Luận văn thạc sỹ: Hoàn thiện kiểm soát chi ngân sách nhà nước cho xây dựng cơ bản tại Kho bạc Nhà nước Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ QUỐC DÂN HÀ NỘI

NGÔ THỊ THÁI THỦY

HOÀN THIỆN KIỂM SOÁT CHI NGÂN SÁCH NHÀ NƯỚC CHO
XÂY DỰNG CƠ BẢN TẠI KHO BẠC
NHÀ NƯỚC HOÀN KIẾM THÀNH PHỐ HÀ NỘI
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TẾ
CHUYÊN NGÀNH KINH TẾ CHÍNH TRỊ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC: TS NGUYỄN THỊ THANH HIẾU
HÀ NỘI, 2014
PHẦN MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
3. Mục đích nghiên cứu của luận văn
4. Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
5. Phương pháp nghiên cứu
6. Những đóng đóng góp của luận văn
7. Kết cấu của luận văn
Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
-
Xuất phát từ việc đầu tư XDCB là một trong những nhiệm vụ quan
trọng hàng đầu trong quá trình xây dựng và phát triển đất nước, nhất là
đối với những nước đang phát triển như Việt Nam
-
Xuất phát từ thực tế việc thất thoát vốn đầu tư XDCB, hiệu quả sử
dụng đồng vốn ngân sách trong đầu tư XDCB chưa cao, gây ra hiện
tượng lãng phí nguồn lực tài chính quốc gia.
-
Hoàn thiện kiểm soát chi NSNN cho XDCB tại KBNN Hoàn Kiếm,
thành phố Hà Nội góp phần để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn đầu tư

xây dựng cơ bản, góp phần khắc phục những tồn tại, bất cập hiện nay.

Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Thời gian vừa qua liên quan đến đề tài, đã có một số công trình nghiên cứu đề cập đến,
như:
Hoàn thiện công tác quản lý chi NSNN cho đầu tư XDCB trên địa bàn huyện Bá
Thước, Tỉnh Thanh Hóa”, Lê Hoằng Bá Huyền, 2008
Nâng cao chất lượng kiểm soát chi ngân sách nhà nước qua Kho bạc Nhà nước
(Lấy ví dụ ở kho bạc nhà nước Nghệ An)/ Hoàng Thị Xuân, 2010;
Nâng cao vai trò KBNN đối với kiểm soát chi các dự án đầu tư XDCB thuộc hệ
thống KBNN, Trần Thị Song Mây, 2013.
Tuy nhiên cho đến thời điểm này chưa có luận văn, luận án nào nghiên cứu về kiểm
soát chi NSNN cho XDCB tại KBNN Hoàn Kiếm, đặc biệt ở góc độ chuyên ngành
kinh tế chính trị.

Đối tượng nghiên cứu và phạm vi nghiên cứu
-
Đối tượng nghiên cứu: là công tác kiểm soát chi NSNN cho XDCB qua
Kho bạc nhà nước Hoàn Kiếm.
- Phạm vi nghiên cứu về không gian : đi nghiên cứu cả về mặt lý luận và
thực tiễn của hoạt động kiểm soát chi đầu tư XDCB từ nguồn vốn NSNN
tại KBNN Hoàn Kiếm
- Phạm vi nghiên cứu về thời gian: kiểm soát chi NSNN cho xây dựng cơ
bản từ năm 2009 đến năm 2013 và giải pháp hoàn thiện đến năm 2020.
Kết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận và danh mục tài liệu tham khảo, luận văn
được kết cấu thành 3 chương, theo lối truyền thống gồm 3 chương:
Chương 1: Cơ sở lý luận và kinh nghiệm thực tiễn về kiểm soát chi ngân
sách nhà nước cho xây dựng cơ bản qua Kho bạc nhà nước
Chương 2: Thực trạng kiểm soát chi ngân sách nhà nước cho xây dựng

cơ bản tại Kho bạc nhà nước Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội.
Chương 3: Phương hướng và giải pháp hoàn thiện kiểm soát chi ngân
sách nhà nước cho xây dựng cơ bản tại Kho bạc nhà nước Hoàn
Kiếm, thành phố Hà Nội.
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ KINH NGHIỆM THỰC TIỄN
VỀ KSC NSNN CHO XÂY DỰNG CƠ BẢN QUA KBNN
1.1. Đầu tư XDCB và chi NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN
1.2. KSC NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN
1.3. Những nhân tố ảnh hưởng và sự cần thiết hoàn thiện KSC NSNN cho
đầu tư XDCB qua KBNN
1.4. Kinh nghiêm về KSC NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN và bài học rút
ra cho KBNN quận Hoàn Kiếm
1.1. ĐẦU TƯ XDCB VÀ CHI NSNN CHO ĐẦU TƯ XDCB QUA KBNN
1.1.1. Đầu tư xây dựng cơ bản: Quan niệm và đặc điểm
- KN Đầu tư XDCB là quá trình sử dụng các nguồn lực vào hoạt động sản xuất giản đơn và
tái sản xuất mở rộng tài sản cố định, nhằm từng bước tăng cường và hoàn thiện cơ sở vật
chất kỹ thuật cho nền kinh tế
- Đặc điểm: Đòi hỏi vốn lớn, ứ đọng trong thời gian dài; Thời gian dài với nhiều biến động;
Có giá trị sử dụng lâu dài; Cố định; Liên quan đến nhiều ngành.
1.1.2. Chi ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản qua Kho bạc nhà nước
- Kho bạc nhà nước và vai trò của Kho bạc nhà nước trong việc chi Ngân sách nhà nước
- Quan niệm về chi Ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản qua Kho bạc nhà nước
Chi NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN là việc sử dụng một phần NSNN qua KBNN để
thực hiện đầu tư XDCB nhằm tăng cường và hoàn thiện cơ sở vật chất, kĩ thuật cho nền
kinh tế xã hội.
- Đặc điểm của chi Ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản qua Kho bạc nhà nước
+ Gắn với hoạt động của NSNN
+ Không có khả năng thu hồi vốn
+ Gắn với các quy trình đầu tư và dự án
1.2.1. Quan niệm, yêu cầu kiểm soát chi NSNNcho đầu tư XDCB qua KBNN

- KN Kiếm soát chi NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN là việc KBNN kiểm soát tính
hợp lệ, hợp pháp về hồ sơ, hóa đơn, chứng từ của khách hàng giao dịch liên quan đến
chi vốn đầu tư XDCB của NSNN sao cho đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức của từng
loại hình các công trình XDCB sử dụng kinh phí từ NSNN, đồng thời phải đảm bảo
không vượt kế hoạch vốn, dự toán được cấp có thẩm quyền phê duyệt.
1.2.2. Nội dung kiể soát chi Ngân sách nhà nước cho đầu tư xây dựng cơ bản
qua Kho bạc nhà nước
- Kiểm soát tính hợp pháp, hợp lệ của hồ sơ, chứng từ
- Kiểm soát tính hợp pháp về con dấu và chữ ký của thủ trưởng và kế toán đơn vị sử
dụng ngân sách
- Kiểm soát các điều kiện chi theo chế độ quy định: các khoản chi phải có trong dự
toán NSNN được giao; đúng chế độ, tiêu chuẩn, định mức; đã được thủ trưởng đơn vị
sử dụng ngân sách hoặc người được uỷ quyền quyết định chi;
có đầy đủ hồ sơ chứng từ theo chế độ quy định.
1.2. KSC NSNN CHO ĐẦU TƯ XDCB QUA KBNN
1.2. KSC NSNN CHO ĐẦU TƯ XDCB QUA KBNN
1.2.3. Quy trình kiểm soát chi đầu tư xây dựng cơ bản qua Kho bạc nhà nước
Nguyên tắc xây dựng quy trình trong KSC NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN là:
-
Thủ tục hành chính đơn giản, rõ ràng, đúng chế độ, quy trình nghiệp vụ; giải quyết
công việc nhanh chóng, thuận tiện cho khách hàng;
-
Công khai các hồ sơ, thủ tục, quy trình chi ngân sách; trách nhiệm của cán bộ
KBNN; thời hạn giải quyết công việc;
-
Nhận hồ sơ chi NSNN và trả kết quả tại một đầu mối
Quy trình KSC NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN gồm:
-
KSC giai đoạn chuẩn bị đầu tư
-

Kiểm soát chi giai đoạn thực hiện đầu tư
-
Kiểm soát chi giai đoạn quyết toán dự án, công trình XDCB hoàn thành.
1.2.4. Tổ chức bộ máy thực hiện KSC NSNN cho XDCB qua KBNN
Hệ thống KBNN có bộ máy Kiểm soát chi NSNN được tổ chức chặt chẽ từ Trung
ương đến địa phương phù hợp với chế độ phân cấp quản lý NSNN và tổ chức
hoạt động của KBNN.
1.2. KSC NSNN CHO ĐẦU TƯ XDCB QUA KBNN
1.3.1 Những nhân tố ảnh hưởng đến kiểm soát chi Ngân sách nhà nước cho đầu tư
xây dựng cơ bản qua Kho bạc nhà nước
- Nhân tố chủ quan: Tổ chức bộ máy; Chế độ chính sách; Quy trình nghiệp vụ; Trình độ
chuyên môn của cán bộ; Trang thiết bị cơ sở vật chất - kĩ thuật
-
Nhân tố khách quan: Pháp luật, các chế độ, tiêu chuẩn, định mức; Điều kiện kinh tế - xã hội
của quốc gia; Ý thức chấp hành của đơn vị sử dụng Ngân sách; Sự phối hợp giữa các Bộ,
ngành, địa phương và chủ đầu tư.
1.3.2. Sự cần thiết hoàn thiện kiểm soát chi Ngân sách nhà nước cho xây dựng cơ bản qua
Kho bạc nhà nước
-
Đầu tư XDCB liên quan tới nhiều cấp, nhiều ngành;
-
Khả năng có hạn của NSNN;
-
Cơ chế kiểm soát không theo kịp biến động thực tế ;
-
Cơ chế chi tiêu còn nhiều sơ hở;
-
Nguồn vốn đầu tư XDCB có cả nguồn vay nợ nước ngoài.
1.3. NHỮNG NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG VÀ SỰ CẦN THIẾT
HOÀN THIỆN KSC NSNN CHO XDCB QUA KBNN

1.4.1. Kinh nghiêm của một số kho bạc về KSC NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN
-
Kinh nghiệm của Kho bạc nhà nước thành phố Bắc Ninh
-
Kinh nghiệm của Kho bạc nhà nước Hai Bà Trưng;
-
Kinh nghiệm của kho bạc Nhà nước Quảng Ninh.
1.4.2. Bài học rút ra cho KBNN quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội
-
Đoàn kết nhất trí trong toàn hệ thống;
-
Bám sát chức năng nhiệm vụ được giao, chủ động nghiên cứu hướng dẫn chế độ;
-
Nâng cao chất lượng công tác chỉ đạo điều hành của lãnh đạo;
-
Sử dụng và đào tạo cán bộ hợp lý;
-
phối hợp chặt chẽ với các cơ quan có liên quan;
-
Tổ chức tổng kết rút kinh nghiệm;
-
Thường xuyên thực hiện công tác kiểm tra, kiểm soát nội bộ.
1.4. KINH NGHIỆM VỀ KSC NSNN CHO XDCB QUA KBNN VÀ
BÀI HỌC RÚT RA CHO KBNN QUẬN HOÀN KIẾM, THÀNH
PHỐ HÀ NỘI
CHƯƠNG 2: THỰC TRẠNG KSC NSNNCHO XDCB
TẠI KBNN HOÀN KIẾM, THÀNH PHỐ HÀ NỘI
2.1. Khái quát về Kho bạc nhà nước quận Hoàn Kiếm, thành phố Hà Nội
2.2. Thực trạng kiểm soát chi Ngân sách nhà nước cho xây dựng cơ bản tại
Kho bạc nhà nước Hoàn Kiếm

2.3. Đánh giá chung về kiểm soát chi Ngân sách nhà nước cho đầu tư xây
dựng cơ bản tại Kho bạc nhà nước Hoàn Kiếm thời gian qua
2.1. Khái quát về Kho bạc nhà nước quận Hoàn Kiếm, thành
phố Hà Nội
2.1.1. Tổng quan về KBNN quận Hoàn Kiếm
Theo quyết định số 12/QĐ- BTC ngày 05 tháng 01 năm 1998 của Bộ tài chính về việc thành lập
Kho bạc nhà nước Hoàn Kiếm trực thuộc Kho bạc nhà nước Hà Nội. Hiện nay trụ sở đóng
tại 38 Thuốc Bắc- quận Hoàn Kiếm- thành phố Hà Nội
2.1.2. Chức năng, nhiệm vụ của Kho bạc nhà nước Hoàn Kiếm
Về chức năng: thực hiện nhiệm vụ quản lý thu-chi quỹ NSNN trên địa bàn quận Hoàn
Kiếm
Nhiệm vụ và quyền hạn:
2.2.1. Thực trạng về thực hiện KSC NSNN cho đầu tư XDCB qua KBNN
Hoàn Kiếm
KBNN Hoàn Kiếm chỉ thanh toán, tạm cấp vốn đầu tư khi đã có đầy đủ các thủ
tục về đầu tư và xây dựng, có kế hoạch vốn đầu tư hàng năm và có đầy đủ các
điều kiện thanh toán theo quy định:
-
Một là, đảm bảo các khoản chi có đủ hồ sơ chứng từ hợp pháp hợp lệ;
-
Hai là, kiểm tra tính hợp pháp về con dấu và chữ ký của thủ trưởng và kế toán
đơn vị sử dụng ngân sách;
-
Ba là, các khoản chi NSNN đảm bảo đúng mục đích, đúng chế độ, tiêu chuẩn,
định mức quy định của Nhà nước.
2.2. THỰC TRẠNG KSC NSNN CHO XDCB TẠI KBNN
HOÀN KIẾM
[Nguồn: Báo cáo hàng năm về tình hình kiểm soát chi đầu tư XDCB của KBNN Hoàn Kiếm]
Năm
Số lượng chứng

từ cắt giảm
Giá trị A-B đề
nghị thanh toán
Giá trị sau
kiểm tra
Chênh lệch
1 2 3 4 5=3-4
2009 88
96,07 93,66 2,41
2010 95
138,19 128,69 9,5
2011 76
142,48 133,78 8,7
2012 63
146,79 138,29 8,5
2013 55
149,26 141,36 7,9
Cộng 377 672,79 635,78 37,01
Kết quả KSC NSNN đối với đầu tư XDCB qua KBNN Hoàn Kiếm

Đơn vị: Tỷ đồng
2.2. THỰC TRẠNG KSC NSNN CHO XDCB TẠI KBNN
HOÀN KIẾM
2.2.2. Quy trình kiểm soát chi Ngân sách nhà nước cho đầu tư xây
dựng tại Kho bạc nhà nước Hoàn Kiếm
Chủ đầu tư
Phòng KSC
Đơn vị thụ hưởng
Cán bộ KSC
TP KSC

Phòng Kế toán
Cán bộ Kế toán
TP Kế toán
Lãnh đạo phụ
trách KSC
Lãnh đạo phụ
trách Kế toán
Tình hình KSC giai đoạn chuẩn bị đầu tư XDCB qua KBNN quận Hoàn Kiếm giai
đoạn 2009 – 2013
Đơn vị: tỷ đồng
Nguồn: Báo cáo hàng năm về tình hình kiểm soát chi đầu tư XDCB của KBNN Hoàn Kiếm
Tình hình KSC giai đoạn thực hiện đầu tư qua KBNN quận Hoàn Kiếm từ
năm 2009-2013
Đơn vị: tỷ đồng
Chỉ tiêu
Số tiền qua kiểm soát các năm
Năm 2009 Năm 2010 Năm 2011 Năm 2012 Năm 2013
Tổng số 225,92 284,24 552,16 444,14 478.54
85,63 117,82 120,73 124,37 127,21
Vốn NN 140,31 166,41 431,43 319,77 351,34
NSTW 131,97 152,02 407,25 313,34 329,58
14,66 12,89 14,94 17,56 18,82
Vốn NN 117,31 139,13 392,31 295,78 310,76
NSQ 93,95 132,22 144,91 130,8 148,96
70,95 104,94 105,79 106,81 108,38
Vốn NN 23 27,28 39,12 23,99 40,58
[Nguồn: Báo cáo hàng năm về tình hình kiểm soát chi đầu tư XDCB của KBNN Hoàn Kiếm]
Số dự án, công trình quyết toán giai đoạn 2009-2013
Nguồn: Báo cáo tình hình thanh toán VĐT XDCB hàng năm của KBNN Hoàn Kiếm
Tỷ lệ giải ngân vốn vốn đầu tư XDCB hàng năm giai đoạn 2009-2013

Đơn vị: Tỷ đồng
[Nguồn: Báo cáo hàng năm về tình hình kiểm soát chi đầu tư XDCB của KBNN Hoàn Kiếm]
Tình hình từ chối thanh toán vốn ĐTXDCB qua KBNN Hoàn Kiếm
Đơn vị: Tỷ đồng
Năm
Số chi qua
kiểm soát (Tỷ đồng)
Số tiền từ chối
thanh toán (Tỷ đồng)
Tỷ lệ (%)
2009 140,31 2,41 0,17
2010 166,41 9,5 0,06
2011 431,43 11,7 0,027
2012 319,77 8,5 0,026
2013 351,34 7,9 0,022
Nguồn: Báo cáo tình hình thanh toán vốn đầu tư XDCB hàng năm của KBNN Hoàn Kiếm
2.2. THỰC TRẠNG KSC NSNN CHO XDCB TẠI KBNN
HOÀN KIẾM
2.2.3. Tổ chức bộ máy kiểm soát chi Ngân sách nhà nước cho xây dựng cơ bản của Kho bạc
nhà nước Hoàn Kiếm

KBNN Hoàn Kiếm đã thực hiện việc tổ chức lại bộ phận thanh toán vốn đầu tư một cách
khoa học hơn. Cụ thể là quy định rõ trách nhiệm và quyền hạn từng bộ phận là kiểm soát
thanh toán loại vốn nào, vốn Trung ương hay vốn địa phương, như vậy mới có thể giải
quyết thanh toán kịp thời các hồ sơ do các Chủ đầu tư, các Ban QLDA gửi đến.

Thêm vào đó trong phòng, lãnh đạo phân định trách nhiệm với từng cán bộ thanh toán.
Mỗi người đảm nhận những loại dự án thuộc các Bộ hoặc địa phương nhất định. Việc
chuyên môn hóa ngay cả trong kiểm soát thanh toán vốn sẽ góp phần làm tăng tính hiệu
quả trong công việc, rút ngắn thời gian thực hiện, đồng thời xác định được rõ trách

nhiệm của từng người trong quá trình làm việc
Số lượng, trình độ cán bộ KSC đầu tư XDCB tại KBNN Hoàn Kiếm
từ năm 2009 đến năm 2013
Năm
2009 2010 2011 2012 2013
Số lượng cán bộ KSC đầu tư
XDCB
4 4 6 9 13
Trình độ đại học, sau đại học 3 4 6 9 13
[Nguồn: Báo cáo công tác tổ chức cán bộ hàng năm của KBNN Hoàn Kiếm]