Đánh giá năng lực ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào giảng dạy của giáo viên các trường ở TP.HCM và xây dựng chương trình bồi dưỡng giáo viên theo hướng tiếp cận công nghệ dạy
Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.45 MB, 71 trang )
Y BAN NHÂN DÂN TP.HCM
ð I H C SƯ PH M K THU T TP.HCM
S KHOA H C VÀ CÔNG NGH
VI N NGHIÊN C U PHÁT TRI N GDCN
BÁO CÁO NGHI M THU
ð TÀI NGHIÊN C U KHOA H C
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và
truy n thông vào gi ng d y (năng l c ICT) c a
giáo viên các trư ng chuyên nghi p, trư ng đào t o
ngh
Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình
b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
(ðã ch nh s a theo góp ý c a H i ñ ng)
Ch nhi m ñ tài: TS. ð M nh Cư ng
THÀNH PH H CHÍ MINH
THÁNG 02 NĂM 2010
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
TÓM T T N I DUNG NGHIÊN C U
T ng quan các nghiên c u hi n có c a th gi i và Vi t Nam v năng
l c ng d ng công ngh thông tin trong d y h c (g i t t là năng l c
ICT) c a giáo viên và các mơ hình đánh giá trong giáo d c.
Xây d ng mơ hình ñánh giá và các chu n năng l c cùng v i các tiêu
chí c th đ đánh giá năng l c ICT c a giáo viên các trư ng chuyên
nghi p và d y ngh Tp. H Chí Minh
Kh o sát, ñi u ki n cơ s v t ch t ph c v vi c ng d ng ICT trong
d y h c các trư ng trong ph m vi nghiên c u c a ñ tài.
Kh o sát, ñánh giá năng l c ICT c a giáo viên các trư ng chuyên
nghi p và d y ngh Tp.H Chí Minh.
Xây d ng chương trình, biên so n tài li u, nghiên c u k thu t ph n
m m ñ b i dư ng nâng cao năng l c ICT cho các trư ng trên
chuyên nghi p, trư ng d y ngh trên ñ a bàn Tp.H Chí Minh.
Ti n hành th nghi m hai khóa b i dư ng nâng cao năng l c ICT
cho giáo viên các trư ng chuyên nghi p và d y ngh (30 th y cơ)
theo chương trình đã xây d ng.
Trang 1
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
SUMMARY OF RESEARCH CONTENT
Review research works existing about teacher’s competence in their
application of information and communication technology in
education (ICT competence) on the world and Vietnam. Study and
review some popular evaluation model in education.
To build evaluation model and competence standards to evaluate ICT
competence of teachers in professional/vocational schools in Ho Chi
Minh city.
To conduct a survey about infrastrures and resources for applying
ICT in teaching and learning.
To conduct and evaluate ICT competence of teachers in
professional/vocational school in Ho Chi Minh city
To write curriculum for a short course and learning documents,
studying software techniques to improve ICT competence for
teachers in professional/vocational schools in Ho Chi Minh city.
To implement two refresher training courses to improve ICT
competence for teachers in professional/vocational schools in Ho Chi
Minh city.
Trang 2
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
M CL C
L I NÓI ð U
CHƯƠNG 1: T NG QUAN ........................................................................................... 13
I. THU T NG .......................................................................................................... 13
I.1. Năng l c ICT c a giáo viên ............................................................................... 13
I.2. Thi t k d y h c ................................................................................................ 13
I.3. Multimedia d y h c........................................................................................... 13
I.4. Giáo án ñi n t và bài gi ng ñi n t ................................................................... 14
I.5. Trư ng chuyên nghi p và d y ngh ................................................................... 15
II. NGHIÊN C U C A UNESCO V NĂNG L C ICT C A GIÁO VIÊN .............. 15
II.1. Năng l c ICT c a giáo viên theo Unesco.......................................................... 15
II.2. Ma tr n năng l c và s d ng ma tr n năng l c ICT .......................................... 20
III. M T S MƠ HÌNH ðÁNH GIÁ TRONG GIÁO D C ........................................ 21
III.1. Mơ hình Kirkpatrick........................................................................................ 21
III.2. Mơ hình CBAM .............................................................................................. 22
III.3. Mơ hình chuy n đ i (Instructional Transformation model _ IT model)............ 24
IV. TÌNH HÌNH NGHIÊN C U V NĂNG L C ict C A GIÁO VIÊN VI T NAM
............................................................................................................................ 26
IV.1. D án PiL (Microsoft Partner in Learning)...................................................... 27
IV.2. Chương trình “Teach to Future” c a Intel ....................................................... 29
CHƯƠNG 2: N I DUNG NGHIÊN C U ...................................................................... 31
I. Xây D NG MƠ HÌNH ðÁNH GIÁ NĂNG L C ict C A GIÁO VIÊN................. 31
I.1. Phân tích các mơ hình ph bi n hi n nay ........................................................... 31
I.2. ð xu t mô hình đánh giá .................................................................................. 34
II. ðO LƯ NG NĂNG L C ICT C A GIÁO VIÊN ................................................. 34
II.1. Thi t k cơng c đo .......................................................................................... 34
II.2. Ch n m u......................................................................................................... 37
II.3. Kh o sát và x lý s li u .................................................................................. 38
III. XÂY D NG CHƯƠNG TRÌNH B I DƯ NG..................................................... 38
III.1. Xây d ng chương trình ................................................................................... 38
III.2. Mơ hình thi t k chương trình b i dư ng ........................................................ 39
III.3. Nghiên c u công c ph n m m ....................................................................... 41
III.4. T ch c l p b i dư ng .................................................................................... 42
CHƯƠNG 3: K T QU VÀ TH O LU N.................................................................... 43
I. NĂNG L C ICT C A TRƯ NG/TRUNG TÂM ................................................... 43
I.1. Thông tin chung ................................................................................................ 43
I.2. Th o lu n .......................................................................................................... 45
II. NĂNG L C ICT C A GIÁO VIÊN ...................................................................... 45
Trang 3
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
II.1. Nhóm năng l c s d ng máy tính t ng qt...................................................... 46
II.2. Nhóm năng l c s d ng cơng c ICT ............................................................... 47
II.3. Nhóm năng l c sư ph m v ICT....................................................................... 48
II.4. Nhóm năng l c l p k ho ch/qu n lý ICT......................................................... 50
II.5. ðánh giá chung và ki m nghi m....................................................................... 51
III. K T QU CÁC L P TH NGHI M CHƯƠNG TRÌNH .................................... 54
III.1. N i dung chương trình và t ch c l p b i dư ng ............................................ 54
III.2. ðánh giá khóa b i dư ng ................................................................................ 54
IV. H I TH O KHOA H C ...................................................................................... 59
CHƯƠNG 4: K T LU N VÀ ð NGH ........................................................................ 61
I. K T LU N.............................................................................................................. 61
II. ð NGH ................................................................................................................ 63
Trang 4
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
DANH SÁCH B NG
B ng 1. Ví d s d ng b ng ma tr n năng l c đ xây d ng chương trình b i
dư ng .............................................................................................. 21
B ng 2. Các m c ñ s d ng máy tính theo mơ hình chuy n đ i ................ 24
B ng 3. Phân tích đ i chi u các mơ hình đánh giá ph bi n hi n nay .......... 32
B ng 4. ð xu t mơ hình ñánh giá theo tác ñ ng c a s thay ñ i ................ 33
B ng 5. L a ch n ma tr n năng l c ICT theo ñi u ki n Vi t Nam............... 35
B ng 6. Ch s trung bình c a các trư ng v giáo viên, ngư i h c và ngành
ngh ................................................................................................. 43
B ng 7. Tình hình cơ s v t ch t ph c v
ng d ng CNTT trong d y h c... 43
B ng 8. Tài nguyên ph c v gi ng d y h c t p v i CNTT .......................... 44
B ng 9. Nhu c u v cơ s v t ch t và b i dư ng giáo viên.......................... 44
B ng 10. Ki m nghi m chi bình phương cho các k t qu kh o sát .............. 53
B ng 11. ðánh giá c a giáo viên tham gia khóa b i dư ng ......................... 57
Trang 5
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
DANH SÁCH HÌNH
Hình 1. Năng l c s d ng máy tính t ng qt .............................................. 46
Hình 2. Trình đ tin h c c a giáo viên (theo ch ng ch A, B, C) .................. 47
Hình 3. Năng l c s d ng các công c ICT c a giáo viên ............................ 48
Hình 4. Năng l c sư ph m v ICT c a giáo viên .......................................... 48
Hình 5. Năng l c l p k ho ch/qu n lý ICT.................................................. 50
Hình 6. T ng h p năng l c ICT c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p và
d y ngh .......................................................................................... 51
Hình 7. Năng l c thi t k bài gi ng tương tác (trư c khóa b i dư ng) ......... 55
Hình 8. Năng l c thi t k bài gi ng tương tác (sau khóa b i dư ng) ............ 55
Hình 9. So sánh năng l c thi t k bài gi ng tương tác (trư c và sau khóa b i
dư ng) ...............................................Error! Bookmark not defined.
Hình 10. Bi u đ ý ki n đánh giá c a giáo viên tham gia khóa h c .............. 58
Trang 6
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
D
TT
TỐN KINH PHÍ ð TÀI
T ng s
N i d ng các kho n chi
1
Th khốn chun mơn
2
Ngun, v t li u, năng lư ng
3
Thi t b , máy móc chun dùng
4
Chi khác
ðVT
1,000đ
Ngu n v n
Kinh phí
T l %
71,500
36
10,100
5
51,450
26
66,750
T ng c ng 199,800
33
100
NSNN
Khác
71,500
-
10,100
-
51,450
-
66,750
-
199,800
-
Kho n 1: Th khốn chun mơn
ðVT
1,000
đ
TT
N i dung thuê khoán
1.1
L p m u kh o sát
1.2
ðơn
giá
SL
Kh o sát sơ b
Cung c p thông tin
Kh o sát th c ñ a
1.3
Kh o sát th c ñ a
Ngu n v n
NSNN
3
900
900
6,500
200
150
6,500
10
1,500
8
10
1,500
Báo cáo đánh giá KQ khóa
h c
3
ð xu t gi i pháp
5
22,000
-
12,000
5,100
5
-
10,000
Báo cáo
Báo cáo t ng thu t tài li u
-
4,500
22,000
1,000
Khác
2,000
Kh o sát chính th c
Cung c p thơng tin
1.4
6
T ng
kinh phí
400
2,000
200
600
500
2,500
Trang 7
5,100
-
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
Báo cáo t ng k t nghi m thu
1.5
1
4,000
3 l p th nghi m
28,500
Chi phí gi ng d y
180
Nh p & x lý s li u
1.7
3
1,200
ðánh máy tài li u
500
-
28,500
100
18,000
3,500
10,500
5
6,000
6,000
5
2,500
2,500
71,500
T ch c qu n lý
1.6
4,000
71,500
C ng:
-
Kho n 2: Nguyên v t li u, năng lư ng
TT
ðơn
v ño
N i dung
2.1
Văn phòng ph m
2.3
Thành
ti n
Nguyên, v t li u
2.2
ðơn
giá
S
lư ng
Năng lư ng, nhiên li u
Ngu n v n
NSNN
Khác
-
-
-
6,000
kW 1,500
2.4
Nư c
2.5
1.4
Mua sách, tài li u, s li u
-
2,100
ði n
6,000
2,100
-
2,100
-
2,000
2,000
10,100
C ng
-
10,100
Kho n 3: Thi t b , máy móc chun dùng
TT
ðơn
S
v đo lư ng
N i dung
3.1
Thuê thi t b (làm vi c)
a
Ngu n v n
Thuê thi t b (làm vi c)
Thành
ti n
NSNN Khác
-
Mua thi t b th nghi m, ño lư ng
3.2
ðơn
giá
-
-
51,450 51,450
7,500
Máy tính
3
Trang 8
2000
-
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
6,000
Máy in tr ng ñen
500
Máy in màu
b
2
1
500
Thuê thi t b (3 l p th nghi m)
500
43,950
Máy tính (LCD monitor 15',
Pentium IV siêu phân lu ng,
2.8GHz, 512 MBRam, cài ñ t các
ph n m m c n thi t có b n quy n,
m ng wifi)
45
Tài nguyên Internet, M ng
Wireless
Phịng h c (đi u hịa, flipchart,
smartboard, pin board, OHP,
màn chi u)
LCD Projector (2200 ANSI
lumens)
3.3
1,000
3
200
9,000
250
750
18 1,100
18
-
19,800
800
14,400
V n chuy n, l p ñ t thi t b
-
C ng:
-
51,450 51,450
Kho n 4: Chi khác
TT
N i dung
SL
ðơn
giá
Ngu n v n
Kinh phí
NSNN
4.1 Ph c p ch nhi m ñ tài (12 tháng)
12
100
1,200
4.2 Xây d ng ñ cương t ng quát
500
4.3 Xây d ng ñ cương chi ti t
600
4.4 Qu n lý phí cơ quan ch trì ( /năm)
6,000
4.5 Qu n lý phí cơ quan qu n lý( /năm)
3,000
4.6 CP xét duy t, giám ñ nh, nghi m thu
8,000
4.7 Chi khác
45,000
a
H i th o l n 1 (50 khách m i)
15,000
b
H i th o l n 2 (100 khách m i)
30,000
Trang 9
1,200
500
600
6,000
3,000
8,000
45,000
Khác
-
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
4.8 In n tài li u, phim nh…
2,450
Thuy t minh ñ tài
25
ð cương chi ti t
25
Báo cáo giám ñ nh
20
Báo cáo nghi m thu
40
Phi u kh o sát, tài li u tham kh o
v.v...:
5,000
C ng
Trang 10
5
125
20
400
20
800
0.2
-
125
5
2,450
1,000
66,750
66,750
-
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
L I NĨI ð U
B t đ u t năm 1988, ñ c bi t ph i k ñ n 10 năm g n ñây, trang thi t
b cơng ngh thơng tin đư c đ u tư cho các trư ng chuyên nghi p, d y ngh
Tp. H Chí Minh là r t l n. Cho đ n nay, s lư ng máy vi tính đ bàn trong
các trư ng và cơ s ñào t o ngh
Tp. H Chí Minh thư ng t dăm ch c đ n
vài trăm máy tính.
T ch r t hi m hoi các chun gia cơng ngh thơng tin, đ n nay h u
h t các trư ng chuyên nghi p và d y ngh đ u có các khoa ho c b môn công
ngh thông tin v i ph n l n giáo viên là k sư chuyên ngành này.
Công ngh thông tin t ng ñư c mong ñ i như là ñòn b y ñ ñ i m i
phương pháp gi ng d y, nâng cao ch t lư ng ñào t o. Tuy nhiên, sau hơn hai
mươi năm ñ u tư trang b , nh ng kỳ v ng y v n cịn phía trư c.
Hi n nay, máy tính trong các trư ng chuyên nghi p và d y ngh v n
ch y u ñư c dùng làm thi t b th c hành ph c v ñào t o các chun ngành
liên quan đ n cơng ngh thơng tin, ho c đ s hóa các tài li u in, tài li u vi t
tay ch chưa ñem ñ n nh ng thay ñ i v phương pháp gi ng d y. ng d ng
cơng ngh thơng tin đ ñ i m i phương pháp gi ng d y v n ñang giai ño n
phong trào thi ñua ch chưa ñi vào ñ i s ng gi ng d y thư ng ngày. Sau năm
h c 2008 - 2009 B Giáo D c và ðào T o ti p t c l y ch đ ng d ng cơng
ngh thơng tin đ đ i m i phương pháp gi ng d y cho năm h c 2009 – 2010.
Rõ ràng, trang b cơ s v t ch t, công ngh và trình đ nhân l c cơng
ngh thơng tin nói chung khơng ph i ngun nhân cơ b n c a nh ng h n ch
trên. Chính vì th , ph i tìm hi u th c ch t v n ñ t năng l c ng d ng công
ngh thông tin và truy n thông trong d y h c c a ñ i ngũ giáo viên các
trư ng chuyên nghi p và d y ngh .
T th c ti n và nh ng nh n ñ nh trên, v i mong mu n góp ph n đưa
ng d ng công ngh thông tin th c s thành m t s c m nh ñ i m i phương
pháp d y h c, nâng cao ch t lư ng đào t o Tp. H Chí Minh, chúng tơi ñã
ñăng ký và th c hi n ñ tài “ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông
tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên
nghi p, trư ng đào t o ngh
Thành ph H Chí Minh và xây d ng
chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c”
Trang 11
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
ð tài này ñư c ti n hành v i s h tr nhi t tình, đ y trách nhi m
c a S Khoa h c - Công ngh Tp.H Chí Minh.
Nhóm nghiên c u đã c g ng làm vi c v i tinh th n trách nhi m
cao nh t, và hy v ng góp ph n ñ nh ng nhà qu n lý ñưa ra ñư c nh ng
quy t sách ñúng ñ n cho v n ñ quan tr ng này.
Trang 12
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
CHƯƠNG 1: T NG QUAN
I. THU T NG
I.1. Năng l c ICT c a giáo viên
ICT là vi t t t c a thu t ng công ngh thông tin và truy n thông
(Information and Communication Technology).
Trong giáo d c, thu t ng “Năng l c ICT c a giáo viên” ñư c dùng
ñ ch năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông (cách riêng là
công ngh thông tin v i máy tính) vào trong d y h c.
I.2. Thi t k d y h c
Thi t k d y h c (instructional design) là m t thu t ng tương ñ i
m i. Có nhi u đ nh nghĩa khác nhau v thi t k d y h c, có ngư i cho r ng đó
là “q trình chuy n các nguyên t c chung c a vi c d y và h c thành k
ho ch ho t ñ ng h c v i các tài li u d y h c c th ”, ngư i khác l i cho r ng
đó là “phương pháp ti p c n h th ng ñ thi t k vi c d y và tài li u hư ng
d n nh m ñ t ñư c các m c tiêu h c t p c th ”.
Th c ra, thi t k d y h c là t ghép c a hai t “d y h c” và “thi t
k ”. V b n ch t, d y h c là quá trình t ch c và cung c p thơng tin, t ch c
ho t ñ ng ñ ngư i h c ñ t ñư c ki n th c, k năng m i theo m c tiêu d y
h c ñ t ra. Trong khi ñó, “thi t k ” là m t hình th c ho t đ ng sáng t o c a
ngư i thi t k , mà ngồi hình m u c a s n ph m cu i cùng, k t qu c a ho t
ñ ng thi t k thư ng là b n qui trình v i nh ng hư ng d n c th , nh ng ñ
xu t l a ch n cơng c h p lý đ th c hi n s n ph m c th .
Như th có th coi thi t k d y h c là “ho t ñ ng sáng t o c a giáo
viên (ngư i thi t k ) d a trên các qui lu t v vi c d y và h c, đ t o nên mơi
trư ng h c t p thích h p, xác đ nh qui trình và cơng c , phương ti n ho t
đ ng h c phù h p nh m giúp ngư i h c ñ t ñư c m c tiêu h c t p ñ ra”.
I.3. Multimedia d y h c
Thu t ng ti ng Anh c a multimedia d y h c là Instructional
Multimedia. Có hai cách hi u v multimedia d y h c. Cách hi u th nh t,
“multimedia d y h c” ñư c hi u là s d ng ñ ng th i nhi u phương ti n ñ
Trang 13
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
d y h c (ch vi t, hình nh, âm thanh, video, ho t hình, mơ ph ng). Trong
d y h c truy n th ng đã có lo i multimedia này.
Cách hi u th hai, multimedia d y h c là m t phương ti n d y h c
m i có kh năng tích h p trong nó nhi u thành ph n phương ti n, cùng v i
kh năng ñi u khi n và làm vi c theo chương trình, đư c s d ng ñ d y h c.
Theo cách hi u này ta có multimedia v i máy tính.
Vì d a trên kh năng làm vi c theo chương trình c a máy tính đi n
t , nên đ c trưng cơ b n nh t c a multimedia v i máy tính là kh năng tương
tác v i ngư i dùng. Do đó, multimedia d y h c v i máy tính cịn đư c g i là
multimedia tương tác (Interactive Instructional Multimedia _ IIM).
Multimedia có nhi u m c ng d ng khác nhau, t m t bài gi ng ñư c thi t k
ñ d y h c v i s h tr c a máy tính đ n m t ph n m m d y h c.
I.4. Giáo án ñi n t và bài gi ng ñi n t
Bài gi ng ñi n t , giáo án ñi n t là nh ng thu t ng ch xu t hi n
Vi t nam và h u như chưa ñư c ñ nh nghĩa m t cách rõ ràng. Chúng ta cũng
khơng th tìm th y đư c các thu t ng ti ng Anh sát nghĩa v i “bài gi ng ñi n
t ” hay “giáo án ñi n t ”. ðôi khi, hai thu t ng này ñư c coi là tương ñ ng
v i nhau.
Trong d y h c truy n th ng, giáo án ñư c hi u là b n k ho ch gi ng
d y do giáo viên so n ra ñ d a vào đó ti n hành gi h c. Th c ti n d y h c
cho th y, giáo án có tác d ng như m t “checklist”, giúp giáo viên t ki m sốt
ti n trình d y h c c a mình ch khơng th tham gia vào q trình d y h c.
Trong khi đó, “giáo án đi n t ” l i có kh năng cung c p thơng tin, ki m tra
đánh giá th m chí th c hi n các tương tác .v.v. t c là can d tr c ti p vào quá
trình d y h c, vào tương tác th y – trị. Như th , “giáo án đi n t ” khơng cịn
là b n k ho ch đơn thu n, nhưng là m t phương ti n d y, phương ti n h c có
kh năng ki m sốt và qui ñ nh ch t ch ho t ñ ng c a giáo viên và ngư i
h c.
Cũng v y, “bài gi ng ñi n t ” là thu t ng chưa rõ ràng. Chúng ta v n
hi u “bài gi ng” là n i dung h c t p đư c giáo viên trình bày cho ngư i h c.
Như th , ñ c ñi m quan tr ng c a bài gi ng là n i dung và s tham d c a
giáo viên, ngư i h c. Nh ng đ c đi m này hồn tồn không gi ng v i m t bài
so n trên máy tính và lưu l i thành m t t p tin (file) hay th m chí m t ph n
Trang 14
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
m m nào đó. M t multimedia d y h c là phương ti n d y h c, tài li u d y h c
hơn là m t bài gi ng. Ch khi m t multimedia d y h c ñư c thi t k t t (có kh
năng cung c p tài nguyên, cung c p thông tin, cung c p công c h c t p, t ch c, ki m
sốt ho t đ ng h c, h tr ho t ñ ng d y) ñư c giáo viên mang s d ng ñ t ch c
d y h c trên l p, thì chúng ta m i có m t bài gi ng đư c s h tr c a máy
tính đi n t và có th g i v i cái tên ng n g n “bài gi ng ñi n t ”. Như th ,
có th hi u “bài gi ng đi n t là bài h c do giáo viên th c hi n trên l p v i s
h tr c a multimedia d y h c ñ cung c p tài nguyên, công c h c t p, t
ch c và ki m sốt ho t đ ng d y và h c theo m c tiêu d y h c ñ nh trư c”.
V i ñ nh nghĩa này, m t multimedia d y h c do giáo viên (hay chuyên gia)
thi t k chưa h n ñã là bài gi ng đi n t , nó ch tr thành bài gi ng ñi n t khi
ñư c dùng ñ th c s ti n hành d y h c trên l p, t c là có b sung thêm các
ho t ñ ng h c c a ngư i h c, ho t ñ ng d y c a giáo viên.
I.5. Trư ng chuyên nghi p và d y ngh
Trong h th ng trư ng l p c a giáo d c Vi t Nam có hai h th ng
con liên quan ñ n vi c ñào t o ngh nghi p chuyên môn cho ngư i lao đ ng.
ðó là: h th ng các trư ng chuyên nghi p và h th ng các trư ng/cơ s ñào
t o ngh (Cao ñ ng ngh , trung c p ngh , trung tâm d y ngh ). H th ng th
nh t do B Giáo D c & ðào T o qu n lý và h th ng th hai do B Lao ð ng
– Thương Binh – Xã H i mà tr c ti p là T ng C c D y Ngh qu n lý.
ð i tư ng nghiên c u c a ñ tài là năng l c ICT c a giáo viên các
trư ng chuyên nghi p và d y ngh , nên các lo i hình trư ng n m trong hai h
th ng con nói trên đ u thu c ph m vi khách th c a ñ tài.
Trong báo cáo này, thu t ng “trư ng chuyên nghi p và d y ngh ”
ñư c dùng ñ ch các lo i hình trư ng thu c c hai h th ng nói trên.
II. NGHIÊN C U C A UNESCO V
NĂNG L C ICT C A
GIÁO VIÊN
II.1. Năng l c ICT c a giáo viên theo Unesco
Theo Anton Knierzinger, Sindre Rosvik & Erling Schmidt [12, 34]
khi ng d ng ICT vào d y h c, quan tr ng hàng ñ u là v n ñ sư ph m và b t
c chương trình hu n luy n v ICT nào mà khơng xem xét đ n v n đ sư
ph m cũng như khơng có th c hành sư ph m th c s thì đ u khơng có hi u
Trang 15
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
qu . Theo các chuyên gia c a Unesco năng l c ICT bao g m cách thành ph n
chính như sau:
Năng l c cơng ngh
(Adequate Technology Competence)
Năng l c s d ng công c làm vi c v i ICT
(ICT Productivity Tools)
Năng l c d y và h c
(Teaching and Learning)
Năng l c ki m tra và ñáng giá v i ICT
(Assessment and Evaluation)
V n ñ con ngư i, ñ o ñ c và xã h i (Social, Ethical and Human Issue)
Các thành ph n năng l c chính này l i đư c chi ti t hóa b ng các tiêu
chí đánh giá. M i tiêu chí năng l c đư c đánh giá theo 3 m c ñ khác nhau:
hi u bi t - s d ng ñư c m c căn b n - s d ng m c chuyên sâu.
Năng l c công ngh
Giáo viên c n có hi u bi t v ng ch c v các khái ni m cơ b n c a
công ngh thông tin (IT), th hi n ch h có kh năng nh n di n các thành
ph n ph n c ng, ph n m m c a mơi trư ng IT đư c s d ng trong nhà
trư ng; có k năng s d ng nh ng ph n c ng và ph n m m ph bi n trong
l p h c. Nh ng kh năng này giúp cho giáo viên có th thích ng v i s thay
đ i nhanh chóng c a IT trên th gi i.
Chi ti t năng l c c a giáo viên như sau:
Hi u khái ni m và nguyên t c c a IT.
Bi t các thành ph n ph n c ng c a máy tính hi n ñ i cũng như các
thi t b ngo i vi và ch c năng chính c a chúng.
Thơng th o ch c năng chính c a h đi u hành ñang s d ng trong
nhà trư ng.
C p nh t nh ng ph n c ng và công ngh m i ñư c thi t k ñ c bi t
cho giáo d c.
Cài ñ t ph n m m m i và khai thác các phương ti n d y h c.
X lý đư c các tình hu ng, các tr c tr c v ph n m m x y ra khi
ñang d y h c v i IT.
L a ch n ñư c ph n c ng và ph n m m thích h p đ s d ng.
Trang 16
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
S d ng các thi t b k thu t s (CD-ROM, DVD, máy nh k thu t
s , máy quét) và các ph n m m ñi kèm v i chúng.
Thi t k ñư c các thành ph n cơng ngh đ làm phong phú mơi
trư ng l p h c.
Năng l c s d ng công c làm vi c v i ICT
Giáo viên c n có kh năng s d ng các cơng c ICT ph bi n ñ nâng
cao hi u qu c a quá trình h c t p. Giáo viên cũng c n có kh năng đánh giá
kh năng s d ng c a các cơng c có s n trong l p h c. C ngư i h c và giáo
viên c n có kh năng s d ng các cơng c thơng tin hi n đ i đ truy c p và
c p nh t thông tin, d li u. Giáo viên cũng c n bi t làm th nào ñ khai thác
các công c truy n thông m i cho vi c h p tác và chia s kinh nghi m gi a
ngư i h c và giáo viên.
Chi ti t năng l c s d ng công c làm vi c v i ICT như sau:
S d ng thành th o các công c ph n m m ph c v cho cơng vi c,
trong đó các cơng c quan tr ng nh t là: x lý văn b n, b ng tính,
mơ ph ng, đ h a, trình bày d li u.
Tìm ki n, đánh giá, thu th p và s d ng các thông tin trên internet
và các kênh IT khác.
S d ng IT cho các lo i truy n thông và v n d ng các công c ph n
c ng/ph n m m c n thi t ñ tương tác v i ngư i h c, ñ ng nghi p
và ph huynh.
Nh n di n và s d ng các cơng c đ chuy n b và thi t k các xu t
b n ph m, các tài li u dùng cho m c ñích d y và h c.
S d ng các ñ nh d ng phương ti n khác nhau
S d ng cơng c multimedia đ làm ra các tài li u multimedia dùng
trong l p h c.
Thi t k , qu n lý và khai thác các cơng c đ trình bày d li u (bao
g m c vi c t o các báo cáo).
S d ng IT h tr gi i quy t v n ñ , ra quy t ñ nh và xây d ng ki n
th c.
Trang 17
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
Bi t đư c l p trình là gì và các c u trúc cũng như các nguyên t c cơ
b n c a vi c thi t k ph n m m.
Năng l c d y và h c v i ICT
Giáo viên c n ph i bi t rõ ti m năng c a ICT và các phương ti n d y
h c m i ñ c i thi n quá trình d y và h c. H c n có kh năng s d ng ki n
th c k thu t ñ thi t k và thay đ i chương trình k ho ch d y h c cũng như
phương pháp và chi n lư c d y hoc cho phù h p v i vi c s d ng ICT ñ
nâng cao k t qu d y h c. Giáo viên cũng c n có kh năng nh n di n các y u
t chính làm thay đ i vai trị c a giáo viên đ i v i q trình h c t p c a ngư i
h c.
Giáo viên c n ñư c chu n b ñ tr nên ngư i h tr và đi u hành q
trình d y h c, bi t khi nào c n và không c n s d ng ICT theo ñúng yêu c u
sư ph m.
Nh ng năng l c c th mà giáo viên c n là:
Hi u bi t v ng ch c v các lý thuy t h c t p chính và quan h gi a
ICT v i các lý thuy t này.
Có thái đ tích c c đ i v i công ngh ; nh n di n nh ng ưu đi m,
l i ích c a vi c s d ng công ngh trong d y và h c.
Bi t phương pháp ñ s d ng IT cho nh ng môn h c khác nhau.
Nh n di n và đánh giá các ngu n thơng tin có kh năng ph c v t t
cho vi c h c t p c a ngư i h c.
Nh n di n, ñánh giá các ng d ng phù h p v i ho t ñ ng l p h c.
L p k ho ch bài h c th a mãn các tiêu chu n hi n hành ñ th c
hi n t t nh t vi c s d ng IT cho d y và h c như: h c t p l y ngư i
h c làm trung tâm, h c t p h p tác/cá nhân hóa, h c t p theo d án
Th o lu n v ưu ñi m và các t n t i c a d y h c t xa và có kinh
nghi m trong vi c s d ng các phương pháp này.
Năng l c ki m tra và ñánh giá v i ICT
Giáo viên c n bi t rõ các chi n lư c ki m tra và ñánh giá khác nhau,
c n có kh năng s d ng IT trong vi c đánh giá d y và h c. IT có th dùng đ
thu th p và phân tích d li u, đ trình bày và thơng báo k t qu h c t p, nên
Trang 18
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
giáo viên c n có kh năng xác ñ nh tiêu chí cho ñánh giá k t qu h c t p v i
các công c IT và s d ng các công c y trong l p h c.
Nh ng năng l c c th như sau:
Trao ñ i, th o lu n v chi n lư c ki m tra, đánh giá.
Tích h p vi c ki m tra trên cơ s IT vào k ho ch d y h c ñ s
d ng IT trong l p.
L a ch n ñư c các phương pháp phù h p đ tích h p IT vào ki m
tra đánh giá.
ðánh giá các ngu n thơng tin mà ngư i h c s d ng.
Xác ñ nh các tiêu chí đ đánh giá s n ph m IT trên th trư ng.
Hi u bi t các tiêu chí v ñánh giá s n ph m ph n m m.
S d ng IT ñ báo cáo k t qu ñánh giá ngư i h c.
Năng l c con ngư i, ñ o ñ c, xã h i
Giáo viên c n bi t r ng tích h p ICT trong nhà trư ng cũng như trong
xã h i s làm nâng cao r t nhi u v năng l c con ngư i, ñ o ñ c cũng như xã
h i. Do v y, giáo viên c n bi t truy n ñ t nh ng v n ñ này cho ngư i h c.
Trong l p h c, giáo viên c n có kh năng chú ý đ n nh ng v n đ liên quan
đ n tính đa d ng v văn hóa, gi i tính và kh năng truy c p cơng b ng đ i v i
ICT. Giáo viên cũng c n quan tâm ñ n vi c s d ng ICT m t cách an toàn,
lành m nh.
Nh ng năng l c c th như sau:
Hi u và th o lu n nh ng v n đ v đ o đ c, văn hóa và xã h i liên
quan ñ n vi c s d ng ICT trong th c t .
Hi u và th o lu n nh ng v n ñ v ñ o đ c, văn hóa và xã h i liên
quan ñ n vi c s d ng ICT trong giáo d c.
Ý th c ñư c r ng v n đ đa văn hóa và tính đa d ng v văn hóa trên
m ng internet đang là m t cơ h i l n
Hi u bi t nh ng v n đ lu t pháp chính có liên quan đ n IT như:
B n quy n, B o m t, B o v gi li u.
Trang 19
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
Hi u bi t nh ng v n đ xã h i chính có liên quan t i IT như: V n
đ gi i tính, S truy c p cơng b ng đ i v i cơng ngh , Nhu c u v
nơi làm vi c.
Th o lu n nh ng v n ñ v khoa h c lao đ ng và có kh năng c i
ti n cơ s v t ch t công ngh c a nhà trư ng t nh ng quan ñi m
này.
II.2. Ma tr n năng l c và s d ng ma tr n năng l c ICT
Các chuyên gia c a Unesco cũng xây d ng m t b ng năng l c ICT
c a giáo viên _ hay còn g i là ma tr n năng l c ICT (Matrix of
Competences).
Ma tr n năng l c này ch y u ñư c s d ng ñ : phân tích hi n tr ng
phát tri n năng l c ICT c a c a giáo viên v i m i c p ñ ; l p k ho ch, k c
k ho ch trang b cơ s v t ch t và ñ l p k ho ch ho c xây d ng chương
trình hu n luy n năng l c ICT cho giáo viên. Ngoài ra, ma tr n này cũng
ñư c s d ng ñ xác ñ nh các k năng và năng l c c n thi t c a giáo viên và
ngư i h c khi l p k ho ch cho l p h c l p d án cho nhà trư ng.
Ma tr n năng l c ICT dành cho giáo viên do Unesco xây d ng là m t
công c tham kh o t t cho các nhà trư ng, các cơ quan qu n lý giáo d c và
ñào t o b i dư ng giáo viên khi c n xây d ng tiêu chí đánh giá và thi t k
chương trình b i dư ng nâng cao năng l c ICT cho ñ i ngũ giáo viên. Tuy
nhiên, như chính l i khuyên c a các tác gi , công c này c n ñư c s d ng
m t cách linh ho t, tránh c ng nh c và c n ñư c k t h p v i các mô hình
khác đ đi đ n nh ng quy t đ nh phù h p.
Có ba cách s d ng ma tr n năng l c c a UNESCO như sau:
S d ng ma tr n làm cơng c phân tích hi n tr ng phát tri n năng
l c ICT c a m t qu c gia, m t khu v c, m t trư ng h c ho c m t
t ch c hu n luy n giáo viên.
S d ng ma tr n như m t công c l p k ho ch, k c k ho ch
trang b cơ s v t ch t.
S d ng ma tr n như xu t phát ñi m ñ th o lu n khi l p k ho ch
ho c xây d ng chương trình hu n luy n năng l c ICT cho giáo viên
c a qu c gia.
Trang 20
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
Ví d : có th d a vào b ng ma tr n năng l c và tình hình th c t (qua
kh o sát) đ xây d ng chương trình đào t o nh m nâng cao năng l c ICT cho
giáo viên như sau:
B ng 1. Ví d s d ng b ng ma tr n năng l c đ xây d ng chương trình b i dư ng
NO.
1.1
N i dung
chương trình
M c1
M c2
M c3
Thi t b máy
Có ít máy tính (đ t
Có 15 máy tính /
N i m ng c c b
tính
vài nơi nhà trư ng)
phịng th c hành
t t c máy tính
trong l p h c
1.5
Thi t b
K t n i Internet b ng
K t n i Internet
truy n thơng
moderm t c đ th p
b ng đư ng truy n
băng thơng r ng t c
ñ cao
3.21 S d ng so n
S d ng các ch c
S d ng các tính
K t h p v i các
năng ñ nh d ng ñơn
năng so n th o nâng
ph n m m chuyên
như m t công gi n, in n và lưu
cao bao g m b ng
nghi p khác, s
c cá nhân
bi u, hình nh.
d ng chú thích và
th o văn b n
tr văn b n
t o trang html
4.21 S d ng so n
Ch ra s khác bi t
S d ng b so n th o
S d ng như là m t
gi a cách vi t
văn b n như là công
phương ti n h tr
như m t công truy n th ng và
c l p tài li u linh
cho làm vi c nhóm
c gi ng d y
đ ng.
và có tính sáng t o
th o văn b n
vi c s d ng b
so n th o văn b n
III. M T S MƠ HÌNH ðÁNH GIÁ TRONG GIÁO D C
Có nhi u mơ hình đánh giá đư c s d ng trong giáo d c tùy theo m c
đích, đ i tư ng và n i dung đánh giá. Tuy nhiên, trong m c ñ liên quan ñ n
đ tài, có m t s mơ hình đáng lưu ý sau.
III.1. Mơ hình Kirkpatrick.
Donald Kirkpatrick quan tâm đ n v n đ đánh giá chương trình hu n
luy n t năm 1952 v i lu n án ti n sĩ "Evaluating a Human Relations
Training Program for Foremen and Supervisors”. Năm 1975 Kirkpatrick
trình bày mơ hình đánh giá khóa h c v i 4 m c ñ : Ph n ng (reaction) – K t
Trang 21
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
qu h c t p (Learning) (Results).
ng d ng (Transfer/Behavior) – K t qu th c ti n
Mô hình Kirkpatrick có th áp d ng đ đánh giá c các khóa hu n
luy n d a trên cơng ngh cũng như nh ng khóa ti n hành theo cách th c
truy n th ng. M t s thu t ng có th đư c thay đ i mà khơng làm sai ý
nghĩa c a mơ hình, ví d : có th dùng “Transfer” thay cho “Behavior”.
N i dung các m c đ c a mơ hình Kirkpatrick như sau:
M c 1: Ph n ng (Reaction) _ ño lư ng m c ñ h ng thú h c t p
và xác ñ nh ñ ng cơ h c t p c a ngư i h c ñ i v i khóa hu n
luy n.
M c 2: H c t p (Learning) _ đo k t qu tích lũy ki n th c, m c ñ
c i ti n k năng, thay ñ i thái ñ c a ngư i h c khi hồn t t khóa
hu n luy n (trong ñi u ki n hu n luy n).
M c 3: ng d ng (Behavior/Transfer) _ ño lư ng kh năng áp
d ng ki n th c m i, k năng m i vào th c ti n.
M c 4: K t qu (Results) _ ðo lư ng hi u qu lao ñ ng th c t
(trong s n xu t, kinh doanh, ho t ñ ng ngh nghi p) do khóa hu n
luy n t o ra, như ch t lư ng s n ph m, năng su t lao đ ng, doanh
s bán hàng .v.v.
Có th th y r ng, các m c đ c a mơ hình Kirkpatrick ño lư ng hi u
qu ñào t o theo các tiêu chí: m c đ quan tâm c a cá nhân – k t qu h c
t p trong ñi u ki n hu n luy n – k t qu h c t p c a v i cá nhân trong
ñi u ki n th c t (chuy n d n t k t qu mang l i l i ích cho cá nhân là
chính đ n mang l i l i ích cho ngư i h c là chính) - nh ng thay đ i mang
l i ñ i v i t ch c (k t qu mang l i l i ích cho t p th ). Rõ ràng, m c ñánh
giá ph thu c vào t m tác ñ ng c a giáo viên sau khóa hu n luy n.
III.2. Mơ hình CBAM
Vào nh ng năm 90 c a th k 20, nhi u nghiên c u ñư c tri n khai
m t s nư c đã áp d ng các mơ hình đ khám phá vi c ng d ng máy tính
trong l p h c. Trong đó, nhi u mơ hình phát tri n t cơng trình c a Fuller
(1969) d a trên s nh n th c c a giáo viên khi h phát tri n k năng sư ph m
c a b n thân. Có th k đ n mơ hình thích ng d a trên s nh n th c _
Trang 22
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
CBAM (Concerns-Based Adoption Model) c a Rutherford năm 1977
Australia, mơ hình k t h p d án ACOT (Dwyer và c ng s , 1991), mơ hình
bi n ñ i d y h c (the Instructional Transformation model) c a Rieber &
Welliver năm 1989 .v.v. Tuy nhiên, mô hình CBAM đã đư c phát tri n và
ng d ng đ y đ hơn và do đó thư ng ñư c nh c t i hơn so v i các mơ hình
khác. T i Mĩ có h n m t d án CBAM c a Phịng Thí nghi m Phát tri n Giáo
d c Tây nam, thu c ñ i h c T ng h p bang Taxas .
Mô hình CBAM có ba hư ng chính, đó là: Các giai ño n nh n th c
(Stages of Concern _ SoC), Các m c ñ s d ng (Levels of Use _ LoU) và s
ñ i m i c u hình (Innovation Configuration _ IC), hai hư ng đ u là đ gi i
thích và hư ng th ba là ñ chu n ñoán b n ch t và ph m vi. M i hư ng trên
trình bày m t khía c nh c a q trình thay đ i, SoC và LoU t p trung vào
ngư i th c hi n, trong khi đó IC xem xét b n ch t c a chính q trình đ i
m i.
Các giai đo n nh n th c (SoC) _ mơ t các giáo viên nh n th c và
c m nh n th nào v s ñ i m i. Ngư i ta s d ng m t b ng h i ñ thu th p
d li u nh m xác đ nh hình dung b ng s li u và b ng hình nh v ki u và
kh năng nh n th c c a ngư i tham d . Có 7 giai đo n nh n th c c a giáo
viên v s ñ i m i: 0. Khơng quan tâm (Awareness), 1. Mu n tìm hi u
(Informational), 2. Tìm cách s d ng (Personal), 3. Mu n làm ch
(Management), 4. Mu n nâng cao hi u qu (Consequence), 5. Mu n m
r ng cho t ch c (Collaboration), 6. Mu n ñ i m i thêm n a (Refocusing).
Các m c ñ s d ng (LoU) _ xác đ nh nh ng gì mà giáo viên đang
th c hi n ho c không th c hi n có liên quan đ n vi c đ i m i. ðó là m t q
trình mà ngư i giáo viên tr i qua ñ ñ t ñư c ñ tin c y và k năng s d ng
m t cơng vi c đ i m i mà k t qu là ñ t t i m c ñ s d ng cao hơn (t ch
không s d ng cho t i ch s d ng m t cách sáng t o). LoU s d ng m t c u
trúc ph ng v n và quan sát ñ thu th p s li u c n thi t nh m xác ñ nh ngư i
tham d ñ t kh năng ng d ng m c ñ nào. Các m c ñ s d ng ñư c chia
thành 8 m c : 0.khơng s d ng, 1.có đ nh hư ng s d ng, 2.chu n b s d ng,
3.s d ng m t cách máy móc, 4.thư ng xuyên, 5.dùng cách tinh t /tinh vi,
6.tích h p, 7.dùng cách sáng t o.
Trang 23
ðánh giá năng l c ng d ng công ngh thông tin và truy n thông vào gi ng d y (ICT) c a giáo viên các trư ng chuyên nghi p,
trư ng đào t o ngh Tp.H Chí Minh và xây d ng chương trình b i dư ng theo hư ng ti p c n công ngh d y h c
Chúng ta nh n th y m t cách rõ nét, vì đ t cơ s trên s thích ng
gi a nh n th c và hành đ ng c a cá nhân, nên mơ hình CBAM t p trung ñánh
giá nh ng thay ñ i b n thân giáo viên trong cách th c s d ng công c IT
vào giáo d c/d y h c mà ít chú ý đ n đóng góp c a nh ng thay ñ i y ñ i v i
t ch c và xã h i.
III.3. Mơ hình chuy n đ i (Instructional Transformation model _ IT model)
Reiber và Welliver (1989) sau đó là Marcinkiewicz (1994) đã phát
tri n mơ hình IT ( t m d ch là mơ hình chuy n ñ i) ñ giúp các nhà trư ng
thi t k l i k ho ch s d ng công ngh . Mơ hình này đư c phát tri n t
nghiên c u s thích ng hành vi, đư c xây d ng theo mơ hình CBAM và
cơng trình nghiên c u c a Rogers (1983). Mơ hình chuy n ñ i ñ xu t m t
thang phân lo i (đánh giá) s thành cơng trong ng d ng cơng ngh vào giáo
d c. Mơ hình IT s d ng cách ti p c n m c ñ s d ng LoU c a mơ hình
CBAM. Thang này bao g m 5 m c sau :(1). Làm quen, (2). ng d ng, (3)
Tích h p, (4) Tái đ nh hư ng, (5). Phát tri n. Mơ hình này cũng có th đi u
ch nh thành mơ hình 6 m c, bao g m: (1). Không s d ng, :(2). Làm quen,
(3). ng d ng, (4) Tích h p, (5) Tái ñ nh hư ng, (6). Phát tri n.
B ng 2. Các m c đ s d ng máy tính theo mơ hình chuy n đ i
M c đ s d ng
Di n t
Khơng s d ng
Giáo viên hồn tồn khơng s d ng máy tính.
Làm quen
Giáo viên quen v i máy tính nhưng chưa s
d ng trong
l p.
S d ng
Giáo viên b t đ u s d ng máy tính trong l p h c.
Tích h p
Vi c s d ng máy tính c a giáo viên tr nên quy t ñ nh ñ i
v i vi c d y h c.
Tái ñ nh hư ng
ði u ch nh l i m i quan h máy tính – giáo viên – ngư i
h c.
Phát tri n
Ti p t c rèn luy n, h c h i làm th nào ñ c i thi n vi c d y
h c nh
ng d ng cơng ngh máy tính m t cách có h th ng.
Có th gi i thích thêm như sau:
M c làm quen: “khái ni m máy tính tr nên quen thu c”.
M c s d ng: “giáo viên th c hành s d ng máy tính cho các ho t
ñ ng giáo d c nhưng chưa t n tâm” [22,28]. H u h t phương ti n giáo d c ch
Trang 24
