Tải bản đầy đủ (.doc) (130 trang)

nghiên cứu về sự tích các dòng sông ở Bắc Bộ

Bạn đang xem bản rút gọn của tài liệu. Xem và tải ngay bản đầy đủ của tài liệu tại đây (1.19 MB, 130 trang )


I. Lý do chn ti
!"#$%&'(
) *+,-(./+/0!12345'(67!8(-9
./95:0;<(# =>(./?=/@;<(
#A5B3(&(A9/<C(DE(F&(!+
#=8-0/GCA<H;4./95:51I(4
-J/A9!>2=345'(<C62<C
)(4K+(L/;H/-H-M5L +<C(+=I
#+(L/(=-"4/>(9/(7/!;-/A47<C(+
Truyện kể dân gian là một bộ phận quan trọng cấu thành nền văn hoá mỗi
vùng đất và rộng hơn là cấu thành nền văn hoá của mỗi dân tộc. K!;:(!5/
(NNOP2+%-/ALDNI-5%5M
(L7(4C5Q=RS+5'(KN(L/;A
5B(T-U./+-/A47"+<+1(L;(QA9/;
0C
V,QA9/;0C?W+0./+-R1('(#D
X=8Y;5Z!13G6(7(4
51:=A[LQA9/82\!T+0(,QA9/0C6-Z
;L;(./]/- R<C(+;=7(4!/08
9#H2^)(4Q(7/,@_1(L;(QA9/;0
%!;(4Q(7/T-+CHL/#D;CXS+5'(
<C5BY`aY(<":#:5b0+A1(
NC//A4QSA/S+0(!T+c/+NC//A4;A
=(<C(+6$(-./+(4dWN-(3!%C
1
#(N=+=A[LQA9/H<;0C82\
S+C<C!+)Q331(K,@_1(L;(QA9/;0
C\+#Y(7/:L/#DS++0+'(G5+
>5BOP2S+(/X +<C!W(5BN(=
-"-/ALD;'(


e"+<+0fIY1( =;ED(
./+4 %1(I(7"+!?b5!"#$2=-(7<C5S+
"g("+<+L/1(NS7"Z=
(+(8!"#$"c/+"+<+;\+7Q(7/
5B./=-Q!"#$hG6(S+<CA5BI-5 =
/#D#(8>%//C!?S+R"+<+6-Z;
>=8N;(f(4`0N=!5/-N=0
( +L'(8(;-+'(-X(!5/-/AL=/;'(#+/
I=iH%="+<+!;L=./+-R!(9
./+>(338</!"5B0=</!"./+C
Q(7/Z(g("+<+(1(%-/A4#Y(\2\+7
(7/5B%+8;L>TQS+5'()(4
Q(7/;./=N"+<+ =Z0f(\2
%./=-Q(9T/L =!"#$"+!%;E22X(
29QA9/./95:51=345'(<C
)1(?W+#C/G+5>A\0(./A9"RL;(jk
 !"
lm"+<+#0X+=In7(9T/(R#Y2
2[aS+Q;0(4(9T/ R<C(+(\2
5'(<CI(4!;34-O;A+A9(7/9A9/L R
<C(+-/ALD
2
II. Lịch sử vấn đề
,-N CA6#D0-Q(9T/L
-/A47"+<+55+L;(;(9T/-/A47"+
<+7LiH%#0Xo1(L;(0CQA9/_51(
CA\0(G((7!8(#D0-Q!(9./+3L(9T/j
;(S+,-c/D)5Bj#!$%&'!!(
)*+,-.,82% Rpqp#DV-+
qeF;(S+_5:,,&j/0,1 %!%23%&'

!01!45(678*9:.;<.;
,82% Rpqp#Dr-+sFtXKRtj<+%*
=(>%&'4%,82% Rppr#D-+uF ,-
,"vj,-/A47"+<+w&Q7!8(,82% Rppp#D
e-+srF;(S+,=(t;j*,82%
 Rppp#Dp-+ x=;((9T/;A1(fQ(7/L
-/A47L"+<+-&7!8(;-&-/A4=
-(9!OT5+1(L;(y7
I(4; pr-982% R#DV-+spK/Az%
t;(3;(.? %<@%A;((3;A
6L>23=(L/-/A47L"+<+,=(6(+=
-/A47;A;BC!DE1&"1F1?%G
HB7+%05'Ax{85IE<(J1I
FJ1I)<DKJG%&')"L%C
!D%0ME2C& *NH)
OI&""P!KJ1IFQ%F<J1
IFJ|uFsp}I<=(5+(9T/"+<+
1(L;(y75!;B(?./+-R\0(((3;L
;(
3
x0-Q(=-"S+=(*9) +mppR1STQFTU!
:4(.,K;G/) +,0(CA!;0-Q
./+-R\0(((3L;(Q=(L/(3((+AL
2=%C//A4-/AL/A3;A
,(32]; ppp=(gQ,-"(3/D(=-Q
@BV%5)50(MWDK;G/~(=<y
/D#=;A=(6(;y[|rhsVFeu}7(L-/AL
/A3"+<+CA!;:#Z!%/A3./+-R(\2\0(2C(4=
7!8(S+-/A47<C(+
(=-Q(32]=./+-R-./=-Q(9T/S+

\0(!;'5)5<WDS+•~i*9,-5'•=K;
G/~(=<yVCA=(5+-+=2C!8(-/AL/A3
/A4%((%"+<+(9/(7/!;iH%KE(*8iH%v
)/+x=2C!8(;A#Y(\20=2C2C=7
!8( R<C(+5-/AL/A3"+<+;-/A4%((%
"+<+
x V=(K/Azx%LG//D<W+
<@%B&3K;G/) =_Cx0-Q
;A1(#H(3(9S+-/AL/A3x$X,$h,(9_/(\2
\0(A5B#H(3( +S+ 5<C]'(
(+
=!5/?!;!/> ,8#WS+=(,-,x(mVn
.? %@%1K;G/,-5'8(R
v~(+*/> ;A(L!"#$S+K+#=LiH
%="+<+S+<H+-95!(4/"+%F5!(4/!"#$F5!(4/G6
(N#5/L"+<+G5+;+ACA!;;(!(4/./?(=(\2
0(4(9T/#+/;AS+\0(
4
K V=(K/Az _/A6G//D#=@X
W+)&'<@%mKG) =_CnK(</
/D#=-Q;A=AS;02/L/#DS+X;<C
&j2y%5M3/#D#G/(\2\0(
5!(4/(37A5BL +=<C
•8,(3@=mVunYC(&)Y;Z[@%
\/?(M1*1NR1*/>=,(3#WK;G/
,-5'8(Ri528t;K(*/>=/2(L/5!(4/./?L
-/A47"+<+@:](\25'((3:#Z7#
#=1(-/AL/A3"+<+
•8,/€3mS(9n1(+)0(1
0((1)(X15(6

 mKG~(=<yVVn6/A7R51/(1((4/
-/A47L& R; +
III. Mục đích nghiên cứu
*/> I-+=y%#+/j
1. ,/A7R>2B24D-/A47<C(+LiH%"+
<+m#0X+=Ion1(L;(Q
A9/;0C
2. xf-+#DI(7:L(</55Z;QT4
/>S+-/A47L"+<+1(L;(Q
A9/;0C
e ,&Q"+h +!"#$h +51/!/> !?((
I(7-/A47"+<+-D(./+41( +
; +5'(
5
 T"!/> ##=-/A4;A1(-/A4
7"+<+1(L;(QA9/;0CK+7A
%+<8;I-5--/A47S+= +
IV. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
1. Đối tượng nghiên cứu
L;(;A\0(G="D(5B(9T/!;+%
\s«ng, hồ, ao, ầm, th¸c) gắn 
 !"A x="+<+/="+Q=
0/28(#=S+!/> 
h@=((4+X"+;#(#DS+<C)(4
;=<C%5'(D(5B#=S+!/> +X-/A4S+
=<C5-\Z/H
h)1(/H"+Q-!15>A\0(G="f
#==-/A4765B0D`25:TG/-=
/A7>2 R<C(+S+-/5:;"+25:;(-+#D
!5B[=-/A4=(!/> 5B]79-./=-Q(L

<6
U,-!/> ;A=((4-/A475B(1(8Z+(7!8(
-/AL/A3;%
2. Tư liệu khảo sát
,5!(4/#=<H+-9=765BG/8(=;G/
,-/5:;"+25:;(-+#D5!(4/(L<6
V. Phương pháp nghiên cứu:
•5:2=2D92C!8(5!(4/jx\0(6(3;
D92C!8(;N,@_~LiH%#0#0#/D(X+
=IZ="+25:/
6
V•5:2=22C%B2j_H+-93./S+(4D9
2C!8(5!(4/\0(#Y(#C/;2C%25:<(44/>:
S+&-/A4&-\-+?W+S+=/A4
e•5:2=2##=!8(Qj,-./=-Q2C%\0((3
;##=D(5B(9T/1(=/X5!(4/=+/7A
5BN(75:X=(4&!;L5B#=[
:_H+-93./##=\0(#$<y25:2=2!8(Q7
Q-+0Q/S+&(•--/A4
•5:2=24Djx\0(#$<y25:2=24D`
G=""-%S+=2>/;-D(./+42C21(;
4D./+=(=AS(=-"?W+2>
s•5:2=2(L<6j*;./=-QC>2H3-H(32(32G\
1(C<CZ"+25:7#5/nh÷ng t¸c phÈm)t_~7]!8(
5'((3(L/(L/%;(3m5#H(7/(3L2y
>2./=%5M!'( (3(S+C<Con
VI. Đóng góp của luận văn:
*/(90-Q#=-(9L+%
\&"1F1?%1)1(1V%R 
!"O

h,>2B2;N-/A47LiH%"+<+#0X+
=1(L;(QA9/0C
h@#=-/A4-925:<(4(</;4/>o
h@#=D(./+4(N+ R<C(+1( +<C(+
0./+7!8(-/AL/A3;-/A4%&A
5BD +-/ALDS+=5'(#D-9
7
VII. Cấu trúc của luận văn
K;(2Z/3!/>2y!y;;(!(4/+!/> X
e5:j
x5:j @#=L(9T/;5!(4/#=
x5:Vj ,-/AL/A37LiH%"+<+!(9
./+3L;(QA9/;0C
x5:ej ,-/A4%"+<+1(L;(Q
A9/;0C
CHƯƠNG I: KHẢO SÁT VỀ VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU VÀ TƯ LIỆU
KHẢO SÁT
78(LLLI!?/A3(4(9T/iH%-/A47
L"+<+1(L;(QA9/;0C\0(#Y(
;(1(/A3#D=((4!(9./+-H(323L;(
8
I. Giới thuyết chung về truyện kể dân gian:
#WD-Q;A=((4O0(M&U+
5?H*0'XAH5)5X0A
#X]^H.4.>._A-[(
5C)10._1H&))6%._
0(MO11#1\`
D0*R1"%1"%*A|eFs}
!;N-/A4<C<C!+#=8-+
!5/-/AL-<C(+;(L/<"=+/

+./=-/A4<C(+S+'(G5+;1(#==Z'(+A
1. Truyện kể về địa danh
k"+<+l3/(3H]W+t=)(4Qk"+lW+!;lF
k<+lW+!;k9l)>Ak"+<+l!;9kl
xE]k#*<WClQk"+<+lW+!;k9
(L"+25:l[eVFV}
,/A(9]\0(k"+<+lZCA0P2-N
9//;7!;99\(9!;9#0y7
Z=(L="+25:=+/
)>Ak,-/A47L"+<+l!;N-/A4;+A&(9/L6
1(N"+<+y7!;N"+<+>-H35
65B5'(<C!+(X;(</!"#$
G6("Z(>A(9/LS+-/A47L"+<+5'6B(Z
2;(</S+-/A4!;((%/XD9R(I(7S+
9#0#/D(X=Im5Sự tích Thác Táng Tinh, Sự tích hồ
9
Dải Yếm, Sự tích Sông Trinh Nữ, Sự tích Sông Gium Na và Suối Gium Bai
GCA\0(2C(4-U=((4-/A47LiH%"+<+1(
N-/A4A3/D"+<+G/(4,-9H3#D-/A47
02(!;-/A47iH%"+<+tuy có xuất hiện yếu tố địa danh
gắn với đề tài tình yêu và hôn nhân nhưng không mang nghĩa giải thích
Sự tích địa danh5jSự tích Sông Tiêu Tương; Truyền thuyết trên dòng
Sông Hát; Truyền thuyết trên dòng Sông Đáy; Truyện Nặm Rôm; Sự tích
Chàng nghèo lấy vợ Tiên; Truyền thuyết về công chúa Phất Kim. KN
A3/D"+<+-=C//A4;Af+(-E!;0(+4
/>:(C>6X8(I6#H(4Q<(z-+ZT0
`y%((%9R(/XDI(7S+"+<+
~(=#5K/Azx((3jQV><@%?.%a
C1%a%,5.;+0%(V
*1NA@B&))+1!MH

*0B(VB&500(-3H
E5.;1]+)0BI ;l4b51BI 4%
JX(+c51_10%!%C!
!4.H#|rFpV}
•~iK/Az%t;-;((3b6(1((4/L2>
-/A47L"+<+5#+/j!%D%4.1*`
._[&"1ED14A(*E2 &d4
"5C&"1E107+%(`++"5C
e!B(&"01B)E((VB(&"1
)E+C.>0*,&'.%1%%1(,
`_CL|pFsp}
c/+Q(7/-/A47"+<+1(L;(Q
A9/;0C\0(AA#(+(A3/D5Z&-=(5B
+/xN-/A47w5'(7!^5'(]L/(-`0
10
7;GA-+-H3_C(+6!;=((L/;R/D!;
<49/AL8(P2L/XD"+<+:(R+I+(
2=;#(#DtR=(XS+C//A47;0-()>A
9]="W+56-Q;AZ-9\0((3;
#=;2C!8(-/A47<C(+L"+<+5#+/j
‚KN-/A47<C(+((%L"+<+5!(L1(
N#H(4;C>!"#$;7(!;-/AL/A3"+<+
‚KN-/A47<C(+((%L"+<+51(/
#D5'(5'5+-+;(RL8T((./A3N
G/C//^-(+Q;G6(I7(4N!/C!?
-G6(Q!;-/A4%((%iH%"+<+
,/A(9L7!8(--/A4<C(+!;L0
2T82Z((N+=7!8(;A+('b#H (++ 
"K9L2C!8(f+%5:D(CA\0(f
(9T/N-/A47<C(+;1(L;(QA9/;0C

+>I-57!8(5(9/%6-Q;AZ-9
1. 1 Truyền thuyết địa danh:
)(4K+;_/Av!;5'(#1#$<y/>N-/AL/A3
(0(3LLjk@B*,._N.J-982
%,-(,Ck)7.H.,/'"c5Q)
9:.;<.;*%._/X1.W$*41*
fB*'(., `]0M)g%H%
*h+J|V}
3N sS+3Jƒƒ/>N-/AL/A35B#$<y
(L/:K=(*9c/?0-0-QkP._C(0&TW
D<@%J (G="-+(1((N+8(;-/AL/A36
11
51/"W+-/AL/A35#+/jk*04CB
0.(1+X7C"`"+
C%C(A@.X+B*0&T%`+B
*))%V%021(V0M'%&X
 1(VC5(6X58)Gl|s}CA!;=(7/-/AL/A3
--+;=7!8(-/A47<C(+=
x0-Qk;C(0&TWD<@%JK/Azx(!8(
-`jlic*+5f()L1*^
74&?(MA*0B0&T10
&Tj++(.,2$._0&TH% J|s}x=
;A!8(f/(4-28(P2f!;7!8(-/AL/A3!"
#$
,-/D(=-Q@BV%5)50(MWD
Q=(gQ,-""W+-/AL/A3!;N-/A47L
N(L/HN(L/GA-+-./=T-H3!"#$;
NI(7-(9(4#1(=7!8(=|erFq}
)1(7!8(-/AL/A35'(+(L/=2C(+=+/
x5'( T;Q=(X8(;T S+-/AL/A3(+!;

e!8(j **%1*0&T1*
.kx T;./+(7!"#$(/X5'(+(+!;e!8(j
*?(M1*0&T1*WA~i*9
x%c/3- WD<@% b(+!;e!8(j 
*0&T1*1*W+A|epF
qV},=(gQ,-"!8(5+-++(=2C!8(j
S)lO)&+ T;!"#$&+ T;28(N#H(4
;C>!"#$5BC<C./+C7(+!;V!8(j@B
*,<mB*&,<mA
12
S)nOx T;I-5S+7!8(;D(5B5B70
(+!;e!8(j*1*5N*
X&0&T|sFrhq}gQ,-"6((%=2C
!8(S+Q5#+/jI4C)*H*
+15C)0&TA@.(*)H
*0C!41(*5N04F
(*X&0&T0B+%6
0)C0&TJA
)>A=2C!8(;A\+7A#HG/(4S+-/AL
/A3"+<+;#H/(4"L7!8(
•~iK/Az,"t/3®· ®Þnh nghÜa-/AL/A3"+<+!;NC/
/A4&+</S+!"#$&++%/AL8(!;N(1
/X=<CL/XDN1(b5(
!8(./=-Q(2y+(S++0R,-./=-Q"5GCA
<H!;//(NQ!6(35'(<C=<C#=8
NC//A4-/AL/A31("+<+`l=</S./AL
S+Ql|VsFVVr}
1. 2 Truyện cổ tích địa danh:
Khái niệm truyện cổ tích
,-/A4%!;7!8(#==<C(+022\L

#D!5B+<82T82L(</;!"#$2=-(7<;(!C/
<=((4L-/A4%^E(L/?(3j
,]K((20-02;(9T/•!!-]K+-;((3+L
IN1&0.NB.,N
Jm(-/DN@S+@+2(G+h*pen0
5+-+"W+R5#+/j IN0B
%10.(1+%6C.,[1
13
0MB&).,\B&.>._+
4?-(V*&R%BcV. $4M(
5()JA
)(4K+K/Azx(>GaON0
._7!L.>._X1V0B
.>._*?-1B"+8
BH,&'0%f%^.,[%D?
057^C(D"(B._[
mK(L/=(VX5WD1X5oo18lON
K;G/~(= _yh-+eVn"W+;A1(f(!95B
(42=24/>T5+!;(>I-5L(</T 
S+-/A4%
)Q>A\0(R"W+#+/S+t;,(3,H/jN0
%0(M,#,-NM108) 
^H*"7^!H1 H 568
5+45(7^p+.(B4;C1B
._+5N*(,&'V0B7
+4!.B.,.,(5M% 7^
A@+%$.>._.4!\+D0.>._
.4NR*_5)H5)5XW)5C
),&'%;.H)5$?X$1=%%31
)(6CH(B,-(C0&T)

H7^+45|Fqe}
t(4+A=;%RL/D(+7!8(-/A4
%;+(7/!8(j,-/A4%„-/A4%#(8;
-/A4%!;(>c/+(4#=\0(A2>-/A47((
14
%iH%"+<+--/A4%L/`-+((7/!8(j%
„;%#(8
1. 2. 1 Truyện cổ tích thần kỳ
CA!;(7/!8((9/(7/7!8(-/A4%+X
N-/A451L'(#DG6(!A5'(mSA3/!;5'(!+
…!5:(4n!;C>-/CF=C>;A3/D
„22((./A33S+D-/A4K'#H+(42;
/3=-/A4%„+('b3\]51>/
=((4+('b(3=(=+('b"-&-"K(5
K((0+-/D));j(N?- ?
-0C1%D7._C8*(MH)?-
|qFe}
1. 2. 2Truyện cổ tích sinh hoạt
+XN-/A4(LNC>!;5'(0
A3/D„I3/Q=A3/D0+(-E./+-R-
#H2=-(7Q(3;((./A3G/S+-/A4<=-/A4
%#(85'3\]51("+/mT!;]51
=./+S+!('(#DH3T02(]51S./+
S+5'(n
,-9CA!;N(LL!?/A37\0((#C/;#=
2C!8(=-/A47LiH%"+<+1(L;(Q
A9/;0C;=7!8(#+B2!?;Dj
2. Khái niệm đề tài tình yêu và hôn nhân
15
,QA9/;0C!;L;(/0/ZS+#== R4

/>;'(,&G+G5+0++6$(N51:=A[L
QA9/;82\!T+0(./+NC//A47<C(+
,],&(7(3)(4:k Hôn nhân!;(4+N%T!A
+/!;BXlmt;•9S(9#*<1,-/C&
(70Nt;K(ppVw-+sn
Tình yêu (theo bách khoa toàn thư mở-vi. wikipedia. org)!;=(
(4+W+ -=<(z8;=(7/S+R(5'(5]
W+/QA9/!;-8=(QS+S7;AD(1(
S7=ZT+:#H%\;2(A#(?/D5B
31(S7Z%+8+AT",QA9/5B
!;!8(G\8YP2Y5b"
W++A(]-+##=1(=!8(G\=
xS7S+QA9/8(-&#D-5'B25BC=+E
!8(L/!;5'(xES7=S+QA9/Q-+<87
!;„TQ&:(32T82&[a3W8(&N/Q
30Q
Tình yêu nam nữ
,QA9/(N++((1(%+;NmI(N+N5'(
(1(n5B"W+!;kt4./S+#H3B2(N+ ;-%/4S+
5'(l"W+-9Q;&=((4k 5'(l;
k-%/45'(l,]-(3Rj,QA9/!;!8(Q(N+5'(
;5'(515'(3xC,(4† 5'(5B
Q>!;N;#/AW#‡&H(9-(4
(+/7</A-QE((Dm(N++((DH;=(n(4y>2#D0h
16
3B2(L/=778y%#(Xo,-G6(!;(5'(2=
-(71(0(+AR(!;k-%/4l2a25'(0f
<&!8(Z(43B2=7+A(+/:/5Z>;E
Q;0#DN(7/(4./+C #4!^+/
,&+(A3/D-9QA9/-Z;(L/A3/-G6(;:N+#H

3B2S+-%/4!;N(7/=(S+QA9/+<8>%„
!8(3(L/5'(A-77:#Z(
(LQA9/(1(%xG\L,CX8-+,Q8FxG\L
,-(T8-+!E@%-RFxG\L,7G=8-+!Et+/D
x+=(;A!8(!;,QA9/(vi. wikipedia. org).
Như vậy, nhóm truyện kể dân gian kể về Sự tích các địa danh (sông,
hồ, ao, đầm, thác… ) gắn với đề tài tình yêu và hôn nhânj!;>2B2N
-/A47((%L#H-+'(S+="+<+<E#0#/D(R
=SLLQA9/;0C(N+5'(1(5'(+A
K5'(1(!H!5BQ
II. Giới thuyết chung Vùng văn hóa Bắc bộ
1. Quan niệm về vùng văn hóa
*;(5'((/;NN5'(N
X5'(-<C./D(+(-(9(4<(4-!"#$
]N(L/(4H(9;G6("1(-Q2=-(7
";-(4H!"#$5'(!;-+ =;X8(
1( =S+QI =<;(Na/D
ENa=(4;#H=(4;A0f<(z-+]
'((+-(3-Q2=-(7;E<(z-+-0(+S+
'((7!"#$(N+==X=./D(+Z=
17
=/H=+/!;:#ZH3#(-+!?/A3 =;
2C =
K51+&(;!>23+A!/0!/02(5:/1(C5/
0%0<"S+=3!H2(325:9+0+D
?TGCA<H<C!>2L25:<(4%-"(3
; =K(-(9L25:<(4 =51+!; =
!>2m+A-5:./+#1( =,-/t+1(?XX=
 =S+\n5K/Az,-6(6&{"j
K5518()(4+&-51

)DG5L (36!C/
K\(#0'U(6(+
•yK+b=mĐại cáo Bình Ngôn
,/A(95B./D(+D1(!6-(<;(
5;A+A!;<0++6H(4+(./=-Q>&\(
G/D(7;&;K+;(-(9LI =#/DAQ
 +A0!\;0G/(4= ==+/L#
=(L<;A!"#$b5./A00(+H(9"+!?,'(„
./=!9SW+G6(;++-(./+]?W+/
!;'(„=(1(+Q;3&+;2=-(7-9:#Z=(b
+"2=MKL =1(Z'(„./=;Ab`-./A
!/>>+A&L =-/AL;T!9
"512=-(77S+(+\dA./=-QA\+
2(-513><(4k(79l=(=5B=(;(# =
-/ALA0fZ25:<(48-+NI(7S+
;E2(G="#H(4<(4S+-0(+;'((+Q
CD(5B =02(!;=(Q#(9/H;!;
(45BG6(X8(=./+7(35B•C 
18
=!;#H(32>D<(# =<C-/AL];;
(L/(4!"#$y7S+#H2=-(7S+(45B =51;
) =I1(!"#$<CR50;
;Xg(<Cg(5'( =S+Q5Z
)(4K+75'(m55'()(4n./+./=-Q!"#$!C/<;(
7Q;(L/ =;=<C(7/#D5'#DG]
Y1(+/&+aI =S+Q&+#H;- =
-"+!?"
) +!;=((45B#$<y--6(-N 
CAx=(L/=./+(4L +j
,]./+(4S+,-c/D)5BjkZW+0%N

U'%"W+mcutural spaceR%4EU
'(structure-system) (F%).U(sub-system)
[(0'*5X'(system-analysis)” |sF}
KQ/(L/=2C =)(4K+j
Cách thứ nhấtmHQqY)1SmSXH!)
W+<@%174C<WDm@UlrrsOi)<@%n
p +mn) +, *00t;K(FmVn)
) +X`(LFmen)) +)(4Fmn)) 
t+,CAFmsn) +GTK4,WFmqn) +,/>t+
w •\ ƒ/CF mun)   + K+ ,-/F mrn  ) ) + ,CA
K/A9Fmpn) +K+
Cách thứ haijmHm-Y)<1@t44.
)W+>.1@74C
/'m@Ulrrsnƒ=")(4K+r +jmn)
 +(L\(2%+jmVn) +,CAFmen) +
19
X`i0tXFmn) +,-/Fmsn)) +
</A9(K+,-/Fmqn )) +,-5'i:,CAK/A9F
mun)) +XK+(w~(+"m0K+nFmrn) +
X`i0x$/*
Cách thứ 3jmS+,-c/D)5B:#Z) +)(4K+K;G/
~(=<yt;K(ppunG=")(4K+q) +jmn)
 +,CAFmVn)) +)(4Fmen) +C/
Fmn)) +,-/Fmsn) +,-5'i:,CAK/A9F
mqn)) +K+
x=./+(42C +)(4K+7-9/A5+>D
;-121(+/k567(4/A51Q> 
+]T0(+X8(S+=L ++A&A3/D
 +t:N+CA0E!;>?(4;&51C!9
;==((4;!%/A3+Rl|rFr}

K5-!/> ;A\0(#$<y./+(4L +
S+K0T,"5B(3-/D +;2C +
)(4K+j<<Wm()0%0^N+B.;F%V
(C!1.&&'>+#0^+B%'8
F'0&T1+B.;Fu5)*U7^
1BD^tB(0.1C.>W()80M1!
(^ BV.1(&(M
W()X4W()?H.1+5
W())AvwxpxwyA
,&./+(4%%518=(65+2C(+D(
 +;<C-+!;u +Xj
20
mn)X`j+X!5/HS+i0tX#0
,=(Q;i06
mVn))(4j~X"+2>=f*8i:x+`c/
K(2,=(mT,=(K/A9x8;A+An;2%+0
ft;*(9i:mt;~(+,/A9c/+;A+An
men),CA;(L\(,-/j~X=f*+(xC/
i:*+2S+t;*(9i:2tE+Q;(L\(
,+K4
mn)X`</A9(,-/j~XX`;/A9
(=fK4h,Wc/Qc/,-",&+,(9t/3
msn)</A9(K+,-/j~X2&…t()CZ2%+
30K+Z2%+++A/"+2>=fc/K+
;K‡c/6K6(Q"•\€9K(,/>Q,/>
mqn),-5'i:,CAK/A9j*;"+;5-\S+-9V
5'((=0N/40h@:];K+-=
!1:!;+K+ƒ: :K08@:t;ˆ9~(+-+(mK+
n
mun)~(+"K+j,/"+2>=fK+,-

g(!8((7/
~iK0T,"E-`- +X`
=(7/j)W•\mƒT;(n@(hƒTF, 
*wt;K(F_/A9(0mGT0nF,-bt;K+K(mK+
t;K+"K(Q;A+AnFt5€9F_/A9t(w,(Lt(mt(
t>/nF*5/Hi06
21
K53(4(9T/-/A47"+<+-
!/> S+\0(!/0I-./+4IY1(I-5 +
S+tiểu Vùng Đồng Bằng Bắc bộ, tiểu vùng Việt Bắctiểu vùng Tây Bắc và
miền núi Bắc Trung Bộ
K3/Q&;%!C/+A5'(++AG32,+hK4
b/,-/;(!;,-/x\0(0;;
W5>AZ(LI +&-51-#+/0/A9,+-K4
6/0(+ +0i:-51N+N<(%
%S+ +•K/A93/2(QG+:QX#E3+
\XxKH+;=<(f+GT,+!;/L0(+
 +tE+Qi:x(1("+R;<CR +RL/
((L\(,+-K4!;#HD(<;(<(S+#:4,CA-
x9\0(]?(3S+~iK0T,"
X(L\(,+t=;K4v
2. Lịch sử của vùng đất
)(4K+!;:((</!"#$G5+S+<C)(4
K+x L'=)/+t Zf •\,R; x*+ S+ v
_5:)5:Z0vt;K();'(„/:(;A5B
+=95./>~(+xf-X(~(+xC/
,'(,-"hK/Az2C-+CA!;;K;(<x\+,-"
(7#=a<;(1(#0~(+…K+;K;(E5BR(
!;t; Q`2%+#0~(+E;,-ER(!;K+t;
<x\+K/Az(7#=

@„mNt=j北圻n!;9R(<)/+(8I-+ re7
f2&K(Q-Z-+2%+S+)(4K+
K;AVs=r rre;K/Az?t(4251t+-+< /;H
<C•=2,]t(4251;A/H&…K+-Z-+R(!;
22
,(m@„nxb]@„5B%&"+(1(2%++f
K(Q-Z-+
K;AV=e ps,D#TK> 6(9@„;
K;AVu= ps8(-+8<y#D$•+@3,8(!;
@C#+(8(•S,D#T@„bb5B(;•S
@C#+(
K;AV=r ps)(4( ;!>2‰A+KC<C=8
`(;%./ALL+AQ
i+/ x=8=,=   ps!;2;%f
-'((+0<;(K;Ar=e pp,D•=2
)(]v/-(!;xH/;8(6?t(4251Š!A#a];!>2
%./AL)(4K+-D(*(9(42•=2R(!;c/D(+)(4K+
T/!;8( 3#+/ ps(%./AL )(4K+_CS
xE+ (32./(L)(4K+<(,S(32"6([
,-/C@Q65B5'(25:,CA(33y7!;5'(•=2
+/5'(•=2 b<9R(;A7f;/H;
K;(m'(,-"hK/Az2C-+n!;2%+S+)(4
K+x=R(25:,CA3Ju 5'R(;K;(!;k
-A+/]<],./(‹,(lm5:./D;K;(n(Bắc bộ Việt Nam
– vi. wikipedia. orgR
3. Đặc điểm tự nhiên
3. 1 Về vị trí địa lí
 `ZH!6)(4K+2%+(=2
,-/c/D2%+,CA(=2*;;2%+0(=2(705B/
&WVeVeŒ3rVuŒ1((L/<;(!;qsx(L/

+0- ,CA!;s-#1(,-/;K+
3. 2 Về mặt địa hình
23
"+Q+<8;2T82+XX(\(X`'
(7;L!y"+!"#$2=-(7"+Q;"+!C/<;(2
+8YLI2<G/0(]51,CA-0K+
5B7(40./+51AS+=<E#0!1@/HX
`-!1`Z!5/H#0tX<(4%r;V;`
s•<(4%51X`<8Q+(=f!;,;2D
)(4,-Q;8=A!;5''(72%+0CA!;X`C/
!1T+()(4K+m#+/X`#0x$/*<(4%s
V
n
<#0tX;#0,=(QX(2•!1LIX`"+
Q=`2{+&- V#1(H51(7. *(LL
1(X`#0tXL2%+,CA;,CA!;/H,-/</;
(L\( <(4%Vp;
V
 ;`eu•<(4%
51. "+QZCA+X=<6A\(+;-(7-Za<;(&(9
(1(2%+m:((32(=21(,-/c/Dn1(2%+,CAf,+t=
,-/H;A&!C/6G/(4(9X[55'0
!1;SA3/`<(<=-9=+/A9Z+qwu)L
2%+/H02!1!;\(2;X(`]'(70
5B+RZ(=;./!1[
4. Đặc điểm văn hóa vùng Bắc bộ
4. 1 Tiểu vùng đồng bằng Bắc bộ
+X!5/HS+#0tX;#0,=(Q!;X`C/
/!8(!1S+51+:((L/(L/(4/>!B(L+(
;%>/+=0(42&!C/-/ALDC+;2

9(L/!;/J!B(7+=!\+;-+/;/x5<CSA3/!;5'(
)(4&!C/'((+!5/1(=<C(L\(55',=(,;A;
5'(t=!;5<C =G5+5!/0(3
D52==L(30(42k7#1M
24
JL =8-Q2=-(7=+c/+(L/3J
5:/1(5/XX=S+OL =!/0(32/
5ZS+9;(5!8(=(89=(=-";#-(9
) =5'()(4Z!; =!C/'(;(9/(7/S+
 =-/ALDS+<C)(47(4./+'(#DC!(0
(=%5M=#(8 =X(9/(7/!;!z(
./+=8 =4/>54D-/AL/A3!"#$
-/A4<C(++<+yN25:0=!8(<C+(9/(7/
=QT<(zG51;#C/-/AL
,/ADLNI-5/5 =!8(7(4
./+=#=("+25:S+=(7/ =j
-,(7/,hPhó,RmGT;(n
-,(7/@(mGTn
-,(7/, *ht;K(
-,(7/</A9(0mGT0n
-,(7/i:K+mƒTi:K+n
K;(-+(N+=(7/EX8(=<8 =/A7(325j
€9,$h@(328)W*8h•\,R
4. 2 Tiểu vùng Văn hoá Việt Bắc
~X"+2>=f*8i:x+`c/K(x8
2,=(K/A9;2%+0f*;x+(€9=(t;~(+x=
;"+!%(+;A;Việt Bắc;Đông Bắc/A(9(G]Ga
(38"+./+"+!%3(1(H>Q(N+\#H
25

×