ĐỀ CƯƠNG NGHỀ LÀM VƯỜN KHỐI 11

Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
A. ĐỀ CƯƠNG NGHỀ LÀM VƯỜN
BÀI MỞ ĐẦU: GIỚI THIỆU NGHỀ LÀM VƯỜN
Câu 1: Nêu vị trí nghề làm vườn( NLV ) ở nước ta hiện nay?
NLV ë níc ta ®· cã tõ rÊt l©u ®êi, nh©n d©n ta ®· tÝch l ®ỵc nhiỊu kinh nghiƯm q b¸u.
NLV cã nh÷ng vai trß sau:
- Vên lµ ngn bỉ sung l¬ng thùc, thøc phÈm: Rau, qu¶, thÞt,
- Vên t¹o thªm viƯc lµm, t¨ng thu nhËp cho n«ng d©n.
- Lµm vên lµ c¸ch thÝch hỵp nhÊt ®Ĩ ®a ®Êt cha sư dơng thµnh ®Êt n«ng nghiƯp.
- Vên t¹o nªn m«i trêng sèng trong lµnh cho con ngêi: Nh¶ khÝ O
2
, hót khÝ CO
2

* KÕt ln:
NLV chiÕm 1 vÞ trÝ quan träng trong sx n«ng nghiƯp vµ nỊn ktÕ ®Êt níc.
Câu 2: Nêu tình hình và phương hướng phát triển của nghề làm vườn ở nước ta?
1. T×nh h×nh ph¸t triĨn NLV hiƯn nay:
- Trong thêi k× bao cÊp, NLV nhÊt lµ vên gia ®×nh cha ph¸t triĨn.
- Tõ 1979, víi phong trµo x©y dùng “Vên qu¶ B¸c Hå”, “ Ao c¸ B¸c Hå”, nhiỊu vên tËp thĨ
vµ gia ®×nh ®ỵc tu bỉ vµ x©y dùng theo hƯ ST VAC,
Tõ ®ã ®Õn nay phong trµo LV theo HST VAC, VACB, VACR ®ỵc më réng kh¾p n¬i.
* Nh×n chung phong trµo ph¸t triĨn kinh tÕ vên cßn cha m¹nh, sè lỵng vên t¹p nhiỊu, diƯn
tÝch hĐp, cha chó ý ®Çu t c¬ së vËt chÊt.
2. Ph ¬ng h íng ph¸t triĨn cđa NLV.
- TiÕp tơc ®Èy m¹nh c¶i t¹o vên t¹p, xd c¸c m« h×nh vên phï hỵp víi tõng ®Þa ph¬ng.
- Khun khÝch ph¸t triĨn vên ®åi, vên rõng, trang tr¹i ë vïng trung du miỊn nói.
- T¨ng cêng ho¹t ®éng cđa héi lµm vên ®Þa ph¬ng.
- X©y dùng c¸c chÝnh s¸ch vỊ ®Êt ®ai, tµi chÝnh, tÝn dơng phï hỵp ®Ĩ khun khÝch ph¸t
triĨn NLV.
Câu 3: Nêu c ¸c biƯn ph¸p ®¶m b¶o an toµn l®, vƯ sinh mt vµ vƯ sinh an toµn thùc phÈm.?

1. BiƯn ph¸p ®¶m b¶o an toµn l®:
- Kh«ng ®ïa nghÞch khi tay ®ang cÇm dơng cơ l®.
- Chn bÞ mò, nãn, ¸o ma, níc ng vµ níc s¹ch ®Ĩ vƯ sinh sau khi hoµn thµnh c«ng viƯc.
- Khi tx víi thc trõ s©u, ph©n bãn ph¶i cã g¨ng tay, đng, kÝnh b¶o hé, khÈu trang
2. BiƯn ph¸p b¶o vƯ mt:
- H¹n chÕ dïng c¸c lo¹i ph©n bãn ho¸ häc, t¨ng cêng dïng ph©n h÷u c¬.
- H¹n chÕ dïng thc ho¸ häc b¶o vƯ tv, thay thÕ b»ng c¸c chÕ phÈm sinh häc.
3. BiƯn ph¸p vƯ sinh an toµn thùc phÈm.
- H¹n chÕ sư dơng ph©n ho¸ häc, thc ho¸ häc, t¨ng cêng dïng ph©n chng ®· đ hoai
mơc vµ chÕ phÈm sinh häc.
- NÕu dïng c¸c chÊt ho¸ häc ®Ĩ bãn, phun cho rau qu¶th× ph¶i tÝnh to¸n ®Ĩ ®¶m b¶o thêi
gian c¸ch ly ®Ĩ h¹n chÕ tèi ®a d lỵng ho¸ chÊt ®éc h¹i trong s¶n phÈm
BÀI 1: THIẾT KẾ VƯỜN VÀ 1 SỐ MƠ HÌNH VƯỜN
Câu 4: Tại sao phải tiến hành thiết kế, quy hoạch vườn?
- Muốn đạt hiệu quả kinh tế cao trên mảnh vườn cần phải thiết kế, quy hoạch bố trí vườn,
ao chuồng, nhà ở công trình phụ thật khoa học hợp lý để tiết kiệm được đất. Phải biết
chọn cây trồng, vật nuôi phù hợp có năng suất cao, phẩm chất tốt.
- Vì vậy việc thiết kế mẩu vườn hợp lý, nêu ra được qui trình xây dựng và cải tạo vườn là
một việc làm cần thiết có tác dụng quan trọng trong việc phát triển kinh tế vườn ở gia
đình.
Câu 5: Phân tích cơ sở khoa học và kinh tế của vườn thiết kế theo hệ sinh thái VAC?
1
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
- VAC: Là chữ đầu của ba từ Vườn – Ao – Chuồng.
- VAC: Là hệ sinh thái trong đó có sự kết hợp chặt chẽ hoạt động làm vườn, nuôi cá,
chăn nuôi và có mối quan hệ tác động qua lại. Một phần của sản phẩm cây trồng dùng
làm thức ăn cho chăn nuôi, nuôi cá. Ao cung cấp nước tưới và bùn bón cho cây trồng.
- Hệ sinh thái VAC hình thành từ kinh nghiệm độc đáo của nhân dân ta có cơ sở khoa học
vững chắc, nó dựa trên chiếc lược tái sinh năng lượng của mặt trời thông qua quang hợp
của cây trồng và tái sinh chất thải làm sạch môi trường và tái tạo nên những sản phẩm có

ích.
- Vườn: Trồng nhiều loại cây tầng để tận dụng năng lượng mặt trời, đất đai, vườn tạo ra
sản phẩm và bảo vệ đất chống xói mòn.
- Ao: Nuôi nhiều giống ở các tầng khác nhau để tận dụng thức ăn.
- VAC: Là thâm canh cao, sử dụng một cách hợp lý năng lượng mặt trời, đất đai, mặt
nước, vốn đầu tư để đạt hiệu quả kinh tế cao.
Câu 6: Phân tích các yếu tố cần thiết kế để đảm bảo cho việc thiết kế vườn đạt yêu cầu?
Căn cứ để thiết kế: Việc thiết kế vườn phải căn cứ vào những yếu tố sau:
+ Điều kiện đất đai, nguồn nước, mặt nước, khí hậu đòa phương; Mỗi loại cây yêu cầu
loại đất, khí hậu thích hợp thì mới có hiệu quả kinh tế cao.
VD: Xoài, sầu riêng, măng cục trồng ở Miền Bắc kết quả rất kém
+ Mục đích sản xất và vấn đề tiêu thụ sản phẩm. Ta chọn cây trồng vật nuôi có giá trò
được thò trường chấp nhận, người tiêu dùng ưa thích, hiệu quả kinh tế cao.
+ Dựa vào khả năng lao động, vật tư và vốn mà tiến hành thiết kế vườn to hay nhỏ, sử
dụng các thiết bò kó thuật tiên tiến hoặc các giống cây, con quý đắc tiền.
+ Trình độ kó thuật của người làm vườn.
+ Trình độ thâm canh cao phù hợp. Tập trung đầu tư lao động, vật tư, giống tốt, phân bón
trên mảnh vườn để có thu nhập cao.
+ Lấy ngắn nuôi dài, làm dần từng việc, theo thời vụ, phát huy hết tác dụng của hệ sinh
thái VAC.
+ Nắm bắt kó thuật mới, học tập, tham gia các buổi tập huấn, tham quan, hội thảo,… Bên
cạnh đó chăm chỉ, kiên trì và quyết tâm cao.
Câu 7: Nêu lên các công việc chính của thiết kế vườn?
Nội dung thiết kế vườn: gồm 2 giai đoạn:
* Thiết kế tổng quát vườn sản xuất:
- Điều tra diện tích đất, tính chất đất, tình hình khí hậu, điều kiện giao thông, thò trường,…
- Xác đònh phương hướng và mục tiêu sản xuất, tiêu thụ sản phẩm: Xác đònh các loại cây
con chính cần nuôi, trồng trong vườn và mục tiêu cần đạt về sản lượng.
- Lập sơ đồ vườn: Vườn – Ao – Chuồng, nhà ở, công trình phụ.
+ Khu trung tâm: Nhà ở và sinh hoạt của chủ vườn.

+ Khu I: Cạnh khu trung tâm, có vườn cây, kho, chuồng trại…
+ Khu II: Trồng cây ăn quả.
+ Khu III: Khu sản xuất hàng hóa chủ yếu.
2
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
+ Khu IV: Trồng cây lấy gỗ, chắn gió.
+ Kh V: Khu tái sinh rừng tự nhiên
- Quy hoạch thiết kế cụ thể chi tiết từng khu nhà ở, chuồng nuôi, ao nuôi cá, vườn nhà,
vườn đồi, vườn rừng.
Câu 8: Trình bày mô hình vườn ở Đồng Bằng Bắc Bộ?
a. Đặc điểm
- Đất hẹp, cần tận dụng diện tích, bố trí hợp lí cơ cấu cây trồng, vật nuôi và giải quyết tốt
mối quan hệ hỗ trợ giữa ruộng và vườn.
- Mực nước ngầm thấp, cần có biện pháp chống hạn.
- Mùa hè có nắng gắt, gió tây nóng, múa đông có các đợt gió mùa đông bắc lạnh, ẩm và
khô.
b. Mô hình vườn: VAC
- Vườn phải đầy đủ ánh sáng, trồng cây nhiều tầng xen kẻ.
- Nhà ở thường quay về hướng Nam, các công trình phụ thường quay về hướng đông để
có ánh sáng chiếu vào gia súc, đảm bảo vệ sinh hạn chế dòch bệnh.
- Trước nhà có giàn che và một số cây cảnh, cây thuốc nam thông dụng.
- Chuồng nuôi đặt nơi ít gió, gần ao có đủ ánh sáng, thuận tiện làm vệ sinh.
- Ở góc vườn, cạnh ao nước trồng vài luống rau, vườn ươm đặt gần ao để tiện tưới nước,
trên ao làm giàn trồng bầu, bí, mướp.
Câu 9: Trình bày mô hình vườn ở Đồng Bằng NamBộ?
a. Đặc điểm
- Đất thấp, tầng đất mặt mỏng, tầng dưới thường bò nhiễm mặn, nhiễm phèn.
- Mực nước ngầm cao, mùa mưa dễ bò úng.
- Khí hậu có hai mùa rõ rệt: mùa mưa dễ bò ngập úng, mùa khô nắng hạn.
b. Mô hình vườn: VAC

Vườn: Đào mương lên liếp (luống).
+ Nơi có đỉnh lũ cao, tầng đất mỏng, tầng phèn nông, lên liếp đơn, rộng 5m.
+ Nơi có đỉnh lũ vừa, tầng đất mặt dày, lên liếp đôi rộng khoảng 10m.
+ Quanh vườn có đê bao để bảo vệ vườn trong mùa mưa, ngăn mặn, giữ nước ngọt. Đê
bao còn dùng làm đường giao thông và trồng cây chắn gió. Đê bao có cống chính để lấy
nước vào mương và các cống nhỏ để tiêu nước.
+ Vườn có nhiều nơi trồng dừa, dưới dừa là cây ăn quả: cam, quýt, bưởi, nhãn, sầu riêng,
ổi. Ngoài ra còn trồng xen rau, khoai, đậu.
Ao: Trong loại vườn VAC này, mương giữ vai trò của ao. Không đào mương sâu
quá tầng phèn hay tầng sinh phèn. Bề rộng của mương bằng ½ bề rộng của liếp. Cũng có
nơi đào thêm ao cạnh nhà
Chuồng: Chuồng lợn bố trí gần nhà hoặc cạnh mương, nước rửa chuồng chảy thẳng
xuống mương. Có nơi đặt chuồng gà ngang qua mương, phân gà rơi xuống mương làm
thức ăn cho cá.
3
Trửụứng THPT Phong Phuự ẹe cửụng Nghe Laứm Vửụứn NH: 2013
Bi 2: CI TO V TU B VN TP
Cõu10: Trỡnh by c im ca vn tp? ( Cho biết vì sao phải cải tạo v ờn tạp )
- a s vn mang tớnh t sn, t tiờu l ch yu:
+ Vn l ni cung cp rau, c, qu, ci un, cõy thuc cho nhu cu sinh hot ca gia
ỡnh.
+ Din tớch nh hp nờn sn phm mang tớnh t cung t cp.
+ Vn manh mỳn, hn ch vic ỏp dng khoa hc k thut v ỏp dng cỏc bin phỏp ci
to t.
- C cu ging cõy trng trong vn c hỡnh thnh mt cỏch tu tin, t phỏt.
- Cõy trng trong vn phõn b, sp xp khụng hp lớ.
- Ging cõy trng trong vn thiu chon lc, kộm cht lng, nng sut, phm cht kộm.
Cõu 11: Trỡnh by nguyờn tc ci to vn tp?
a) Bỏm sỏt nhng yờu cu ca mt vn sn xut
Vn tp sau khi c ci to cn m bo cỏc yờu cu sau:

- m bo tớnh a dng sinh hc trong vn.
- Bo v t, tng cng kt cu t, thnh phn cỏc cht hu c v s hot ng tt ca
h vi sinh vt t.
- Vn cú nhiu tng tỏn.
b) Ci to, tu b vn
- Phi da trờn nhng c s thc t, nhng iu kin c th ca a phng, ca ngi ch
vn v chớnh khu vn cn ci to.
- Khụng th tin hnh tu tin, thiu cn c khoa hc cng nh iu kin c th cho phộp.
- Trc khi quyt nh ci to vn cn iu tra c th v ngun ti nguyờn thiờn nhiờn
a phng ni cú vn v t trng, khi khu, ngun nc, sinh vt.
- R soỏt li v kh nng lao ng, c s vt cht, k thut, ngun vn, trỡnh chuyờn
mụn.
-Tỡnh hỡnh tiờu th sn phm ca th trng, th hiu ngi tiờu dựng.
Trờn c s khoa hc ú lp k hoch ci to mi chớnh xỏc v hiu qu.
Cõu 12: Trỡnh by cỏc bc thc hin ci to, tu b vn tp?
4
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
Quy trình thực hiện cải tạo, tu bổ vườn tạp gồm các bước
a. Xác định hiện trạng, phân loại vườn
- Xác định ngun nhân tạo nên vườn tạp (do thiết kế sai, do trình độ và khả năng thâm canh
kém hay do hướng đầu tư kinh doanh, sản xuất khơng rõ ràng ).
b. Xác định mục đích cụ thể của việc cải tạo vườn
- Mục đích cụ thể của cải tạo vườn có nhiều tuỳ theo điều kiện của mỗi gia đình, thực trạng
của vườn tạp hiện tại mà chủ vườn lựa chọn.
c. Điều tra, đánh giá các yếu tố có liên quan đến cải tạo vườn
- Các yếu tố thời tiết, khí hậu, thuỷ văn.
- Thành phần, cấu tạo đất, địa hình.
- Các loại cây trồng có trong vùng, tình hình sâu, bệnh hại cây trồng.
- Các hoạt động sản suất, kinh doanh trong vùng có liên quan
- Các tiến bộ kĩ thuật đang áp dụng ở địa phương có liên quan ( Giống mới, kĩ thuật mới ).

- Tình trạng đường xá, phương tiện giao thơng.
d. Lập kế hoạch cải tạo vườn
- Vẽ sơ đồ khu vườn tạp hiện tại.
- Thiết kế khu vườn sau cải tạo.
- Lên kế hoạch cải tạo cụ thể từng phần của vườn.
- Sưu tầm các giống cây có giá trị kinh tế cao, phẩm chất cây giống tốt theo dự kiến ban đầu
và phù hợp với mục tiêu đề ra của cải tạo vườn.
- Cải tạo đất vườn: dự kiến cải tạo đến đâu thì làm đất tới đó, khơng cầy bừa, cuốc xới tồn
bộ khu vườn. Bón phân hữu cơ, đất phù sa để tăng dinh dưỡng và số lượng các lồi vi sinh
vật trong đất.
Câu 13 : Để tiến hành tu bổ cải tạo vườn đạt kết quả phải tiến hành những công việc gì?
- Vườn:
5
Xác định
hiện trạng,
phân loại
vườn tạp
Mục đích
cải tạo
Lập kế
hoạch cải
tạo vườn
Điều tra các yếu
tố liên quan đến
cải tạo vườn
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
+ Cải tạo loại bỏ cây bò sâu bệnh, năng xuất thấp và trồng xen cây mới có năng xuất cao
phẩm chất tốt, ít sâu bệnh.
+ Bón thêm phân hữu cơ, bùn ao, bón vôi làm giảm chua của đất.
+ p dụng tiến bộ khoa học kó thuật phù hợp với từng loại cây trồng.

- Ao:
+ Bờ ao đấp kó, không rò rỉ, sạt lỡ, có cống dẫn và thoát nước.
+ Độ pH = 6 – 7. Đáy ao có bùn từ 15 – 25cm, xác đònh cá nuôi chính.
- Chuồng: Thoáng mát về mùa hè, mùa đông ấm áp, chuồng quay về hướng đông, hố
phân phải có mái che và rãnh thu nước tiểu.
-
BÀI 5: VƯỜN ƯƠM CÂY GIỐNG
Câu 14: Tầm quan trọng của vườn ươm?
Vườn ươm cần đảm bảo 2 nhiện vụ sau:
- Chọn lọc và bồi dưỡng giống tốt.
- Sản xuất cây giống chất lượng cao bằng các phương pháp tiên tiến, mang tính công
nghiệp.
Câu 15: Đòa điểm chọn làm vườn ươm cần đảm bảo những yêu cầu gì?
- Vườn ươm cố đònh: Là loại vườn ươm giải quyết cả hai nhiệm vụ nêu trên
- Vườn ươm tạm thời: Là loại vườn ươm chỉ thực hiện nhiệm vụ nhân giống cây trồng là
chủ yếu
Cả 2 loại vườn ươm này khi xây dựng đều phải chọn đòa điểm đảm bảo những
yêu cầu sau:
- Điều kiện khí hậu phù hợp với yêu cầu của các giống cây trồng trong vườn
- Đất có kết cấu tốt, tầng đất dày, có khả năng thoát nước và giữ nước tốt.
VD: đất phù sa, đất có độ pH = 5 – 7, mực nước ngầm sâu 0,8 – 1 m là phù hợp.
- Đòa thế đất: Đất chọn làm vườn ươm nên có đòa hình bằng phẳng hoặc hơi dốc 3 – 4
0
C,
có đủ ánh sáng, thoáng gió, tốt nhất chọn đòa điểm có đai rừng chắn gió.
- Đòa điểm lập vườn: phải gần đường giao thông, gần vườn sản xuất khu nhà ở để tiên
chăm sóc, bảo vệ và vận chuyển cây giống.
- Đòa điểm lập vườn ươm phải gần nguồn nước tưới.
Câu 16: Khi thiết kế vườn ươm cần dựa vào những căn cứ nào?
- Căn cứ vào mục đích và phương hướng phát triển của vườn sản xuất.

- Nhu cầu về cây giống có giá trò cao của đòa phương và các vùng lân cận.
- Điều kiện cụ thể của chủ vườn (diện tích đất lập vườn, khả năng về vốn đầu tư, lao
động và trình độ hiểu biết về khoa học làm vườn)
BÀI 6: PP NHÂN GIỐNG BẰNG HẠT
Câu 17: Nh÷ng ®iĨm cÇn chó ý khi nh©n gièng b»ng h¹t?
1.Chän h¹t gièng tèt.
Chän theo tr×nh tù 3 bíc:
Chän c©y mĐ tèt -> chän qu¶ tèt - > chän h¹t tèt.
6
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
2. Gieo h¹t trong ®iỊu kiªn thÝch hỵp:
a.Thêi vơ gieo h¹t:gieo h¹t vµo nh÷ng th¸ng cã nhiƯt ®é thÝch hỵp, ®Ĩ h¹t n¶y mÇm tèt.
b.§Êt gieo h¹t:®Êt ph¶i t¬i
xèp, tho¸ng khÝ, cã ®đ « xi.
3. CÇn biÕt ®Ỉc tÝnh chÝn cđa h¹t ®Ĩ cã biƯn ph¸p xư lÝ tr íc khi gieo.
- H¹t hång chÝn chËm nªn ph¶i xư lÝ ë nhiƯt ®é thÊp tríc khi gieo.
Câu 18: Trình bày KÜ tht gieo h¹t?
1. Gieo h¹t trªn lng:
a. Lµm ®Êt: §Êt ph¶i ®ỵc cµy bõa, cc xíi kÜ ®¶m b¶o t¬i xèp, b»ng ph¼ng, s¹ch cá d¹i.
b. Bãn ph©n lãt ®Çy ®đ: Chđ u lµ bãn ph©n chng hoai mơc, ph©n h÷u c¬ vi sinh vµ supe
l©n.
c. Lªn lng:
Lng ph¶i ®b tho¸t níc tèt, ®i l¹i, ch¨m sãc thn tiƯn.
d. Xư lÝ h¹t tríc khi gieo: T lo¹i h¹t mµ cã bp xư lÝ phï hỵp.
e.Gieo h¹t:
- H¹t ®ỵc gieo thµnh hµng hc hèc trªn lng, ®é s©u lÊp h¹t t loµi.
- MËt ®é gieo:
+ Cã thĨ gieo dµy: 2cm x 3,5 cm; khi c©y cã l¸ thËt th× ra ng«i trång trong bÇu hc trªn
lng.
+ Cã thĨ gieo tha: 20cm x20cm hc 20cm x 15cm.

g. Ch¨m sãc sau khi gieo:
TiÕn hµnh tíi níc, xíi x¸o, lµm cá, bãn ph©n thóc, tØa bá c©y st kÐm vµ phßng trõ s©u bƯnh.
2. Gieo h¹t trong bÇu:
* ¦u ®iĨm cđa pp gieo h¹t trong bÇu.
- Gi÷ ®ỵc bé rƠ c©y hoµn chØnh nªn tØ lƯ sèng cao khi trång ra vên.
- Thn tiƯn cho viƯc ch¨m sãc, b¶o vƯ c©y.
- Chi phÝ sx c©y gièng thÊp.
- VËn chun c©y ®i xa dƠ dµng vµ tØ lƯ hao hơt thÊp.
* Nh÷ng ®iĨm cÇn chó ý khi gieo h¹t trong bÇu.
- Sư dơng tói bÇu PE mµu ®en cã ®ơc lç ë ®¸y.
- ChÊt dd trong bÇu ph¶i tèt.
- KÜ tht ch¨m sãc tiÕn hµnh ®Çy ®đ nh gieo h¹t trong bÇu.
BÀI 7: PP GIÂM CÀNH
Câu 19:Th ế nào là giâm cành? Những yếu tố ảnh hưởng đến sự ra rễ của cành giâm?
A. Khái niệm:
Gi©m cµnh lµ pp nh©n gièng v« tÝnh,®ỵc thùc hiƯn b»ng c¸ch sư dơng mét ®o¹n cµnh t¸ch ra
khái c©y mĐ trång vµo gi¸ thĨ,trong nh÷ng ®iỊu kiƯn m«i trêng thÝch hỵp cµnh ra rƠ vµ sinh
cµnh míi,t¹o thµnh mét c©y hoµn chØnh.
B. Những yếu tố ảnh hưởng đến sự ra rễ của cành giâm
1.Ỹu tè néi t¹i cđa cµnh gi©m.
a)C¸c gièng c©y.
-Nh÷ng gièng c©y ¨n qu¶ dƠ ra rƠ.
-Nh÷ng gièng c©y ¨n qu¶ khã rarƠ.
b)ChÊt l ỵng cđa cµnh gi©m:
-Cµnh ph¶i cã ®é lín,chiỊu dµi,sè l¸ thÝch hỵp….
-cµnh ph¶i lÊy trªn c©y mĐ tèt.
2.Ỹu tè ngo¹i c¶nh:
a)NhiƯt ®é .
b)§é Èm.
c)¸nh s¸ng.

d)Gi¸ thĨ cµnh gi©m.
3.Ỹu tè kÜ tht:
Bao gåm c¸c kh©u:chn bÞ gi¸ thĨ gi©m,chän cµnh,kÜ tht c¾t cµnh,xư lÝ cµnh, c¾m cµnh…
7
Trửụứng THPT Phong Phuự ẹe cửụng Nghe Laứm Vửụứn NH: 2013
Cõu 20: Cỏch Sử dụng chất điều hoà sinh tr ởng trong giâm cành?
Để cành giâm sớm ra rễ nhiều,chất lợng bộ rễ tốt,đặc biệt đối với những giống khó ra rễ ngời
ta sử dụng các chất IBA,IA A để xử lí cành giâm.
*Chú ý khi sử dụng chất điều hoà sinh tr ởng để giâm cành.
-Pha đúng nồng độ.
-Thời gian xử lí dài hay ngắn tuỳ thuộc nồng độ đã pha,tuổi cành giâm và giống cây.
-Nhúng phần gốc hom giâm vào dung dịch.
BI 8: PP CHIT CNH
Cõu 21 : Th no l chit cnh? Nhng yu t nh hng n s ra r ca cnh chit?
I.Khái niệm:
Chiết cành là một trong những pp nhân giống vô tính,đợc thực hiện bằng cách sử dụng những
cành dinh dỡng ở trên cây,áp dụng những biện pháp kĩ thuật để cành đó ra rễ và tạo thành một
cây giống.Sau đó cắt cành rời khỏi cây mẹ đem đi trồng vào vờn ơm.
II. Những yếu tố ảnh h ởng đến sự ra rễ của cành chiết:
1.Giống cây:
Các giống cây khác nhau,sự ra rễ của cành chiết cũng khác nhau.
2.Tuổi cây,tuổi cành:
Tuổi cây,tuổi cành cao,tỉ lệ ra rễ của cành chiết thấp.
3.Thời vụ chiết:
-Vụ xuân:tháng 3-4.
-Vụ thu:tháng 8-9
Cõu 22 : Những thao tác kĩ thuật cần chú ý khi chiết cành?
-Tốt nhất là chiều dài khoanh vỏ bằng 1,5 lần đờng kính cành chiết.
-Cạo hết lớp tợng tầng còn dính trên lõi gỗ của vết khoanh.
-Đặt vết khoanh vào tâm bầu chiết.

-Bó bầu bằng giấy PE trắng để giữ ẩm cho bầu chiết và dễ quan sát sự phát triển của rễ.
-Bó chặt đảm bảo cho bầu không bị xoay.
Để tăng tỉ lệ ra rễ của cành chiết xử dụng các chất điều hoà sinh trởng,bôi vào vết khoanh.
BI 9: PP GHẫP V CC KIU GHẫP
Cõu 23 : Th no l ghộp cnh? Nhng yu t nh hng n t l ghộp sng?
I. Khái niệm chung:
Ghép là một pp nhân giống vô tính,đợc thực hiện bằng cách lấy một bộ phận của cây giống
gắn lên một cây khác để cho ra một cây mới.
II. Những yếu tố ảnh h ởng đến tỉ lệ ghép sống.
1.Giống cây làm gốc ghép và giống cây lấy cành,mắt để ghép phải có quan hệ họ
hàng,huyết thống gần nhau.
Ví dụ
-Các giống bởi chua,đắng,làm gốc ghép cho các giống cam chanh quýt,bởi ngọt.
-Giống nhãn trơ,nhãn thóc làm gốc ghép cho các giống nhãn lồng,nhãn cùi,nhãn đờng phèn.
2.Chất lợng cây gốc ghép:
Cây gốc ghép sinh trởng khoẻ vào thời vụ ghép cây phải nhiều nhựa,tợng tầng hoạt động
mạnh.
3.Cành ghép,mắt ghép.
Khi ghép chọn những cành bánh tẻ,ở phía ngoài giữa tầng tán.
4.Thời vụ ghép.
Thời kì có nhiệt độ 20-30C,độ ẩm 80-90%.
Cây ăn quả nên ghép vào vụ xuân,vụ thu.
5.Thao tác kĩ thuật:
Cần đảm bảo các yêu cầu sau.
-Dao ghép phải sắc,thao tác phải nhanh gọn.
-Giữ vệ sinh cho vết cắt mắt ghép.
-Đặt mắt ghép hay cành ghép vào gốc ghép sao cho tợng tầng của chúng tiếp xúc với nhau.
-Buộc chặt vết ghép để tránh ma.
8
Trửụứng THPT Phong Phuự ẹe cửụng Nghe Laứm Vửụứn NH: 2013

Cõu 24 : K cỏc phng phỏp ghộp v cỏc kiu ghộp?
1. Phng phỏp ghộp: 2 PP
Ghộp ri v ghộp ỏp cnh
2.Cỏc kiu ghộp
- Ghộp ca s
- Ghộp ch T
- Ghộp mt nh cú g
- Ghộp on cnh
- Ghộp ỏp cnh bỡnh thng
- Ghộp ỏp cnh ci tin
BI 10: PP TCH CHI CHN R
Cõu 25 : Th no l PP tỏch chi? Nhng im cn chỳ ý khi nhõn ging bng PP tỏch
chi?
a. KN: Phơng pháp tách chồi là pp nhân giống vô tính tự nhiên,bằng cách sử dụng các
chồi hoặc cây con mọc ra từ thân cây mẹ nh cây chuối,cây dứa để trồng.
b. Nhng im cn chỳ ý khi nhõn ging bng PP tỏch chi
- Cây con và chồi tách để trồng phải có chiều cao,hình thái khối lợng đồng đều,đạt tiêu chuẩn
kĩ thuật quy định.
- Cây con và chồi cần phải xử lí diệt trừ sâu,bệnh trớc khi trồng bằng các loại thuốc hoá học
thích hợp.
- Các cây con hoặc các loại chồi con có cùng kích thớc,khối lợng cần đợc trồng thành từng
khu riêng để tiện chăm sóc thu hoạch.
Cõu 26 : Cỏch tin hnh ca PP chn r?
-Vào thời kì cây ngừng sinh trởng bới đất quanh gốc.Chọn những rễ nổi gần mặt đất,dùng dao
sắc chặt ngang rễ cho đứt hẳn.Sau 2-3 tháng,cây con sẽ mọc ra từ đoạn rễ ngoài.
-Khi cây cao khoảng 20-25cm dùng dao chặt tiếp phía ngoài vết chắn cũ.
-Để 1tháng nữa,bứng cây trồng vào vờn ơm chăm sóc tiếp hoặc đa đi trồng.
*Chú ý:
Sau khi chắn rễ,phải thờng xuyên tới nớc giữ ẩm và tạo cho lớp đất mặt tơi xốp.
Muốn tăng hệ số nhân giống,có thể đào những rễ có đờng kính 0,5-1m,bôi vôi,đánh dấu và sát

trùng đàu trên của rễ,đem giâm trong vờn ơm.
+Vờn ơm để giâm phải có mái che.
+Luống giâm hoặc bầu giâm phải đợc bón lót đầy đủ phân chuồng hoai mục,hoặc trộn với
phân hữu cơ vi sinh
+Đặt hom rễ vào luống hoặc bầu chếch 1 góc 45,đầu rễ gần thân đặt hớng lên trên,lấp chặt
đất.
+Thờng xuyên đảm bảo độ ẩm cho luống.
BI 11: PP NUễI CY Mễ
Cõu 27 : Th no l PP nuụi cy mụ? iu kin nuụi cy mụ?
I. Khái niệm:
Nuôi cấy mô là pp nhân giống vô tính,đợc thực hiện bằng cách lấy một tế bào hoặc một nhóm
tế bào ở đỉnh sinh trởng mầm ngủnuôi cấy trong một môi
trờng đầy đủ dinh dỡng để tạo ra đợc một cây hoàn chỉnh.
II.Điều kiện nuôi cấy:
1.Chọn mẫu và xử lí mẫu tốt:
Chọn chồi ngọn làm mẫu nuôi cấy.
2.Môi trờng nuôi cấy thích hợp:
Môi trờng bao gồm các chất điều hoà sinh trởng.
3.Phòng nuôi cấy có chế độ nhiệt,ánh sáng thích hợp
9
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
Câu 28 : Quy tr×nh kÜ tht nu«i cÊy m« tÕ bµo thùc vËt?
1.Chän mÉu dïng nu«i cÊy m«.
-C¸c phÇn cđa c©y t¬i:
-Chän c©y mĐ s¹ch bƯnh cã phÈm chÊt tèt.
2.Khư trïng:
MÉu nu«i cÊy cÇn lµm vƯ sinh s¬ bé.Khư trïng.
3.T¸i t¹o chåi:
4.T¸i t¹o rƠ:
5.CÊy c©y trong m«i tr êng thÝch øng:

Sau khi chåi c©y ®· ra rƠ,cÊy c©y vµo m«i trêng thÝch øng ®Ỵ c©y thÝch nghi dÇn víi ®iỊu kiƯn
tù nhiªn.
6.Trång c©y trong v ên ¬m:
Khi c©y ®¹t tiªu chn c©y gièng,chun c©y ra vên ¬m vµ ch¨m sãc nh c¸c c©y con kh¸c.
BÀI 18: KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SĨC CÂY ĂN QUẢ CĨ MÚI
Câu 29 : Nêu giá trị dinh dưỡng và ý nghĩa kinh tế của cây có múi?
- Hµm lỵng ®êng cao.
- Hµm lỵng VTM C cao
- Trong thµnh phÇn thÞt qu¶ cã chøa nhiỊu chÊt kho¸ng vµ c¸c lo¹i dÇu th¬m
- Lµ nguyªn liƯu cho c«ng nghƯ chÕ biÕn møt, níc gi¶i kh¸t
- L¸ , hoa, vá qu¶ ®ỵc dïng ®Ĩ chng cÊt tinh dÇu sư dơng trong c«ng nghƯ mÜ phÈm, thùc
phÈm.
- Cam, qt lµ mét trong nh÷ng c©y ¨n qu¶ chÝnh, ®ang ®ỵc ph¸t triĨn m¹nh ë níc ta, v× ®ã lµ
lo¹i c©y sím cho thu ho¹ch, n¨ng st th©m canh cao, sím thu håi vèn, gi¸ trÞ kinh tÕ cao.
Câu 30 : Trình bày kó thuật trồng và chăm sóc cam, quýt .?
1. Kó thuật trồng
a. Mật độ và khoảng cách trồng
- Mật độ trồng tùy thuộc vào độ phì nhiêu, đòa thế đất, giống trồng và trình độ thâm canh.
- Khoảng cách hàng và cây: 4m x 4m (625 cây), 4m x 5m (500 cây), 6m x 6m (278
cây)/ha.
b. Chuẩn bò hố trồng
- Kích thước hố đào: dài x rộng x sâu tương ứng như sau:
+ Vùng đất đồng bằng: (60 x 60 x 60)cm.
+ Vùng đất đồi (80 x 80 x 80)cm, (100 x 100 x 100)cm.
+ Vùng đồng bằng có mực nước ngầm cao, vùng đồng bằng sông Cữu Long: Làm
mô đất để trồng. Mô có kích thước rộng: 60 – 80cm, cao 20 – 30cm
- Khi đào hố lấy đất mặt trộn với phân lót. Lượng phân bón cho 1 hố: 40 – 50kg phân
chuồng hoai; 0,5 – 0,7kg phân lân suppe; 0,2 – 0,3kg phân KCl và 0,5 – 1kg vôi bột (tùy
độ chua)
Toàn bộ số phân trên trộn đều với lớp đất mặt và lấp. Công việc này phải hoàn thành

trước khi trồng 1 tháng.
c. Thời vụ trồng: Thời vụ trồng thích hợp cho các vùng:
- Vùng đồng bằng Bắc Bộ: Vụ xuân vào tháng 2- 3, đầu tháng 4; vụ thu vào tháng 9 – 10.
- Vùng đồng bằng Bắc Trung Bộ: trồng vào tháng 10 – 11.
- Các tónh phía Nam: trồng vào đầu và cuối mà mưa
d. Cách trồng
10
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
Đào 1 lỗ nhỏ chín giữa hố. Trước khi trồng xé bỏ túi nilông ươm cây giống rồi đặc
bầu cây vào lỗ đã đào. Cây được đặt thẳng sau cho cổ rễ cao hơn mặt đất 3 – 5cm rồi lấp
đất và dùng tay nén nhẹ xung quanh bầu. Cắm một cọc chéo và dùng dây mềm buộc cố
đònh cây.
e. Tưới nước, tủ gốc giữ ẩm
Sau khi trồng tưới cây ngay để giữ chặt gốc và đảm bảo đủ ẩm cho cây phát triển.
Dùng rơm rạ hoặc cỏ khô tủ vào gốc, cách gốc 10cm, dày 5 – 10cm, rộng 0,8 – 1m.
Trong tuần đầu tiên cứ 3 ngày tưới 1 lần. Sau tháng thứ 2 tưới 2 – 3 lần/tháng. Việc tưới
còn phụ thuộc vào thời tiết mà tưới cho thích hợp, phải luôn đảm bảo cho đất đủ ẩm.
2. Kó thuật chăm sóc
a. Bón phân
* Phân bón ở thời kỳ cây chưa có quả từ (1 – 3) năm tuổi.
Lượng phân bón cho một cây trong một năm:
+ Phân chuồng: 30kg
+ Phân supe lân: 200 – 300g
+ Phân urê: 200 – 300g
+ Phân KCl: 100 – 200g
Số lượng phân trên được bó làm 4 lần:
+ Lần 1: Phân chuồng + toàn bộ Phân supe lân (bón vào tháng 11 – 1).
+ Lần 2: Phân urê 30% (bón vào tháng 2
+ Lần 3: Phân urê 40% + 100% Phân KCl (bón vào tháng 4 – 5).
+ Lần 4: Phân urê 30% (bón vào tháng 8).

* Phân bón ở thời kỳ cây cho qủa:
Lượng phân bón cho một cây trong một năm:
+ Phân chuồng: 30 - 50kg
+ Phân supe lân: 2kg
+ Phân urê: 1 – 1,5kg
+ Phân Kali: 1kg
Số lượng phân trên được bó làm 3 lần:
+ Lần 1: Bón thúc hoa (tháng 1 -2): Phân urê 60% + Phân Kali 40%.
+ Lần 2: Bón thúc quả (tháng 4 -5): Phân urê 40% + Phân Kali 60%.
+ Lần 3: : Toàn bộ phân chuồng và phân supe lân (bón vào tháng 11 – 12).
Cách bón:
+ Đối với phân chuồng: đào rãnh rộng 30cm, sâu (20 – 30)cm xung quanh cây theo
hình chiếu tán cây, sau đó rải phân và lấp đất, tưới nước giữ ẩm. Với vùng đất có mực
nước ngầm cao: xới nhẹ đất từ trong ra mép tán, rải phân đều rồi lấp 1 lớp đất mỏng.
+ Đối với phân vô cơ: nếu đất đủ ẩm chỉ cần rắc phân đều trên mặt đất theo hình
chiếu tán cây, cách xa gốc (20 – 30)cm, sau đó tưới nước nhẹ cho phân hòa tan. Nếu đất
gặp hạn, hòa phân trong nước để tưới.
11
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
Câu 31 : Trình bày các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại chính ở cam?
- Gồm các loại sâu: Sâu vẽ bùa, Sâu đục cành, Nhện hại (nhện đỏ, nhện trắng), rệp
muội,…
- Một số bệnh thường gặp: Bệnh loét, bệnh chảy gôm, bệnh vân vàng lá, bệnh do
virut,…
Phòng trừ một số sâu, bệnh hại chính
- Sâu vẽ bùa: Sử dụng một trong các loại thuốc sau: Decis 2,5 EC (0,1 – 0,15)%;
Trebon (0,1 – 0,15)%; Polytrin 50 EC (0,1 – 0,2)%; Sherpa 20 EC; Sumicidin 20 EC;
Lannate 40 SP… phun thuốc sớm khi các đợt lộc mới ra (có độ dài (1 – 2)cm).
- Sâu đục cành: Phòng bằng cách.
+ Vệ sinh vườn, tỉa cành tạo tán cho vườn thông thoáng, cắt cành tăm có sâu đem tiêu

hủy.
+ Dùng vợt bắt xén tóc.
+ Phát hiện sớm vết đục, dùng dây thép, gai mây luồn vào lỗ đục bắt sâu non.
+ Sau thu hoạch (tháng 11 – 12) quét vôi vào gốc diệt trứng sâu.
+ Bơm một trong các loại thuốc sau đây vào lỗ đục: dung dòch Padan 95 SP nồng độ
1%, Polytrin 50 EC, Sumicidin 20 EC nồng độ (1 – 2)%, Supracide 40 ND 0,2% Sau khi
bơm thuốc vào lỗ đục, dùng đất dẻo, vôi tôi dẻo bòt miệng lỗ diệt sâu.
- Nhện hại:
+ Nhện đỏ gây hại lá bánh tẻ, lá già, làm cho lá mất màu xanh, bò xám bạc, bò nặng
và rụng hàng loạt.
+ Nhện trắng hại lá non, làm lá bò cong phồng, cứng quăn queo, làm vỏ quả bò hại
sần sùi, rám. Thời tiết nóng ẩm, khô hạn nhện phát triển mạnh.
Biện pháp phòng trừ:
+ Chăm sóc cây phát triển tốt. Không để cho cây bò khô hạn. Phun một trong các
loại thuốc sau đây: Ortus 3 SC, Pegasus 500 ND, Comite 73 EC hoặc các loại dầu khoáng
DC Troplus 0,5%, SK Ensprag 99…
- Rệp muội: Phun diệt trừ bằng một trong các loại thuốc sau: Sherpa 25 EC; Sumicidin 20
EC, Trebon 20 WP
- Bệnh loét: Phòng trừ bằng cách:
+ Trồng cây giống sạch bệnh.
+ Cắt bỏ, tiêu hủy cành, lá bò bệnh để tránh lây lan.
+ Phun phòng trừ bằng thuốc Boocđô 1%, CuOCl
2
80 BTN hoặc Zincopper 50 WP.
Khi bệnh xuất hiện phun diệt trừ bằng thuốc Kasuran 50 WP hoặc Kasumin 2 SL
- Bệnh chảy gôm: Biện pháp phòng trừ:
+ Trồng giống sạch bệnh, chống chòu bệnh.
+ Vệ sinh vườn, Cắt bỏ cành bò bệnh đem đốt.
+ Trên gốc, cành to mới bò nhiễm bệnh dùng dao cạo sạch lớp vỏ và phần gỗ bò
bệnh rồi phun, quét vào chỗ bò hại thuốc Boocđô 1% hoặc Aliette 80 WP (0,2 – 0,3)%

12
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
- Bệnh vân vàng lá:Biện pháp phòng trừ:
+ Trồng cây sạch bệnh.
+ Phun phòng trừ rầy chổng cánh (là loại rầy truyền vi khuẩn gây bệnh này) vào
các thời kì cây mới nhú lộc non bằng Basa 50 EC, Rengent 800 WG hoặc Trebon 20 ND…
+ Cắt bỏ đem đốt các cành bò bệnh, chặt bỏ cây bò bệnh nặng trong vườn.
+ Chăm sóc cho cây phát triển tốt để tăng sức đề kháng chống chòu bệnh của cây.
c. Các khâu chăm sóc khác: Làm cỏ, tưới nước, giữ ẩm, tạo hình cắt tỉa.
BÀI 19: KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SĨC CÂY XỒI
Câu 32 : Nêu giá trị dinh dưỡng và ý nghĩa kinh tế của cây xồi?
- Qu¶ xoµi chÝn chøa nhiỊu chÊt dinh dìng, cung cÊp nhiỊu n¨ng lỵng, cã nhiỊu vitamin
- Qu¶ xoµi cßn dïng lµm møt, ®å hép.
- C©y xoµi cho thu nhËp cao h¬n nh÷ng lo¹i c©y kh¸c.
Câu 33: Trình bày kó thuật trồng và chăm sóc cây xoài. ?
1. Kó thuật trồng
a. Mật độ và khoảng cách trồng
Khoảng cách giữa các cây là 4 – 5m, khoảng cách giữa các hàng là 5 – 6m.
b. Đào hố, bón lót
Đào hố có kích thước: 80cm x 80cm x 80cm.
Khi đào hố, lớp đất phía dưới để một bên, lớp đất phía trên để một bên.
Bón lót: Lượng phân bón cho mỗi hố gồm: Phân chuồng: 30 – 40kg; Suppe lân: 1,5
– 2kg; Vôi bột: 0,5 – 1kg.
Trộn đều toàn bộ số phân trên với lớp đất mặt được đào từ nửa phía trên hố, rồi lấp đầy
hố, lớp đất đáy còn lại rải lên trên đều quanh hố.
c. Thời vụ trồng
- Miền Bắc: Trồng vào 2 thời vụ chính:
+ Vụ xuân: tháng 2 – 3, đầu tháng 4.
+ Vụ thu: tháng 8 – 9.
- Vùng Bắc Trung Bộ: Trồng vào tháng 10 – 11 sau khi kết thúc nùa mưa bão.

- Miền Nam: Trồng vào đầu mùa mưa (tháng 4 – 5)
d. Cách trồng
Đào 1 lỗ nhỏ chín giữa hố. Trước khi trồng xé bỏ túi nilông ươm cây giống rồi đặt
bầu cây vào lỗ đã đào. Cây được đặt thẳng sau cho cổ rễ cao hơn mặt đất 3 – 5cm rồi lấp
đất và dùng tay nén nhẹ xung quanh bầu. Sau đó, tiếp tục vun đất vào cho đầy.
- Đối với vùng đất cao, đất đồi cây được trồng sao cho mép trên của bầu cây bằng với
mặt đất.
- Đối với vùng đất thấp, cây được trồng nổi.
2. Kó thuật chăm sóc
a. Chăm sóc thời kì cây chưa có quả
13
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
- Làm cỏ: Thời kì này do tán cây còn nhỏ, các loại cỏ dại có điều kiện sinh trưởng, phát
triển nên việc làm cỏ phải tiến hành thường xuyên và phải làm sạch cỏ dại xung quanh
gốc cây.
Tùy thuộc vào điều kiện cụ thể mà có cách hạn chế, diệt trừ cỏ dại khác nhau:
+ Trồng xen cây họ Đậu giữa các hàng cây.
+ Nếu không trồng xen, giữa các hàng chỉ có các loại cỏ lá rộng, thân thẳng thì khi cỏ
cao (20 – 30)cm, dùng dao liềm phát cắt ngang sát mặt đất để cắt đứt thân cây cỏ. Sau đó
thu gom phần bò cắt phơi khô để tủ vào gốc.
+ Nếu vườn có nhiều cỏ tranh, ta cày lật đất, sau đó đập nhỏ đất, thu gom thân gốc, rễ
phơi khô, đốt. Hoặc phun thuốc Touch down, Round up… khi cỏ mới mọc dài (5 – 10)cm,
nồng độ phun từ (30 – 50)ml thuốc/1 bình 10 lít tùy theo mật độ cỏ.
- Bón phân: Một năm 2 đợt.
+ Đợt 1: Bón vào tháng 3 – 4. Lượng bón: 0,5kg phân N.P.K (tỉ lệ 14: 14: 14)
+ Đợt 2: Bón vào tháng 8, đầu tháng 9. Lượng bón: (40 – 50)kg phân chuồng hoai
và (0,6 – 0,8)kg phân N.P.K (tỉ lệ 14: 14: 14) (bón rãnh).
- Tỉa cành, tạo tán cơ bản: Công việc này phải tiến hành ngay trong 2 năm đầu; mục đích
tạo cho cây có bộ tán cân đối, đều.
b. Chăm sóc thời kì cây cho thu hoạch

- Tưới nước: thường xuyên theo dõi độ ẩm đất để tưới đảm bảo đủ ẩm cho cây.
+ Từ khi cây ra hoa, đậu quả, quả phát triển cần đảm bảo giữ ẩm tốt cho cây để hạn chế
tỉ lệ rụng quả và xúc tiến quá trình lớn của quả.
+ Từ đợt bón phân sau thu hoạch cần tập trung tưới nước để tạo điều kiện tốt cho việc
hình thành và phát triển lộc thu.
+ Sau khi ra đợt lộc thứ 2, 3 thì ngừng tưới cho tới suốt cả mùa đông để hạn chế những
đợt lộc thu ra muộn và tạo điều kiện cho đợt lộc thu đã ra sớm thành thục.
+ Trước khi thu hoạch quả một tháng ngừng tưới nước để tăng chất lượng của quả.
- Bón phân: Một năm 3 đợt.
+ Đợt 1: Bón ngay sau khi thu quả. Đây là đợt bón rất qan trọng nhằm hồi phục sức
cây sau thu hoạch, xúc tiến sự phát triển lộc thu. Lượng phân bón cho một cây: 50kg phân
chuồng, 3 -4kg phân N, P, K (14: 14: 14).
+ Đợt 2: Bón vào tháng 4 nhằm hạn chế rụng quả non. Lượng bón: 200g urê/cây.
+ Đợt 3: Bón vào tháng 5 – 6 nhằm mục đích để nuôi quả. Lượng bón 100g urê +
100g KCl/cây.
- Cắt tỉa cành: Sau khi thu hoạch quả, phải cắt tỉa bỏ tất cả các cành mọc lộn xộn trong
tán, cành bò sâu, bệnh, cành khô và những cành vượt mọc từ thân, cành để tạo cho cây có
độ thông thoáng, đủ ánh sáng lọt xuống trong tán.
Câu 34 : Trình bày các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại chính ở xoài?
- Một số sâu hại chính: Rầy chích hút, Rệp sáp, Ruồi đục quả.
- Một số bệnh hại chính: Bệnh nấm phấn trắng, Bệnh thán thư.
14
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
1. Một số sâu hại chính
a. Rầy chích hút:
Rầy gây hại quanh năm, chủ yếu hại các bộ phận non: lộc non, chùm hoa, quả
non. Rầy gây hại trên lá làm biến dạng và thủng lá. Rầy hại trên chùm hoa gây ra hiện
tượng rụng hoa và quả non.
Biện pháp phòng trừ:
Dùng một trong các loại thuốc sau đây để phòng trừ: Trebon 0,15%, Sumicidin 0,15%

Chú ý: Cần phun sớm khi đợt lộc non vừa xuất hiện.
b. Rệp sáp:
Loại rệp này phá hại chủ yếu ở mặt dưới lá.
Biện pháp phòng trừ : Phun một số loại thuốc: Trebon 0,15%, Sumicidin 0,15%
c. Ruồi đục quả: Làm thòt qủa bò thối rữa, có nhiều giòi bên trong.
Biện pháp phòng trừ:
+ Thường xuyên vệ sinh đồng ruộng: nhặt bỏ quả thối rụng, cành khô, cành bò
sâu, bệnh đem đốt và chôn lấp kó.
+ Thời kì quả già, sắp chín: Dùng bẩy bã để tiêu diệt ruồi đực. Bả thường dùng là
Methyleugenol với một số loại thuốc như Azodrin, Bi 58
2. Một số bệnh hại chính
a. Bệnh nấm phấn trắng
Bệnh phá hại chủ yếu trên chùm hoa gây nên hiện tượng rụng hoa và quả non.
Phòng trừ bằng: Score 0,1%; Ravral 0,2%; Cooper B 0,2%…
b. Bệnh thán thư:
- Bệnh gây hại trên lá, hoa và quả.
+ Trên lá: vết bệnh có màu nâu đỏ, sau đó khô làm lá thủng.
+ Trên cuống chùm hoa: vết bệnh màu nâu đen nhỏ, sau vết bệnh lan dần nhập
vào nhau làm thành vệt dài gây hại cho hoa và quả non.
+ Trên quả: vết bệnh có đóm đen tròn, lõm xuống, làm quả rụng.
- Biện pháp phòng trừ:
+ Sau khi thu hoạch quả, cắt tỉa cành khô, cành bò sâu, bệnh, làm cho tán cây
thông thoáng.
+ Phun phòng trừ bằng dung dòch Boocđô 1%.
+ Khi bệnh đã xuất hiện thì dùng một trong các loại thuốc sau đây để trừ diệt; Benlat
nồng độ (0,2 – 0,3)%; Ridomil MZ 72 nồng độ 0,3%; Benlat C nồng độ (0,2 – 0,3)%;
Mancozel nồng độ 0,3%.
BÀI 20: KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SĨC CÂY NHÃN
Câu 35: Nêu giá trị dinh dưỡng và ý nghĩa kinh tế của cây Nhãn?
- Gi¸ trÞ dinh dìng cao: §êng, vitamin, C¸c chÊt kho¸ng.

- S¶n phÈm tõ c©y nh·n cã gi¸ trÞ kinh tÕ cao.
Câu 36: Trình bày kó thuật trồng và chăm sóc cây nhãn .?
1. Nhân giống
15
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
Để trồng nhãn sớm cho quả, chất lượng quả tốt người ta nhân giống chủ yếu bằng kó thuật
chiết và ghép. Khi cần số lượng lớn cây giống để trồng phải nhân giống bằng kó thuật
ghép.
VD: Dùng hạt các giống nhãn thóc, nhãn nước, nhãn đòa phương gieo làm gốc ghép.
Cành để lấy đoạn cành ghép: Là những cành bánh tẻ, sinh trưởng khỏe, mọc ở ngoài tán
giữa tầng tán của các giống nhãn ngon, năng suất cao và ổn đònh được tuyển chọn để
nhân giống.
2. Trồng ra vườn sản xuất
- Thời vụ trồng:
+ Vùng đồng bằng sông Hồng: Vụ xuân tháng 3 – 4, vụ thu tháng 4 – 5 là thích hợp.
+ Các tỉnh miền núi phía Bắc: Tháng 4 – 5 là thích hợp.
+ Các tỉnh phía Nam: trồng vào đầu mùa mưa.
- Mật độ, khoảng cách trồng:
+ Vùng đất đồi: 8m x 8m hoặc 7m x 7m.
+ Vùng đất bằng: 7m x 6m hoặc 6m x 6m.
- Đào hố và bón phân lót:
+ Vùng đồng bằng: 60 x 60 x 60cm.
+ Vùng trồng có mực nước nầm cao phải lên liếp hoặc đắp mô đất kích thước rộng (60 –
80)cm, cao (20 – 30)cm.
+ Vùng đất đồi, hố cần đà rộng (90 – 100)cm, sâu 80cm.
- Cách trồng:
+ Đối với vùng đất đồi núi thực hiện phương pháp trồng chìm.
+ Đối với vùng đất đồng bằng mực nước nầm cao, thực hiện phương pháp trồng nổi hoặc
nửa chìm, nửa nổi.
3. Chăm sóc

a. Trồng xen
Có thể trồng các cây hô Đậu, cũng có thể trồng rau. Cây trồng xen cách cây ăn quả 1 m
b. Bón phân
- Bón phân ở thời kì cây (1 – 3) năm tuổi (chưa có quả)
Lượng phân bón cho cây/năm:
+ Cây 1 năm tuổi: 30kg phân chuồng; 0,2kg phân N; 1kg phân P; 0,2kg KCl.
+ Cây (2 – 3) năm tuổi: 40kg phân chuồng; 0,3kg phân N; 1,2kg phân P; 0,3kg KCl.
- Bón phân ở thời kì cho thu hoạch quả:
Lượng phân bón cho nhãn ở thời kì mang quả :
+ Cây (4 – 6) năm tuổi: 30 - 35kg phân chuồng; 0,3 – 0,6kg phân N; 0,3 – 0,5kg phân P;
0,3 – 0,7kg KCl.
+ Cây ( 7– 10) năm tuổi: 40 - 50kg phân chuồng; 0,7 – 0,9kg phân N; 0,6 – 0,8kg phân P;
0,8 – 1kg KCl.
16
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
+ Cây trên 10 năm tuổi: 55 - 70kg phân chuồng; 1,2 – 1,5kg phân N; 1 – 1,5kg phân P;
1,2 – 2kg KCl. Toàn bộ lượng phân trên bón làm 3 lần
c. Cắt tỉa cành tạo hình
- Trong 3 năm đầu cần tạo cho cây có thân hình vững chãi, tán cây rộng, các cành phân
bố đều tạo cho cây có tán hình bán cầu, hình cầu.
- Cách tỉa cành ở thời kì cây đã cho quả:
+ Vụ xuân: tháng 2 – 3.
+ vụ hè: tháng 5 – 6.
+ Vụ thu: cuối tháng 8, đầu tháng 9. Cần cắt tỉa bỏ những cành sinh trưởng ké, cành
mang sâ, bệnh, những cành mọc quá dày, sít vào nhau, cành khô, cành tâm mọc lộn xộn
trong tán.
d. Tưới nước, làm cỏ cho cây
- Cần tưới nước đầy đủ cho cây vào thời kì cây chuẩn bò ra hoa và thời kì quả phát triển.
- Làm cỏ thường xuyên xung quanh gốc cây cho ra hết mép tán.
Câu 37 : Trình bày các biện pháp phòng trừ sâu, bệnh hại chính ở nhãn?

- Một số loại sâu hại chính: Bọ xít, Cấu cấu xanh, rệp hại hoa, quả non.
- Một số loại bệnh hại chính: Bệnh tổ rồng, bệnh sương mai.
1. Một số loại sâu hại chính
a. Bọ xít: Đẻ trứng vào tháng 3 – 4, sâu non nở phá hại lộc non và hoa.
Biện pháp diệt trừ:
+ Vào chiều tối các tháng 12 – 1 khi bọ xít qua đông, tiến hành rung cây cho bọ xít
rơi xuống đất, thu gom rồi đem đốt.
+ Khi sâu non đã nở và phá hại phun thuốc: Dipterex 0,3%, Sherpa (0,2 – 0,3)%
phun 2 đợt cách nhau một tuần.
b. Cấu cấu xanh: Phun Polytrin 0,2%, Supracid 0,2%
c. rệp hại hoa, quả non: Phun Sherpa 0,2%, Trebon (0,1 – 0,2)%.
d. Sâu đục ngọn: Phun Decis (0,2 – 0,3)%, Polytrin 0,2%.
2. Một số loại bệnh hại chính
a. Bệnh tổ rồng: Bệnh làm cho lá non xoắn lại, héo rụng dần, hoa không nở được.
Biện pháp diệt trừ: phun thuốc trừ nhện hại, bọ xít.
b. Bệnh sương mai: Bệnh tập trung gây hại vào thời kì cây ra hoa.
Biện pháp diệt trừ: Zineb 0,4%, Viben C 0,3% phun 1 lần khi bệnh xuất hiện, phun 2
lần sau đó 1 tuần lễ.
BÀI 26: MỘT SỐ VẤN ĐỀ CHUNG VỀ HOA VÀ CÂY CẢNH
Câu 38 : Nêu vai trò, giá trị kinh tế và cách phân loại hoa, cây cảnh?
I. Vai trß, gi¸ trÞ kinh tÕ cđa hoa, c©y c¶nh.
Hoa vµ c©y c¶nh cã vai trß ®Ỉc biƯt trong ®êi sèng con ngêi.
- Hoa vµ c©y c¶nh lµ mãn ¨n tinh thÇn cđa con ngêi, lµm t¨ng thªm ý nghÜa cđa cc sèng.
- Lµ mỈt hµng ®ỵc a chng, lµ ngn hµng xt khÈu cã gi¸ trÞ.
- Mang l¹i hiƯu qu¶ kinh tÕ cao.
- Hoa lµ ngn nguyªn liƯu ®Ĩ s¶n xt tinh dÇu.
17
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
II. Ph©n lo¹i hoa, c©y c¶nh.
1. Ph©n lo¹i hoa:

Cã nhiỊu c¸ch ph©n lo¹i hoa, t theo mơc ®Ých vµ c¸c tiªu chÝ.
- C¨n cø vµo thêi gian sèng cđa hoa, chia hoa lµm 2 lo¹i:
+ Hoa thêi vơ.
+ Hoa lu niªn.
- C¨n cø vµo ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o cđa th©n c©y, cã c¸c lo¹i sau:
+ C©y th©n gç bơi.
+ C©y th©n thơ méc.
+ C©y th©n leo.
+C©y sèng díi níc.
+ C©y th©n mỊm
2. Ph©n lo¹i c©y c¶nh.
Víi c©y c¶nh ngêi ta ph©n lµm 3 lo¹i.
+ C©y c¶nh tù nhiªn lµ nh÷ng c©y cã s½n trong tù nhiªn, tù b¶n th©n nã ®· ®ỵc dïng ®Ĩ trang
trÝ lµm c¶nh.
+ C©y d¸ng: lµ c©y mµ ngêi ch¬i chØ chó ý ®Õn d¸ng vỴ cđa nã.
+ C©y thÕ: Lµ lo¹i c©y c¶nh ®Ỉc biƯt cã ®Ỉc ®iĨm c¬ b¶n lµ: C©y cỉ thơ, lïn nhng ph¶i duy tr×
tØ lƯ c©n ®èi gi÷a c¸c bé phËn cđa c©y. §ỵc bµn tay ®iªu lun cđa con ngêi t¹o nhiỊu dngs thÕ
theo nhiỊu trêng ph¸i kh¸c nhau.
BÀI 27: KỸ THUẬT TRỒNG VÀ CHĂM SĨC MỘT SỐ CÂY HOA
Câu 39: Trình bày kó thuật trồng và chăm sóc cây hoa cúc?
a. Chuẩn bò đất trồng
Cúc ưa đất tốt, nhiều mùn, ẩm nhưng không úng nước. Đất trồng cúc phải thoát nước, cao
ráo, đất thòt nhẹ, độ pH trung bình 6,8 – 7.
b. Chuẩn bò giống
Cây giống hoa cúc được sản xuất bằng cách giâm. Có thể giâm ngọn, gia6m mầm non,
giâm chồi.
c. Chăm sóc
- Bấm ngọn tỉa là khâu kó thuật quan trọng khi chăm sóc cúc, đảm bảo cho cây cúc phát
triển nhánh.
+ Bấm ngọn lần đầu sau khi cây hồi phục (20 – 25) ngày.

+ Lần tiếp theo cách lần đầu (20 – 25) ngày.
+ Sau đó đònh cành cho từng cây. Mỗi cây để (3 – 5) cành. Những nhánh khác phải cắt tỉa
hết.
+ Sau mỗi lần bấm ngọn nên bón phân thúc, dùng phân loãng để tưới.
+ Khi cây ra nụ, rễ cúc ăn ngang dễ bò đứt, nên hạn chế xới xáo vun gốc.
+ Khi cây cúc cao khoảng (25 – 30)cm cần cắm cọc, buộc dây để chống đổ cho cây.
- Cúc ít bò sâu, nhưng rất nhiều rệp, chúng hút nhựa làm xoăn lá, sùi ngọn.
- Bệnh hại đặc trưng của cây cúc là bệnh gỉ sắt. Dùng thuốc Zinep, Basudin hoặc thuốc
trừ nấm khác để phòng trừ.
Câu 40: Trình bày kó thuật trồng và chăm sóc cây hoa đồng tiền?
a. Chuẩn bò đất trồng
- Đất phải cao ráo, thoát nước tốt, tơi xốp, pH: 6,5 – 7.
18
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
- Bón phân lót trước khi lên luống. Dùng phân chuồng ủ hoai, khoảng (25 – 30) tấn +
300kg vôi bột cho 1 ha. Lên luống cao (35 – 40)cm, rộng (70 – 80)cm, bổ hốc trồng có
kích thước 20cm x 30cm.
b. Thời vụ trồng
- Ở các tỉnh miền Bắc: Trồng vào tháng 8 là tốt nhất.
- Ở các tỉnh miền Nam: Trồng sau mùa mưa.
c. Chăm sóc
- Sau khi trồng, hằng ngày tưới phun đều 1 lần. Hằng tháng làm cỏ xới xáo, vun luống. 15
ngày tưới nước phân chuồng pha loãng một lần. Vào mùa rét, cần phủ gốc bằng rơm rạ
mục và tưới bổ sung lân.
- Để nhân giống cây hoa đồng tiền thông thường người ta dùng phương pháp tách chồi từ
thân cây mẹ. Cũng có thể nhân giống bằng phương pháp gieo hạt, nhưng cách này lâu
cho hoa hơn.
- Cây hoa đồng tiền ít bò sâu, bệnh gây hại. Khi cây nhú nụ, nếu gặp trời mưa phùn, đất
ướt, cây hay bò thối nhũn ở cuống lá, cuống hoa gây hiện tượng lá, hoa bò gẫy cuống.
Dùng Boocđô hay Basudin 2‰ phun (3 – 4) lần (3 ngày/lần)

Câu 41: Trình bày kó thuật trồng và chăm sóc cây hoa h ồng?
1.Kü tht trång:
a) Chn bÞ ®Êt trång
- §Êt thÞt nhĐ, b»ng ph¼ng, pH: 5,5 - 6,5
- Lªn lng réng 1,2m, bãn lãt tríc.
- §¸t gi÷ Èm nhng kh«ng ít
b) Chn bÞ gèng
- Gi©m cµnh: chän cµnh b¸nh tỴ, dµi 20-25cm vµo mïa thu (th 10) vµ xu©n (th 2 - 3)
- GhÐp
- ChiÕt
c) Trång
- Thêi vơ: xu©n, thu hc sau mïa ma
- Kho¶ng c¸ch: 40 x 50cm; 30 x 40cm.
2.ch¨m sãc
- Tríc trång c¾t tØa bá l¸ giµ, vµng. Sau trång xíi x¸o, lµm cá, bãn ph©n, tØa bá cµnh t¨m.
- Sau mçi n¨m ®èn phít 1 lÇn, 2-3 n¨m ®èn trỴ l¹i.
- Thu ho¹ch lóc hoa võa hÐ në.
- Phßng trõ s©u, bƯnh (nÊm)
BÀI 28: KỸ THUẬT TRỒNG CÂY CẢNH TRONG CHẬU
Câu 42 : Kỹ thuật trồng và chăm sóc cây cảnh trong chậu?
I.KÜ tht trång:
1. Chn bÞ ®Êt cho vµo chËu.
- §Êt ph¶i lµ ®Êt thÞt nhĐ hc trung b×nh, tèt nhÊt lµ ®Êt bïn ao.
- §Ëp nhá nhng kh«ng qu¸ mÞn.
- Trén ®Êt víi ph©n đ hoai vµ NPK theo tØ lƯ: 7 ®Êt: 2 ph©n chng: 1 tro, trÊu vµ NPK.
2. Chn bÞ chËu ®Ĩ trång.
- CÇn lùa chän chËu phï hỵp víi tõng lo¹i c©y, phï hỵp víi ý tëng t¹o d¸ng cho c©y.
3. Trång c©y vµo chËu.
- LÊy hçn hỵp ph©n ®· chn bÞ tríc cho vµo chËu ®Õn 1/3 chiỊu s©u chËu.
- §Ỉt c©y vµo chËu sao cho cỉ rƠ ë vÞ trÝ ngang mỈt chËu.

- Gi÷ c©y theo vÞ trÝ ®· dù ®Þnh, cho ®Êt tiÕp vµo chËu, phđ ®Ịu quanh gèc.
- NÐn nhĐ ®Êt quanh gèc c©y råi tíi níc
- Sau khi trång ®Ỉt c©y vµo n¬i r©m m¸t.
19
Trửụứng THPT Phong Phuự ẹe cửụng Nghe Laứm Vửụứn NH: 2013
II. Chăm sóc cây cảnh trong chậu.
1. T ới n ớc cho cây cảnh.
*Khi t ới n ớc cần chú ý các điểm sau.
- Căn cứ vào kích thớc của chậu.
- Yêu cầu của cây.
- Mục đích của ngời trồng.
- Nguồn nớc tới phải sạch.
- Nên tới nớc mỗi ngày 2 lần vào sáng sớm và chiều mát.
2. Bón phân cho cây cảnh.
- Đối với phân đạm, mỗi kg đất trong chậu dùng không quá 1g đạm nguyên chất.
- Đối với phân lân mỗi kg đất trong chậu dùng không qúa2,5 g đạm nguyên chất
- Thời kì bón thích hợp trong năm là vào mùa xuân, mùa thu
3. Thay chậu và đất cho cây cảnh:
- Dọn các phần phụ trên chậu đang trồng cây.
- Chuẩn bị chậu mới.
- Chuyển cây từ chậu cũ ra ngoài một cách nhẹ nhàng.
- Tới nớc cho cây bằng vòi phun.
- Đặt cây vào nơi thoáng mát, tránh AS trực xạ.
4. Phòng trừ sâu bệnh:
Cần theo dõi phát hiện để diệt trừ sớm bằng các phơng pháp phù hợp.
BI 29: MT S KT C BN TO DNG TH CY CNH
Cõu 43: Nờu mt s dỏng th ca cõy cnh?
- Kiểu thân thẳng.
- Kiểu thân nằm.
- Kiểu thân nghiêng.

- Kiểu thân cong.
- Kiểu huyền nhai.
- Kiểu hai thân.
- Kiểu tùng lâm.
- Kiểu liền rễ.
- Kiểu thân khô.
- Kiểu kèm đá.
- Kiểu một gốc nhiều thân.
Cõu 44: Trỡnh by KT to cõy cnh lựn?
1. Hạn chế sinh tr ởng của cây bằng chất ức chế sinh tr ởng.
- Sử dụng chất ức chế sinh trởng thực vật có tác dụng hạn chế sinh trởng của toàn cây, làm cho
cây thấp, cành lá nhỏ lại, nhng vẫn đảm bảo sự cân đối của chúng.
- Một số chất ức chế sinh trởng thờng dùng làm cây lùn: CCC, M.H, TIBA
2. Hạn chế sinh tr ởng của cây bằng biện pháp bón phân và t ới n ớc.
- Hạn chế bón phân, bón thêm vôi và ít nớc sẽ làm cây sinh trởng chậm, nhng cành lá vẫn đảm
bảo xanh và khoẻ.
3. Kìm hãm sự sinh tr ởng của cây bằng biện pháp cắt tỉa cành, lá và rễ.
a) Cắt tỉa cành và lá.
Cắt, tỉa cành lá ở trên cây sẽ làm cho bộ rễ sinh trởng chậm lại. Bằng cách này sẽ hạn chế sinh
trởng của toàn cây. Việc cắt tỉa cành, lá còn nhằm mục đích tạo dáng, thế cho cây.
b) Cắt tỉa rễ cây cảnh.
- Trớc hết cần cắt bỏ rễ cọc của cây.
- Cắt bỏ các rễ bên mọc quá dài
Cõu 45: Trỡnh by KT to hỡnh cho cõy cnh?
1. Kĩ thuật uốn dây kẽm
* Một số yêu cầu khi quấn dây quanh thân, cành.
- Không quấn dây quá chặt hoặc quá lỏng. Quấn dây theo hình xoắn ốc từ dới lên trên, từ gốc
cành ra đầu cành.
- Thời gian tiến hành quấn dây kẽm phụ thuộc vào từng loại cây cụ thể.
- Tránh quấn dây kẽm khi cây còn yếu hoặc cây vừa mới thay chậu, thay đất.

20
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
- TiÕn hµnh qn d©y kÏm vµo lóc trêi r©m m¸t.
2. KÜ tht nu«i c¸c rƠ khÝ sinh.
- Gi÷ cho ®Çu rƠ kh«ng bÞ s©y s¸t, va qut vµo vËt cøng cho ®Õn khi rƠ ®©m s©u vµo ®Êt.
Câu 46: Trình bày KT lão hố cho cây cảnh?
1. KÜ tht lét vá.
-KÜ tht lét vá ë mét sè vÞ trÝ trªn th©n, cµnh ®ßi hái ph¶i thùc hiƯn vµo thêi k× mµ líp tỵng
tÇng ®ang ho¹t ®éng. Kh«ng nªn lµm vµo thêi k× ngđ nghØ cđa c©y hc thêi k× sinh trëng
chËm.
- Ph¶i x¸c ®Þnh vÞ trÝ lét vá vµ kÝch thíc cđa líp vá lét.
2. KÜ tht t¹o sĐo trªn c©y c¶nh.
- C¾t bá nh÷ng cµnh, phÇn th©n kh«ng thÝch hỵp trªn c©y ®Ĩ t¹o c¸c vÕt th¬ng c¬ giíi, sau nµy
h×nh thµnh vÕt sĐo.
- Dïng dao bÊm, khÝa vµo líp vá th©n, cµnh theo chiỊu ngang hc däc.
3. KÜ tht t¹o hang hèc trªn th©n, cµnh c©y c¶nh.
- KÜ tht nµy nh»m lµm chÕt líp vá cđa c©y, võa lµm mÊt ®i mét phÇn gç cđa c©y ®Ĩ t¹o ra
c¸c hang hèc, bäng trªn th©n cµnh.
BÀI 32: KT TRỒNG RAU
Câu 47: Thế nào là rau sạch? Tiêu chuẩn của rau sạch?
1. Rau sạch là loại rau trồng trong qui trình kó thuật mới, rau phải có giá trò dinh
dưỡng cao và không gây độc hại đến sức khỏe của con người.
2. Rau sạch phải đạt các tiêu chuẩn sau:
- Rau xanh tươi, không héo úa, nhũn nát.
- Dư lượng
−
3
NO
đối với từng loại rau đảm bảo theo tiêu chuẩn quốc tế.
- Dư lượng kim loại năng trong từng loại rau theo quy đònh của ngành bảo vệ thực vật

Việt Nam.
- Không có hoặc có tối thiểu vi sinh vật gây bệnh cho người và động vật.
- Rau có giá trò dinh dưỡng.
Câu 48: Làm thế nào để có rau sạch?
- Chọn đất trồng sạch: Đất được làm sạch cỏ dại, không có mầm mống sâu, bệnh hại, độ
pH trung tính, có hàm lượng kim loại năng dưới ngưỡng cho phép, không có hoặc có tối
thiểu vi sinh vật gây bệnh cho cây trồng, người và gia súc.
- Tưới rau bằng nước sạch.
- Phân bón cho rau phải qua chế biến như: Các loại phân hữu cơ vi sinh, phân N.P.K tổng
hợp. Phân chuồng dùng bón lót phải được ủ hoai mục và phối hợp với N.P.K theo tỉ lệ,
liều lượng thích hợp với từng loại rau.
- Phòng trừ sâu, bệnh hại trên rau theo quy trình phòng trừ dòch hại tổng hợp như:
+ Biện pháp sinh học.
+ Biện pháp canh tác.
+ Biện pháp thủ công.
+ Biện pháp hóa học: Chỉ nên sử dụng phương pháp này khi sâu, bệnh đã phát triển
mạnh, cần chặn đứng dòch hại.
- Không thu hoạch và sử dụng sản phẩm sau khi bón phân và phun thuốc.
- Xây dựng qui trình sản xuất rau sạch.
21
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
- Mở rộng và áp dụng qui trình sản xuất rau sạch ở các nước phù hợp nước ta.
Câu 49:Trình bày giá trị dinh dưỡng, giá trị kinh tế của cây rau
1. Giá trị dinh dưỡng
- Là loại thực phẩm cung cấp cho cơ thể nhiều muối khống, axít hữu cơ và các chất thơm.
- Nhiều vitamin: A,B1,B2,C,E,PP; chất khống: Ca,P,Fe.
- Là nguồn dược liệu q: tỏi, gừng, hành tây.
2. Giá trị kinh tế
- Đem lại hiệu quả kinh tế cao (1ha rau có thể gấp 3-4 lần trồng lúa ).
- Là loại nơng sản có giá trị xuất khẩu cao, có thị trường xuất khẩu lớn (> 40 nước trên thế

giới nhập khẩu rau của nước ta).
- Là ngun liệu phục vụ cho ngành cơng nghiệp chế biến.
- Ngồi tăng thu nhập cho người lao động, góp phần vào việc tổ chức, sắp xếp lại lao động
trong sản xuất Nơng nghiệp mở rộng thêm ngành nghề, thúc đẩy ngành chăn ni phát triển.
Câu 50: Trình bầy các cách phân loại cây rau
- Phân loại theo đặc điểm thực vật, phân loại theo mùa vụ sản xuất, giá trị sử dụng , gía trị
dinh dưỡng.
- Những cây rau có bộ phận sử dụng giống nhau xếp vào cùng một loại:
+ Rau ăn rễ, củ: Cà rốt, cải củ, củ đậu.
+ Rau ăn thân, thân củ: Khoai tây, su hào.
+ Rau ăn lá: Cải bắp, cải bẹ, cải xanh.
+ Rau ăn nụ hoa: Hoa thiên lí, súp lơ.
+ Rau ăn quả: Dưa chuột, bí ngơ, cà chua, cà, đậu cơve.
Câu 51: Trình bầy ảnh hưởng của điều kiện ngoại cảnh đên sự sinh trưởng và phát triển
của cây rau
a. Nhiệt độ
- Rau chịu rét: Là loại rau có khả năng chịu rét trong một thời gian dài, đồng hố mạnh ở
nhiệt độ
15- 20
o
C ( hành, tỏi).
- Loại rau chịu rét trung bình: Là loại rau có khả năng chịu rét trong một thời gian ngắn,
nhiệt độ thích hợp cho đồng hố (15 – 20
o
C), nhiệt độ trên 30
o
C q trình đồng hố và dị hố
bằng nhau, /40
o
C cây sinh trưởng kém (Rau cần, cải bắp, xà lách).

- Loại rau ưa ấm: Khơng chịu được rét, nhiệt độ thấp(10 – 15
o
C) cây sinh trưởng phát triển
kém, làm tỉ lệ rụng hoa, rụng quả cao. Nhiệt độ thích hợp cho q trình đồng hố 20 – 30
o
C
(Cà chua, dưa chuột).
- Loại rau chịu nóng : Là loại cây chịu được nhiệt độ cao, cây đồng hố mạng ở nhiệt độ
30
o
C, ở nhiệt độ 40
o
C chúng vẫn sinh trưởng bình thường.
- Trong mỗi thời kì sinh trưởng, phát triển cây rau u cầu nhiệt độ là khác nhau.
+ Thời kì nẩy nầm: Loại rau chịu rét u cầu nhiệt độ 10 – 15
o
C để hạt nẩy nầm, thích hợp
nhất là
18 – 20
o
C còn lạị các giống đều nẩy mầm tốt ở nhiệt độ 25 – 30
o
C, nhiệt độ đất q thấp hạt
giống khơng nẩy mầm được.
- Thời kì cây con: u cầu nhiệt độ thấp hơn thời kì nẩy mầm, thích hợp cho nhều loại rau
là 18 -20
o
C
- Thời kì sinh trưởng sinh dưỡng: Cần nhiệt độ cao hơn.
22

Trửụứng THPT Phong Phuự ẹe cửụng Nghe Laứm Vửụứn NH: 2013
+ i vi loi rau chu rột, chu rột trung bỡnh nhit thớch hp thi kỡ ny 17 18
o
C. Nu
ln hn cn tr quỏ trỡnh hỡnh thnh, phỏt trin.
+ Rau thớch m: 20- 30
o
C, nu thp hn sinh trng kộm.
- Thi kỡ sinh trng sinh thc: Thớch hp 20
o
C; nu nhit ,quỏ cao quỏ thp gõy hin
tng rng hoa rng qu.
b. nh sỏng
- Nhu cu ph thuc vo cỏc loi nhúm rau:
+ Cõy rau n lỏ: Rau dip, x lỏch cn dõm mỏt, trỏnh ỏnh sỏng trc x.
+ Nhúm cõy rau n qu: Bớ ngụ, u a a thớch ỏnh sỏng mnh.
+ Ci bp, ci c, hnh yờu cu ỏnh sỏng trung bỡnh.
+ Ci cỳc rau dip, rau ngút, mựi tõy a thớch ỏnh sỏng yu hn.
c. Nc
- Cú vai trũ quan trng trong quỏ trỡnh sinh trng v phỏt trin ca cõy trng:
+ L thnh phn c bn ca nguyờn sinh cht trong t bo.
+ Tham gia vo quỏ trỡnh TC, quỏ trỡnh quang hp v quỏ trỡnh vn chuyn cht dinh
dng.
- Thiu nc cõy sinh trng, nng sut v cht lng kộm.
- Tha nc: Cõy mm, nng ng, cỏc cht ho tan gim, tha do ỳng cõy cht.
- Cỏc thi kỡ sinh trng khỏc nhau, cõy rau cú nhu cu nc khỏc nhau:
+ Thi kỡ ny mm: Cn cú 1 khi lng nc nht nh (ht hnh ti c rt cn lng nc
bng khi lng ca ht, ht da chut cnkhi lng nc bng 50% khi lng ca ht).
+ Thi kỡ cõy con: m thớch hp ( 70 80% ).
+ Thi kỡ sinh trng: Yờu cu m cao ( 80 85% ), i vi cõy rau n qu thi kỡ qu

phỏt trin cn m t ( 85 95% ).
+ Thi kỡ sinh trng sinh thc: Cn m thớch hp ( 65 70% ), thi kỡ ny m quỏ
cao hoc quỏ thp u gõy ra hin tng rng n, rng hoa.
- m khụng khớ cng nh hng n s sinh trng, phỏt trin ca rau ( da bớ hnh ti
yờu cu
45 55%; cỏc cõy h c yờu cu m cao hn 55 65%).
d. cht dinh dng
- m: Cú tỏc dng y mnh quỏ trỡnh quang hp, thỳc y thõn lỏ phỏt trin, kộo di tui
th ca lỏ; quyt nh ti nng sut phm cht ca rau n lỏ, cng nh thỳc y s phỏt trin
thõn lỏ ca cỏc loi rau n lỏ khỏc.
+ Thiu cõy sinh trng kộm cũi cc, thõn ,lỏ nh bộ, thi gian ra n, hoa, qu kộo di, thiu
nhiu gõy rng n, hoa, qu; lỏ chuyn sang mu vng dn n lm gim nng sut ,cht
lng.
+ Tha m: Lm cho thi gian sinh trng thõn, lỏ kộo di, thõn, lỏ mm yu, cha nhiu
nc, gim cht lng, d nhiu NO
3
-
nh hng n sc kho.
- Pht pho: Cú tỏc dng kớch thớch s phỏt trin ca b r, vn chuyn dinh dng, ra n,
hoa v quỏ trỡnh chớn ca qu, ht.
+ Cn thit cho thi kỡ cõy con ca cỏc loi rau ly ht, rau n qu.
+ Thiu lõn cõy sinh trng kộm, qu ht chớn chm, lỏ mu xanh tớm, cõy r b cht.
- Kali: Cú tỏc dng thỳc y quỏ trỡnh quang hp ,quỏ trỡnh vn chuyn cỏc cht dinh dng
trong cõy, tham gia vo quỏ trỡnh tng hp tinh bt, prụtờin, lipớt, tinh bt.
+ Tng sc chng chu ca cõy.
23
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
+ Cần nhiều cho các loại rau, rưa, cải.
- Canxi: Có tác dụng đối với sự sinh trưởng, giảm tác hại của các ion H
+

trong đất, trung hố
các axít trong cây.
+ Các loại cây cần ít canxi: Cà chua, khoai tây.
+ Một số loại rau cần nhiều canxi: Hành, dưa, cà rốt.
+ Hầu hết các loại cây sinh trưởng tốt ở pH = 6 – 6,8.
- Các ngun tố vi lượng: Cần lượng nhỏ nhưng rất quan trọng:
+ Thiếu ảnh hưởng đến q trình TĐC.
+ Thúc đẩy q trình sinh trưởng , phát triển, làm tăng năng suất, chất lượng của rau.
+ Thiếu: Cây sinh trưởng, phát triển kém, làm giảm năng suất, chất lượng của rau.
BÀI 35: CHẤT ĐIỀU HỒ SINH TRƯỞNG CÀ CHẾ PHẨM SINH HỌC
Câu 52: Thế nào là chất điều hồ sinh trưởng? Phân loại?
a. ChÊt ®iỊu hoµ sinh trëng lµ g×?
Lµ nh÷ng chÊt h÷u c¬ cã b¶n chÊt ho¸ häc rÊt kh¸c nhau, được tổng hợp 1 lượng nhỏ trong
bộ phận của cây và được vận chuyển đến các bộ phận khác của cây để điều hồ các hoạt động
sinh lí, sinh trưởng và phát triển của cây
b. C¸c chÊt ®iỊu hoµ sinh trëng ®ỵc chia lµm hai nhãm.
- Nhãm c¸c chÊt kÝch thÝch sinh trëng: Auxin; GA; Xitơkinin…
- Nhãm c¸c chÊt øc chÕ sinh trëng: ABA; Ethylen; CCC…
Câu 53: Nêu đặc điểm và vai trò của các chất điều hòa sinh trưởng?
a/ Các chất kích thích sinh trưởng: có 3 nhóm:
- Auxin: Auxin là tinh thể màu trắng, dễ bò phân hủy, dưới tác động của ánh sáng chuyển
màu tối, khó tan trong nước, benzol, dễ tan trong axeton, mêtylic…
Auxin có tác dụng kích thích sự phân chia và kéo dài tế bào, kích thích ra rễ, phát
triển cây và sự lớn lên của bầu quả nên khi sử dụng chúng sẽ tạo quả không có hạt.
Hiện nay, các chất nhóm auxin được sử dụng nhiều là: IBA, α NAA, IAA…
- Gibberellin (GA): Là chất có tinh thể màu trắng, dễ tan trong rượu, axeton, ít tan trong
nước và không bò ánh sáng phân hủy.
Gibberellin (GA) tác dụng kéo dài tế bào thân, lá, thúc đẩy quá trình ra hoa, nảy mầm củ
hạt, tăng số lượng quả, tạo nên quả không hạt và phá vỡ trạng thái ngũ của củ.
- Xitokinin: Xitokinin tan trong aceton, ít tan trong nước và không bò phân hủy dưới tác

dụng của axit và kiềm.
Xitokinin có tác dụng kích thích sự phân chia tế bào khi được phối hợp với Auxin, hạn
chế quá trình phân giải chất diệp lục, kéo dài thời gian tươi của rau, hoa, quả, kích thích
chồi phát triển, ngăn cản sự lão hóa của mô và rụng đế hoa, quả non.
b. Các chất ức chế sinh trưởng:
- Axit abxixic (ABA): là tinh thể màu trắng. Có tác dụng ức chế quá trình nảy mầm của
hạt, phát triển chồi và ra hoa, kích thích rụng lá, tham gia vào quá trình chống chòu của
cây với điều kiện ngoại cảnh không thuận lợi.
24
Trường THPT Phong Phú – Đề cương Nghề Làm Vườn NH: 2013
- Ethylen: Là khí không màu, có mùi đặc biệt, dễ cháy, tan trong ête, etanol. Ethylen có
tác dụng ức chế mầm dài ra, đình chỉ phát triển lá, kìm hãm sự phân chia tế bào, kích
thích qá trình chín của quả, quá trình già nhanh và rụng lá trên cây.
- Chloro chorin chlorid (CCC): (CCC) có tác dụng ức chế sự sinh trưởng chiều cao của
cây, làm cứng cây, chống lốp đổ, ức chế sự sinh trưởng chồi và mầm hoa.
Câu 54: Một số ứng dụng của chất điều hòa sinh trưởng.
a) Nguyªn t¾c
- Ph¶i sư dơng ®óng nång ®é, ®óng lóc vµ ®óng pp.
- ChÊt ®iỊu ho¸ sinh trëng kh«ng ph¶i lµ chÊt dinh dìng nªn kh«ng thĨ thay thÕ cho ph©n bãn.
b) H×nh thøc sư dơng.
- Phun lªn c©y. cã thĨ phun lµm nhiỊu lÇn, khi phun chó ý ®Õn ®iỊu kiƯn ngo¹i c¶nh ®Ĩ n©ng
cao hiƯu qu¶ hÊp thu cđa c©y.
- Ng©m cđ, cµnh c©y vµo chÊt ®iỊu hoµ sinh trëng víi nång ®é thÝch hỵp ®Ĩ t¨ng thêi gian tiÕp
xóc vµ hiƯu qu¶ hÊp thu.
- B«i lªn c©y, chÊt ®iỊu hoµ sinh trëng cã thĨ ®ỵc b«i lªn c©y ®Ĩ kÝch thÝch ra rƠ.
- Tiªm trùc tiÕp vµo c©y
c) Mét sè øng dơng chÊt diỊu hoµ sinh tr ëng.
- Ph¸ vì hc rót ng¾n thêi gian ngđ, nghØ vµ kÝch thÝch h¹t n¶y mÇm
- Thóc ®Èy sù h×nh thµnh rƠ cđa cµnh gi©m, cµnh chiÕt trong nh©n gièng v« tÝnh.
- Lµm t¨ng chiỊu cao vµ sinh khèi

- §iỊu khiĨn sù ra hoa
Câu 55: Nêu ý nghĩa của chế phẩm sinh học?
- Lµm t¨ng n¨ng st, chÊt lỵng s¶n phÈm.
- Kh«ng g©y « nhiƠm m«i trêng
- Kh«ng g©y ®éc cho ngêi vµ c¸c lo¹i sinh vËt kh¸c.
Câu 56 : Nêu m ét sè lo¹i chÕ phÈm sinh häc và cách sử dụng?
I.Mét sè lo¹i chÕ phÈm sinh häc:
a) Ph©n l©n h÷u c¬- vi sinh
- ChÊt h÷u c¬ hc than mïn
- §¸ ph«tphorit hc aptit
- Men vi sinh
b) Ph©n phøc hỵp h÷u c¬ vi sinh
Lµ lo¹i ph©n hçn hỵp gåm 4 thµnh phÇn: ph©n mïn h÷u c¬ cao cÊp, ph©n v« c¬ chuyªn dïng,
ph©n vi lỵng vµ ph©n vi sinh vËt
c) ChÕ phÈm BT
Thc cã kh¶ n¨ng g©y bƯnh cho c«n trïng
§éc tè cđa vi khn BT khi vµo trong c¬ thĨ s©u h¹i sinh s¶n rÊt nhanh lµm cho s©u h¹i bÞ
chÕt.
d) ChÕ phÈm hçn hỵp vi rót+ BT trõ s©u h¹i
- Hçn hỵp vi rót + BT x©m nhËp vµo c¬ thĨ s©u h¹i b»ng ®êng tiªu ho¸, råi sinh s«i n¶y në ph¸
hủ c¸c m« tÕ bµo lµm cho s©u h¹i chÕt.
e) ChÕ phÈm nÊmTrichoderma trõ bƯnh h¹i.
Lo¹i nÊm nµy cã kh¶ n¨ng sinh ra mét lo¹i ®éc tè lµm cho c¸c nÊm g©y h¹i c©y trång bÞ chÕt.
g) B¶ sinh häc diƯt cht
B¶ cã ®éc tÝnh cao víi cht nhng kh«ng g©y ®éc cho ngêi, vËt nu«i vµ kh«ng lµm « nhiƠm
m«i trêng.
II Cách sử dụng chÕ phÈm sinh häc.
a) Ph©n l©n h÷u c¬ ®ỵc sư dơng ®Ĩ bãn lãt cho nhiỊu lo¹i c©y l¬ng thùc, c©y ¨n qu¶, c©y hoa ,
c©y c¶nh víi khèi lỵng bãn ( 223 – 278 ) kg/ha.
b) ChÕ phÈm trõ hçn hỵp virut + BT ®ỵc pha lo·ng víi níc víi liỊu lỵng thêng dïng ( 0,8 –

1,6) lÝt chÕ phÈm pha víi 500 lÝt níc phun cho 1 ha.
c) ChÕ phÈm nÊm Metarkizium vµ Beauveria khi sư dơng phaie pha víi níc, sau ®ã läc bá b·,
cho thªm níc ho¸ chÊt vµ dÇu thùc vËt trén ®Ịu vµ tiÕn hµnh phun.
25