SKKN Ứng dụng công nghệ thông tin vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point như thế nào để đạt hiệu quả

PHẦN I. MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Thời đại ngày nay là thời đại của công nghệ thông tin (CNTT). Công nghệ
thông tin “bùng nổ” đã được ứng dụng vào mọi lĩnh vực của đời sống con người,
trong đó có cả lĩnh vực Giáo dục. CNTT là cơng cụ đắc lực hỗ trợ đổi mới phương
pháp giảng dạy, học tập và hỗ trợ đổi mới quản lý giáo dục, góp phần nhằm nâng
cao hiệu quả và chất lượng giáo dục.
Việc ứng dụng CNTT trong nhà trường như một công cụ lao động "Trí tuệ"
giúp Ban giám hiệu nhà trường nâng cao chất lượng quản lí, giúp các thầy cơ giáo
nâng cao chất lượng dạy học, trang bị cho học sinh kiến thức về CNTT, học sinh sử
dụng các thiết bị kĩ thuật số như một công cụ học tập, góp phần rèn luyện cho học
sinh một số phẩm chất cần thiết của người lao động trong thời kì cơng nghiệp hoá,
hiện đại hoá.
Để thực hiện tốt đổi mới giáo dục phổ thơng nói chung và đổi mới giáo dục
Tiểu học nói riêng đạt kết quả, việc ứng dụng CNTT vào giảng dạy và học tập có
một vai trị tích cực. CNTT mở ra triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương
pháp và hình thức học tập.
Năm học 2010 - 2011 là năm học thứ 3 nhà trường thực hiện "Đẩy mạnh ứng
dụng công nghệ thông tin trong giáo dục” theo chỉ đạo của phòng Giáo dục và đào
tạo Phú Lương.
Tập thể cán bộ, giáo viên trường Tiểu học Phấn Mễ 1 đã nhận thức được rằng:
Việc ứng dụng CNTT phục vụ cho việc đổi mới phương pháp dạy học là một trong
những hướng tích cực nhất, hiệu quả nhất. Song để ứng dụng CNTT hiệu quả trong
giảng dạy thì cơng việc đầu tiên và quan trọng đối với người giáo viên là làm đồ
dùng dạy học và soạn giáo án Power Point.
Chính vì vậy, ngay từ đầu năm học được sự chỉ đạo của Ban Giám hiệu nhà
trường, tôi đã mạnh dạn đi sâu nghiên cứu chuyên đề. "Ứng dụng CNTT vào làm đồ
dùng dạy học và soạn giáo án Power Point như thế nào để đạt hiệu quả”.

1

II. MỤC ĐÍCH CHỌN ĐỀ TÀI
Thực hiện nhiệm vụ ứng dụng công nghệ thông tin vào soạn giảng và khai
thác tài liệu phục vụ cho giảng dạy, nhằm đẩy mạnh việc đổi mới phương pháp
giảng dạy, học tập và ứng dụng CNTT một cách thiết thực và hiệu quả trong công
tác giảng dạy.
III. GIỚI HẠN ĐỀ TÀI
Ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point như
thế nào để đạt hiệu quả.
IV. KHÁCH THỂ VÀ ĐỐI TƯỢNG NGHIÊN CỨU
Khách thể: Ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power
Point như thế nào để đạt hiệu quả.
Đối tượng: Học sinh lớp 5 trường Tiểu học Phấn Mễ 1.
V. NHIỆM VỤ CỦA ĐỀ TÀI:
Ứng dụng công nghệ thông tin vào giảng dạy. Khai thác tài liệu trên mạng
Internet: Phim tài liệu, tranh ảnh,...làm đồ dùng dạy học (Soạn giáo án Power
Point) cho một số môn học như: Tập đọc, Lịch sử, Địa lý, Khoa học, kể chuyện...
Dạy thực nghiệm và rút kinh nghiệm cho bản thân.
VI. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Đọc các tài liệu liên quan đến đề tài.
Tìm hiểu sách giáo khoa, sách giáo viên, tài liệu hướng dẫn về soạn giáo án Power
Point, tài liệu hướng dẫn về đổi mới nội dung - phương pháp dạy học ở Tiểu học.
Phương pháp nghiên cứu thực tiễn:
Tìm hiểu thực tế dạy và học có ứng dụng cơng nghệ thôn tin của đồng nghiệp.
Trao đổi, toạ đàm với đồng nghiệp.
Phương pháp thực nghiệm:
Tiến hành dạy thực nghiệm, đối chứng, đánh giá hiệu quả của việc vận dụng đổi
mới nội dung - phương pháp dạy học vào dạy một số mơn có ứng dụng CNTT.
VII. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN:

Triển khai trên đối tượng học sinh lớp 5, năm học 2010 - 2011.
2


PHẦN II. NỘI DUNG
CHƯƠNG 1. CƠ SỞ KHOA HỌC
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
Ban chấp hành TW Đảng khố IX đã có định hướng cho phát triển giáo dục
"Tập trung chỉ đạo phát triển giáo dục và đào tạo khoa học công nghệ thực sự
ngang tầm là quốc sách hàng đầu". Nhà nước đã có Nghị định số 64/2007/NĐ- CP
ngày 10 tháng 4 năm 2007 của Chính phủ về ứng dụng CNTT trong hoạt động của
cơ quan Nhà nước và Chỉ thị số 55/2008 - CT - BGDĐT ngày 30/9/2008 của Bộ
trưởng Bộ giáo dục đào tạo về tăng cường giảng dạy, đào tạo và ứng dụng CNTT
trong ngành giáo dục giai đoạn 2008 - 2012. Văn bản số 9772/BGDĐT-CNTT kí
ngày 20/10/2008 Hướng dẫn thực hiện nhiệm vụ CNTT năm học 2008 - 2009.
Để con người Việt Nam nhanh chóng tiếp cận nền khoa học hiện đại tiên tiến
của thế giới và để mỗi học sinh nắm bắt được kho tàng kiến thức của nhân loại thì
cần phải thực hiện đổi mới giáo dục trước tiên phải đổi mới phương pháp dạy và
học. Phương pháp dạy học trước đây nặng nề về truyền thụ kiến thức thì ngày nay
phương pháp dạy học phải được thay đổi cách thức, hình thành những năng lực hoạt
động, tìm tịi, khám phá cho học sinh.
Vì vậy chúng ta cần phải quan tâm đặc biệt đến việc đổi mới phương pháp
dạy học bằng nhiều hình thức nhằm giúp cho học sinh phát triển năng lực tư duy,
óc sáng tạo, có ý chí tự lực trong q trình lĩnh hội kiến thức. Quá trình lĩnh hội
kiến thức của học sinh là từ trực quan sinh động đến tư duy trừu tượng, từ “ tư duy
trừu tượng đến thực tiễn”. Chính vì vậy việc ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng
dạy học và soạn giáo án Power Point có vai trị tác dụng to lớn trong việc giảng
dạy học sinh Tiểu học.
II. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
1. Thuận lợi:

1.1. Về phía giáo viên:
+ Trình độ Cao đẳng Tiểu học, đã được tham dự nhiều chuyên đề ứng dụng
CNTT, các đợt tập huấn chun mơn do phịng Giáo dục, nhà trường tổ chức.
3


+ Bản thân tơi có chứng chỉ tin học (A, B), biết sử dụng máy vi tính và các đồ
dùng dạy học hiện đại, nhiệt tình trong cơng tác giảng dạy.
+ Bản thân giáo viên đã quen với việc ứng dụng CNTT làm đồ dùng dạy học
và soạn giáo án Power Point. Điều đó đã được đánh giá bằng chất lượng qua tham
dự các hội thi và chuyên đề giáo dục trong nhà trường.
+ Bản thân tôi luôn tự học và bồi dưỡng thêm kiến thức Tin học cho mình:
qua tài liệu tham khảo, sách báo, qua bạn đồng nghiệp, và các Web side…
+ Học sinh lớp tôi chủ nhiệm đã được tiếp xúc với các CNTT trong cuộc sống
như ti vi, đài, máy tính… trong gia đình và nhà trường.
1.2.Về cơ sở vật chất.
- Tồn trường có 3 máy vi tính. Trong đó:
+ 2 máy vi tính phục vụ cho cơng tác quản lý, kế tốn, cơng đồn nối mạng Internet.
+ 1 máy tính xách tay phục vụ cho dạy học.
+ 1 máy chiếu, 2 máy in.
Trường đã luôn nhận được sự quan tâm của Sở giáo dục đào tạo, các ban
ngành chức năng. Đặc biệt là sự chỉ đạo của Phịng giáo dục - đào tạo về chun
mơn và sự hỗ trợ tích cực của phụ huynh học sinh đầu tư kinh phí cơ sở vật chất,
mua sắm trang thiết bị hiện đại phục vụ cho dạy và học.
2. Khó khăn:
- Việc ứng dụng CNTT làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Ponit
thường mất thời gian và mất cơng tìm tịi khai thác. Một số giáo viên chưa nhận thức
đúng việc ứng dụng CNTT vào dạy học cho rằng đây là việc làm chưa thật cần thiết,
dẫn đến sự ủng hộ của đồng nghiệp còn chưa cao.
- Hệ thống máy chiếu còn hạn chế (chỉ có 1 bộ); nhà trường chưa trang bị

được máy Scan; máy ảnh.
- Để thiết kế đưa đồ dùng dạy học và giáo án Power Point thực hiện được
thành công phải cần rất nhiều phương tiện máy móc hỗ trợ song cơ sở vật chất của
nhà trường chưa đủ đáp ứng trang bị phương tiện máy móc điện tử tới từng lớp học
để khai thác giảng dạy nên việc sử dụng đồ dùng dạy học và giáo án Power Point đại
4


trà ở các lớp chưa thực hiện được. Chủ yếu chỉ sử dụng đồ dùng dạy học và giáo án
Power Point vào Hội giảng, hội thi, chuyên đề.

CHƯƠNG II. NỘI DUNG
I. VAI TRÒ CỦA ĐỒ DÙNG DẠY HỌC ĐIỆN TỬ VÀ GIÁO ÁN POWER
POINT TRONG VIỆC ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC.

1. Đồ dùng dạy học điện tử là gì?
- Nếu đồ dùng dạy học truyền thống là những tranh ảnh, mơ hình, vật thật…
để mơ phỏng, minh họa cho kiến thức bài dạy. Học sinh có thể cầm, nắm, sị mó,
ngửi, nếm được … Thì đồ dùng dạy học điện tử là những hình ảnh sống động, có
màu sắc, âm thanh sống động được xử lí bằng CNTT và phương tiện hiện đại để
minh họa cho nội dung kiến thức bài dạy.
- Đồ dùng dạy học điện tử được xây dựng bằng tri thức, bằng tư duy tổng hợp và
bằng các phương tiện hiện đại nên chỉ có thể sử dụng được bằng các đồ dùng hiện đại
và phụ thuộc vào năng lực, điều kiện cơ sở vật chất được đáp ứng thì mới có hiệu quả.
2. Thế nào là giáo án Power Point?
- Giáo án Power Point khác với giáo án truyền thống là giáo án được xây
dựng bằng CNTT được kết hợp giữa kênh hình và kênh chữ, có tạo hình ảnh, màu
sắc, âm thanh, hiệu ứng sống động hấp dẫn hơn. Nhờ có CNTT giúp bài giảng được
nhẹ nhàng, sinh động hơn. Học sinh được kích thích trí tuệ, tiếp thu bài nhanh và
cũng nhớ lâu hơn.

Đồ dùng dạy học điện tử và giáo án Power Point là phương tiện dạy học
mang tính hiện đại và cơng nghệ cao, có vai trị tích cực cho việc đổi mới phương
pháp dạy học, giúp học sinh học tập và phát triển.
II. NHỮNG ĐIỀU KIỆN ĐỂ ỨNG DỤNG CNTT VÀO LÀM ĐỒ DÙNG DẠY
HỌC VÀ SOẠN GIÁO ÁN POWER POINT HIỆU QUẢ.

1. Những kiến thức Tin học giáo viên cần có để thực hiện ứng dụng
CNTT vào dạy học tích cực:
Muốn ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point
đạt hiệu quả người giáo viên cần phải:
5


- Có kiến thức cơ bản về trình độ Tin học, sử dụng thành thạo máy tính, soạn
thảo văn bản.
- Biết sử dụng phần mềm trình diễn Power point.
- Biết cách truy cập Internet và thu nhận các nguồn tư liệu trên mạng.
- Có khả năng sử dụng phần mềm chỉnh sửa ảnh, làm các ảnh động, cắt các
file âm thanh, tạo clip….
Có được như vậy thì khi làm việc, người giáo viên không nhất thiết lúc nào
cũng cần phải có một giáo viên kĩ thuật viên tin học hỗ trợ.
VD: Đối với mơn Lịch sử, Địa lí bài giảng thường đi kèm với nhiều hình ảnh
minh họa. Có thể là hình ảnh mơ tả một trận chiến, các căn cứ địa cách mạng hay
hình ảnh của các vùng kinh tế mới, khí hậu, diện tích lãnh thổ của các nước trên thế
giới, … Nếu chỉ trình bày hoặc bằng lược đồ mô phỏng nội dung bài sẽ chưa hay,
chưa hấp dẫn, học sinh sẽ chóng chán khơng thích thú học tập. Nhưng dạy bằng giáo
án điện tử thì lại làm cho nội dung bài giảng phong phú hơn. Hiện tại những hình
ảnh minh họa, phần mềm cho các nội dung bài dạy nói trên tương đối nhiều trên
Internet. Nhà trường đã lắp đặt Internet, tôi chỉ cần bỏ một chút thời gian lên mạng
là khai thác được, hình ảnh, đoạn phim cần minh họa cho bài giảng, điều đó đồng

nghĩa vối việc giáo viên phải biết cách truy cập Internet để lấy thơng tin. Tuy nhiên
khơng phải hình ảnh nào cũng lấy từ Internet được mà những hình ảnh cần lấy từ
sách giáo khoa thì lúc đó ta phải Scaner (quét ảnh ) và chỉnh sửa ….
VD 1: Khi dạy Tốn 5 bài "Hỗn số" để hình thành kiến thức về cấu tạo của hỗn
số giáo viên sử dụng các thao tác chia phần, tô màu trực tiếp, học sinh quan sát và nhận
xét, các em sẽ nắm chắc kiến thức và nhớ lâu hơn khi sử dụng hình ảnh qua bảng phụ.
VD 2: Khi dạy Lịch sử 5 bài “Tiến vào Dinh Độc Lập” giáo viên dạy bằng giáo
án trình chiếu với phim tư liệu lịch sử sẽ giúp học sinh tái hiện lại sự kiện lịch sử một
cách sống động và chân thực nhất. Qua đó giúp các em thấy được giờ phút hào hùng của
lịch sử dân tộc, thêm tự hào về truyền thống nước nhà…
VD 3. Khi dạy Địa lý 5 bài “Du lịch và thương mại”, học sinh sẽ nắm bài
chắc hơn và chủ động hơn qua hệ thống tranh ảnh, những đoạn phim về danh thắng
của nước ta.
6


Qua khảo sát hiệu quả từ phía học sinh cho thấy, nếu sử dụng phương pháp
dạy học truyền thống với phấn trắng bảng đen thì hiệu quả chỉ có 50%, trong khi
hiệu quả của phương pháp ứng dụng CNTT (nhìn - nghe) lên đến 70%.
Như vậy để có một đồ dùng dạy học hay soạn một giáo án điện tử có hiệu quả
thì mỗi giáo viên cũng cần phải có kĩ thuật tin học.
Để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học bằng đồ dùng dạy học và giáo án
điện tử thì giáo viên phải vất vả gấp nhiều lần so với cách dạy truyền thống. Ngoài
kiến thức căn bản về vi tính, sử dụng thành thạo phần mềm Power point, giáo viên
cần phải có ý tưởng và niềm say mê thật sự với công việc thiết kế. Công việc đó địi
hỏi người giáo viên phải có sự sáng tạo nhạy bén và tính thẩm mĩ.
2. Điều kiện về sở vật chất và trang thiết bị hiện đại để thực hiện ứng
dụng CNTT.
Muốn ứng dụng CNTT vào làm được đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power
Point thì cần phải có các phương tiện hỗ trợ để thực hiện như:

+ Máy tính nối mạng Internet.
+ Máy chiếu Projecter, máy Scaner.
+ Các phần mền hỗ trợ làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point:
Microsoft Powerpoint, Violet, Macromedia Flash…
+ Máy ảnh, loa, míc.
Nhà trường Tiểu học Phấn Mễ 1 hiện nay đã có đủ các điều kiện về cơ sở vật
chất để đáp ứng việc ứng dụng CNTT vào làm được đồ dùng dạy học và soạn giáo
án Power Point.

7


III. MỘT SỐ BIỆN PHÁP ỨNG DỤNG CNTT VÀO LÀM ĐỒ DÙNG DẠY
HỌC VÀ SOẠN GIÁO ÁN POWER POINT ĐẠT HIỆU QUẢ.

Qua 1 số năm ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án
Power Point, tôi đã sử dụng một số biện pháp sau:
1. Xây dựng kế hoạch làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point.
- Không phải bài học nào, kiến thức nào cũng làm được đồ dùng dạy học và
giáo án Power Point. Chính vì vậy giáo viên xây dựng kế hoạch lựa chọn bài trong
chương, ở từng môn học theo tích hợp dọc và tích hợp ngang kiến thức mơn học để
có ý tưởng và định hướng cho cho việc làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án
Power Point.
Ví dụ 1: Mơn Tốn - Tơi chọn thiết kế đồ dùng dạy học theo mảng kiến thức:
Hình học.
+ Lớp 5: Hình tam giác, diện tích hình tam giác, hình thang, diện tích hình
thang, hình trịn, đường trịn, chu vi hình trịn, diện tích hình trịn, diện tích xung
quanh và tồn phần của hình hộp chữ nhật, hình lập phương...
Chương trình kiến thức môn học ở Tiểu học được thiết kế “đồng tâm”. Do vậy
tôi đã chọn mảng kiến thức làm đồ dùng dạy học để có thể sử dụng đồ dùng dạy học

đó vào dạy được nhiều bài, nhiều khối lớp rất thuận lợi và hiệu quả.
VD: Khi làm đồ dùng môn Tự nhiên & Xã hội tôi chọn làm đồ dùng dạy
học mảng kiến thức chủ đề phần Tự nhiên, các dữ liệu có trong đồ dùng có thể lấy
làm minh họa cho nhiều giáo án Power Point. Nhóm đồ dùng đó tơi sử dụng vào
nhiều bài dạy.
Cụ thể là:
1. Môn Địa lý:
- Bài 1. Việt nam - đất nước ta.
- Bài 5. Vùng biển nước ta.
- Bài 15. Thương mại và du lịch.
- Bài 23. Châu Phi.
2. Môn Lịch sử:
- Bài 10. Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc lập
8


- Bài 22. Đường Trường Sơn.
- Bài 24. chiến thắng Điện Biên Phủ trên khơng.
- Bài 25. Lễ kí Hiệp định Pa-ri.
- Bài 26. Tiến vào Dinh Độc Lập.
Nhờ có CNTT để làm ra những đoạn Clip ảnh có nhạc sinh động, hấp dẫn
giúp giáo viên tổng hợp kiến thức và học sinh tích cực học tập, hệ thống hố kiến
thức một cách dễ dàng, hiệu quả nhằm khắc sâu nội dung kiến thức bài học hiệu quả
hơn.( Các môn tập đọc, lịch sử, địa lý.)
2. Khai thác Internet để tìm kiếm các thơng tin, hình ảnh, phim tư liệu để
lựa chọn tư liệu làm đồ dùng dạy học và giáo án điện tử.
Để xây dựng được đồ dùng dạy học và giáo án Power Point có nội dung
phong phú, hình ảnh đẹp sống động, tơi đã khơng bỏ qua một thư viện khổng lồ, là
nơi lưu giữ và chứa đựng tri thức của tồn nhân loại đó là “ Mạng Internet”. Như
vậy một vấn đề quan trọng và bắt buộc đối với giáo viên trong việc ứng dụng CNTT

vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án điện tử là phải biết khai thác nguồn tài
nguyên phong phú trên Internet.
VD 1: Khi dạy Lịch sử lớp 5 bài "Chiến thắng Điện Biên Phủ" để có những
đoạn phim tư liệu nhằm tái hiện diễn biến trận đánh chúng tôi đã khai thác Internet.
Cắt ghép từng đoạn phim hay, phù hợp với nội dung kiến thức cần cung cấp để làm
giáo án Power Point.
VD 2: Khi soạn giáo án Power Point môn Lịch sử lớp 5 bài Bác Hồ đọc Tuyên
ngôn đọc lập:
Nhờ khai thác mạng Internet mà chúng tôi có thể cung cấp cho học sinh được
hình ảnh đoạn phim tư liệu quý Bác Hồ đọc Tuyên ngôn Độc Lập tại Quảng trường
Ba Đình lịch sử. Được xem đoạn phim tư liệu này học sinh rất hào hứng và tiếp thu
bài rất tốt. Cuối tiết học, các em nhớ rất chi tiết nội dung của bản Tuyên ngôn đọc lập.
VD 3: Soạn giáo án điện tử môn Tiếng Việt giáo viên có thể lấy các hình ảnh
minh họa và cho các em nghe các đoạn hội thoại do người bản xứ đọc. Có như thế
bài giảng sẽ sinh động hẳn, các em lại nhớ được các từ vựng và phát âm chuẩn hơn.
9


Có thể đây là thao tác tương đối phức tạp nhưng nó mang lại tính hiệu quả cao trong
cơng tác giảng dạy.
Khai thác dữ liệu qua mạng Internet có nhiều thuận lợi, bên cạnh khai thác
những hình ảnh sống động, hấp dẫn và hiện thực thì tơi cần ghi được những lời bình,
lời nói, âm thanh tạo cho đồ dùng dạy học và giáo án Power Point thêm sinh động.
Bên cạnh đó các nguồn thơng tin tìm kiếm được rất phong phú nên tôi đã ứng
dụng được các chức năng lưu trữ để hệ thống các tư liệu tìm được theo từng dạng
nhất định như văn bản, hình ảnh, phim … tập hợp và chia mảng kiến thức tạo cơ sở
dữ liệu phục vụ cho làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án điện tử. Đồng thời chúng
tôi ghi vào USB để lưu giữ và giúp giáo viên khi sử dụng đồ dùng dạy học điện tử
vào từng bài giảng, từng môn học được thuận lợi hơn.
Một số địa chỉ, danh sách các trang website mà tôi thường xuyên tham khảo:

- (Cổng thông tin tin học điện tử)
- (Thư viện giáo trình điện tử)
- (Thiết bị giáo dục)
- (Kho tài nguyên và giáo dục)
3. Sử dụng các phần mềm phục vụ làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án
Power Point.
Trong q trình xử lí dữ liệu để tạo ra những sản phẩm phù hợp với yêu cầu
và mục tiêu cần có một số phần mềm hỗ trợ. Chẳng hạn như:
* Microsoft Powerpoint: Phần mềm cho phép soạn các bài trình chiếu hấp dẫn
để làm bài giảng điện tử. Power point có thể sử dụng được các tư liệu ảnh phim, cho
phép tạo được các hiệu ứng chuyển động khá hấp dẫn và các mẫu giao diện đẹp.
VD: Khi giúp đồng nghiệp soạn giáo án Power Point môn Mĩ thuật lớp 4 - Bài
Vẽ chân dung. tôi dùng phần mềm Powerpoint để giúp học sinh xác định được cấu
tạo, phân chia các bộ phận của khn mặt. Nhờ đó học sinh xác định được tỉ lệ của
khuôn mặt để vẽ được cân đối và đẹp...
* Phần mềm Violet: Dùng cho giáo viên có thể tự thiết kế và xây dựng được
những bài giảng điện tử sinh động, hấp dẫn, để trợ giúp cho các giờ dạy học trên lớp
(sử dụng với máy chiếu projector hoặc ti vi), hoặc để đưa lên mạng Internet. Tương
10


tự như Powerpoint nhưng Violet có nhiều điểm mạnh hơn như giao diện Tiếng Việt,
dễ dùng, có những tính năng chuyên dụng cho bài giảng như tạo các loại bài tập,
chức năng thiết kế riêng cho mỗi môn học và đặc biệt là khả năng gắn kết được với
các phần mềm công cụ khác.
* Macromedia Flash: Đây là phầm mềm cho phép vẽ hình, tạo ra hình ảnh
động, các hiệu ứng chuyển động và biến đổi, lập trình tạo ra các hoạt động mô
phỏng và tương tác sinh động, hấp dẫn. Thông thường, tôi không dùng Flash để tạo
cả một bài giảng vì nó sẽ tốn khá nhiều cơng sức, mà chỉ dùng để tạo ra các tư liệu
rồi kết hợp với Violet hoặc Power point để tạo thành một bài giảng hoàn chỉnh.

VD: Bài “Sự sinh sản của ếch” môn Khoa lớp 5 tôi sử dụng phần mềm này
kết hợp các hiệu ứng để giới thiệu các giai đoạn phát triển của ếch.
Sử dụng một số đoạn video clip, hình ảnh cần chuyển định dạng đi cho phù
hợp việc sử dụng như phần mềm: xilisoft, autoramadia.
Sử dụng một số phần mềm cắt, ghép phim, tạo clip ảnh: Movie maker, Hero
supper player…
* Máy ảnh: Nhà trường tuy chưa có trang thiết bị này để phục vụ giảng dạy
và đặc biệt làm đồ dùng dạy học và giáo án điện tử. Một số hình ảnh khơng tìm được
trên mạng hoặc khơng có sẵn bên ngồi, vì vậy tơi phải sử dụng máy điện thoại chụp
ảnh và ảnh từ trong sách giáo khoa ra, đưa qua Photoshop để xử lí rồi sử dụng.
VD: Khi dạy Môn Địa lý lớp 5 bài:"Châu Phi " tôi chụp ảnh trong sách giáo
khoa các lược đồ Châu Phi cùng với kĩ thuật CNTT tạo hiệu ứng cho lược đồ làm
cho học sinh thấy rõ vị trí của Châu Phi trên bản đồ thế giới.
* Sound recorder: (Ghi âm và lồng tiếng)
VD: Khi soạn giáo án Power Point môn Lịch sử lớp 5 bài: “Chiến thắng Điện
Biên Phủ trên không” Tôi sử dụng phần mềm này để lồng tiếng cho đoạn clip giới
thiệu về Hà Nội xưa và nay để hiệu ứng bài giảng sinh động và hay hơn.
* Adobe Photoshop: Là phần mềm xử lí ảnh và tạo được các ảnh động, cắt
ghép ảnh thông dụng nhất. Một số văn bản, tệp tin được lưu dưới định dạng pdf cần
có Adobe Reader mới đọc được.
11


4. Tiến trình thực hiện ứng dụng CNTT làm đồ dùng dạy học và soạn
giáo án Power Point:
4.1 Nghiên cứu kĩ nội dung mục tiêu kiến thức của bài giảng và đặc điểm
tâm sinh lý lứa tuổi của học sinh để xây dựng ý tưởng làm đồ dùng và thiết kế
giáo án phù hợp.
- Trước hết tôi phải nghiên cứu kĩ nội dung bài, xác định nội dung kiến thức
cho học sinh. Từ những yêu cầu kiến thức như vậy, tôi xây dựng các hoạt động cụ

thể trong tiết dạy. Để giúp học sinh nắm được kiến thức trọng tâm trong từng hoạt
động, tơi tìm những hình ảnh minh họa cho những kiến thức đó
4.2 Thu thập các tài liệu:
+ Lấy tư liệu từ Internet.
Trong bài: “Vùng biển nước ta” tơi đã khai thác nhiều hình ảnh về biển đảo
quần đảo trên mạng, lựa chọn nhiều hình ảnh đẹp, mang tính chất điển hình cho các
vùng miền theo thứ tự từ bắc vào nam.
VD: Vùng biển phía Bắc chúng tơi chọn hình ảnh Vịnh Hạ Long, Cát Bà vùng
biển miền Trung chúng tơi chọn hình ảnh đảo Phú Q (Bình Thuận) vùng biển phía
Nam chúng tơi chọn hình ảnh đảo Phú Quốc.
+ Lấy tư liệu từ thư viện trực tuyến Violet .
VD1: Khi xây dựng giáo án điện tử Khoa học 5: Tuần 29, 30 “Sự sinh sản và
con của một số lồi động vật ni” giáo viên có lấy dữ liệu từ đồ dùng dạy học phần
Tự nhiên, mảng con vật - giáo viên lựa chọn các con vật ni như: Ngựa, trâu, chó,
mèo, gà ,vịt , ngỗng … để xây dựng nội dung tiến trình bài dạy.
VD2: Khi giúp đồng nghiệp xây dựng giáo án Power Point Môn Tự nhiên và
xã hội lớp 2: Bài 25: “Một số lồi cây sống trên cạn”, giáo viên lựa chọn hình ảnh
các loài cây (lấy dữ liệu từ đồ dùng dạy học phần Tự nhiên)… để xây dựng nội dung
kiến thức bài dạy.
+ Lấy tư liệu từ sách giáo khoa, tranh ảnh và tài liệu tham khảo ..
4.3. Thực hiện thao tác kĩ thuật để ứng dụng CNTT làm đồ dùng giáo án
Power Point:
Bước 1: Chọn hình thức cho slide mà mình định sử dụng.
12


Bước 2: Tạo tiêu đề cho slide (Đó là những thông tin cần thiết của đồ dùng
hay giáo án Power Point (tên môn, bài dạy …)
Bước 3: Tạo các slide. Đầu tiên tạo bản text trước, hình ảnh hay hiệu ứng âm
thanh sẽ tạo sau.

Bước 4: Thêm hình ảnh chèn vào những nội dung cần thiết, khơng q lạm
dụng hình ảnh vào các slide bởi nó có thể tạo nên hiệu ứng ngược. (Chỉ sử dụng hình
ảnh trong tài liệu sách giáo khoa, hay mở rộng trong thực tế nếu thật cần thiết cho
bài giảng.)
Bước 5: Thêm âm thanh: Chỉ tạo hiệu ứng âm thanh khi thực sự cần thiết.
Hiệu ứng âm thanh chỉ là công cụ giúp chúng ta làm rõ thông tin chứ không thay
chúng ta thể hiện thông tin.
Bước 6: Sử dụng font chữ và khuôn slide một cách đồng nhất trong giáo án
điện tử. Nghĩa là không nên để font chữ VnTime cho trang đầu mà trang sau lại là
Time NewRoman. Cần phải chú ý đến khoảng cách ngồi của học sinh với màn chiếu
để chọn cỡ chữ sử dụng cho phù hợp, cỡ chữ sử dụng thường là 28. Về màu chữ, cần
có kết hợp màu sắc giữa màu phông nền và màu chữ. Khi cần nhấn mạnh hoặc chốt
kiến thức, tôi tạo hiệu ứng chữ đổi màu, nhấp nháy. Sau đó tạo nền slide trình diễn,
cần phải kết hợp giữa màu nền và nội dung.
Bước 7: Chạy “thô” giáo án để kiểm tra lại lần cuối bài soạn giáo án điện tử
trước khi thực hiện. Hiệu ứng hình ảnh, âm thanh, font chữ có đạt được hiệu quả cao
nhất không? nội dung bài dạy, đồ dùng cần sử dụng cung cấp kiến thức cho học sinh
và thời gian cho từng hoạt động của bài dạy đã phù hợp chưa?
5. Chuẩn bị tốt các phương tiện hỗ trợ đưa đồ dùng điện tử và giáo án
Power Point vào giảng dạy:
Các trang thiết bị như máy tính, máy chiếu ... rất cần thiết phục vụ cho sử
dụng đồ dùng điện tử vào dạy giáo án Power Point. Trang thiết bị này có thể coi là
những cơng cụ dạy học đa năng vì nó có thể thay thế cho hầu hết các công cụ dạy
học khác từ truyền thống như: tranh vẽ, bản đồ, mơ hình ... đến hiện đại như:
cassette, ti vi, đầu video .... Hơn nữa, nếu các giáo án Power Point được đầu tư xây
dựng cẩn thận thì sẽ đem lại hiệu quả tích cực cho bài dạy. Chẳng hạn khi mô phỏng
13


một trận đánh Lịch sử, trên bản đồ giấy chỉ có thể diễn tả được bằng các mũi tên chỉ

định hướng tấn cơng, cịn trên phần mềm có thể diễn tả được hình ảnh về hướng tấn
cơng, lực lượng ý chí tấn cơng của một trận đánh giặc hay hình ảnh đoàn quân di
chuyển nên tạo được sự hấp dẫn giúp học sinh tiếp thu bài giảng dễ dàng hơn, nhớ
lâu hơn.
Song khác với các phần mềm giáo dục khác, giáo án Power Point không phải
là phần mềm dạy học, nó chỉ trợ giúp cho việc giảng dạy của giáo viên (đối tượng
sử dụng là giáo viên, không phải là học sinh). Chính vì vậy, việc truyền đạt kiến
thức vẫn dựa trên giao tiếp thầy - trị, chứ khơng phải giao tiếp máy - người. Mặt
khác, vì giáo viên là người trực tiếp điều hành việc sử dụng phần mềm nên có thể
khai thác tối đa được những kiến thức cần truyền tải trong phần mềm, tuỳ thuộc
vào trình độ của học sinh và phương pháp giảng dạy của giáo viên.
Như vậy trong quá trình dạy học việc thực hiện bài giảng một cách công phu
bằng các dẫn chứng sống động trên các slide trong các giờ học lí thuyết là một điều
mà giáo viên mong muốn nghĩ đến.
6. Lưu giữ giáo án Power Point.
Khi ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point
tôi đã áp dụng làm đồ dùng dạy học theo chương hoặc tích hợp kiến thức của khối
lớp theo mơn học nên một đồ dùng có thể sử dụng làm tài liệu xây dựng giáo án điện
tử của nhiều bài dạy, nhiều môn học.
Sau khi làm đồ dùng dạy học và giáo án điện tử tôi tập hợp và thống kê lên
danh mục, sao in ghi vào USB và bảo quản bằng cách gửi lên thư viện trực tuyến để
lưu giữ, khi cần tơi có thể tra cứu và sử dụng được ngay.

14


C. PHẦN KẾT LUẬN
I. Kết quả:
Qua quá trình nghiên cứu và thực nghiệm chuyên đề tôi nhận thấy, ứng dụng
CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án điện tử là rất cần thiết, nó có tác

động mạnh mẽ tới kết quả thực hiện đổi mới, phương pháp, phương thức dạy và học.
Trong suốt thời gian qua tôi cùng một số đồng nghiệp đã mạnh dạn ứng dụng
CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point và đã đưa vào giảng
dạy. Tôi đã không ngừng cố gắng, tìm tịi, học hỏi, để có được một kết quả đáng
khích lệ. Cụ thể:
1. Giáo án Power Point:
Năm học
2009 - 2010
2010- 2011
Tổng

Toán

Tiếng Việt
1
3
4

2
4
6

Khoa học
1
2
3

Địa lý

Lịch sử

1
3
4

2
2
4

Tổng
cộng
7
14
21

2. Phim, clip ngắn:
1. Môn Tiếng Việt: 2 clip
2. Môn Lịch sử: 1 Clip; 5 phim tư liệu
Như vậy trong 2 năm thực hiện việc ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng dạy
học và soạn giáo án Power Point ở các môn học của khối lớp mình được phân cơng
giảng dạy. Đồng thời sưu tầm khai thác được 5 phim tư liệu. Tuy số lượng chưa
nhiều song đã góp phần khơng nhỏ vào kết quả phong trào sáng tạo làm đồ dùng dạy
học và giáo án Power Point của bậc học. Kết quả đó cịn được khẳng định tại Hội thi
“Giáo viên dạy giỏi cấp huyện”, các chuyên đề do nhà trường tổ chức, các tiết dạy
ứng dụng công nghệ thông tin của tôi luôn được đồng nghiệp đánh giá và công nhận.

15


II. Bài học kinh nghiệm:

Để ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng và giáo án điện tử hiệu quả thì:
+ Mỗi giáo viên cần phải có kiến thức Tin học cơ bản sử dụng CNTT và biết
khai thác mạng Internet.
+ Phải có ý tưởng và có sự say mê tìm tòi, sáng tạo trong việc ứng dụng
CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power point. Mỗi giáo viên phải
xác định đây là giải pháp tích cực để thực hiện đổi mới phương pháp dạy học ở Tiểu
học.
+ Nghiên cứu, xây dựng để làm đồ dùng dạy học theo từng chương, để có thể
lấy dữ liệu sử dụng làm giáo án Power Point ở nhiều bài, cho nhiều khối lớp.
+ Khi làm đồ dùng và giáo án điện tử cần lưu ý: Giáo án Power Point không
quá nhiều màu sắc, không quá nhiều hiệu ứng trên cùng một Slide…
+ Tạo ra những hình ảnh minh họa, đoạn phim, âm thanh mang tính chất thực
tế, sơi động, gây hứng thú cho học sinh.
+ Cần phải đặt ra các phương án xử lí các tình huống xảy ra mất điện hay sự
cố kĩ thuật: máy hỏng, trơi hình, mất âm thanh… trong tiết học sử dụng giáo án trình
chiếu.
3. Kiến nghị, đề xuất:
- Để ứng dụng CNTT vào làm đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point
vào giảng dạy được đồng bộ hố ở nhà trường, tơi xin kiến nghị:
+ Các cơ quan, ban ngành, nhà trường, phụ huynh tạo điều kiện về cơ sở vật
chất (trang thiết bị máy móc) để những đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power
Point đã làm có thể triển khai dạy được vào dạy ở các khối lớp.
+ Tạo điều kiện cho giáo viên được tập huấn các chương trình ứng dụng
CNTT trong giảng dạy để bổ sung kiến thức và giao lưu học hỏi kinh nghiệm của
đồng nghiệp nhằm nâng cao chuyên môn.
+ Làm tốt công tác thi đua khen thưởng để khuyến khích giáo viên sáng tạo
làm đồ dùng dạy và giáo án Power Point.

16

+ Hàng tháng vào các buổi họp hội đồng, sinh hoạt chun mơn, Ban giám
hiệu nhà trường nên có đánh giá, biểu dương phong trào làm đồ dùng dạy học và
soạn giáo án Power Point của các tổ, nhóm.
Trên đây là một số kết quả thực hiện ứng dụng công nghệ thông tin vào làm
đồ dùng dạy học và soạn giáo án Power Point của tơi. Trong q trình xây dựng và
báo cáo chun đề vì thời gian có hạn, tôi không thể minh họa hết những đồ dùng và
giáo án mà bản thân tôi đã nghiên cứu làm ra. Các biện pháp được rút ra trong quá
trình nghiên cứu và thực nghiệm chun đề chắc chắn cịn có nhiều hạn chế. Tơi rất
mong được sự đóng góp ý kiến của các đồng chí lãnh đạo nhà trường, chun viên
Phịng giáo dục và các bạn đồng nghiệp để chuyên đề có tính khả thi hơn.
Xin trân trọng cảm ơn!
Phấn Mễ, ngày 20 tháng 5 năm 2011
Xác nhận của nhà trường

Người viết

Nguyễn Hồng Thắm

17


ĐÁNH GIÁ SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
(Hội đồng thi đua cấp trường)
1. Về nội dung: Đạt tối đa 90 điểm (mỗi mục dưới đây đạt tối đa 15 điểm):
a. Tính mới: ………………………………………………………………………………..
b. Tính hiệu quả: …………………………………………………………….....................
c. Tính khoa học: …………………………………………………………………………
d. Tính ổn định: …………………………………………………………………………...
e. Tính ứng dụng: …………………………………………………………………………

f. Tính tối ưu: ……………………………………………………………….......................
2. Về hình thức (Tối đa 10 điểm):……………………………………………………………..
Tổng điểm hai phần trên:…………………………………………………………………......
Nhận xét chung:
………………………………………………………………………………………………………...
…………………………………………………………….................................................................
……………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………...............................................
………………………………………………………………………………………………………...
……………………………………………………………….............................................................

3. Xếp loại: ……………………………………………
T/M HỘI ĐỒNG THI ĐUA

18


ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC
ỨNG DỤNG CÔNG NGHỆ THÔNG TIN TRONG DẠY HỌC
Trường Tiểu học Hồng Tiến 1
Công nghệ thông tin mở ra triển vọng to lớn trong việc đổi mới các phương pháp và hình
thức dạy học. Những phương pháp dạy học theo cách tiếp cận kiến tạo, phương pháp dạy học theo
dự án, dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề càng có nhiều điều kiện để ứng dụng rộng rãi. Các
hình thức dạy học như dạy theo lớp, dạy theo nhóm, dạy cá nhân cũng có những đổi mới trong
mơi trường cơng nghệ thơng tin.
Nhận thức rõ vai trị, tầm quan trọng và hiệu quả của ứng dụng CNTT trong dạy học; được sự
quan tâm của lãnh đạo các cấp và đặc biệt là sự chỉ đạo sâu sát của Phòng GD&ĐT, trường Tiểu
học Hồng Tiến 1 đã có nhiều cố gắng trong việc xây dựng, triển khai kế hoạch ứng dụng CNTT
trong nhà trường.
Xác định con người là một trong những yếu tố hàng đầu quyết định sự thành công trong việc

ứng dụng CNTT vào trong quản lý và giảng dạy. Do đó, nhà trường đặc biệt quan tâm đến việc bồi
dưỡng nâng cao trình độ tin học, đặc biệt là các kỹ năng ứng dụng CNTT cho đội ngũ giáo viên.
Để hiểu rõ trình độ và kỹ năng Tin học của đội ngũ, nhà trường đã tiến hành khảo sát thực tế. Kết
quả cho thấy trên 90% giáo viên có chứng chỉ Tin học từ A trở lên nhưng trong đó kỹ năng sử
dụng máy tính của một số giáo viên còn hạn chế, nhiều giáo viên chưa biết soạn bài bằng
powerpoint.
Xuất phát từ thực tế đó, nhà trường đã tiến hành bồi dưỡng bằng các giải pháp cụ thể:
* Nâng cao nhận thức cho cán bộ giáo viên:
Đẩy mạnh tuyên truyền cho giáo viên thấy rõ hiệu quả và yêu cầu mang tính tất yếu của ứng
dụng CNTT trong đổi mới phương pháp giảng dạy thông qua việc triển khai các văn bản chỉ đạo
của Bộ, ngành về ứng dụng CNTT trong dạy học; thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn tổ
khối, hội thảo chuyên đề; thông qua dự giờ thăm lớp và qua việc triển khai các cuộc thi có ứng
dụng CNTT do ngành tổ chức.
Phát động sâu rộng thành phong trào và đề ra yêu cầu cụ thể về số tiết ứng dụng CNTT đối
với mỗi giáo viên để chính họ qua áp dụng thấy được hiệu quả và sự cần thiết của việc ứng dụng
CNTT trong giảng dạy, đặc biệt là đối với đổi mới phương pháp dạy học.
* Nâng cao trình độ Tin học cho đội ngũ:
Tạo điều kiện cho giáo viên học tập nâng cao trình độ Tin học (01 giáo viên Tin học của
trường được tạo điều kiện về thời gian để tham gia học nâng cao trình độ từ Cao đẳng lên Đại
học). Bố trí sắp xếp để cán bộ giáo viên được tham gia đầy đủ các lớp tập huấn, bồi dưỡng CNTT
do ngành tổ chức.
* Bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng CNTT:
Nhà trường rất chú trọng bồi dưỡng kỹ năng ứng dụng CNTT cho giáo viên thông qua nhiều
hoạt động, như: Tổ chức các lớp bồi dưỡng kỹ năng sử dụng máy tính và các phần mềm Tin học
với giảng viên là giáo viên Tin học và những giáo viên có kỹ năng tốt về Tin học của trường, theo
19


hình thức trao đổi giúp đỡ lẫn nhau, tập trung chủ yếu vào những kỹ năng mà giáo viên cần sử
dụng trong quá trình soạn giảng hàng ngày như lấy thơng tin, các bước soạn một bài trình chiếu,

các phần mềm thông dụng, cách chuyển đổi các loại phông chữ, cách sử dụng một số phương tiện
như máy chiếu, chụp ảnh, cách thiết kế bài kiểm tra,... Tổ chức sinh hoạt chuyên môn, chuyên đề
để trao đổi về kinh nghiệm ứng dụng CNTT trong giảng dạy.
* Các hoạt động ứng dụng CNTT trong dạy học:
Đẩy mạnh việc ứng dụng CNTT nhằm đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng phát huy
tính tích cực học tập của học sinh. Mỗi giáo viên dạy trung bình ít nhất 1 tiết có ứng dụng CNTT/
tuần nếu soạn bài bằng máy (Điểm trường Trung Tâm); Giáo viên dạy điểm trường lẻ giảm ½ số
tiết so với giáo viên dạy điểm trường chính, hàng tháng Phó Hiệu trưởng báo cáo tổng hợp số tiết
dạy học có ứng dụng CNTT của mỗi giáo viên. Chuyên môn nhà trường chú trọng dự giờ thăm
lớp, rút kinh nghiệm và tổ chức sinh hoạt chuyên môn trao đổi về cách ứng dụng CNTT một cách
chọn lọc, phù hợp với đối tượng nhằm phát huy có hiệu quả tác dụng của phương tiện, tránh lạm
dụng quá mức.
Ứng dụng CNTT vào giảng dạy ban đầu là một bài tốn khó với giáo viên, nhưng qua một
thời gian không dài, chủ trương này đã cho thấy hiệu quả tích cực khi CNTT mang lại cho cả thầy
và trị khơng gian mới nhiều hứng thú trong lớp học. Với sự hỗ trợ của máy tính và một số phần
mềm dạy học cùng các thiết bị đi kèm, giáo viên có thể tổ chức tiết học một cách sinh động, các
bài giảng không chỉ mang hơi thở cuộc sống hiện đại gần gũi hơn với học sinh mà còn giúp cả
người dạy và người học được tiếp xúc với các phương tiện hiện đại, làm giàu thêm vốn hiểu biết
của mình.
Tuy nhiên, nhà trường cũng xác định rõ với giáo viên: ứng dụng CNTT không đồng nhất với
đổi mới phương pháp dạy học, CNTT chỉ là phương tiện tạo thuận lợi cho triển khai phương pháp
tích cực chứ khơng phải là điều kiện đủ của phương pháp này. Không lạm dụng công nghệ nếu
chúng khơng tác động tích cực đến q trình dạy học. Để một giờ học có ứng dụng CNTT là một
giờ học phát huy tính tích cực của học sinh thì điều kiện tiên quyết là việc khai thác CNTT phải
đảm bảo các yêu cầu và tính đặc trưng của phương pháp dạy học tích cực mà giáo viên sử dụng.
Việc ứng dụng CNTT vào dạy học góp phần đổi mới phương pháp dạy học là một cơng việc
khó khăn, lâu dài, đòi hỏi rất nhiều điều kiện về cơ sở vật chất, tài chính và năng lực của đội ngũ
giáo viên. Do đó, để đẩy mạnh việc ứng dụng và phát triển CNTT trong dạy học có hiệu quả cần
có sự quan tâm đầu tư về cơ sở vật chất của các cấp, sự chỉ đạo đồng bộ của ngành- của mỗi nhà
trường và đặc biệt là sự nỗ lực học hỏi, rút kinh nghiệm của bản thân mỗi giáo viên.

*
Một
số
hình
ảnh
giáo
viên
thực
hành
trên
máy
tính:

20


21


22