ngữ văn 7 . bài ca nhà tranh bị gió thu phá

Người dạy: Nguyễn Thị Tuyết Mai
Trường THCS Mạo Khê II
Kiểm tra bài cũ
Điểm giống nhau về nội dung tư tưởng
ở hai bài thơ “Hồi hương ngẫu thư” của
Hạ Tri Chương và “Tĩnh dạ tứ” của Lý
Bạch?
Bài 14 tiết 11
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ
I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
1. Tác giả





Bài 14 tiết 11
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
(Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ
I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
712- 770, tự là Tử Mĩ, hiệu là Thiếu Lăng, là nhà thơ nổi
tiếng đời Đường, được mệnh danh là “Thi Thánh”, “ Thi
Sử” để lại cho đời gần 1500 bài thơ
Bài 11. Tiết 44
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ

Tø XUY£N
B¶n §å hµnh chÝnh Trung Quèc

I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
2. Tác phẩm
Sáng tác năm 760 khi nhà
tranh bên suối Cán Hoa của
Đỗ Phủ bị gió phá nát với bút
pháp hiện thực và nhân đạo
cao cả
3. Thể loại: Cổ thể
4. Đọc và tìm hiểu chú thích
TÁC PHẨM “MAO ỐC VỊ THU PHONG SỞ PHÁ CA” – ĐỖ PHỦ
茅 茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
Mao ốc vị thu phong sở phá ca
Bát nguyệt thu cao phong nộ hào,
Quyển ngã ốc thượng tam trùng mao.
Mao phi độ giang sái giang giao.
Cao già quái quyến trường lâm sao,
Hạ giả phiêu chuyển trầm đường ao.
茅茅茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅

茅茅茅茅茅茅茅茅
Nam thôn quần đồng khi ngã lão vô lực,
Nhẫn năng đối diện vi đạo tặc.
Công nhiên bão mao nhập trúc khứ,
Thần tiều khẩu táo hô bất đắc.
Qui lai ỷ trượng tự thán tức.
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
Nga khoảnh phong định vân mặc sắc,
Thu thiên mạc mạc hướng hôn hắc.
Bố khâm đa niên lãnh tự thiết.
Kiều nhi ác ngọa đạp lý liệt.
Sàng đầu ốc lậu vô can xứ,
Vũ cước như ma vị đoạn tuyệt.
Tự kinh táng loạn thiểu thụy miên,
Trường dạ chiêm thấp hà do triệt.
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅
茅茅茅茅茅茅茅茅茅茅茅茅
茅
茅茅茅茅茅茅茅茅茅茅
An đắc quảng hạ thiên vạn gian,
Ðại tí thiên hạ hàn sĩ câu hoan nhan,

Phong vũ bất động an như san.
Ô hô, hà thời nhãn tiền đột ngột kiến
thử ốc,
Ngô lư độc phá thụ đống tử diệc túc.
Dịch nghĩa :
BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
Tháng tám, trời thu cao, gió giận dữ gào thét,
Cuốn đi ba lớp cỏ tranh trên mái nhà ta.
Cỏ tranh bay qua sông, rải xuống miền đất bên sông.
Cao thì vắt vẻo treo trên ngọn cây rừng;
Thấp thì tả tơi rơi chìm xuống ao nước.
Lũ trẻ xóm nam khinh ta già yếu,
Nhẫn tâm làm giặc cướp ngay trước mặt ta.
Chúng công khai ôm cỏ tranh đi vào trong xóm trúc;
Ta khô môi rát miệng, kêu thét mà không được.
Trở về, chống gậy, thở than.
Một lát sau, gió yên mây đen như mực.
Trời thu bát ngát đen tối lúc chiều tà.
Chiếc chăn vải dùng nhiều năm, lạnh như sắt,
Bị đứa con thơ khó ngủ đạp rách toang.
Ở đầu giường mái nhà dột, không chỗ nào khô;
Vết mưa nhiều như gai vẫn còn chưa hết.
Từ khi gặp cơn loạn lạc, mình ít ngủ,
Suốt đêm dài ướt đẫm, biết làm sao hết được!
Mong sao có được ngàn vạn gian nhà lớn,
Để giúp cho các hàn sĩ trong thiên hạ đều được vui vẻ,
Không bị kinh động vì mưa gió, yên ổn như núi non!
Hỡi ôi, biết bao giờ được trông thấy nhà này đứng cao sững trước mắt,
Dù cho riêng nhà ta bị phá vỡ, mình có chịu rét đến chết, cũng thỏa lòng!
Dịch thơ :

BÀI CA NHÀ TRANH BỊ GIÓ THU PHÁ
( Bản dịch của Khương Hữu Dụng )
Tháng tám, thu cao, gió thét già
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta
Tranh bay sang sông rải khắp bờ
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa
Mảnh thấp bay lộn vào mương sa.
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè trước mặt xô cướp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng được,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!
Giây lát, gió lặng, mây tối mực
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nết đạp lót nát
Đầu giường, nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt mưa, mưa, mưa chẳng dứt
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài ướt át sao cho trót ?
Ước được nhà rộng muôn ngàn gian
Khắp thiên hạ, kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,
Gió mưa chẳng núng, vững vàng như
thạch bàn
Than ôi! Bao giờ nhà ấy sừng sững dựng
trước mắt,
Riêng lều ta nát, chịu chết rét cũng được!


Bài 11. Tiết 44

Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ

I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
II. Phân tích
1. Bố cục
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ
Tháng tám, thu cao, gió thét già,
Cuộn mất ba lớp tranh nhà ta.
Tranh bay sang sông rải khắp bờ,
Mảnh cao treo tót ngọn rừng xa,
Mảnh thấp quay lộn vào m/ơng sa.
Trẻ con thôn nam khinh ta già không sức,
Nỡ nhè tr/ớc mặt xô c/ớp giật,
Cắp tranh đi tuốt vào lũy tre
Môi khô miệng cháy gào chẳng đ/ợc,
Quay về chống gậy lòng ấm ức!
Giây lát, gió lặng, m/a tối mực,
Trời thu mịt mịt đêm đen đặc.
Mền vải lâu năm lạnh tựa sắt,
Con nằm xấu nét đạp lót nát
Đâu gi/ờng nhà dột chẳng chừa đâu
Dày hạt m/a, m/a, m/a chẳngdứt.
Từ trải cơn loạn ít ngủ nghê
Đêm dài /ớt át sao cho trót?
Ước gì nhà rộng muôn ngàn gian,
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo đều hân hoan,

Gió m/a chẳng núng, vững vàng nh/ thạch bàn!
Than ôi! Bao giờ nhà ấy dựng sừng sững tr/ớc mắt,
Riêng lều ta nát, chụi chết rét cũng đ/ợc!
Phn 1:
Ni thng
kh trong
hon nn
on 1: Cnh nh b
giú thu phỏ
on 2: Cnh tr con
cp tranh
on 3: Cnh ờm
trong nh b
giú thu phỏ

on 4
Phn 2:
c vng ca
nh th


Bài 11. Tiết 44
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ

I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
II. Phân tích
1. Bố cục
2. Phân tích văn bản

a, Nỗi thống khổ của người nghèo trong hoạn nạn




Nỗi thống khổ trong cơn hoạn nạn
* Cảnh nhà tranh bị gió
thu phá
-
Gió thét già
- Cuộn mất ba lớp tranh
-
Tranh bay sang sông rải
khắp bờ
-
Mảnh treo tót ngọn rừng
xa
-
Mảnh lộn vào mương sa
⇒
cảnh tượng tiêu điều, tan
tác, kinh hoàng
* Bút pháp tả thực sinh
động, ngôn ngữ giàu chất
hội hoạ
* Cảnh trẻ con cướp
tranh
-
Khinh ta già không sức
-

Nỡ nhè trước mặt, xô,
cướp, giật
-
Cắp tranh đi tuốt
=> Tinh quái, ngang
nhiên trắng trợn, trơ tráo,
mặc cho nhà thơ gào
thét, ấm ức
* Tự sự xen lẫn biểu cảm
* Cảnh trong đêm mưa

- Gió lặng
- Mây tối mực
- Trời mịt mịt
- Đêm đen đặc.
- Mền vải lạnh tựa sắt.
- Nhà dột chẳng chừa đâu
- Mưa chẳng dứt.
⇒
Đêm kinh hoàng với giá
lạnh, rét mướt
* Bút pháp tả thực, câu hỏi tu
từ , hình ảnh thơ giàu sức gợi


=> Khổ cực chồng chất khổ cực. Bao đắng cay, cơ hàn bủa vây nhà thơ.


Bài 11. Tiết 44
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá

( Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ

I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
II. Phân tích
1. Bố cục
2. Phân tích
a, Nỗi thống khổ trong cơn hoạn nạn
Khổ cực chồng chất lên khổ cực. Bao đắng cay, cơ hàn bủa
vây nhà thơ
b, Ước mơ của nhà thơ


Nỗi thống khổ trong cơn hoạn nạn
* Cảnh nhà tranh bị gió
thu phá
-
Gió thét già
- Cuộn mất ba lớp tranh
-
Tranh bay sang sông rải
khắp bờ
-
Mảnh treo tót ngọn rừng
xa
-
Mảnh lộn vào mương sa
⇒
cảnh tượng tiêu điều, tan
tác, kinh hoàng

* Bút pháp tả thực sinh
động, ngôn ngữ giàu chất
hội hoạ
* Cảnh trẻ con cướp
tranh
-
Khinh ta già không sức
-
Nỡ nhè trước mặt, xô,
cướp, giật
-
Cắp tranh đi tuốt
=> Tinh quái, ngang
nhiên trắng trợn, trơ tráo,
mặc cho nhà thơ gào
thét, ấm ức
* Tự sự xen lẫn biểu cảm
* Cảnh trong đêm mưa

- Gió lặng
- Mây tối mực
- Trời mịt mịt
- Đêm đen đặc.
- Mền vải lạnh tựa sắt.
- Nhà dột chẳng chừa đâu
- Mưa chẳng dứt.
⇒
Đêm kinh hoàng với giá
lạnh, rét mướt
* Bút pháp tả thực, câu hỏi tu

từ , hình ảnh thơ giàu sức gợi


=>Khổ cực chồng chất khổ cực. Bao đắng cay, cơ hàn bủa vây nhà thơ
cũng như bao người nghèo khổ khác trong xã hội phong kiến Trung
Quốc.
Ước
Mơ
Nhà rộng muôn ngàn gian
Che khắp thiên hạ kẻ sĩ nghèo hân hoan
Gió mưa chẳng núng, vững như bàn thạch
Ước mơ đẹp đẽ, cao
cả giàu chất lãng
mạn, thể hiện giá trị
nhân đạo sâu sắc.
=> Biểu cảm trực tiếp, thậm xưng, cảm hứng lãng mạn


Bài 11. Tiết 44
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ

I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
II. Phân tích
1. Bố cục
2. Phân tích
a, Nỗi thống khổ trong cơn hoạn nạn
Khổ cực chồng chất lên khổ cực. Bao đắng cay,
cơ hàn bủa vây nhà thơ

b, Ước mơ của nhà thơ
Ước mơ đẹp đẽ, cao cả, giàu chất lãng mạn, thể
hiện giá trị nhân đạo sâu sắc


Bài 11. Tiết 44
Bài ca nhà tranh bị gió thu phá
( Mao ốc vị thu phong sở phá ca)
Đỗ Phủ

I. Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
II. Phân tích
III. Tổng kết
1. Nội dung
Bài thơ là bức tranh đầy màu sắc hiện thực về cuộc sống khổ cực,
bất hạnh của nhân dân Trung Quốc dưới thời Đường, đồng thời là bài
ca đẹp đẽ từ trái tim chan chứa tình yêu thương của nhà thơ với
những ước vọng cao đẹp.
2. Nghệ thuật
Bài thơ có bố cục chặt chẽ, các phương thức biểu đạt sử dụng linh
hoạt, bút pháp hiện thực sắc sảo với những hình ảnh giàu sức gợi kết
hợp với chất lãng mạn bay bổng đầy chất thơ.


Hớng dẫn về nhà:
-
Học thuộc bài thơ, nắm đ-ợc giá trị nội dung của bài
thơ.
-
Học tập về cách thể hiện cảm xúc trong bài thơ.

-
Ôn lại phần văn học từ đầu năm để chuẩn bị kiểm tra
45 phút:
+ Cụm bài: Văn bản nhật dụng
+ Ca dao, dân ca
+ Thơ trung đại
+ Thơ Đ-ờng (Trung Quốc)
* Chú ý tới nội dung, nghệ thuật tiêu biểu của từng bài.


Xin ch©n thµnh c¶m ¬n
Xin ch©n thµnh c¶m ¬n
c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em!
c¸c thÇy c« gi¸o vµ c¸c em!