, đây là khâu rất quan trọng vì có tạo được cảm hứng của
các em hay không phụ thuộc vào khâu này,Vì vậy giáo viên phải chuẩn bị thật kỹ
trước khi lên lớp.
* Biểu diễn
Sau khi cho cả lớp hát + múa bài hát và các em nắm được động tác phụ họa . Tôi tổ
chức thay đổi hình thức biểu diễn:
Hướng dẫn các em lên biểu diễn trước lớp.

Tôi cho các em thi đua biểu diễn theo nhóm,
thi đua giữa các bạn nam vàcác bạn nữ.

Đại diện cho các em nam lên hát + múa phụ
hoạ.

Đại diện cho các em nữ lên hát + múa phụ hoạ.Mời các em biểu diễn cá nhân,

song,tam ca……
Sau mỗi lần các em biểu diễn tôi cho các em khác nhận xét phần biểu diễn của các bạn.
Đa số các em

nhận xét tương đối tốt. Các em đã chỉ ra được những bạn hát đúng và múa
đẹp,

những bạn còn sai sót. Sau đó tôi gọi lên biểu diễn theo tinh thần xung phong. Đa
số các em rất hào hứng

và thích được lên biểu diễn trước lớp. Với hình thức này, các em
được rèn luyện

tính bạo dạn, tự tin và và khả năng biểu diễn trước đông người.
8
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
Sau đây tôi xin ví dụ minh họa một tiết hướng dẫn vận động phụ họa , hi vọng qua
đây sẽ giúp quý đồng nghiệp phần nào trong quá trình soạn giảng những tiết có vận
động phụ họa.
TIẾT: 11
9
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
- Bài hát viết ở nhịp 2/4 có tất cả là 35 nhịp (Trong đó có 33 nhịp hoàn chỉnh, một
nhịp lấy đà và một nhịp bù) bài hát có hai lời nên có sử dụng dấu quay lại. Nội
dung bài giáo dục các em luôn cố gắng học giỏi, chăm ngoan, xứng đáng là thế hệ
tương laicủa đất nước.Bài hát có giai điệu trong sáng, nhịp điệu tươi vui nhịp nhàng.
- Bước tiếp theo ta tiến hành chia câu.Bài này tôi chia thành 8 câu hát trong đó lời 1
gồm 6 câu và lời 2 là 2 câu ( Lời 2 phần điệp khúc nhắc lại nên tôi không đề cập tới)

Hướng dân câu 1: Khi trông phương đông vừa hé ánh dương :Câu hát này gồm có 4
nhịp, ở nhịp lấy đà cho các em đứng yên, khi vào nhịp ta cho các em nhún chân
theo nhịp, hai tay xòe ngang hông từ từ đưa lên cao khi hết câu hát.

Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
10
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học

Hướng dẫn câu 2: Khăn quàng trên vai chúng em tới trường.
.
Tiếp tục nhún chân nhịp nhàng hai tay đưa lên vai đến hết câu.
Hướng dẫn câu 3: Em yêu khăn em càng gắng học hành.
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
11
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
Nhún chân nhịp nhàng hai tay bắt chéo trước ngực đến hết câu.
Hướng dẫn câu 4 : Sao cho xứng cháu Bác Hồ Chí Minh.
3 2 1
Nhún chân nhịp nhàng hai tay từ từ bung lên cao sang hai bên.
(Theo thứ tự 1-2-3)
Hướng dẫn câu 5: Nhìn bao khăn thắm tươi, lòng ngập bao sướng vui,…
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
12
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
Hát vang lên chào đón tương lai
*Nhún chân nhịp nhàng, một tay xòe ngửa trước ngực một tay bắt chéo
trước ngực (đến chỗ hát vang lên…)Hai tay bắc thành hình loa trước miệng
Hướng dẫn câu 6 : Màu khăn tươi nhắc em, học tập luôn gắng siêng, làm sao
cho khăn quàng thắm mãi vai em.
Màu khăn tươi nhắc em, ………………

Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
13
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
Học tập luôn gắng siêng…
…Làm sao cho khăn quàng thắm mãi vai em.
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
14
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
*Nhún chân nhịp nhàng hai tay đưa lên giống như cầm sách (đến chỗ làm sao
cho… vai em) Hai tay đưa lên hai vai.
Hướng dẫn câu 7 (Lời 2): Em reo vang muôn lời ca sáng tươi ,Lao động
kiến thiết chúng em xây đời.
Nhún chân nhịp nhàng, hai tay đưa lên cao đồng thời lắc hai bàn tay cho đến hết
câu.
Hướng dẫn câu 8 : Tương lai em như ngàn đóa hoa tươi, Nở trong ánh nắng tưng
bừng sớm mai.
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
15
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
* Nhún chân nhịp nhàng, hai tay từ từ đưa chéo liên tục vòng tròn, bốn lần
sao cho vừa hết câu hát thì hạ xuống.
*Phần điệp khúc thực hiện lại giống như ở lời 1 cho đến hết bài
(Nhìn bao khăn…em)
&. Một số lưu ý khi hướng dẫn vận động:
- Tùy vào từng bài cụ thể mà cho các em nhún chân theo phách hoặc theo nhịp.
-Chú ý thống nhất cho các em nhún về bên phải hay bên trái trước.
-Khi đưa tay chỉ không nên chỉ bằng một ngón tay, mà ta thực hiện cuộn ngón
giữa
-và ngón cái lại, các ngón còn lại sẽ tạo hình rất đẹp.
-Khi vận động mắt phải luôn nhìn theo các động tác của tay, như vậy mới thể

hiện được hết tâm tư tình cảm bài.
*Tương tự ở các bài khác quý thầy cô áp dụng phương pháp nêu trên thì sẽ
có những động tác phụ họa phù hợp với nội dung cũng như tư tưởng của bài.
Một vài kinh nghiệm nhỏ xin chia sẻ. hi vọng giúp được quý đồng nghiệp phần
nào trong soạn giảng.
2.Các bước cơ bản trong một tiết dạy hát.
-Phần giới thiệu bài:Đây là khâu rất quan trọng vì giới thiệu hay,sát thực,lôi
cuốn sẽ giúp học sinh hứng thú học.Không nên giới thiệu qua loa đơn điệu hoặc
giới thiệu quá dài dòng dễ trở lên nặng nề.
-Hát mẫu hoặc nghe băng:Tốt nhất là giáo viên nên hát mẫu đầy đủ bài trình
Bày bài nhiệt tình với phong cách hấp dẫn để thu hút sự chú ý của các em.
-Hướng dẫn khởi động giọng: giáo viên cần xác định bài viết ở giọng gì để bắt
giọng chủ âm cho đúng.
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
16
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học

-Trao đổi sau khi hát mẫu giúp các em có cảm nhận sâu sắc hơn về bài hát có
thể cho các em nói lên sự cảm nhận của mình hoặc nêu câu hỏi gợi ý cho các
em trả lời.
-Sử dụng đàn để lấy giọng phù hợp với tầm cữ giọng của các em giúp các em
đễ hát,hát đúng,hát hay và góp phần giữ gìn giọng hát cho các em khỏi hỏng.
-Đàn giai điệu cho các em nghe để cảm nhận và ghi nhớ giai điệu.
-Hướng dẫn học từng câu ngắn,hát chậm,rõ ràng (nếu có từ khó thì giải thích)
sau đó đếm nhịp và lắng nghe học sinh hát.
-Khi học sinh hát dùng đàn đánh theo giai điệu (không nên đệm vội).
-Hướng dẫn hát ôn để củng cố bài hát:
+Hướng dẫn hát ôn với yêu cầu nghệ thuật cao.Hát đúng cao độ, trường độ, sắc
thái, tình cảm bài, cả nét mặt cũng như động tác.
+Hướng dẫn hát ôn với dạng trò chơi: Hát lĩnh xướng, đối đáp, hát hòa giọng hát

thầm gõ tiết tấu, hát bằng các âm sắc khác nhau, hát bằng các âm A-U-I, hát kết
hợp nhảy múa vv……
-Hướng dẫn hát thi đua giữa các tổ nhóm: Đây là một thủ pháp rất đơn giản
nhưng lại có hiệu quả rất cao đối với môn âm nhạc và đối tượng học sinh Tiểu
học.
-Khi học sinh hát sai phải sửa cụ thể: lên cao hay xuống thấp? luyến lên hoặc
luyến xuống? thêm dấu hay bớt dấu vv……….Giáo viên nên hát mẫu chậm
rõ ràng hoặc bắt chước học sinh hát sai để các em nhận xét so sánh.
-Có thể tách riêng bộ phận hát sai để cho các em nghe và luyện tập nhưng cũng
không nên sửa quá lâu vì như vậy sẽ mất thời gian của cả lớp và những em hát
yếu sẽ mất tự tin.Tốt nhất là vẫn nên cho các em nghe nhiều lần vì giữa nghe và
hát có liên quan mật thiết với nhau, nghe nhiều lần, chính xác các em sẽ nhắc lại
đúng.
3. Một số kĩ năng giúp học sinh học hát và cảm thụ âm nhạc.
-Sau khi cho học sinh nghe hát mẫu. Tôi hướng dẫn học sinh đọc lời ca theo
tiết tấu.
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
17
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
-Khi hướng dẫn các em học hát từng câu, tôi dùng nhạc cụ đàn giai điệu,
hướng dẫn các em hát nhẩm và hát hoà theo đàn. Những câu hát khó học sinh
hát sai, tôi hát mẫu, sau lại đàn giai điệu hướng dẫn học sinh hát.
-Nhưng có những bài, những chỗ học sinh hát sai thành thói quen hay những
chỗ luyến, láy khó hát học sinh thường hát sai, nếu không biết cách sửa
thì khi sửa sai cho học sinh sẽ mất nhiều thời gian của tiết học, đồng thời làm
cho các tiết học căng thẳng, tạo tâm lý tự ti cho những em hát kém. Từ những
lý do trên tôi đã tìm tòi và áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy và đạt
được thành công nhất định .Xin mạnh dạn đưa ra để quý đồng nghiệp tham khảo.
* Kĩ năng “ phiên âm” (cho những tiếng hát có âm láy, luyến)
-Đây là kĩ năng rất hay gặp nhất là trong những bài dân ca mà các em

thường khó khăn khi thể hiện.
- Giáo viên chỉ ra những tiếng hát có âm luyến, láy trong câu hát.
- Vừa giải thích cách luyến, láy vừa phiên âm trên bảng cho học sinh nhận biết.
Ví dụ: Ở bài hát ƯỚC MƠ có từ Xinh ( Đô -La) Khi hát thể hiện như sau
Xinh… inh .Hay từ dưới : Dưới = Dưới…ươi……
- Chỉ trên tiếng hát đã phiên âm ( trên bảng) dùng động tác đánh luyến kết
hợp hát mẫu vài lần.
- Tập riêng các tiếng hát có âm luyến vài lần rồi mới chuyển sang dạy cả câu hát.
Hoặc bài Em yêu hoà bình- Nhạc và lời :Nguyễn Đức Toàn- lớp 4 “ yêu từng
gốc đa, bờ tre đường làng” tiếng hát “ tre” và “ đường” là hai âm luyến giáo
viên phiên âm giải thích như sau:
“ Tre”=tre è (son-pha) “ đường”=đường ương ( rề-la).
-Tương tự như vậy ta có thể phiên âm bất cứ những nốt có dấu luyến.
*Với thủ pháp này, tôi đã áp dụng trong giảng dạy, và các em đã hát đúng
những chỗ luyến, láy một cách dễ dàng.
Kĩ năng thêm bớt đấu thanh: (sử dụng cho những câu hát có âm vực
trầm, cao, cách nhau nửa cung nhằm giúp cho học sinh hát đúng cao độ):
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
18
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
- Sau khi đàn giai điệu và hát mẫu câu hát cần tập, giáo viên chỉ ra những
tiếng hát cần thêm bớt dấu thanh.
- Dùng phấn màu thêm hoặc bỏ dấu thanh những tiếng hát khó hát. Ví dụ:
Dạy bài “Bạn Ơi Lắng Nghe” Dân ca Ba Na ( lớp 4) có các
câu hát “Hỡi Bạn Ơi Cùng Nhau Lắng Nghe” ( đô-si-đô-son –la-đô-la)
Khi hát hướng dẫn các em bỏ thanh “ngã” ở từ hỡi, hát thành từ “hơi”
Hoặc từ “bạn” hát thành từ “ban….”
-Giáo viên hát mẫu tiếng hát đã thêm hoặc bớt dấu thanh vài lần, đàn giai điệu
và hát mẫu câu hát đó lần nữa rồi bắt giọng cho học sinh tập hát. Đây là thủ
pháp rất quan trọng, được áp dụng trong rất nhiều bài hát có trong chương trình

học của các em . Nó góp phần rất lớn để các em hát đúng cao độ chuần của bài.
Kĩ năng gõ đệm theo phách: (nhằm giúp HS hát đúng những chỗ có đảo
phách, nghịch phách):
-Đây là trường hợp rất khó dạy cho HS hát đúng vì trọng âm của tiết tấu không
trùng với trọng âm của tiết nhịp như bài “Tiếng hát bạn bè mình” Nhạc và lời
Lê Hoàng Minh (lớp 3). Bài “Em yêu hoà bình”. Nhạc và lời Nguyễn Đức Toàn
(lớp 4). Với trường hợp này GV cần phân tích rõ cách gõ phách và dùng dấu (x)
ghi vào bên dưới các tiếng hát để các em quan sát và thực hiện đúng.
Ví dụ: Câu hát: “Một chồi non thắm xanh lâu bền lá cành” (Bài “ Tiếng hát
bạn bè mình” Nhạc và lời Lê Hoàng Minh-lớp 3).
GV đánh dấu dưới các tiếng hát như sau:
Một chồi / non thắm /xanh /lâu /bền/ lá /cành/
X x x x x x xx
Bài này hai từ “lá cành” đảo phách từ phách nhẹ sang phách mạnh nên ta gõ
từ lá xong hát từ cành rồi mới gõ tiếp 2 phách.
- Phân tích cho HS nắm được tiếng hát nào rơi vào lúc động tác gõ phách
xuống, tiếng hát nào rơi vào lúc động tác gõ phách lên, tiếng hát nào ngân
dài cả 2 động tác gõ xuống và đưa lên lên.
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
19
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
- GV hát mẫu kết hợp dùng thước gõ theo mẫu đã ghi vài lần.
- Bắt giọng cho HS tập hát từ tốc độ chậm đến nhanh(theo yêu cầu của bài hát)
Trong những năm mới dạy các bài hát có đảo phách tôi cũng gặp nhiều khó
Khăn .Như vẫn trong bài “ Tiếng hát bạn bè mình” Nhạc và lời Lê Hoàng Minh
khi hát câu hát “ Một chồi non thắm xanh lâu bền lá cành” HS cứ ngân dài
tiếng “ lá” thành 1 phách và trọng âm rơi vào nửa phách đầu của tiếng “ cành”
và tiếng “cành” chỉ còn 1,5 phách. Hay câu “ Em yêu dòng sông hai bên bờ
xanh thắm” ở bài Em yêu hoà bình-N&L Nguyễn Đức Toàn (lớp 4) HS sinh
hát và gõ phách không chuẩn xác.

- GV phải mất nhiều thời gian để sửa sai mà cũng không hiệu quả. Đến khi tôi
áp dụng thủ pháp này vào giảng dạy thì tình trạng trên được khắc phục hiệu quả .
Không những với 2 bài này mà còn một số bài hát khác tôi cũng áp dụng và đã
đạt hiệu quả như mong muốn.
Kĩ năng “ đếm phách” (dùng tập cho HS ngân dài đủ trường độ của tiếng
hát và vào hát tiếp câu hát sau được đúng nhịp).
-Có những tiếng hát phải ngân dài 3 phách trở lên ở trong những trường hợp
này, các em thường mắc phải những nhược điểm là ngân dài không đủ phách
nên vào hát câu hát tiếp sau thường bị sai nhịp.
- Muốn khắc phục trường hợp này, GV cần phải tập chính xác ngay từ đầu các
câu hát đó: Khi HS hát tới chỗ đó (chỗ có ngân dài) GV đếm phách bằng những
tiếng đếm “Hai-ba” (Nhịp ¾ ) hay“hai-ba-bốn-năm” (Nhịp 4/4 hay nhịp 3/8)…
Ví dụ: Dạy bài hát “ Đếm sao” Nhạc và lời Văn Chung lớp 3
Trước khi cho HS hát nối từ câu 1 sang câu 2, từ câu 2 sang câu 3, GV lưu ý các
em phải ngân dài tiếng “sao” (son trắng chấm dôi) tiếng vàng (mi trắng chấm
dôi) trong thời gian đếm “hai-ba” mới vào hát tiếp câu sau.
Hoặc bài “Tre ngà bên lăng Bác” Nhạc và lời Hàn Ngọc Bích-lớp 5.
.Trong khi HS đang ngân dài tiếng “ hoa” cuối câu “đón nắng đâu về mà thêu
hoa thêu hoa” Gv liền đếm “hai-ba-bốn-năm” giúp các em vào câu hát
“rất trong là tiếng chim ” được đúng nhịp.
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
20
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
Sau nhiều lần sửa sai khi HS ngân không đủ trường độ và hát tiếp câu sau sai
nhịp ở những năm dạy trước . Từ khi áp dụng thủ pháp đếm phách này.Khi
nghe giáo viên đếm phách ,HS ngân và vào nhịp rất chuẩn từ đó hình thành
cho các em có thói quen hát đúng nhịp và việc cảm thụ bài hát được tốt hơn.
Kĩ năng chỉ huy: Hát theo sự điều khiển bằng tay của giáo viên.
Một nhược điểm mà HS hay mắc phải trong khi hát tập thể là hát bị “cuốn nhịp”
tức là các em không giữ được theo nhịp độ ban đầu và có xu thế hát nhanh dần

lên do cảm thụ âm nhạc còn yếu cùng với sự ồ ạt khi hát tập thể nên việc này
rất khó khắc phục. Muốn hạn chế tối đa nhược điểm này, giáo viên cần lưu ý
ngay từ lúc bắt đầu dạy hát và thực hiện tốt các việc sau:
- Dạy chính xác về trường độ và cao độ.
- Cho các em vừa hát, vừa vỗ tay theo nhịp hoặc theo phách cùng với giáo viên.
- GV có thể chia lớp thành các nhóm nhỏ để luyện về nhịp độ (tránh ảnh hưởng
đến tâm lý đám đông).
- Lần lượt hát với tốc độ hơi chậm, hơi nhanh, vừa phải. Mục tiêu là để HS có
thể hát với mọi tốc độ mà vẫn làm chủ về nhịp độ.
-Hát theo chỉ huy của GV, GV đánh nhịp thật chắc chắn. Khi phát hiện ra những
chỗ nào có xu thế nhanh dần, phải cho ngừng lại nhắc nhở, uốn nắn kịp thời.
Kĩ năng Hát kết hợp trò chơi : Hát theo nguyên âm A-U-I.
Hát theo nguyên âm là một kĩ năng rất tốt cho việc luyện nhớ giai điệu bài
của các em. Ví dụ bài ĐẾM SAO (Lớp 3):
Một ông sao sáng hai ông sáng sao.
À A A Á A A Á A.
Ba ông sao sáng sáng chiếu muôn ánh vàng.
U U U Ú Ú Ú U Ú Ù
Bốn ông sáng sao kìa năm ông sao sáng.
Í I Í I Ì I I I Í
Kìa sáu ông sáng sao trên cao
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
21
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học

Câu 1 tôi cho các em hát theo nguyên âm A, câu 2 hát theo nguyên âm U,
câu 3 hát theo nguyên âm I, Câu 4 cho các em hát bằng lời ca của bài. Áp
dụng kĩ năng này tiết học rất sinh động và tiết học trở lên nhẹ nhàng hơn.
* Trên đây là những thủ pháp có tính chất trực quan, phù hợp với tâm lý và khả
năng của phần đông học sinh Tiểu Học, những kĩ năng này mang lại kết quả

khả quan trong việc dạy hát cho HS trong những năm học qua đạt hiệu quả.
* Ngoài những biện pháp, thủ pháp trên, muốn dạy thành công một tiết dạy hát
trước tiên GV phải năm vững bài hát đó, hát đúng cao độ, trường độ và diễn cảm.
Phải tìm hiểu nội dung, xuất xứ của 1 bài hát để chủ động giới thiệu với các em,
sau đó hát mẫu cho HS nghe để gây sự chú ý và hào hứng khi chuẩn bị học bài
hát mới.
- Cuối cùng tôi nhận thấy rằng để có một tiết học hát đạt kết quả cao thì việc
chuẩn bị của giáo viên trước khi lên lớp hết sức quan trọng. Đối với giáo
viên chuyên trách, việc chuẩn bị mất ít thời gian, song dù là giáo viên chuyên
hay không chuyên việc nắm vững bài học đều rất cần thiết. Giáo viên cần thuộc
bài hát và thể hiện tốt để khi thực hiện mẫu cho HS nghe gây được sự hào hứng,
đồng thời GV chủ động trong quá trình hướng dẫn các em luyện tập. Các đồ dùng
dạy học được chuẩn bị đầy đủ sẻ làm cho giờ học có hiệu quả hơn.
IV. Kết quả thực hiện:
-Bằng sự nhiệt tình, tận tâm của bản thân tôi cùng với sự cố gắng nỗ lực của học
sinh. Qua một thời gian rèn luyện kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh tôi thấy
các em có rất nhiều tiến bộ trong việc nêu cảm nhận của mình về bài hát, tác
phẩm, mạnh dạn nhận xét các bạn trong lớp biểu diễn, từ đó các em tự sửa cho
mình hát đúng giai điệu lời ca, mạnh dạn biểu diễn các bài hát, biểu diễn tự
nhiên kết hợp với các động tác phụ hoạ. Học sinh tỏ ra rất thích học, rất say mê
môn học. Không khí diễn ra sôi nổi, thoải mái kích thích được lòng say mê âm

Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
22
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
nhạc của học sinh. Học sinh chủ động tiếp thu một cách dễ dàng. Với những
cố gắng trên tôi đã thực hiện khá thành công và đã phát huy được tính tích cực
trong học tập của học sinh , chất lượng giảng dạy được nâng lên rõ rệt qua từng
học kỳ, từng năm học.
So Sánh Đối Chứng

Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
Trước khi áp dụng
- Lớp học trầm
- Học tập chậm chạp, ít phát
biểu ý kiến.
- Chưa thể hiện được tính chất,
tình cảm bài hát.
- Chưa biết nêu cảm nhận của
mình về bài hát.
- Chưa mạnh dạn trong nhận xét
các bạn biểu diễn bài hát.
- Số lượng học sinh rụt rè, nhút
nhát khi biểu diễn còn nhiều.
Sau khi áp dụng
- Lớp học sôi nổi, tích cực.
- Học tập nhanh nhẹn, hăng hái
phát biểu ý kiến.
- Thể hiện được tình cảm sắc thái
của bài hát.
- Biết nêu cảm nhận của mình về
bài hát, tác phẩm âm nhạc.
- Mạnh dạn nhận xét các bạn trong
lớp biểu diễn bài hát.
- Số lượng học sinh mạnh dạn, tự
tin khi biểu diễn tăng lên nhiều.
23
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học

V. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
-Trong quá trình rèn luyện kỹ năng cảm thụ âm nhạc cho học sinh, bản thân tôi
đã rút ra được một số kinh nghiệm sau:
-Trước hết, tôi nắm vững chương trìng SGK, mục đích yêu cầu của bài dạy
để có phương pháp soạn giảng phù hợp. Từ đó có thể tạo sự hứng thú và giúp
các em tiếp thu bài một cách nhẹ nhàng.
-Tôi luôn chú ý chuẩn bị rất kĩ bài dạy cả về nội dung lẫn kiến thức, đồ
dùng dạy học, hệ thống các câu hỏi. Cũng như là tìm hiểu kỹ những bài hát
trong chương trình, và các chủ đề liên quan đến bài giảng. Từ đó giúp cho tiết
học thêm phong phú và uyển chuyển hơn.
- Lên lớp giáo viên phải nhẹ nhàng thoải mái, nhưng phải có thái độ nghiêm túc
trong giảng dạy. Không gò ép học sinh.
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
24
Áp dụng một số kỹ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học
- Thường xuyên tuyên dương, khen ngợi khích lệ kịp thời.
- Tạo điều kiện cho học sinh được tham gia nhiều hoạt động âm nhạc, nhất là
học sinh cá biệt.
- Lấy học sinh làm trung tâm “Tất cả vì học sinh thân yêu”.
- GV âm nhạc phải là những nhà sư phạm mẫu mực về lối sống và nhân cách.
- Không ngừng học hỏi, trao đổi với đồng nghiệp để có thêm kinh nghiệm
quí báu trong giảng dạy.
- Từ đây sẽ phát huy tính tích cực, chủ động của học sinh. Bước đầu các em
có hiểu biết và cảm thụ về âm nhạc sâu sắc hơn.
-Việc nắm vững tinh thần,nội dung chương trình, đặc điểm,Sách giáo khoa, sách
giáo viên,cùng với kinh nghiệm bản thân tôi đã lựa chọn và sử dụng những
phương pháp đặc trưng bộ môn,những biện pháp rèn luyện kĩ năng cho học sinh
nên hiệu quả các tiết học đạt được cao hơn.

PHẦN C: KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. Những đề xuất, kiến nghị.
“ Áp dụng một số kĩ năng vào giảng dạy môn Âm nhạc trong trường Tiểu học”
Là một hình thức đơn giản và mang lại hiệu quả cao. Tuy nhiên để thành công rất
cần sự phối hợp và tham gia của các cấp quản lí, giáo viên và phương tiện giảng dạy.
-Để tăng thêm hiệu quả giờ dạy và giáo dục âm nhạc, tôi rất mong các cấp lãnh
đạo quan tâm hơn nữa tới cơ sở vật chất phục vụ cho giảng dạy âm nhạc như
phòng học chức năng, video, máy nghe nhạc, các loại nhạc cụ có chức năng hiện
đại để sử dụng trong việc dạy và học
-Tạo điều kiện cho chúng tôi có điều kiện học hỏi kinh nghiệm của đồng nghiệp
Người thực hiện: Trần Minh Tuấn Đơn vị : Trường Tiểu học Minh Thạnh
25