Các nhân tố ảnh hưởng đến sử dụng nguồn lực vốn trong sản xuất nông nghiệp ở nước ta hiện nay

Đề tài:
các nhân tố ảnh hởng đến sử dụng nguồn
lực vốn trong sản xuất nông nghiệp ở nớc ta
hiện nay
Nông nghiệp là bộ phận cấu thành bền vững và rất quan trọng trong nền kinh tế
quốc dân. Nó trực tiếp tạo ra các sản phẩm hàng hoá và dịch vụ cơ bản, thiết yếu nhất
đối với nhu cầu tồn tại và phát triển của xã hội loài ngời; tạo nguyên liệu cung cấp cho
công nghiệp, nhất là công nghiệp chế biến; là nguồn cung cấp lao động cho phát triển
công nghiệp, dịch vụ và là thị trờng tiêu thụ sản phẩm công nghiệp.
Từ nhận thức đó, Đảng và nhà nớc ta luôn coi trọng vai trò của nông dân, nông
nghiệp và nông thôn. Thực hiện đờng lối đổi mới, Đảng và nhà nớc đã chú ý đầu t và
phát triển kinh tế nông nghiệp nông thôn. Đến nay, diện mạo khu vực này đã có những
thay đổi rất căn bản. Tuy nhiên để tiếp tục sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá
nông nghiệp nông thôn còn cần tới lợng vốn gấp nhiều lần và phải đảm bảo sử dụng
hiệu quả đồng vốn đó. Nhng sử dụng nh thế nào cho hiệu quả thì lại là vấn đề rất khó,
chúng ta phải xem xét các nhân tố ảnh hởng trực tiếp cũng nh gián tiếp, các nhân tố nội
lực cũng nh ngoại lực tác động đến việc sử dụng nguồn vốn trong sản xuất nông nghiệp
ở nớc ta hiện nay.
Nhân tố thì có nhiều nhng có thể chia làm bốn nhóm nhân tố cơ bản sau:
1. Nhóm nhân tố các điều kiện tự nhiên
Sự phát triển của bất cứ hoạt động kinh tế nào cũng phụ thuộc vào điều kiện tự
nhiên. Tuy nhiên đối với các hoạt động sản xuất kinh doanh trong nông nghiệp thì tác
động của nhân tố tự nhiên thể hiện rõ nét hơn cả, thậm chí còn mang tính quyết định.
Điều kiện tự nhiên nh đất đai, khí hậu, nhiệt độ, ánh sáng,...có tác động gián tiếp
đến việc sử dụng nguồn vốn trong sản xuất nông nghiệp.
Đất đai là yếu tố sản xuất không thể thiếu đợc trong sản xuất nông nghiệp, là mối
quan tâm hàng đầu đối với ngời làm nông nghiệp. Nói đến sản xuất nông nghiệp không
- 1 -
thể không nói đến đất đai. Sản xuất nông nghiệp phải gắn liền với đất đai, quỹ đất
nhiều hay ít, tốt hay xấu, vị trí thuận lợi hay không đều ảnh hởng đến kết quả sản xuất
và tác động đến hiệu quả sử dụng nguồn vốn trong sản xuất nông nghiệp.

Thời tiết khí hậu của nớc ta là nhiệt đới gió mùa pha trộn tính chất ôn đới, nên
chúng ta có cơ cấu giống cây trồng vật nuôi đa dạng phong phú, tạo điều kiện thuận lợi
cho ngời dân có đợc sự lựa chọn hợp lý để phát triển sản xuất có lợi nhất cho mình
thông qua đó gián tiếp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong sản xuất nông nghiệp.
ở một số vùng đặc biệt là miền Trung thời tiết khí hậu rất khắc nghiệt, vừa có
mùa ma thờng xuyên gây lũ lụt, vừa có mùa khô gây hạn hán kéo dài. ảnh hởng lớn đến
quá trình phát triển kinh tế xã hội của vùng, đặc biệt là rất không thuận lợi cho sản xuất
nông nghiệp. Hạn hán, lũ lụt, bão hàng năm đã gây thiệt hại lớn cho các tỉnh miền
Trung và cả nớc. Do độ rủi ro cao nh vậy nên khả năng đầu t vốn vào sản xuất nông
nghiệp ở các vùng này còn hạn chế. Những yếu tố đó ảnh hởng rất lớn đến việc sử dụng
nguồn vốn trong sản xuất nông nghiệp của các địa phơng này.
Hằng năm, nớc ta nhận đợc lợng ánh sáng mặt trời vào loại cao trên thế giới đã
tạo điều kiện thuận lợi cho những cây trồng, vật nuôi a sáng phát triển. Từ đó có tác
động không nhỏ đến việc nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong lĩnh vực cây trồng vật
nuôi này. Nhng ngợc lại đối với những cây trồng vật nuôi không a sáng thì vật phát
triển còn gặp nhiều khó khăn gây ảnh hởng không nhỏ đến khả năng đầu t của hộ, hạn
chế triển khai tín dụng vào lĩnh vực này.
Từ đó, vấn đề đặt ra đối với ngời sử dụng vốn để hoạt động sản xuất là phải có
kinh nghiệm, có kiến thức về tự nhiên, khí hậu thuỷ văn của địa bàn mình sản xuất.
2. Nhóm các nhân tố kinh tế.
Các nhân tố này cũng là những yếu tố có ảnh hởng không nhỏ đến quá trình sử
dụng vốn trong sản xuất nông nghiệp.
Cơ sở hạ tầng nông thôn: là những công trình chủ yếu phục vụ cho phát triển kinh
tế xã hội nông thôn nh giao thông, thông tin liên lạc, điện, thuỷ lợi, các cơ sở giáo dục,
- 2 -
y tế, mạng lới chợ nông thôn...Hệ thống cơ sở hạ tầng nông thôn là một trong những
điều kiện quan trọng hỗ trợ cho quá trình sử dụng vốn trong sản xuất nông nghiệp.
Yếu tố cơ sở hạ tầng đầu tiên phải kể đến là giao thông vận tải. Giao thông vận tải
có ảnh hởng không nhỏ đến hiệu quả sử dụng vốn.
Giao thông thuận lợi sẽ tạo điều kiện cho họ giảm chi phí đầu vào nh tiền công

vận chuyển phân bón, thuốc trừ sâu...giúp cho ngời nông dân dễ dàng tiếp cận với máy
móc hiện đại, công nghệ cao. Mặt khác nó sẽ kích thích lu thông hàng hoá giúp cho
sản xuất thông suốt cả đầu vào và đầu ra, nâng cao đợc hiệu quả sử dụng vốn.
Nhng nhìn chung hệ thống giao thông nông thôn ở nớc ta còn lạc hậu, cha đồng
bộ. Sự phân bố giao thông còn phân tán, chiều dài đờng giao thông nhiều lại phân bố ở
các vùng xa trung tâm nên càng tạo cho hệ thống giao thông yếu kém. Chính đặc điểm
này của giao thông nớc ta đã tác động không tốt đến đầu t vốn cho những vùng xa khu
trung tâm gây nên sự kém hiệu quả cho việc sử dụng vốn ở các vùng này.
ở một nớc nông nghiệp nh Việt Nam, cây trồng chủ yếu là lúa nớc nên thuỷ lợi có
tác động rất mạnh mẽ đến sản xuất nông nghiệp.
Nhờ có hệ thống thuỷ lợi, nớc đợc cung cấp đầy đủ, kịp thời cho cây trồng, vật
nuôi, tạo điều kiện cho cây trồng, vật nuôi phát triển thuận lợi hơn và hạn chế phần nào
sự ảnh hởng của hạn hán, úng ngập. Do đó sẽ đem lại hiệu quả trong sản xuất nông
nghiệp, từ đó gián tiếp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
Mặt khác, thực trạng hệ thống thuỷ lợi ở nớc ta cha đồng bộ, công suất khai thác
chc cao, kênh mơng, cầu cống, các trạm bơm tới tiêu... cha hoạt động hết công suất.
Bên cạnh đó việc quản lý thuỷ lợi còn nhiều yếu kém, ngời dân sử dụng còn mang tính
chất tự phát nên đã gây ra hiệu suất hoạt động của hệ thống thấp, gây lãng phí. Từ đó
làm giảm hiệu quả sử dụng nguồn vốn.
Hệ thống cấp thoát nớc sinh hoạt ở nông thôn thì còn nhiều bức xúc. Nhu cầu sử
dụng nớc sạch ở nông thôn ngày càng cao mà cha đợc đáp ứng. Do ở nông thôn có rất
nhiều khó khăn: địa hình phức tạp, ý thức của ngời dân cha cao, ...nên việc đầu t vốn để
- 3 -
xây dựng hệ thống nớc sạch còn hạn chế. Vì vậy nguồn vốn đầu t cho lĩnh vực này có
hiệu quả rất thấp.
Nói đến cơ sở hạ tầng không thể không nói đến hệ thống điện. Từ khi có hệ thống
điện trình độ dân trí của ngời dân nông thôn đợc nâng cao hơn, các hoạt động vui chơi
giải trí xuất hiện nhiều tạo điều kiện nâng cao đời sống của ngời dân, các hoạt động sản
xuất cũng dần đợc cơ giới hoá, điện khí hoá dần tiến đến tự động hoá, năng suất lao
động của ngời dân cao hơn...dẫn đến hiệu quả sản xuất nông nghiệp cao thông qua đó

gián tiếp nâng cao hiệu quả sử dụng vốn.
Kết cấu hạ tầng nông thông nớc ta trải khắp trên toàn bộ lãnh thổ nhng không
đồng đều giữa các vùng, hơn nữa nó còn chịu tác động rất lớn của tự nhiên nên dễ bị h
hỏng, tàn phá. Do đó hệ thống kết cấu hạ tầng nông thôn đợc xây dựng rất khó khăn và
chi phí cho việc xây dựng, sửa chữa lại rất tốn kém. Do đặc điểm đó mà nguồn vốn chủ
yếu đầu t cho cơ sở hạ tầng nông thôn là Ngân sách nhà nớc và một phần vốn góp của
nông dân. Ngân sách của nhà nớc thì hạn hẹp, vốn của nông dân cha huy động đợc
nhiều nên hệ thống cơ sở hạ tầng nớc ta còn lạc hậu đó là hạn chế rất lớn đến sự phát
triển của sản xuất và gián tiếp ảnh hởng đến hiệu quả sử dụng vốn trong sản xuất nông
nghiệp.
Với điểm xuất phát là một nền nông nghiệp lạc hậu, khoa học và công nghệ là yếu
tố quan trọng hàng đầu để nâng cao năng suất lao động, chất lợng sản phẩm, sức cạnh
tranh hàng hóa trên thị trờng. Do đó sự phát triển của khoa học công nghệ cũng có ảnh
hởng không nhỏ đến hoạt động sản xuất nông nghiệp.
Trớc kia, ta cha áp dụng kỹ thuật sản xuất tiên tiến thì năng suất lao động cha cao,
dẫn đến hiệu quả đồng vốn đầu t thấp. Từ khi kỹ thuật tiên tiến đợc đa vào sản xuất thì
hiệu quả sản xuất của nông hộ tăng lên không ngừng, năng suất lao động đạt ở mức
cao, nguồn vốn đợc sử dụng hợp lý và có hiệu quả hơn rất nhiều.
- Tốc độ tăng dân số nông thôn nớc ta cao, quỹ đất lại hạn hẹp làm cho bình quân
đất đầu ngời thấp, đây là khó khăn đáng kể trong việc tập trung ruộng đất của hộ để mở
rộng sản xuất.
- 4 -
- Trình độ dân trí là yếu tố cơ bản, phản ánh chất lợng lao động của nguồn nhân
lực nói chung, gắn liền với trình độ phát triển của khoa học kỹ thuật, trình độ dân trí
phải đợc nâng cao để có thể tiếp nhận và sử dụng có hiệu quả nguồn vốn cho phát triển
sản xuất nông nghiệp. Mặt khác, khi xã hội phát triển làm cho cơ sở vật chất đợc tăng
cờng, yêu cầu trình độ tổ chức quản lý của các hộ đợc nâng cao tạo ra nhiều khả năng
cho vay, giảm rủi ro vốn vay, nhờ vậy nâng cao hiệu quả sử dụng vốn. Tuy nhiên, ở
nông thôn nớc ta hiện nay trình độ dân trí cha cao, hiểu biết còn hạn hẹp, trình độ văn
hoá thấp, đặc biệt nhiều vùng trung du miền núi có tỷ lệ dân mù chữ và tái mù chữ cao

gây khó khăn cho việc hình thành hệ thống tín dụng vay vốn phát triển. Trở ngại lớn
hiện nay ta đang gặp phải là trình độ dân trí thấp nên đã hạn chế nhận thức của các hộ
sản xuất trong việc sử dụng vốn vay đúng mục đích, sử dụng không có định hớng đúng
đắn, không có kế hoạch hiệu quả dẫn đến lãng phí hoặc không có khả năng trả nợ vay,
cản trở quá trình kinh doanh vốn. Do đó sẽ ảnh hởng đến hiệu quả sử dụng vốn trong
nông nghiệp.
3. Nhóm nhân tố chính sách.
Từ trớc đến nay, Đảng và nhà nớc ta đã có những chủ trơng chính sách đối với
phát triển nông nghiệp nông thôn đúng đắn. Chính sách kinh tế là hệ thống các phơng
thức và các phơng tiện đồng bộ mang tính chất kinh tế, nhằm phát triển mỗi nớc không
ngừng nâng cao đời sống của nhân dân trong điều kiện kinh tế- xã hội nhất định với
hiệu quả cao. Vì vậy, các chính sách kinh tế có ảnh hởng rất lớn đến sự phát triển nền
kinh tế, cũng nh các tổ chức kinh tế, các thành phần kinh tế của quốc gia. Đây là hình
thức hay là một kiểu can thiệp của nhà nớc vào các hoạt động kinh tế.
Chính sách ruộng đất.
Trong hệ thống các biện pháp và chính sách đối với nông nghiệp trọng tâm của
vấn đề là ngời nông dân. Nếu họ thiếu chủ động, không đợc giao quyền tự chủ, không
có động lực sản xuất thì tất cả hệ thống các biện pháp khác đều kém hiệu quả. Mà phát
- 5 -