giải pháp tăng cường quản trị rủi ro tín dụng tại ngân hàng nông nghiệp và phát triển nông thông thanh hóa chi nhánh 4

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG

 










KHÓA LUN TT NGHIP

 TÀI:


GII PHÁP TNG CNG QUN TR RI RO TÍN DNG
TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN
NÔNG THÔN THANH HÓA CHI NHÁNH 4




SINH VIÊN THC HIN : LÊ ANH M
MÃ SINH VIÊN : A11721
CHUYÊN NGÀNH : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG

HÀ NI - 2011

B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG

 








KHÓA LUN TT NGHIP

 TÀI:


GII PHÁP TNG CNG QUN TR RI RO TÍN DNG
TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN
NÔNG THÔN THANH HÓA CHI NHÁNH 4

Giáo viên hng dn : Th.S Ngô Khánh Huyn
Sinh viên thc hin : Lê Anh M
Mã sinh viên : A11721
Chuyên ngành : Tài chính - Ngân hàng






HÀ NI-2011

Thang Long University Library

LI CM N

Li đu tiên cho em xin cm n chân thành đn thy cô B môn Kinh t trng
i hc Thng Long đã ging dy cng nh truyn đt cho em nhng kin thc vô cùng
quý báu, đc bit là Th.s Ngô Khánh Huyn - ngi đã trc tip hng dn và giúp đ
em trong sut quá trình hoàn thành khóa lun tt nghip này. Bên cnh đó, em cng
cng xin gi li cm n chân thành nht đn Ban lãnh đo ca NHNo&PTNT Thanh
Hóa Chi nhánh 4 và các cô chú, anh ch ca đang công tác ti Chi nhánh đã tn tình
giúp đ ch bo em trong sut thi gian thc tp ti Chi nhánh.


MC LC

CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V HOT NG QUN TR RI RO TÍN DNG
CA NGÂN HÀNG THNG MI 1
1.1 Tín dng và vai trò ca tín dng trong ngân hàng thng mi 1

1.1.1 Khái nim 1
1.1.2 Phân loi tín dng ngân hàng 2
1.1.2.1 Phân loi theo thi hn 2
1.1.2.2 Phân loi theo k hn n 2
1.1.2.3 Phân loi theo mc đích 3
1.1.2.4 Phân loi theo tài sn đm bo 4
1.1.2.5 Phân loi theo mc đ ri ro 4
1.1.3 Vai trò ca tín dng ngân hàng 5
1.1.3.1 Vai trò ca tín dng đi vi hot đng kinh doanh ca ngân hàng 5
1.1.3.2 Vai trò ca tín dng ngân hàng trong nn kinh t th trng 5
1.2 Ri ro tín dng trong hot đng ca ngân hàng thng mi 7
1.2.1 Khái nim ri ro tín dng 7
1.2.2 c đim ca ri ro tín dng 8
1.2.3 Nguyên nhân gây ra ri ro tín dng 9
1.2.3.1 Nguyên nhân khách quan 9
1.2.3.2 Nguyên nhân t phía khách hàng 10
1.2.3.3 Nguyên nhân ri ro do bn thân ngân hàng. 11
1.2.3.4 Nguyên nhân t các bo đm tín dng 12
1.2.3 Tác đng ca ri ro tín dng 12
1.2.3.1 i vi nn kinh t 12
1.2.3.2 i vi ngân hàng 13
1.2.4 Mt s ch tiêu nhn bit và đo lng ri ro tín dng 13
1.2.4.1 N quá hn và t l n quá hn 13
1.2.4.2 N xu và t l n xu 14
1.2.4.3 N có vn đ 16
1.2.4.4 im tín dng ca khách hàng 16
Thang Long University Library

1.2.4.5 Mc đ tp trung tín dng 16
1.3 Qun tr ri ro tín dng 16

1.3.1 S cn thit ca công tác qun tr ri ro tín dng 16
1.3.1.1 i vi ngân hàng 16
1.3.1.2 i vi khách hàng 17
1.3.1.3 i vi nn kinh t 18
1.3.2 Mc tiêu cu công tác qun tr ri ro tín dng 18
1.3.3 Nhim v ca công tác qun tr ri ro tín dng 19
1.3.4 Các công c qun tr ri ro tín dng 20
1.3.5 o lng ri ro tín dng 22
1.3.5.1 Mô hình đnh tính v ri ro tín dng – Mô hình 6C 22
1.3.5.2 Các mô hình lng hóa ri ro tín dng 23
1.3.6 Nguyên tc ca Basel v qun lý ri ro tín dng 26
CHNG 2: THC TRNG QUN TR RI RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG
NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN NÔNG THÔN THANH HÓA CHI NHÁNH 4 29
2.1 Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Thanh Hóa chi nhánh 4 29
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 29
2.1.2 Các sn phm, dch v Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Thanh
Hóa chi nhánh 4 cung cp 30
2.1.3 Tình hình hot đng kinh doanh chính ca ngân hàng nhng nm gn đây 31
2.2 Tình hình huy đng vn và s dng vn ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin
Nông thôn Thanh Hóa chi nhánh 4 34
2.2.1 Công tác huy đng vn 35
2.2.2 Hot đng s dng vn 38
2.3 Thc trng ri ro tín dng ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn
Thanh Hóa chi nhánh 4 40
2.3.1 Phân tích d n tín dng 40
2.3.2 Phân tích tình hình n xu 46
2.4. Nguyên nhân gây ri ro tín dng ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn Thanh Hóa chi nhánh 4 54
2.4.1. Nguyên nhân t phía ngân hàng 54
2.4.2 Nguyên nhân t phía khách hàng 55

2.4.3 Nguyên nhân khác 55
2.5 Thc trng qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông
thôn Thanh Hóa chi nhánh 4 56
2.5.1 Các bin pháp Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Thanh Hóa chi
nhánh 4 thc hin đ qun tr ri ro tín dng 56
2.5.2 Các kt qu đt đc trong công tác qun tr ri ro tín dng 59
2.5.3 Nhng tn ti 60
CHNG 3 : GII PHÁP VÀ KIN NGH NHM NÂNG CAO HIU QU QUN
TR RI RO TÍN DNG TI NGÂN HÀNG NÔNG NGHIP VÀ PHÁT TRIN
NÔNG THÔN THANH HÓA CHI NHÁNH 4 62
3.1 nh hng hot đng ca Ngân hàng Nông nghip và Phát trin Nông thôn Thanh
Hóa chi nhánh 4 trong nhng nm ti 62
3.2 Mc tiêu và gii pháp tng cng công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng
Nông nghip và Phát trin Nông thôn Thanh Hóa chi nhánh 4 63
3.2.1 Mc tiêu 63
3.2.2 Mt s gii pháp tng cng công tác qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng Nông
nghip và Phát trin Nông thôn Thanh Hóa chi nhánh 4 63
3.2.2.1 Xây dng và hoàn thin chính sách tín dng thích hp 64
3.2.2.2 Xây dng h thng thông tin qun tr ri ro tín dng 65
3.2.2.3 Nâng cao cht lng thm đnh và phân tích tín dng 66
3.2.2.4 Tng cng kim tra giám sát tín dng hiu qu 67
3.2.2.5 Nâng cao hiu qu công tác kim tra, kim soát ni b 67
3.2.2.6 S dng các công c bo him và bo đm tin vay 68
3.2.2.7 Thc hin tt vic phân loi n và trích lp qu d phòng ri ro tín dng 69
3.2.2.8 ào to đi ng nhân viên gii v chuyên môn nghip v 70
3.2.2.9 Tng cng hiu qu x lý n có vn đ 71
3.3 Mt s kin ngh 71
3.3.1 Kin ngh vi nhà nc 72
3.3.2 Kin ngh vi ngân hàng nhà nc 72

KT LUN 75
Thang Long University Library

DANH MC CÁC THUT NG VIT TT

Ký hiu vit tt Tên đy đ
ATM Automated teller machine
CIC Trung tâm thông tin tín dng
DN Doanh nghip
IPCAS H thng thanh toán và k toán khách hàng
NH Ngân hàng
NHNo&PTNT Ngân hàng nông nghip và phát trin nông thôn
NHNN Ngân hàng Nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
QD Quc doanh
SXKD Sn xut kinh doanh
TSB Tài sn đm bo
TCTD T chc tín dng
TNHH Trách nhim hu hn










DANH MC CÁC BNG

Bng 2.1: Kt qu hot đng kinh doanh giai đon 2008-2010 32
Bng 2.2: Tình hình kinh doanh chính 33
Bng 2.3: Kt qu huy đng vn qua các nm 36
Bng 2.4 : Kt qu s dng vn qua các nm 39
Bng 2.5 : D n tín dng phân theo thi hn 41
Bng 2.6 : D n tín dng phân theo thành phn kinh t 43
Bng 2.7 : Kt cu d n theo loi tin 45
Bng 2.8 : Kt cu d n theo TSB 46
Bng 2.9 : N xu t nm 2008 đn nm 2010 47
Bng 2.10 : N xu phân theo thi hn vay 48
Bng 2.11 : N xu phân theo thành phn kinh t 50
Bng 2.12 : N xu phân theo kh nng thu hi 52

DANH MC BIU 

Biu đ 2.1: Tình hình tng trng ngun vn huy đng 37
Biu đ 2.2 : Tình hình d n tín dng 40
Biu đ 2.3 : D n tín dng phân theo thi hn 41
Biê đ 2.4 : N xu t nm 2008 đn nm 2010 47
Biu đ 2.5 : N xu phân theo thi hn vay 49
Biu đ 2.6: N xu phân theo thành phn kinh t 50
Biu đ 2.7 : N xu phân theo kh nng thu hi 52



Thang Long University Library

LI M U
1.Tính cp thiêt ca đ tài

Có th thy rng môi trng sng ca chúng ta đy ry nhng ri ro. Ri ro có th
xut hin trong mi ngành, mi lnh vc. Trong lnh vc ngân hàng cng không là
ngoi l. Nhng nm qua, h thng ngân hàng Vit Nam đã góp phn tích cc huy đng
vn, m rng vn đu t cho lnh vc sn xut phát trin. Trong hot đng ca ngân
hàng hot đng tín dng là nghip v ch yu, mang li thu nhp ca mi ngân hàng,
tuy nhiên ri ro ca nó cng không nh, đc bit là  các nc có nn kinh t mi ni
nh Vit Nam bi nn kinh t phát trin cha n đnh, h thng thông tin thiu minh
bch và không đy đ, trình đ qun tr ri ro còn nhiu hn ch, tính chuyên nghip
ca cán b ngân hàng cha cao… Nu nh công tác qun tr ri ro mà không tt, không
cht ch thì s nh hng rt ln đn hot đng kinh doanh ngân hàng, nh làm tng
thêm chi phí ca ngân hàng, thu nhp lãi b chm hoc làm tht thoát vn vay, làm xu
đi tình hình tài chính và cui cùng là làm tn hi đn uy tín và v th ca ngân hàng.
ng trc nhng thi c và thách thc ca tin trình hi nhp kinh t quc t, vn đ
nâng cao kh nng cnh tranh ca các ngân hàng thng mi trong nc vi các ngân
hàng thng mi nc ngoài, mà c th là thc hin tt công tác qun tr ri ro, đc bit
là gim thiu ri ro tín dng đang tr nên cp thit.
Thc tin cho thy các ngân hàng dù ln hay nh đu không th tránh khi nhng
ri ro tín dng tim n, n xu và n quá hn vn còn tn ti. Chính vì vy, yêu cu đt
ra là ri ro tín dng phi đc qun lý, kim soát mt cách bài bn và có hiu qu, đm
bo tín dng hot đng trong phm vi ri ro chp nhn đc, h tr vic phân b vn
hiu qu hn trong hot đng tín dng nhm gim thiu các thit hi phát sinh t ri ro
tín dng, tng thêm li nhun kinh doanh. Mt ngân hàng hot đng kinh doanh có hiu
qu, có nng lc tài chính mnh và qun lý đc ri ro trong gii hn cho phép s to
đc nim tin ca khách hàng và nâng cao đc v th, uy tín đi vi các t chc kinh
t, t chc tín dng trong và ngoài nc.
Vi các kin thc thu nhn đc trong quá trình hc tp ti trng đi hc và thc
t thc tp ti NHNo&PTNT Thanh Hóa chi nhánh 4, em đã chn đ tài “ Gii pháp
tng cng qun tr ri ro tín dng ti NHNo&PTNT Thanh Hóa chi nhánh 4” đ vit
khóa lun tt nghip ca mình.
2. Mc đích nghiên cu.

 tài nghiên cu gii quyt 3 vn đ c bn nh sau:
- Làm sáng t mt s vn đ c bn v c s lý lun trong qun tr ri ro tín dng
ca ngân hàng thng mi.

- Phân tích tình hình hot đng kinh doanh và hot đng qun tr ri ro tín dng ti
NHNo&PTNT Thanh Hóa chi nhánh 4, t đó đa ra nhng mt tích cc cng nh
nhng mt hn ch ca công tác qun tr này.
-  xut mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu công tác qun tr ri ro tín
dng có th áp dng trong thc tin đ nâng cao hiu qu công tác qun tr ri ro ti
NHNo&PTNT Thanh Hóa chi nhánh 4.
3. i tng và phm vi nghiên cu.
- i tng nghiên cu là hot đng tín dng, qun lý ri ro tín dng ca
NHNo&PTNT Thanh Hóa chi nhánh 4, các bin pháp nhm qun lí ri ro.
- Phm vi nghiên cu: nghiên cu gia lí lun và thc tin nguyên nhân dn đn
ri ro tín dng, thc trng qun lí ri ro tín dng trong thi gian qua ti NHNo&PTNT
Thanh Hóa chi nhánh 4, t đó đa ra các gii pháp nhm qun lí ri ro tín dng.
4. Phng pháp nghiên cu.
- Phng pháp thu nhp s liu: các s liu dùng đ phân tích trong đ tài đc thu
nhp t các báo cáo tín dng ca chi nhánh qua ba nm (2008 – 2010) các vn bn pháp
qui, đnh hng phát trin ca chi nhánh trong các nm ti.
- Phng pháp phân tích s liu: các phng pháp ch yu đc dùng trong đ tài:
+ Phng pháp so sánh.
+ Phng pháp phân tích đánh giá s liu thc t ti chi nhánh.
+ Phng pháp thng kê tng hp s liu gia các nm.
5. Kt cu ca đ tài.
Ngoài phn m đu và phn kt lun, khóa lun đc chia làm 3 chng, c th:
Chng 1: Lý lun chung v hot đng qun tr ri ro tín dng ca ngân hàng
thng mi.
Chng 2: Thc trng qun tr ri ro tín dng ti Ngân hàng Nông nghip và phát
trin Nông thôn Thanh Hóa Chi nhánh 4

Chng 3: Gii pháp và kin ngh nhm tng cng qun tr ri ro tín dng ti
Ngân hàng Nông nghip và phát trin Nông thôn Thanh Hóa Chi nhánh 4.
Thang Long University Library
1
CHNG 1: LÝ LUN CHUNG V HOT NG QUN TR RI
ROTÍN DNG CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1 Tín dng và vai trò ca tín dng trong ngân hàng thng mi
1.1.1 Khái nim
Tín dng là mt khái nim đã tn ti t rt lâu đi trong xã hi loài ngi. Tín
dng trong ngôn ng La Tinh là Creditim - s tín nhim, tin tng, tên gi này đc bt
ngun t bn cht ca quan h tín dng. Trong quan h tín dng ngi cho vay s cho
ngi cn vn vay theo các điu kin đã đc tha thun trc nh thi gian cho vay,
thi gian hoàn tr, lãi sut tín dng…Trong quan h đó ngi cho vay tin tng rng
ngi đi vay s s dng vn vay đúng mc đích, đúng các tha thun, làm n có lãi và
có kh nng hoàn tr đ c gc và lãi đúng thi hn.
Tín dng có các đc trng c bn sau:
- Là s chuyn nhng tm thi mt lng giá tr t ngi s hu sang ngi s
dng. Tính cht tm thi ca s chuyn nhng đ cp đn thi hn s dng ca lng
giá tr đó. Nó là kt qu ca s tha thun gia các bên tham gia quá trình chuyn
nhng đ đm bo s phù hp gia thi gian nhàn ri và thi gian cn s dng lng
giá tr đó.
- Sau mt thi gian thu hi v mt lng giá tr ln hn giá tr ban đu. Lng vn
đc chuyn nhng phi đc hoàn tr đúng hn c v thi gian và giá tr bao gm hai
b phn : gc và lãi. Phn lãi đm bo cho lng giá tr hoàn tr ln hn lng giá tr
ban đu.
- Vic chuyn nhng đc thc hin trên c s s tin tng ca ngi chuyn
nhng và ngi s dng. Có th nói đây là điu kin tiên quyt đ thit lp quan h tín
dng, c s ca s tin tng này có th do uy tín ca ngi đi vay, do giá tr tài sn th
chp hoc do s bo lãnh ca bên th ba.
Theo chc nng và hot đng đc thù ca ngân hàng thng mi có th đnh ngha

v tín dng ngân hàng nh sau : ó là quan h tín dng bng tin t hoc tài sn gia
mt bên là ngân hàng, t chc chuyên kinh doanh trên lnh vc tin t vi mt bên là
các t chc, cá nhân trong xã hi, trong đó ngân hàng đóng vai trò va là ngi đi vay
va là ngi cho vay.
Vi t cách là ngi đi vay, ngân hàng huy đng mi ngun vn tm thi nhàn ri
trong xã hi bng hình thc nhn tin gi ca các doanh nghip, các t chc, cá nhân
hoc phát hành chng ch tin gi, trái phiu…đ huy đng vn.
2
Vi t cách là ngi cho vay, ngân hàng đáp ng nhu cu cho các doanh nghip,
t chc, cá nhân khi có nhu cu cn vn đ b sung cho hot đng sn xut, kinh doanh
và tiêu dùng.
Có ba loi quan h ch yu trong quan h tín dng ngân hàng, bao gm:
- Quan h tín dng gia ngân hàng vi doanh nghip.
- Quan h tín dng gia ngân hàng vi dân c.
- Quan h tín dng gia ngân hàng vi các ngân hàng khác trong và ngoài nc.
1.1.2 Phân loi tín dng ngân hàng
Vic phân loi tín dng nhm to điu kin thun li cho vic qun lý hot đng tín
dng  ngân hàng, giúp ngân hàng xác đnh đc c cu cho vay có phù hp vi tính
cht ngun vn ca ngân hàng hay không, có bo đm an toàn không. Có mt s cách
phân loi ph bin nh sau :
1.1.2.1 Phân loi theo thi hn
- Tín dng ngn hn
Là loi tín dng có thi hn vay không quá 12 tháng. Mc đích là đáp ng nhu cu
tài tr cho các hot đng đu t vào tài sn lu đng ca các doanh nghip… và cho
vay phc v nhu cu sinh hot tiêu dùng ca cá nhân, h gia đình.
- Tín dng trung hn
Là loi tín dng có thi hn t trên 1 nm đn 5 nm. Tín dng trung hn ch yu
đc các doanh nghip s dng đ đu t mua sm tài sn c đnh, ci tin và đi mi
k thut, m rng sn xut kinh doanh, xây dng các d án có quy mô và thi gian thu
hi vn nhanh. Cá nhân, h gia đình dùng đ đu t ch yu và các tài sn có giá tr ln

nh mua nhà, mua quyn s dng đt, phng tin vn ti…
- Tín dng dài hn
Là loi tín dng có thi hn t 5 nm tr lên. Loi tín dng này dùng đ tài tr vi
mc đích đu t vào các công trình xây dng c bn nh xây nhà, sa cha nhà…các
doanh nghip đu t vào d án ln, ci tin và m rng sn xut có quy mô ln, tín
dng dài hn có giá tr ln và có thi gian thu hi vn lâu hn.
1.1.2.2 Phân loi theo k hn n
Phân loi theo k hn n cn c vào thi hn tr n đã tha thun trong hp đng
vay vn và kh nng thanh toán thc t ca bên vay vn đ quy đnh k hn n cho
tng ln vay vn c th cho mt khon vay. Theo tiêu thc này, ngi ta chia các khon
n thành 3 loi:

Thang Long University Library
3
- N cha đn hn
Là n cha đn thi hn thanh toán, khon n này có th thu hi đc nhng cng có
kh nng ri ro. Có th nói, loi n này có th bin ngân hàng  th bt li thành thun
li và ngc li. Nu có th thu hi đc nhóm n này khi đn hn s to điu kin cho
vic hoàn thành chu kì khép kín ca mt khon tín dng.
- N đn hn
Là khon n đn hn phi thanh toán, nó đc dùng đ đánh giá mt khon tín
dng đã cung cp và có nh hng đn tình hình tài chính và kh nng thanh toán ca
ngân hàng thng mi. Không th nói tình hình ca mt ngân hàng thng mi là kh
quan khi có nhiu khon n đn hn mà không đc thanh toán.
- N quá hn
Là nhng khon n vì lý do nào đó mà khi đn hn cha thanh toán đc mt
phn hoc toàn b c gc hoc/và lãi. ây là nguyên nhân chính làm cho tình hình tài
chính ca ngân hàng thng mi tr nên khó khn. Nu n quá hn càng ln thì
ngoài làm chi phí ca ngân hàng gia tng do phát sinh thêm các chi phí nh: trích lp
d phòng ri ro tín dng, chi phí qun lý, đôn đc thu hi n…, còn làm mc đ ri

ro do thiu thanh khon tng cao. Mc tiêu ca ngân hàng thng mi là thu n đúng
hn. Thc hin đc tt mc tiêu này, không nhng đm bo cho s thành công
trong kinh doanh ca ngân hàng thng mi mà còn cho thy vai trò đòn by ca vn
tín dng trong vic thúc đy kinh t phát trin.
1.1.2.3 Phân loi theo mc đích
Theo tiêu thc này thì tín dng ngân hàng đc phân làm hai loi
- Tín dng tiêu dùng
Là loi cho vay đ đáp ng các nhu cu tiêu dùng nh mua sm các vt dng đt
tin. Ngày nay ngân hàng còn cho vay đ trang tri các khon chi phí thông thng ca
đi sng, thông dng di tên gi là tín dng tiêu dùng. Hot đng phát hành th tín
dng là mt ví d.
- Tín dng kinh doanh
Là loi tín dng liên quan đn vic mua sm và xây dng bt đng sn, nhà , đt
đai, bt đng sn trong lnh vc công nghip thng mi và dch v. Là các khon tín
dng cp cho các doanh nghip đ chi tr các khon chi phí nh mua hàng hóa, nguyên
vt liu, tr thu và chi tr lng, các khon tín dng cp cho các hot đng nông
nghip, nhm tr giúp các hot đng trng trt, thu hoch mùa màng và chn nuôi gia
súc…

4
1.1.2.4 Phân loi theo tài sn đm bo
Nu cn c vào tài sn đm bo, ta có các loi hình tín dng sau :
- Tín dng có tài sn đm bo
ó là s cam kt ca ngi nhn tín dng v vic dùng tài sn đm bo thuc s
hu ca mình, hoc phi có s bo lãnh ca bên th ba đ thc hin ngha v tài
chính đi vi ngân hàng trong trng hp không tr đc n. Trong trng hp này
khi khách hàng không tr đc n, hoc vì s dng sai mc đích ngun vn vay dn
đn không thanh toán đc thì ngân hàng s bán tài sn đm bo đi, hoc s dng
kh nng chi tr n ca bên th ba đ thu hi ngun vn. Tín dng đm bo đc áp
dng đi vi các khách hàng có đ ri ro cao nh khách hàng mi hay nhng khách

hàng có tình hình tài chính không tt
- Tín dng không có tài sn đm bo
ó là loi hình tín dng mà khách hàng đc cp vn vay mà không cn tài sn
đm bo, hoc s bo lãnh ca bên th ba. Loi tín dng này thng đc cp cho
các khách hàng có uy tín cao, nhng khách hàng có mi quan h tt và lâu dài đi
vi ngân hàng, có tình hình tài chính lành mnh, có mi quan h tt vi các t chc
tài chính. Cng có th là các khon vay thc hin theo ch th ca Chính ph, hay
Chính ph yêu cu không cn tài sn đm bo.
1.1.2.5 Phân loi theo mc đ ri ro
Cách phân loi này thng đc s dng trong phân tích cht lng tín dng và tính
toán d phòng tn tht cho vay. Theo cách này, các khon n đc phân chia thành
nhng th bc khác nhau da trên c s các mc khác nhau v kh nng thu n. Da
vào cách phân loi này, các ngân hàng thng mi có kh nng qun lý cht ch các
khon n, phát hin sm các khon n có vn đ khi đn hn thanh toán.
Theo tiêu thc này tín dng đc chia thành:
- Tín dng lành mnh : các khon tín dng có kh nng thu hi cao
- Tín dng có vn đ : các khon tín dng có du hiu kém lành mnh hn nh
khách hàng chm tiêu th hàng hóa, tin đ thc hin k hoch chm…
- N quá hn có kh nng thu hi: các khon n đã quá hn vi thi gian ngn,
nhng khách hàng có k hoch tr n tt, tài sn đm bo có giá tr ln.
- N quá hn khó đòi : n quá hn đã lâu, kh nng tr n kém, tài sn đm bo th
chp gim giá tr, khách hàng c tình không tr n.


Thang Long University Library
5
1.1.3 Vai trò ca tín dng ngân hàng
1.1.3.1 Vai trò ca tín dng đi vi hot đng kinh doanh ca ngân hàng
Hot đng tín dng là hot đng ch yu ca ngân hàng thng mi, nó quyt đnh
s tn ti và phát trin ca mt ngân hàng trong nn kinh t th trng. Hot đng tín

dng là hot đng mang li li nhun nhiu nht cho mt ngân hàng thng mi.
Trong nn kinh t th trng, ngân hàng thng mi đóng vai trò quan trng trong
s phát trin kinh t xã hi, là trung gian chuyn vn t ngi có vn tm thi nhàn ri
sang ngi thiu vn đ đu t. Ngay t bui ban đu, hot đng ca ngân hàng thng
mi đã tp trung ch yu vào nghip v nhn tin gi và cho vay đ đáp ng nhu cu
thiu ht v vn ca các doanh nghip, t chc kinh t trong quá trình sn xut kinh
doanh hoc nhu cu tiêu dùng cá nhân. Trong quá trình phát trin, mc dù môi trng
kinh doanh có nhiu thay đi, nhiu phng pháp, sn phm mi, công c kinh doanh
mi xut hin và đc ng dng vào kinh doanh song hot đng tín dng vn luôn là
hot đng c bn, chim t trng ln trong toàn b các hot đng ca ngân hàng thng
mi.
Cùng vi s phát trin ca kinh t th trng, hot đng tín dng ngày càng
đc phát trin mt cách đa dng vi s tham gia ca nhiu ch th kinh t, theo đó
quan h tín dng cng đc m rng c v đi tng và quy mô làm cho hot đng
tín dng ngân hàng càng đa dng và phc tp hn.  ngân hàng thng mi có th
đng vng trong điu kin môi trng cnh tranh gay gt và phc v nn kinh t
ngày càng tt hn, đòi hi các ngân hàng thng mi phi đa dng hoá hot đng
kinh doanh ca mình, nghiên cu và đa nhiu sn phm mi vào phc v khách
hàng, m rng phm vi hot đng, và đc bit là nâng cao cht lng tín dng ca
ngân hàng thích ng tt vi tình hình mi.
1.1.3.2 Vai trò ca tín dng ngân hàng trong nn kinh t th trng
- Tín dng ngân hàng huy đng các ngun vn tm thi nhàn ri trong nn kinh t
đ cho các ch th thiu vn khác trong nn kinh t vay, góp phn m rng sn xut
kinh doanh và nâng cao hiu qu s dng vn.
Tín dng là công c tài tr vn có hiu qu. Tín dng có vai trò cung ng vn kp
thi cho các nhu cu đu t sn xut hay xây dng c bn ca các ch th kinh t trong
xã hi. Trong quá trình sn xut kinh doanh các ch th kinh t s có có th gp phi s
thiu ht hay không n khp v v nhu cu hoc thi gian hoc khi lng ngun vn
đ đáp ng các nhu cu v nguyên liu hay hàng hóa…, vn ca các ch th s lúc tha
lúc thiu. Còn ngân hàng, các ngun vn tm thi nhàn ri t dân c hay các doanh

nghip đc huy đng và đc s dng cho các cá nhân, t chc đang tm thi thiu
vn, cho nhu cu tiêu dùng tm thi vt qua thu nhp ca mình. Nh đó các ch th
6
trong nn kinh t có th m rng sn xut kinh doanh, đu t, cng t đó thúc đy quá
trình tp trung vn và s dng vn hiu qu.
- Tín dng ngân hàng là công c tài tr cho các ngành kinh t.
Trong nn kinh t thng tn ti các ngành có trng thái phát trin khác bit nhau,
mt s ngành do có điu kin thun li và có lch s lâu dài có th phát trin tt vi
nhiu th mnh và tr thành ngành kinh t mi nhn, ngc li mt s ngành do nhiu
nguyên nhân khác nhau nên kém phát trin. Trong chin lc phát trin kinh t lâu dài
ca quc gia, nhiu nc đã thc hin phân loi nhng ngành kinh t mi nhn và
nhng ngành kinh t km phát trin đ có k hoch đu t nhm cân đi li c cu kinh
t công nghip-nông nghip-dch v. Mun thc hin đc k hoch đó cn phi có
vn. Tín dng ngân hàng góp phn đáp ng điu đó. Ngân hàng cung cp vn cho các
ngành kinh t đ thc hin đu t theo c chiu rng và chiu sâu, xây dng c cu kinh
t hp lý và khai thác trit đ các ngun lc, điu này th hin qua vic cp tín dng
cho các d án, chng trình phát trin đ khuyn khích đy nhanh tc đ dch chuyn
c cu kinh t.
- Tín dng ngân hàng tác đng có hiu qu ti sn xut, thúc đy cnh tranh trong
nn kinh t th trng.
Trong hot đng sn xut kinh doanh hàng hoá dch v, doanh nghip cn vn đu
t máy móc thit b và luôn phi đi mi công ngh tín dng ngân hàng đáp ng đc
yêu cu đó vi điu kin phi hoàn tr c vn vay và lãi. Nu vi phm hp đng tín
dng, doanh nghip phi chu pht nh chu lãi sut n quá hn cao, mt quyn s dng
tài sn th chp Do vy, doanh nghip luôn phi nâng cao hiu qu sn xut, cnh
tranh trên th trng đ kinh doanh có lãi, thu hi vn đu t tr n cho ngân hàng.
- Tín dng ngân hàng góp phn tích cc vào s phát trin các công ty c phn.
 thành lp công ty c phn đòi hi phi có mt s vn ban đu do các c đông
đóng góp và ngân hàng có th là mt c đông ln vi vic góp vn tham gia vào công ty
c phn. Hin nay, nhà nc ta đang có ch chng c phn hoá doanh nghip, các

ngân hàng cn phi có k hoch đ tham gia nhiu hn vào các công ty c phn nhm
thc hin chính sách v mô ca nhà nc và đa dng hoá các hot đng đu t nhm
gim thiu ri ro.
- Tín dng ngân hàng to điu kin cho vic phát trin quan h kinh t đi ngoi.
Trong điu kin hin nay, các nc đu thc hin nn kinh t m, nên nhu cu
giao lu kinh t vi các nc khác là rt cn thit. Tín dng ngân hàng là mt phng
tin ni lin kinh t các nc vi nhau thông qua hot đng đu t vn xuyên quc gia.
Ngoài ra, mun thc hin các hot đng xut nhp khu thì phi có vn và vn tín dng
Thang Long University Library
7
ngân hàng s đáp ng nhu cu này kp thi. Ngày nay, xut phát t nhu cu vn đ h
tr xut nhp khu, đã có nhng ngân hàng chuyên kinh doanh v lnh vc này,  Vit
Nam có ngân hàng h tr xut nhp khu Eximbank vv.
Tín dng ngân hàng có mt vai trò rt ln, không ch đi vi ngân hàng mà còn
đi vi xã hi. Xã hi càng phát trin thì tín dng ngân hàng càng tr nên cn thit.
1.2 Ri ro tín dng trong hot đng ca NHTM
1.2.1 Khái nim ri ro tín dng
Ri ro là s c xy ra ngoài mong đi, gây nên nhng tn tht và mt mát cho
các bên có liên quan. Cho dù mun hay không, ri ro luôn luôn tn ti song hành vi
các hot đng ca doanh nghip. Tuy nhiên  lnh vc nào cng vy, ri ro càng cao
thì li nhun càng cao. Chính vì vy đ đt đc mc tiêu li nhun ca mình thì
doanh nghip phi bit chp nhn và đng đu vi ri ro.
Ngân hàng là lnh vc kinh doanh đc bit, nhy cm vi nhng bin đng
trong nn kinh t nên vic nhn din và qun tr ri ro trong hot đng ngân hàng là
rt quan trng. Ri ro trong lnh vc kinh doanh ngân hàng là mt yu t không th
tránh khi, thm chí so vi các lnh vc kinh doanh khác trong xã hi còn tim n
nhiu ri ro hn.
Ri ro trong hot đng kinh doanh ngân hàng là nhng s c xy ra ngoài d
kin và có kh nng gây tn tht cho hot đng kinh doanh ngân hàng. Tín dng là
hot đng chính, mang li li nhun ch yu hin nay cho các ngân hàng vì vy quan

tâm đn ri ro tín dng chính là hot đng cn thit đ bo v li nhun. Ri ro tín
dng đc coi là ri ro do mt hoc mt nhóm khách hàng không thc hin đc các
ngha v tài chính vi ngân hàng. ây là loi ri ro ln nht và khi xy ra thì thng
gây hu qu nng n nht. Cn c vào khon 1, điu 2 trong Quy đnh v phân loi
n, trích lp và s dng d phòng đ x lý ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng
ca TCTD (ban hành theo Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN ngày 22/4/2005 ca
thng đc ngân hàng Nhà nc) thì “Ri ro tín dng trong hot đng ngân hàng ca
t chc tín dng là kh nng xy ra tn tht trong hot đng ngân hàng ca t chc
tín dng do khách hàng không thc hin hoc không có kh nng thc hin ngha v
ca mình theo cam kt”.
Hot đng tín dng ca NHTM bao gm rt nhiu nghip v nhng trong khóa
lun, hot đng tín dng đc hiu  hai hình thc c bn đang có ti các ngân hàng
là nghip v ngun vn và nghip v cho vay. Do đó, ri ro tín dng cng bao hàm
hai ni dung : Ri ro ngun vn và ri ro cho vay.
Ri ro ngun vn đc th hin khi ngun vn b tn đng, không cho vay
đc hoc dùng cho vay nhng lãi không đ bù đp chi phí huy đng, vì th phát
8
sinh tn tht cho ngân hàng. Vi các khon tin có ngun gc khác nhau và có thi
hn huy đng khác nhau thì mc đ ri ro cng khác nhau.
Ri ro cho vay phát sinh khi ngân hàng cho khách hàng vay mà không thu đc
c gc và lãi đúng hn, đy đ. Hot đng cho vay là hot đng \ch yu ca ngân
hàng thng mi, thông thng các nghip v này mang li 2/3 thu nhp cho ngân
hàng.  Vit Nam trong giai đon hin nay, thu nhp t hot đng tín dng mang li
thng chim 90% tng thu nhp ca mi ngân hàng. Vì vy, ri ro trong cho vay
ca ngân hàng thng mi có th dn đn tn tht cho ngân hàng thng mi. Ri ro
trong cho vay luôn tim n trong toàn b d n cho vay ca ngân hàng và gn lin
vi kh nng khách hàng không tr đc n theo hp đng. C th là lung thu nhp
d tính mang li t các tài sn có sinh li ca ngân hàng có th không đc hoàn tr
đy đ xét c v mt s lng và thi hn.
Ri ro tín dng là ri ro phc tp nht, qun lý và phòng nga nó rt khó khn,

nó có th xy ra  bt c đâu, bt c lúc nào. Ri ro tín dng nu không đc phát
hin và x lý kp thi s ny sinh các ri ro khác.
1.2.2 c đim ca ri ro tín dng
Ri ro tín dng có các đc đim chính sau đây:
- Ri ro tín dng mang tính cht gián tip
Trong quan h tín dng, ngân hàng chuyn giao quyn s dng vn cho khách
hàng. Ri ro tín dng xy ra khi khách hàng gp nhng tn tht và tht bi trong quá
trình s dng vn, hay chính các ri ro trong hot đng sn xut kinh doanh ca khách
hàng gây nên ri ro tín dng cho ngân hàng.
- Ri ro tín dng có tính cht đa dng và phc tp
c đim này th hin  s đa dng, phc tp ca nguyên nhân, hình thc và hu
qu ca ri ro tín dng, do đc đim, tính cht ca lnh vc tài chính kinh doanh tin t.
Do đó khi phòng nga và x lý ri ro tín dng phi chú ý đn mi du hiu ri ro, xut
phát t nguyên nhân bn cht hu qu ca ri ro tín dng đem li đ có bin pháp phòng
nga phù hp.
- Ri ro tín dng có tính cht tt yu luôn tn ti và ngn lin vi hot đng kinh
doanh ca ngân hàng
Tình trng thông tin mt cân xng đã làm cho ngân hàng không th nm bt đc
các du hiu ri ro mt cách toàn din và đy đ, ngân hàng luôn c gng tìm hiu mi
thông tin v khách hàng, còn khách hàng thng ch cung cp nhng thông tin có li
cho mình, điu này khin cho bt c khon vay nào cng tim n ri ro cho ngân hàng.
Thang Long University Library
9
Bên cnh đó hot đng kinh doanh ca ngân hàng cng chu nhiu s tác đng ca
môi trng kinh t, xã hi, pháp lut… Kinh doanh ngân hàng thc cht là kinh doanh
ri ro  mc phù hp và đt đc li nhun tng ng.
1.2.3 Nguyên nhân gây ra ri ro tín dng
Nguyên nhân gây ra ri ro trong kinh doanh tín dng có rt nhiu, rt đa dng,
muôn hình muôn v, song nhìn chung chúng đc xp vào các loi chính nh sau
1.2.3.1 Nguyên nhân khách quan

- Nguyên nhân bt kh kháng
Nhng bin đng ln v thi tit, khí hu gây nh hng hot đng sn xut kinh
doanh đc bit là lnh vc sn xut nông nghip, điu kin t nhiên là yu t khó d
đoán, nó thng xy ra bt ng vi thit hi ln ngoài tm kim soát ca con ngi. Vì
vy, nhng nguyên nhân bt kh kháng này làm nh hng khách hàng vay, h s có
nguy c tn tht ln, phng án, d án kinh doanh không có ngun thu …iu đó đng
ngha vi các ngân hàng cho vay phi cùng chia s ri ro vi khách hàng ca mình.
- Thông tin không cân xng
Trong quá trình hot đng, ngân hàng thc hin nghip v n và có - chuyn vn
t ngi gi tin sang ngi đi vay tin. Toàn b giao dch s suôn s nu các bên tham
gia đu có nhng thông tin và hiu bit đy đ v nhau. Song trên thc t mt bên
không th bit tt c các thông tin v bên kia và s không cân bng v thông tin mà mi
bên có đc nh vy gi là “thông tin không cân xng”. Vic thiu thông tin trong các
giao dch này s đa đn “s la chn đi nghch” và “ri ro đo đc”.
- Môi trng kinh t
Mt quc gia có môi trng kinh t khá nhy cm nh nn kinh t Vit Nam thì s
bin đng t nn kinh t th gii s rt d gây nên tác đng và s thay đi cho th
trng Vit Nam. ây cng là mt trong các nguyên nhân làm phát sinh ri ro trong
hot đng kinh doanh ca nn kinh t t đó nh hng ti ti sc mnh tài chính ca
ngi đi vay và ngi cho vay S hng thnh hay suy thoái ca chu kì kinh doanh cng
nh hng ti li nhun ca ngi đi vay.
- Nguyên nhân do chính sách nhà nc
Trong nn kinh t th trng, chính sách kinh t v mô ca Chính Ph đóng vai trò
quyt đnh đi vi hot đng kinh doanh ca nn kinh t nói chung và vi lnh vc hot
đng ca ngân hàng thng mi nói riêng. Chính ph s dng các chính sách kinh t v
mô nh chính sách v kinh t, tài chính tin t, kinh t đi ngoi…Ch cn Chính ph
thay đi mt trong các chính sách trên đu khin cho mt b phn hoc toàn b quá
trình sn xut kinh doanh chu nh hng ca các chính sách y. Khi y, các ngân hàng
10
thng mi s gánh ly các tác đng đi vi các hot đng kinh doanh phc v cho các

thành phn kinh t nói trên.
- Môi trng pháp lý
Trong kinh doanh các yu t pháp lý có tác đng đn hot đng kinh doanh bao
gm h thng lut, h thng các bin pháp đm bo cho pháp lut đc thc thi và s
chp hành nghiêm chnh ca các ch th tham gia hot đng kinh doanh và các nghành
có liên quan. Hot đng kinh doanh ca các ngân hàng thng mi liên quan đn nhiu
lnh vc ca nn kinh t, mang tính xã hi cao, khi h thng pháp lut n đnh và lành
mnh thì môi trng kinh doanh ca ngân hàng thng mi s có nhiu thun li.
Ngc li nu môi trng pháp lý thiu đng b, có nhiu khe h thì rt d b li dng
gây ra tình trng tham ô, chim đot tài sn… Kinh t xã hi kém n đnh dn đn kinh
doanh gp nhiu khó khn, ngân hàng cho vay gp ri ro.
1.2.3.2 Nguyên nhân t phía khách hàng
ây là mt trong nhng nguyên nhân chính gây ra ri ro tín dng cho ngân hàng.
i vi các đi tng khách hàng khác nhau thì nguyên nhân gây ra ri ro cng khác
nhau, do đc tính ca tng khon vay và ngun s dng đ tr n.
- i vi khách hàng cá nhân
Ri ro có th xut hin t nhng nguyên nhân nh : Ngi vay b tht nghip (có
th tm thi hay kéo dài) dn đn không có thu nhp và không đm bo đc kh nng
tr n, do nhng bin c bt thng trong cuc sng gây khó khn cho khách hàng nh:
m đau, tai nn, cht, li d hoc do ngi vay hoch đnh ngân qu không chính xác.
- i vi khách hàng doanh nghip
+ Yu t tài chính
Hu ht các trng hp phát sinh ri ro tín dng đu có th nhìn thy yu t đu
tiên và ct lõi tác đng đn kh nng tr n ca khách hàng là yu t tài chính. Mi đu
t ca doanh nghip đu n cha ri ro nhng nu doanh nghip có tim lc tài chính
mnh thì vic mt v đu t không thành công cng ít gây nh hng đn kh nng tr
n ca doanh nghip, ngc li khi điu kin tài chính suy yu s nh hng bt li đn
các v đu t t đó gây nh hng không tt ti kh nng tr n ca doanh nghip. Các
yu t tài chính có th nh hng đn kh nng tr n ca doanh nghip nh: kh nng
thanh khon, kh nng sinh li, hiu qu qun lý vn, dòng tin…

+ Yu t phi tài chính
S dng vn vay sai mc đích, không có thin chí trong vic tr n vay : đa s các
doanh nghip khi vay vn ngân hàng đu có các phng án kinh doanh c th, kh thi.
S lng các doanh nghip s dng vn sai mc đích, c ý la đo ngân hàng ngân
Thang Long University Library
11
hàng đ chim đot tài sn ngân hàng là không nhiu, tuy nhiên nhng v vic này khi
phát sinh li gây hu qu rt nng n, liên quan đn uy tín ca ngân hàng, gây nh
hng xu ti các doanh nghip khác.
Kh nng qun lý kinh doanh kém : khi các doanh nghip vay tin ngân hàng đ
m rng quy mô sn xut kinh doanh, đa phn là tp trung vn đu t vào tài sn vt
cht ch ít doanh nghip mnh dn đu t, đi mi cung cách qun lý, đu t cho b
máy giám sát kinh doanh, hay nói cách khác là ít đu t cho vic phát trin ngun nhân
lc. Quy mô kinh doanh phát trin nhanh hn nhiu so vi t duy qun lý là nguyên
nhân dn đn s yu kém, phá sn ca các phng án kinh doanh đy kh thi mà l ra
nó có th thành công trên thc t.
Trin vng ngành : trin vng nghành đang phát trin hay bão hòa hay suy thoái
cng là yu t cn xem xét khi doanh nghip quyt đnh có nên đu t hay không, nu
không xem xét yu t này cn thn có th dn đn s tht bi ca k hoach kinh doanh.
Kh nng cch tranh : yu t thng hiu, kh nng cnh tranh vi các đi th có
nh hng ti s thành công ca hàng hóa hay sn phm ca doanh nghip. Vi nhng
doanh nghip đã có ch đng trên th trng thì c hi tip cn vi ngun vn tài tr t
ngân hàng s nhiu hn các doanh nghip khác.
S đa dng hóa trong kinh doanh và đi tác : chính s đa dng hóa này s giúp
doanh nghip không mc phi ri ro ph thuc vào mt vài đi tác hay nghành hàng
nht đnh. Nhng nhng doanh nghip không chuyên sâu vào mt nghành hàng thì khó
có đc nhng thành công trong kinh doanh và tài chính. Chính vì th mà ngân hàng
chn cách đa dng hóa danh mc cho vay hn là chn các doanh nghip kinh doanh vi
quá nhiu chc nng.
1.2.3.3 Nguyên nhân ri ro do bn thân ngân hàng.

Thc t kinh doanh ca ngân hàng trong thi gian qua cho thy ri ro tín dng xy
ra là do nhng nguyên nhân sau:
- Ngân hàng đa ra chính sách tín dng không phù hp vi nn kinh t và th l
cho vay còn s h đ khách hàng li dng chim đot vn ca ngân hàng.
- Thông tin tín dng không đy đ khin cho ngân hàng không có mt cái nhìn đy
đ v bn thân khách hàng cng nh tình hình tài chính ca h. iu này dn đn s sai
lch trong đánh giá hiu qu các khon vay, cho vay vt quá kh nng chi tr ca
khách hàng.
- Trình đ chuyên môn ca cán b tín dng đang còn hn ch. Nhiu cán b tín
dng thiu kh nng x lý các thông tin tín dng đ bo v và giám sát khon vay. Cán
b tín dng làm không tt hoc không có kh nng phân tích thm đnh d án. Các kin
12
thc v th trng, kin thc xã hi hn ch nên nhiu khi cho vay mà không đánh giá
đc d án có tính kh thi hay không. Tip theo là vn đ cán b ngân hàng còn thiu
tinh thn trách nhim, vi phm đo đc kinh doanh nh: thông đng vi khách hàng lp
h s gi đ vay vn, rút rut ngân hàng…
- Công tác giám sát khon vay, đánh giá đnh k v khách hàng vay vn, vn đ s
dng vn vay và tài sn th chp b buông lng. c bit là đi vi khách hàng có quan
h tín dng lâu dài, cán b tín dng thng có tâm lý ch quan, tin khách hàng và b
qua vic kim tra đnh k. Bên cnh đó, phng pháp kim tra giám sát khon vay
không khoa hc nên không phát hin đc nhng du hiu bt thng trong kinh doanh
ca khách hàng vay vn.
- Ngân hàng đôi khi quá chú trng v li nhun, đt nhng khon vay có li nhun
cao hn nhng khon vay lành mnh.
- Do áp lc cnh tranh vi các ngân hàng khác. S cnh tranh không lành mnh
gia các ngân hàng vi nhau nhm mong mun có t trng cho vay nhiu hn khin
cho các ngân hàng b qua mt s bc kim đnh các khon cho vay, h thp tiêu chun
tín dng, đáp ng nhu cu không hp lý ca khách hàng …nhm lôi kéo khách hàng.
ây là sai lm nhiu ngân hàng đã mc phi khin cho ri ro tín dng có kh nng tng
cao.

- Lng lo trong công tác kim tra kim soát ni b các ngân hàng. Kim tra ni
b có đim mnh là nó có th nhanh chóng, kp thi phát hin vn đ và tích sâu sc ca
ngi kim soát viên do vic kim tra, kim soát này đc thc hin thng xuyên
cùng vi công vic kinh doanh. Nhng trong thi gian trc đây, công vic kim tra
kim soát ni b ca các ngân hàng hu nh ch tn ti mang tính hình thc.
1.2.3.4 Nguyên nhân t các bo đm tín dng
- Trng hp đm bo bng tài sn
Do s bin đng giá tr tài sn đm bo theo chiu hng bt li.
Do ngân hàng gp khó khn trong vic tip cn nm gi các tài sn đm bo đ x lý.
- Trng hp bo đm đi nhân
Ngi bo lãnh không thc hin ngha v thanh toán thay cho ngi vay tín dng khi
ngi này không có kh nng tr n.
1.2.3 Tác đng ca ri ro tín dng
1.2.3.1 i vi nn kinh t
Ngân hàng là loi hình chuyên doanh trong lnh vc tài chính tin t, liên quan và
tác đng ti mi cá nhân t chc, công ty doanh nghip vi vai trò là trung gian tài
Thang Long University Library
13
chính, trung gian thanh toán ca nn kinh t. ây là loi hình kinh doanh hàm cha
nhiu ri ro và bin đng khi có bt c vn đ nào xy ra đu gây nh hng xu ti
nn kinh t. Hot đng ca các ngân hàng liên quan cht ch và mt thit di s điu
hành ca ngân hành nhà nc. Khi có vn đ xy ra vi mt ngân hàng bt k, nu
không có s điu chnh kp thi s dn đn hin tng rút tin hàng lot  các ngân
hàng, khin mt lot các ngân hàng có nguy c phá sn, gây ri lon nn kinh t.
Trng hp xu nht có th dn ti hiu ng domino, làm sp đ h thng ngân hàng,
to ra khng hong kinh t, không ch trong ni b mt quc gia.
Thc tin đã chng minh vai trò ca h thng ngân hàng và s nguy him ca ri
ro nói chung và ri ro tín dng nói riêng đi vi nn kinh t qua cuc khng hong tài
chính châu Á nm 1997, hay cuc khng hong tài chính 2007-2010 bt ngun t hot
đng cho vay di chun ca mt s ngân hàng ti M đã to ra mt cuc khng hong

bao gm s đ v hàng lot h thng ngân hàng, tình trng đói tín dng, tình trng st
giá chng khoán và mt giá tin t quy mô ln  nhiu nc trên th gii.
1.2.3.2 i vi ngân hàng
Khi thc hin cho vay đi vi mt khách hàng c th, ngân hàng không d kin
khon vay đó s b tn tht, nhng nhng khon vay li luôn hàm cha ri ro. Khi ri ro
tín dng xy ra, vic khách hàng không hoàn thành ngha v tr n cho ngân hàng s
dn đn thu nhp ca ngân hàng gim sút. Trong khí đó mi hot đng ca ngân hàng
vn phi din ra, ngân hàng vn phi tr vn và lãi cho khon tin đã huy đng khi đn
hn, điu này dn ti mt cân đi thu chi.
N không thu hi đc làm vòng quay vn tín dng gim, ngân hàng mt đi c hi
đu t mi, gim hiu qu kinh doanh. Nu nghiêm trng ngân hàng có th ri vào tình
trng mt kh nng thanh khon, làm mt lòng tin ca khách hàng, nh hng ti uy tín
ca ngân hàng.
Tóm li khi xy ra ri ro tín dng đu gây nên nhng thit hi và khó khn tùy
theo mc đ khác nhau. Nh thì ngân hàng không thu hi đc lãi và vn vay, dn đn
mt vn. Nu tình trng y kéo dài không khc phc đc thì ngân hàng mt kh nng
thanh toán dn ti phá sn, gây nh hng ti h thng ngân hàng và nn kinh t. Chính
vì vy các nhà qun tr ri ro cn có nhng bin pháp chính sách hu hiu đ gim thiu
ri ro tín dng.
1.2.4 Mt s ch tiêu nhn bit và đo lng ri ro tín dng
1.2.4.1 N quá hn và t l n quá hn
N quá hn là khon n mà mt phn hoc toàn b n gc và/hoc lãi đã quá hn
thanh toán. ây là mt ch tiêu rt quan trng đánh giá ri ro tín dng ca mt ngân
14
hàng.  xem xét mc đ ri ro tín dng thông qua n quá hn, ta dùng ch tiêu “t l
n quá hn”
D n quá hn
T l d n quá hn = * 100%
Tng d n

Theo iu 6, iu 7 ca Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN thì n quá hn bao
gm n nhóm 2, nhóm 3, nhóm 4 và nhóm 5.
T l n quá hn càng cao thì mc đ ri ro tín dng ca ngân hàng càng cao. Vic
n quá hn tng chng t d n khách hàng đang gp khó khn trong vic tr n cao, do
đó xác sut sau này khách hàng tr n cho ngân hàng là thp. Mt khác, ngân hàng còn
phi tng cng chi phí trong vic giám sát, đôn đc thu n và các chi phí khác có liên
quan khác có th có nh chi phí liên quan đn tòa án, tài sn đm bo, đc bit là chi phí
c hi ca vic thay vì cp tín dng cho mt khách hàng có kh nng thanh toán tt
hn.
1.2.4.2 N xu và t l n xu
N xu là các khon n mà khách hàng không thanh toán đc n khi đn hn
trong hp đng tín dng. N xu là biu hin ca ri ro tín dng.
Theo quy đnh ca NHNN theo ni dung Quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN
ngày 22/04/2005 và Quyt đnh s 18/2007/Q-NHNN ngày 25/04/2007 ca Thng
đc NHNN thì t chc tín dng thc hin phân loi n thành 5 nhóm nh sau:
- Nhóm 1 (n đ tiêu chun) bao gm:
Các khon n trong hn và t chc tín dng đánh giá có kh nng thu hi đy đ
c gc và lãi đúng hn.
- Nhóm 2 (n cn chú ý ) bao gm:
+ Các khon n quá hn t 10 đn 90 ngày
+ Các khon n điu chnh k hn ln đu
+ Các khon n khác đc phân vào nhóm 2 theo quy đnh
- Nhóm 3 (n di tiêu chun) bao gm:
+ Các khon n quá hn t 91 ngày đn 180 ngày
+ Các khon n gia hn ti hn tr n ln đu
+ Các khon n đc min hoc gim lãi do khách hàng không đ kh nng thanh
toán lãi đy đ theo hp đng tín dng
+ Các khon n khác đc phân vào nhóm 3 theo quy đnh.
Thang Long University Library
15

- Nhóm 4 (N nghi ng) bao gm:
+ Các khon n quá hn t 181 đn 360 ngày
+ Các khon n c cu thi hn tr n ln đu quá hn di 90 ngày theo thi hn
tr n đc c cu li ln đu
+ Các khon n c cu li thi gian tr n ln th hai
+ Các khon n khác đc phân vào nhóm 4 theo quy đnh.
- Nhóm 5 (N có kh nng mt vn) bao gm:
+ Các khon n quá hn trên 360 ngày
+ Các khon n c cu li thi gian tr n ln đu quá hn t 90 ngày tr lên theo
thi hn tr n đc c cu li ln đu
+ Các khon n c cu ln th hai quá hn theo thi hn tr n đc c cu ln
th hai
+ Các khon n c cu li thi hn tr n ln th ba tr lên
+ Các khon n khoanh, n ch x lý
+ Các khon n khác đc phân vào nhóm nm theo quy đnh.
N xu (hay các tên gi khác nh n có vn đ, n khó đòi…) là các khon n
thuc các nhóm 3, 4 và 5 và có các đc trng sau:
+ Khách hàng đã không thc hin ngha v tr n vi ngân hàng khi các cam kt
này đã đn hn.
+ Tình hình tài chính ca khách hàng đang có chiu hng xu dn đn có kh
nng ngân hàng không thu đc đy đ gc và lãi.
+ Tài sn đm bo đc đánh giá là giá tr phát mãi không đ đ trang tri n gc
và lãi.
+ Thông thng là nhng khon n đã đc gia hn n, hoc nhng khon n quá
hn trên 90 ngày.

D n xu
T l n xu = * 100%
Tng d n

Mt t chc tín dng có t l n xu di 5% đc coi là nm trong gii hn cho
phép, khi t l n xu vt quá t l 5% thì t chc đó cn phi xem xét, rà soát li
danh mc đu t ca mình mt cách đy đ, ch tit và thn trng hn.