50 câu hỏi ôn tập triết học mác

Xin chào!!. R   c chia s tài liu vi bn. Ngun: TANGGIAP.VN
 cng Trit hc Mác – Lênin!

1.
Anh (ch) hãy phân tích đnh ngha vt cht ca Lenin đng thi rút ra ý ngha phng pháp lun
trong nhn thc và trong hot đng thc tin.
* Trên c s phân tích nhng thành tu mi nht ca khoa hc t nhiên và k tha t tng ca Mac –
Angghen, Lenin đã đnh ngha v vt cht:“ Vt cht là 1 phm trù trit hc dùng đ ch thc ti khách
quan đc đem li cho con ngi trong cm giác, đc cm giác ca chúng ta chép li, chp li, phn ánh
li và tn ti không l thuc vào cm giác”

* T đnh ngha trên, ta thy:
- Th nht: Vt cht là thc ti khách quan, đây là đc trng c bn nht, vi vic tha nhn đc tính này
tc là tn ti vi t cách là thc ti khách quan, tn ti ngoài ý thc.
Có ngha là tt c nhng gì đã và đang tn ti hin thc mi s vt, hin tng dù th nào nhng đã tn
ti vi t cách là hin thc khách quan thì đu là các dng khác nhau ca vt cht, quan đim này cng đã
ch rõ đc tính duy nht ca vt cht, phân bit đc s khác nhau gia vt cht và ý thc, ch rõ đc
tính th nht ca vt cht so vi ý thc đó là tn ti vi tính cách là hin thc khách quan.
- Th hai: Vt cht là tt c nhng s vt, hin tng, quá trình khi tác đng vào các giác quan thì cho ta
cm giác.
Có ngha là vt cht luôn tn ti khách quan thông qua các s vt và hình tng c th, tc là thông qua
các thc th, các thc th này khi tác đng vào các giác quan ca con ngi (trc tip hay gián tip) gây
cho con ngi cm giác, và t đó con ngi mi nhn thc đc th gii nói chung.
- Th ba: Vt cht – cái mà ý thc ca con ngi có đc là hình nh ca nó do phn ánh mang li, tc là
ch mt th gii duy nht là th gii vt cht, th gii thng nht  tính vt cht tn ti khách quan, ý thc
ca chúng ta đu có ngun gc t các biu tng vt cht, thc cht ch là s chp li, chép li, phn ánh
li các hin tng vt cht, hay ý thc chng qua là hình nh đã đc ci bin ca th gii vt cht trong
đu óc con ngi.

* Ý ngha phng pháp lun:
- Nu tha nhn vt cht có trc ý thc có sau, vt cht quyt đnh ý thc thì trong hành đng nhn thc

cng nh hành đng thc tin ca con ngi phi luôn luôn xut phát t thc t khách quan tôn trng và
hành đng theo quy lut khách quan.
- Ý thc có tác đng tích cc tr li vt cht sinh ra nó cho nên ta phi bit phát huy tính nng đng sáng
to ca ý thc, phát huy vai trò nhân t ch quan ca con ngi.
- Cn chng bnh ch quan duy ý chí, bnh bo th, trì tr,  li, ngi ch.

2.Trình bày ni dung tính cht nguyên lí v mi liên h ph bin, đng thi rút ra ý ngha phng
pháp lun trong nhn thc và trong hot đng thc tin.
* Ni dung tính cht nguyên lý: Theo quan đim ca ch ngha duy vt bin chng, mi liên h có ba tính
cht c bn:
- Tính khách quan ca mi liên h biu hin: các mi liên h là vn có ca mi s vt, hin tng; nó
không ph thuc vào ý thc ca con ngi.
- Tính ph bin ca mi liên h biu hin: bt k mt s vt, hin tng nào;  bt k không gian nào và
 bt k thi gian nào cng có mi liên h vi nhng s vt, hin tng khác. Ngay trong cùng mt s
vt, hin tng thì bt k mt thành phn nào, mt yu t nào cng có mi liên h vi nhng thành phn,
nhng yu t khác.
- Tính đa dng, phong phú ca mi liên h biu hin: s vt khác nhau, hin tng khác nhau, không
gian khác nhau, thi gian khác nhau thì các mi liên h biu hin khác nhau. Có th chia các mi liên h
thành nhiu loi: mi liên h bên trong, mi liên h bên ngoài, mi liên h ch yu, mi liên h th yu,
v.v Các mi liên h này có v trí, vai trò khác nhau đi vi s tn ti và vn đng ca s vt, hin tng.

Xin chào!!. R   c chia s tài liu vi bn. Ngun: TANGGIAP.VN
S phân chia tng cp mi liên h ch mang tính tng đi, vì mi loi mi liên h ch là mt hình thc,
mt b phn, mt mt xích ca mi liên h ph bin. Mi loi mi liên h trong tng cp có th chuyn
hóa ln nhau tùy theo phm vi bao quát ca mi liên h hoc do kt qu vn đng và phát trin ca chính
các s vt.
Tuy s phân chia thành các loi mi liên h ch mang tính tng đi, nhng s phân chia đó li rt cn
thit, bi vì mi loi mi liên h có v trí và vai trò xác đnh trong s vn đng và phát trin ca s vt.
Con ngi phi nm bt đúng các mi liên h đó đ có cách tác đng phù hp nhm đa li hiu qu cao
nht trong hot đng ca mình.

Phép bin chng duy vt nghiên cu các mi liên h ph bin chi phi s vn đng và phát trin ca s
vt, hin tng.

* Ý ngha phng pháp lun:
- Vì các mi liên h là s tác đng qua li, chuyn hoá, quy đnh ln nhau gia các s vt, hin tng và
các mi liên h mang tính khách quan, mang tính ph bin nên trong hot đng nhn thc và hot đng
thc tin con ngi phi tôn trng quan đim toàn din, phi tránh cách xem xét phin din.Quan đim
toàn din đòi hi chúng ta nhn thc v s vt trong mi liên h qua li gia các b phn, gia các yu t,
gia các mt ca chính s vt và trong s tác đng qua li gia s vt đó vi các s vt khác, k c mi
liên h trc tip và mi liên h gián tip. Ch trên c s đó mi có th nhn thc đúng v s vt.ng
thi, quan đim toàn din đòi hi chúng ta phi bit phân bit tng mi liên h, phi bit chú ý ti mi
liên h bên trong, mi liên h bn cht, mi liên h ch yu, mi liên h tt nhiên, và lu ý đn s chuyn
hoá ln nhau gia các mi liên h đ hiu rõ bn cht ca s vt và có phng pháp tác đng phù hp
nhm đem li hiu qu cao nht trong hot đng ca bn thân.
- Vì các mi liên h có tính da dng, phong phú - s vt, hin tng khác nhau, không gian, thi gian
khác nhau các mi liên h biu hin khác nhau nên trong hot đng nhn thc và hot đng thc tin con
ngi phi tôn trng quan đim lch s - c th.Quan đim lch s - c th đòi hi chúng ta khi nhn thc
v s vt và tác đng vào s vt phi chú ý điu kin, hoàn cnh lch s - c th, môi trng c th trong
đó s vt sinh ra, tn ti và phát trin.

3.Trình bày ni dung quy lut chuyn hóa t nhng thay đi v lng thành nhng thay đi
v cht và ngc li? T đó rút ra ý ngha và phng phát lun trong nhn thc và trong hot đng
thc tin.
* Ni dung quy lut:
- Cht là mt phm trù trit hc dùng đ tính quy đnh khách quan vn có ca s vt,, hin tng, là s
thng nht hu c ca nhng thuc tính làm cho s vt là nó ch không phi là cái khác.
- Lng là mt phm trù trit hc dùng đ ch tính quy đnh vn có ca s vt v mt s lng, quy mô,
trình đ, nhp điu ca s vn đng và phát trin cng nh các thuc tính ca s vt.
Bt k s vt, hin tng nào cng có cht và lng thng nht vi nhau.Lng là lng ca mt cht
xác đnh, cht là cht ca mt s vt c th đi lin vi mt tính quy đnh v lng và mt tính quy đnh v

cht và ngc li.
S thng nht bin chng gia lng và cht dn ti s vn đng bin đi chuyn hóa v lng và cht.
S chuyn hóa trc ht là s thay đi dn dn v lng đn bc nhy chuyn hóa v cht.
Quá trình bin đi v lng là quá trình thay đi tng bc tích ly các nhân t mi cho s vt trong đ
nht đnh.
 là phm trù trit hc dùng đ ch khong gii hn trong đó s thay đi v lng ca s vt cha làm
thay đi cn bn v cht ca s vt y.
Lng tích ly dn ti mâu thun gia lng và cht ngày càng gay gt đ đim nút phá v đ, mâu thun
đc gii quyt to ra bc nhy v cht, s vt c mt đi, s vt mi ra đi.
im nút là phm trù trit hc dùng đ ch thi đim mà ti đó s thay đi v lng đã đ làm thay đi v
cht ca s vt.
S vt mi ra đi li có cht và lng mi, cht và lng mi li tip tc mâu thun, đu tranh vi nhau
to nên s vn đng và phát trin không ngng ca s vt, hin tng.

Xin chào!!. R   c chia s tài liu vi bn. Ngun: TANGGIAP.VN
S thay đi v cht qua đim nút gi là bc nhy, đó là bc ngot cn bn kt thúc mt giai đon trong
s bin đi v lng là s gián đon trong quá trình bin đi liên tc ca s vt, do vy s bin đi là s
đt đon trong liên tc, là trng thái liên hp ca các đim nút.
Trong các s vt, hin tng, vt cht đa dng, phong phú, do đó hình thc bc nhy cng rt phong
phú, đa dng.
Cht mi ra đi là kt qu ca quá trình tích ly v lng, nó có vai trò tác đng tr li lng ca s
vt.S tác đng ca cht mi đn lng mi đc th hin  quy mô, tc đ, nhp điu ca s vn đng
và phát trin ca s vt.
Nh vy, s bin đi ca s vt, hin tng là trc ht bt đu t bin đi dn v lng và khi đt ti
đim nút, phá v đ dn ti bc nhy v cht.Cht mi ra đi to nên s thng nht mi gia cht và
lng, s thng nht mi li li có quá trình bin đi nh trên song vi quy mô, nhp điu và tc đ cao
hn.C nh vy, s vt bin đi phát trin không ngng.

* Ý ngha phng pháp lun:
- Trong hot đng thc tin cn kiên trì tích ly v lng, chun b đy đ các lc lng khi có điu kin

thích hp cn chp thi c kiên quyt thc hin bc nhy chuyn hóa v cht.
- Trong hot đng công tác phi kiên tri tích ly nhng tri thc, kinh nghim thng xuyên hc hi nâng
cao trình đ thông qua hành đng thc tin, đng thi mnh dn vn dng nhng bc tip, cách thc
mi phù hp đ t chc hot đng thc tin có hiu qu.
- Cn phê phán t tng hu khuynh, không quyt đoán, thiu ý chí trong thc hin các bc nhy khi
thi c đã chín mui.

4.Quan đim ca trit hc mác lê-nin v thc tin và vai trò thc tin vi nhn thc?Ý ngha phng
pháp lun ca vic nghiên cu vn đ trên.
* Quan đim ca trit hc Mác Lê-nin v thc tin:
- Thc tin là toàn b nhng hot đng vt cht có mc đích, mang tính lch s - xã hi ca con ngi
nhm ci bin t nhiên và xã hi.
- Khác vi hot đng t duy, hot đng thc tin là hot đng mà con ngi s dng nhng công c vt
cht tác đng vào nhng đi tng vt cht làm bin đi chúng theo nhng mc đích ca mình. Nhng
hot đng y là nhng hot đng đc trng và bn cht ca con ngi. Nó đc thc hin mt cách tt
yu khách quan và không ngng đc phát trin bi con ngi qua các thi k lch s. Chính vì vy mà
thc tin bao gi cng là hot đng vt cht có mc đích và mang tính lch s - xã hi.
- Thc tin biu hin rt đa dng vi nhiu hình thc ngày càng phong phú, song có ba hình thc c bn
là hot đng sn xut vt cht, hot đng chính tr xã hi và hot đng thc nghim khoa hc.
- Mi hình thc hot đng c bn ca thc tin có mt chc nng quan trng khác nhau, không th thay
th đc cho nhau song gia chúng có mi quan h cht ch vi nhau, tác đng qua li ln nhau. Trong
mi quan h đó, hot đng sn xut vt cht là hot đng c bn nht, đóng vai trò quyt đnh đi vi các
hot đng khác.

* Vai trò ca Trit hc Mac Lê-nin đi vi nhn thc và hot đng thc tin.
- Thc tin là c s ca nhn thc, là đng lc ca nhn thc, là mc đích ca nhn thc và là tiêu chun
đ kim tra chân lý.S d nh vy vì thc tin là đim xut phát trc tip ca nhn thc.Nó đ ra nhu cu,
nhim v, cách thc và khuynh hng vn đng và phát trin ca nhn thc. Chính con ngi có nhu cu
tt yu khách quan là gii thích và ci to th gii mà buc con ngi phi tác đng trc tip vào các s
vt, hin tng bng hot đng thc tin ca mình. S tác đng đó làm cho các s vt, hin tng bc l

nhng thuc tính, nhng mi liên h và quan h khác nhau gia chúng, đem li nhng tài liu cho nhn
thc, giúp cho nhn thc nm bt đc bn cht, các quy lut vn đng và phát trin ca th gii. Trên c
s đó mà hình thành nên các lý thuyt khoa hc.
- Thc tin là c s, đng lc, mc đích ca nhn thc còn là vì nh có hot đng thc tin mà các giác
quan ca con ngi ngày càng đc hoàn thin; nng lc t duy lôgíc không ngng đc cng c và phát

Xin chào!!. R   c chia s tài liu vi bn. Ngun: TANGGIAP.VN
trin; các phng tin nhn thc ngày càng hin đi, có tác dng "ni dài" các giác quan ca con ngi
trong vic nhn thc th gii.
- Thc tin chng nhng là c s, đng lc, mc đích ca nhn thc mà nó còn đóng vai trò là tiêu chun
đ kim tra chân lý. iu này có ngha là thc tin là thc đo giá tr ca nhng tri thc đã đt đc trong
nhn thc. ng thi thc tin không ngng b sung, điu chnh, sa cha, phát trin và hoàn thin nhn
thc. C.Mác đã vit: "Vn đ tìm hiu xem t duy ca con ngi có th đt ti chân lý khách quan hay
không, hoàn toàn không phi là vn đ lý lun mà là mt vn đ thc tin. Chính trong thc tin mà con
ngi phi chng minh chân lý"

* Ý ngha phng pháp lun:
- T vai trò ca thc tin đi vi nhn thc, đòi hi phi quán trit quan đim thc tin: vic nhn thc
phi xut phát t thc tin.
- Nghiên cu lý lun phi đi đôi vi thc tin; hc phi đi đôi vi hành. Xa ri thc tin dn đn bnh ch
quan, giáo điu, máy móc, quan liêu.
- Nhng không đc tuyt đi hóa vai trò ca thc tin, tuyt đi hóa vai trò ca thc tin s ri vào ch
ngha thc dng.
- Rèn luyn kh nng nm bt thc tin, nâng cao trình đ đáp ng yêu cu thc tin.

5.Phân tích ni dung quy lut quan h sn xut phù hp vs trình đ lc lng phát trin ca lc
lng sn xut và s vn dng quy lut này ca đng trong công cuc xây dng đt nc hin nay.
* Phân tích ni dung quy lut:
Lc lng sn xut là khái nim dùng ch nng lc thc tin ci bin t nhiên ca con ngi nhm đáp
ng nhu cu đi sng ca mình.

Quan h sn xut là quan h gia ngi vi ngi trong quá trình sn xut (sn xut và tái sn xut xã
hi).
Quan h sn xut bao gm: quan h v s hu đi vi t liu sn xut, quan h trong t chc và qun lý
sn xut, quan h trong phân phi sn phm sn xut ra.
Quan h sn xut và lc lng sn xut ph thuc và tác đng ln nhau mt cách bin chng th hin
thành mt trong nhng quy lut c bn ca s cn đng phát trin ca đi sng xã hi.
S tác đng bin chng đó th hin: lc lng sn xut luôn luôn có s bin đi mà trc ht là bin đi
v công c lao đng. Cùng vi s phát trin ca lc lng sn xut, quan h sn xut cng hình thành và
bin đi phù hp vi trình đ ca lc lng sn xut, kéo theo tính cht ca lc lng sn xut cng phát
trin theo.
Trình đ ca lc lng sn xut là trình đ phát trin ca công c lao đng, k thut, k nng ca ngi
lao đng, quy mô sn xut và s phân công lao đng xã hi.
Tính cht ca lc lng sn xut là tính cht cá nhân hay xã hi trong vic s dng t liu lao đng ca
con ngi đ to ra sn phm. Tính cht và trình đ ca lc lng sn xut phn ánh kh nng chinh phc
t nhiên ca con ngi. Kh nng này ch đt ti đnh cao khi quan h sn xut phù hp vi trình đ ca
lc lng sn xut.
S phù hp ca quan h sn xut vi trình đ ca lc lng sn xut th hin trng thái các yu t cu
thành ca quan h sn xut (quan h s hu, quan h t chc phân công lao đng xã hi, quan h phân
phi sn phm) to đa bàn đy đ cho lc lng sn xut phát trin. Ch khi nào ba mt ca quan h sn
xut này thích ng vi lc lng sn xut thì s to ra c s phát trin ht kh nng ca lc lng sn
xut.
Khi lc lng sn xut phát trin đn mt trình đ, tính cht xã hi hóa cao hn s xut hin mâu thun
gia lc lng sn xut và quan h sn xut. Mâu thun này càng tr nên gay gt tt yu s dn đn xóa
b bng cách này hay cách khác quan h sn xut c, thay vào đó quan h sn xut mi phù hp vi lc
lng sn xut đã thay đi m đng cho lc lng sn xut phát trin, đng thi cng là s dit vong
ca phng thc sn xut c cho ra đi phng thc sn xut mi.
Nh vy, lc lng sn xut quyt đnh s hình thành và phát trin ca quan h sn xut. Khi lc lng
sn xut đã bin đi thì sm mun quan h sn xut cng phi bin đi theo cho phù hp vi lc lng

Xin chào!!. R   c chia s tài liu vi bn. Ngun: TANGGIAP.VN

sn xut.
Quan h sn xut có tính đc lp, tng đi vi lc lng sn xut, quan h sn xut tác đng tr li đi
vi lc lng sn xut, nó quy đnh mc đích xã hi ca sn xut.Tác đng đn khuynh hng phát trin
ca công ngh.Trên c s đó hình thành mt h thng nhng yu t thúc đy hoc kìm hãm s phát trin
ca lc lng sn xut.Nu quan h sn xut phù hp vi lc lng sn xut thì thúc đy lc lng sn
xut phát trin, ngc li thì kìm hãm lc lng sn xut.
Khi mâu thun gia lc lng sn xut và quan h sn xut đã tr nên gay gt, đòi hi phi gii quyt,
nu con ngi không gii quyt hoc gii quyt sai lm thì s không phát trin đc lc lng sn xut,
thm chí còn phá hoi lc lng sn xut.
Quy lut quan h sn xut – lc lng sn xut là quy lut ph bin tác đng đn toàn b quá trình phát
trin ca xã hi loài ngi, đây là quy lut c bn nht trong quan h các quy lut xã hi.

* S vn dng quy lut ca ng trong công cuc xây dng đt nc hin nay.
- ng đã vn dng quy lut này trong thi k quá đ b qua ch đ t bn ch ngha.Vì vy chúng ta
phi xây dng c lc lng sn xut ln quan h sn xut.trong đó chú trng phát trin mnh m lc
lng sn xut gn vi công nghip hóa, hin đi hóa và kinh t tri thc. Xác lp và đa dnghn, phong
phú v hình thc s hu, qun lý, phân phi. Phát trin kinh t th trng đnh hng xã hi ch ngha vi
các thành phn kinh t, đy mnh quá trình hi nhp kinh t quc t, to đng lc mnh m cho s
chuyn bin v cht ca quá trình công nghip hóa, hin đi hóa.
6.Mi quan h bin chng gia c s h tng vs kin trúc thng tng? S vn dng mi quan h này
vào công cuc xây dng và phát trin dt nc ca ng ta hin nay.
* Mi quan h bin chng:
- C s h tng: là tng hp nhng quan h sn xut hp thành c cu kinh t ca 1 hình thái kinh t - xã
hi nht đnh.
- Kin trúc thng tng: là toàn b nhng quan đim (chính tr, pháp quyn, tôn giáo, đo đc, trit hc,
ngh thut,…) vi nhng th ch tng ng, đc hình thành trên 1 c s nht đnh.
- C s h tng và kin trúc thng tng có quan h bin chng không tách ri nhau, trong đó có c s h
tng gi vai trò quyt đnh kin trúc thng tng. Còn kin trúc thng tng là phn ánh c s h tng,
nhng nó có vai trò tác đng tr li to ln đi vi c s h tng đã sinh ra nó.Trong s thng nht bin
chng này, s phát trin ca c s h tng đóng vai trò vi kin trúc thng tng. Kin trúc thng tng

phi phù hp vi tính cht và trình đ phát trin ca c s h tng hay c s h tng nào thì kin trúc
thng tng y. Khi c s h tng phát trin đn 1 gii hn nào đó thì nó đòi hi phi kéo theo s thay đi
v kin trúc thng tng. Quá trình này là s chuyn đi ca c 1 hình thái kinh t chính tr và hình thái
kinh t chính tr u th s chim gi giai đon lch s này: trong giai đon hình thái kinh t chính tr
chim gi thì c s h tng và kin trúc thng tng có s dung hòa vi nhau hay là đt đn đ. Ti đây,
c s h tng và kin trúc thng tng tác đng bin chng vi nhau theo cách thc bt đu s thay đi
tun t v c s h tng ( tng hoc gim dn ).

* S vn dng mi quan h này vào công cuc xây dng và phát trin đt nc ca ng ta hin nay:
- CSHT nc ta hin nay là kt cu kinh t nhiu thành phn trong đó kinh t nhà nc đóng vai trò ch
đo nên KTTT phi xây dng, cng c, đi mi phù hp.
- Phát trin kinh t nhiu thành phn không nht thit phi đa nguyên chính tr tuy nhiên yêu cu khách
quan đt ra là KTTT nc ta phi đi mi phát trin theo hng nâng cao cht lng hoàn thành chc
nng xã hi ca mình.
- Trc s yu kém ca nn hành chính nc ta hin nay, Chính ph đã đa ra mc tiêu“xây dng mt
nn hành chính dân ch, trong sch, vng mnh, chuyên nghip, hin đi hóa, hot đng có hiu qu”.
Trong mt s nm gn đây, ci cách hành chính (CCHC) đã đc trin khai trên c 4 ni dung: ci cách
th ch; ci cách t chc b máy hành chính công; xây dng và nâng cao cht lng đi ng cán b, công
chc.

Xin chào!!. R   c chia s tài liu vi bn. Ngun: TANGGIAP.VN
-  Vit Nam, công cuc đi mi toàn din đt nc đc bt đu t nm 1986, tính đn nay đã gn 20
nm.Trong khong thi gian đó, đng thi vi vic đi mi v kinh t thì ci cách hành chính cng đc
tin hành. Cuc ci cách hành chính đc thc hin tng bc thn trng và đã thu đc nhiu kt qu rt
đáng khích l. Ci cách hành chính đang th hin rõ vai trò quan trng ca mình trong vic đy nhanh s
phát trin đt nc.