SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO ĐỒNG NAI
Đơn vị : Trường THPT Đăc Lua
Mã số:
(Do HĐKH Sở GD&ĐT ghi)
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, TRUYỀN THỐNG CHO HỌC SINH THÔNG
QUA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
Người thực hiện: LÊ MINH TUYẾN
Lĩnh vực nghiên cứu:
- Quản lý giáo dục
- Phương pháp dạy học bộ môn:
(Ghi rõ tên bộ môn)
- Lĩnh vực khác:
(Ghi rõ tên lĩnh vực)
Có đính kèm: Các sản phẩm không thể hiện trong bản in SKKN
Mô hình Đĩa CD (DVD) Phim ảnh Hiện vật khác
(các phim, ảnh, sản phẩm phần mềm)
Năm học: 2013 - 2014
BM 01-Bia SKKN
SƠ LƯỢC LÝ LỊCH KHOA HỌC
––––––––––––––––––
I. THÔNG TIN CHUNG VỀ CÁ NHÂN
1. Họ và tên: LÊ MINH TUYẾN
2. Ngày tháng năm sinh: 06/04/1964
3. Nam, nữ: Nam
4. Địa chỉ: Trường THPT Đăc Lua
5. Điện thoại: 0918 266 397 (CQ)/ 063 3536 505 (NR); ĐTDĐ:
6. Fax: E-mail:
7. Chức vụ: Hiệu Trưởng
8. Nhiệm vụ được giao (quản lý, đoàn thể, công việc hành chính, công việc chuyên
môn, giảng dạy môn, lớp, chủ nhiệm lớp,…):
9. Đơn vị công tác: Trường THPT Đăc Lua
II. TRÌNH ĐỘ ĐÀO TẠO
- Học vị (hoặc trình độ chuyên môn, nghiệp vụ) cao nhất:
- Năm nhận bằng:
- Chuyên ngành đào tạo:
III. KINH NGHIỆM KHOA HỌC
- Lĩnh vực chuyên môn có kinh nghiệm:
Số năm có kinh nghiệm:
- Các sáng kiến kinh nghiệm đã có trong 5 năm gần đây:
BM02-LLKHSKKN
“GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC, TRUYỀN THỐNG CHO HỌC SINH THÔNG
QUA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP”
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI :
Vùng đất Đác Lua là vung chiên khu D , là căn cứ cách mang trong những
năm kháng chiến chông Mỹ cứu nước , sau hòa bình là vùng di dân từ nhiều tỉnh
thành đến đây xây dựng vùng kinh tế mới nên cuộc sông còn nhiều khó khăn , sự
quan tâm giáo dục học sinh từ phía phụ huynh rất hạn chế trong đó có việc giáo
dục đạo đức , giáo dụng truyền thống tốt đẹp của dân tổng còn gặp nhiều khó
khăn .
Trong sự nghiệp giáo dục luôn coi trọng việc giáo dục con người làm gốc,
giáo dục đạo đức là ưu tiên, coi sự nghiệp trồng người là nhiệm vụ cơ bản của giáo
dục.
Trong giáo dục đạo đức cho học sinh, việc giáo dục đạo đức truyền thống
của dân tộc là rất quan trọng. Những giá trị và chuẩn mực đạo đức truyền thống đã
được lưu giữ, truyền lại cho các thế hệ và không ngừng được phát huy qua hàng
nghìn năm dựng nước và giữ nước rất hào hùng, oanh liệt.
Do vậy, việc giáo dục đạo đức, truyền thống cho học sinh đã được ngành
giáo dục đặc biệt quan tâm, xây dựng thực hiện trong tháng 9, với chủ điểm
“Truyền thống của nhà trường” để nhằm hướng các em ghi nhớ về truyền thống
yêu nước của dân tộc, qua đó tạo cho các em ý thức việc học tập, giúp đỡ bạn bè
cùng tiến bộ trong học tập.
Trong nhà trường phổ thông, giáo dục là một quá trình hoạt động, trong đó
kết hợp vai trò chủ đạo của giáo viên với sự tự giác, tích cực và độc lập tự giáo
dục, tự rèn luyện của học sinh nhằm hình thành ý thức và tình cảm của các em chủ
yếu là những hành vi, thói quen đạo đức phù hợp với các chuẩn mực đạo đức mà
xã hội quy định. Điều này đã được xác định rõ ràng trong mục tiêu giáo dục cấp
học cụ thể là : “… nhằm giáo dục cho học sinh các chuẩn mực của người công
dân ở mức độ phù hợp với lứa tuổi; trên cơ sở đó góp phần hình thành những
phẩm chất, nhân cách của con người Việt Nam trong giai đoạn hiện tại, phù hợp
với xu thế phát triển và tiến bộ của thời đại”.
Ở trong nhà trường phổ thông, nhân cách học sinh được hình thành qua hai
con đường cơ bản : con đường dạy học và con đường hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp. Như vậy việc giáo dục đạo đức cho học sinh đồng thời cũng thể hiện rõ
qua hai con đường cơ bản là qua các giờ học trên lớp và các hoạt động ngoài giờ.
Tâm lý học cho thấy lứa tuổi học sinh ở cấp THCS và THPT là từ 11 đến 18
tuổi ( Vì trường Đăc Lua bao gồm THCS và THPT ), đây là lứa tuổi chuyển tiếp
giữa trẻ con và người lớn và nhu cầu thể hiện bản thân là chính , ở giai đoạn này
các em rất ưa hoạt động, thích tự lập, muốn bắt chước người lớn và học làm người
lớn. Đây là giai đoạn mà sự phát triển về thể chất, về tâm lý ở các em đang phát
triển mạnh mẽ, những xung đột về tâm lý vẫn thường xuyên diễn ra, những biểu
hiện đó nhiều khi làm cho người lớn phải ngỡ ngàng. Nhưng đằng sau những biểu
hiện đó ta vẫn nhận thấy bản chất của các em vẫn còn là “ trẻ con”. Chính vì vậy
ngoài việc giáo dục cho học sinh thông qua các giờ học chính khoá trên lớp thì
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có một vị trí và ý nghĩa đặc biệt quan trọng
đối với hoạt động tự giáo dục, tự rèn luyện của học sinh.
Như chúng ta đã biết,đặc thù của loại hình giáo dục ngoài giờ lên lớp là có
nhiều nội dung phong phú cập nhật với đời sống chính trị, xã hội, hình thức giáo
dục đa dạng, dễ hấp dẫn, phù hợp với lứa tuổi, phạm vi tiến hành rộng rãi không bị
gò ép trong một khuôn khổ nhất định, dễ dàng tạo ra những khả năng liên kết, phối
hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường. Vì vậy nếu tiến hành tổ
chức tốt các hoạt động này một cách khoa học, phù hợp với đặc điểm tâm lý lứa
tuổi thì hiệu quả giáo dục sẽ rất cao, góp phần hoàn thành một cách tốt nhất mục
tiêu đào tạo của cấp học.
Quán triệt quan điểm chung đó, trong những năm qua đặc biệt là từ khi Bộ
giáo dục và đào tạo ban hành chương trình giáo dục học sinh thông qua các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp, Trường THPT Đăc Lua là trường có 2 cấp học
( THCS& THPT ) đã có nhiều cố gắng tổ chức thực hiện chương trình giáo dục
đạo đức học sinh lồng ghép giáo dục truyền thống quê hương đất nước thông qua
các hoạt động ngoài giờ và đã đạt được nhiều kết quả đáng khích lệ như: Tỉ lệ học
sinh được xếp hạnh kiểm khá tốt luôn đạt trên 96%; duy trì sĩ số hàng năm đạt từ
97% trở lên; ý thức chấp hành pháp luật tốt, học sinh có những hiểu biết khá cơ
bản về căn bệnh thế kỷ AIDS, về ma tuý học đường; ý thức bảo vệ của công ; ý
thức bảo vệ môi trường khá tốt, hình thành kĩ năng sống…
Mặt khác, Đắc Lua là một xã vùng sâu xa của tỉnh dân cư đa số sống bằng
nông nghiệp và đang có chiều hướng phát triển kinh tế trồng trọt cây lương thực và
các ngành nghề chăn nuôi hộ gia đình . Nói chung,đây là một xã nông nghiệp đang
từng bước vượt qua khó khăn để từng bước đi lên, tiến đến giàu có, văn minh, hạnh
phúc, tình hình an ninh tương đối đảm bảo, song gần đây xuất hiện các tệ nạn xã
hội như trộm cắp, bài bạc, ma tuý, mại dâm, đã phần nào ảnh hưởng đến môi
trường giáo dục.Vì thế , giáo dục nói chung và giáo dục đạo đức truyền thống nói
riêng trở thành nhu cầu rất lớn của mọi người, mọi nhà, góp phần ngăn chặn các tệ
nạn nói trên thâm nhập nhà trường.
Nhìn một cách tổng quát, công tác giáo dục đạo đức ở trường THPT Đăc
Lua những năm qua tuy đã đạt được một số kết quả khả quan, song cần được tổ
chức và thực hiện tốt hơn nữa để hoạt động này đi vào nề nếp, phát triển vững
chắc, đáp ứng yêu cầu và mục tiêu giáo dục đã đề ra.
Xuất phát từ những lý do nêu trên và với những trăn trở của bản thân về công
tác giáo dục đạo đức truyền thống học sinh trong tình hình hiện nay, tôi chọn
chuên đề “Các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp” để nghiên cứu và thực hiện . Thông qua kết quả của chuyên đề chúng tôi
có thể phát huy được sức lực, trí tuệ và những kinh nghiệm thực tiễn của bản thân,
góp phần thực hiện tốt hơn nữa nhiệm vụ giáo dục học sinh trở thành những con
người hữu ích cho xã hội.
II. CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN :
1. CƠ SỞ LÝ LUẬN
- Theo nghị quyết trung Ưng 5 kháo VIII về ( Bảo tồn và phát huy nền văn hóa
Viết Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc )
Khi nói về Đất và người Đắc Lua người ta nghĩ ngay đến một mảnh đất xa
sôi của tỉnh về sự cách trở về địa lý và là một mảnh đất quy tụ dân cư của nhiều
tỉnh thành trong cả nước . Với nhiều đồng bào dân tộc thiểu số … và là mảnh đất
chiên khu D khu căn cứ cách mạnh trong kháng chiến chông Mỹ cứu nước của dân
tộc .
Từ đó trách niệm của mổi trường học nói riêng và ngành giáo dục nói chung
phải giáo dục truyền thông tốt đẹp của dân tộc ta cho thế hệ trẻ qua từng bài dạy ,
tiết dạy sao cho phù hợp . Hoạt động ngoài giờ lên lớp là phù hợp nhất để hun đúc
giá trị lòng yêu nước và đấu tranh cách mạng của ông cha , giáo dục giá tri đạo đức
truyền thống cho học sinh .
2. THỰC TIỄN:
a . Kết quả đạt được:
Xuất phát từ vai trò quan trọng của công tác giáo dục đạo đức, truyền thống
học sinh trong thời kỳ mới, trong những năm gần đây, (nhất là từ khi có chương
trình tổ chức các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của Bộ Giáo Dục và Đào
Tạo) lồng ghép kĩ năng sống, nhà trường đã có quan tâm đúng mức đến công tác
xây dựng chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp.Thông qua các hoạt động
này ,nhà trường đã phát huy một cách có hiệu quả trong việc truyền tải đến học
sinh đường lối chủ trương của Đảng , hiểu biết nhiều hơn về pháp luật, các em đã
có ý thức tốt trong việc thực hiện và nhắc nhở mọi người thực hiện luật an toàn
giao thông đường bộ, luật bảo vệ và chăm sóc trẻ em, học sinh có những hiểu biết
khá cơ bản về căn bệnh thế kỷ AIDS, về ma tuý học đường; ý thức bảo vệ của
công ; ý thức về giới tính và sức khỏe sinh sản …. Hiệu quả giáo dục đạo đức đạt
khá tốt, kết quả duy trì sỉ số hàng năm đều đạt hoặc vượt chỉ tiêu đề ra.
b. Những tồn tại và hạn chế :
* .Về nhận thức: Mặc dù đã có những chuyển biến cơ bản trong nhận thức của số
đông cán bộ và giáo viên từ khi có chương trình giáo dục học sinh thông qua các
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, nhưng vẫn còn có những biểu hiện phiến
diện trong nhận thức của một số người như còn cho rằng hoạt động ngoài giờ lên
lớp chỉ là hình thức vui chơi bình thường có cũng được không có cũng không sao,
vì vậy chỉ nên thực hiện khi có yêu cầu của ngành hoặc của chính quyền địa
phương.
* . Cơ chế phối hợp giữa Đoàn, Đội thiếu niên tiền phong, giáo viên chủ nhiệm,
giáo viên bộ môn, và các lực lượng khác trong nhà trường, có lúc chưa đồng bộ,
thiếu nhịp nhàng. Đa số giáo viên cho rằng hoạt động ngoài giờ là của Đoàn trường
, của tổng phụ trách Đội thiếu niên trong nhà trường.
*. Việc tổ chức các hoạt động ngoài giờ còn gặp khó khăn về thời gian, chưa
thường xuyên, chưa xây dựng được chương trình hoạt động cụ thể xuyên suốt
trong toàn năm học. Chỉ thực hiện nhiệm vụ này theo thời vụ hoặc khi có chỉ đạo
của cấp trên.
Chính vì vậy, kết quả giáo dục đạo đức, truyền thống , văn hóa cho học sinh chưa
đạt được kết quả như mong đợi, hàng năm số học sinh vi phạm nội quy, nề nếp vẫn
còn khá nhiều.
Từ thực trạng trên, theo chúng tôi vấn đề đạo đức học sinh là vấn đề đáng
quan tâm đối với các nhà quản lý xã hội, các cơ quan chức năng và các bậc phụ
huynh cũng như những người làm công tác giáo dục. Muốn nâng cao chất lượng
giáo dục đạo đức ở học sinh nói chung và ở trường THPT - THCS nói riêng, theo
chúng tôi cần tập trung vào các giải pháp sau:
- Tiếp tục đẩy mạnh phong trào thi đua giữa các tập thể và cá nhân nhằm
tạo sự chuyễn biến sâu rộng cả về nhận thức và hành động mới góp phần hạn chế
và đẩy lùi các hiện tượng tiêu cực ở học sinh. Ban nền nếp phải làm tốt công tác
xếp loại và đánh giá thi đua các lớp hành tuần, hàng tháng. Công tác thi đua phải
chính xác, công tâm, kích thích được phong trào. Vừa đánh giá, vừa thể nghiệm và
dần hoàn chỉnh các tiêu chí thi đua.
- Đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tác hại của các vi phạm, các tệ nạn;
phổ biến tuyên truyền pháp luật (luật giáo dục, luật giao thông đường bộ, ); tổ
chức học tập, quán triệt cho học sinh về nội quy của nhà trường vào đầu năm học,
vào giờ chào cờ đầu tuần và giờ sinh hoạt lớp.
- Tăng cường vai trò của Đoàn Đội trong trường trong hệ thống tổ chức của
mình để giáo dục đoàn viên thanh niên. Đoàn Đội phải đẩy mạnh cuộc vận động
xây dựng nếp sống văn hoá học đường; cần có kiểm tra tổng kết đánh giá cụ thể.
- Tăng cường công tác kiểm tra của Ban nền nếp để phát hiện vụ việc và xử
lý kịp thời; nếu buông lỏng kiểm tra, không cập nhật được tình hình, không đánh
giá đúng đối tượng thì vô tình dung túng cho học sinh vi phạm.
- Tăng cường công tác tự quản của các tập thể lớp, phụ trách Đoàn - Đội
thông qua vai trò cố vấn của giáo viên chủ nhiệm. Nhà trường và giáo viên chủ
nhiệm không phải lúc nào cũng theo sát từng học sinh mà phải thông qua mạng
lưới cộng tác viên để nắm tình hình. Chỉ thông qua tập thể và giáo dục bằng tập
thể, giáo dục bằng dư luận, giáo dục cảm hoá bằng tình bạn sẻ có tác dụng tích cực
giúp học sinh điều chỉnh hành vi của mình.
- Đề cao vai trò trách nhiệm của giáo viên chủ nhiệm; bởi vì giáo viên chủ
nhiệm là người thay mặt nhà trường chịu trách nhiệm về toàn bộ các mặt hoạt động
của lớp; chỉ có GVCN là cầu nối tin cậy nhất với nhà trường và phụ huynh. Vì vậy
GVCN vừa đề cao trách nhiệm, vừa có tình thương, bao dung độ lượng và nghiêm
minh, công bằng; vừa có tính chủ động sáng tạo để giáo dục học sinh nhất là đối
tượng chậm tiến. GVCN phải có kế hoạch giáo dục học sinh, hàng tuần, hàng
tháng phải có nhận xét, đánh giá xếp loại cụ thể về từng mặt cho từng học sinh, chỉ
cho mỗi HS thấy được từng mặt mạnh mặt yếu và có khen chê kịp thời; không nên
có định kiến hẹp hòi với học học sinh; nếu định kiến hẹp hòi dễ làm cho các em
mất niềm tin, bi quan, chán nản. Bên cạnh đó giữa GVCN và phụ huynh phải có
mối quan hệ mật thiết, thường xuyên thông tin về tình hình học tập rèn luyện của
con em để bàn biện pháp phối hợp giáo dục.
- Tăng cường các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp: Văn nghệ, TDTT,
ngoại khoá, các câu lạc bộ đố vui để học, sẽ cuốn hút nhiều học sinh tham gia; bởi
vì lứa tuổi của các em rất hiếu động, thích hoạt động, thích giao tiếp, giao lưu; nếu
chúng ta không tổ chức các hoạt động cho học sinh thì các em sẻ tìm đến nơi chốn
khác để vui chơi và dể bị các phần tử xấu lôi kéo vào con đường hư hỏng, phạm
tội. Thông qua các hoạt động này sẻ giúp cho học sinh nâng cao nhận thức, lớn
khôn thêm cả thể xác lẫn tâm hồn để vững tin bước vào đời. Trong hoạt động này
cần lưu ý kết hợp hài hoà giữa: " Học mà chơi, Chơi mà học " theo đúng định
hướng giáo dục.
- Cần tăng cường công tác phối hợp giữa nhà trường- gia đình- xã hội; bởi vì
học sinh thực tế chỉ đựợc giáo dục ở trường nhiều lắm từ 4-5 giờ/ ngày, thời gian
còn lại phần lớn ở gia đình và xã hội. Muốn làm tốt, có hiệu quả phải có sự phối
hợp đồng bộ, thống nhất về phương pháp tác động; thường xuyên cặp nhật thông
tin nhiều chiều để biết về tình hình học sinh. Mỗi phụ huynh luôn luôn đặt niềm tin
vào con em, nhưng cũng không nên đánh giá quá cao về tình hình các mặt của học
sinh mà dễ dẫn đến ngộ nhận, chủ quan, thiếu sự phối hợp. Thực tế có phụ huynh
khi được nhà trường mời đến cung cấp thông tin mới biết được con mình không
ngoan, học không giỏi như lâu nay vẫn tưởng. Phụ huynh phải thống nhất với nhà
trường về các biện pháp giáo dục. Nhà trường và các thầy cô giáo áp dụng các biện
pháp giáo dục với mục tiêu tất cả đều vì sự tiến bộ của con em, vì tình thương và
trách nhiệm.
Các cơ quan chức năng như Công an xã trên địa bàn trong những năm vừa qua
đã cộng tác phối hợp với nhà trường làm tốt công tác giáo dục học sinh: điều tra,
cung cấp thông tin, thông báo tình hình học sinh vi phạm, quản lý giáo dục học
sinh cá biệt; nên đã góp phần ngăn chặn và làm giảm các vụ việc xảy ra ở học sinh.
Trong thời gian tới nhà trường mong muốn các cơ quan chức năng và cộng đồng
xã hội tiếp tục quan tâm giúp đỡ nhà trường nhiều hơn nữa để góp phần làm tốt
công tác giáo dục đạo đức học sinh.
Ban đại diện Hội cha mẹ học sinh trường và các Chi hội cha mẹ học sinh lớp,
trong những năm qua đã làm tốt công tác phối hợp giáo dục, góp phần nâng cao
chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường. Hội cha mẹ học sinh vừa là chủ thể
tiến hành giáo dục con em ở gia đình đồng thời cũng phải chịu một phần trách
nhiệm về quá trình giáo dục ở nhà trường. Ông bà, cha mẹ phải mẫu mực, làm
gương cho con cái noi theo. Phụ huynh phải luôn luôn quan tâm theo dõi thường
xuyên con em mình, không nên phó mặc cho nhà trường. Cần phải phê phán quan
niệm của một số ít phụ huynh khoán trắng việc giáo dục đạo đức học sinh cho nhà
trường. Xã hội hoá công tác giáo dục không thể hiểu phiến diện ở mặt đóng góp
xây dựng cơ sở vật chất, tiền bạc mà phải thực sự tham gia vào quá trình giáo dục
con em, nhất là đối tượng học sinh chậm tiến.
- Việc xử lý kỷ luật học sinh là việc bất đắc dĩ, trong chúng ta không ai
muốn; nhưng vì kỷ cương nghiêm minh của nhà trường nên phải thi hành kỷ luật
học sinh; việc thi hành kỷ luật cũng là cần thiết để vừa xử lý học sinh vi phạm, vừa
răn đe nhắc nhở những em khác, vừa phòng ngừa các biểu hịên xấu có thể xảy ra.
Bên cạnh đó cần có sự khen thưởng động viên những tập thể và các nhân tiêu tiểu
về các mặt; đồng thời cũng biểu dương những học sinh vi phạm có tiến bộ và xét
cho ra khỏi danh sách học sinh chậm tiến. Nếu tập thể lớp, chi đoàn, thầy cô giáo
chủ nhiệm và phụ huynh biết động viên khích lệ thì nhiều em chậm tiến sẻ cố gắng
vươn lên. Công tác này ở cấp độ lớp nên làm thường xuyên hàng tuần, hàng tháng.
III/ TỔ CHỨC THỰC HIỆN VÀ GIẢI PHÁP :
1. Nội dung chủ yếu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp:
Ban hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp phối kết hợp một số giải pháp cụ thể
sau:
- Phối hợp cùng các trường trên địa bàn xã tham mưu Đảng uỷ và chính
quyền địa phương ( học sinh của trường Đắc Lua chủ yếu là con em của xã Đăc
Lua ) xây dựng đề án: “Nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức, giáo dục truyền
thống cho học sinh” đồng thời tổ chức hội thảo cấp xã với sự tham gia của các tổ
chức đoàn thể cấp xã, ban đại diện cha mẹ học sinh, các cơ sở xóm, các dòng họ ,
ban khuyến học của các hội đồng hương và các nhà trường để thảo luận kỹ nội
dung này; phân rõ trách nhiêm của các tổ chức đối với công tác giáo dục đạo đức,
giáo dục truyền thống cho các thế hệ học sinh. Từ đó huy động được mọi tổ chức,
cá nhân cùng tham gia công tác giáo dục đạo đức, giáo dục truyền thống cho học
sinh.
- Thường xuyên phối kết hợp với các bậc phụ huynh thông qua các hình
thức như: Tổ chức họp phụ huynh tối thiểu 3 lần/ năm, thông qua sổ liên lạc gia
đình, sổ tay Đoàn viên Đội viên…để phối hợp giáo dục truyền thống gia đình,
truyền thống dòng họ, tham gia dự lễ tổng kết phát thưởng của hội khuyến học của
các hội đồng hương để tìm hiểu trao đổi thêm và nắm bắt về thông tin.
- Tổ chức tốt các hoạt động giáo dục truyền thống với nhiều hình thức phong
phú như:
+ Đầu năm học, thực hiện chủ điểm tháng 9 “ Truyền thống nhà trường” giới
thiệu về truyền thống anh hùng mà chi Đoàn và anh hùng chi Đội mang tên, để
cho các em nắm bắt và hiểu sâu sắc, ghi chép vào trong sổ tay đội viên cá nhân.
+ Lên kế hoạch cụ thể trong giờ chào cờ đầu tuần : Hai chi đội thực hiện
trong một tháng về tiểu phẩm giáo dục kỹ năng sống của lớp mình đã đăng ký
trong khoản thời gian 7 – 10 phút; Tiểu phẩm An toàn giao thông, Vệ sinh môi
trường, tệ nạn học đường… đã giúp cho bản thân các em thể hiện đề tài của lớp
mình được mọi người chứng kiến, đã thể hiện rất rõ trong hai năm qua mà Ban phụ
trách đã xây dựng kế hoạch, tạo hưng phấn học hỏi lẫn nhau giữa các lớp, làm cho
giờ chào cờ đầu tuần toàn trường rất sinh động, bản thân các em rất yêu thích và
mong muốn.
+ Chú trọng công tác giáo dục truyền thống qua các môn học: Lịch sử, Địa
lý , Văn – Tiếng Việt, môn hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp…; làm cho học
sinh thấy được truyền thống đấu tranh anh dũng, kiên cường, bất khuất của dân tộc
ta từ buổi đầu dựng nước đến nay.
+ Tổ chức chuyên đề “ Uống nước nhớ nguồn” trong tháng 12: Mời các bác Cựu
chiến binh nói chuyện truyền trống Anh Bộ đội cụ Hồ, tiếp đến thể hiện chương
trình sân khấu hóa do đội văn nghệ nhà trường dàn dựng biểu diễn , tổ chức cho
Đoàn – Đội đi thăm và tặng quà cho gia đình thương binh liệt sỹ ( hàng năm
tặng quà cho 26 bác thương binh và 06 mẹ liệt sỹ tổng số tiên 10 000 000 /
năm ;
+ Thực hiện theo chỉ thị 06-CT/TW ngày 7/11/2006 về "Tổ chức cuộc vận động
Học tập và làm theo Tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh" cho các lớp sưu tầm về
các mẫu chuyện của Người, có sự xét duyệt của thầy cô giáo chủ nhiệm hướng
dẫn, lên lịch kể chuyện ngay từ đầu năm để cho các lớp chuẩn bị chu đáo.
Cho đến nay, sau 5 năm thực hiện cuộc vận động đã đạt được những kết quả
rất đáng biểu dương cũng như gây được sự hưởng ứng của đông đảo cán bộ công
nhân viên chức và học sinh trong toàn trường.
Nhận thức được công tác tổ chức học tập và làm theo Tấm gương đạo đức Hồ Chí
Minh là một nhiệm vụ hết sức quan trọng, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc,
cơ bản, lâu dài, gắn liền với sự nghiệp giáo dục thế hệ mai sau xây dựng và bảo vệ
tổ quốc.
Tập trung chỉ đạo, tiếp tục tổ chức thực hiện hiệu quả, đẩy mạnh việc học
tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh theo đúng tinh thần Chỉ thị số
03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị. Tạo sự chuyển biến mạnh mẽ, sâu
rộng hơn nữa trong việc tu dưỡng, rèn luyện, nâng cao đạo đức lý tưởng cách
mạng cho các em, chất lượng, hiệu quả công tác giảng dạy và học tập, thống nhất
cao trong nhận thức và hành động, đưa việc học tập và làm theo tấm gương đạo
đức Hồ Chí Minh trở thành công việc thường xuyên hàng ngày của mỗi thầy cô
giáo và học sinh trong trường học. Đặc biệt, coi đó là trách nhiệm cụ thể, thiết thực
của mỗi thầy cô giáo và học sinh. ( Phụ lục sổ đăng ký học tập làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh theo từng năm cho viên chức )
+ Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu truyền thống lịch sử với nhiều hình thức
sinh động, phong phú như: Thi chuyên hiệu Nhà sử học nhỏ tuổi, thi tìm hiểu về
Bác Hồ, về Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh, triển khai nhật ký Đặng
Thùy Trâm “ Mãi mãi tuổi 20”, Đội Thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh…
+ Xây dựng và phát huy giá trị tủ sách giáo dục đạo đức học sinh, khuyến khích
học sinh thường xuyên đọc sách, chuyện có nội dung giáo dục truyền thống lịch sử
tại thư viện.
Việc giáo dục truyền thống, góp phần hình thành nhân cách cho học sinh là một
quá trình lâu dài liên tục, diễn ra ở nhiều môi trường khác nhau, liên quan đến
nhiều mối quan hệ phức tạp. Vì thế trong giáo dục truyền thống cho học sinh cần
phải linh hoạt, sáng tạo, biết kết hợp nhiều biện pháp. Tăng cường, chú trọng công
tác giáo dục truyền thống cho học sinh, những chủ nhân tương lai của đất nước
chính là góp phần hình thành bản lĩnh, cốt cách con người Việt Nam trong thời đại
mới.
1.1. Các hoạt động xã hội và nhân văn:
+ Hoạt động kỷ niệm các ngày lễ lớn, các sự kiện chính trị trong nước hoặc
ở địa phương.
+ Học tập tìm hiểu những truyền thống tốt đẹp của nhà trường, Địa phương
+ Học tập tuyên truyền về nội quy nhà trường, những quy định về pháp luật,
chính sách của Đảng và Nhà nước.
+Hoạt động kết nghĩa giao lưu với các lớp, các trường ( Giao lưu với trường
THPT Thanh Bình , giao lưu với trường THPT Tôn Đức Tháng .
+Hưởng ứng tham gia các hoạt động văn hoá truyền thống, lễ hội ở địa
phương.
+ Triển khai cuộc thi cho toàn trường viết về Đại tướng Võ Nguyên Giáp
“Phụ lục có bài viết em học sinh ”.
1.2. Hoạt động tiếp cận khoa học:
+ Sưu tầm tìm hiểu về các danh nhân văn hoá, anh hùng dân tộc, các nhà
khoa học, những tấm gương hiếu học…
1.3. Hoạt động văn hoá , nghệ thuật:
+ Thi làm báo tường, cắm hoa, ẩm thực
+ Chu kỳ hai năm Ban hoạt động ngoài giờ lên lớp tổ chức đợt cắm trại hai
ngày hai đêm, nhằm giáo dục rèn luyện kỹ năng sống cho các em. Đồng thời chào
mừng các ngày lễ lớn trong năm.
+ Thường xuyên tổ chức sinh hoạt câu lạc bộ - nghi thức Đội vào dịp kỷ niệm
26/3 trong tháng.
Hình ảnh hội thi múa hát tập thể trong Hội Trại (mã số A1 )
1.4. Hoạt động thể dục thể thao:
+ Tổ chức hội khoẻ phù đổng cấp trường, khai mạc giải thể dục thể thao cấp
huyện và tham gia hội khoẻ phù đổng, giải thể thao học sinh do ngành tổ chức.
+ Tổ chức các giải bóng chuyền , bóng đá …vối quy mô cấp trường
1.5. Hoạt động lao động:
+ Trực nhật, làm vệ sinh lớp học, sân trường và các khu vực trong nhà
trường đã phân công.
+ Trang trí lớp học: Pa nô, khẩu hiệu, may rèm…
+ Trồng cây, chăm sóc công trình Măng Non làm đẹp trường lớp.
+ Lao động giúp đỡ địa phương, dọn vệ sinh nghĩa trang liệt sĩ, Miếu Văn
Thánh, trục lộ tuyến đường chính khi lãnh đạo địa phương yêu cầu trong dịp Tết
Nguyên Đán.
Hình ảnh ra quân dọn vệ sinh cùng với địa phương ( mẫu số A2 )
1.6. Hoạt động thông tin tuyên truyền:
+ Xây dựng chương trình phát thanh măng non được phát thanh vào đầu các
buổi học, đây là kênh thông tin từ học sinh đến học sinh, kênh thông tin này góp
phần chuyển tải nội dung giáo dục của nhà trường đến học sinh một cách thường
xuyên.
+ Nội dung phát thanh là nêu gương những trường hợp điển hình tiên tiến,
gương người tốt việc tốt, thi đua các chi đội, kế hoạch thực hiện trong tháng, nhắc
nhở, phê bình những trường hợp vi phạm nội quy trường lớp, tuyên truyền giáo
dục pháp luật cho học sinh.
2. Những biện pháp chủ yếu của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp:
2.1. Xây dựng trong nhà trường một môi trường thật tốt để giáo dục đạo đức
cho học sinh.
*. Ý nghĩa:
Một trong các yếu tố góp phần hết sức quan trọng trong việc giáo dục đạo
đức cho học sinh là: cảnh quan sư phạm, làm sao để nhà trường thật sự là “nhà
trường” đúng nghĩa của nó là mang yếu tố giáo dục. Giáo dục nhà trường giữ vai
trò chủ đạo vì nó định hướng cho toàn bộ quá trình giáo dục hình thành nhân cách
của học sinh, khai thác có chọn lọc những tác động tích cực và ngăn chặn những
tác động tiêu cực từ gia đình và xã hội.
*. Nội dung:
- Tổ chức, sắp xếp, tu sửa, trang điểm bộ mặt vật chất, khung cảnh của nhà
trường làm sao cho toàn trường đều toát lên ý nghĩa giáo dục đối với học sinh.
- Tạo nên bầu không khí giáo dục trong toàn trường và ở mỗi lớp học, hình
thành nên một phong cách sinh hoạt của nhà trường , biểu hiện như sau:
+ Nề nếp tốt: trật tự, vệ sinh, ngăn nắp, nghiêm túc.
+Có dư luận tập thể tốt, ủng hộ cái tốt, cái tiến bộ, phê phán cái sai, cái lạc
hậu, có phong trào thi đua sôi nổi đúng thực chất.
+Có quan hệ tốt giữa các thành viên trong trường: giữa thầy với thầy, giữa
thầy với trò, giữa học sinh với nhau. Trong các mối quan hệ phải thực sự đúng
mực, hài hòa; giáo viên thương yêu tôn trọng học sinh. Học sinh không hỗn xược,
không khúm núm sợ sệt, yêu mến và tin tưởng thầy cô. Học sinh đối với nhau thì
đoàn kết, thân ái giúp đỡ nhau cùng tiến bộ, không thù hằn, bè cánh đánh nhau,
không nói tục chửi bậy, không tham gia vào tệ nạn xã hội.
Trong trường có câu khẩu hiệu
( HỌC SINH ĐẾN TRƯỜNG ĐỂ ĐƯỢC
CHĂM SÓC – TÔN TRỌNG – HỢP TÁC – CHẤT LƯỢNG )
*.Phương pháp:
+Đối với giáo viên:
- Phải gương mẫu về mọi mặt, đoàn kết, nhất trí thành một khối thống nhất
có tác dụng giáo dục mạnh mẽ đối với học sinh.
- Phải không ngừng tự hoàn thiện nhân cách của mình, phải thương yêu, tôn
trọng, tin tưởng học sinh, có ý thức trách nhiệm về mọi hành vi ngôn ngữ, cử chỉ
của mình đối với học sinh, đồng nghiệp, bản thân phải là tấm gương cho học sinh
noi theo.
+ Đối với Đoàn - Đội :
Chủ động phối hợp với giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn tổ chức tốt
phong trào thi đua học tập, rèn luyện đội viên theo năm điều Bác Hồ dạy.
Tổ chức sinh hoạt đội hàng tuần, tạo sân chơi lành mạnh cho các em.
2.2. Đổi mới công tác chủ nhiệm lớp là biện pháp góp phần nâng cao chất
lượng giáo dục đạo đức cho học sinh:
*.Ý nghĩa:
GVCN có vai trò rất to lớn trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, vì
GVCN là người quản lý toàn diện học sinh của lớp được phụ trách, là cầu nối giữa
Ban giám hiệu với các tổ chức trong nhà trường, các giáo viên bộ môn với tập thể
lớp, là người cố vấn tổ chức các hoạt động tự quản của lớp, đồng thời là người
đứng ra phối hợp các lực lượng xã hội nhằm thực hiện tốt mục tiêu giáo dục của
trường.
Xuất phát từ thực trạng công tác chủ nhiệm của trường, việc đưa ra các biện
pháp giúp GVCN định hướng đổi mới công tác chủ nhiệm cho phù hợp với tình
hình thực tế của địa phương mang ý nghĩa quan trọng đối với công tác giáo dục
đạo đức học sinh trong giai đoạn hiện nay.
*. Nội dung:
- Tìm hiểu đặc điểm tình hình lớp, tình hình học sinh là góp phần cho công tác chủ
nhiệm đạt kết quả cao:
Do tính đặc thù của một trường gồm hai cập học độ tuổi chênh lệch giữa
khối 6 và khối 12 là rất lớn hơn nữa đối tượng học sinh của trường có mối quan hệ
gia đình rất đa dạng và phức tạp ( cháu ở với ông bà , em ở với anh chi ) chiếm tỷ
lệ 16% , việc tìm hiểu đặc điểm tình hình lớp, tình hình học sinh giúp của GVCN
trong quản lý, giáo dục học sinh có nhiều khó khăn .
Đầu năm học GVCN phải có những thông tin khái quát về gia đình học sinh như:
nơi ở, hoàn cảnh sống, lối sống, hoàn cảnh kinh tế gia đình, giáo dục của gia đình,
sự quan tâm của cha mẹ đối với con cái, quan hệ của gia đình láng giềng. Việc tìm
hiểu này sẽ giúp GVCN kết hợp tốt với gia đình trong công tác giáo dục đạo đức
cho học sinh.
+ Đầu năm học GVCN phải nắm được đặc điểm học sinh về: sức khỏe, đạo
đức, năng lực học tập, động cơ học tập, quan hệ của học sinh với cha mẹ, Ông bà,
anh chị em trong gia đình, ở trường với thầy cô và ngoài xã hội, cộng đồng. Việc
tìm hiểu học sinh về mọi mặt là rất cần thiết nhưng GVCN phải thấy được nguyên
nhân dẫn đến thực trạng đó.
+ GVCN phải tìm hiểu cơ cấu, lứa tuổi, năng lực học tập, hoạt động, mối
quan hệ giữa học sinh với học sinh, học sinh với giáo viên, sự đoàn kết của lớp
mình chủ nhiệm.
- Nắm vững đường lối quan điểm của Đảng về công tác giáo dục, mục tiêu giáo
dục, mục tiêu cấp học, lớp học kế hoạch, nhiệm vụ giáo dục, dạy học của học kỳ,
năm học:
+ Để vận dụng tốt vào công tác chủ nhiệm của mình, GVCN phải nắm vững
mục tiêu giáo dục, mục tiêu cấp học, lớp học, kế hoạch, nhiệm vụ giáo dục, dạy
học của học kỳ, năm học.
+ Để cho học sinh thực hiện chủ động, sáng tạo nhiệm vụ của lớp trong
phong trào chung, GVCN phải nắm vững kế hoạch, nội dung và cách thực hiện của
trường trong tuần, tháng học kỳ và cả năm học.
+ Phải nắm vững tri thức lý luận giáo dục, có nghệ thuật sư phạm, xây dựng
và phối hợp tốt các mối quan hệ trong nhà trường và địa phương.
- Tìm hiểu tiềm năng của cộng đồng, địa phương, xã hội, theo dõi thời sự trong
nước và quốc tế để vận dụng những hiểu biết đó vào công tác chủ nhiệm
+ Để liên kết và phối hợp có hiệu quả giữa nhà trường, đại diện là GVCN
với địa phương trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh.
+ GVCN cần phải nắm được tình hình thời sự, khoa học kỹ thuật, văn hóa xã
hội để bổ sung kiến thực của mình thêm phong phú.
- Cộng tác chặt chẽ với CMHS, chủ động phối hợp với giáo viên bộ môn, đoàn
TNCS HCM, Đội TNTP HCM, các tổ chức xã hội có liên quan trong hoạt động
giáo dục đạo đức học sinh.
- Xây dựng những truyền thống tốt đẹp của lớp
+ Các hoạt động của lớp sẽ trở thành truyền thống nếu nó được lập đi lập lại
và trở thành thói quen.
+ Phải trân trọng truyền thống sẳn có của lớp, tiếp tục xây dựng truyền
thống mới cho lớp trong điền kiện cụ thể.
- Tích cực tham gia vào công tác đánh giá xếp loại hạnh kiểm, xét thi đua, khen
thưởng và kỷ luật học sinh với tư cách là người bảo vệ quyền lợi chính đáng cho
học sinh.
*. Phương pháp:
- Đối với GVCN:
Nghiên cứu lý lịch, hồ sơ học sinh : (học bạ, hoàn cảnh gia đình….)
Trao đổi với học sinh để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng xu hướng sở thích của học
sinh.
Trao đổi với giáo viên bộ môn, về tình hình của lớp.
Trao đổi với ban giám hiệu, Bí thư Đoàn trường và Tổng phụ trách Đội, Cha mẹ
học sinh để có thêm những thông tin về đối tượng mà GVCN cần tìm hiểu.
Thực hiện đầy đủ các loại sổ sách theo quy định, báo cáo trung thực, kịp thời cho
ban giám hiệu về tình hình đạo đức của học sinh.
Một năm học GVCN đến nhà học sinh ít nhất một lần để nắm thông tin, thuyết
phục cha mẹ học sinh tham gia họp đầy đủ.
Hàng tháng chuyển sổ liên lạc đến gia đình học sinh đúng thời gian quy định, xử lý
thông tin phản hồi kịp thời, có hiệu quả
Khi có tình huống đột xuất xảy ra, phải xử lý khéo léo, liên hệ với Cha mẹ học sinh
để giải quyết mau lẹ, có hiệu quả.
GVCN phải thường xuyên học tập nâng cao trình độ, trao dồi đạo đức nhà giáo để
xứng đáng là tấm gương tốt cho học sinh noi theo.
- Đối với GVBM, các đoàn thể trong và ngoài nhà trường
Tích cực hỗ trợ GVCN trong công tác giáo dục đạo đức cho học sinh, phản ánh kịp
thời với GVCN về tình hình học sinh của lớp.
Tham gia đóng góp ý kiến trong việc đánh giá xếp loại Hạnh kiểm, xét kỷ luật học
sinh.
2.3 Giáo dục nhận thức:
Quán triệt cho đội ngũ giáo viên nhận thức đúng đắn về vị trí, vai trò của
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp . Phải làm cho mọi người hiểu rõ rằng hoạt
động ngoài giờ thực chất là sự nối tiếp hoạt động : Dạy – Học , nó là nhân tố tạo
nên sự cân đối, hài hoà của quá trình giáo dục toàn diện, thống nhất nhằm thực
hiện tốt mục tiêu đào tạo của cấp học.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm củng cố và hoàn thiện những tri thức
hình thành kĩ năng sống đã được học trên lớp, ngoài ra còn giúp học sinh có những
hiểu biết mới về thế giới xung quanh đi vào thực tiễn, cộng đồng xã hội; giúp học
sinh biết vận dụng kiến thức đã học để giải quyết những vấn đề do đời sống đặt ra;
giúp học sinh biết tự điều chỉnh hành vi đạo đức, lối sống ; Giúp các em có những
hiểu biết nhất định về truyền thống văn hoá, đấu tranh cách mạng của quê hương,
đất nước, tăng thêm hiểu biết về Bác Hồ, về Đảng, về Đoàn thanh niên, về Đội
thiếu niên… để các em thực hiện tốt nhiệm vụ của người học sinh.
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp thực chất là việc tổ chức giáo dục thông qua
các hoạt động thực tiễn của học sinh về mọi mặt như : khoa học kỹ thuật, lao động,
hoạt động xã hội , văn nghệ, thể thao…. Qua đó giúp các em hình thành và phát
triển nhân cách theo định hướng giáo dục đã được xác định.
2.2.Xây dựng cơ chế phối hợp giữa các lực lượng giáo dục trong nhà trường:
2.2.1 Thành lập ban chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp do hiệu trưởng
làm trưởng ban, các thành viên gồm: Bí thư Đoàn, tổng phụ trách Đội, tổ trưởng
chuyên môn, giáo viên chủ nhiệm lớp. Ban hoạt động có trách nhiệm tham mưu
cho hiệu trưởng kế hoạch và các hình thức tổ chức các hoạt động ngoài giờ.
2.2.2 Phân công nhiệm vụ cho các thành viên ban chỉ đạo
- Trưởng ban : làm nhiệm vụ phối hợp và điều hành quản lý các hoạt động một
cách hiệu quả nhất, tuyên truyền nâng cao nhận thức của đội ngũ về tầm quan
trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Tổng phụ trách Đội : Nắm chắc chương trình hoạt động của hội đồng Đội các cấp
và chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp do Bộ giáo dục quy định. Trên cơ sở
đó chọn lọc các hoạt động trọng tâm, phù hợp với tình hình thực tế của nhà trường
đề dự thảo chương trình hoạt động và tham mưu cho ban chỉ đạo.
- Đoàn thanh niên : Tổ chức tốt các hoạt động của chi Đoàn, Tham mưu công tác
xây dựng và phát triển Đoàn viên mới, chịu trách nhiệm tham mưu chương trình
giáo dục pháp luật , giáo dục thể chất.
- Giáo viên chủ nhiệm : Nắm chắc tình hình lớp do mình phụ trách, kịp thời phát
hiện những chuyển biến tích cực cũng như không có lợi trong học sinh lớp mình để
có những biện pháp giáo dục phù hợp cũng như phối hợp giáo dục kip thời. Là
người trực tiếp hướng dẫn lớp chủ nhiệm tham gia các hoạt động do nhà trường tổ
chức.
* Giáo viên chủ nhiệm muốn biết được hoàn cảnh gia đình của các em như thế nào
cần tìm hiểu qua: Những học sinh ở gần nhà, cán bộ lớp, giáo viên chủ nhiệm của
năm học trước, trưởng thôn nơi gia đình em sống, đến nhà để thăm hỏi trao đổi với
phụ huynh của các em.
Sau khi tìm hiểu biết được hoàn cảnh của các em, giáo viên chủ nhiệm có những
biện pháp giáo dục phù hợp.
Ví dụ: - Nếu em học sinh có hoàn cảnh gia đình gia đình khó khăn về kinh tế, giáo
viên chủ nhiệm kêu gọi sự giúp đỡ của nhà trường, Đoàn Đội và học sinh trong lớp
để tạo điều kiện về vật chất ( sách, vở, đồ dung học tập…) cho các em. Việc làm
này giáo viên chủ nhiệm phải hết sức tế nhị để tránh sự tự ái ở các em.
- Nếu học sinh có cha mẹ thiếu sự quan tâm đến việc học tập của các em, thiếu
gương mẫu như: Uốn rượu, chơi game, bỏ giờ…giáo viên chủ nhiệm phải luôn gần
gũi, động viên, khuyên bảo giúp các em thấy được bản thân cần phải cố gắng học
tập và rèn luyện, vượt lên hoàn cảnh để đem lại niềm vui và hạnh phúc cho gia
đình.
- Nếu các em học sinh yếu, kém, giáo viên chủ nhiệm phân công học sinh khá giỏi
giúp đỡ.
2.3.Đối với nhà trường :
- Cần xác định : trách nhiệm giáo dục đạo đức cho học sinh là trách nhiệm của toàn
thể HĐSP bao gồm đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên, nhân viên nhà trường chứ
không phải là trách nhiệm của một cá nhân, bộ phận nào. Vì thế, tập thể sư phạm
phải nêu gương tốt cho học sinh về phẩm chất đạo đức, tác phong mẫu mực của
nhà giáo ; Phải có sự phối hợp giữa các bộ phận trong nhà trường : giữa Ban Giám
hiệu với giáo viên - nhân viên và ngược lại, giữa giáo viên với giáo viên, giữa giáo
viên với nhân viên. Việc giáo dục đạo đức học sinh phải được thống nhất về nội
dung, được tiến hành thường xuyên, liên tục trong từng tiết dạy, ở mọi lúc, mọi nơi
và có sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng trong và ngoài nhà trường. Trong đó
có thể xác định GVCN, GVBM GDCD và giáo viên các bộ môn khác có nhiều
điều kiện để gần gũi, giáo dục học sinh hơn.
- Phải luôn quan tâm đến việc xây dựng môi trường sư phạm từ cơ sở vật chất đến
tinh thần, không khí học tập, sinh hoạt, làm việc, đảm bảo tính giáo dục ngày càng
cao. Xây dựng nền nếp kỉ luật, học tập quy củ, thưởng phạt nghiêm minh học sinh
thực hiện tốt hoặc học sinh còn vi phạm.
- Tổ chức có hiệu quả các hình thức giáo dục ngoài giờ học tại lớp như : sinh hoạt
đầu tuần, sinh hoạt tập thể, hoạt động ngoại khóa, tham quan dã ngoại, hoạt động
văn thể mỹ, công tác Đoàn Đội, công tác xã hội. Tổ chức báo cáo các chuyên đề về
giáo dục pháp luật, giáo dục giới tính, tư vấn tâm lý.
- Tuyên truyền chủ trương, quy định của ngành giáo dục nội dung giáo dục của nhà
trường đến PHHS. Thiết lập mối quan hệ chặt chẽ, phối hợp thường xuyên với phụ
huynh, địa phương và các tổ chức xã hội để tạo được sự đồng thuận, chung sức
trong quá trình giáo dục học sinh.
2.4.Đối với địa phương :
- Cần quan tâm thường xuyên đến tình hình an ninh trật tự, an toàn, mỹ quan khu
vực quanh trường học đặc biệt là xử lý cương quyết các hàng quán kinh doanh có
thể có tác động không tốt đến học sinh.
- Chủ động phối hợp cùng nhà trường giáo dục học sinh nhất là những học sinh cá
biệt ; giúp trường giải quyết những khó khăn ngoài thẩm quyền của trường.
2.5.Đối với xã hội :
Người lớn phải nêu gương tốt cho trẻ em về thái độ, hành vi, cách ứng xử của
mình đối với bản thân và đối với cộng đồng.
Tóm lại :
Công tác giáo dục đạo đức cho học sinh là một công tác hết sức quan trọng trong
nhà trường phổ thông. Đây là một công tác có tính đặc biệt, yêu cầu nhà giáo dục
phải xác định được mục tiêu, nội dung giáo dục và có kế hoạch cụ thể, rõ ràng để
thực hiện. Việc thực hiện phải trong một quá trình lâu dài, phức tạp, đòi hỏi sự
công phu, kiên trì, liên tục ; Thực hiện có sự thống nhất, có sức mạnh tổng hợp của
nhiều lực lượng trên cơ sở nắm vững các đặc điểm tâm lý, cá tính, hoàn cảnh của
từng đối tượng. Đồng thời, tất yếu phải có sự phối hợp chặt chẽ, sự tác động đồng
thời của ba môi trường giáo dục : nhà trường, gia đình và xã hội.
Con đường cơ bản đề giáo dục đạo đức cho học sinh lứa tuổi thiếu niên chính là
hoạt động, bao gồm hoạt động học tập và các hoạt động phong trào, sinh hoạt đoàn
thể. Chúng ta cần giáo dục học sinh trong tập thể, bằng tập thể và vì tập thể. Từ đó,
biến quá trình giáo dục thành quá trình tự giáo dục.
Càng mong muốn làm tròn trách nhiệm giáo dục, chúng ta lại càng tâm đắc và
thấm thía với lời nhận xét của nhà giáo dục nổi tiếng người Nga - Makarenkô:
"Không có phương pháp, phương tiện nào là duy nhất, không có nhà sư phạm nào
đơn thương độc mã có thể đào tạo, giáo dục thành công. Sản phẩm của giáo dục là
con người, đó là kết quả của sự kết hợp, phối hợp với mọi điều kiện, mọi tác động
của toàn bộ xã hội mà nhà sư phạm là người điều chỉnh, phối hợp tất cả những yếu
tố đó".
2.3. Xây dựng chương trình hoạt động:
Để tránh trường hợp tổ chức các hoạt động không có kế hoạch, hoạt động
mang tính tự phát hoặc hoạt động theo thời vụ, ngay từ đầu năm học ban chỉ đạo
cần xây dựng chương trình hoạt động cụ thể và phù hợp với tình tình thực tế và
yêu cầu giáo dục của nhà trường. Quy trình xây dựng kế hoạch như sau :
Tổng phụ trách đội lên dự thảo chương trình hoạt động trong năm học, các điều
kiện tối thiểu để thực hiện chương trình hoạt động đã đề ra.
Ban chỉ đạo tổ chức họp để bàn bạc thống nhất , điều chỉnh, bổ sung kế hoạch
Tham mưu cho hiệu trưởng chương trình hoạt động của năm học.
Thông qua hội nghị công nhân viên chức, Đại hội Liên Đội để quyết định.
Triển khai đến tất cả giáo viên và học sinh trong toàn trường để thực hiện, có ký
cam kết đầu năm.
2.4. Tổ chức hoạt động:
Do yêu cầu của thực tiễn, đặc biệt đối với lứa tuổi THCS , hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp cần tập trung vào các thời điểm sau :( Chú ý dành thời gian
cho kế hoạch dạy học):
+ Tiết sinh hoạt tập thể lớp hàng tuần, Tổng phụ trách lên lịch để cùng sinh hoạt
với lớp để kịp nắm tình hình hoạt động và nguyện vọng, tạo điều kiện giúp đỡ
thêm cho các em.
Hình ảnh tặng quà học sinh nghèo ( Mẫu số A3 )
+ Sinh hoạt ngoại khoá với quy mô từng khối lớp theo chủ điểm giáo dục hàng
tháng.
Tổ chức các hoạt động với quy mô cấp trường nhân các ngày lễ lớn như 20/11,
03/02, 26/3, 7/5, 19/5 bằng hình thức cắm trại tập trung; văn nghệ, dã ngoại…
IV/ KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU:
Qua thời gian thực hiện gần 5 năm, đặc biệt trong ba lần diễn văn nghệ và
hai lần tổ chức cắm trại đã lồng ghép đi sâu vào giáo dục đạo đức, truyền thống
được thông qua. Đã trưng cầu ý kiến 300 em học sinh và Ban chỉ huy Liên chi
Đội , chi Đoàn , các em rất thích thú và ghi nhận học hỏi được rất nhiều điều bổ ích
sâu sắc .
Các em đã ý thức được tầm quan trọng của mình thông qua hoạt động giáo
dục ngoài giờ lên lớp, đã tạo điều kiện để các em được học hỏi kinh nghiệm. Từng
bước nâng cao được giá trị về kỹ năng sống.
- Qua giáo dục hoạt động ngoài giờ lên lớp giúp các em vui để học từ đó các em
mến trường yêu lớp nên tỳ lệ học sinh bỏ học ngày một giảm , thống kê trong ba
năm :
Năm Học Tổng số học sinh Số học sinh bỏ học Tỷ lệ %
2010-2011 657 37 5,6
2011-2012 654 21 3,2
2012-2013 647 16 2,5
- Học sinh có khả năng hợp tác cao nên tỷ lệ học sinh vi phạm nội quy ngày một
giảm , không còn hiện tượng chia bè phái đánh nhau như trước .
V/ KẾT LUẬN :
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp đóng một vai trò quan trọng trong
công tác giáo dục toàn diện cho người học sinh, góp phần giáo dục tư tưởng, đạo
đức, lối sống cho học sinh ngoài những giờ học chính khoá trên lớp. Ngoài ra, hoạt
động ngoài giờ lên lớp cũng giúp các em củng cố và hoàn thiện những kiến thức đã
học trên lớp, tạo điều kiện để các em vận dụng những kiến thức đã học để giải
quyết những vấn đề do cuộc sống đặt ra. Dù đã có nhiều cố gắng nghiên cứu, vận
dụng trong thực tiễn và đã có hiệu quả bước đầu nhưng chắc chắn chuyên đề vẫn
còn những thiếu sót, những băn khoăn cần suy nghĩ trong tương lai nên kính mong
Hội đồng khoa học các cấp xem xét, đóng góp, bổ sung để chuyên đề được hoàn
thiện phù hợp với những trường đặc biệt khó nhăn như Đăc Lua , góp phần thực
hiện tốt nhiệm vụ giáo dục mà Đảng và Nhà nước giao phó.
VI/ ĐỀ NGHỊ:
1. Điều kiện để thực hiện chuyên đề :
+ Về nhân sự : Cần sự hỗ trợ của Bí thư chi Đoàn có kinh nghiệm, nhiệt
tình, có đội ngũ giáo viên làm công tác chủ nhiệm nhiệt tình, có kinh nghiệm quản
lý và giáo dục học sinh, có khả năng tổ chức hoạt động tập thể với quy mô tập thể
lớp.
+ Về cơ sở vật chất : Phải có đầy đủ về trang phục Đội, phòng làm việc.
+ Kinh phí cho hoạt động : Để tổ chức tốt và thường xuyên các hoạt động,
mỗi năm nhà trường cần khoản kinh phí từ 12.000.000 đồng đến 16.000.000 đồng.
Từ phong trào tiết kiệm xây dựng quỹ Đội, đã đáp ứng đủ kinh phí cho các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
2. Khả năng phổ biến :
Với các điều kiện cơ bản để thực hiện chuyên đề nêu trên, chúng tôi thấy
rằng hầu hết các trường trung học thuộc vùng nông thôn đều đáp ứng được. Do
đó, khả năng phổ biến, sử dụng chuyên đề này mang tính khả thi .
VII/ PHẦN PHỤ LỤC:
1) ảnh mẩu số A1
2) Ảnh mẫu số A2
3) Ảnh mẫu số A3
4) Mẫu sổ Đăng ký học tập làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh hàng
năm .
Đắc Lua , ngày 16 /5/2014
Người viết