SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
LỜI NÓI ĐẦU
Sáng kiến kinh nghiệm vừa là niềm say mê vừa là trách nhiệm của
các giáo viên trực tiếp đứng lớp. Đây là một cơ hội tốt để tăng thêm lượng
kiến thức, tích luỹ và mở rộng kiến thức vốn là nhu cầu của con người.
Trên thực tế giảng dạy chương trình Ngữ Văn lớp 12 sách cải cách tôi
thấy sự cần thiết khi áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ đọc
văn vì đa phần học sinh bây giờ các em không thích học Văn, thực tế khi
áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ đọc văn tôi thấy có kết quả
khá khả quan.
AÙp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ đọc văn là hai phương
pháp đặc biệt quan trọng. Hai phương pháp này đáp ứng được yêu cầu
mới về phương pháp giảng dạy đó là: lấy học sinh làm trung tâm, làm chủ
thể; phát huy tính tích cực, chủ động, tư duy, sáng tạo của học sinh.
Aùp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ đọc văn sẽ giúp học
sinh làm chủ được tri thức trong bài học, nắm được cái hay, cái đẹp trong
tác phẩm văn chương.
Với đề tài sáng kiến “Aùp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ
đọc văn”, tôi hi vọng những đóng góp nhỏ bé của mình sẽ giúp các em
học sinh có hứng thú hơn trong giờ đọc văn, các đồng nghiệp sẽ có thêm
kinh nghiệm khi trực tiếp đứng trên lớp giảng dạy phần đọc hiểu các văn
bản văn học.
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
1
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
Đây là một đề tài rộng, hơn nữa với kiến thức hạn chế và chỉ một số
dẫn chứng nhỏ, chắc chắn không thể đủ và sẽ còn nhiều thiếu xót, vì vậy
tôi mong sẽ được sự đóng góp chân thành của các đồng nghiệp để đề tài
của tôi được hoàn thiện hơn!
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÝ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Xuất phát từ kết quả thực tế giảng dạy và nhu cầu lĩnh hội tri thức của
học sinh.
Kết quả của việc áp dụng phương pháp gợi mở và nâng cao sẽ gây ra
được cảm giác, sự hứng thú trong học văn của học sinh.
Nếu như câu hỏi gợi mở sẽ giúp cho học sinh nắm được những tri
thức cơ bản trong tác phẩm văn học thì câu hỏi nâng cao sẽ giúp các em
lĩnh hội tri thứ sâu hơn, rộng hơn về nội dung, nghệ thuật quán xuyến chủ
đạo của tác phẩm và sâu hơn nữa là nắm được dụng ý, ý đồ của tác giả
gửi gắm vào tác phẩm của mình.
II. MỤC ĐÍCH, NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU:
1. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU:
- Nhằm tìm ra phương pháp giảng dạy phù hợp với đối tượng học
sinh trên thực tế trường THPT Ñieåu Caûi
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
2
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
- Góp phần thực hiện đổi mới phương pháp giảng dạy mới lấy học
sinh làm trung tâm, làm chủ thể; phát huy tính tích cực, chủ động, tư duy,
sáng tạo của học sinh.
2.NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU :
- Khảo sát, điều tra thực tiễn sự hứng thú của học sinh khi học môn
Ngữ Văn trong trường THPT.
- Từ đó đưa ra những giải pháp thích hợp để có kết quả tốt khi giảng
dạy môn Ngữ Văn trong nhà trường.
III. ĐỐI TƯỢNG ÁP DỤNG.
Học sinh lớp 12A1, 12CB5 trường THPT Điểu Cải, huyện Định
Quán tỉnh Đồng Nai
IV. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
- Thống kê số lượng học sinh qua hệ thống câu hỏi.
- Phát vấn, quy nạp bằng câu hỏi gợi mở và nâng cao.
B. PHẦN NỘI DUNG.
I. NỘI DUNG:
Trên thực tế trong giờ đọc văn, trong mỗi tác phẩm khác nhau, mỗi
khía cạnh khác nhau mà ta có những phương pháp khác nhau để truyền
đạt những tri thức khác nhau cho học sinh. Song đối với các tác phẩm lớn
và khó như trong chương trình THPT và tuỳ theo đối tượng học sinh mà
ta lựa chọn những phương pháp phù hợp. Theo tôi muốn có kết
quả cao ttrong giờ đọc văn thì điều đầu tiên là phải tạo ra sự hứng thú học
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
3
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
tập cho học sinh. Thực tế cho thấy, nếu ta đưa ra những câu hỏi phát vấn
trực tiếp với những nội dung kiến thức chỉ ở dạng bình thường thì rất ít
học sinh trả lời được ngay, nếu trả lời được thì cũng không thể đủ hết các
ý, và điều đó tạo ra không khí chán nản, ỉ lại cho các em. Vậy để tránh
được điều đó, trước khi hỏi các em, ta nên gợi ra một vấn đề nào đó liên
quan đến kiến thức đang đề cập. Điều này tạo được sự tò mò và phát huy
được tính tích cực, chủ động, sáng tạo cho các em khi nghe giảng, lĩnh hội
tri thức và mạnh dạn giơ tay phát biểu.
Vậy gợi mở là gì? Ta nên áp dụng phương pháp gợi mở như thế nào
để đạt được hiệu quả cao trong giờ dạy?
Phương pháp gợi mở trong giờ đọc văn là phương pháp dẫn dắt học
sinh từng bước tham gia phát hiện, phân tích, đánh giá từng bộ phận của
tác phẩm: mở rộng, đào sâu hoạt động nhận thức để phát triển , bình gía
hình tượng văn học.
Từ gợi mở ra các phát hiện, phân tích, đánh giá từng bộ phận của tác
phẩm đến chỗ nâng cao nội dung tri thức cho học sinh. Giúp học sinh nắm
được nội dung, tư tưởng, giá trị thẩm mĩ . . . mà tác giả gửi gắm vào tác
phẩm, lúc đó ta đã hoàn thành được câu hỏi nâng cao.
Ví dụ: Khi giảng tác phẩm Tuyên ngôn độc lập của Hồ Chí Minh,
để giúp học sinh nắm được mục đích Bác viết văn bản và đối tượng
hướng tới của văn bản, giáo viên cần dẫn dắt học sinh để học sinh nắm
bắt nội dung kiến thức:
Câu hỏi 1 : GV phát vấn trực tiếp : Em hãy nêu hoàn cảnh đất nước
ta vào thời điểm mùa thu năm 1945 ?
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
4
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
Học sinh trả lời và giáo viên gợi mở, bổ sung :
* Tình hình nước ta vào thời điểm mùa thu năm 1945 :
- Đất nước ta mới giành được độc lập ngày 19/8/1945.
- ÔÛ miền Nam, Thực dân Pháp được sự giúp đỡ của quân đội Anh
đang tiến vào Đông Dương.
- ÔÛ miền Bắc, bọn Tàu- Tưởng, tay sai của Đế quốc Mĩ cũng đang
ngấp nghé ngoài biên giới.
* Hồ Chí Minh biết rõ hơn ai hết : Do mâu thuẫn giữa Anh, Pháp,
Mĩ với Liên Xô ; Anh, Mĩ có nhiều khả năng sẽ nhân nhượng cho Thực
dân Pháp quay trở lại Đông Dương. Để chuẩn bị cho cuộc xâm lược này,
Pháp đã tung ra luận điệu “Đông Dương vốn là thuộc địa của Pháp, Pháp
đã có công lao khai hoá đất nước này. Bởi thế khi Nhật đã bị Đồng Minh
đánh bại, việc Pháp quay trở lại Đông Dương là lẽ tất nhiên".
Câu hỏi 2 : Vậy từ đó em có thể cho cả lớp biết mục đích Bác viết
Tuyên ngôn độc lập để làm gì ?
Đến đây, học sinh có thể trả lời được nhờ ý gợi mở đầu tiên và hai ý
sau :
Mục đích Bác viết Tuyên ngôn độc lập là để :
- Cuộc tranh luận ngầm nhằm lật lại luận điệu của TDP có quyền
quay trở lại Đông Dương.
- Tuyên bố quyền độc lập của nước Việt Nam dân chủ cộng hoà với
nhân dân thế giới.
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
5
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
- Tuyên bố dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lực
lượng, tính mạng và của cải để giữ vững quyền độc lập ấy.
Tiếp theo GV tiếp tục gợi mở :
Câu hỏi 3 : Căn cứ vào câu đầu tiên của văn bản và hoàn cảnh thực
tế, em hãy cho biết đối tượng hướng tới của bản Tuyên ngôn độc lập ?
Học sinh sẽ căn cứ vào văn bản và hoàn cảnh, từ đó học sinh sẽ trả
lời được :
Như vậy, đối tượng mà bản Tuyên ngôn độc lập hướng tới không
chỉ là đồng bào cả nước mà còn là nhân dân trên toàn thế giới- trước hết
là bọn đế quốc, thực dân Anh, Pháp, Mĩ.
Nếu giáo viên đưa ra câu hỏi trực tiếp thì học sinh sẽ không thể trả
lời được ngay và hết kiến thức, từ đó dễ dẫn đến tâm lí chán học tới các
em. Nếu ta gợi mở, học sinh sẽ dễ nắm bắt được kiến thức và giúp các
em ham mê lĩnh hội kiến thức bài học, hơn nữa các em có thể tự mình
nắm bắt mà không cần giáo viên giảng- điều mà giúp cho các học sinh
dễ và nhớ lâu hơn kiến thức.
Tiếp theo là ví dụ về giảng bài Đàn ghi ta của Lorca. Đây là một
bài thơ khó để học sinh có thể nắm bắt, ta hãy thử tìm cách hướng dẫn
học sinh tìm hiểu ý nghĩa biểu tượng của hình ảnh ‘‘áo choàng đỏ gắt" :
Câu hỏi 1: Giáo viên dẫn dắt học sinh qua gợi mở: Tây Ban Nha là
một đất nước có nền văn hoá riêng, đặc biệt là những trò chơi mà cả thế
giới biết đến như đấu bò tót, vậy hình ảnh ‘‘áo choàng đỏ gắt" gợi em
nghĩ đến gì trong cuộc đấu ?
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
6
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
Học sinh sẽ trả lời được: áo choàng đỏ của dũng sĩ đấu bò. Người
đấu bò phải dùng chiếc áo choàng đỏ để dụ con bò tót lao vào mình, một
văn hoá truyền thống- đấu bò tót ở Tây Ban Nha.
Câu hỏi 2: Giáo viên tiếp tục gợi mở để học sinh nắm được nghĩa ẩn
của hình ảnh này. Khi liên hệ với nền chính trị của Tây Ban Nha lúc này,
thì hình ảnh "áo choàng đỏ gắt" gợi cho em liên tưởng tới điều gì?
Nhờ kiến thức phần trên mà học sinh có thể trả lời được nghĩa ẩn
của hình ảnh này: Đó là tình hình chính trị với những cuộc đàn áp khốc
liệt đẫm máu của chính quyền độc tài ở đây.
Câu hỏi 3: Giáo viên đưa ra câu hỏi nâng cao: Vậy qua đây, em chỉ
ra sự tương phản giữa khát vọng của Lorca và nền chính trị, nghệ thuật
của đất nước này mà nhà thơ Thanh Thảo muốn thể hiện?
Học sinh sẽ chỉ ra được sự tương phản:
Khát vọng dân chủ Nền chính trị độc tài
Khát vọng cách tân nghệ thuật Nền ngheọ thuaọt
già nua
Câu hỏi 4 : GV tiếp tục hỏi câu hỏi nâng cao để học sinh nắm được ý
nghĩa sâu xa của bài học: Từ sự tương phản trên, em có thể hình dung
hình ảnh người nghệ sĩ Lorca trên nền văn hóa dân tộc Tây Ban Nha?
Học sinh sẽ trả lời, có thể không đầy đủ, giáo viên chốt lại:
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
7
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
Người nghệ sĩ mong manh đơn độc trong hành trình đi tìm cái đẹp
cuộc đời vẫn khát khao cách tân nghệ thuật giữa một thế giới bạo tàn với
nền nghệ thuật già nua cằn cỗi.
Nếu không dẫn dắt học sinh bằng những câu hỏi gợi mở và nâng cao
như vậy, học sinh sẽ khó có thể nắm bắt được kiến thức một cách nhanh
và đầy đủ.
Tác phẩm Chiếc thuyền ngoài xa của Nguyễn Minh Châu là một tác
phẩm chứa đựng nhiều triết lí sâu xa của cuộc đời, để giảng cho học sinh
nắm được triết lí đó không hề đơn giản, ta hãy dẫn dắt học sinh theo
hướng gợi mở dần:
Để dẫn dắt học sinh thấy được hậu quả của sự bạo lực trong gia đình,
giáo viên có thể dẫn dắt:
Câu hỏi 1: Quan niệm hạnh phúc của con người nhiều khi thật đơn
giản, khát vọng hạnh phúc thật nhỏ bé mà sao vẫn ngoài tầm tay. Sự tàn
bạo nhiều khi sinh ra từ sự đói nghèo, vất vả. Chính vì cuộc sống vất vả
mà người đàn ông luôn đánh đập người vợ của mình, coi hành động đó là
để giải toả nỗi uất ức trong cuộc sống. Vậy em có thể chỉ ra hậu quả của
bạo lực gia đình trong xã hội?
Tình trạng bạo lực xảy ra trong gia đình- Hậu quả nặng nề:
+ Cậu bé Phác vì thương mẹ mà căm ghét bố -> tình máu mủ bị rạn
vỡ.
+ Người mẹ phải chịu đựng những trận đòn thường xuyên như một
con vật.
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
8
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
+ Người cha trước sự phản ứng của đứa con trai liệu có thể thay đổi
cách hành xử với vợ con, hay những bế tắc của cuộc mưu sinh càng
khiến ông thô bạo hơn? Điều này sẽ liên quan đến cuộc sống mưu sinh
của gia đình hàng chài.
Câu hỏi 2: Qua đây nhà văn muốn lên án điều gì? Sự trân trọng của
nhà văn đối với điều gì?
Học sinh có thể trả lời được :
Nhà văn lên án thói vũ phu, báo động về tình trạng bạo lực, ca ngợi
vẻ đẹp của tình mẫu tử, bảo vệ khát vọng được sống trong yêu thương
của trẻ em -> tư
tưởng nhân đạo của Nguyễn Minh Châu.
-> ẩn hiện trong đó là nỗi ưu tư của một trái tim nhân hậu; sự trân
trọng hạt ngọc ẩn sâu bên trong tâm hồn con người lao động lam lũ, vất
vả.
Một ví dụ nữa: Để nắm được dụng ý sâu xa của Tô Hoài là ông đã
khẳng định được tình thương, tình người và sự vùng lên đấu tranh tự
phát của người dân Tây Bắc trong chi tiết Mị cởi trói cho A Phủ và chạy
theo A Phủ trong tác phẩm Vợ chồng A Phủ thì giáo viên nên dẫn dắt
gợi ra cho các em hiểu từng bước, hiểu được từng khía cạnh của chi tiết.
Câu hỏi 1: Cũng như những đêm trước, Mị cũng ngồi bên bếp lửa
hơ tay. Nhưng hôm nay Mị đã khác, cô đã đổi thay. Mị thay đổi vì cô
nhìn thấy A Phủ khóc: “một dòng nước mắt lấp lánh bò xuống hai hõm
má đã xám đen”. Vậy dòng nước mắt đó khẳng định điều gì? Nó đã giúp
Mị cái gì?
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
9
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
Dựa vào câu hỏi gợi mở vừa rồi, học sinh sẽ trả lời được hai ý:
+ Dòng nước mắt đã giúp Mị ra khỏi cõi quên để trở về với cõi nhớ:
cô nhớ đêm năm trước A Sử trói mình và hoàn cảnh của cô năm đó cũng
giống như A Phủ trong hiện tại. Và từ thương cho mình, Mị đã chuyển
sang thương xót cho A Phủ- người cùng cảnh ngộ.
+ Vậy dòng nước mắt đó là dòng nước mắt của tình thương, của tình
người - đó là một điều mà nhà văn Tô Hoài muốn khẳng định.
Sau khi các em đã trả lời được câu hỏi, giáo viên tiếp tục gợi ra cho
các em nắm bắt tiếp khía cạnh của vấn đề bằng câu hỏi:
Câu hỏi 2: Chuyển sự thương xót chính mình sang A Phủ, Mị không
nghĩ đến sự giải thoát cho mình mà cô nghĩ công việc đó sang cho A
Phủ. Nhưng cô sợ vì sau khi A Phủ chạy thoát, cha con thống lí sẽ nghi
ngờ cô giải thoát cho A Phủ và lại trói mình vào chỗ A Phủ. Thế nhưng
cô lại không sợ và điều này đã dẫn đến hành động của cô đó là cầm dao
cắt dây cởi trói cho A Phủ. Vậy vì gì mà nỗi sợ của Mị tan biến và dẫn
đến hành động cao đẹp đó của cô?
Khoảng 90% học sinh sẽ trả lời được nhờ sự gợi mở vừa rồi của
giáo viên đó là vì tình thương, vì tình người .
Đến đây học sinh sẽ hiểu được dụng ý sâu xa của Tô Hoài đó là
khẳng định được tình thương, tình người thật lớn lao trong những con
người lương thiện. Chính điều này, họ đã nâng đỡ, cưu mang, che chở
cho nhau, và đó là sức mạnh vô song của họ.
Giáo viên tiếp tục gợi ra câu hỏi nâng cao để học sinh nắm được
dụng ý thứ hai của Tô Hoài trong chi tiết này:
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
10
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
Câu hỏi 3: Khi A Phủ vùng chạy thì nỗi sợ tan biến trong khoảnh
khắc giờ lại ập đến đối với Mị. Điều này khiến cô vùng chạy theo A
Phủ. Hành động vùng chạy theo A Phủ đã chứng tỏ Mị nhận thức rất rõ
một điều là nếu ở đây thì chết và chạy thì sống. Qua đây nhà văn Tô
Hoài muốn khẳng định điều gì ở Mị? Hành động của cô là bột phát hay
tự phát? Qua hành động này, nhà văn Tô Hoài muốn khẳng định điều gì
đối với người dân Tây Bắc?
Bởi đây là câu hỏi nâng cao, vì vậy sẽ khó cho học sinh. Học sinh có
thể trả lời được đầy đủ và cũng có thể thiếu. Lúc này giáo viên sẽ gợi ra
và hướng cho học sinh hiểu được ba ý trong câu hỏi trên :
+ Qua chi tiết này, nhà văn Tô Hoài khẳng định Mị vẫn còn ý thức
trong cuộc sống, đó là một sức sống tiềm tàng của cô ẩn sau “một con
rùa lùi lũi bên xó cửa”.
+ Bởi vẫn còn ý thức trong cuộc sống, vẫn khát khao cuộc sống tự
do, hạnh phúc vì vậy mà hành động chạy theo A Phủ là một hành động
tự phát.
+ Qua hành động này, Tô Hoài muốn khẳng định: ở hoàn cảnh đen
tối này, lối thoát duy nhất của những người dân Tây Bắc là vùng lên đấu
tranh chống lại kẻ thống trị để giành lại quyền sống, quyền tự do của
mình. Đó cũng là ý nghĩa nhân bản sâu xa của cả tác phẩm.
Qua sự dẫn dắt, gợi mở, học sinh sẽ nắm được ý nghĩa sâu xa của
chi tiết trên. Việc tạo được hứng thú học văn cho học sinh là một công
việc không đơn giản. Nếu ta liên tục đưa ra những câu hỏi phát vấn trực
tiếp khiến học sinh sẽ không thể trả lời được ngay và sẽ không đúng đủ,
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
11
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
điều đó sẽ tạo ra tâm lý chán nản cho các em. Trong giờ đọc văn giáo
viên nên tránh chỉ áp dụng phương pháp diễn giảng và thuyết trình. Bởi
vì điều này không phát huy được tính tích cực, chủ động của học sinh,
không kích thích được sự tư duy của các em. Hơn nữa ta không thể biết
được học sinh sẽ nắm được tri thức đến đâu, có hiểu hay không hiểu bài.
áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao là hai phương pháp không thể
thiếu trong giờ đọc văn. Thực tế trong câu hỏi gợi mở đã một phần có
nêu vấn đề, diễn giảng và tất nhiên là cả phát vấn. Chính vì vậy áp dụng
câu hỏi gợi mở là một phương pháp không thể bỏ qua trong giờ đọc văn.
Chỉ có gợi mở thì học sinh mới nhanh nắm được nội dung tư tưởng sâu
xa của tác phẩm.
II. KẾT QUẢ:
Sau khi áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao đối với hai lớp giảng
dạy, tôi thu được kết quả khá khả quan thông qua kiểm tra miệng, các
bài kiểm tra thường xuyên và định kì, cụ thể như sau:
Kết quả
Ñieåm 5
trôû leân
Tỉ lệ %
1 Tuyên ngôn độc lập 12A1 42/4
5
93.3
12cb5 33/3
9
84.6
2 Đàn ghi ta của Lorca 12A1 45/4
5
100
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
12
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
12CB5 34/3
9
87.1
3 Chiếc thuyền ngoài xa 12A1 44/4
5
97.7
12CB5 35/3
9
89.7
4 Vợ chồng A Phủ 12A1 45/4
5
100
12CB5 34/3
9
87.1
III. GIẢI PHÁP:
Qua phương pháp áp dụng trên thực tế giảng dạy, tôi mạnh dạn đưa
ra giải pháp như sau:
1.GIẢI PHÁP TÌNH THẾ.
- Đối với giáo viên:
+ Phải tạo lập được các câu hỏi phong phú, khoa học, chuẩn xác để
kích thích các em ham thích môn văn trong nhà trường.
+ Từ đó trong bài giảng, giáo viên chỉ ra được mặt tốt, mặt hạn chế
của học sinh lớp mình giảng dạy.
+ Thuyết phục học sinh bằng kiến thức và phương pháp của thầy,
tạo hứng thú học tập cho các em.
- Đối với học sinh:
+ Chuẩn bị bài ở nhà chu đáo (đọc, soạn bài đầy đủ, kĩ càng).
+ Làm quen với phương pháp của thầy khi lĩnh hội tri thức.
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
13
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
2. GIẢI PHÁP CHIẾN LỰƠC.
- Đối với giáo viên:
+ Phải bồi đắp kiến thức lẫn tâm hồn, năng lực cảm thụ văn chương
tới các em học sinh.
+ Giúp các em yêu thích, quý trọng môn văn trong nhà trường.
+ Qua hệ thống câu hỏi buộc học sinh phải tư duy, chủ động sáng
tạo, lĩnh hội kiến thức.
+ Luôn đổi mới phương pháp giảng dạy, phù hợp với đối tượng học
sinh.
- Đối với học sinh:
+ Tập huấn cho học sinh làm quen với dạng câu hỏi gợi mở và nâng
cao của giáo viên.
+ Tạo cho học sinh luôn có ý thức tự trau dồi, lĩnh hội tri thức một
cách chủ động, sáng tạo.
C.KẾT LUẬN.
Trên đây là những dẫn chứng mà tôi đề cập đến trong việc áp dụng
câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ đọc văn. Tác phẩm văn học phản
ánh nhận thức và cuộc sống con người bằng hình tượng. Để giúp học
sinh nắm được hình thức, nội dung và tình cảm của tác giả gửi gắm
trong tác phẩm, ngoài các phương pháp diễn giảng, thuyết trình, nêu vấn
đề, phát vấn, đọc diễn cảm, ta không thể không đề cập đến phương pháp
dùng câu hỏi gợi mở và nâng cao! Chỉ có vậy mới giúp học sinh hiểu
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
14
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
được tác phẩm, từ đó hiểu đời, hiểu người và hiểu chính bản thân mình.
Do đó văn học có giá trị nhận thức, giá trị giáo dục và giá trị thẩm mĩ
cao. Qua văn học, các em sẽ hoàn thiện hơn về chính mình. Đó chính là
ý nghĩa sâu xa của tác phẩm văn học cũng như nhà văn nổi tiếng của Xô
Viết M.Gorki đã từng nói “Văn học là nhân học” - học văn là học làm
Người.
Đây là một đề tài rộng, mà chỉ một số dẫn chứng như vậy, chắc chắn
không thể đủ và sẽ có nhiều thiếu xót. Và tôi rất mong rằng sẽ được sự
đóng góp chân thành của các đồng nghiệp.
xin chân thành cảm ơn!
Ñieåu Caûi, ngày 16 tháng 4 năm 2012
NGƯỜI VIẾT
VÕ THÀNH
LONG
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
15
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
TÀI LIỆU THAM KHẢO
* Sách giáo khoa, sách giáo viên lớp, chuẩn kiến thức, kỹ năng
12
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
16
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM:Áp dụng câu hỏi gợi mở và nâng cao trong giờ Đọc văn
* Tập san đổi mới giáo dục trung học( SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO
TẠO ĐỒNG NAI-2007)
* Công nghệ dạy văn- Phạm Toàn(Nhà xuất bản Đại học Quốc
gia Hà Nội-2000)
* Dạy học giảng văn ở trường phổ thông trung học- Nguyễn Đức
n(1997)
* Tạp chí Văn học tuổi trẻ
GIÁO VIÊN THỰC HIỆN: Võ Thành Long Năm học 2011-2012
17