skkn một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian

Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
TỔ CHỨC TRÒ CHƠI DÂN GIAN CHO TRẺ MẪU GIÁO.
I. ĐẶT VẤN ĐỀ:
Mỗi người chúng ta ai cũng đã từng là một đứa trẻ và đã từng chơi những trò
chơi của trẻ. Những vòng quay của con quay (chơi cù) hay những bước nhảy lò cò
của trò chơi ăn quan tất cả như một bức tranh sinh động của cuộc sống.
Như chúng ta đã biết, hoạt động chủ đạo của trẻ em chính là hoạt động vui chơi. Trẻ
em không chỉ cần được chăm sóc sức khoẻ, được học tập, mà quan trọng nhất trẻ cần
phải được thoả mãn nhu cầu vui chơi. Xuất phát từ vai trò quan trọng của hoạt động
vui chơi đối với trẻ em và nhu cầu hưởng thụ hoạt động này, tôi thấy việc tổ chức cho
trẻ chơi các trò chơi dân gian là một việc làm cần thiết và rất có ý nghĩa.
Di sản văn hoá truyền thống Việt Nam có nhiều loại hình khác nhau, trong đó có
thể nói, trò chơi dân gian cũng là một di sản văn hoá quý báu của dân tộc. Nó được
kết thành từ quá trình lao động và sinh hoạt, trong đó tích tụ cả trí tuệ và niềm vui
sống của bao thế hệ người Việt xưa. Đặc biệt đối với trẻ em, trò chơi dân gian với
những chức năng đặc biệt của nó đã mang lại cho thế giới trẻ thơ nhiều điều thú vị và
bổ ích, đồng thời thể hiện nhu cầu giải trí, vui chơi, quyền được chia sẻ niềm vui của
các em với bạn bè, cộng đồng. Nó làm cho thế giới xung quanh các em đẹp hơn và
rộng mở; tuổi thơ của các em sẽ trở thành những kỉ niệm quý báu theo suốt cuộc đời;
làm giàu nguồn tình cảm và trí tuệ cho các em. Chính vì vậy, trò chơi dân gian rất cần
thiết được lựa chọn, giới thiệu trong nhà trường tuỳ theo lứa tuổi của trẻ. Đúng như
PGS. TS Nguyễn Văn Huy, giám đốc Bảo tàng Dân tộc học Việt Nam đã nói: “ Cuộc
sống đối với trẻ em không thể thiếu những trò chơi. Trò chơi dân gian không đơn
thuần là một trò chơi của trẻ con mà nó chứa đựng cả nền văn hoá dân tộc Việt Nam
độc đáo và giàu bản sắc. Trò chơi dân gian không chỉ chắp cánh cho tâm hồn trẻ,
giúp trẻ phát triển tư duy, sáng tạo, mà còn giúp các em hiểu về tình bạn, tình yêu
gia đình, quê hương, đất nước. Ngày nay, các em ở một xã hội công nghiệp, chỉ quen
với máy móc và không có khoảng thời gian chơi cũng là một thiệt thòi. Thiệt thòi hơn
khi các em không được làm quen và chơi những trò chơi dân gian của thiếu nhi ngày
trước - đang ngày càng bị mai một và quên lãng, không chỉ có ở các thành phố mà
còn ở cả các vùng quê. Vì thế, giúp các em hiểu và quay về nguồn với các trò chơi

dân gian là một việc làm cần thiết”.
Ở lứa tuổi mẫu giáo, vui chơi là hoạt động chủ đạo.Thông qua hoạt động vui chơi,
trẻ phát triển trí tuệ, thể chất, tình cảm quan hệ xã hội, qua đó nhằm phát triển toàn
diện nhân cách cho trẻ.Chính vì vậy, giáo viên cần tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi
nói chung và trò chơi dân gian nói riêng. Năm học 2008 – 2009, Bộ giáo dục và đào
tạo phát động phong trào: “ Xây dựng trường học thân thiện – Học sinh tích cực”
trong đó có nội dung đưa trò chơi dân gian vào trường học. Nhưng làm thế nào để tổ
chức được các trò chơi dân gian thực sự có hiệu quả, lôi cuốn và hấp dẫn được trẻ là
một bài toán khó với các giáo viên, đặc biệt là các giáo viên mầm non. ( Vì khả năng
chú ý có chủ định của trẻ mầm non còn kém. Trẻ dễ dàng tham gia vào trò chơi
nhưng cũng nhanh chán, nhanh bỏ cuộc ).Trò chơi trẻ em Việt Nam thường bắt
nguồn từ những bài đồng dao, một thể loại văn vần độc đáo của dân tộc. Đấy là
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
1
Mt s bin phỏp t chc cho tr mu giỏo chi trũ chi dõn gian
nhng bi ca cú nhp iu n gin gieo vn mt cỏch thoi mỏi, cú th ngn di bt
k hoc lp i lp li khụng dt. L mt giỏo viờn mm non, tụi luụn trn tr v tỡm
cỏc bin phỏp t chc cỏc trũ chi dõn gian mt cỏch cú hiu qu nht. Sau õy tụi
xin trỡnh by sỏng kin kinh nghim ca mỡnh vi ti: Mt s kinh nghim trong
vic t chc cỏc trũ chi dõn gian cho tr la tui mu giỏo .
II.GII QUYT VN :
Để làm tốt hot ng a trũ chi dõn gian vo hot ng hng ngy ca tr
vào đầu năm học, qua khảo sát chất lợng là 35 cháu tôi nhận thấy rằng
Nội dung khảo sát Đạt Chiếm
- Trẻ bit tờn cỏc trũ chi dõn gian
17/35 48%
- Trẻ biết cách chơi và luật của các trò chơi 19/35 54%
- Trẻ biết những trò chơi dân gian trong các ngày hội 16/35 46%
- Tr thớch cựng cụ su tm nguyờn vt liu phc v
trũ chi dõn gian

12/35 34%

Từ kết quả trên tôi tìm ra nguyên nhân để có biện pháp khắc phục nhằm nâng
cao chất lợng cho trẻ hoạt động với trò chơi dân gian
1 Thc trng ca vn :
1.1: Thun li:
-Tr mnh dn, t tin, thụng minh, thớch tham gia vo cỏc trũ chi, c bit l
cỏc trũ chi dõn gian.
- Là trờng trọng điểm của huyện nên đợc sự quan tâm chỉ đạo sâu sát của bộ
phận mầm non phòng giáo dục Vĩnh Linh, ban giám hiệu nhà trờng.
Nh trng ó xõy dng lch trỡnh t chc giao lu trũ chi dõn gian tng khi
lp.
- Bản thân nắm bắt chuyên đề kịp thời, tự học tự rèn, suy nghĩ làm đồ dùng dạy
học
- Cơ sở vật chất đủ điều kiện cho trẻ chơi với trò chơi dân gian
-Trẻ rất hứng thú khi tham gia trò chơi dân gian
- Đồ dùng dể làm dể kiếm và cháu có thể tự tạo ra từ những vật liệu đơn giản
nên thực sự hấp dẫn, kích thích sự tích cực, sáng tạo của trẻ.
- Bn thõn tụi ó cú mt thi tui th chớnh vỡ vy, nhng trũ chi dõn gian ca
tr con ó gn bú vi tụi trong sut mt thi gian di.
-Tụi rt thớch cỏc trũ chi dõn gian Vit Nam v su tm c rt nhiu trũ chi
dõn gian thỳ v v c sc, phự hp vi tr MG.
1.2: Khú khn:
-Giỏo viờn phi cú hiu bit v vn kin thc phong phỳ v cỏc trũ chi dõn
gian.
-Vic t chc cỏc trũ chi dõn gian cho tr ũi hi phi cú s linh hot v tớnh
sỏng to cao.
-Mc khú hay d ca cỏc trũ chi khụng ging nhau. Cú nhng trũ chi vụ
cựng n gin nhng cng cú nhng trũ chi phc tp, ũi hi ngi chi phi t
duy trong quỏ trỡnh chi.

Ngi thc hin: Nguyn Th L
2
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
-Thời gian tổ chức cho trẻ chơi rất hạn hẹp vì một trò chơi không thể diễn ra
trong suốt cả một hoạt động của trẻ mà nó chủ yếu chỉ được lồng ghép và tích hợp
vào các hoạt động mà thôi.
-Khả năng chú ý có chủ định của trẻ còn kém. Trẻ dễ dàng nhập cuộc chơi
nhưng cũng nhanh chóng tự rút ra khỏi trò chơi nếu nó không còn hứng thú.
-Trong lớp còn một số trẻ rụt rè, nhút nhát, thiếu tự tin và không thích tham gia
vào các hoạt động tập thể.
2. Một số biện pháp tổ chức các trò chơi dân gian cho trẻ mẫu
giáo.
Từ những thuận lợi và khó khăn trên đây, tôi đã đề ra một số biện pháp cụ thể
như sau:
2.1: Lựa chọn các trò chơi dân gian phù hợp với lứa tuổi của trẻ.
Kho tàng các trò chơi dân gian Việt Nam vô cùng phong phú và đa dạng nhưng
không phải trò chơi nào cũng phù hợp với trẻ nhỏ. Vì thế, giáo viên nên có sự cân
nhắc lựa chọncho trẻ chơi các trò chơi có luật chơi và cách chơi đơn giản, dễ nhớ, dễ
hiểu.
Bên cạnh đó, trong trường mầm non lại có sự phân chia trẻ theo nhiều độ tuổi.
Mỗi độ tuổi lại có mức độ nhận thức và khả năng chú ý có chủ định khác nhau. Chính
vì thế, các trò chơi cũng cần phải được lựa chọn cho phù hợp với từng độ tuổi.
Cụ thể như sau:
* Với trẻ lứa tuổi nhà trẻ và mẫu giáo bé ( từ 2 đến 4 tuổi ): khả năng chú ý có
chủ định còn kém, nhận thức còn đơn giản. Vì vậy trẻ chỉ có thể chơi được các trò
chơi đơn giản như: “ Lộn cầu vồng”,“ Chi chi chành chành”, “ Tập tầm vông”, “ Nu
na nu nống”, “ Dung dăng dung dẻ”…
* Với trẻ mẫu giáo nhỡ và lớn ( từ 4 đến 6 tuổi ): khả năng chú ý có chủ định và
nhận thức của trẻ đã cao hơn rất nhiều so với lứa tuổi trước. Vì thế, trẻ có thể chơi
được các trò chơi dài hơn và khó hơn.

Khi lựa chọn các trò chơi dân gian cho trẻ MGL, tôi thực hiện theo các
tiêu chí sau:
- Trò chơi không quá đơn giản nhưng cũng không quá phức tạp.
- Đồ dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi dễ kiếm, dễ tìm.
- Giúp củng cố tư duy, ngôn ngữ, vận động, kỹ năng cho trẻ.
- Gây được hứng thú, thu hút sự chú ý của trẻ.
- Có sự tham gia của tập thể lớp hoặc nhóm trẻ trong lớp.
Từ những tiêu chí trên, tôi đã lựa chọn các trò chơi sau cho trẻ : “ Thả đỉa ba
ba”, “ Ô ăn quan”, “ Chuyền thẻ”, “ Hát chuyền sỏi”, “ Trốn tìm”, “ Đếm sao”, “ Kéo
co”, “ Rồng rắn lên mây”, “Chồng đống chồng đe”, “ Trồng nụ trồng hoa”, “ Ném
còn”, “ Cướp cờ” chơi ô ăn quan ,câu ếch…
2.2: Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi, lời ca, địa điểm trước khi tổ chức cho trẻ tham
gia vào các trò chơi dân gian.
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
3
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
2.2.1: Chuẩn bị đồ dùng đồ chơi cho các trò chơi dân gian:
- Đồ dùng đồ chơi của các trò chơi dân gian cũng vô cùng đa dạng và phong
phú, mang tính đặc trưng và được thiết kế dựa vào cách chơi và luật chơi của từng trò
chơi. Mỗi trò chơi dân gian có một hoặc nhiều loại đồ dùng đồ chơi tương ứng mà
thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành được.
- Ví dụ như trò: “ Chơi chuyền” đòi hỏi phải có 10 que chuyền và một đồ vật có
dạng khối cầu như quả bóng, quả bưởi non…Trò chơi “ Ném còn” không thể diễn ra
nếu thiếu quả còn - đồ chơi truyền thống của trò chơi đó. Hay đơn giản như trò chơi “
Bịt mắt bắt dê” cũng không thể được tổ chức nếu không có dải vải hoặc dải khăn bịt
mắt…
Chính vì vậy, trước khi tổ chức cho trẻ chơi một trò chơi dân gian nào đó, giáo
viên cần tìm hiểu kỹ lưỡng về luật chơi, cách chơi cũng như việc có hay không có đồ
dùng đồ chơi phục vụ cho trò chơi để từ đó có thể chuẩn bị đầy đủ các yếu tố cần
thiết cho trò chơi.

2.2.2: Dạy trẻ đọc thuộc lời ca ( đối với những trò chơi có lời đồng dao ):
Một đặc điểm đặc trưng của trò chơi dân gian đó là khi chơi trẻ không bao giờ
chỉ hùng hục thực hiện các vận động của mình mà chúng thường vừa chơi vừa hát
hoặc đọc lời đồng dao nào đó. Các bài đồng dao đó khiến cho không khí chơi vui vẻ,
nhộn nhịp hơn. Mặc dù không phải bài đồng dao nào cũng có ý nghĩa, song bài nào
cũng phù hợp với tư duy hồn nhiên của trẻ.
Ví dụ như: chơi “ Chi chi chành chành”, trẻ hát “ Chi chi chành chành – Cái
đanh thổi lửa – Con ngựa chết trương – Tam vương ngũ đế…”. Câu hát dường như
chẳng có mạch ý nào rõ ràng, nhưng thiếu nó thì trò chơi không thể tiến hành. Hay
như chơi “ Rải ranh” trẻ hát “ Rải ranh – Bẻ cành – Hái ngọn – Chọn đôi”. Cùng với
lời hát trong trẻo là bàn tay rải những viên sỏi một cách khéo léo, tung viên cái lên,
nhặt một hoặc hai viên con dưới đất, rồi lại giơ tay đỡ viên cái vừa rơi xuống.
Hay Chơi chọi gà là một trong những thú chơi được trẻ em thích thú vì không
chỉ nó là con vật gần gũi với đời sống của trẻ mà nó còn mang ý nghĩa như một chiến
binh khát vọng chiến thắng:
“Con gà cục tác cục ta/ Hay đỗ đầu hè hay chạy rông rông/ Má gà thì đỏ hồng
hồng/ Cái mỏ thì nhịn, cái mồng thì tươi/ Cái chân hay đạp hay bơi/ Cái cánh hay vỗ
lên trời gió bay”.
Hay bài đồng dao của trò chơi ô ăn quan: “Hàng trầu hàng cau/ Là hàng con gái/
Hàng bánh hàng trái/ Là hàng bà già/ Hàng hương hàng hoa/ Là hàng cúng
Phật ”. Vì đặc tính của trò chơi rất đơn giản, chỉ là những hòn sỏi được rải trên nền
đất và khi chơi phải đếm từng hòn sỏi một nên nó là trò chơi hiền lành, không đòi hỏi
nhiều lắm vào trí tuệ, sức lực nhưng lại yêu cầu tính kiên nhẫn nên người chơi chủ
yếu là các em gái
Rồng rắn lên mây là trò chơi gắn với đồng dao nhằm rèn luyện sự nhanh nhẹn,
khéo léo, phát huy tinh thần đoàn kết, tôn trọng kỷ luật và khả năng đối đáp, có liên
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
4
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
quan đến nghi thức cầu mưa của cư dân nông nghiệp: “Rồng rắn lên mây/ Có cây

núc nắc/ Có nhà khiển binh/ Hỏi thăm thầy thuốc có nhà hay không ” Rồng rắn lên
mây, cướp cờ là trò chơi nhằm rèn luyện sự nhanh nhẹn, khéo léo, phát huy tinh
thần đoàn kết, tôn trọng kỷ luật và khả năng đối đáp.
Trò chơi chỉ có thể được tổ chức khi trẻ đã thuộc lời đồng dao. Chính vì vậy, tôi
thường cho trẻ làm quen với lời đồng dao của các trò chơi dân gian trước khi hướng
dẫn trẻ chơi vào các thời điểm trong ngày của trẻ như: hoạt động chiều, hoạt động
ngoài trời…Khi trẻ đã thuộc lời đồng dao, tôi tổ chức cho trẻ chơi các trò chơi tương
ứng với lời đồng dao đó. Vì thế, trẻ chơi rất hứng thú và tích cực tham gia chơi.
2.2.3: Chuẩn bị địa điểm để tổ chức trò chơi:
Mỗi trò chơi dân gian có một cách chơi và luật chơi khác nhau. Có những trò
chơi vận động mang tính tập thể rất cao, thường có số lượng người tham gia chơi lớn
và đòi hỏi địa điểm chơi phải có diện tích rộng như “ Kéo co”, “ Rồng rắn lên mây”,
“ Thả đỉa ba ba”, “ Trồng nụ trồng hoa”…
“Cây mốt, cây mai, lá trai, lá hến, con nhện chăng tơ, quả mơ có hạt ” là bài
đồng dao mà các cô bé thường hát để chơi chuyền. Đây là trò chơi chủ yếu dành cho
bé gái, dụng cụ là một quả bóng (có thể được thay bằng một hòn đá hoặc quả ổi xanh)
và 10 que tre được vót tròn (có thể thay bằng đũa).
Chuyền thẻ”,
Nhưng lại cũng có những trò chơi tĩnh, trẻ hay chơi theo các nhóm nhỏ như “ Chi chi
chành chành”, “ Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “ Chuyền thẻ”, “ Ô ăn quan”…
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
5
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
“ Ô ăn quan”
Chính vì vậy, giáo viên cần nắm vững cách chơi, luật chơi, đặc điểm của từng
trò chơi để từ đó lựa chọn địa điểm cho phù hợp trước khi tổ chức cho trẻ chơi.
2.3: Tổ chức các trò chơi phù hợp với tính chất của hoạt động.
Mỗi hoạt động của trẻ đều nhằm đạt được một mục đích nhất định. Vì thế, hoạt
động nào cũng có tính chất riêng của nó. Nếu như hoạt động chung được tổ chức
nhằm cung cấp các kiến thức cho trẻ thì hoạt động ngoài trời lại giúp trẻ được gần gũi

với thiên nhiên, khám phá các hiện tượng tự nhiên và phát triển thể chất; hay như ở
hoạt động góc trẻ lại được mở rộng thêm về kinh nghiệm sống và kỹ năng chơi theo
nhóm. Chính vì vậy, giáo viên cần chú ý lựa chọn và tổ chức các trò chơi dân gian
cho phù hợp với tính chất của từng hoạt động.
*Với HĐ ngoài trời: tận dụng không gian rộng và thoáng, giáo viên nên tổ
chức cho trẻ chơi các trò chơi vận động nhằm rèn luyện và phát triển thể lực cho trẻ
như: “Rồng rắn lên mây”, “Bịt mắt bắt dê”, “ Nhảy dây”, “Nhảy lò cò”, “ Thả đỉa ba
ba”…
Trò chơi dân gian có nhiều thể loại phù hợp với các sở thích, cá tính khác nhau
của trẻ. Mổi trò chơi có một sắc thái riêng, một quy luật riêng rất hấp dẫn cho trẻ nếu
giáo viên biết lựa chọn và áp dụng một cách phù hợp với từng độ tuổi. Trò chơi dân
gian không chỉ là những trò chơi đòi hỏi vận động nhiều như: nhảy là cò, bịt mắt bắt
dê, mèo đuổi chuột, đua thuyền mà còn có nhiều trò chơi đòi hỏi sự nhanh nhẹn,
khéo léo, sự phán đoán như: Ô ăn quan, đánh chuyền, Bắn bi Có những trò chơi bắt
nguồn từ bài đồng dao có thể nhập vào bài hát và lặp đi lặp lại một cách thoải mái
như:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
6
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
“Con gà cục tác cục ta.Hay đỗ đầu hè hay chạy rông rông
Má gà thì đỏ hồng hồng.Cái mỏ thì mịn cái mồng thì tươi
Cái chân hay đạp hay bươi.Cái cánh hay vỗ lên trời gió bay”
Hay bài đồng dao của trò chơi Ô ăn quan:
“ Hàng trầu hàng cau. Là hàng con gái
Hàng bánh hàng trái .Là hàng bà già
Hàng hương hàng hoa.Là hàng cúng phật”
Đối với những trò chơi dân gian mang tính tập thể và đòi hỏi phải có không
gian rộng thoáng nên tổ chức vào các buối hoạt động ngoài trời, cùng thời điểm với
các lớp khác.Trẻ sẽ hứng thú hơn khi nhìn bạn của các lớp khác cùng chơi.
Những trò chơi dân gian cần phải vận động nhiều, cô hướng dẫn trẻ chơi như :

“Kéo co, bịt mắt bắt dê, mèo đuổi chuột ,rồng rắn lên mây.Qua đó giáo dục cho trẻ
tinh thần đồng đội, tính đoàn kết và tôn trọng kỷ luật khi chơi .
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
7
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
Theo tôi, nên dựa vào tính chất của từng trò chơi, tác dụng của trò chơi dân gian mà
giáo viên lựa chọn trò chơi cho phù hợp với lứa tuổi, đặc thù tâm sinh lý của trẻ Trẻ
trong độ tuổi nhà trẻ thường chơi trò chơi dễ, mang tính chất bắt chước và luật chơi
không quá phức tạp.Trẻ trong độ tuổi mẩu giáo thì chơi các trò chơi có cách chơi,
luật chơi phức tạp hơn để kích thích trẻ, gây hứng thú cho trẻ.Ví dụ Trò chơi: Chim
bay:
Trẻ đứng quanh vòng tròn, 2 tay buông xuôi , cách nhau khoảng 30-40cm, số
trẻ không hạn chế, giáo viên đứng giữa.
Cách chơi: Giáo viên hô lời và làm động tác gì mà hợp lý thì trẻ làm theo ngay,
không chậm trễ; cò khi hô lời không đúng với động tác thực tế thì không làm
theo.Giáo viên hô: “Chim bay” và giơ 2 tay lên.Tất cả hô theo “chim bay” và giơ 2
tay theo, nếu ai chậm là không đạt.Giáo viên hô “cá bay” và giơ 2 tay lên. Tất cả
đứng im, nếu ai hô theo, có động tác làm theo thì sai .Đối với trò chơi này, giáo viên
lưu ý là trước tiên cần cho trẻ làm quen với những hình ảnh dể, quen thuộc trước để
cho trẻ kịp nghe và phản ứng, sau đó nâng dần độ khó tùy theo khả năng và sự hứng
thú của trẻ .
Ở mổi độ tuổi giáo viên sẽ đưa ra luật chơi phù hợp và mở rộng về kiến thức
khi chơi trò chơi. Trẻ nhà trẻ giáo viên nói tên 3 hoặc 4 con vật gần gũi , trẻ mẩu giáo
bé từ 4-5 con vật , trẻ mẩu giáo nhỡ từ 6-7 con vật và mẩu giáo lớn thì nói tới 9-10
con vật. Như vậy cùng một loại trò chơi mà giáo viên đưa ra luật chơi khác nhau và
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
8
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
nâng dần độ khó của trò chơi.
* Với hoạt động góc: Nên tổ chức cho trẻ các trò chơi có thể chơi theo nhóm

nhỏ trong một không gian hẹp như: “ Ô ăn quan”, “Chơi chuyền”, “Rải ranh”,
“Chuyền thẻ”, “Kéo cưa lửa xẻ”, “ chồng nụ chồng hoa”
*Với hoạt động chung và hoạt động chiều ( chủ yếu diễn ra trong phòng
nhóm ): nên tổ chức cho trẻ các trò chơi tĩnh nhằm phát triển nhận thức cho trẻ như:
“Ô ăn quan”, “Tập tầm vông”, “Rải ranh”, “Chơi chuyền”, “Chơi cờ”, “Vấn đáp”,
“Đếm sao”, “ Đọc câu”…
Đặc biệt khi tích hợp trò chơi dân gian trong hoạt động chung, giáo viên cần
lựa chọn trò chơi phù hợp với đặc điểm của từng môn học.
Ví dụ:
- Với môn thể chất: nên lựa chọn các trò chơi vận động nhằm rèn luyện thân
thể khoẻ mạnh, hoạt bát và năng động. Nhiều trò chơi đòi hỏi trẻ phải mạnh mẽ,
nhanh chân, nhanh mắt, nhanh miệng. Trẻ phải có sức khỏe mới có thể vui chơi và
ngược lại vui chơi giúp cho trẻ thêm khỏe mạnh và năng động.
Chẳng hạn:
+ Với trò chơi “ Rồng rắn lên mây”, khi trẻ hát xong câu cuối: “ Xin khúc đuôi
– Tha hồ thày đuổi”, lập tức trẻ làm “ đuôi”
( đứng sau cùng ) phải chạy thật nhanh, nếu không sẽ bị “ thầy” tóm lấy, sau đó
có thể bị thay người khác hoặc lại phải làm “ thầy” để đi đuổi những trẻ khác.
+ Trò “ Nhảy dây”, “ Trồng nụ trồng hoa”, “ Nhảy lò cò” có nhiều nấc chơi nho
nhỏ: từ bàn một, bàn hai…đến bàn mười
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
9
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
( Nhảy lò cò ); từ một nụ, một hoa…đến tám hoa ( Trồng nụ trồng hoa )…Trẻ
phải vượt qua dần từng nấc, hết nấc này mới đi tiếp nấc sau. Như vậy, trẻ phải dai
sức, khỏe mạnh, nhanh nhẹn và khéo léo mới có thể tiến dần đến được nấc cuối của
trò chơi.
+ Trò “ Chi chi chành chành” lại buộc trẻ phải rất nhanh tay, nhanh miệng vì nếu
câu cuối bài là “ ù à ù ập” được đọc xong mà trẻ không rút kịp tay ra, ngón tay của nó
sẽ bị giữ lại, như thế là thua.

- Với môn MTXQ, toán, văn học khi lựa chọn các trò chơi cần đáp ứng được các
tiêu chí sau:
+ Nhằm phát triển nhận thức cho trẻ.
+ Phát triển ngôn ngữ.
+ Cung cấp cho trẻ các kỹ năng như: kỹ năng hoạt động theo nhóm, kỹ năng sử
dụng đồ dùng đồ chơi…
+ Rèn luyện trí nhớ và khả năng tư duy cho trẻ.
Ví dụ:
+ Lời đồng dao của trò chơi chuyền: “ Con ruồi có cánh - Đòn gánh có mấu –
Châu chấu có chân…” đã giúp trẻ nhận biết được đặc điểm đặc trưng của một số con
vật và đồ vật quen thuộc.
+ Những câu hát ngược có tính chất đánh lừa nhận thức, thử thách sự năng động
của trí tuệ, khiến trẻ muốn hiểu đúng sự vật thì phải chuyển ngược lại:
“Non cao đầy nước
Đáy biển đầy mây
Dưới đất lắm mây
Trên trời lắm cỏ
Người thì có mỏ
Chim thì có mồm…”
+ “Chuyền thẻ” là một trò chơi dân gian dạy trẻ làm toán cộng hay trừ. Đó là bài
tập đếm từ 1 đến 10 của trẻ. Trẻ nhóm các nhóm theo trật tự cao dần lên và cộng lại
trong phạm vi 10: bắt đầu từ bàn một “cái mốt, cái mai, cái trai, cái hến…” sau đó là
nhóm đôi và các nhóm cao hơn “ đôi tôi, đôi chị…”, “ba lá đa, ba lá đề…”, “tám quả
trám, hai lên chín”…Bài tập đó có thể giúp trẻ đếm thành thạo trong phạm vi 10
- Với môn âm nhạc nên chọn các trò chơi có giai điệu và lời hát như các trò
chơi: “ Tập tầm vông” , “ Hát chuyền sỏi”, “Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”…
Ngoài ra khi lựa chọn các trò chơi dân gian trong hoạt động chung, một điều cần
đặc biệt lưu ý đó là: phải lựa chọ trò chơi phù hợp với đề tài và chủ điểm của bài dạy.
Chẳng hạn như:
- Chủ điểm “ Thế giới động vật” có thể tổ chức các trò chơi: “ Đồng dao hỏi tuổi

xứ Quảng”, “ Đồng dao chăn trâu xứ Quảng”, “ Bịt mắt bắt dê”, “ Phụ đồng ếch”, “
Thi tìm những con vật có từ láy”…
- Chủ điểm “ Thế giới thực vật” có thể cho trẻ chơi các trò chơi:
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
10
Mt s bin phỏp t chc cho tr mu giỏo chi trũ chi dõn gian
Trng n trng hoa, Mớt mt mớt gai, Lm nún móo bng lỏ
- Ch im Tt v mựa xuõn l thi im thớch hp gii thiu cho tr cỏc
trũ chi truyn thng ca dõn tc trong dp l Tt nh
Nộm cũn, Cp c, Bt mt p niờu, y gy, Chi u, Mỳa lõn
2.4: ng viờn tt c cỏc tr tham gia vo trũ chi.
Mt u th ca trũ chi dõn gian chớnh l ch nú cú th dung np tt c nhng
ai mun chi. Khụng bao gi trũ chi dõn gian quy nh s ngi chi nht nh. Vỡ
vy tụi luụn khuyn khớch, ng viờn tt c cỏc tr tham gia chi cng ụng cng vui.
Nu chi Bt mt bt dờ, mi khi cú mt ngi vo thờm, vũng ch rng ra mt
chỳt ch trũ chi khụng thay i. Cũn trũ chi Rng rn lờn mõy thỡ thờm mt
ngi, cỏi uụi s di ra mt chỳt v tt c mi ngi u c chi, c chy
nh nhau. Nhng trũ chi Th a ba ba, Chi chi chnh chnh, Nhy lũ cũ,
Nhy dõy cng tng t nh vy.Trong khi chi, mi tr u bỡnh ng nh
nhau. Nu tr no ớch k, chi khụng ỳng lut chi, chen ln cỏc bn khỏc s b tp
th phờ phỏn, loi tr bng cỏch khụng cho chi chung. Qua ú tinh thn tp th ca
cỏc tr c nõng lờn rt nhiu.
2.5. Kết hợp với gia đình:
-Bờn cnh vic t chc tr chi thụng qua cỏc hot ng hng ngy, giỏo viờn
thng xuyờn thụng tin n ph huynh nhng trũ chi dõn gian, trao i cựng ph
huynh nờn dnh thi gian chi vi tr, cựng c ng dao vi tr khi tr nh.
2.6. Xây dựng môi trờng học tập:
Môi trờng chơi của trò chơi dân gian thờng ở ngoài trời, gần gũi với môi trờng
thiên nhiên và xung quanh. Giáo viên có thể chọn vị trí, địa điểm chơi linh hoạt,
không nhất thiết phải chơi trong lớp mà còn có thể cho trẻ chơi ở hành lang, sân tr-

ờng, vờn trờng, vờn cổ tích
-Chuẩn bị những nguyên vật liệu thiên nhiên đa dạng, phong phú và nhiều thể
loại nh lá cây, hột hạt, bìa, giấy, thẻ
3. Kt qu:
Qua vic ỏp dng mt s kinh nghim ca bn thõn vo vic t chc cho tr
lm quen vi cỏc trũ chi dõn gian, tụi ó thu c nhiu kt qu tt:
- Tr rt hng thỳ v yờu thớch cỏc trũ chi dõn gian.
- Tr c m rng kin thc v cú thờm rt nhiu hiu bit v cỏc trũ chi dõn
gian, cỏc phong tc truyn thng ca dõn tc.
- Tr ó bit t t chc chi cỏc trũ chi dõn gian vi cỏc bn trong lp.
-Qua vic thng xuyờn c tham gia vo cỏc trũ chi dõn gian, nhn thc v
th lc ca cỏc tr trong lp tụi c nõng cao rừ rt. Tr nhanh nhn, nng ng, t
tin v hn nhiờn trong giao tip vi mi ngi.
-Trũ chi dõn gian cũn giỳp cỏc tr trong lp tụi thờm gn bú vi nhau, nõng cao
tinh thn on kt v ý thc tp th ca tr.V iu quan trng l tr hiu v gi gỡn
giỏ tr truyn thng ca dõn tc.
Cụ thể:
Nội dung khảo sát Đạt Chiếm
- Trẻ bit tờn cỏc trũ chi dõn gian
35/35 100%
Ngi thc hin: Nguyn Th L
11
Mt s bin phỏp t chc cho tr mu giỏo chi trũ chi dõn gian
-Trẻ biết cách chơi và luật của các trò chơi
31/35 88%
- Trẻ biết những trò chơi dân gian trong các ngày hội
30/35 85%
- Tr thớch cựng cụ su tm nguyờn vt liu phc v trũ
chi dõn gian
34/35 97%

III.KT THC VN :
Qua vic nghiờn cu ti trờn, tụi ó rỳt ra c mt s bi hc kinh
nghim sau:
-Trũ chi dõn gian cú tm quan trng rt ln i vi s phỏt trin ca tr nh.
Trũ chi dõn gian va giỳp tr tha món nhu cu vui chi, va gúp phn nõng cao
nhn thc, phỏt trin cỏc giỏc quan, tng cng th lc cho tr, giỳp tr tr thnh
nhng ngi lao ng ti gii trong tng lai.
-Nhng tr chi mt cỏch hng hỏi, hot ng ni bt trong khi chi thng
cng chớnh l nhng a tr thụng minh, thỏo vỏt v bit t chc trong cuc sng.
-Cn phi t chc cho tr chi cỏc trũ chi dõn gian phỏt trin tr tinh thn
tp th, bit nhng nhn bn bố, bit giao lu, chia s kinh nghim ca mỡnh vi bn
khỏc.
-Khi t chc trũ chi dõn gian cho tr giỏo viờn cn tỡm hiu k cỏch chi, lut
chi v chun b y cỏc yu t cn thit tin hnh trũ chi.
-Nhng kinh nghim ca tụi rt n gin, giỏo viờn cú th d dng thc hin.
-Mt s giỏo viờn v c ph huynh hc sinh trong trng ó ỏp dng kinh
nghim ca tụi trong vic t chc cho tr chi cỏc trũ chi dõn gian v t c kt
qu tt.
-Bng vic t chc cho tr chi cỏc trũ chi dõn gian, tụi ó giỳp tr c tha
món nhu cu vui chi, ng thi bo tn c mt di sn vn húa tt p ca dõn tc,
gúp phn thc hin tt cuc vn ng Xõy dng trng hc thõn thin Hc sinh
tớch cc
V- PHNG PHP TRIN KHAI V NG DNG
Để trò chơi dân gian thực sự là hoạt động cần thiết, tạo tiền đề cho trẻ vào trờng
tiểu học và phát huy hết tầm quan trọng của trò chơi, năm tới tôi tiếp tục nghiên cứu,
áp dụng đề tài này vào các hoạt động hàng ngày của trẻ. Bản thân không ngừng học
hỏi, thiết kế, tổ chức các hình thức phong phú để phát huy những mặt mạnh, khắc
phục những mặt còn hạn chế trong quá trình hớng dẫn trẻ những trò chơi dân gian.
- lm tt ti ny, tụi rt mong c s giỳp sc, to iu kin ca cp trờn,
ban giỏm hiu nh trng cựng cỏc ng nghip.

+Tụi rt mong mun cú mt mụi trng riờng cho nhng hot ng dõn gian
ngoi tri nh bói cỏt, cỏc nh chũi tr c hot ng tớch cc hn.
+Hin nay, phn nhiu hiu bit v nhng trũ chi dõn gian ó mai mt .Giỏo
viờn chỳng tụi rt mong c cung cp thờm ti liu v nhng hot ng mang tớnh
cht dõn gian tin hn cho vic hng dn cỏc trũ chi.
Trên đây là một số kinh nghiệm nhỏ bé mà bản thân tôi đã làm nhằm phát huy
tính tích cực của trẻ thông qua trò chơi dân gian trong các hoạt động hàng ngày của
Ngi thc hin: Nguyn Th L
12
Mt s bin phỏp t chc cho tr mu giỏo chi trũ chi dõn gian
trẻ .Kinh nghiệm này sẽ làm kim chỉ nam cho tôi trong quá trình giãng dạy tại trờng,
song không chỉ dừng lại ở đó mà bản thân tôi luôn cố gắng vận dụng những điều đã
nghiên cứu để từ đó có kế hoạch hoạt động tích cực, mang lại hiệu quả cao hơn.
H Xỏ, ngy 01 thỏng 5 nm 2013
Ngi vit bỏo cỏo
Nguyn Th L
Ngi thc hin: Nguyn Th L
13
Một số biện pháp tổ chức cho trẻ mẫu giáo chơi trò chơi dân gian
Người thực hiện: Nguyễn Thị Lệ
PHÒNG GD HUYỆN VĨNH LINH
TRƯỜNG MẦM NON BẾN HẢI

14