SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
MỤC LỤC
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
II. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI
1. Mục tiêu.
2. Nhiệm vụ.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
VI. GIỚI HẠN PHẠM VI NGHIÊN CỨU
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
B. PHẦN NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN
II. THỰC TRẠNG
1. Thuận lợi - Khó khăn.
2. Thành công - Hạn chế.
3. Mặt mạnh - Mặt yếu.
4. Các nguyên nhân, các yếu tố tác động.
III. GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP
1. Nghiên cứu kỹ về nhiệm vụ, các yêu cầu của người GVCN .
2. Nghiên cứu đặc điểm phát triển tâm lý học lứa tuổi.
3. Nhận thức được hậu quả sự thiếu trách nhiệm của GVCN.
4. GVCN phải là người nắm rõ, nắm vững tình hình lớp chủ nhiệm.
5. Tiến hành làm sổ chủ nhiệm.
6. Ổn định nề nếp, xây dựng tập thể lớp.
7. Sắp xếp chỗ ngồi.
8. Xây dựng nội quy lớp học, thang điểm thi đua, tiêu chí đánh giá xếp loại
hạnh kiểm.
9. Phân công nhiệm vụ cụ thể.
10. Qui định về thưởng phạt.
11. Sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần.
12. Biện pháp của GVCN đối với tập thể lớp.
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
1
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
13. Thành lập những nhóm bạn giúp đỡ nhau.
14. Kết hợp tốt giữa GVCN với các lực lượng giáo dục khác.
a. Trao đổi với gia đình học sinh.
b. Phối hợp với BGH nhà trường.
c. Phối hợp với Giáo viên bộ môn.
d. Phối hợp với Đội TNTP HCM.
IV. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
C. PHẦN KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ
I. PHẦN KẾT LUẬN
II. NHỮNG KIẾN NGHỊ
D. TÀI LIỆU THAM KHẢO
E. Ý KIẾN ĐÁNH GIÁ CỦA HỘI ĐỒNG KHOA HỌC
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
2
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Trong tất cả các lĩnh vực, nhân tố con người sẽ quyết định cho mọi sự thành
công hay thất bại. Trong xu thế hội nhập quốc tế, giao lưu văn hóa ngày nay mỗi
con người chúng ta cần ra sức phấn đấu học tập để trở thành chủ nhân tương lai
của đất nước như Đảng ta đã xác định con người là tài sản quý giá và quan trọng
nhất, là nguồn lực lớn và cần thiết đối với quốc gia dân tộc. Trên cơ sở đó ngành
Giáo dục - Đào tạo đóng vai trò then chốt trong mọi hoạt động và người thầy đóng
vai trò quyết định cho sự nghiệp đào tạo thế hệ trẻ cho tương lai.
Ngày nay trong công cuộc đổi mới đất nước, tiếp cận với những tiến bộ về
khoa học - công nghệ đòi hỏi những người phục vụ trong công tác giáo dục phải
xác định rõ vai trò, trách nhiệm của mình là sự nghiệp trồng người. Những sản
phẩm của mình tạo ra nó sẽ quyết định cho cả một thế hệ. Do đó vai trò của người
thầy là nhân tố quan trọng để quyết định cho những sản phẩm mà mình tạo ra.
Người thầy là những người phục vụ trực tiếp trong lĩnh vực giáo dục để đào tạo,
rèn luyện cho thế hệ trẻ, trong đó giáo viên chủ nhiệm (GVCN) đóng vai trò quan
trọng đối với các cấp học nhất là cấp học phổ thông.
Đối với giáo dục phổ thông, người giáo viên chủ nhiệm lớp có vai trò quan
trọng trong việc giáo dục học sinh (HS). Ngoài việc trực tiếp giảng dạy ở lớp chủ
nhiệm, GVCN trước hết phải là nhà giáo dục, là người tổ chức các hoạt động giáo
dục, quan tâm tới từng học sinh, chăm lo đến việc rèn luyện đạo đức, hành vi,
những biến động về tư tưởng, nhu cầu, nguyện vọng của các em. Giáo viên chủ
nhiệm lớp bằng chính nhân cách của mình, là tấm gương tác động tích cực đến
việc hình thành các phẩm chất đạo đức, nhân cách của học sinh. Mặt khác, GVCN
còn là cầu nối giữa tập thể học sinh với các tổ chức xã hội trong và ngoài nhà
trường, là người tổ chức phối hợp các lực lượng giáo dục, Có thể nói vai trò xã
hội của người giáo viên chủ nhiệm trở nên lớn hơn nhiều so với chức năng của
người giảng dạy bộ môn.
Hơn nữa trên thực tế trường THCS Lê lợi đóng trên địa bàn xã Eakao của TP.
Buôn Ma Thuột, đây là một địa bàn rộng, dân cư nằm rải rác trong các thôn buôn.
Đa số người dân làm nông, số ít thì buôn bán ở xa nên ít có thời gian và điều kiện
để chăm sóc con cái. Học sinh trong lớp có độ tuổi không đồng đều, ngoài thời
gian học trên lớp các em phải làm rẫy giúp gia đình. Do đó càng khó khăn cho
những giáo viên làm công tác chủ nhiệm.
Xác định rõ vai trò của người giáo viên chủ nhiệm lớp, trong những năm qua,
Trường THCS Lê Lợi nói riêng và các nhà trường nói chung đã quan tâm nhiều
hơn đến công tác chủ nhiệm. Tuy nhiên để có một giải pháp tối ưu cũng như hiệu
quả của hoạt động chủ nhiệm lại là vấn đề chúng ta cần trao đổi.
Là một giáo viên đã nhiều năm làm công tác chủ nhiệm, đặc biệt là chủ nhiệm
học sinh lớp 9, với chút ít kinh nghiệm tích luỹ được qua thực tế công việc, tôi xin
được trao đổi cùng các đồng nghiệp về đề tài : “Một số kinh nghiệm trong công
tác chủ nhiệm lớp 9” ở trường THCS Lê Lợi mà tôi đã thực hiện trong những năm
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
3
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
qua, với mong muốn nâng cao hiệu quả của công tác chủ nhiệm lớp, góp phần
cùng nhà trường hoàn thành tốt mục tiêu giáo dục trong giai đoạn đổi mới đất nước
hiện nay.
II. MỤC TIÊU, NHIỆM VỤ ĐỀ TÀI :
1.Mục tiêu :
Trên cơ sở nghiên cứu lý luận và thực trạng vai trò của GVCN trong công tác
giáo dục đạo đức HS để đề ra những giải pháp, biện pháp nâng cao hiệu quả trong
công tác chủ nhiệm đặc biệt là chủ nhiệm HS lớp 9. Qua đó nhằm nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức HS , góp phần hạn chế tình trạng HS chán học, HS bỏ học,
bỏ tiết đi chơi điện tử
Bên cạnh đó phần nào giúp cho các thầy cô quan tâm hơn về vai trò, trách
nhiệm của mình đối với nghề nghiệp, đặc biệt là trong công tác chủ nhiệm, góp
phần xây dựng môi trường học tập: “Trường học thân thiện, học sinh tích cực”
bởi nghề dạy học là một nghề thiêng liêng cao cả như cố Thủ tướng Phạm Văn
Đồng đã nói : “Nghề dạy học là nghề cao cả nhất trong những nghề cao cả”.
2.Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Nghiên cứu về nhiệm vụ, các yêu cầu của người GVCN.
- Nhận thức về hậu quả của sự thiếu trách nhiệm của GVCN.
- Nghiên cứu đặc điểm phát triển tâm lý lứa tuổi học sinh lớp 9.
- Đưa ra những biện pháp cụ thể trong quá trình chủ nhiệm.
- Kết quả của quá trình thực hiện
- Rút ra bài học cho bản thân
- Những kiến nghị, đề xuất.
III. ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU: Học sinh lớp 9 của trường THCS Lê
Lợi- TP. Buôn Ma Thuột.
IV. GIỚI HẠN VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU:
1. Thời gian: Các năm học: 2009-2010; 2010-2011; 2011 -2012 và 2012-
2013.
2. Địa điểm: Trường THCS Lê Lợi thành phố Buôn Ma Thuột -Tỉnh Đăk Lăk.
3. Phạm vi nghiên cứu: Nghiên cứu việc nhận thức của người giáo viên khi
chủ nhiệm lớp và những công việc mà GVCN đã làm trong quá trình thực hiện
nhiệm vụ của mình.
V. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
4
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
+ Thu thập những thông tin lý luận về vai trò của người GVCN lớp trong
công tác giáo dục đạo đức HS trên các tập san giáo dục, các bài tham luận trên
Internet, qua tập huấn về công tác chủ nhiệm.
2. Phương pháp quan sát:
+ Quan sát hoạt động học và sinh hoạt tập thể của HS.
3. Phương pháp điều tra:
+ Ghi những thông tin liên quan, trò chuyện, trao đổi với các GVBM, HS, hội
cha mẹ học sinh (CMHS), bạn bè và hàng xóm của HS.
4. Phương pháp tổng kết kinh nghiệm:
+ Tham khảo những bản báo cáo, tổng kết hàng năm của nhà trường.
+ Tham khảo kinh nghiệm của các trường bạn.
+ Tham khảo những kinh nghiệm của các giáo viên chủ nhiệm lớp khác.
5. Phương pháp thử nghiệm:
+ Thử áp dụng các giải pháp vào công tác giáo dục đạo đức học sinh ở:
- Lớp 9E của trường THCS Lê Lợi - Năm học 2009-2010.
- Lớp 9D của trường THCS Lê Lợi - Năm học 2010-2011.
- Lớp 9D của trường THCS Lê Lợi - Năm học 2011-2012.
- Lớp 9A của trường THCS Lê Lợi năm học 2012-2013.
B. PHẦN NỘI DUNG ĐỀ TÀI:
I. CƠ SỞ LÝ LUẬN ĐỂ NGHIÊN CỨU:
Giáo dục là quá trình toàn vẹn hình thành nhân cách, được tổ chức có mục
đích, có kế hoạch, thông qua hoạt động và quan hệ giữa nhà giáo dục và người
được giáo dục nhằm chiếm lĩnh kinh nghiệm xã hội của loài người. Giáo dục là
quá trình tác động tới thế hệ trẻ về đạo đức, tư tưởng, hành vi nhằm hình thành
niềm tin, lý tưởng, động cơ, thái độ, hành vi, thói quen ứng xử đúng đắn trong xã
hội. Khi bàn về vai trò yếu tố giáo dục trong sự phát triển nhân cách con người,
Bác Hồ đã viết trong bài thơ “Nửa đêm” (trích “Nhật ký trong tù”):
“Hiền dữ phải đâu là tính sẵn
Phần nhiều do giáo dục mà nên”
Theo quan niệm của Hồ Chí Minh con người ta khi mới sinh ra vốn bản chất
là tốt, nhưng chỉ sau do ảnh hưởng của giáo dục và môi trường sống cùng sự phấn
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
5
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
đấu, rèn luyện của mỗi cá nhân mà hình thành những con người thiện, ác khác
nhau. Theo Người con người sinh ra bản chất là tốt, song trong xã hội luôn có thiện
và có ác nên trong bản thân mỗi con người cũng có thiện và ác. Cái ác có là do ảnh
hưởng của xã hội và sự biến đổi của mỗi người. Do đó, giáo dục làm một nhiệm vụ
vô cùng cần thiết là rèn luyện, biến đổi dần dần tính cách con người, hướng người
ta đến sự hoàn thiện của một nhân cách tốt đẹp, xây dựng một xã hội với những
con người có ích và hướng thiện.
Chính vì lẽ đó, Đảng và Nhà nước ta đã xác định sự nghiệp trồng người
không chỉ là sự nghiệp của toàn nhân loại nói chung mà còn của toàn Đảng, toàn
dân ta nói riêng. Đối với nước ta, giáo dục được xác định là “Quốc sách hàng
đầu”, là vô cùng quan trọng và cấp thiết bởi sự thành đạt của một con người, sự
phát triển của một thế hệ, sự hưng thịnh của đất nước đều phụ thuộc vào kết quả
của hoạt động giáo dục “Vì lợi ích mười năm trồng cây, vì lợi ích trăm năm
trồng người”. Hơn thế, trong một thời đại hội nhập kinh tế, thời đại công nghệ
thông tin phát triển như vũ bão hiện nay thì giáo dục lại vô cùng cần thiết. Làm thế
nào để những người chủ tương lai của đất nước có đủ đức lẫn tài? Làm thế nào để
sự nghiệp giáo dục mang lại hiệu quả tốt? Đây chính là trách nhiệm chung của toàn
xã hội, của tất cả những người làm công tác giáo dục, đặc biệt là của người giáo
viên chủ nhiệm lớp - người trực tiếp và thường xuyên nhất tiếp xúc với các em học
sinh. Bởi vậy, người gần gũi nhiều nhất với các em học sinh, người luôn ở bên
cạnh giải đáp mọi khó khăn thắc mắc của các em, người mà các em kính trọng và
yêu quí nhất, người mà được các em xem như là cha là mẹ không ai khác chính là
người giáo viên chủ nhiệm lớp.
Là một giáo viên chủ nhiệm lớp tôi rất mong muốn học trò của mình là những
con ngoan, trò giỏi, tài đức vẹn toàn để sau này lớn lên các em tự tin, năng động,
bản lĩnh bước vào đời, trở thành những người công dân có ích cho xã hội.
Về bản thân, tôi rất mong muốn mình là người đồng nghiệp được tin yêu,
được phụ huynh tin tưởng khi gửi gắm con em mình đến để giáo dục, dạy dỗ, góp
phần nâng cao chất lượng giáo dục của trường THCS Lê lợi nói riêng và của TP.
Buôn Ma Thuột nói chung.
II. THỰC TRẠNG VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU:
1. Thuận lợi - Khó khăn:
a. Thuận lợi:
- Giáo viên chủ nhiệm nhận được sự chỉ đạo, quan tâm sâu sát của chi bộ
Đảng, của Ban Giám Hiệu, của Công đoàn giáo dục cơ sở cùng sự giúp đỡ của tất
cả các ban ngành trong hội đồng sư phạm nhà trường.
- Giáo viên chủ nhiệm năng nổ, thích học hỏi, tìm tòi sáng tạo, là người trực
tiếp giảng dạy môn Toán nên thời gian tiếp xúc với lớp chủ nhiệm nhiều (4 tiết/ 1
tuần).
- Đội ngũ các thầy cô giáo bộ môn nhiệt tình, yêu nghề và trách nhiệm cao,
chuyên môn vững vàng.
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
6
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
- Đội ngũ cán sự lớp tập trung những thành viên khá tích cực, ham hoạt động.
- Hầu hết HS của trường đều nằm trên địa bàn xã.
b. Khó khăn:
+ Hầu hết các em ở trên địa bàn xã nhưng nhà đều ở xa trường và nằm rải rác
trên các thôn buôn, phương tiện đi lại không có chủ yếu là đi bộ. Nhiều em gia
đình hết sức khó khăn, ngoài giờ học trên lớp các em phải đi làm rẫy giúp bố mẹ,
ít dành thời gian cho việc học.
+ Trường đóng trên địa bàn dân cư rất phức tạp, trình độ dân trí thấp, có nhiều
Dân tộc sinh sống ( Kinh, Êđê, Tày, Nùng, Mường, Thái) nên có sự bất đồng về
ngôn ngữ và phong tục tập quán, đa số người dân sống theo tập quán của dân tộc
mình.
+ Chất lượng đầu vào thấp, trình độ học sinh trong lớp chủ yếu ở mức trung
bình -yếu nhiều. Độ tuổi của các em chênh lệch nhiều nên khó có sự đồng nhất
trong giáo dục.
+ Đa số học sinh chưa có ý thức tự học.
+ Đa số phụ huynh học sinh phải bươn trải cuộc sống, ít có điều kiện để quan
tâm chăm sóc con cái.
+ Khuôn viên nhà trường gần đường giao thông.
+ Đầu năm khi tôi được Ban Giám Hiệu nhà trường phân công chủ nhiệm có
nhiều em lười học, ham chơi game, thường hay trốn học ảnh hưởng đến kết quả thi
đua của lớp. Có nhiều học sinh năm trước bỏ học hoặc không đậu tốt nghiệp xin đi
học lại, nhiều HS có hoàn cảnh khó khăn.
Cụ thể:
- Lớp 9E của trường THCS Lê Lợi đầu năm học 2009-2010 có 5 HS thường
ham chơi điện tử, 1 HS năm trước bỏ học xin học lại, 3 HS có hoàn cảnh đặc biệt
khó khăn, tập thể lớp năm lớp 8 xếp loại Trung bình.
- Lớp 9D của trường THCS Lê Lợi đầu năm học 2010-2011 có 2 HS thường
ham chơi điện tử, 1 HS năm trước không đậu tốt nghiệp xin học lại, 2 HS có hoàn
cảnh đặc biệt khó khăn, 1 HS mồ côi cha mẹ, tập thể lớp năm lớp 8 xếp Tiên tiến
- Lớp 9D của trường THCS Lê Lợi đầu năm học 2011-2012 có 4 HS thường
ham chơi điện tử, 2 HS năm trước bỏ học xin học lại, 4 HS có hoàn cảnh đặc biệt
khó khăn , tập thể lớp năm lớp 8 xếp loại Khá .
- Lớp 9A của trường THCS Lê Lợi đầu năm học 2012-2013có 4 HS thường
ham chơi điện tử, 3 HS năm trước không đậu tốt nghiệp xin học lại, 4 HS có hoàn
cảnh đặc biệt khó khăn, tập thể lớp năm lớp 8 xếp loại Trung bình.
2- Thành công- Hạn chế
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
7
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
a.Thành công:
Trong những năm gần đây, sự phát triển kinh tế - xã hội đã mang lại không ít
những thuận lợi cho công tác chủ nhiệm trong nhà trường. Sự quan tâm đầu tư của
Đảng, nhà nước cùng với sự hỗ trợ tích cực từ phía xã hội. Cơ sở vật chất, trang
thiết bị giáo dục của nhà trường ngày một khang trang, đầy đủ, đảm bảo cho việc
dạy và học. Mô hình ít con, kinh tế ngày càng được cải thiện đã tạo thuận lợi cho
trẻ em được quan tâm và chăm sóc tốt hơn. Bên cạnh đó, sự phát triển như vũ bão
của khoa học công nghệ, đặc biệt là công nghệ thông tin đã hỗ trợ cho giáo viên và
phụ huynh trong việc liên lạc, trao đổi, nắm bắt nhanh những thông tin cần thiết
trong phối hợp giáo dục; đồng thời hỗ trợ tích cực cho hoạt động dạy của giáo viên
trong những giờ lên lớp, trong những hoạt động tập thể khiến học sinh thấy hứng
thú hơn. Sự phối kết hợp giữa các tổ chức đoàn thể trong và ngoài nhà trường ngày
càng trở nên chặt chẽ.
b. Hạn chế:
Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi kể trên, công tác chủ nhiệm lớp còn gặp
không ít những khó khăn, thách thức. Trong thời đại khoa học công nghệ và kinh
tế thị trường hiện nay, ngoài những tiện ích to lớn mà nó mang đến cho nhân loại
thì kèm theo đó là hàng loạt các tác động tiêu cực đến đối tượng học sinh: xu
hướng đua đòi chưng diện theo trang phục, mái tóc của các ca sĩ, diễn viên trong
phim ảnh không lành mạnh và đặc biệt là game online. Chính những vấn đề này
ảnh hưởng không ít đến việc học tập, việc hình thành nhân cách, đạo đức của học
sinh và gây ra rất nhiều khó khăn cho giáo viên chủ nhiệm trong công tác giáo dục
đạo đức học sinh.
3- Mặt mạnh - Mặt yếu:
a/ Mặt mạnh:
Được sự quan tâm của các cấp lãnh đạo nên trong những năm qua GVCN đã
được tập huấn một số chuyên đề về công tác chủ nhiệm, chuyên đề về rèn kỹ năng
sống cho HS, chuyên đề về phương pháp kỷ luật HS tích cực Nhiều GVCN đã
có những kết quả tốt trong quá trình chủ nhiệm.
b. Mặt yếu:
Tuy nhiên hiệu quả công tác chủ nhiệm của nhiều GV hiện nay chưa cao như
còn để HS bỏ học nhiều, chưa ngăn chặn được tình trạng HS trốn tiết đi chơi điện
tử, HS nghỉ học không phép nhưng GVCN cũng không biết lý do vì sao? Nhiều
GVCN còn chưa hiểu nhiều về tâm tư nguyện vọng của các em để từ đó có biện
pháp giáo dục phù hợp
4/ Các nguyên nhân, các yếu tố tác động:
Nguyên nhân chủ yếu là do nhiều đơn vị kinh doanh chỉ chú ý đến lợi nhuận,
hầu hết các điểm truy cập Internet đều trang bị những trò chơi bạo lực thu hút học
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
8
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
sinh. Vì thế, hiện tượng trốn tiết, bỏ học để chơi game là điều không tránh khỏi.
Không những thế, hậu quả do những tác động của những trò chơi nguy hiểm này
dẫn đến các hành vi bạo lực khôn lường.
Đây là lứa tuổi phức tạp, các em thích khám phá những cái hay, cái mới
nhưng các em chưa lường trước được hậu quả xấu xảy ra.
Mặt khác, nhiều gia đình do quá bận rộn với công việc nên thời gian dành cho
việc giáo dục con cái không nhiều, gần như phó mặc cho nhà trường và xã hội,
thậm chí cung cấp tiền bạc dư thừa không nghĩ đến hậu quả. Nhiều phụ huynh chỉ
gặp gỡ trao đổi với GVCN trong ba buổi họp phụ huynh trong một năm học, còn
chủ yếu là trao đổi qua điện thoại trong những trường hợp cần thiết. Trẻ thiếu thốn
tình cảm, thiếu sự quan tâm của gia đình, dễ bị kẻ xấu lôi cuốn sa ngã. Một số em
do được chiều chuộng và chăm sóc quá chu đáo nên nảy sinh tính ích kỉ, ương
bướng, khó bảo.
Hơn nữa, công tác chủ nhiệm chủ yếu là kiêm nhiệm, thực tế hiện nay chưa
có một khoá đào tạo chính thức nào cho GVCN. Chính vì vậy, không nhiều GVCN
thực sự có năng lực, làm chủ nhiệm chủ yếu bằng kinh nghiệm của bản thân, cộng
với trao đổi học hỏi trong nhà trường. Bên cạnh đó, số tiết dành cho GVCN còn
quá ít, chỉ 4 tiết trên tuần, chưa tương xứng công sức giáo viên đầu tư vào công tác
chủ nhiệm, dẫn đến nhiều giáo viên chưa hăng say với công tác chủ nhiệm. Nội
dung chương trình giảng dạy còn nặng về kiến thức thuần tuý, số tiết giành cho
giáo dục công dân, giáo dục đạo đức học sinh còn quá ít, trong khi xã hội ngày
càng phát triển. Hơn nữa ở lứa tuổi này, tâm sinh lí của các em đang phát triển
mạnh, các em ngày càng có nhiều nhu cầu hiểu biết, tìm tòi, bắt chước, thích giao
lưu, đua đòi, thích sự khẳng định mình , trong khi kiến thức về xã hội, gia đình,
sự hiểu biết về pháp luật còn hạn chế, nên chiều hướng học sinh hư, lười học, hiện
tượng bỏ giờ, trốn tiết, vi phạm pháp luật, vi phạm đạo đức ngày càng nhiều.
Tuy nhiên, cũng phải nhìn nhận những thiếu sót về phía đội ngũ giáo viên chủ
nhiệm. Một bộ phận giáo viên chưa thật nhiệt tình, một phần do công việc giảng
dạy chiếm nhiều thời gian, hiệu quả công tác chủ nhiệm ít nhiều bị ảnh hưởng. Một
thiếu sót khác là nhiều giáo viên chủ nhiệm tiến hành công việc khá cảm tính, chưa
có phương pháp chủ nhiệm sáng tạo thích hợp. Có người quá nghiêm khắc, có
người quá dễ dãi. Người nghiêm khắc gò ép học sinh theo khuôn khổ một cách
máy móc. Và như thế, về mặt tâm lí, cả giáo viên và học sinh đều như bị áp lực.
Người dễ dãi thì lại buông lỏng công tác quản lí, thiếu quan tâm sâu sát. Thực tế,
nhiều khi giữa thầy cô chủ nhiệm và học sinh không phải bao giờ cũng tìm được
tiếng nói chung.
III- CÁC GIẢI PHÁP, BIỆN PHÁP
Để khắc phục những khó khăn trên trong công tác chủ nhiệm không phải là
điều dễ dàng và đơn giản. Tuy nhiên, tôi xin được đưa ra một số giải pháp, biện
pháp để các đồng nghiệp cùng chia sẻ.
1. Trước hết tôi nghiên cứu kỹ về nhiệm vụ, các yêu cầu của người GVCN
cụ thể là:
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
9
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
a. Nhiệm vụ của người GVCN: Được quy định trong các văn bản pháp lý của
Bộ GD & ĐT là:
- Tìm hiểu và nắm vững HS trong lớp về mọi mặt để có biện pháp tổ chức
giáo dục sát đối tượng, nhằm thúc đẩy sự tiến bộ của mọi HS.
- Cộng tác chặt chẽ với gia đình HS, chủ động phối hợp với các giáo viên bộ
môn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí
Minh, các tổ chức xã hộ có liên quan trong hoạt động giảng dạy và giáo dục HS
của lớp.
- Nhận xét đánh giá và xếp loại HS cuối kỳ và cuối năm học, đề nghị khen
thưởng và kỷ luật HS, đề nghị danh sách học sinh được lên lớp thẳng, phải kiểm
tra lại, phải rèn luyện thêm về hạnh kiểm trong kỳ nghỉ hè, phải ở lại lớp, hoàn
thành việc ghi vào sổ điểm và học bạ.
- Báo cáo thường kỳ hoặc đột xuất về tình hình của lớp với các bộ phận có
liên quan.
b. Các yêu cầu đối với GVCN lớp hiện nay:
Thứ nhất là về đạo đức nghề nghiệp, người GVCN phải đảm bảo những yêu
cầu về đạo đức, nhân cách đã được quy định trong các văn bản cụ thể:
Điều 75 . Về “các hành vi nhà giáo không được làm” đã quy định:
Nhà giáo không được có các hành vi sau đây:
- Xúc phạm danh dự, nhân phẩm, xâm hại thân thể người học.
- Gian lận trong tuyển sinh, thi cử, cố ý đánh giá sai kết quả học tập, rèn luyện
của người học.
- Xuyên tạc nội dung giáo dục.
Năm 2008 Bộ GD & ĐT ban hành Quy định đạo đức nhà giáo trong đó:
Điều 3: Phẩm chất chính trị:
- Chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, pháp
luật của Nhà nước; thi hành nhiệm vụ đúng theo quy định của pháp luật. Không
ngừng học tập, rèn luyện nâng cao trình độ lý luận chính trị để vận dụng vào hoạt
động giảng dạy, giáo dục và đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ được giao.
- Có ý thức tổ chức kỷ luật, chấp hạnh nghiêm sự điều động, phân công của tổ
chức, có ý thức tập thể, phấn đấu vì lợi ích chung.
- Gương mẫu thực hiện nghĩa vụ công dân, tích cực tham gia các hoạt động
chính trị, xã hội.
Điều 4: Đạo đức nghề nghiệp:
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
10
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
- Tâm huyết với nghề nghiệp, có ý thức giữ gìn danh dự, lương tâm nhà giáo,
có tinh thần đoàn kết, thương yêu, giúp đỡ đồng nghiệp trong cuộc sống và trong
công tác, có lòng nhân ái, bao dung, độ lượng, đối xử hòa nhã với người học, đồng
nghiệp, sẵn sàng giúp đỡ, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người
học, đồng nghiệp và cộng đồng.
- Tận tụy với công việc, thực hiện đúng điều lệ, quy chế, nội quy của đơn vị,
nhà trường, của ngành.
- Công bằng trong giảng dạy và giáo dục, đánh giá đúng thực chất, năng lực
của người học, thực hành tiết kiệm, chống bệnh thành tích, chống tham nhũng,
lãng phí.
- Thực hiện phê bình và tự phê bình thường xuyên, nghiêm túc, thường xuyên
học tập nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ, ngoại ngữ, tin học để hoàn thành
tốt nhiệm vụ được giao, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của sự nghiệp giáo dục.
Điều 6 : Giữ gìn, bảo vệ truyền thống đạo đức nhà giáo:
- Không lợi dụng chức vụ, quyền hạn để thực hiện hành vi trái pháp luật,
không gây khó khăn, phiền hà đối với người học và nhân dân.
- Không gian lận, thiếu trung thực trong học tập, nghiên cứu khoa học và thực
hiện nhiệm vụ giảng dạy, giáo dục.
- Không trù dập, chèn ép và có thái độ thiên vị, phân biệt đối xử, thành kiến
người học; không tiếp tay, bao che cho những hành vi tiêu cực trong giảng dạy, học
tập và rèn luyện của người học và đồng nghiệp.
- Không xâm phạm thân thể, xúc phạm danh dự, nhân phẩm của người học,
đồng nghiệp, người khác. Không làm ảnh hưởng đến công việc, sinh hoạt của đồng
nghiệp và của người khác.
- Không tổ chức dạy thêm, học thêm trái với quy định.
- Không hút thuốc lá, uống rượu bia trong công sở, trong trường học và nơi
không được phép khi thi hành nhiệm vụ giảng dạy và tham gia các hoạt động giáo
dục của nhà trường.
- Không sử dụng điện thoại di động và làm việc riêng trong các cuộc họp,
trong khi lên lớp, học tập, coi thi, chấm thi.
- Không gây bè phái, cục bộ địa phương, làm mất đoàn kết trong tập thể và
trong sinh hoạt tại cộng đồng.
- Không được sử dụng bục giảng làm nơi tuyên truyền, phổ biển những nội
dung trái với quan điểm, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
11
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
- Không trốn trách trách nhiệm, thoái thác nhiệm vụ , tự ý bỏ việc, không đi
muộn về sớm, bỏ giờ, bỏ buổi dạy, cắt xén, dồn ép chương trình, vi phạm quy chế
chuyên môn làm ảnh hưởng đến kỷ cương, nề nếp của nhà trường.
- Không tổ chức, tham gia các hoạt động liên quan đến tệ nạn xã hội.
Thứ hai: Phải thu thập và xử lý thông tin đa dạng về lớp chủ nhiệm để xây
dụng hồ sơ học sinh và lập kế hoạch phát triển tập thể.
Thứ ba: GVCN phải biết lập kế hoạch năm học và kế hoạch giáo dục ngắn
hạn.
Thứ tư: Phải biết xây dựng tập thể HS lớp chủ nhiệm.
Thứ năm: Biết tổ chức các hoạt động giáo dục và các hình thức giao lưu đa
dạng.
Thứ sáu: Phải phát hiện kịp thời và ngăn ngừa những xung đột trong lớp.
Thứ bảy: Đánh giá kết quả tu dưỡng, học tập và sự tiến bộ của HS về các mặt
giáo dục theo quy định.
Thứ tám: Phải phối hợp tốt với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà
trường.
Thứ chín: Phải biết cập nhật hồ sơ công tác chủ nhiệm và hồ sơ học sinh bằng
công nghệ thông tin.
2. Tôi nghiên cứu đặc điểm phát triển tâm lý học lứa tuổi :
Học sinh THCS, đặc biệt là HS lớp 9- lứa tuổi có nhiều thay đổi mạnh mẽ về
thể chất, sức khỏe và tâm sinh lý, các em dễ thay đổi tình cảm, hành vi, hay nóng
vội hoặc buồn chán. Mâu thuẫn giữa ý muốn thoát khỏi sự giám sát của bố mẹ, của
thầy cô, muốn khẳng định mình trong gia đình và ngoài xã hội khi trong mắt bố mẹ
và thầy cô các em vẫn còn là “trẻ con” đã nảy sinh những xung đột.
3. Tôi nhận thức được hậu quả sự thiếu trách nhiệm của GVCN:
Khi đảm nhận vai trò này, nếu GVCN không làm hết trách nhiệm, không tâm
huyết với nghề; thiếu quan tâm sâu sát, đối xử không công bằng, không tôn trọng
HS, không xử lý tốt các tình huống trước những biểu hiện dù là nhỏ của HS có thể
dẫn đến hậu quả khôn lường như ảnh hưởng đến tương lai, thậm chí sự sống còn
của HS.
Trên cơ sở những nghiên cứu về nhiệm vụ, các yêu cầu của người GVCN,
nghiên cứu đặc điểm phát triển tâm lý học lứa tuổi và nhận thức hậu quả sự thiếu
trách nhiệm của GVCN. Trong quá trình làm công tác chủ nhiệm, ngoài các yêu
cầu phải làm theo quy định, tôi đã đưa ra một số biện pháp sau:
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
12
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
4. Tiếp đó người GVCN phải là người nắm rõ, nắm vững tình hình lớp
chủ nhiệm:
Muốn giáo dục học sinh thì phải hiểu được tâm tư tình cảm nguyện vọng của
các em. Nhưng làm thế nào để hiểu được những đều ấy một cách tường tận? Theo
tôi đó là tiếp cận với lớp chủ nhiệm nghĩa là chúng ta phải tiếp xúc gần gũi trò
chuyện tìm hiểu về hoàn cảnh, đặc điểm tâm sinh lí, tính tình, sở thích … của các
em. Vì vậy trước tiên khi phụ trách một lớp tôi đã tìm hiểu học sinh qua các bước
sau:
Bước 1: Điều tra lí lịch học sinh qua phiếu Sơ yếu lí lịch vào tuần đầu tiên của
năm học mới với các nội dung trong mẫu sau:
SƠ YẾU LÍ LỊCH HỌC SINH
1. Họ và tên học sinh:……………….……Giới tính: …….Đã kết nạp:
2. Ngày…. tháng…. năm sinh…… Dân tộc:… … Tôn giáo:……….
3. Nơi sinh:
4. Quê quán:
5. Hộ khẩu thường trú:
6.Hiện nay đang sống cùng với: tại địa
chỉ
7. Họ tên cha: …………………. Năm sinh :
Nghề nghiệp:……… Nơi làm việc: ………….
8. Họ tên mẹ : …………………. Năm sinh :
Nghề nghiệp:……… Nơi làm việc: ………….
9. Là con thứ trong gia đình gồm có anh chị em
10. Họ tên, năm sinh, nghề nghiệp, nơi làm việc của các anh chị em ruột:
11. Điều kiện kinh tế gia đình thuộc diện: ………Thuộc đối tượng:…….
12. Xếp loại học lực, hạnh kiểm, chức vụ đã làm của các năm học trước :
Lớp 6: Học lực:……Hạnh kiểm:……Chức vụ đã làm: …………
Lớp 7: Học lực:……Hạnh kiểm:……Chức vụ đã làm: …………
Lớp 8: Học lực:……Hạnh kiểm:……Chức vụ đã làm: …………
Lớp 9 (Trường hợp ở lại lớp): Học lực: … … Hạnh kiểm:… …
13. Chiều cao: , cân nặng: , tình trạng sức khỏe:
14. Năng khiếu:……………… sở thích: … …………
15. Những môn học em đã đạt kết kết quả cao
16. Những môn học mà em học yếu:
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
13
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
17. Ở nhà em thường học bài vào thời gian nào:
18. Ngoài giờ học em thường làm gì để giúp đỡ gia đình:
17. Kể tên 5 bạn thân hiện nay (Nêu rõ họ tên, năm sinh, nghề nghiệp, nơi ở)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
18. Chỉ tiêu phấn đấu của em trong năm học này:
Học lực:……………………….; Hạnh kiểm: ……………….
19. Em có ý kiến, đề nghị gì với GVCN và nhà trường:
20. Khi cần liên hệ theo địa
chỉ
Hoặc số - Điện thoại bàn ở nhà:
- Điện thoại của bố:
- Điện thoại của mẹ:
- Nhờ người khác ( ghi rõ tên, số điện thoại và chức
danh người nhờ):
Buôn Ma Thuột, ngày tháng năm
Chữ ký và họ tên của bố Chữ ký và họ tên của mẹ Chữ ký và họ tên của HS
Kính mong quý phụ huynh kiểm tra lại các thông tin cho các em và ký, ghi họ tên
của mình vào ô phía trên. Phụ huynh lưu lại tên và số điện thoại của GVCN để
tiện việc liên hệ:
Họ tên GVCN lớp: : Khắc Thị Hương
Điện thoại GVCN : - Nhà riêng: - Di động:
Qua sơ yếu lý lịch ở trên tôi đã tìm hiểu được cơ bản các thông tin về HS mà
mình chủ nhiệm như thành phần gia đình, HS có hoàn cảnh khó khăn về kinh tế,
địa bàn cơ trú, học lực, hạnh kiểm, năng khiếu, Từ đó giáo viên sẽ phân luồng
đối tượng HS và tìm biện pháp giáo dục phù hợp với từng đối tượng. Và đặc biệt là
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
14
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
tôi đã lưu được nét chữ của từng HS, từng phụ huynh để tiện cho việc giáo dục tính
trung thực của HS trong năm học.
Ví dụ: Cuối tháng 10 của năm học 2009-2010, do vi phạm nhiều khuyết điểm
nên tôi đã yêu cầu em Bùi Thị Cúc về nhà viết bản tường trình, trình bày lại những
khuyết điểm và nguyên nhân dẫn đến khuyết điểm của mình, hướng sửa chữa trong
thời gian tới. Và tôi yêu cầu em đưa bản tường trình này cho phụ huynh ký xác
nhận để nộp lại cho GVCN. Nhưng khi nhận bản tường trình từ HS tôi kiểm tra lại
chữ viết, chữ ký của phụ huynh trong bản tường trình xem có giống với trong sơ
yếu lý lịch mà tôi đã lưu từ đầu năm hay không? Thật bất ngờ khi tôi phát hiện ra
chữ ký trong bản tường trình không phải là chữ ký của phụ huynh. Vậy là tôi đã
gặp riêng em để tìm hiểu nguyên nhân, em đã thú nhận với tôi do thời gian qua em
mải chơi, không chú tâm vào bài vở, lại sợ bố mẹ biết chuyện nên đã nhờ bác hàng
xóm ký hộ. Qua sự việc này tôi đã khuyên bảo em rất nhiều điều, em đã ân hận và
hứa với tôi là từ nay không mắc lỗi như vậy nữa. Và cũng từ đó em tiến bộ hẳn lên,
trong các tháng tiếp sau em không vi phạm nữa.
Bước 2:
Để kiểm tra độ chính xác của các thông tin mà tôi thu thập được qua phiếu
điều tra tôi cố gắng tìm hiểu thông qua nhiều kênh khác nhau như từ bạn bè, người
quen, chính quyền địa phương, đến thăm gia đình một số học sinh,… Qua đó sẽ
hiểu biết cụ thể hơn, chi tiết hơn hoàn cảnh gia đình các em. Từ đó tôi có những
hình thức, những biện pháp giáo dục linh hoạt phù hợp với từng em bởi giáo dục
không phải là một công thức chung có sẵn. Bên cạnh đó tôi còn xem học bạ những
năm trước, trò chuyện với GVCN của năm trước, liên hệ các GVBM trong lớp
cũng như các giáo viên khác để có thêm những thông tin chính xác về các em.
Ví dụ: Trong năm học 2011-2012 qua thu thập thông tin tôi biết được em
Hoa Hồng Thái bị bố mẹ bỏ rơi từ nhỏ, em ở với ông bà nội ở ngoài Thanh Hóa
nhưng do mải chơi nên em đã bỏ học, được dì cho vào trong này vừa đi làm vừa đi
học lại. Kết quả khảo sát đầu năm 2 môn Toán và Văn em đều thấp, nhưng qua
những giờ học của em ở trên lớp tôi thấy em rất thông minh, những kiến thức nào
em không biết tôi chỉ cần giảng sơ là em đã nắm được, vậy là tôi đã nhờ một bạn
học khá nhà ở gần nhà Thái kèm cặp bạn thêm , đồng thời tôi đã đến nhà của dì
bạn nói dì tạo điều kiện về thời gian để em được được đến lớp học phụ đạo thêm
vào 2 buổi chiều mỗi tuần. Tiếp đó tôi đã đề nghị với nhà trường miễn các khoản
đóng góp cho em, vận động các quỹ để hỗ trợ thêm cho em. Và rồi Thái học tiến bộ
hẳn lên trong sự vui mừng của mọi người.
5. Tiến hành làm sổ chủ nhiệm:
Sổ chủ nhiệm được xem là nhật kí của lớp. Nó ghi lại kết quả học tập, những
diễn biến trong lớp trong suốt một năm học vì vậy khi làm sổ chủ nhiệm tôi thật
thận trọng, tôi ghi đầy đủ các chi tiết theo mẫu, trong đó tôi chú ý nhất là:
- Sơ đồ chỗ ngồi.
- Danh sách cán bộ lớp.
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
15
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
- Tên giáo viên bộ môn (Địa chỉ - số điện thoại).
- Nội quy trường lớp.
- Theo dõi kết quả thi đua.
- Theo dõi học sinh cá biệt.
- Theo dõi mọi mặt từng học sinh theo định kỳ.
- Nhật ký chi tiết những lần trao đổi với phụ huynh HS.
6. Ổn định nề nếp, xây dựng tập thể lớp tự quản tích cực:
Ở lứa tuổi THCS, thiết nghĩ các em có thể phát huy khả năng tự quản, phát
huy trách nhiệm của bản thân, trong mọi công việc trên tinh thần dân chủ, tôi luôn
tôn trọng tin tưởng và giáo dục cho các em ý thức tự giác, tích cực phê bình và tự
phê bình. Kích thích tính tự trọng và tình đoàn kết, giúp đỡ lẫn nhau cùng tiến bộ ở
mỗi học sinh.
Để xây dựng một tập thể tự quản tốt, muốn ổn định nề nếp học tập thì cần có
đội ngũ cán bộ, cán sự lớp năng động sáng tạo, trách nhiệm. Vì lẽ đó bầu ban cán
sự lớp là một việc cần phải suy nghĩ tính toán không phải học sinh nào cũng đảm
nhiệm được.
Ví dụ: Đầu năm học 2012-2013 trong buổi sinh hoạt lớp và hoạt động ngoài
giờ đầu năm, trên cở sở đã tìm hiểu kỹ về HS tôi đã cho lớp thảo luận đi đến biểu
quyết để chọn ra những HS có đủ năng lực, phẩm chất đạo đức để bầu làm các
công việc sau:
* Bầu ban cán sự lớp gồm :
Lớp trưởng: Đinh Thị Huyền Diệu
Lớp Phó học tập: Phương Thị Thảo
Lớp phó Lao động - Kỉ luật: Đinh Ngọc Nam
Lớp phó Văn thể mỹ: Đinh Thị Xuân Thi
Thủ quỹ: Lê Thị Ngọc Ánh
Đội cờ đỏ: Huỳnh Ngọc Trường và Bùi Hữu Thế
* Bầu tổ trưởng: * Bầu tổ phó
Tổ 1: Lê Thị Ngọc Ánh Đinh Ngọc Nam
Tổ 2: Y Tuệ Êban Vũ Thị Thoa
Tổ 3: H’ Cel Niê Nguyễn Tấn Thành
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
16
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
Tổ 4: Lê Thị Hậu. Nguyễn Thị Mỹ Hạnh
* Bầu Ban Cán sự phụ trách bộ môn:
Cán sự môn Văn: Đinh Thị Huyền Diệu.
Cán sự môn Toán: Đinh Ngọc Nam.
Cán sự môn Anh: Lê Thị Hậu
* Chức danh khác: Cử ra một bạn quản lý toàn bộ tài sản trong lớp như rèm
cửa , tắt quạt, điện trước khi ra về.
7. Sắp xếp chỗ ngồi: Trên cơ sở nghiên cứu kỹ sơ yếu lý lịch của từng em, từ
kết quả bầu ban cán sự lớp, bầu tổ trưởng, tổ phó nên khi xếp chỗ ngồi tôi đã:
Chú ý các em có nhu cầu về tai mắt (HS cận thị: Đoàn Đắc Ngọc Anh)
Chú ý tới vóc dáng chiều cao, giới tính, học lực (Thấp ngồi trước, cao ngồi
sau; xen kẽ HS Giỏi - Yếu, Khá - Trung bình ngồi cùng bàn; Tỉ lệ Giỏi, Khá, Trung
bình, Yếu ở các tổ đều nhau).
Chú ý phân đều chỗ ban cán sự lớp, những em có cùng khuyết điểm.
Ví dụ: Trong năm học 2010 - 2011 em Y Quang Niê là một học sinh chậm,
trầm, học yếu, thụ động trong mọi hoạt động. Năm trước đang học giở lớp 9 thì bỏ
học, năm nay xin đi học lại. Qua trao đổi với các thầy cô năm trước thì các giờ học
em hay uể oải, nằm dài trên bàn, không chú ý, không chịu phát biểu ý kiến xây
dựng bài. Các bài kiểm tra đều là điểm yếu kém. Giáo viên bộ môn tâm sự với tôi:
“Em thường xuyên không học bài, không làm bài tập”. Thế nên sang lớp 9 này, tôi
chú ý đến em nhiều hơn , tôi gặp riêng em để tìm hiểu lí do cũng như tôi biết được
trước đó là do em học yếu từ đầu cấp, kiến thức bị hỏng nhiều nên không thể theo
kịp bạn bè đâm ra chán nản, lười học. Tôi đã xếp em ngồi cạnh em Hùng (là lớp
phó Lao động kỉ luật, đồng thời là một học sinh có trách nhiệm và có học lực rất
khá của lớp) kèm cặp và giao trách nhiệm cho em Hùng làm sao phải giúp bạn tiến
bộ. Vì vậy, bằng khả năng và trách nhiệm của mình em Hùng đã từ từ giúp em Y
Quang tiến bộ dần lên. Đến lớp Y Quang siêng học hơn, những bài kiếm tra dần
dần đạt được điểm trên trung bình. Nhờ đó, trong cuối năm học 2010 - 2011 học
lực của em Y Quang được xếp loại: Trung bình, hạnh kiểm: Khá, em đậu tốt
nghiệp lớp 9 trong niềm vui của gia đình, thầy cô và bạn bè.
8. Xây dựng nội quy lớp học, thang điểm thi đua, tiêu chí đánh giá xếp
loại hạnh kiểm:
Ngoài việc GVCN phổ biến cho HS biết về nội quy nhà trường , bên cạnh đó
tôi cho các em thảo luận xây dựng nội quy riêng cho lớp để cùng nhau thống nhất
và thực hiện
Ví dụ: Đầu năm học 2012-2013 này tôi đã cho lớp cùng bàn bạc và thống nhất
đưa ra nội quy của lớp như sau:
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
17
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
NỘI QUY LỚP 9A
1. Đến lớp phải đúng giờ quy định, nghỉ học phải có giấy xin phép.
2. Phải học bài, làm bài và chuẩn bị đồ dùng học tập đầy đủ trước khi đến
lớp. Không được nói chuyện và làm việc riêng trong giờ học, và ra khỏi khu vực
sân trường trong buổi học.
3. Tổ trực nhật phải vệ sinh phòng học và khu vực sân trường được phân công
sạch sẽ trước khi vào học. Mỗi tháng 1 tổ phải tổng dọn vệ sinh toàn bộ khu vực
trong và ngoài lớp. Nếu không hoàn thành thì bị trừ vào thang điểm thi đua và phải
làm thêm vào buổi khác.
4. Tác phong: quần xanh (đen), áo trắng, đầu tóc gọn gàng, giày dép, bảng tên
theo quy định.
5. Không mang thức ăn đóng hộp, thức uống bằng chai, lon, bọc nylon vào
phòng học. Không được tụ tập lôi kéo, mang hung khí đến trường phá rối, đe dọa
người khác bằng các hành động tiêu cực và lời lẽ thiếu văn hóa.
6. Giữ gìn vệ sinh phòng học. Không được xả rác, nhả kẹo cao su xuống nền
gạch.
7. Không được viết, vẽ trên tường, bàn ghế.
8. Không được đùa giỡn, chọc ghẹo, làm mất trật tự trong giờ học.
9. Nếu nghỉ học phải có lý do và phải chép bài và học bài đầy đủ.
10. Nghiêm cấm sử dụng điện thoại trong giờ học và khu vực giáo dục khác.
Căn cứ vào nội dung của thông tư 58/2011/TT-BGDĐT v/v hướng dẫn đánh
giá xếp loại HS THCS của Bộ GD & ĐT, nội quy HS của nhà trường, của lớp tôi
đã cho HS thảo luận để xây dụng thang điểm thi đua của lớp từng tuần, từng tháng,
từng học kỳ, trong đó hình thức kỷ luật, biểu dương, khen thưởng cụ thể từng
trường hợp và được công khai vào buổi sinh hoạt cuối tuần.
Ví dụ: Đầu năm học 2012-2013 tôi đã cho lớp cùng bàn bạc và thống nhất
đưa ra thang điểm thi đua, tiêu chí đánh giá xếp loại hạnh kiểm tuần, tháng, HK
như sau:
THANG ĐIỂM THI ĐUA NĂM HỌC
1 Bỏ tiết, bỏ chào cờ (-2đ/tiết)
2 Vắng học có phép (-0,5đ/buổi)
3 Vắng học không phép (-1,5đ/buổi)
4 Đi muộn (-1đ/lần)
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
18
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
5 Không đồng phục (-1đ/lỗi)
6 Nói chuyện, đổi chỗ, đi lại tự do (-1đ/lần)
7 Nói tục (-1đ/lần)
8 Trực nhật bẩn,muộn ,không trực (-3đ/lần)
9 Xả rác trong lớp (-1đ/lần)
1
0 Ra ngoài tự do (-1đ/lần)
11 Không làm BTVN (-1,5đ/lần)
12 Làm thiếu BTVN (-0,5đ/lần)
13 Không thuộc bài (-1,5đ/lần)
14 Đánh nhau (-3,5đ/lần)
15 Vẽ bậy, làm hỏng CSVC (-2điểm)
16 H.thuốc, chơi game (-5đ/lần)
17 Phát biểu ý kiến (+0,5đ/lần)
1
8 Được điểm 8,9,10 (+1đ/lần)
19 Tham gia phong trào (+1,5đ/tháng)
2
0 Sử dụng ĐT trong giờ học (-5đ/lần) .
Cách tính điểm thi đua tuần : Căn cứ vào các mục ở trên để tính với thang
điểm là 100.
Cách tính điểm thi đua tháng: Điểm của tháng là điểm trung bình cộng các
tuần trong tháng đó.
Cách tính điểm thi đua học kỳ: Điểm của học kỳ là điểm trung bình cộng của
các tháng trong học kỳ đó.
Cách xếp loại thi đua :Tốt:từ 85 điểm trở lên; Khá: từ 65 đến 84 điểm
;T.bình: từ 50 đến 64 điểm; yếu: từ 49 điểm trở xuống.
9. Phân công nhiệm vụ cụ thể : Trên cở sở những chức danh, nội quy và
thang điểm thi đua ở trên tôi đã cho lớp thảo luận và thống nhất phân công nhiệm
vụ cụ thể như sau:
Ví dụ: Đầu năm học 2012-2013 này tôi đã cho lớp cùng bàn bạc và thống
nhất phân công nhiệm vụ cụ thể như sau:
Lớp Trưởng: Theo dõi mọi hoạt động của lớp điều khiển các tiết sinh hoạt
hàng tuần, tổng hợp và báo cáo kết quả thi đua về mọi mặt của lớp hàng tuần, hàng
tháng, học kì, năm học và có báo cáo cho giáo viên chủ nhiệm (theo mẫu) , xếp vị
thứ các tổ.
Lớp phó Học tập và ban cán sự lớp: Theo dõi về mặt học tập của lớp,kiểm
tra vở bài tập về nhà, giải đáp mọi thắc mắc của các bạn về học tập, lập kế hoạch
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
19
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
giúp đỡ các bạn học sinh yếu kém vươn lên, bảo quản sổ ghi đầu bài và báo cáo
cho lớp trưởng kết quả học tập của lớp hàng tuần, hàng tháng (theo mẫu)
Lớp phó Lao động - Kỉ luật: Chịu trách nhiệm về mặt lao động vệ sinh của
lớp, phân công tổ trực nhật, kết hợp với lớp trưởng quản lí lớp lao động và báo cáo
kết quả cho GVCN.
Lớp phó Văn thể mỹ: Tổ chức theo dõi, tham gia các hoạt động văn hóa, văn
nghệ, thể dục thể thao do Tổng phụ trách Đội, do trường tổ chức.
Nhiệm vụ của thủ quỹ: Thu và chi quỹ lớp và xây dựng kế hoạch khen
thưởng, báo cáo thu chi cho lớp trưởng và cho GVCN và công khai trước lớp vào
cuối mỗi tháng.
Cờ đỏ: Giám sát việc thực hiện nội quy của lớp bạn báo cáo kết quả cho thầy
Tổng phụ trách Đội.
Tổ trưởng: Theo dõi chéo thi đua giữa các tổ, xếp loại đánh giá tổ viên của tổ
bạn và báo cáo cho lớp trưởng để tổng hợp, đồng thời báo cáo trước lớp vào tiết
sinh hoạt cuối mỗi tuần .
Tổ phó: Quản lý, nhắc nhở các tổ viên trong tổ của mình, phân công trực nhật
và kiểm tra việc trực nhật của tổ mình.
Từng thành viên trong lớp: Phải thực hiện đúng nội quy của lớp, sự quản lý
của GVCN, của ban cán sự lớp. Trực nhật theo lịch được phân công, có bản tự theo
dõi bản thân .
10.Qui định về thưởng phạt: - Các bộ phận có liên quan phải thực hiện đúng
nhiệm vụ của mình, phải trung thực, chính xác, nếu có vấn đề gì chưa rõ phải đưa
ra tập thể để bàn bạc đi đến thống nhất. Nếu làm sai phải chịu trách nhiệm trước
lớp và bị hạ một bậc thi đua trong tháng đó.
- Trong tuần nếu tổ nào vị thứ I sẽ không phải trực nhật, vị thứ II trực nhật
một buổi thứ 2, vị thứ III trực nhật hai buổi vào thứ 3 và thứ 4, vị thứ IV trực nhật
ba buổi vào thứ 5, thứ 6 và thứ 7 của tuần kế tiếp.
Cuối mỗi tháng, mỗi kỳ bất kì HS nào có ý thức vươn lên, phấn đấu trong học
tập, rèn luyện đạt hạnh kiểm tốt trong tháng, trong học kỳ thì sẽ được khen
thưởng .(Trích từ quỹ lớp).
Nếu trong tháng xếp hạnh kiểm từ khá trở xuống thì phải viết bản tường trình,
trình bày lại những khuyết điểm và nguyên nhân dẫn đến khuyết điểm của mình,
hướng sửa chữa trong thời gian tới. (Riêng đối với những em xếp loại trung bình
phải đưa bản tường trình này cho phụ huynh ký xác nhận rồi mới nộp lại cho
GVCN).
Chú ý: Những qui định này được đặt ra trên tinh thần dân chủ, phải lấy ý kiến
của số đông tránh việc áp đặt. Khi đặt ra những qui định nội quy của lớp thì phải
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
20
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
cố gắng thực hiện tránh tình trạng “đánh trống bỏ dùi”. Và khi có sự thay đổi cũng
phải lấy ý kiến của học sinh.
11. Sinh hoạt chủ nhiệm hàng tuần
Hàng tuần giáo viên chủ nhiệm tiến hành tiết sinh hoạt chủ nhiệm vào tiết 5
sáng thứ 7 hàng tuần. Tiết sinh hoạt rất quan trọng vì đây là thời gian giáo viên chủ
nhiệm tiếp xúc, gần gũi nhất, nhiều hơn với lớp. Theo tôi, Giáo viên chủ nhiệm là
chỗ dựa tin cậy nhất cho các em khi gặp các khó khăn trong quá trình học tập cũng
như trong cuộc sống, vì vậy buổi sinh hoạt lớp phải đạt được các mục tiêu sau:
Tạo cho học sinh một tâm lý thoải mái gần gũi sẵn sàng chia sẻ với giáo viên
những vướng mắc khó khăn của mình trong quá trình học tập và cuộc sống.
Khích lệ động viên học sinh và chuẩn bị một tâm thế sẵn sàng học tập sẵn
sàng tiến bộ.
Hướng dẫn thêm kỹ năng sống, kỹ năng học tập.
Tự nhận ra các lý do nguyên nhân yếu kém của mình và sẵn sàng khắc phục
sửa chữa.
Vì vậy, ở tiết sinh hoạt chủ nhiệm tôi thực hiện đổi mới nội dung sinh hoạt
lớp: tổng kết ưu điểm khuyết điểm đánh giá việc học tập của lớp cũng như đề ra
những biện pháp khắc phục khuyết điểm, phát huy ưu điểm, từ đó xây dựng
phương hướng cho tuần tới. Tiết sinh hoạt chủ nhiệm không nặng nề mà rất cần sự
góp ý phê bình góp ý chân tình trên tinh thần xây dựng làm cho tập thể lớp tốt hơn,
điều cần nhất là làm cho các em cảm nhận được sự thân thiện, gần gũi. Cho nên tôi
thực hiện nghiêm túc các hoạt động sau:
Hoạt động 1: Tự kiểm điểm (5 phút). Hoạt động này nhằm thể hiện tính tự
giác, tự phê bình của học sinh vì có ý thức được cái sai, cái xấu, cái hại cũng có
nghĩa là học sinh biết được cái lỗi vi phạm từ đó có hướng khắc phục sửa chữa.
Hoạt động 2: Lớp trưởng tổng hợp đánh giá từng mặt mạnh yếu của các tổ. (5
phút).
Hoạt động 3: Nhận xét của giáo viên chủ nhiệm (5 phút).
Nêu ưu điểm.
Nêu khuyết điểm.
Nhắc nhở học sinh vi phạm khuyết điểm, kịp thời uốn nắn điều chỉnh những
hành vi tiêu cực của các em .
Hoạt động 4: Xây dựng kế hoạch cho tuần tới (10 phút).
Nêu kế hoạch của nhà trường, của Đoàn, Đội, Hội,…
Phân công cụ thể
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
21
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
Hoạt động 5: Giải đáp thắc mắc của học sinh (5 phút)
Giáo viên chủ nhiệm giải đáp những thắc mắc, xem xét những yêu cầu của
học sinh và có thể giải quyết nhu cầu cho các em nếu nhu cầu đó là chính đáng.
Hoạt động 6: Mỗi tuần nói theo một chủ đề (15 phút):
+ Chia sẻ với học sinh: Tôi hỏi thăm trong gia đình em nào có sự kiện đặc biệt
như ốm đau, tai nạn, hiếu hỉ, mùa màng,
+ Trao đổi, tâm tình về tâm lí lứa tuổi, định hướng nghề nghiệp, ước mơ, kể
chuyện từ sách như câu chuyện về Hạt giống tâm hồn, … vì học sinh lớp 9 ở vào
lứa tuổi 14, 15 các em đã dậy thì và bắt đầu có những xúc cảm giới tính. Do đó,
cần giáo dục sức khoẻ sinh sản vị thành niên cũng như định hướng tâm lí, tình
cảm, tình bạn trong sáng, đúng đắn, đẹp đẽ cho các em.
+ Hoặc chỉ vẽ cho các em về phương pháp học: khi làm bài tập: đọc kỹ đầu
bài dành một vài phút hồi tưởng lại các kiến thức kỹ năng đã được nghe giảng rồi
mới tiến hành làm bài => xem lại lý thuyết nếu không thể nhớ ra => đọc bài mới,
tìm hiểu bài mới, học tập cần kết hợp với nghỉ ngơi tích cực, cách ghi nhớ những
bài học gắn liền với hình ảnh,
+ Hoặc đưa ra các chủ đề về giải câu đố, nêu cách làm những món ăn ngon
của dân tộc mình
12. Biện pháp của GVCN đối với tập thể lớp
Để lớp đi vào nề nếp, chăm chú học tập, tham gia hoạt động tốt tôi đã bám sát
kế hoạch giảng dạy từng học kì, kế hoạch Đội để đề ra, kế hoạch hoạt động cho lớp
chủ nhiệm. Lớp tiến hành hoạt động theo sự quản lí và theo dõi của Ban Cán sự
lớp có sự kiểm tra đôn đốc của GVCN. Ở mỗi tuần, mỗi tháng tôi đều có lời khen
đúng lúc cũng như kịp thời uốn nắn những hành vi sai trái.
Việc làm này tôi thực hiện thường xuyên liên tục, kiên trì không hề bỏ qua dù
bất cứ lí do nào. Tôi luôn luôn giữ uy tín đối với học sinh, nói và làm luôn đi đôi
với nhau, việc làm phải tới nơi tới chốn. Ngoài ra, tôi còn sắp xếp thời gian để đọc
nhiều tài liệu, thường xuyên theo dõi thời sự, tin tức, … nhằm làm phong phú kiến
thức cho bản thân từ đó giúp cho việc giáo dục học sinh đạt hiệu quả cao hơn.
Giáo viên chủ nhiệm phải là một người khéo léo, ứng xử và giao tiếp tốt.
Nghĩa là giáo viên phải có kĩ thuật sư phạm trong mọi tình huống, phải nhẹ nhàng,
tế nhị, phải tôn trọng danh dự của học sinh. Đến lớp giáo viên luôn tạo sự vui vẻ
lạc quan nhiệt tình không nên chán nản, buồn rầu nhất là những chuyện buồn của
cá nhân (riêng theo bản thân tôi, nếu có tôi cũng không giấu kín mà sẵn sàng tâm
tình với các em vì các em đã lớn, đã có thể hiểu được, chia sẻ được, và khi được
các em chia sẻ tôi càng nhanh chóng định hướng lại tư tưởng của mình theo hướng
lạc quan, tích cực không làm ảnh hưởng đến tinh thần chung của lớp). Khi vào lớp
phải ăn mặc chỉnh tề, gọn gàng, lịch sự nhằm tạo ấn tượng tốt đẹp cho học sinh
cũng như phụ huynh học sinh vì muốn người khác tôn trọng ta thì trước hết ta phải
tôn trọng người, đặc biệt phải tôn trọng chính mình.
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
22
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
Tóm lại giáo viên chủ nhiệm là đại diện cho quyền lợi chính đáng cho học
sinh, bảo vệ cho học sinh về mọi mặt một cách hợp lí. Giáo viên chủ nhiệm còn là
cầu nối để phản ánh những tâm tư tình cảm nguyện vọng của học sinh đến với Ban
Giám Hiệu nhà trường, giáo viên bộ môn, gia đình và các đoàn thể xã hội khác. Để
đạt được hiệu quả của công tác chủ nhiệm ở trường Trung học cơ sở cần có sự phối
hợp tốt giữa các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường cộng với ý thức
trách nhiệm sự khéo léo tinh tế của giáo viên chủ nhiệm.
13. Thành lập những nhóm bạn giúp đỡ nhau: Ngay từ đầu năm học, sau
khi khảo sát chất lượng đầu năm tôi cho các em lựa chọn để thành lập các nhóm
bạn cùng giúp đỡ nhau trong học tập và rèn luyện ( Mỗi nhóm từ 2 đến 4 em trong
đó có em khá, em yếu). Sở dĩ tôi làm như vậy vì sau mỗi năm học tôi thấy các
nhóm này phát huy hiệu quả rất cao, trong mỗi nhóm các em bổ trợ, giúp đỡ lẫn
nhau cả về học tập, tu dưỡng và rèn luyện, nhiều em học yếu hoặc hay mắc lỗi thì
thường được nhóm của mình giúp đỡ, các em không còn mặc cảm trước bạn bè
nữa.
14. Hoạt động kết hợp giữa giáo viên chủ nhiệm với các lực lượng giáo dục
khác.
a. Trao đổi với phụ huynh học sinh.
Nếu như ở trường các em là học sinh của giáo viên chủ nhiệm thì ở nhà các
em là thành viên của một gia đình. Cả giáo viên chủ nhiệm và cha mẹ các em đều
là những người chịu trách nhiệm về kết quả giáo dục của học sinh. Tôi thiết nghĩ,
để công tác giáo dục đạt hiệu quả thì phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm phải đồng
cảm, hiểu nhau. Nếu như ở nhà, cha mẹ nhắc nhở, dạy bảo động viên con em mình,
ở trường thầy cô tận tình chỉ dạy thì chắc chắn học sinh ấy sẽ tiến bộ và biết vâng
lời.
Trong phiên họp phụ huynh đầu năm tôi yêu cầu toàn thể phụ huynh đều có
mặt bằng cách gửi giấy mời trước một tuần. Nếu ngày đó phụ huynh nào không có
đến được thì tôi gửi tiếp giấy mời lần 2 để hẹn phụ huynh ngày khác phải đến gặp
giáo viên chủ nhiệm tại trường. Tôi yêu cầu như thế bởi một lí do thật đơn giản:
phụ huynh không biết người chịu trách nhiệm dạy dỗ con em mình là ai? Người đó
như thế nào? Thì làm sao nắm được kết quả học tập của con em mình?
Thông qua phiên họp tôi đã làm các công việc sau:
- Thông qua nội quy nhà trường.
- Thông qua nội quy của lớp học, xin ý kiến của phụ huynh học sinh.
- Báo cáo thống kê các mặt đầu năm.
- Thông báo về các khoản thu đầu năm (Tránh việc học sinh lợi dụng lấy tiến
của cha mẹ để đi chơi).
- HS nộp các khoản thu bao nhiêu thì đều được gởi giấy báo về gia đình.
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
23
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
- Bầu ban đại diện phụ huynh học sinh: Nhiệt tình, có thời gian để giúp giáo
viên chủ nhiệm trong suốt năm học.
- Kiểm tra lại số điện thoại, chữ kí mẫu trong sơ yếu lý lịch HS
Và đặc biệt trong các cuộc họp phụ huynh đầu năm phụ huynh đã thống nhất
với GVCN phối hợp để quản lý các em nhiều vấn đề .
Ví dụ: Đầu năm học 2012- 2013 này phụ huynh đã thống nhất với GVCN
phối hợp để quản lý các em 11vấn đề:
- Phụ huynh quản lý thời gian ở nhà, đi học, đi lao động của các em.
- Phụ huynh quản lý các khoản tiền khi đưa cho các em.
- Phụ huynh quản lý phương tiện đi lại của các em, nghiêm cấm không cho
con mình tự đi xe máy.
- Phụ huynh nên cân nhắc kỹ trước khi cho con sử dụng điện thoại di động.
- Phụ huynh phải cho con ăn sáng đầy đủ trước khi đến lớp.
- Khi con mắc lỗi phụ huynh cần lưu ý đến tính cách độ tuổi của em để giáo
dục.
- Phụ huynh cần để ý đến các quan hệ bạn bè của các em ở lứa tuổi này.
- Phụ huynh phải hoàn thành các khoản đóng góp theo quy định.
- Khi có bức xúc hoặc khi cần gặp GV phụ huynh nên trao đổi trước với bảo
vệ cơ quan.
- Phụ huynh thường xuyên liên lạc với GVCN, GVBM để nắm tình hình con
mình. Nếu trường hợp GV báo là con bỏ học, bỏ tiết đi chơi thì phụ huynh phải đi
tìm và động viên con mình vào lớp ngay.
- Phụ huynh thường xuyên kiểm tra sách vở của các em, đặc biệt kiểm tra kết
quả rèn luyện 2 mặt của các em thông qua bảng thống kê (theo mẫu).
Không chỉ liên hệ qua giấy mời, điện thoại mà tôi còn đến thăm và trao đổi
với gia đình học sinh nhất là gia đình các em học sinh cá biệt. Đối với các em có
hoàn cảnh khó khăn tôi thường vận động các quỹ để tặng quà. Theo tôi đây là hình
thức giáo dục có hiệu quả cao bởi lẽ qua việc đến thăm gia đình học sinh sẽ tạo
được sự đồng cảm, thiện cảm giữa phụ huynh và giáo viên chủ nhiệm. Chính mối
thiện cảm này giúp học sinh phải tự ý thức để xứng đáng với sự quan tâm dạy dỗ
của thầy cô.
Bên cạnh đó tôi còn đề xuất với ban đại diện phụ huynh trong lớp là mỗi
tháng cử một bác đến dự buổi lễ sơ kết tháng hoặc tổng kết học kỳ để phụ huynh
nắm được rõ hơn việc học tập và rèn luyện của con em mình và ngược lại cũng để
các em thấy được rằng mình cần phải cố gắng để đem lại niềm vui cho cha mẹ.
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
24
SKKN: “ Một số kinh nghiệm trong công tác chủ nhiệm học sinh lớp 9”
_______________________________________________________________________________
Khi phối hợp với gia đình tôi thiết nghĩ giáo viên chủ nhiệm cần linh hoạt
trong sử dụng các biện pháp và hình thức vì “Mười ngón tay có ngón ngắn ngón
dài” hoàn cảnh gia đình không ai giống ai. Có gia đình có điều kiện kinh tế, có
thời gian luôn quan tâm theo dõi sâu sát chuyện học tập của con em thậm chí là
luôn đưa rước con cái đi học, theo dõi tập vở của các em hàng ngày. Nhưng cũng
có gia đình cha mẹ phải đầu tắt mặt tối đi sớm về khuya, họ không có thời gian để
quan tâm con cái, mặc dù ai cũng muốn con mình học giỏi, ngoan ngoãn. Vậy làm
thế nào để phụ huynh nào cũng nắm bắt kịp thời kết quả học tập của con em mình?
Đó cũng là điều tôi trăn trở, suy nghĩ. Từ đó tôi đi đến quyết định: Mình phải
thường xuyên liên hệ phối hợp với gia đình học sinh.
Ví dụ 1: Năm học 2009-2010 em Nguyễn Phi Cường năm học trước do hay
cúp tiết nên bỏ học, năm nay xin đi học lại. Trong năm học này mới buổi học đầu
tiên sau khi học được 2 tiết em đã bỏ tiết đi chơi điện tử. Tôi đã liên lạc ngay phụ
huynh đi tìm và vận động em về lớp tiếp tục học tiết 4. Cứ tiếp tục vậy những buổi
học sau nếu em lại cúp tiết, GVCN lại liên hệ ngay với phụ huynh vận động đưa
em vào lớp. Rồi 2 tuần trôi qua, khi Cường đã nhận thấy sự quan tâm của cô giáo
và cha mẹ, em đã dần hiểu ra và từ đó em không bao giờ bỏ tiết nữa.
Ví dụ 2: Năm học 2012-2013 lớp tôi có 3 HS năm học trước không đậu tốt
nghiệp, năm nay xin học lại trong đó có em Y Nôl Bkrông thì năm nay rất tiến bộ.
Nhưng có hai em là Bạch Minh Đức và Nguyễn Bá Hùng thì những ngày học đầu
tiên của năm hai em này hay đi học trễ, trốn học, cúp tiết, thường xuyên chơi
game, đến lớp hay vi phạm nội quy trường lớp. Mỗi lần các em cúp tiết tôi đã liên
lạc ngay với phụ huynh đi tìm và vận động em về lớp nhưng phụ huynh do bận
công việc nên không đi tìm được các em, những vi phạm của các em làm tôi rất
day dứt. Tôi tìm hiểu hoàn cảnh gia đình và được biết gia đình em Đức luôn được
nuông chiều thế nên em đã theo bạn bè lêu lổng, lười biếng học hành. Em lợi dụng
những buổi học trái buổi để đi chơi điện tử. Cha mẹ em mặc dù có sự quan tâm
nhưng do buôn bán bận bịu nên không có điều kiện gần gũi con cái, gia đình không
quản lí nổi. Còn Hùng thì hoàn cảnh gia đình đặc biệt khó khăn, bố mẹ thường
xuyên đi làm ở xa, bản chất của em trước đây rất ngoan hiền nhưng do bị Đức lôi
kéo nên dần rồi em học sút đi và ham chơi nhiều hơn. Biết vậy tôi liền kết hợp với
phụ huynh bằng cách ở lớp thường xuyên điểm danh em, gia đình nắm thời khóa
biểu cũng như giờ giấc đi về để kiểm tra. Gia đình và giáo viên chủ nhiệm thường
xuyên gặp gỡ, trao đổi và thông báo cho nhau về tình hình học tập ở lớp cũng như
ở nhà để có biện pháp khắc phục kịp thời. Khi nghe tôi phân tích nguyên nhân
cũng như những vi phạm mà hai em mắc phải thì gia đình em cũng nhận rõ khuyết
điểm và gởi lời cảm ơn thầy cô. Đến lớp tôi gặp riêng em và khuyên bảo, tôi phân
tích cái sai của em để cho em hiểu, em hứa sẽ từ bỏ trò chơi game vô bổ này. Thêm
vào đó, ở lớp tôi đã kể cho lớp nghe câu chuyện về “Chiếc bình nứt” và luôn
động viên hai em để các em cảm thấy mình không bị bỏ rơi, luôn được thầy cô,
gia đình, bạn bè quan tâm và tôn trọng. Qua thời gian uốn nắn cùng sự hỗ trợ nhiệt
tình của gia đình tôi thấy hai em có sự tiến bộ rõ rệt từ một học sinh lười biếng
ham chơi mà nay đã đi học đều đặn và có định hướng học tập đúng dắn. Giả sử nếu
không có sự phối hợp nhịp nhàng giữa gia đình với GVCN thì làm sao hai em có
sự tiến bộ này? Vì vậy, tôi xem những “trái ngọt” trên đây là niềm vui, là động lực
Người thực hiện: Khắc Thị Hương - Trường THCS Lê Lợi - TP. Buôn Ma Thuột
25