1
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC THNG LONG
o0o
KHÓA LUN TT NGHIP
TÀI:
GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG CHO VAY
DOANH NGHIP NH VÀ VA TI NGÂN HÀNG
BIDV NAM HÀ NI
Giáo viên hng dn : Th.s Trn Th Thùy Linh
Sinh viên thc hin : Hoàng Phng Dung
Mã sinh viên: : A11033
Chuyên ngành : Tài chính – Ngân hàng
HÀ NI – 2011
2
LI CM N
Li đu tiên, em xin by t lòng bit n sâu sc ti ging viên - Ths.Trn Th
Thùy Linh, ngi đã trc tip hng dn và ch bo em trong sut quá trình hoàn
thành khóa lun.
Em cng xin gi li cm n chân thành ti các thy, cô giáo b môn Kinh t -
Trng i Hc Thng Long đã to điu kin giúp đ và có nhng đóng góp quý báu
đ em hoàn thành khóa lun này.
Thang Long University Library
3
MC LC
Trang
CHNG 1
. CÁC VN C BN V HOT NG CHO VAY I VI
CÁC DOANH NGHIÊP NH VÀ VA CA NGÂN HÀNG THNG MI 9
1.1. Tng quan v Doanh nghip nh và va 9
1.1.1. nh ngha Doanh nghip nh và va 9
1.1.2. Tiêu chí phân loi Doanh nghip nh và va 10
1.1.3. Nhng hn ch ca đnh ngha DNNVV 14
1.1.4. c đim ca doanh nghip nh và va 14
1.1.4.1. Nhng li th 14
1.1.4.2. Nhng khó khn 15
1.1.5. Vai trò ca doanh nghip nh và va 17
1.1.6. Thc trng ca doanh nghip nh và va hin nay 18
1.1.7. Các hình thc huy đng vn ca DNNVV và vn vay ngân hàng 20
1.1.7.1. Các hình thc huy đng vn ca DNNVV 20
1.1.7.2. u đim ca ngun vn vay ngân hàng 22
1.1.7.3. Nhc đim ca vn vay ngân hàng 22
1.2. Hot đng cho vay đi vi doanh nghip nh và va ca ngân hàng thng
mi 23
1.2.1. Khái nim cho vay đi vi DNNVV 23
1.2.2. Các hình thc cho vay đi vi DNNVV 23
1.2.2.1. Cn c vào thi hn cho vay 23
1.2.2.2. Cn c vào mc đích s dng vn vay 24
1.2.2.3. Cn c vào tài sn đm bo 25
1.2.3. Nguyên tc cho vay đi vi Doanh nghip nh và va 26
1.2.4. iu kin cho vay Doanh nghip nh và va 26
1.2.5. Quy trình cho vay doanh nghip nh và va 26
1.3. Cht lng cho vay đi vi doanh nghip nh và va 28
1.3.1. Khái nim v cht lng cho vay 28
1.3.2. ánh giá cht lng cho vay 29
1.3.2.1 .Ch tiêu đnh tính 29
1.3.2.2. Ch tiêu đnh lng 29
1.4. Các yu t nh hng ti cht lng cho vay Doanh nghip nh và va 34
1.4.1. Yu t khách quan 34
1.4.2. Yu t ch quan 35
1.4.2.1. Các nhân t thuc v ngân hàng 35
1.4.2.2. Các yu t thuc v doanh nghip nh và va 37
1.5. Ý ngha ca vic nâng cao cht lng cho vay Doanh nghip nh và va 38
1.5.1. i vi Ngân hàng thng mi 38
1.5.2. i vi Doanh nghip nh và va 38
CHNG 2. THC TRNG CHT LNG CHO VAY I VI DOANH
NGHIP NH VÀ VA TI BIDV CHI NHÁNH NAM HÀ NI 40
2.1.1. Lch s hình thành và phát trin 40
2.1.2. C cu t chc 41
4
2.2. Kt qu hot đng kinh doanh ca BIDV Nam Hà Ni vài nm gn đây 43
2.2.1. Tình hình huy đng vn 43
2.2.2. Tình hình s dng vn (ch yu là cho vay) 46
2.2.3. Hot đng kinh doanh ngoi t 49
2.2.4. Các hot đng cung ng dch v 50
2.2.5. Li nhun kinh doanh ca chi nhánh 51
2.3. Thc trng v cht lng cho vay các doanh nghip nh và va ti Chi
nhánh BIDV Nam Hà Ni 52
2.3.1 .iu kin và nguyên tc cho vay 52
2.3.2. Quy trình cho vay 53
2.3.3. Tình hình hot đng cho vay các doanh nghip nh và va ti Chi nhánh
BIDV Nam Hà Ni. 56
2.5. ánh giá v cht lng cho vay Doanh nghip nh và va ti BIDV Nam Hà
Ni 65
2.5.1. Nhng kt qu đt đc 65
2.5.2. Nhng hn ch 66
2.5.3. Nguyên nhân: 67
2.5.3.1. Nguyên nhân v phía ngân hàng 67
2.3.5.2. Nguyên nhân v phía các doanh nghip nh và va 68
2.3.5.3. Nguyên nhân khác 69
CHNG 3
. CÁC GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG CHO VAY I
VI CÁC DOANH NGHIP NH VÀ VA TI CHI NHÁNH BIDV NAM HÀ
NI 71
3.1. Phng hng hot đng trong thi gian ti 71
3.1.1. Phng hng hot đng ca BIDV Vit Nam 71
3.1.2. Phng hng hot đng kinh doanh ca Chi nhánh BIDV Hà Ni 72
3.2. Gii pháp nâng cao hiu qu ca hot đng cho vay đi vi DNNVV ti Chi
nhánh BIDV Nam Hà Ni 73
3.2.1. Thc hin tt Marketing trong vic tip cn vi các DNNVV 73
3.2.2. Vn dng chính sách cho vay linh hot phù hp vi đi tng là DNNVV…
74
3.2.3. Thành lp t ph trách đi tng khách hàng doanh nghip nh và va
nhm tng tính chuyên môn hóa trong cho vay, 76
3.2.4. Nâng cao vai trò t vn, h tr khách hàng trong quá trình hp tác 76
3.2.5. Nâng cao cht lng thu thp, x lý thôngtin……………………………… 68
3.2.6. Nâng cao trình đ đi ng nhân s và không ngng rèn luyn đo đc ngh
nghip 77
3.3. Mt s kin ngh 78
3.3.1. Kin ngh vi Nhà Nc 78
3.3.2. Kin ngh vi Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam. 79
3.3.3. Kin ngh vi các DNNVV 80
Thang Long University Library
5
DANH MC CÁC BNG BIU, HÌNH V, TH
Trang
Bng 1.1. Tiêu chí phân loi DNNVV ca mt s quc gia và khu vc 11
Bng 1.2. Phân loi DNNVV Vit Nam 13
Bng 1.3. S lng doanh nghip nh và va tính theo lao đng bình quân t nm
2000 đn 2008 19
Bng 1.4. So sánh các hình thc cho vay theo thi hn 24
S đ 1. C cu t chc ca Chi nhánh BIDV – Nam Hà Ni 41
Bng 2.1. Tình hình huy đng vn ca Chi nhánh BIDV Nam Hà Ni 44
Bng 2.2. Tình hình hot đng cho vay ti ngân hàng BIDV chi nhánh Nam Hà Ni.47
Bng 2.3. Doanh thu t các hot đng dch v ca Chi nhánh BIDV Nam Hà Ni 50
Bng 2.4. Li nhun kinh doanh ca Chi nhánh BIDV Nam Hà Ni 51
Bng 2.5. S lng khách hàng DNNVV có quan h vi chi nhánh 57
Bng 2.6. Doanh s cho vay, d n cho vay đi vi DNNVV ti chi nhánh BIDV Nam
Hà Ni 58
Bng 2.7. D n cho vay theo thi hn đi vi DNNVV ti chi nhánh BIDV Nam Hà
Ni 59
Bng 2.8. D n DNNVV theo ngành ngh kinh doanh 60
Bng 2.9. D n cho vay theo tài sn đm bo đi vi DNNVV ti chi nhánh BIDV
Nam Hà Ni 61
Bng 2.10. Vòng quay vn tín dng đi vi DNNVV ca chi nhánh BIDV Nam Hà
Ni qua các nm 2008, 2009, 2010 62
Bng 2.11. H s thu n cho vay DNNVV ca chi nhánh BIDV Nam Hà Ni qua các
nm 2008, 2009, 2010 63
Bng 2.12. T l n xu DNNVV 63
Bng 2.13. T l n gia hn DNNVV 64
Bng 2.14. T l trích lp d phòng ri ro cho vay DNNVV 64
Bng 2.15. Thu t hot đng cho vay DNNVV 65
6
DANH MC T VIT TT
Ký hiu vit tt Tên đy đ
BIDV Ngân hàng u T và Phát
trin Vit Nam
CBTD Cán b tín dng
DNNN Doanh nghip nhà nc
DNNVV Doanh nghip nh và va
NH Ngân hàng
NHNN Ngân hàng nhà nc
NHTM Ngân hàng thng mi
TCTD T chc tín dng
TCKT T chc kinh t
TDN Tng d n
TSB Tài sn đm bo
QHKH Quan h khách hàng
QLRR Qun lý ri ro
VN Vit Nam đng
USD ô la M
Thang Long University Library
7
LI M U
I.Tính cp thit ca đ tài
Là mt nc có nn kinh t đang phát trin, nhu cu đu t sn xut Vit
Nam hin nay ngày càng cao và s doanh nghip đã có s gia tng vt bc, đc bit
là các doanh nghip nh và va (DNNVV).
Cng ging nh các quc gia đang phát trin khác, lc lng DNNVV Vit
Nam ngày càng đóng vai trò quan trng trong vic phát trin kinh t th trng, góp
phn đc lc thc hin công nghip hóa – hin đi hóa đt nc. Tuy nhiên vn đ v
vn luôn là mt trong nhng tr ngi ln đi vi các DNNVV, khin cho hot đng
sn xut kinh doanh ca các DN này còn nhiu khó khn.
Hin nay, phn ln ngân hàng thng mi (NHTM) đã xác đnh b phn
DNNVV là nhóm khách hàng mc tiêu, trong đó có Chi nhánh BIDV Nam Hà Ni.
Nhng nm va qua, hot đng cho vay DNNVV ca Chi nhánh đã đt đc kt qu
nht đnh nhng cha đt đc mc tiêu đ ra, cha khai thác ht tim nng ca đa
phng cng nh cha đáp ng kp thi nhu cu ca nn kinh t.
Nhn thc đc ý ngha và tm quan trng ca hot đng cho vay DNNVV ca
NHTM, khóa lun “Gii pháp nâng cao cht lng cho vay DNNVV ti Ngân hàng
BIDV Nam Hà Ni” nhm múc đich nghiên cu, tìm hiu hot đng cho vay DNNVV
ti Chi nhánh, t đó đa ra gii pháp và kin ngh đ m rng hot đng này
1.Mc đích nghiên cu
Th nht, h thng hóa các khái nim c bn v DNNVV, cho vay DNNVV
cng nh cht lng cho vay DNNVV
Th hai, tìm hiu thêm v tình hình hot đng kinh doanh ca Chi nhánh BIDV
Nam Hà Ni qua vic đi sâu nghiên cu thc trng cho vay DNNVV ti đây.
Th ba, đa ra các gii pháp nhm hoàn thin cht lng cho vay DNNVV ti
Chi nhánh BIDV Nam Hà Ni.
2.i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu: Hot đng cho vay DNNVV.
Phm vi nghiên cu: Nghiên cu công tác cho vay DNNVV ti Chi nhánh BIDV Nam
Hà Ni.
3.Phng pháp nghiên cu
Thu thp thông tin v công tác cho vay DNNVV ti Chi nhánh BIDV Nam Hà
Ni qua s tay tín dng ca Chi nhánh kt hp vi vic cp nhp các vn bn pháp lut
hin hành áp dng trong công tác thm đnh cho vay ti BIDV Nam Hà Ni.
8
Phân tích v tình hình hot đng kinh doanh ca chi nhánh nói chung và công
tác cho vay DNNVV nói riêng ti Chi nhánh thông qua các báo cáo kt qu kinh
doanh, báo cáo tng kt hot đng tín dng qua các nm.
c các tài liu liên quan đn công tác cho vay NHTM cùng các vn bn pháp
lut liên quan đ đa ra nhng gii pháp hoàn thin hot đng cho vay DNNVV ti
Chi nhánh BIDV Nam Hà Ni
4.Kt cu đ tài
Ni dung ca khóa lun ch yu gm 3 chng:
Chng 1.Các vn đ c bn v hot đng cho vay đi vi các doanh nghip nh
và va ca ngân hàng thng mi
Chng 2: Thc trng cht lng cho vay đi vi donah nghip nh và va ti
Chi nhánh BIDV Nam Hà Ni.
Chng 3: Các gii pháp nâng cao cht lng cho vay đi vi các Doanh nghip
nh và va ti Chi nhánh BIDV Nam Hà Ni
Thang Long University Library
9
CHNG 1:
CÁC VN C BN V HOT NG CHO VAY I VI CÁC DOANH
NGHIÊP NH VÀ VA CA NGÂN HÀNG THNG MI
1.1. Tng quan v Doanh nghip nh và va
1.1.1. nh ngha Doanh nghip nh và va
Doanh nghip nh và va (DNNVV) tn ti và phát trin tt c các quc gia
trên th gii nh mt thành phn tt yu ca nn kinh t. nc ta, phát trin
DNNVV là mt nhim v quan trng trong chin lc phát trin kinh t - xã hi, đy
mnh công nghip hóa, hin đi hóa đt nc
T nm 1998 tr v trc, nc ta cha có vn bn nào quy đnh phân loi
doanh nghip theo quy mô, mà ch yu phân loi doanh nghip theo 2 nhóm: doanh
nghip quc doanh và doanh nghip ngoài quc doanh. S ra đi ca công vn s
681/1998/CP-KTN, ngày 20/06/1998 ca Chính ph v vic đnh hng chin lc và
chính sách h tr phát trin DNNVV, đã đánh du bc khi đu trong quá trình thng
nht quan nim và đy mnh h tr DNNVV Vit Nam. Công vn s 681 quy đnh,
DNNVV là doanh nghip có quy mô vn kinh doanh di 5 t đng và s lng lao
đng bình quân nm ít hn 200 ngi. Tuy nhiên, công vn này li khng đnh, các
tiêu thc này ch yu mang tính cht quy c hành chính đ phc v cho vic qun lý
và vn dng chính sách h tr phát trin. Bc sang nm 1999, vi s ra đi ca Lut
Doanh nghip, môi trng kinh doanh đc ci thin đáng k, bng các chính sách h
tr, u đãi doanh nghip, thêm vào đó là s ra đi ca các lut thu, các DNNVV đã
có nhiu s chuyn bin đt phá.
Cùng vi s phát trin ca đt nc và nh hng ca yu t lm phát, s lng
các doanh nghip ngày mt tng, có không ít doanh nghip có s vn vt quá 5 t
đng và s lao đng thng xuyên không quá 200 ngi nhng cha đ mnh đ đc
coi là doanh nghip ln. Ngh đnh s 90/2001/N-CP ca Chính ph nhm tr giúp
phát trin DNNVV đã đa ra tiêu chun chính thc, áp dng thng nht đ phân loi
DNNVV. Theo ngh đnh này: “Doanh nghip nh và va là c s sn xut, kinh
doanh đc lp đã đng ký kinh doanh theo pháp lut hin hành, có vn đng ký không
quá 10 t đng hoc s lao đng trung bình hàng nm không quá 300 ngi. Cn c
vào tình hình kinh t - xã hi c th ca ngành, đa phng trong quá trình thc hin
các bin pháp, chng trình tr giúp có th linh hot áp dng đng thi c hai tiêu chí
vn và lao đng hoc là mt trong hai ch tiêu trên.”
10
Nhc đim ca đnh ngha này là cng ch mang tính cht tng đi, bi mt
doanh nghip có tht s nh khi có s lao đng nh hn 500 hay không thì còn tu
thuc vào lnh vc hot đng ca doanh nghip đó.
phù hp vi xu th mi ngày 30 tháng 6 nm 2009, Chính ph ban hành
Ngh đnh s 56/2009/N-CP v tr giúp phát trin doanh nghip nh và va thay th
Ngh đnh s 90/2001/N-CP ngày 23 tháng 11 nm 2001 ca Chính ph. Ngh đnh
56/2009/N-CP vi hai đim mi ni bt so vi Ngh đnh s 90/2001/N-CP: Mt là
Ngh đnh đa ra đnh ngha DNNVV. Hai là vic thành lp Qu phát trin DNNVV.
iu 3 ca Ngh đnh đnh ngha DNNVV nh sau:
Doanh nghip nh và va là c s kinh doanh đã đng ký kinh doanh theo
quy đnh pháp lut, đc chia thành ba cp: siêu nh, nh, va theo quy mô tng
ngun vn (tng ngun vn tng đng tng tài sn đc xác đnh trong bng
cân đi k toán ca doanh nghip) hoc s lao đng bình quân nm (tng ngun
vn là tiêu chí u tiên).
1.1.2. Tiêu chí phân loi Doanh nghip nh và va
Da theo quy mô có th phân loi doanh nghip thành doanh nghip có quy mô
ln, va và nh. Trong đó, vic xác đnh các tiêu chí và đnh mc đ đánh giá quy mô
ca mt DNNVV có s khác bit các quc gia trên th gii. Ngay trong cùng mt
quc gia, nhng tiêu chí này cng có th đc thay đi theo thi gian vì s phát trin
ca doanh nghip, đc đim nn kinh t hay tc đ phát trin kinh t ca quc gia đó
Tuy nhiên, các tiêu chí ph bin nht đc nhiu quc gia s dng là: s lng lao
đng bình quân mà doanh nghip s dng trong nm, tng mc vn đu t ca doanh
nghip, tng doanh thu hàng nm ca doanh nghip.
Thang Long University Library
11
Bng 1.1. Tiêu chí phân loi DNNVV ca mt s quc gia và khu vc
Quc gia/
Khu vc
Phân loi doanh nghip
S lao đng
bình quân
Vn đu t Doanh thu
A. NHÓM CÁC NC PHÁT TRIN
1. Hoa k Nh và va 0-500 Không quy đnh Không quy
đnh
2. Nht
- i vi ngành sn xut
- i vi ngành thng
mi
- i vi ngành dch v
1-300
1-100
1-100
¥ 0-300 triu
¥ 0-100 triu
¥ 0-50 triu
Không quy
đnh
3. EU
Siêu nh
Nh
Va
< 10
< 50
< 250
Không quy đnh Không quy
đnh
< €7 triu
< €27 triu
4. Australia Nh và va < 200 Không quy đnh Không quy
đnh
5. Canada Nh
Va
< 100
< 500
Không quy đnh < CDN$ 5
triu
CDN$ 5 -
20 triu
6. New
Zealand
Nh và va < 50 Không quy đnh Không quy
đnh
7. Korea Nh và va < 300 Không quy đnh Không quy
đnh
8. Taiwan Nh và va < 200 < NT$ 80 triu < NT$ 100
triu
B. NHÓM CÁC NC ANG PHÁT TRIN
1. Thailand Nh và va Không quy
đnh
< Baht 200 triu Không quy
đnh
12
2. Malaysia - i vi ngành sn xut 0-150 Không quy đnh RM 0-25
triu
3. Philippine Nh và va < 200 Peso 1,5-60
triu
Không quy
đnh
4. Indonesia Nh và va Không quy
đnh
< US$ 1 triu < US$ 5
triu
5.Brunei Nh và va 1-100 Không quy đnh Không quy
đnh
C. NHÓM CÁC NC KINH T ANG CHUYN I
1. Russia Nh
Va
1-249
250-999
Không quy đnh Không quy
đnh
2. China
Nh
Va
50-100
101-500
Không quy đnh Không quy
đnh
3. Poland
Nh
Va
< 50
51-200
Không quy đnh Không quy
đnh
4. Hungary
Siêu nh
Nh
Va
1-10
11-50
51-250
Không quy đnh Không quy
đnh
Ngun: 1) Doanh nghip va và nh, APEC, 1998; 2) nh ngha doanh nghip
va và nh, UN/ECE, 1999; 3) Tng quan v doanh nghip va và nh, OECD, 2000.
Bng 1 cho thy, hu ht các quc gia đu ly tiêu chí s lao đng bình quân
làm c s quan trng đ phân loi doanh nghip theo quy mô. iu này là hp lý hn
so vi vic la chn các tiêu chí khác nh doanh thu, vn là các ch tiêu có th lng
hóa đc bng giá tr tin t. Các tiêu chí nh doanh thu, vn tuy rt quan trng nhng
thng xuyên chu s tác đng bi nhng bin đi ca th trng, s phát trin ca
nn kinh t, tình trng lm phát nên thiu s n đnh trong vic phân loi doanh
nghip. iu này gii thích ti sao tiêu chí s lao đng bình quân đc nhiu quc gia
la chn, tiêu chí này thng có tính n đnh lâu dài v mt thi gian, li th hin đc
phn nào tính cht, đc thù ca ngành, lnh vc kinh doanh mà doanh nghip đang
tham gia.
Thang Long University Library
13
S liu bng trên cng cho thy, đa s các quc gia ch s dng 1 trong 3 tiêu
thc đánh giá trên, đc bit là nhóm các nc kinh t đang chuyn đi. Mt s quc
gia khác s dng kt hp 2 trong 3 tiêu thc nói trên. Mt s ít quc gia s dng kt
hp c 3 tiêu thc s lao đng, vn và doanh thu.
Ngân hàng th gii (World Bank) và nhiu t chc quc t khác cng đu s
dng tiêu chí s lao đng đ đánh giá. Theo World Bank, doanh nghip đc chia
thành 4 loi tng ng vi s lng lao đng nh sau: doanh nghip siêu nh (s lao
đng < 10 ngi), doanh nghip nh (s lao đng t 10 ngi đn di 50 ngi),
doanh nghip va (s lao đng t 50 ngi đn 300 ngi), doanh nghip ln (s lao
đng > 300 ngi).
Vit Nam hin nay, cn c theo điu 3 Ngh đnh 56/2009/N-CP ca Chính
Ph v h tr phát trin DNNVV, ban hành ngày 30/06/2009, phân loi DNNVV nh
sau:
Bng 1.2. Phân loi DNNVV Vit Nam
Doanh
nghip
siêu nh
Doanh nghip nh Doanh nghip va
Quy mô
Khu vc
S lao
đng
Tng
ngun vn
S lao
đng
Tng ngun
vn
S lao đng
I. Nông, lâm nghip và
thy sn
10ngi
tr xung
20 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn
200 ngi
t trên 20 t
đng đn
100 t đng
t trên 200
ngi đn
300 ngi
II. Công nghip và xây
dng
10 ngi
tr xung
20 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn
200 ngi
t trên 20 t
đng đn
100 t đng
t trên 200
ngi đn
300 ngi
III. Thng mi và
dch v
10 ngi
tr xung
10 t đng
tr xung
t trên 10
ngi đn
50 ngi
t trên 10 t
đng đn 50
t đng
t trên 50
ngi đn
100 ngi
14
Nh vy Ngh đnh trên thì đã có s đi mi v đnh ngha DNNVV so vi Ngh
đnh 90/2001/N-CP ban hành ngày 23/11/2001 th hin s phân cp rõ ràng hn,
có thêm cp doanh nghip siêu nh và qui mô tng ngun vn đc m rng hn, t
20 t đng tr xung (trong khi ti Ngh đnh 90/2001/N-CP là di 10 t đng).
Nh vy, DNNVV đc xác đnh hoàn toàn theo các tiêu thc v quy mô mà
không quan tâm đn hình thc s hu. iu này đã làm thay đi t duy qun lý cng
nh nhn thc chung ca xã hi, bi trc đó, DNNVV thng b đng nht vi
doanh nghip ngoài quc doanh, dn đn nhng phân bit đi x vi loi hình doanh
nghip này.
1.1.3. Nhng hn ch ca đnh ngha DNNVV
So vi đnh ngha v DNNVV ca các nc trong khu vc và trên th gii, đnh
ngha DNNVV ca Vit Nam có tính tng quát, không đi sâu vào chi tit loi hình,
ngành ngh kinh doanh ca doanh nghip và cha phn ánh đc thc cht v quy
mô doanh nghip đi vi các ngành và lnh vc khác nhau.
Theo quy đnh pháp lut hin hành, vn đng ký ca doanh nghip là do ngi
thành lp doanh nghip t kê khai và chu trách nhim v s kê khai ca mình, tr các
doanh nghip hot đng trong các lnh vc đòi hi phi có mc vn pháp đnh nh
kinh doanh vàng, du lch l hành, bo him, kinh doanh đa c. Mc vn này ch phn
ánh trách nhim pháp lý ca các thành viên công ty, ca doanh nghip đi vi khon
n, lãi phát sinh trong quá trình hot đng. Trên thc t, vn đng ký có s chênh lch
so vi vn hot đng ca doanh nghip.
Ch tiêu v s lao đng bình quân trong nm ca doanh nghip cng ch là con
s d kin và pháp lut hin hành cng không bt buc ngi thành lp doanh nghip
phi kê khai nên cng không có cn c đ phân loi doanh nghip sau khi đng ký
kinh doanh. Hn na, các doanh nghip trong các ngành ngh khác nhau s dng s
lng lao đng rt khác nhau.
Vic s dng mt trong hai tiêu chí (vn đng ký và bình quân lao đng) khin
cho vic xác đnh mt doanh nghip có phi là DNNVV hay không đôi khi gp khó
khn, đôi khi b sót đi tng ca các chng trình tr giúp, đôi khi có doanh nghip
không thuc din đi tng tr giúp ca chng trình li vn đc tham gia. Hn na,
tiêu chí v s lao đng bình quân trong nm là mt tiêu chí có tính “đng” rt ln do
hin tng lao đng theo mùa v Vit Nam rt ph bin và s lao đng này thay đi
công vic thng xuyên nên càng gây khó khn hn trong vic xác đnh mt doanh
nghip có phi là DNNVV hay không.
1.1.4. c đim ca doanh nghip nh và va
1.1.4.1. Nhng li th
Thang Long University Library
15
Th nht: DNNVV có vn đu t ban đu không ln, kh nng thu hi vn
nhanh, hot đng hiu qu vi chi phí c đnh thp. Vi quy mô va và nh thì nhu
cu nhà xng cng không phi ln, do đó chi phí ban đu cng thp. Chu k sn xut
kinh doanh ca DNNVV ngn nên kh nng thu hi vn nhanh. Mt s DNNVV thành
lp mang tính gia đình bn bè nên khi khó khn công nhân và ch lao đng có tính
thn h tr cao, lao đng đc tn dng đ thay th vn bng tin vào vic mua sm
máy móc thit b, DNNVV gim đc chi phí c đnh nhng vn có th đt đc hiu
qu kinh t cao
Th hai: DNNVV nng đng, nhy bén và d thích ng vi s thay đi ca
th trng. Trong nn kinh t, các DNNVV là nhng thành phn hot đng linh hot
nht. Do quy mô va và nh, mô hình t chc qun lý sn xut gin đn nên DNNVV
d dàng tìm kim và đáp ng nhng yêu cu có hn trong nhng th trng chuyên
môn hóa. Vi c s vt chy k thut không ln, DNNVV đi mi linh hot hn, d
đang chuyn đi sn xut hay thu hp quy mô đê thích nghi vi s thay đi ca nn
kinh t. Vì vy ít b nh hng trc nhng bin đng ln trên th trng, phc hi d
dàng hn so vi doanh nghip ln.
Th ba: DNNVV có phm vi hot đng rng khp, lnh vc hot đng rt
phong phú và đa dng, to điu kin khai thác ti u tim lc trong nc.
DNNVV kinh doanh mi mi ngành ngh, phát trin rng rãi mi vùng lãnh th,
k c nông thôn và min núi, cung cp hàng hóa dch v cho c dân đa phng và các
vùng ph cn, góp phn to lp s phát trin cân bng gia các vùng trong c nc.
Các DNNVV rt có li th trong vic tuyn dng lao đng đa phng và tn dng các
ngun tài nguyên, t liu sn xut sn có, phát huy ht li th vùng kinh t cho sn
xut kinh doanh. S đa dng v loi hình hot đng
Th 4: DNNVV luôn nhn đc s h tr t nhiu phía.Xác đnh tm quan
trng ca DNNVV đi vi phát trin kinh t đt nc theo xu th hi nhp quc t, 5
nm tr li đây, Chính ph đã có nhiu chính sách u đãi, gii pháp ln nhm khuyn
khích và to thun li cho DNNVV phát huy tính ch đng, sang to nâng cao nng
lc qun lý, phát trin khoa hc công ngh và ngun nhân lc, tng hiu qu kinh
doanh và kh nng cnh tranh trên th trng, góp phn phát trin kinh t đt nc. H
thng pháp lut, môi trng kinh doanh đang dn đc ci thin và ngày càng có
chuyn đng tích cc, to ra s bình đng hn gia DNNVV và các doanh nghip ln.
1.1.4.2. Nhng khó khn
Th nht: Nng lc qun lý còn thp. ây là loi hình kinh t còn non tr
nên trình đ, k nng ca nhà lãnh đo doanh nghip cng nh ca ngi lao đng còn
hn ch. S lng DNNVV có ch doanh nghip, giám đc gii, trình đ chuyên môn
16
cao và nng lc qun lý tt cha nhiu. Mt b phn ln ch doanh nghip và giám
đc doanh nghip t nhân cha đc đào to bài bn v kinh doanh và qun lý, còn
thiu kin thc kinh t - xã hi và k nng qun tr kinh doanh. Mt khác, DNNVV ít
có kh nng thu hút đc nhng nhà qun lý và lao đng có trình đ, tay ngh cao do
khó có th tr lng cao và có các chính sách đãi ng hp dn đ thu hút và gi chân
nhng nhà qun lý cng nh nhng ngi lao đng gii.
Th hai: Nng lc ng dng công ngh trong sn xut, kinh doanh và
qun lý còn yu. thành công trong mt nn kinh t cnh tranh cao nh hin nay,
các doanh nghip phi thng xuyên thay đi công ngh, máy móc thit b, các
phng pháp sn xut. Nhng hu ht công ngh đang đc s dng trong các
DNNVV Vit Nam hin đc đánh giá là lc hu. i đa s nhng ngi ch ca các
DNNVV không có kin thc, thông tin, kinh nghip v nhng vn đ lien quan đn la
chn, mua và chuyn giao công ngh. Vi nhiu ngi, mua công ngh ch đn gin là
mua máy móc, thit b. H không quan tâm hoc quan tâm không đy đ đn các
phng pháp, bí quyt sn xut. Do nh hng ca t duy sn xut và mt phn là do
thiu vn, rt nhiu DNNVV đu t nh git, làm tng phn, mi nm mua thêm mt
s máy móc, thit b va làm va ci tin. Hu qu ca cách làm đó là công ngh đc
s dng trong các doanh nghip này tr thành m hn đn, chp vá
Th ba: Kh nng cnh tranh thp. Th phn ca các DNVVN nh nên h
gp nhiu áp lc v s thâu tóm, xoá s t phía các tp đoàn ln. Trong khi đó các
DNVVN li cha chú trng đn vic m rng th trng, cha chú trng đu t vào
khâu phân tích, d đoán xu th chung ca th trng đ phát trin lâu dài mà ch yu
kinh doanh mang tính cht “thi v” đáp ng nhu cu tc thì ca th trng.
Th t: Thiu vn. ây là n ch ln nht ca các DNNVV hin nay. Nng
lc vn ni ti ca các doanh nghip này còn hn ch (s vn ca các DNNVV còn rt
thp). nhiu nc khác, doanh nghip ra đi bao gi vn t có cng là chính, vay
Ngân hàng ch là b sung nên phát trin rt vng chc. Còn Vit Nam doanh nghip
ra đi vi vn điu l ít, hot đng sn xut kinh doanh ch yu da vào vn vay. a
phn các DNNVV có quy mô sn xut kinh doanh nh li luôn trong tình trng thiu
vn, “khát vn” cho m rng qui mô sn xut kinh doanh, đu t ci tin máy móc,
trang thit b mi. iu đó cho thy nhu cu vn đ m rng sn xut kinh doanh ca
các DNNVV là rt ln. V lý thuyt vi s lng DNNVV đông đo nh vy vi đc
thù vn ít chính là đi tng khách hàng đy tim nng ca các Ngân hàng, bng
chng là c tính có đn 80% lng vn cung ng cho DNNVV là t kênh Ngân
hàng. Lãi sut cho vay ca Ngân hàng cao nh hin nay là rào cn ln cho vic huy
đng vn ca các DNNVV. Doanh nghip thiu vn đ sn xut kinh doanh nên rt
nhiu DNNVV đã chn cách sn xut cm chng đ duy trì hot đng ca doanh
Thang Long University Library
17
nghip. ây là nhân t nh hng rt ln đn mc tiêu phát trin ca bn thân doanh
nghip nói riêng cng nh ca nn kinh t nói chung.
1.1.5. Vai trò ca doanh nghip nh và va
mi nn kinh t quc gia hay lãnh th, các doanh nghip nh và va có th
gi nhng vai trò vi mc đ khác nhau, song nhìn chung có mt s vai trò tng
đng nh sau:
DNNVV đóng góp quan trng vào GDP và tc đ tng trng kinh t. Các
DNNVV đc đánh giá là b phn nng đng, hot đng có hiu qu ca nn kinh t.
Mc đ đóng góp ca DNNVV vào nn kinh t ngày càng ln. Các doanh nghip này
đang tr thành b phn quan trng đóng góp đáng k vào s phát trin ca nn kinh t.
Theo thng kê ca B K hoch - u t, nm 2010 DNNVV đóng góp hn 48%
GDP, luôn duy trì tc đ tng trng trên 18%, đóng góp khong 14,8% tng thu
Ngân sách nhà nc. ây là b phn có vai trò quan trng trong quá trình sn xut lu
thông hàng hóa, cung ng dch v, là v tinh gn kt, h tr thúc đy phát trin ca các
doanh nghip ln trong nn kinh t. Ngoài ra, tc đ tng trng sn xut ca khu vc
DNNVV cng thng cao hn so vi các khu vc doanh nghip khác. Phát trin
DNNVV đang là vn đ đc ng và Nhà nc rt coi trng, đc coi là mt trong
nhng nhim v trng tâm trong chin lc phát trin kinh t - xã hi ca nc ta.
DNNVV to ra nhiu vic làm vi chi phí thp. Các c s DNNVV rt thích
hp vi các phng pháp tit kim vn và do đó chúng đc công nhn là phng tin
gii quyt tht nghip hiu qu nht. Có đc điu này là do:
- c tính phân b ri rác, các doanh nghip này thng phân tán nên có th đm
bo c hi vic làm cho nhiu vùng đa lý và nhiu đi tng lao đng, đc bit là vi
vùng sâu vùng xa, vùng cha phát trin kinh t, vi các đi tng lao đng có tình đ
tay ngh thp. Nh vy chúng va gii quyt tht nghip va góp phn gim dòng
ngi chuyn v thành ph tìm vic làm.
- Tính linh hot, uyn chuyn d thích ng vi các thay đi ca th trng. Trong
trng hp có bin đng xy ra, các doanh nghip ln s đi phó khá chm chp , gp
rt nhiu khó khn trong hot đng do b máy hot đng cng knh, thm chi đi ti
phá sn phi sa thi bt lao đng đ ct gim chi phí. Trong khi đó vi tính nng linh
hot, có th thích ng nhanh vi thay đi ca th trng mà các DNNVV vn có th
tn ti đc mà không phi s dng đn bin pháp ct gim lao đng.
DNNVV cung cp cho xã hi mt khi lng hàng hóa đáng k v c cht
lng, s lng và chng loi. Các DNNVV thu hút mt lng ln lao đng và tài
nguyên ca xã hi đ sn xut ra hàng hóa. có thêm sc cnh tranh trc tip vi các
công ty và tp đoàn ln, hàng hóa ca các doanh nghip này nói chung thiên v s đa
18
dng v cht lng và chng loi, to cho ngi tiêu dùng có nhiu c hi đ đc
chn la. Bên cnh đó h cng tin vào nhiu th trng hp mà các công ty ln b
qua vì doanh thu t đó quá nh.
Hot đng ca DNNVV làm cho nn kinh t nng đng và hiu qu hn. Các
công ty ln và các tp đoàn không có đc tính ngn đng ca các đn v kinh t nh
hn vì mt nguyên nhân đn gin là vì quy mô quá ln. n v kinh t càng to ln thì
càng thiu tính linh hot, thiu kh nng phn ng nhanh, hay nói cách khác là sc
ln. Mt nn kinh t đt mt t l quá ln ngun lao đng và tài nguyên vào tay các
doanh nghip ln thì s tr nên chm chp, không bt kp và phn ng kp vi các thay
đi trên th trng. Ngc li, mt nn kinh t có mt t l thích hp các DNNVV s
tr nên “nhanh nhn” hn, phn ng kp thi hn, tính hiu qu ca nn kinh t s
đc nâng cao.
DNNVV góp phn to ln trong chuyn dch c cu kinh t theo hng Công
nghip hóa –Hin đi hóa đt nc, thúc đy s phát trin ca các ngành thng mi,
làm tng t trng các ngành dch v, thu hp dn t trng ca ngành nông nghip trong
nn kinh t quc dân.
1.1.6. Thc trng ca doanh nghip nh và va hin nay
Nói đn DNNVV Vit Nam trc tiên và ch yu là nói đn các doanh nghip
thuc khu vc ngoài quc doanh. Bi vy, đc đim và tính cht ca các doanh nghip
thuc khu vc ngoài quc doanh mang tính đi din cho DNNVV Vit Nam.
S thay đi ln nht ca khu vc DNNVV t nm 2000 đn nay chính là s gia
tng đáng k và n đnh s lng các DNNVV.
Thang Long University Library
19
Bng 1.3. S lng doanh nghip nh và va tính theo lao đng bình quân t
nm 2000 đn 2008
(S liu: Tng cc Thng kê)
Ti thi đim 31/12/2008, s lng DNNVV thc t đang hot đng là 199704,
tng 33% so vi cùng k nm 2007 ( tng 49.560 doanh nghip ), đây là tc đ tng
trng cao nht k t nm 2000, gp 5,1 ln s lng DNNVV nm 2000, tc đ tng
bình quân hàng nm t nm 2000 đn 2008 là 22,8%
Nm 2010, theo cc Phát trin Doanh nghip - B K hoch và u t tính đn
ht tháng 11/2010 c nc có trên 500.000 DNNVV, chim 98% tng s doanh nghip
trên c nc vi s vn đng ký lên gn 2.313.857 t đng (tng đng 121 t USD)
Cùng vi s gia tng mnh m v s lng, quy mô hot đng, khi doanh
nghip nh và va đã có nhng đóng góp to ln trong tng trng kinh t, thay đi c
cu kinh t, to vic làm. Trong khong thi gian t cui nm 2008 đn na đu nm
2009, khi nn kinh t Vit Nam chu tác đng ln ca cuc khng hong tài chính th
gii và cho đn nay thì s lng DNNVV vn gia tng nhanh chóng.
Nm
Tng
s DN
Tng s
DNNVV
DN siêu nh DN nh DN va DN ln
T l
DNNVV
2000
42288
38883
22638
14396
1849
3405
92%
2001
51680
47980
27957
18053
1970
3700
93%
2002
62908
58660
33047
23329
2284
4248
94%
2003
72012
67494
36949
28062
2483
4518
94%
2004
91756
86981
49042
35047
2892
4775
95%
2005
112950
107989
63456
41337
3196
4961
96%
2006
131318
126127
80060
42649
3418
5191
96%
2007
155771
150144
95322
50763
4059
5627
96%
2008
205683
199704
127180
68046
4484
5979
97%
20
1.1.7. Các hình thc huy đng vn ca DNNVV và vn vay ngân hàng
1.1.7.1. Các hình thc huy đng vn ca DNNVV
Vn b sung t li nhun hàng nm: Ngun vn b sung này đc ly mt
phn t li nhun đ li ca doanh nghip, nó đc thc hin di hình thc ly mt
phn t qu đu t phát trin, qu d phòng tài chính. T tài tr bng li nhun không
chia nên ngun vn ni b là mt phng thc to ngun tài chính quan trng và khá
hp dn trong doanh nghip vì doanh nghip phát huy đc ngun lc ca chính mình,
gim chi phí, gim bt s ph thuc vào bên ngoài, nht là khi có bin đng trên th
trng tài chính.Tuy nhiên ngun vn tái đu t t li nhun đ li ch có th thc
hin đc nu nh doanh nghip đã và đang hot đng có li nhun, đc phép tiêp
tc đu t.
Vn tín dng thng mi: Ngun vn này hình thành mt cách t nhiên trong
quan h mua bán chu, mua bán ch trm ch góp. i vi doanh nghip, tài tr bng
vn tín dng thng mi là mt phng thc tài tr r, tin dng và linh hot trong
kinh doanh; hn na nó còn to kh nng m rng quan h hp tác kinh doanh mt
cách lâu bn. Tuy nhiên ngun vn này cng có không ít nhng hn ch:
-Tín dng thng mi đc cp bng hàng hoá nên doanh nghip cho vay ch
có th cung cp đc cho mt s doanh nghip nht đnh - nhng doanh nghip cn
đúng th hàng hoá đó đ phc v sn xut hoc bán ra.
-Phm vi hp, ch xy ra gia các doanh nghip, hn na là ch thc hin đc
gia các doanh nghip quen bit, tín nhim ln nhau.
- Tín dng thng mi do các doanh nghip trc tip sn xut kinh doanh cung
cp, vì vy qui mô tín dng ch đc gii hn trong kh nng vn hàng hoá mà h có.
Nu doanh nghip vay vn có nhu cu cao hn thì doanh nghip cho vay không th
đáp ng đc.
- iu kin kinh doanh và chu k sn xut ca các doanh nghip có th không
phù hp nhau, do vy khi thi gian mà doanh nghip cho vay mun cung cp không
phù hp vi nhu cu ca doanh nghip cn đi vay thì tín dng thng mi không th
xy ra.
- Là loi tín dng không có đm bo nên ri ro d phát sinh.
i thuê tài chính: Là hot đng đi vay thông qua thuê mn máy móc, thit b
phng tin và các tài sn khác nhm phc v sn xut kinh doanh. Khi thuê mn tài
sn, doanh nghip tránh đc ri ro do tài sn mt giá. Ngoài ra khi có nhu cu thay
đi hoc nâng cp tài sn, doanh nghip có th tùy c ng bin bng cách thuê b sung
hoc ngng thuê. Doanh nghip ch tr chi phí cho thi gian s dng thit b thay vì
Thang Long University Library
21
phi chi tr toàn b giá tr thit b. Vì th vic đi thuê tài chính cho phép doanh nghip
linh hot v vn, thanh toán, tn dng đc c hi kinh doanh, và không làm nh
hng ti hn mc tín dng ca doanh nghip khi đi vay ngân hàng. Doanh nghip
cng đc hng mt khong li v thu so vi vic s hu tài sn. Tuy nhiên Vit
Nam hình thc này li cha ph bin. Nguyên nhân có th là vì:
- Doanh nghip hiu bit v kênh cp vn qua dch v cho thuê tài chính còn
hn ch; hot đng qung bá, gii thiu dch v này đn doanh nghip còn yu. Thm
chí có doanh nghip hiu cho thuê tài chính nh hot đng mua tr góp, nhiu doanh
nghip cha hiu rõ bn cht cp tín dng ca dch v cho thuê tài chính, cha thy rõ
đc hiu qu, li ích t dch v cho thuê tài chính mang li
- Giá cho thuê (gm tin trích khu hao tài sn thuê, phí, bo him ) hin nay
còn cao. Nu b qua các yu t an toàn, chi phí b ra ban đu thp thì cho đn ht
thi hn thanh lý hp đng cho thuê tài chính, bên thuê s phi thanh toán tng s tin
đi vi tài sn thuê cao hn so vi đi vay t các ngun khác nh ngân hàng. Nh vy,
nu tính ra lãi sut thì lãi sut thuê tài chính cao hn lãi sut vay ngân hàng, bi vì lãi
sut thuê tài chính còn phi cng thêm các chi phí v lp đt, vn hành, bo him ca
bên cho thuê phi b ra.
- Hành lang pháp lý v cho thuê tài chính cha hoàn thin đng b, nhiu quy
đnh cn phi đc lut hóa. Các quy đnh v s hu, v t chc, hot đng, vn điu
l trong các vn bn còn nhiu vn đ phi bàn.
Huy đng vn t th trng chng khoán: DNNVV hu nh không có đ
điu kin niêm yt trên th trng tp trung hin nay nên h gn nh không có kh
nng tip cn th trng này.
Ngun vn tín dng ngân hàng: Có th nói rng vn vay ngân hàng là mt
trong nhng ngun vn quan trng nht, không ch đi vi s phát trin ca bn thân
các DNNVV mà còn đi vi toàn b nn kinh t quc dân. S hot đng và phát trin
ca các doanh nghip đu gn lin vi các dch v tài chính do các ngân hàng thng
mi cung cp, trong đó có vic cung ng các ngun vn. Hin nay có khá nhiu ngân
hàng thng mi nc ta luôn sn sàng cho các doanh nghip vay vn đ đa vào sn
xut, kinh doanh. Mt s ngân hàng và t chc tài chính sn sang cho vay vi mt lãi
sut u đãi cho doanh nghip hot đng trong các ngành ngh, lnh vc nht đnh nh
Ngân hàng ngi nghèo, Ngân hàng chính sách xã hi hay các Qu tín dng đu t
phát trin.
22
1.1.7.2. u đim ca ngun vn vay ngân hàng
Ngun vn vay ngân hàng đáp ng nhu cu vn vay ca doanh nghip c v s
lng và thi hn: Do là ngun vn huy đng ca xã hi vi khi lng và thi hn
khác nhau, do đó nó có th tho mãn các nhu cu vn đa dng v khi lng cng nh
thi hn và mc đích s dng. Nó không ch đáp ng nhu cu vn ngn hn đ d tr
vt t hàng hoá, trang tri các chi phí sn xut và thanh toán các khon n, mà còn
tham gia cp vn cho đu t xây dng c bn và đáp ng mt phn đáng k nhu cu
tín dng tiêu dùng cá nhân. . Hn na, các ngân hàng thng mi còn có kh nng huy
đng đc ngun vn r vi vic đa dng hóa hình thc huy đng, có các hình thc
khuyn mi phong phú nên khuyn khích ngi dân gi tin vào ngân hàng. im na
là vi u th v quy mô ln và chi nhánh mng li rng khp, ngân hàng có th to
lp đc nhiu kênh huy đng vn và cung cp vn cho DNNVV.
Có vai trò đc bit quan trng trong vic cung cp vn cho nhu cu kinh doanh
ca các doanh nghip va và nh vì nhng doanh nghip này cha có đ điu kin đ
tham gia vào th trng vn trc tip
1.1.7.3. Nhc đim ca vn vay ngân hàng
Ngun vn tín dng ngân hàng có nhiu u đim, nhng ngun vn này cng
có nhng hn ch nht đnh. ó là các hn ch v điu kin tín dng, kim soát ca
ngân -hàng và chi phí s dng vn ( lãi sut )
- iu kin tín dng: Các doanh nghip mun vay ti các ngân hàng thng mi
cn đáp ng đc nhng nhu câu đm bo an toàn tín dng ca ngân hàng. Doanh
nghip phi xut trình h s vay vn và nhng thông tin cn thit mà ngân hàng yêu
cu. Trc tiên, ngân hàng phi tích ly h s xin vay vn, đánh giá các thông tin liên
quan đn d án đu t hoc k hoc sn xut kinh doanh ca doanh nghip vay vn
- Các điu kin đm bo tin vay: Khi doanh nghip xin vay vn, nói chung các
ngân hàng thng xuyên yêu cu doanh nghip đi vay phi có các bo đm tin vay,
ph bin nht là tài sn th chp. Vic yêu cu ngi đi vay có tài sn th chp trong
nhiu trng hp làm cho bên đi vay không th đáp ng đc các điu kin vay, k c
nhng th tc pháp lý v giy t… Do đó doanh nghip cn tính đn yu t này khi
tip cn ngun vn tín dng ngân hàng.
- S kim soát ca ngân hàng: mt khi doanh nghip vay vn ngân hàng thì
doanh nghip cng phi chu s kim soát ca ngân hàng v mc đích và tình hình s
dng vn vay. Nói chung s kim soát này là không gây khó khn cho doanh nghip.
Tuy nhiên trong mt s trng hp, điu đó cng làm cho doanh nghip có cm giác
b kim soát
Thang Long University Library
23
- Lãi sut vay vn: Lãi sut vay vn phi ánh chi phí s dng vn. Lãi sut vn
vay ngân hàng ph thuc vào tình hình tín dng trên th trng trong tng thi k. Nu
lãi sut vay quá cao thì doanh nghip phi gánh ch chi phí s dng vn ln hn và
làm gim thu nhp ca doanh nghip. Có nhng thi k nc ta, lãi sut vay vn quá
cao và thiu cnh tranh do đó không to điu kin cho doanh nghip đu t m rng
sn xut, kinh doanh.
1.2. Hot đng cho vay đi vi doanh nghip nh và va ca ngân hàng thng
mi
1.2.1. Khái nim cho vay đi vi DNNVV
Cho vay DNNVV ca Ngân hàng thng mi là mt hình thc cp tín
dng, theo đó Ngân hàng giao hoc cam kt giao cho Doanh nghip mt khon
tin đ s dng vào mc đích xác đnh trong mt thi gian nht đnh theo tha
thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi
1.2.2. Các hình thc cho vay đi vi DNNVV
Hình thc cho vay ph thuc rt nhiu vào thin chí ca doanh nghip vi ngân
hàng. Cn c vào mt s tiêu thc sau đ phân chia các loi hình cho vay:
1.2.2.1. Cn c vào thi hn cho vay
Thi hn cho vay là khong thi gian đc tính t khi khách hàng bt đu nhn
vn vay cho đn thi đim tr ht n gc và lãi vn vay đã đc tho thun trong hp
đng tín dng gia ngân hàng và khách hàng.
Có th chia các loi hình cho vay theo thi gian nh sau:
- Cho vay ngn hn.
- Cho vay trung hn.
- Cho vay dài hn
24
Bng 1.4. So sánh các hình thc cho vay theo thi hn
Ch tiêu Ngn hn Trung hn Dài hn
Thi hn n 12 tháng Trên 1 ti 5 nm Trên 5 nm
Mc đích cho
vay
B sung vn lu
đng cho doanh
nghip
Tài tr cho các
tài sn c đnh
Tài tr cho các công
trình xây dng c bn
Lãi sut Thp Cao Cao nht
Tính thanh
khon ca món
vay
Cao Thp Thp nht
Ri ro Thp Cao Cao nht
Phân loi theo thi gian có ý ngha khá quan trng đi vi ngân hàng vì thi
gian liên quan ti tính an toàn và sinh li ca món vay cng nh kh nng hoàn tr ca
khách hàng.
T trng cho vay ngn hn các NHTM Vit Nam thng cao hn cho vay
trung và dài hn do: tin gi huy đng trung và dài hn ca các ngân hàng b hn ch
nên không có đ ngun vn đ tin hành cho vay, kh nng qun lý thanh khon ca
ngân hàng và kh nng d báo và d phòng ri ro trung và dài hn ca ngân hàng.
1.2.2.2. Cn c vào mc đích s dng vn vay.
Các khon vay vn thng xác đnh cho mt mc đích nht đnh tu thuc vào
tng điu kin sn xut kinh doanh ca mi doanh nghip, cá nhân. Thông thng các
ngân hàng thng chia thành các khon vay theo các mc đích sau:
- Cho vay bt đng sn: là hình thc cho vay đ tài tr cho vic mua các tài sn
nh nhà ca, cn h, trung tâm mua bán, khu vn phòng, nhà kho và các c s vt cht
khác hay đt đai, bt đng sn trong lnh vc công nghip, thng mi, dch v.
- Cho vay công nghip và thng mi: là hình thc cho vay vn kinh doanh cho
các doanh nghip t ngn hn đn dài hn trong lnh vc công nghip, thng mi và
dch v.
- Cho vay các đnh ch tài chính: là hình thc cho vay cp tín dng cho các
ngân hàng, công ty tài chính, công ty cho thuê tài chính, công ty bo him, qu tín
dng và các đnh ch khác…
Thang Long University Library
25
- Cho vay tiêu dùng: Là hình thc cho vay đ đáp ng nhu cu tiêu dùng nh
mua nhà ca, đt đai, các vt dng đt tin nh xe máy, ôtô…cho đi tng khách
hàng ch yu là cá nhân và h gia đình. Hình thc cho vay này ch yu là cho vay tr
góp, cho vay theo s tit kim…
- Cho thuê: có hai hình thc là cho thuê tài chính và cho thuê vn hành.
+ Cho thuê vn hành đáp ng nhu cu trong thi gian ngn, ngi đi
thuê không có d đnh mua tài sn đó đ s dng lâu dài.
+ Cho thuê tài chính đáp ng nhu cu trong thi gian dài và ngi đi
thuê có quyn mua li tài sn khi hp đng thuê kt thúc.
Hot đng cho thuê ph bin là cho thuê tài chính.
1.2.2.3. Cn c vào tài sn đm bo.
Tài sn đm bo thng là mt trong nhng yêu cu bt buc ca ngân hàng
đi vi khách hàng khi quyt đnh cp tín dng cho đi tng khách hàng đó.
Cn c vào tài sn đm bo có th chia các khon cho vay thành:
- Cho vay có tài sn đm bo: là vic ngân hàng cho vay vn kèm theo ngha v
tr n đc cam kt thc hin bng tài sn cm c, th chp, tài sn hình thành bng
vn vay hay tài sn bo lãnh ca ngi th ba. Trong đó:
+ Cho vay cm c: là hình thc cho vay mà ngi nhn vn vay ca
ngân hàng phi chuyn quyn kim soát tài sn đm bo sang cho ngân hàng
trong thi gian cam kt. Theo hình thc cho vay này các tài sn đem cm c
thng là các đng sn nh: ô tô, xe máy…
+ Cho vay th chp: là hình thc cho vay ngi vay vn phi chuyn các
giy t chng nhn s hu hp pháp đi vi các tài sn đem đm bo. Tài sn
đm bo trong hình thc này thng là các bt đng sn nh máy móc thit b,
nhà đt… mang giá tr ln.
+ Bo lãnh: là hình thc cho vay cn c vào uy tín ca ngi th ba.
Ngi th ba khi đng ra bo lãnh s cam kt thc hin các ngha v ca ngi
đi vay đi vi ngân hàng thay cho ngi vay khi h không th thc hin đc
ngha v ca mình đúng theo hp đng tín dng đã ký.
ây là hình thc cho vay mi, các ngân hàng cho khách hàng vay vn thng
da và nhng quan h lâu dài và đ tin cy ca khách hàng vi ngân hàng. Cho vay
không có tài sn đm bo đã đc các ngân hàng trên th gii áp dng mt cách rt
linh hot và phát trin rt mnh m vì h thng thông tin gia ngân hàng và khách
hàng thng xuyên đc cp nht. Còn ti Vit Nam mng thông tin liên ngân hàng
còn cha phát trin do vy hình thc cho vay này còn hn ch.