skkn thông qua hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật có làm tăng hứng thú làm văn miêu tả cho học sinh lớp 43 trường tiểu học phú cường

Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường

Thông qua hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật có làm tăng hứng thú làm văn miêu
tả cho học sinh lớp 4/3 trường tiểu học Phú Cường không ?

MỤC LỤC

Stt Nội dung Trang
1 Tóm tắt 1
2 Giới thiệu 2-4
3 Khách thể nghiên cứu 4
4 Thiết kế nghiên cứu 4
5 Quy trình nghiên cứu 4-5
6 Đo lường và thu thập dữ liệu 5
7 Phân tích dữ liệu và kết quả 6
8 Bàn luận 6
9 Vận dụng giải pháp của đề tài 6
10 Kết luận và khuyến nghị 6-7
11 Tài liệu tham khảo

7
12 Phụ lục 8-35
1
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường

TÓM TẮT ĐỀ TÀI
Vẻ đẹp của một bài văn hay không chỉ ở ý nghĩa nội dung , thể hiện vẻ đẹp của Tiếng Việt mà
còn được thể hiện thông qua việc bộc lộ cảm xúc . Vì vậy muốn viết được bài văn hay trước hết
học sinh phải có hứng thú làm văn . Hứng thú học tập có tác dụng to lớn trong việc giúp học sinh
học tập một cách tích cực, tự giác, sáng tạo trong tất cả các môn học nói chung và trong phân
môn Tập làm văn đặc biệt là thể loại văn miêu tả ở lớp 4 nói riêng .Có nhiều hình thức giúp học

sinh nâng cao hứng thú học tập trong việc làm văn miêu tả này và đã được các giáo viên lớp 4 áp
dụng vào công tác giảng dạy như cho học sinh quan sát tranh, ảnh phóng to , vật thật …Tuy nhiên
việc sử dụng tranh , ảnh ,vật thật chưa mang lại hiệu quả cao trong việc nâng cao hứng thú làm
văn miêu tả cho học sinh ,dẫu biết rằng hình ảnh trực quan có tác dụng tích cực trong việc nâng
cao hứng thú học tập cho học sinh .
Giải pháp của tôi là lồng ghép hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật một cách đều đặn
trong tiết dạy Tập làm văn - thể loại văn miêu tả ở lớp 4 để làm tăng hứng thú học tập của các
em đối với thể loại văn miêu tả này .
Nghiên cứu được tiến hành trên một nhóm thực nghiệm duy nhất là các học sinh của lớp 4/3
trường Tiểu học Phú Cường . Tôi tiến hành khảo sát hứng thú học tập của các em trước tác động
2
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
sau đó tác động và khảo sát sau tác động lại lần nữa. Quá trình tác động được thực hiện trong các
tiết dạy Tập làm văn tuần 14( Tiết 27 ,28 ) và tuần 15( tiết 29 ,30 ) của chương trình dạy phân
môn Tập làm văn cho học sinh lớp 4. Kết quả cho thấy tác động có ảnh hưởng tích cực đến hứng
thú học tập của học sinh trong môn học này.
Giá trị trung bình điểm khảo sát hứng thú của học sinh trước tác động là 21.92 và sau tác động
là 27.69. Kết quả kiểm chứng ttest là 0,0036<0,05 có nghĩa là có sự khác biệt giữa điểm trung
bình qua khảo sát trước và sau tác động của nhóm thực nghiệm. Điều này nói lên rằng việc lồng
ghép hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật trong giảng dạy thể loại văn miêu tả của phân môn
Tập làm văn giúp học sinh lớp 4/3 nâng cao hứng thú học tập trong việc làm văn miêu tả này .
GIỚI THIỆU
Hứng thú của học sinh trong việc làm văn miêu tả có ý nghĩa vô cùng quan trọng trong quá
trình dạy và học bộ môn Tiếng Việt nói chung và phân môn Tập làm văn nói riêng .Vì ở lớp 4,
văn miêu tả là thể loại chính trong phân môn Tập làm văn , nó xuyên suốt từ học kì I đến cuối
học kì II .
Qua tìm hiểu ở đồng nghiệp và qua việc giảng dạy lớp 4 ở những năm trước , tôi nhận thấy
rằng phần lớn học sinh chưa ham thích học phân môn Tập làm văn ,cụ thể là văn miêu tả. HS
miêu tả sự vật một cách chung chung , chưa rõ ràng ,chi tiết các đặc điểm của sự vật .HS chưa
ham thích quan sát các sự vật khi miêu tả . Tiết học Tập làm văn thường nặng nề mang tính

gượng ép.Các chuyên đề nhằm làm tăng hứng thú cho học sinh khi làm văn miêu tả cũng chưa
tìm ra được biện pháp hữu hiệu .
Để thay đổi hiện trạng này , tôi đã đưa ra nhiều biện pháp và đã áp dụng vào tiết dạy Tập
làm văn miêu tả ở những năm trước như:
1. Cho quan sát tranh , ảnh phóng to
2. Cho quan sát vật thật .
3. Động viên khuyến khích HS có câu văn miêu tả hay
4. Hướng dẫn HS miêu tả sự vật bằng những hình ảnh so sánh , nhân hóa
5.Cho HS sưu tầm những bài văn miêu tả hay và đọc cho nhau nghe trước lớp
6. GV sưu tầm những bài văn miêu tả hay và đọc cho HS nghe …

Tuy nhiên , tôi nhận thấy rằng các biện pháp trên tuy có mang lại hứng thú cho HS khi học phân
môn Tập làm văn nói chung , thể loại văn miêu tả nói riêng nhưng hiệu quả chưa cao .
Vì thế, ngoài việc áp dụng những biện pháp trên ,tôi đã áp dụng thêm một biện pháp mới vào
việc dạy thể loại văn miêu tả cho HS .Giải pháp của tôi là lồng ghép hoạt động tạo hình và sử
dụng vật thật vào tiết dạy thể loại văn miêu tả một cách đều đặn nhằm kích thích hứng thú làm
văn miêu tả cho các em một cách toàn diện hơn .
Giải pháp thay thế: lồng ghép hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật vào tiết dạy thể loại văn
miêu tả một cách đều đặn nhằm nâng cao hứng thú cho học sinh khi làm văn miêu tả ở lớp 4 .Vì
theo tôi nghĩ, thông qua phương tiện tạo hình như đường nét , màu sắc , bố cục ,… và qua vật thật
các em biết thể hiện cảm xúc ,tình cảm thẩm mĩ đối với các nhân vật , sự vật , hiện tượng mà
mình miêu tả .Những trải nghiệm xúc cảm khơi dậy ở các em ý muốn diễn tả các hiện tượng sự
vật bằng ngôn ngữ .Khi miêu tả sự vật hiện tượng các em không chỉ miêu tả một cách thụ động ,
mà còn bằng cả cảm xúc tích cực , bằng sự hứng khởi và làm nảy sinh yếu tố sáng tạo .
Vấn đề sử dụng vật thật ( hình ảnh trực quan) là vấn đề không mới nó đã được nói nhiều trong
phương pháp dạy học tích cực và nó cũng là một trong những biện pháp hữu hiệu mang lại sự
hứng thú cho HS trong học tập. Tuy nhiên nó chỉ áp dụng được cho một số bài mà thôi. Vấn đề
3
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
lồng ghép hoạt động tạo hình vào tiết dạy,theo tôi được biết đó là một vấn đề mới .Nó chính là bộ

môn tạo hình mới được triển khai trong khóa học Đại học liên thông K7 mà tôi vừa theo học của
trường Đại học Sư phạm Huế vừa qua.
* Nghệ thuật tạo hình là tên gọi chỉ các loại hình cùng chung một ngôn ngữ biểu đạt như : Hội
họa , Điêu khắc , Kiến trúc , Trang trí , Đồ họa . Nghệ thuật tạo hình sử dụng các hệ thống ngôn
ngữ như đường nét , hình khối , hình mảng , màu sắc …để tạo nên các tác phẩm như bức tranh ,
pho tượng , công trình kiến trúc , trang trí làm đẹp cho cuộc sống môi trường . Nghệ thuật tạo
hình còn được gọi là nghệ thuật thị giác hay Mĩ thuật .
Hoạt động tạo hình là hoạt động tạo ra những sản phẩm phản ảnh sự vật , hiện tượng của thế
giới xung quanh ,nó có ý nghĩa đối với sự phát triển tư duy trực quan hành động và tư duy trực
quan hình tượng đối với trẻ .Trong hoạt động tạo hình giúp các em quan sát bằng mắt và tiếp theo
là sự tri giác toàn diện bằng nhiều giác quan khác nhau . Để thực hiện được sự vật, các em phải
có khái niệm rõ về nó , nhận ra đặc điểm nào là đặc trưng của đối tượng cần mô tả .Các em phải
học cách quan sát , phải biết phân tích , đánh giá , so sánh vật này với vật khác và ghi nhớ để tái
tạo lại trong các sản phẩm một cách tự nhiên và phải dùng ngôn ngữ để miêu tả . Với sự giúp đỡ
của giáo viên , các em được thực hành ngôn ngữ mạch lạc , học cách diễn ý một cách rõ ràng ,
diễn cảm .
Học sinh muốn miêu tả tốt phải quan sát sự vật từ tổng thể đến chi tiết,vì vậy mục đích của
việc lồng ghép hoạt động tạo hình này nhằm giúp các em hình dung , quan sát sự vật một cách
tổng thể rồi đến các chi tiết của sự vật được miêu tả qua sản phẩm tạo ra.
Các kiến thức trên cho thấy rằng biện pháp lồng ghép hoạt động tạo hình trong tiết dạy mang
lại tác dụng rất lớn trong việc dạy thể loại văn miêu tả trong phân môn Tập làm văn ở lớp 4
Lồng ghép hoạt động tạo hình vào trong tiết dạy là phương pháp hỗ trợ giúp HS học tốt hơn
vì thế chúng ta chỉ lồng ghép vào một hoạt động của tiết dạy ( với tiết dạy thể loại văn miêu tả
,hoạt động tạo hình chủ yếu được lồng ghép vào bài tập thực hành làm văn của HS )

Ví dụ :
- Bài : Thế nào là miêu tả ( tiết 27 ) tôi lồng ghép hoạt động tạo hình vào bài tập 2 phần luyện
tập ( bài tập 2 yêu cầu HS viết 1 hoặc 2 câu văn miêu tả hình ảnh mình thích trong bài thơ Mưa
của Trần Đăng Khoa )
+ Cách tổ chức : Tôi cho HS nêu hình ảnh mình thích , phát giấy A4 và yêu cầu HS vẽ thật

nhanh hình ảnh mình thích trong bài thơ Mưa ( chỉ vẽ phác họa đơn sơ )và viết 1 hoặc 2 câu văn
miêu tả thật hay hình ảnh đó phía dưới hình .
- Bài : Cấu tạo bài văn miêu tả cây cối ( tiết 42 ) tôi lồng ghép hoạt động tạo hình vào bài tập 2
phần luyện tập (bài tập 2 yêu cầu HS miêu tả một cây ăn quả quen thuộc theo một trong hai cách
đã học )
+ Cách tổ chức : Tôi cho HS nêu tên một cây ăn quả mình thích ,phát giấy A4 cùng với các
mảnh ghép của một cây ăn quả mà HS thích theo nhóm ( nhóm cùng sở thích mà tôi đã thống kê
tiết trước ) và yêu cầu HS ghép thật nhanh các mảnh của hình vẽ sao cho hoàn chỉnh vào giấy
A4. Sau đó , các nhóm trưng bày sản phẩm và HS dựa vào hình vẽ để lập dàn ý miêu tả cây mình
thích .
…
4
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
Hoạt động tạo hình không nhất thiết các em phải thực hiện trong tiết học mà các em có thể
thực hiện ở nhà với sự hướng dẫn của giáo viên.Ở lớp , nếu nội dung bài học của tiết sau có lồng
ghép hoạt động tạo hình thì cuối tiết trước, tôi hướng dẫn rất kĩ các em phần chuẩn bị ở nhà cho
tiết sau ( được minh họa trong kế hoạch bài dạy phần Phụ lục ) ,đồng thời hỗ trợ các đồ dùng cần
thiết cho các em trong hoạt động tiếp nối ở nhà ,để tiết sau không mất nhiều thời gian .Phương
pháp hỗ trợ cho cho lồng ghép hoạt động tạo hình trong tiết học mà tôi thường sử dụng là
phương pháp quan sát và phương pháp hỏi đáp .
Như vậy , việc lồng ghép hoạt động tạo hình trong tiết dạy thể loại văn miêu tả ở lớp 4 sẽ
mang lại kết quả như thế nào trong việc tạo hứng thú cho học sinh của lớp 4 nói chung ,của học
sinh lớp tôi phụ trách nói riêng khi làm văn miêu tả ? Đó chính là vấn đề mà tôi cần nghiên cứu .
Vấn đề nghiên cứu: Thông qua hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật có làm tăng hứng thú
làm văn miêu tả cho học sinh lớp 4/3 trường tiểu học Phú Cường không ?
Giả thuyết nghiên cứu : Có. Việc lồng ghép hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật vào tiết
dạy thể loại văn miêu tả một cách đều đặn sẽ làm tăng hứng thú làm văn miêu tả cho học sinh lớp
4/3 trường tiểu học Phú Cường .
Phương pháp:
a/ Khách thể nghiên cứu:

*Giáo viên hỗ trợ : cô Phạm Thị Hà và cô Trương Thị Lan Hương ( giáo viên khối 4 )
*Học sinh: 26 học sinh lớp 4/3 (Nhóm thực nghiệm).
b/ Thiết kế:
Tôi dùng thiết kế kiểm tra trước và sau tác động đối với nhóm duy nhất.
Cùng là học sinh lớp 4/3, tôi thực hiện khảo sát bằng thang đo thái độ trước tác động của học
sinh về mức độ hứng thú của các em đối với phân môn Tập làm văn nói chung và thể loại văn
miêu tả nói riêng , kế đến tôi thực hiện tác động bằng cách áp dụng lồng ghép hoạt động tạo hình
và sử dụng vật thật vào giảng dạy thể loại văn miêu tả , cuối cùng tôi khảo sát lại mức độ hứng
thú của các em một lần nữa. Kết quả cho thấy có sự chênh lệch điểm khảo sát trung bình giữa
khảo sát trước tác động và sau khi tác động. Sau đó, tôi dùng phép kiểm chứng T-test phụ thuộc
để phân tích dữ liệu.
Bảng thiết kế nghiên cứu:
Nhóm Kiểm tra trước
tác động
Tác động Kiểm tra sau
tác động
Lớp 4/3
(Thực
nghiệm)
O1 Dạy văn miêu tả lồng ghép hoạt động
tạo hình và sử dụng vật thật trong mỗi
tiết dạy
O2
c/ Quy trình nghiên cứu:
Tôi trực tiếp chuẩn bị các đồ dùng học tập như giấy A4 , một số hình vẽ phác họa thân áo sơ
mi của học sinh và giáo án giảng dạy.
Quy trình chuẩn bị bài như bình thường. Tôi tham khảo thêm một số tài liệu về bộ môn tạo hình,
chuẩn bị giấy A4 ,các hình vẽ chưa hoàn chỉnh có liên quan đến nội dung bài để phục vụ cho hoạt
động tạo hình ,một số vật thật liên quan đến bài dạy do tôi và học sinh chuẩn bị
- Tiến hành dạy thực nghiệm: Thời gian tiến hành dạy thực nghiệm theo thời khoá biểu, lịch

báo giảng và kế hoạch năm học.
5
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
- Thu thập dữ liệu cần thiết -> Kiểm chứng , thống kê dữ liệu -> Kết quả , kết luận -> Tiến hành
vận dụng giải pháp của đề tài trong lớp , khối - mở rộng phạm vi đề tài -> Rút kinh nghiệm , điều
chỉnh .
Bảng thời gian thực nghiệm:
Thứ ngày Môn
Lớp
Tên bài dạy
Thứ tư
30/11/2011
Tập làm văn 4/3 Tiết 27: Thế nào là miêu tả
Thứ sáu
2/12/2011
Tập làm văn 4/3 Tiết 28: Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
Thứ Tư
7/12/2011
Tập làm văn 4/3 Tiết 29: Luyện tập miêu tả đồ vật
Thứ sáu
9/12/2011
Tập làm văn 4/3 Tiết 30: Quan sát đồ vật

d/ Đo lường:
Thang đo thái độ mức độ hứng thú học tập môn Tập làm văn của học sinh lớp 4/3 được
chính tôi biên soạn với 10 câu, mỗi câu có 4 mức độ trả lời, ứng với mỗi mức độ trả lời có số
điểm được quy định. Thang đo này được áp dụng chung cho cả khảo sát trước và sau tác động.
Tiến hành khảo sát và chấm khảo sát:
Sau khi tiến hành khảo sát theo bảng thang đo thái độ (trình bày ở phụ lục) tôi cùng 2 GV hỗ
trợ tiến hành chấm bài khảo sát theo đáp án đã cho sẵn.

Bảng thời gian tiến hành khảo sát và chấm khảo sát
Phân tích dữ liệu và kết quả:
Bảng so sánh điểm trung bình trước và sau khi tác động:
Thứ, ngày Nội dung thực hiện Địa điểm
Hai
28/11/2011
Khảo sát trước tác động Lớp 4/3, trường Tiểu học Phú Cường
Ba
29/11/2011
Chấm khảo sát trước tác động Văn phòng trường Tiểu học Phú Cường
Sáu
9/12/2011
Khảo sát sau tác động Lớp 4/3, trường Tiểu học Phú Cường
Bảy
10/12/2011
Chấm khảo sát sau tác động. Văn phòng trường Tiểu học Phú Cường
6
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
Sau khi kiểm chứng độ chênh lệch điểm trung bình T-test cho kết quả p=0.0036 cho thấy sự
chênh lệch điểm khảo sát trung bình giữa trước và sau tác động là có ý nghĩa, tức là sự chênh lệch
điểm trung bình khảo sát trước và sau tác động là không xảy ra ngẫu nhiên mà là do tác động.
Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn là 0.90, so sánh với bảng tiêu chí Cohen cho thấy mức độ
ảnh hưởng của việc dạy học môn Tập làm văn – thể loại văn miêu tả lớp 4/3 áp dụng lồng ghép
hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật của nhóm thực nghiệm là lớn.
Giả thuyết của đề tài “Việc lồng ghép hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật vào tiết dạy thể
loại văn miêu tả một cách đều đặn sẽ làm tăng hứng thú làm văn miêu tả cho học sinh lớp 4/3
trường tiểu học Phú Cường .” đã được chứng minh.
Bàn luận:
Kết quả điểm trung bình của khảo sát sau tác động là 27.69, kết quả điểm trung bình của khảo
sát trước tác động là 21.92. Độ chênh lệch điểm trung bình của khảo sát trước và sau tác động là

5.76. Điều này cho thấy điểm trung bình khảo sát sau tác động lớn hơn điểm khảo sát trung bình
trước tác động.
Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn: SMD=0.90. Điều này có nghĩa là mức độ ảnh hưởng là
lớn.
Phép kiểm chứng T-test của điểm trung bình trước và sau tác động p=0.0036<0.05. Kết quả
này khẳng định sự chênh lệch điểm trung bình trước và sau tác động là có ý nghĩa, không phải do
ngẫu nhiên mà là do tác động.

Vân dụng giải pháp của đề tài
Trong khi nghiên cứu , tôi báo cáo cấp tổ khối , cấp trường , tôi tiếp tục thực hiện giải pháp
cho lớp tôi với thể loại văn miêu tả cây cối và miêu tả con vật và đạt hiệu quả cao .
Ở những bài đầu của bài văn miêu tả cây cối và miêu tả con vật tôi chuẩn bị cho các em các
hình vẽ sẵn , các em chỉ việc tô màu theo nhóm , sau đó từ hình vẽ các em lập được dàn ý và viết
bài văn miêu tả cây cối hoặc con vật theo yêu cầu đề bài . Ở những tiết sau , tôi cho các em tự
mình nhớ lại các đặc điểm của cây cối ( con vật )và phác họa ra giấy trong hoạt động tiếp nối (em
Trước tác
động
Sau tác động
Điểm trung bình 21.92 27.69
Độ lệch chuẩn 7.22 6.38
Giá trị p của T-test 0,0036
Chênh lệch giá trị trung bình chuẩn (SMD) 0.90
7
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
nào không có khả năng vẽ có thể xé dán , nặn , tô tượng tùy theo khả năng của các em ) nhằm
phát triển tư duy trừu tượng cho các em ( được minh họa ở kế hoạch bài dạy phần Phụ lục )
Ngoài ra tôi còn mở rộng phạm vi đề tài qua các môn học khác có nội dung thích hợp như :
Luyện từ và câu ,Toán , Lịch sử , Địa lí ,…và cũng đạt hiệu quả cao ( minh họa ở kế hoạch bài
dạy phần phụ lục ). Đồng thời tôi kiểm tra lại nội dung các môn học của những tuần đầu ( khi
chưa nghiên cứu đề tài ) . Bài nào thích hợp lồng ghép hoạt động tạo hình tôi sẽ bổ sung vào giáo

án .
Hạn chế:
Nghiên cứu này thể hiện việc lồng ghép hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật vào tiết dạy
Tập làm văn miêu tả một cách đều đặn sẽ làm tăng hứng thú làm văn miêu tả cho học sinh lớp 4/3
trường tiểu học Phú Cường , nhưng để thực hiện hiệu quả điều này ,giáo viên cần phải chú ý quan
sát các sự vật miêu tả trong bài học để có thể chuẩn bị vật thật hoặc các đồ dùng phục vụ cho hoạt
động tạo hình cũng như GV phải dành nhiều thời gian nghiên cứu bài xem bài nào dùng vật thật
bài nào có thể lồng ghép hoạt động tạo hình để thiết kế bài dạy cho phù hợp. Hơn nữa giáo viên
cần phải rèn luyện khả năng tổ chức các hoạt động tạo hình trong tiết học cho học sinh một cách
phù hợp tránh sa đà kéo dài thời gian .
Kết luận và khuyến nghị:
*Kết luận :
Việc lồng ghép hoạt động tạo hình và sử dụng vật thật vào tiết dạy thể loại văn miêu tả một
cách đều đặn sẽ làm tăng hứng thú làm văn miêu tả cho học sinh lớp 4/3 trường tiểu học Phú
Cường .
Đề tài chỉ nhằm hỗ trợ thêm cho HS học tốt hơn môn Tập làm văn chứ không thay thế được
các phương pháp khác vì vậy, giáo viên cần phải phối hợp , lựa chọn nhiều phương pháp nhằm
đạt kết quả cao trong tiết dạy .
Tư duy của các em là tư duy cụ thể , mang tính hình thức bằng cách dựa vào những đặc điểm
trực quan của nhữn đối tượng và hiện tượng cụ thể . Do đó, đảm bảo tính trực quan là cần thiết
nhưng giáo viên không nên quá lạm dụng, cần phải hướng các em biết quan sát so sánh và suy
luận …
*Khuyến nghị:
Đối với các cấp lãnh đạo: Cần cung cấp cho GV các đồ dùng dạy học phục vụ cho hoạt động
tạo hình của tiết dạy như : Giấy vẽ , bút màu …và một số vật thật liên quan đến nội dung bài học .
Cần mở lớp tập huấn , bồi dưỡng kiển thức về hoạt động tạo hình và lồng ghép hoạt động tạo
hình trong tiết dạy cho GV .
Với kết quả của đề tài nghiên cứu, tôi mong các quý đồng nghiệp quan tâm, chia sẻ, đóng góp ý
kiến cho việc nâng cao hứng thú làm văn miêu tả của học sinh lớp 4 trong phân môn tập làm văn
ngày càng hiệu quả.

TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Mạng Internet:
www.violet.vn
www.catlinhschool.edu.vn
www.giaovien.net …
Tài liệu Dạy học phát triển tính sáng tạo cho học sinh tiểu học qua hướng dẫn hoạt động
tạo hình do Nhà xuất bản Đại học sư phạm Huế ấn hành.
8
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
Phương pháp dạy học Tiếng Việt - Nguyễn Văn Bản.

PHỤ LỤC CỦA ĐỀ TÀI
1/BẢNG PHÂN TÍCH CHẤT LƯỢNG MÔN TẬP LÀM VĂN CỦA HỌC SINH LỚP 4/3
( SĨ SỐ: 26/13 ) TRƯỜNG TIỂU HỌC PHÚ CƯỜNG NĂM HỌC 2011-2012
9
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
2/ BẢNG THANG ĐO THÁI ĐỘ HỌC MÔN TẬP LÀM VĂN LỚP 4/3 TRƯỜNG
TIỂU HỌC PHÚ CƯỜNG TRƯỚC VÀ SAU TÁC ĐỘNG
Họ và tên học sinh:
Khoanh tròn vào ý mà em chọn
Câu 1 : Em rất thích học môn Tập làm văn
a) Rất đồng ý c) Không đồng ý
b) Đồng ý d) Rất không đồng ý
Câu 2 : Em rất thích đọc những bài văn miêu tả hay
a) Rất đồng ý c) Không đồng ý
b) Đồng ý d) Rất không đồng ý
Câu 3 : Em rất thích quan sát sự vật xung quanh và tập miêu tả các sự vật ấy bằng lời .
a) Rất đồng ý c) Không đồng ý
b) Đồng ý d) Rất không đồng ý
câu 4 : Em rất thích tìm những câu văn miêu tả hay , độc đáo để miêu tả sự vật trong bài văn

của mình .
a) Rất đồng ý c) Không đồng ý
b) Đồng ý d) Rất không đồng ý
Câu 5 : Thời gian gần nhất em đọc sách có liên quan đến môn Tập làm văn là :
a) Ngày hôm qua c) Cách đây một tháng hoặc mấy tháng trước.
b) Cách đây mấy ngày hoặc mấy tuần d) Không bao giờ đọc .
Câu 6 : Trong một ngày ,em dành bao nhiêu thời gian để làm văn ?
a) Một giờ trở lên c) Chỉ từ 15 phút đến 30 phút
b) Gần một giờ d) Không dành thời gian nào .
Câu 7 : Em có thường lên mạng Internet hoặc đọc sách tìm hiểu về các cách để làm một bài
văn miêu tả hay không ?
a) Thường xuyên c) Chỉ đúng 1 lần
b) Thỉnh thoảng d) Không bao giờ .
Câu 8 : Ngoài đề văn giáo viên cho làm, em có thường làm thêm những đề văn khác cùng
thể loại không?
Xếp loại
Thời điểm Giỏi Khá Trung bình Yếu
Đầu năm học 3/3 7/2 12/7 4/1
Cuối học kì I 5/4 10/5 10/3 1/1
Cuối học kì II 7/5

11/6

8/2
10
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
a) Thường xuyên c) Chỉ đúng 1 lần
b) Thỉnh thoảng d) Không bao giờ .
Câu 9 : Em thích vẽ tranh( nặn , xé dán , tô màu ) .
a) Rất đồng ý c) Không đồng ý

b) Đồng ý d) Rất không đồng ý
Câu 10: Nếu em được thưởng 100 000 đồng ,em sẽ dành bao nhiêu tiền mua sách Văn để tham
khảo ?
a) Toàn bộ số tiền c)Một phần ba số tiền
b) Một nửa số tiền d) Không dành đồng nào hết .
( * GHI CHÚ : Đáp án a : 4 điểm .Đáp án b: 3 điểm .Đáp án c: 2 điểm .Đáp án d: 1 điểm )

3/ BẢNG TỔNG HỢP KHẢO SÁT TRƯỚC VÀ SAU TÁC ĐỘNG:
A/ BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ KHẢO SÁT TRƯỚC TÁC ĐỘNG:
STT Họ và tên HS Câu hỏi
C1 C2 C3C4 C5 C6 C7 C8C9 C10
1 Nguyễn Thị Ngọc Châu 3 3 2 2 2 3 2 3 3 2
2 Bùi Văn Cường 2 3 2 2 1 1 3 2 3 1
3 Nguyễn Thị Hồng Diễm 2 3 2 2 2 3 1 2 2 2
4 Huỳnh Văn Dương 2 3 2 2 1 2 1 2 3 2
5 Lê Văn Đại 1 3 2 2 3 2 2 1 3 1
6 Nguyễn Minh Tiến Đạt 2 2 2 2 2 1 2 2 3 2
7 Trương Ngọc Giàu 4 4 3 3 2 3 2 2 4 2
8 Nguyễn Thị Kim Hằng 3 3 3 3 2 3 2 2 4 3
9 Trần Thị Thu Hiếu 2 3 2 2 2 2 2 1 3 1
10 Trần Thái Hoàng 2 2 2 1 1 1 1 1 3 1
11 Phạm Đức Huy 2 2 2 2 1 2 1 1 3 1
12 Nguyễn Tuấn Kiệt 2 2 2 2 2 2 1 2 3 2
13 Nguyễn Anh Khoa 3 3 3 3 3 3 2 2 3 3
14 Nguyền Thị Xuân Mai 3 3 3 3 2 4 2 3 4 3
15 Nguyễn Thị Huỳnh Nga 4 4 3 3 3 4 4 3 4 4
16 Đào Nguyễn Thảo Nguyên 4 4 3 3 3 4 3 3 4 4
17 Nguyễn Thị Tuyết Nhung 3 3 2 2 2 2 2 2 3 2
18 Nguyễn Thị Huỳnh Như 1 1 1 1 1 1 1 1 2 1
19 Nguyễn Ngọc Phát 1 2 1 1 1 1 1 1 2 1

20 Lê Ngọc Sang 3 3 2 2 2 2 2 2 3 2
21 Huỳnh Thị Tiến Thanh 2 2 2 2 2 2 2 2 3 1
22 Hà Thị Thanh Thúy 4 4 3 3 3 4 3 3 4 3
23 Nguyễn Bá Thức 2 1 1 1 1 1 1 1 3 1
24 Lâm Thanh Trường 1 2 1 1 1 1 1 1 3 1
25 Huỳnh Ngọc Thịnh 1 2 1 1 1 1 1 1 2 1
26 Trần Thị Ánh Tuyết 3 3 3 3 3 3 3 3 4 3
11
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
B/ BẢNG TỔNG HỢP KẾT QUẢ KHẢO SÁT SAU TÁC ĐỘNG:

STT Họ và tên HS Câu hỏi
C1 C2 C3 C4 C5 C6 C7 C8 C9 C10
1 Nguyễn Thị Ngọc Châu 3 4 3 3 3 4 3 3 4 3
2 Bùi Văn Cường 3 3 3 2 2 3 3 3 3 2
3 Nghuyễn Thị Hồng Diễm 3 3 2 2 2 3 2 2 4 3
4 Huỳnh Văn Dương 3 3 2 2 2 2 3 2 3 2
5 Lê Văn Đại 2 3 2 2 3 3 2 3 3 2
6 Nguyễn Minh Tiến Đạt 2 2 2 2 2 2 2 3 3 2
7 Trương Ngọc Giàu 4 4 3 3 3 3 3 3 3 3
8 Nguyễn Thị Kim Hằng 4 4 3 3 4 3 3 3 4 3
9 Trần Thị Thu Hiếu 3 2 3 2 3 3 2 2 3 2
10 Trần Thái Hoàng 2 2 2 2 2 3 2 2 3 2
11 Phạm Đức Huy 2 3 2 2 2 2 2 2 3 3
12 Nguyễn Tuấn Kiệt 3 2 2 2 3 3 2 2 3 3
13 Nguyễn Anh Khoa 4 4 3 3 3 3 3 3 4 3
14 Nguyền Thị Xuân Mai 4 4 3 3 3 4 3 3 4 3
15 Nguyễn Thị Huỳnh Nga 4 4 4 4 4 4 4 4 4 3
16 Đào Nguyễn Thảo Nguyên 4 4 4 3 4 4 4 4 4 4
17 Nguyễn Thị Tuyết Nhung 3 3 3 2 2 3 3 3 4 3

18 Nguyễn Thị Huỳnh Như 2 2 1 1 2 2 1 2 2 1
19 Nguyễn Ngọc Phát 2 3 2 2 2 1 2 2 2 1
20 Lê Ngọc Sang 3 3 3 2 3 3 3 3 3 3
21 Huỳnh Thị Tiến Thanh 3 3 3 3 2 2 2 2 3 3
22 Hà Thị Thanh Thúy 4 4 3 3 3 4 4 3 4 3
23 Nguyễn Bá Thức 2 3 2 2 2 2 2 2 3 3
24 Lâm Thanh Trường 2 3 2 2 3 2 2 1 3 3
25 Huỳnh Ngọc Thịnh 2 3 2 2 1 2 2 2 2 2
26 Trần Thị Ánh Tuyết 4 4 4 4 4 4 3 4 4 4
12
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
THIẾT KẾ 1: KIỂM TRA TRƯỚC VÀ SAU TÁC ĐỘNG VỚI
NHÓM DUY NHẤT
ĐIỂM BÀI KIỂM TRA
1
Nguyễn Thị Ngọc Châu
25 33
2
Bùi Văn Cường
20 27
3
Nguyễn Thị Hồng Diễm
21 26
4
Huỳnh Văn Dương
20 24
5
Lê Văn Đại
20 25
6

Nguyễn Minh Tiến Đạt
18 22
7
Trương Ngọc Giàu
29 32
8
Nguyễn Thị Kim Hằng
28 32
9
Trần Thị Thu Hiếu
20 25
10
Trần Thái Hoàng
15 22
11
Phạm Đức Huy
17 23
12
Nguyễn Tuấn Kiệt
20 25
13
Nguyễn Anh Khoa
28 33
14
Nguyền Thị Xuân Mai
30 34
15
Nguyễn Thị Huỳnh Nga
36 39
16

Đào Nguyễn Thảo Nguyên
35 39
17
Nguyễn Thị Tuyết Nhung
23 29
18
Nguyễn Thị Huỳnh Như
11 16
19
Nguyễn Ngọc Phát
12 19
20
Lê Ngọc Sang
23 29
21
Huỳnh Thị Tiến Thanh
20 26
22
Hà Thị Thanh Thúy
30 35
23
Nguyễn Bá Thức
13 23
24
Lâm Thanh Trường
13 23
25
Huỳnh Ngọc Thịnh
12 20
26 Trần Thị Ánh Tuyết

31 39
570 720
13
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
MÔ TẢ DỮ LIỆU Bài KT trước TĐ Bài KT sau TĐ
Mode
20 25
Trung vị
20 26
Giá trị trung bình
cộng
21.92 27.69
Độ lệch chuẩn
7.22 6.38
KIỂM CHỨNG T-TEST
p<= 0,05 : Có ý nghĩa, chênh lệch nhỏ, không xảy ra ngẫu nhiên
p>0,05 : Không có ý nghĩa, chênh lệch lớn, chênh lệch xảy ra ngẫu nhiên
T-TEST THEO CẶP (2 BÀI KT)
Giá trị p Kết luận
Nhóm duy nhất 0.0036494673316 Có ý nghĩa
MỨC ĐỘ ẢNH HƯỞNG (ES)
Bảng tiêu chí Cohen
SMD
Giá trị mức độ ảnh hưởng
Ảnh hưởng
> 1,00 Rất lớn
0,8-1.00 Lớn
0,5-0,79 Trung bình
0,20-0,49 Nhỏ
<0.20 Rất nhỏ

14
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
So sánh điểm trung bình bài kiểm tra sau tác động
Trước tác động Sau tác động
Điểm TB cộng 21.92 27.69
Độ lệch chuẩn 7.22 6.38
Giá trị p xủa T-test 0.0036494673316
Mức độ ảnh hưởng 0.904299933

4/ KẾ HOẠCH BÀI DẠY:
a/ KẾ HOẠCH BÀI DẠY TIẾT 27:
Môn : Tập làm văn
Bài : Thế nào là miêu tả
Ngày dạy : 30/11/2011
Người dạy : Nguyễn Thị Mai Khanh
I/ Mục Tiêu
Giúp học sinh :
- Hiểu được thế nào là miêu tả
- Tìm được những câu văn miêu tả trong đoạn văn ,đoạn thơ
- Biết viết đoạn văn khoảng 1,2 câu miêu tả sự vật đúng ngữ pháp , giàu hình ảnh ,chân thực,
và sáng tạo
- Ham thích làm văn miêu tả và yêu thiên nhiên .
II/ Đồ dùng dạy –học
- Giáo viên : Bảng phụ kẻ sẵn nội dung bài tập 2 phần nhận xét , giấy A4
- Học sinh : Bút chì , màu sáp
III/Các hoạt động dạy – học
Hoạt động dạy của giáo viên Hoạt động học của học sinh
A/ Khởi động – Kiểm tra bài cũ (5 phút )
- Tổ chức trò chơi hát chuyền thăm
+ Gọi 2 HS nhận được thăm lên thực hiện

yêu cầu : Kể lại truyện theo một trong 4 đề
tài ở bài tập 2 tiết trước .
+ Yêu cầu HS dưới lớp theo dõi và trả lời
câu hỏi : Câu chuyện bạn kể được
mở đầu và kết thúc theo cách nào ?
- Nhận xét HS kể chuyện , HS trả lời câu
hỏi và cho điểm từng HS
B/ Bài mới (35 phút )
* Giới thiệu bài : Khi nhà em lạc mất con
- HS hát chuyền thăm theo 2 dãy
+ 2 HS lên kể chuyện
+HS dưới lớp theo dõi để nhận xét bạn
kể chuyện theo các tiêu chí đề ra ở tiết
trước và trả lời câu hỏi .
- Một số HS trả lời
15
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
mèo ( con chó ) muốn tìm được đúng con
vật nhà mình em phải nói thế nào khi muốn
hỏi mọi người xung quanh?
- Nói như vậy là em đã miêu tả con mèo
(chó) nhà mình rồi đó . Tiết học hôm nay sẽ
giúp các em hiểu thế nào là miêu tả .
1/ Hoạt động 1 :Tìm hiểu thế nào là miêu tả
( Tìm hiểu phần nhận xét ) (20 phút )
Mục tiêu : Giúp HS hiểu được thế nào là
miêu tả
Bài 1 : ( 5 phút )
- Gọi HS đọc yêu cầu và nội dung .Yêu cầu
cả lớp theo dõi và tìm những sự vật được

miêu tả trong đoạn văn .
- Gọi HS phát biểu ý kiến
- Nhận xét , chốt kết quả đúng
Bài 2 : (8 phút )
- Gọi HS đọc yêu cầu
- GV hướng dẫn cách làm ,sau đó phát bảng
phụ cho nhóm 4 HS yêu cầu các
nhóm trao đổi và hoàn thành bảng
.Nhóm nào xong trước dán lên bảng .
- Gọi HS nhận xét , bổ sung .
- Nhận xét , kết luận lời giải đúng .
Bài 3 ( 7 phút )
- Gọi HS đọc yêu cầu
- Yêu cầu HS suy nghĩ và trả lời câu hỏi của
bài tập
- Gọi một số HS trả lời
- Nhận xét và chốt kết quả đúng
- Yêu cầu HS trả lời câu hỏi
+Qua việc miêu tả về các sự vật trong đoạn
văn trên, em hiểu thế nào là miêu tả ?
+ Muốn miêu tả được sự vật một cách tinh
tế ta phải làm gì?
- Nhận xét và kết luận
-> Ghi nhớ : SGK / 140
2/ Hoạt động 2 : Luện tập (12phút )
Mục tiêu : Giúp HS tìm được những câu
văn miêu tả trong đoạn văn , đoạn
thơ và viết được 1, 2 câu văn miêu tả
sự vật .
+ Em phải nói rõ cho mọi người biết

con mèo ( chó) nhà em to hay nhỏ , lông
màu gì ,…
- Lắng nghe
- 1 HS đọc thành tiếng . HS cả lớp theo
dõi , dùng bút chì gạch chân những sự
vật được miêu tả .
- Một số HS phát biểu ý kiến
+ Các sự vật được miêu tả : cây sòi , cây
cơm nguội , lạch nước
- 1 HS đọc thành tiếng – lớp đọc thầm
- Hoạt động trong nhóm
- Nhận xét , bổ sung bài làm trên bảng
- Lắng nghe
- 1 HS đọc thành tiếng – lớp đọc thầm
- HS suy nghĩ tìm câu trả lời
- Một số HS trả lời – lớp nhận xét , bổ
sung .
- Lắng nghe
- Một số HS trả lời – Lớp nhận xét , bổ
sung .
- 2 HS đọc phần ghi nhớ
16
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
Bài 1 (4 phút )
-Yêu cầu HS đọc yêu cầu.
- Yêu cầu HS tự làm bài – Đọc thầm truyện
Chú đất Nung , dùng bút chì gạch
chân những câu văn miêu tả trong bài
.
- Gọi HS phát biểu , nhận xét cho tới câu trả

lời đúng .
- Nhận xét , kết luận
Bài 2 (8 phút)
- Gọi HS đọc yêu cầu và nội dung
- Yêu cầu HS quan sát tranh minh họa và
giảng : Hình ảnh sự vật trong cơn
mưa được Trần Đăng Khoa tạo nên
rất sinh động và
hay .Phải có con mắt thật tinh tế khi nhìn sự
vật và tình yêu thiên nhiên sâu sắc
mới miêu tả được như vậy .
- Hỏi : + Trong bài thơ mưa em thích hình
ảnh nào ?
- GV phát giấy A4 cho HS và yêu cầu các
n thi vẽ hình ảnh mình thích dựa
vào tranh minh họa và trí tưởng
tượng của mình sau đó viết đoạn
văn khoảng 1 hoặc 2 câu miêu tả
thật hay sự vật đó( Lưu ý HS vẽ
phác họa đơn sơ , không cầu kì )
.Nhóm nào làm xong trước dán lên
bảng .
- GV chọn khoảng 6- 7 nhóm trình bày
( Vừa chỉ vào hình vẽ vừa đọc đoạn
văn miêu tả phía dưới hình )
-Sau mỗi bài GV yêu cầu HS nhận xét bạn
vẽ có giống sự vật miêu tả không ,
câu văn miêu tả thế nào – GV nhận
xét sửa lỗi dùng từ , diễn đạt và cho
điểm các nhóm . ( Các nhóm còn lại

GV thu về nhà chấm )
3 Hoạt động 3 : Củng cố - dặn dò ( 3 phút )
- Hỏi : Thế nào là miêu tả?
- Nhận xét tiết học
- Dặn HS về nhà ghi lại đoạn văn miêu tả sự
vật của bài tập 3 vào vở và viết 1,2
câu miêu tả sự vật mà em thấy trên
đường đi học về .
- 1 HS đọc thành tiếng – lớp đọc thầm
- HS tự làm bài
- Một số HS trả lời – Lớp nhận xét , bổ
sung .
- 1 HS đọc thành tiếng – lớp đọc thầm
- HS quan sát tranh minh họa và lắng
nghe GV giảng .
-Một số HS phát biểu
- Làm việc theo nhóm đôi .
- Một số nhóm trình bày
- Sau mỗi bài lớp nhận xét
- Một số HS trả lời
- Lắng nghe và ghi nhớ .
17
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
b/ KẾ HOẠCH BÀI DẠY TIẾT 28:
Môn : Tập làm văn
Bài : Cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật
Ngày dạy : 2/12/2011
Người dạy : Nguyễn Thị Mai Khanh
I.Mục tiêu :
- Nắm được cấu tạo bài văn miêu tả đồ vật , các kiểu mở bài, kết bài , trình tự miêu tả trong

phần thân bài .
- Biết vận dụng kiến thức đã học để viết mở bài , kết bài cho bài văn miêu tả cái trống
trường.
- Biết giữ gìn, yêu quý các đồ vật trong gia đình , nhà trường .
II. Đồ dùng dạy học:
- Cái trống trường ( vật thật )
- Bảng nhóm.
- Bảng phụ viết đoạn thân bài tả cái trống- BT3 .
III. Hoạt động dạy- học:
Hoạt động của giáo viên Hoạt động của học sinh
A.KTBC : (5 phút )
- Gọi HS trả lời câu hỏi :Thế nào là miêu
tả?
- Gọi HS đọc lại đoạn văn miêu tả sự vật
của bài tập 3 .
- GVnhận xét chung và cho điểm HS .
B.Dạy bài mới :
*Giới thiệu bài :
- GV nêu mục tiêu giờ học .
1/ Hoạt động 1 : Tìm hiểu phần Nhận xét
Mục tiêu :Giúp HS Nắm được cấu tạo bài
văn miêu tả đồ vật , các kiểu mở bài, kết
-2 HS thực hiện : đứng tại chỗ trả lời .
- 2 HS đọc bài – lớp lắng nghe và nhận xét
-Lắng nghe.
18
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
bài , trình tự miêu tả trong phần thân bài .
Bài 1:
-Yêu cầu HS đọc đề bài .

-Yêu cầu học sinh đọc phần chú giải .
-Yêu cầu cả lớp quan sát tranh minh hoạ
và giới thiệu cối xay tre để xay lúa
- Hỏi :
+Bài văn tả cái gì ?
+Tìm các phần mở bài , kết bài . Mỗi phần
ấy nói lên điều gì ?
- GV :phần mở bài dùng để giới thiệu đồ
vật được miêu tả . Phần kết bài thường nói
đến tình cảm , sự gắn bó thân thiết của
người với đồ vật đó hay ích lợi của đồ vật
đó .
+Mở bài, kết bài đó giống với những cách
mở bài, kết bài nào đã học?
- Yêu cầu HS đọc thầm lại phần thân bài
trao đổi theo nhóm đôi để trả lời câu hỏi :
+ Phần thân bài tả cái cối theo trình tự như
thế nào ?
- Gọi HS phát biểu
- GV nhận xét và chốt ý.
- GV: Trong khi miêu tả cái cối, tác giả đã
dùng những hình ảnh so sánh , nhân hoá
thật sinh động làm cho bài văn miêu tả
chân thực mà sinh động .
Hỏi : + Trong gia đình mình có rất nhiều
đồ vật để phục vụ cho cuộc sống hằng
- 1 HS đọc thành tiếng.
- 1 HS đọc chú giải.
- Quan sát và lắng nghe .
- Một số HS trả lời:

+Bài văn tả cối xay lúa bằng tre .
+Phần mở bài : Cái cối nhà trong . Mở bài
giới thiệu cái cối .
+Phần kết bài : Cái… từmg bước chân anh
đi ". Kết bài nói tình cảm của bạn nhỏ với
các đồ dùng trong nhà .
- Lắng nghe .
+Mở bài trực tiếp , kết bài mở rộng trong
kiểu văn kể chuyện .
- Trao đổi theo nhóm đôi
- Một số HS phát biểu -Lớp theo dõi ,nhận
xét ,bổ sung
+Phần thân bài tả cái cối theo trình tự từ bộ
phận lớn tới bộ phận nhỏ , từ ngoài vào
trong cối : dùng để xay lúa, tiếng cối làm
vui cả xóm .
- Lắng nghe .
- Một số HS trả lời
19
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
ngày của mình ,muốn sử dụng các đồ vật
ấy lâu bền ta phải làm gì ?
->Giáo dục : Các đồ vật trong gia đình
rất cần thiết ,chúng ta phảI biết giữ gìn ,
lau chùi sạch sẽ thì mới sử dụng được lâu
bền.
Bài 2 :
-Yêu cầu HS đọc đề bài .
- Gọi HS trả lời câu hỏi
+Khi tả một đồ vật , ta cần chú ý điều gì?

- GV kết luận.
->Phần Ghi nhớ : SGK /145
-Yêu cầu học sinh đọc phần ghi nhớ.
2. Hoạt động 2 : Luyện tập
Mục tiêu : Giúp HS biết vận dụng kiến
thức đã học để viết mở bài , kết bài cho
bài văn miêu tả cái trống trường
- GV treo bảng phụ ghi nội dung phần
thân bài tả các trống và gọi học sinh đọc
nội dung bài.
- Yêu cầu HS đọc các câu hỏi a,b,c trong
SGK
- Yêu cầu HS trao đổi trong nhóm 4 để trả
lời câu hỏi a,b,c
- Gọi một số nhóm trình bày kết quả thảo
luận
- Sau mỗi câu GV nhận xét và chốt ý
đúng.
- GV giới thiệu cái trống trường ( vật
thật ) cho HS quan sát và gọi một HS lên
bảng chỉ vào trống miêu tả lại đặc điểm
của cái trống cho lớp nghe (dựa vào
bảng phụ ghi phần thân bài tả cái trống
treo trên bảng )
-1 HS đọc thành tiếng, cả lớp theo dõi.
- Một số HS trả lời - Lớp theo dõi ,nhận xét
bổ sung
+Tả theo trình tự từ bộ phận lớn tới bộ phận
nhỏ , từ ngoài vào trong, nêu tình cảm
của mình đối với đồ vật ấy .

- 2 HS đọc phần Ghi nhớ – lớp đọc thầm
- 2 HS đọc thành tiếng , lớp đọc thầm.
-2 HS đọc câu hỏi
-Thảo luận nhóm 4.
- Một số nhóm phát biểu , các nhóm khác
theo dõi ,nhận xét , bổ sung sau mỗi câu .
-1 HS lên bảng kết hợp chỉ vào vật thật
miêu tả lại đặc điểm của cái trống trường ,
cả lớp theo dõi .
20
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
-Yêu cầu HS viết thêm mở bài, kết bài cho
toàn thân bài trên vào vở ( Phần d của bài
tập ) – 2 HS viết bảng phụ .
- Gọi HS trình bày bài làm .
- GV nhận xét, sửa lỗi dùng từ, diễn đạt
cho từng học sinh và cho điểm các em
viết hay .
- Treo 2 bảng phụ ghi bài làm của HS lên
bảng ,yêu cầu HS đọc từng bài và nhận xét
- GV nhận xét và cho điểm ( nếu viết tốt )
-> Giáo dục : Cái trống trường là đồ vật
trong nhà trường rất cần thiết và gần gũi
với các em ,vì thế các em phải biết giữ gìn
không được nghịch phá để trống được sử
dụng lâu bền phục vụ cho việc học tập của
chúng ta .
3.Hoạt động 3 : Củng cố - dặn dò:
- Hỏi :Khi viết bài văn miêu tả cần chú ý
điều gì ?

- Nhận xét tiết học .
- Dặn dò : dặn HS về nhà quan sát kĩ
những chiếc áo em mặc đi học , ghi nhớ
các đặc điểm của áo để chuẩn bị học bài
sau .
- Tự làm vào vở phần d- 2 HS làm bảng phụ
- 3 đến 5 HS đọc đoạn mở bài , kết bài của
mình trước lớp .
- Theo dõi .
- HS đọc và nhận xét , sửa lỗi dùng từ, diễn
đạt cho bài làm của bạn .
- Lắng nghe
- HS trả lời.
- Lắng nghe .
c/ KẾ HOẠCH BÀI DẠY TIẾT 29:
Môn : Tập làm văn
Bài : Luyện tập miêu tả đồ vật
Ngày dạy : 7/12/2011
Người dạy : Nguyễn Thị Mai Khanh
I/ Mục Tiêu
Giúp học sinh :
- Phân tích cấu tạo của một bài văn miêu tả đồ vật ( mở bài , thân bài , kết bài và trình tự
miêu tả ) .
- Hiểu tác dụng của quan sát trong việc miêu tả những chi tiết của bài văn , xen kẽ giữa
lời tả với lời kể .
- Biết lập dàn ý tả đồ vật theo yêu cầu .
- Biết yêu quý và giữ gìn đồ vật của mình .
II/ Đồ dùng dạy- học
21
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường

- Bảng phụ kẻ sẵn nội dung trình tự miêu tả chiếc xe đạp của chú Tư .
- Bảng nhóm .
- Một số hình vẽ phác họa thân áo sơ mi của học sinh nam và học sinh nữ .
III/ Các hoạt động dạy – học

Hoạt động dạy của giáo viên Hoạt động học của học sinh
A/ Khởi động – Kiểm tra bài cũ (5 phút )
- Gọi HS trả lời câu hỏi :
+ Thế nào là miêu tả ?
+ Nêu cấu tạo của bài văn miêu tả ?
- Gọi HS đọc phần mở bài , kết bài cho
phần tả
cái trống .
- Sau mỗi HS trình bày GV nhận xét và cho
điểm HS .
B/ Bài mới
* Giới thiệu bài : Nêu mục tiêu bài học
1/ Hoạt động 1 : Phân tích cấu tạo bài văn
Mục tiêu : Giúp HS phân tích được cấu tạo
của một bài văn miêu tả đồ vật ( mở
bài , thân bài , kết bài và trình tự
miêu tả ) và hiểu tác dụng của
quan sát trong việc miêu tả những chi tiết
của bài văn , xen kẽ giữa lời tả với lời
kể.
Bài 1 :
- Gọi HS đọc nội dung và yêu cầu .
- Yêu cầu HS nêu phần mở bài , thân bài ,
kết bài trong bài văn .
- GV nhận xét và chốt ý

- Yêu cầu HS trao đổi theo nhóm 4 và trả lời
câu hỏi b,c,d
- Gọi các nhóm phát biểu ý kiến
- Nhận xét , chốt kết quả đúng sau mỗi câu
- Hỏi :Qua bài văn em thấy chú tư là người
thế nào ?
+ Các đồ vật nào em hay sử dụng nhất và
em giữ gìn chúng như thế nào ?
-> Giáo dục : Các đồ vật phục vụ cho cuộc
sống của chúng ta trong sinh hoạt
hằng ngày, vì vậy chúng ta phải biết
yêu quý và giữ gìn cẩn thận thì mới sử
- 2 HS trả lời câu hỏi -HS dưới lớp theo
dõi để nhận xét bạn trả lời câu hỏi
.
- 2 HS đứng tại chỗ đọc - HS dưới lớp
theo dõi để nhận xét.
- Lắng nghe
- 2 HS nối tiếp nhau đọc nội dung và
yêu cầu – Lớp đọc thầm
- 2 HS nêu phần mở bài ,thân bài , kết
bài trong bài văn -Lớp theo dõi,
nhận xét
- HS thảo luận nhóm 4
-Các nhóm trình bày kết quả thảo luận
và nhận xét bổ sung cho nhau sau mỗi
câu .
- Một số HS trả lời
- Một số HS trả lời
22

Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
dụng được lâu bền .
2/ Hoạt động 2 : Lập dàn ý miêu tả đồ vật
Mục tiêu : Giúp HS lập được dàn ý cho một
bài văn miêu tả đồ vật .
Bài 2 :
- Gọi HS đọc yêu cầu .GV viết đề bài lên
bảng .
- Gọi ý : + Lập dàn ý tả chiếc áo mà các em
đang mặc hôm nay chứ không phải
các em thích .
- GV tổ chức cho HS thi vẽ nhanh , vẽ
đúng: GV phát giấy A4 cho HS có
sẵn hình vẽ phác họa thân áo sơ mi
và yêu cầu HS quan sát cái áo của
mình và vẽ nhanh thêm một số chi
tiết cho hoàn chỉnh như : tay áo ,
túi áo , hàng cúc áo , tà áo …HS thi
với nhau xem ai vẽ nhanh và đúng
với đặc
điểm chiếc áo của mình nhất .
- Triển lãm sản phẩm và bình chọn người
vẽ nhanh và đúng với đặc điểm chiếc
áo của mình nhất
- Yêu cầu HS dựa vào những điều quan sát
được( hình vẽ ) lập dàn ý tả chiếc áo
của mình
- Gọi HS đọc dàn ý của mình - GV treo bảng
phụ ghi dàn ý hoàn chỉnh dưới dạng
câu hỏi

-Sau mỗi bài GV yêu cầu HS dựa vào dàn ý
trên bảng nhận xét dàn ý của bạn đọc
có đủ các chi tiết chưa – GV nhận xét
và cho điểm
- Treo bảng phụ ghi dàn ý của HS ,yêu cầu
Lớp đọc và nhận xét bổ sung những ý
còn thiếu ( nếu có )
- GV nhận xét và cho điểm.
- Yêu cầu HS đọc thầm lại dàn ý của mình
để bổ sung thêm những chi tiết còn
thiếu và phù hợp với thực tế
3/Hoạt động 3 : Củng cố - dặn dò
-Hỏi : +Để quan sát kĩ đồ vật sẽ tả chúng ta
cần quan sát bằng những giác quan
nào ?
+ Muốn có một bài văn miêu tả chi tiết , hay
- 1 HS đọc thành tiếng .
- Lắng nghe
- HS thi vẽ nhanh
- Một số HS vẽ nhanh nhất trưng bày
sản phẩm – lớp nhận xét và bình
chọn
- HS làm bài (1 HS viết dàn ý trên bảng
phụ - Lớp viết dàn ý vào vở ).
- 3-5 HS đọc bài – lớp theo dõi đối chiếu
với dàn ý trên bảng để nhận xét
- HS nhận xét
- HS đọc và nhận xét
- HS đọc dàn ý của mình và bổ sung
thêm các chi tiết còn thiếu .

- Một số HS trả lời
- Một số HS trả lời
- Lắng nghe và ghi nhớ .
23
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
cần chú ý điều gì ?
- Nhận xét tiết học
- Dặn HS về nhà hoàn thành bài tập 2 hoặc
viết thành bài văn miêu tả và tiết sau
mang 1 đồ chơi mà em thích đến lớp .
d/ KẾ HOẠCH BÀI DẠY TIẾT 30
Môn : Tập làm văn
Bài : Quan sát đồ vật
Ngày dạy : 9/12/2011
Người dạy : Nguyễn Thị Mai Khanh
I/ Mục Tiêu
Giúp học sinh :
- Biết cách quan sát đồ vật theo trình tự hợp lí : bằng nhiều cách ( mắt nhìn , tai nghe , tay
sờ ).
- Phát hiện được những đặc điểm riêng , độc đáo của từng đồ vật để phân biệt được nó với
những đồ vật khác cùng loại .
- Lập dàn ý tả đồ chơi theo kết quả quan sát .
- Biết yêu quí và giữ gìn đồ chơi của mình .
II/ Đồ dùng dạy – học
- Bảng nhóm
- HS chuẩn bị đồ chơi
III/ Các hoạt động dạy - học

Hoạt động dạy của giáo viên Hoạt động học của học sinh
A/ Khởi động – Kiểm tra bài cũ

- Gọi HS đọc dàn ý tả chiếc áo của em

-Khuyến khích HS đọc đoạn văn hoặc bài văn tả
cái áo của em .
- Sau mỗi HS trình bày GV nhận xét và cho điểm
HS .
B/ Bài mới
- 2 HS đọc- HS dưới lớp theo dõi để
nhận xét bài viết của bạn .
- 1 HS xung phong đứng tại chỗ đọc
– HS dưới lớp theo dõi để nhận xét.
24
Nguyễn Thị Mai Khanh Trường TH Phú Cường
* Giới thiệu bài :
- Kiểm tra sự chuẩn bị đồ chơi của HS
-Mỗi bạn lớp ta ai cũng có đồ chơi nhưng làm thế
nào để giới thiệu với các bạn khác về đặc
điểm , hình dáng , ích lợi của nó . Bài học
hôm may các em sẽ làm được điều đó
1/ Hoạt động 1 : Tìm hiểu cách quan sát đồ vật
( tìm hiểu phần Nhận xét )
Mục tiêu : Giúp HS biết cách quan sát đồ vật
theo trình tự hợp lí : bằng nhiều cách
( mắt nhìn , tai nghe , tay sờ )và Phát hiện
được những đặc điểm riêng , độc đáo của
từng đồ vật để phân biệt được nó với
những đồ vật khác cùng loại .
Bài 1 :
- Gọi HS yêu cầu và gợi ý
- Gọi HS giới thiệu đồ chơi của mình

- Yêu cầu HS tự làm bài
- Gọi HS trình bày . Nhận xét , sửa lỗi dùng từ ,
diễn đạt cho HS ( nếu có )
Bài 2
- Theo em , khi quan sát đồ vật cần chú ý những
gì ?
- GV nhận xét , kết luận : Khi quan sát đồ vật các
em cần chú ý quan sát từ bao quát đến bộ
phận .
Chẳng hạn khi quan sát con gấu bông hay búp bê
thì cái mình nhìn thấy đầu tiên là hình dáng
, màu sắc rồi đến đầu , mắt , mũi , chân ,
tay ,…Khi quan sát các em phải sử dụng
nhiều giác quan để tìm ra các đặc điểm độc
đáo , riêng biệt mà chỉ đồ vật này mới
có .Các em cần tập trung miêu tả những
đặc điểm độc đáo, khác biệt đó không cần
quá chi tiết , tỉ mỉ , lan man .
-> Ghi nhớ : SGK /154
- Gọi HS đọc phần Ghi nhớ
- Tổ trưởng báo cáo việc chuẩn bị đồ
chơi của các tổ viên
- Lắng nghe
- 3 HS nối tiếp nhau đọc thành tiếng
– lớp đọc thầm
- Một số HS giới thiệu đồ chơi của
mình
- HS tự quan sát đồ chơi của mình và
ghi lại những điều quan sát
được vào vở bài tập

- Một số HS trình bày ,kết hợp chỉ
vào đồ chơi của mình để giới
thiệu với các bạn – lớp theo
dõi nhận xét
- Một số HS trả lời
- Lắng nghe và ghi nhớ .
- 2 HS đọc – lớp đọc thầm
25