skkn ứng dụng cntt xây dựng tư liệu dạy học môn địa lý lớp 10 trung tâm giáo dục thường xuyên tỉnh vĩnh phúc

Chuyên đề:
ứng dụng công nghệ thông tin xây
dựng t liệu dạy học địa lý lớp 10 ban
cơ bản
Gv: Nguyễn Thị Thanh Hải- Trung tâm GDTX Tỉnh
Mở đầu
Việc đổi mới phơng pháp dạy học bằng công nghệ thông tin là một
chủ đề lớn mà Tổ chức Văn hoá - khoa học và giáo dục Liên Hợp Quốc
(UNESCO) chính thức đa ra thành chơng trình trớc ngỡng cửa của thế kỷ
XXI và UNESCO dự đoán sẽ có sự thay đổi nền giáo dục một cách căn bản
do ảnh hởng của CNTT.
Với các phần mềm hiện đại nh Flash, Encarta, MapInfo, PowerPoint
cho phép chúng ta có thể tạo nên những tranh ảnh động, bản đồ động, hay
những đoạn phim mô tả các quá trình, hiện tợng địa lý một cách sinh động,
chính xác, dễ hiểu. Các phần mềm này có thể cho phép chúng ta chỉnh sửa
hay thiết kế lại những tranh ảnh, bản đồ có sẵn để phù hợp với những kiến
thức phức tạp, với nhiều mục đích dạy học khác nhau.
Tuy nhiên, để ứng dụng CNTT một cách hiệu quả nhằm đổi mới
PPDH theo hớng tích cực hoá hoạt động học tập của học sinh, giáo viên còn
gặp phải nhiều khó khăn, đặc biệt là thiếu nguồn cơ sở dữ liệu là các tranh
ảnh, bản đồ, phim ở dạng kĩ thuật số một cách có hệ thống theo từng bài.
Xuất phát từ những lý do trên, tôi đã chọn đề tài: ứng dụng công
nghệ thông tin xây dựng t liệu dạy học địa lý lớp 10 ban cơ bản để nghiên
cứu nhằm mục đích nâng cao chất lợng dạy và học môn địa lý trên cơ sở khai
thác hệ thống các nguồn t liệu hỗ trợ.
Phần nội dung
ứng dụng công nghệ thông tin vào xây dựng t liệu
dạy học địa lý lớp 10 ban cơ bản
I. quy trình xây dựng t liệu dạy học địa lí
Cấu trúc của bộ t liệu dạy học bao gồm hệ thống tranh ảnh, hệ thống
sơ đồ, hệ thống mô hình, các VideoClip, bài giảng điện tử.

Khi đã nghiên cứu các nguồn cung cấp t liệu và cách khai thác các t
liệu từ Encarta, Internet, Db Map và một số phần mềm phục vụ dạy học
Địa lý, chúng ta phải sắp xếp các t liệu đó thành một hệ thống giúp giáo viên
và học sinh dễ dàng khai thác, sử dụng.
Để có một hệ thống t liệu đợc sắp xếp hợp lý, chúng ta cần phải tiến
hành các bớc sau:
* Nghiên cứu tài liệu: Xem xét thật kĩ nội dung các bài học. Nghiên
cứu, phát hiện những gì còn thiếu, những gì SGK cha đề cập tới, từ đó tìm
cách bổ sung bằng các t liệu hỗ trợ nhằm hoàn chỉnh nhận thức cho học sinh.
* Chọn lọc t liệu : Khi đã xác định đợc những nội dung còn thiếu
trong SGK, chúng ta cần tìm hiểu xem nên sử dụng đến những t liệu hỗ trợ
nào thì phù hợp nhất, hiệu quả và hữu ích nhất cho bài học.
* Tra cứu t liệu: Sau khi đã xác định đợc các t liệu cần tìm, chúng ta
cần tiến hành tìm kiếm các t liệu trong các phần mềm và trên một số trang
web đã giới thiệu. Các t liệu tìm kiếm rất phong phú do đó cần phải có sự
chọn lọc sao cho hợp lý và sát với nội dung bài dạy nhất.
* Thiết kế hệ thống:
Các t liệu sau khi tìm kiếm đợc lu lại trong đĩa CD. Đĩa CD chứa
đựng các nội dung đợc sắp xếp theo một hệ thống nh sau:
Hồ sơ t liệu dạy học bao gồm các th mục:
Tranh ảnh: Trong th mục này lại có các th mục nhỏ mang tên
nội dung của từng bài, chứa các file ảnh cần thiết cho mỗi bài.
Bản đồ: Hệ thống các bản đồ phục vụ cho từng bài dạy cụ thể.
Biểu đồ: Hệ thống các biểu đồ đợc xây dựng phục vụ cho một
số bài dạy.
Sơ đồ:
Video: Các Video liên quan đến một số bài học.
Giáo án điện tử: Một số giáo án mẫu đợc soạn dựa trên nguồn t
liệu.
II. Các công cụ xây dựng t liệu dạy học địa lí 10 ban cơ bản

1. Internet
Để nội dung của Website dạy học địa lý lớp 10 - Ban KHTN thêm đa
dạng và phong phú thì bên cạnh việc khai thác t liệu từ sách báo, tạp chí, từ
các phần mềm thì Internet cũng là một phơng tiện tìm kiếm, khai thác thông
tin một cách hữu hiệu. Hiện nay, mạng Internet cung cấp cho chúng ta rất
nhiều công cụ hữu ích để tìm kiếm và một số trang Web còn cho phép tải các
chơng trình, phần mềm miễn phí. Mạng Internet còn là nơi để ta giao lu, trao
đổi và cập nhật thông tin hàng ngày.
* Tìm kiếm thông tin
Các trang Web tìm kiếm có hiệu quả và thờng đợc sử dụng:
+

+
+ www.nationalgeographic.com
+ www.vinasek.com
+ www.gso.gov.vn
+ www.vietrade.gov.vn
+ www.fao.org.vn
*Down load
- Văn bản: Nhấn Menu File/Save as (ghi cả trang đang xem) sau đó
chọn th mục cần ghi vào trong hộp thoại hiện lên, ghi tên tơng ứng.
- Hình ảnh: Nhấn chuột phải vào hình ảnh và ghi vào máy, chọn Save
Picture as, các thao tác chọn th mục và ghi tên tơng tự nh ghi văn bản.
- Video, Flash: Chọn đoạn Video, Flash cần tải, nhấn chọn Download
(tải xuống)/ chọn Save/ chọn đờng dẫn để ghi vào/ OK.
Để tạo ảnh đa vào Web, có thể sử dụng ảnh chụp, quét ảnh đa về dạng
số bằng scanner sau đó sử dụng các phần mềm xử lý ảnh.
2. Phần mềm Microsoft Encarta Encylopedia 2007
Encarta 2007 là một kho tài nguyên kiến thức lớn để tra cứu những
loại thông tin dới hình thức truyền thông đa phơng tiện : từ phim video, hình

ảnh động animation, hình ảnh tĩnh (picture) đến bản đồ (map có cả bản đồ
tĩnh và bản đồ động). Encarta thực sự kết hợp đợc những thông tin mới và
trọn vẹn với những công cụ mạnh mẽ mang tính đầy đủ sáng tạo cho phép
tiết kiệm thời gian cho việc tìm kiếm thông tin và dành nhiều thời gian cho
học tập.
Khởi động chơng trình: nhấn Start / Program. Microsoft / Reference /
Encarta
Các thao tác tìm kiếm, lu trữ :
* Khai thác các bản đồ và hình ảnh
Sau khi tìm kiếm đợc các hình ảnh, bản đồ, chúng ta có thể chuyển
chúng thành các file ảnh và lu trữ lại, sau đó có thể sử dụng các file ảnh này
thiết kế bài giảng, trình chiếu trên Powerpoint. Cách tiến hành nh sau:
- Khởi động Encarta
- Gõ tên địa danh vào find và nhấn Enter
- Chọn địa danh trong danh sách phía dới
- Nhấn chuột phải vào vùng trên bản đồ và chọn copy Map
* Khai thác các Video Clip
Trong đĩa CD chứa nhiều Video Clip, có thể sao chụp để đa vào các
chơng trình khác phục vụ giảng dạy. Muốn lấy đợc các file video trên đĩa,
thực hiện nh sau:
- Nhấn chuột phải trên nút Start, chọn Explore Trên cửa sổ của
Explore, chọn ổ C / Program / Microsoft / Encarta / 2007 contents / LO4
ADXRC / DSC chọn lấy các File và Copy
Khai thác các bảng số liệu
Để khai thác các bảng dữ liệu thống kê Chọn Statistics Country
Statistics. Chơng trình xuất hiện nh sau:
Bớc 1: Chọn Chosse Statistics, xuất hiện bảng số liệu thống kê.
Bớc 2: Chọn một chỉ tiêu thống kê tại cửa sổ bên phải chọn một bảng
thống kê bên trái bằng cách nháy đúp chuột xuất hiện bảng chỉ tiêu thống kê.
Bớc 3: Muốn Copy bảng thống kê này sang Excel để lu làm cơ sở dữ

liệu hoặc xây dựng các biểu đồ, bản đồ ta thực hiện các bớc sau:
Kích chuột phải, chọn Whole table / nhấn Ok.
Từ Start chọn Programs / Microsoft Excel vào Edit / Paste.
Bớc 4: Làm sạch bảng số liệu.
Vào Edit / nhấn Copy và tiếp tục vào Edit / chọn Pase Special, xuất
hiện hộp thoại, kích chọn vào Values / nhấn Ok, ta sẽ đợc bảng số liệu nh
mong muốn. Từ bảng số liệu này giáo viên có thể vẽ các biểu đồ cho những
mục đích giảng dạy của mình.
3. Khai thác và xây dựng bản đồ bằng phần mềm MapInfo
MapInfo là công cụ khá hữu hiệu để tạo ra và quản lý một cơ sở dữ
liệu địa lý trên máy tính cá nhân, là một phần mềm tơng đối gọn nhẹ và dễ
sử dụng. Đặc biệt, dùng cho mục đích giảng dạy và thành lập các bản đồ
chuyên đề và phân tích trong địa lý.
* Các bớc thành lập bản đồ MapInfo
Cũng giống nh phơng pháp truyền thống, quá trình biên tập và thành
lập bản đồ bằng máy tính nói chung và phần mềm MapInfo nói riêng đều trải
qua các bớc sau đây :
- Bớc 1: Lập kế hoạch biên tập bản đồ
- Bớc 2: Xây dựng cơ sở dữ liệu
- Bớc 3: Liên kết dữ liệu và kiểm tra
- Bớc 4: Phân tích và xử lý
- Bớc 5: Trình bày các kết quả
2. Xây dựng biểu đồ trên Microsoft Excel
Chơng trình Microsoft Excel giúp giáo viên dễ dàng thành lập
các loại biểu đồ để biểu hiện một cách trực quan các số liệu thống kê về sự
vật, hiện tợng, quá trình kinh tế xã hội.
Xây dựng các biểu đồ phục vụ giảng dạy địa lý lớp 10
10
0
20

30
40
50
60
70
80 400
300
200
100
80
60
40
0
20
I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII
BIểU Đồ THể HIệN TƯƠNG QUAN NHIệT ẩM
CủA KHí HậU Hà NộI
Nhiệt độ t
Lợng ma p
Tháng ma P >100 mm
Tháng khô P < 2t
t
p


3. Phần mềm SID 1.0
Đặc điểm của phần mềm SID 1.0 là hệ rỗng, các câu hỏi do giáo viên
đa vào trong th mục Tri thức và lu vào bộ nhớ máy tính. Giáo viên tự lập
thang điểm cho các cách trả lời. Vì vậy phần mềm này là một cơ sở cho môn
học sử dụng nhiều mục đích khác nhau tuỳ yêu cầu cụ thể của ngời sử dụng.

Giáo viên có thể sử dụng trong công tác kiểm tra đánh giá học sinh.
4. ứng dụng phần mềm Adobe Photoshop để chỉnh sửa ảnh
Các tranh ảnh su tầm có thể có những nội dung không hoàn toàn sát
với yêu cầu của bài học. Ví dụ: Các bản đồ lấy từ Internet có quá nhiều địa
danh bằng tiếng Anh, hay mức độ chi tiết quá cao. Chúng ta có thể sử dụng
chơng trình Photoshop để chỉnh sửa lại ảnh cho phù hợp với nội dung bài học
bao gồm: cắt một phần của ảnh, chỉnh sửa độ sáng của ảnh, tạo độ nét của
ảnh, thay đổi các màu trong ảnh, quay ảnh.
5. ứng dụng HTvideo Editor biên tập các đoạn Video clip
HTvideo Editor là phần mềm cho phép cắt, ghép, lồng tiếng, nhập chữ
biên tập những đoạn phim phù hợp với nội dung bài học, đồng thời có thể
biên tập những hình ảnh tĩnh thành các đoạn video cho bài học trở nên sinh
động và hiệu quả hơn.
6. Khai thác phần mềm PowerPoint kết hợp với nguồn t liệu thiết kế bài
giảng Địa lý lớp 10
PowerPoint là phần mềm trình diễn linh hoạt trong bộ Microsoft
Office, cho phép thực hiện hầu hết các yêu cầu minh hoạ trong giảng dạy
Địa lý và rất dễ sử dụng.
Trong PowerPoint giáo viên có thể tạo ra một tập tin trình diễn đa ph-
ơng tiện nghĩa là có thể đa vào bài giảng các tranh ảnh, bản đồ, biểu đồ,
sơ đồ, lát cắt, hình vẽ, phim phù hợp để tạo đợc hiệu quả cao cho bài giảng.
Đồng thời, với việc áp dụng các dạng minh hoạ động cho các nội dung trình
chiếu làm cho bài giảng thêm sinh động, thu hút ngời học.
Với u thế này, việc sử dụng PowerPoint để thiết kế bài giảng Địa lý sẽ
mang lại hiệu quả cao trong giảng dạy, một điều mà không phải bất cứ phần
mềm nào cũng có thể thực hiện đợc.
6.1. Những yêu cầu cơ bản khi thiết kế bài giảng Địa lý bằng PowerPoint
Để đạt hiệu quả cao khi thiết kế bài giảng Địa lý bằng PowerPoint
phải đảm bảo một số yêu cầu sau:
Khi thiết kế các bài giảng địa lý bằng Powerpoint phải chú ý một số

các yêu cầu sau:
Các trang trình diễn phải đơn giản, rõ ràng không nên sao chép
nguyên văn bài giảng vào các Slide mà trình bày theo hớng tinh giảm và biểu
tợng hoá nội dung, tận dụng các lợi thế của Powerpoint.
Không nên đổi màu cho mỗi trang trình diễn nếu không thay đổi
mục tiêu bài giảng bởi vì nếu chúng ta sử dụng những màu sắc rực rỡ, đồ hoạ
vui nhộn sẽ làm học sinh mất tập trung vào bài giảng.
Sử dụng các phông nền, phông chữ tơng tự nhau trong suốt bài
giảng, không nên dùng các kiểu chữ rờm rà, khó đọc hay quá nhiều font chữ
trong một trang trình bày.
Chỉ nên đa ý chính vào mỗi trang trình diễn, các dạng đồ họa cần
phải đợc lựa chọn cẩn thận, nếu không chúng sẽ gây phân tán sự chú ý hoặc
tạo nên những quá trình t duy lệch lạc cho học sinh.
6.2. Những tiện ích của PowerPoint trong thiết kế bài giảng
a. Khởi động PowerPoint
Nhấn nút Start / Chọn Programs / Chọn PowerPoint (hoặc kích đúp
chuột vào biểu tợng PowerPoint trên màn hình).
b. Nhập văn bản, định dạng, hiệu chỉnh văn bản
- Cách nhập văn bản: Có 2 cách nhập văn bản:
+ Nhập văn bản vào các mẫu có sẵn, ta chọn File / New / Design
Template và nhập văn bản vào phần mặc định trong trang mẫu.
+ Nếu lựa chọn trang trắng, chọn Slide Layout từ phần trình bày
trắng.
- Định dạng Font chữ: Chọn đoạn văn bản cần định dạng, tô đen đoạn
văn bản, mở thực đơn Format, chọn Font.
- Chọn Font chữ trong danh sách Font, kiểu chữ trong Font Style,
chọn cỡ chữ trong Size, chọn màu trong color, nhấn OK.
- Định dạng màu nền cho các Slide: Mở thực đơn Format /
Background / chọn màu nền tại ô Background Fill. Nếu nhấn nút Apply to
all, màu nền đợc chọn sẽ áp dụng cho tất cả các Slide trong file trình chiếu.

c. Chèn các đối tợng đồ hoạ
* Chèn hình ảnh minh hoạ: Chọn Insert / Picture / From file / chọn
file ảnh cần chèn / nhấn Insert.
* Chèn một sơ đồ:
- Từ lệnh Insert / New Slide / Slide Layout / Orgraniation / OK.
- Gõ tiều đề vào phần giữ chỗ trong trang chiếu. Nhấn chuột vào biểu
tợng sơ đồ tổ chức để nhập nội dung, sau khi xong nhấp Yes.
* Chèn một bản đồ: Từ các bản đồ đợc thành lập từ các chơng trình
(MapInfo, Db- Map) hay các bản đồ có sẵn trong các phần mềm tra cứu, có
thể bằng cách Copy từ các chơng trình này và dán trực tiếp vào PowerPoint.
* Chèn các biểu đồ, bảng biểu:
Các biểu đồ bảng biểu có thể lấy từ Excel hoặc thành lập trực tiếp từ
PowerPoint. Đối với các biểu đồ đợc lấy từ Excel, ta thực hiện lệnh Copy thông th-
ờng và khi đa sang PowerPoint chọn Edit / Pase hoặc nhấn tổ hợp phím Ctrl V.
* Chèn các đoạn Video Clip và âm thanh vào trang trình chiếu:
- Chọn Insert / Object / Video clip / OK.
- Từ Insert clip (sau khi có biểu tợng camera), chọn Video for
Windows, xuất hiện hộp thoại Open / chọn th mục chèn và file chèn.
Khi trình bày bài giảng có chèn Video clip thì phim đó phải đợc coi là
file liên quan, nếu copy file trình diễn thì phải copy file phim kèm theo.
- Cách chèn âm thanh cũng tơng tự nh trên: Insert / Movies and
Sounds / Sound from file / chọn th mục chèn và file chèn.
* Tạo hiệu ứng chuyển động:
- Chọn đối tợng muốn tạo hiệu ứng chuyển động, vào menu slide
show, kích chuột chọn Custom animation. Trong khung cửa sổ Custom
animation nằm bên phải màn hình chọn Entrance hoặc Emphasic và chọn thể
loại hiệu ứng.
- Tạo các hiệu ứng đặc biệt: Các hiệu ứng đặc biệt ở đây là các hiệu
ứng hoạt hình, âm thanh, hiệu ứng chuyển tiếp Slide. Hiệu ứng hoạt hình bổ
sung cho Text và đồ hoạ sao cho chúng có thể chuyển động xung quanh màn

hình và kết hợp với các hiệu ứng khác. Để tạo hiệu ứng chuyển tiếp cho các
trang trình diễn, ta thực hiện nh sau:
+ Nhấn nút Slide Sorter view để xem ở kiểu trình bày tổng quát rồi
chọn trang trình chiếu muốn áp dụng hiệu ứng chuyển tiếp.
+ Chọn hiệu ứng chuyển tiếp từ Slide show trên thanh lệnh, chọn
Slide Transition và lựa chọn kiểu hiệu ứng trong hộp liệt kê Slide Transition.
* Tạo các liên kết:
Đây là một tính năng rất tiện ích của PowerPoint. Khi tạo các nút liên
kết trong các Slide, ta có thể rẽ nhánh sang một Slide khác hay tới một file
bất kỳ trong chơng trình khác đợc lu trong máy.
- Chọn đoạn văn bản hoặc tạo nút liên kết, mở Menu Start (hoặc nhấn
chuột phải) / Hyperlink / chọn th mục và file liên kết tới.
* Trình chiếu:
Tiến hành thực hiện trình chiếu bằng việc chọn lệnh Setup show từ
lệnh Slide show, thiết lập thời gian trình bày bằng lệnh Recherse timing hoặc
từ hộp Slide Transition.
III. Thiết kế t liệu dạy học địa lí 10 ban cơ bản
Minh họa: bài 5 - chơng II: Khái quát về Vũ Trụ, hệ Mặt Trời, Trái Đất
trong hệ Mặt Trời
1. Tranh ảnh
2. B¶n ®å
3. các VideoClip
Tác giả đã su tầm đợc các VideoClip rất đặc sắc nh:
- Hệ mặt trời
- Các thiên thạch
- Các hành tinh trong hệ mặt trời
- Vị trí của trái đất trong hệ mặt trời
- Hiện tợng ngày đêm.
4. Giáo án điện tử

Bài 5: Khái quát về Vũ Trụ, hệ Mặt Trời và Trái Đất. Hệ
quả của vận động tự quay của Trái Đất
I. Mục tiêu bài học
1. Kiến thức: Sau bài học, học sinh có khả năng
- Hiểu đợc các khái niệm thế nào là Vũ Trụ, hệ ngân hà, hệ Mặt Trời
- Xác định đợc:
+ Các hành tinh trong hệ Mặt Trời và hớng chuyển động của chúng
xung quanh Mặt Trời
+ Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời và chuyển động của nó
- Giải thích đợc hệ quả chuyển động tự quay quanh trục của Trái Đất
2. Kỹ năng
- Rèn luyện cho học sinh kỹ năng phân tích bảng số liệu, các kênh
hình, các Video Clip để rút ra kết luận về:
+ Hớng quay của các hành tinh trong hệ Mặt Trời, đặc điểm của hai
nhóm hành tinh: Trái Đất và Mộc tinh
+ Vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt Trời
+ Quỹ đạo chuyển động của Trái Đất xung quanh Mặt Trời và các
điểm cận nhật, viễn nhật trên quỹ đạo
- Xác định góc chiếu của tia sáng Mặt Trời vào các ngày: 21/3, 22/6,
23/9, 22/12 từ các hình vẽ và rút ra kết luận
- Nâng cao kỹ năng làm bài trắc nghiệm.
- Rèn luyện và nâng cao kỹ năng thảo luận, hợp tác theo nhóm
3. Thái độ và hành vi:
- Nhận biết đợc Trái Đất hiện đang là hành tinh duy nhất trong hệ Mặt
Trời có sự sống, rèn luyện cho các em có ý thức bảo vệ môi trờng sống của mình.
II. Phơng tiện, thiết bị dạy học
Website dạy học địa lý lớp 10 Ban KHTN, đợc thiết kết trên máy tính
+ Các hình ảnh về Mặt Trời, Trái Đất trong Vũ Trụ
+ Các đoạn Video Clip về hệ Mặt Trời, các hệ quả của vận động tự
quay của Trái Đất

+ Các mô hình về hệ Mặt Trời
III. Phơng pháp giảng dạy
- ứng dụng CNTT trong dạy học: Sử dụng Website dạy học địa lý lớp
10 - Ban cơ bản
- Phơng pháp đàm thoại gợi mở
- Phơng pháp hoạt động theo nhóm
- Phơng pháp khai thác tri thức từ lợc đồ, tranh ảnh, bảng số liệu, sách
giáo khoa
- Trắc nghiệm khách quan, cho đánh giá
IV. tiến trình dạy học
1. ổn định lớp, kiểm tra bài cũ: 5 phút
2. Giới thiệu vào bài mới:
Hoạt động của giáo viên - học sinh Nội dung (Trình diễn các Slide)
Hoạt động 1:
Giáo viên: Vũ Trụ là gì và đa ra hình
ảnh minh họa.
Học sinh: Nghiên cứu sách giáo khoa,
tài liệu tham khảo, trả lời câu hỏi
Giáo viên: Bổ sung, tóm tắt, trình diễn
Slide 2 và 3
Hoạt động 2:
Giáo viên: Yêu cầu học sinh theo dõi
Video Clip và cho biết khái niệm hệ
Mặt Trời, có bao nhiêu hành tinh trong
hệ Mặt Trời?
Học sinh: Theo dõi Video Clip, thảo
luận và trả lời
Giáo viên: Bổ sung, tóm tắt Slide 4, 5, 6
Hoạt động 3
Giáo viên: Cho học sinh quan sát hình

vẽ hệ Mặt Trời, yêu cầu các em nhận xét
về quỹ đạo, hớng chuyển động quanh
Mặt Trời của các hành tinh
Học sinh: Quan sát hình vẽ, nghiên cứu
Bài 5. Khái quát về Vũ Trụ, hệ
Mặt Trời và Trái Đất. Hệ quả của
vận động tự quay của Trái Đất
I. Khái quát về Vũ Trụ, hệ Mặt
Trời, Trái Đất trong hệ Mặt Trời
1. Khái quát về Vũ Trụ
2. Hệ Mặt Trời
sách giáo khoa. thảo luận trả lời câu hỏi
Giáo viên: Bổ sung, tóm tắt, chiếu Slide 7
Hoạt động 4
Giáo viên: Cho học sinh quan sát hình
vẽ, vị trí của Trái Đất trong hệ Mặt
Trời, yêu cầu các em nhận xét với
khoảng cách nêu trên có tác dụng gì đối
với sự sống trên Trái Đất
Học sinh: Quan sát, nghiên cứu, thảo
luận, trả lời
Giáo viên: Bổ sung, tóm tắt, trình diễn
Slide 8, 9, 10, 11, 12, 13
Hoạt động 5
Giáo viên: Phát phiếu học tập, yêu cầu
học sinh hoàn thành vào những chỗ
trống
Học sinh: Nghiên cứu SGK, quan sát
hình vẽ, hoàn thành phiếu học tập
Giáo viên: Nhận xét, bổ sung và chiếu

Slide đáp án.
Hoạt động 6:
Giáo viên: Yêu cầu HS theo dõi SGK
và dựa vào những hiểu biết của mình
cho biết hiện tợng Trái Đất tự quay
quanh trục gây ra những hệ quả gì?
3. Trái Đất trong hệ Mặt Trời
3.1. Vị trí của Trái Đất
3.2. Các vận động của Trái Đất
II. Hệ quả vận động tự quay của
Trái Đất
1. Hiện tợng ngày - đêm trên
Trái Đất
Học sinh: theo dõi SGK trả lời.
Giáo viên: Đi vào hệ quả đầu tiên, đa
hình ảnh hiện tợng ngày-đêm cho học
sinh quan sát và hỏi: nếu Trái Đất
không quay quanh trục thì có xảy ra
hiện tợng ngày đêm không? Vì sao?
Học sinh: trao đổi, suy nghĩ trả lời
Giáo viên: chiếu Slide 19 đáp án và bổ
sung.
Giáo viên: Lấy ví dụ khi đi trên ô tô
hay tàu hỏa ta thấy cây cối nh cũng
cùng chuyển động và liên hệ tới hệ quả
thứ 2, chiếu Slide 20.
Giáo viên: Yêu cầu học sinh quan sát
videoclip và theo dõi SGK trả lời câu hỏi
Trái Đất chia ra làm bao nhiêu múi giờ
và thế nào là giờ mặt Trời, giờ theo múi.

Học sinh: Theo dõi VideoClip, sách
giáo khoa trả lời câu hỏi.
Giáo viên: Chiếu Slide 22, 23
Giáo viên: Cho học sinh xem hình sự
lệch hớng của các vật thể. Yêu cầu học
sinh kết hợp với sách giáo khoa cho
2. Chuyển động biểu kiến hàng
ngày của các thiên thể
3. Giờ trên Trái Đất và đờng
chuyển ngày quốc tế
4. Sự lệnh hớng các vật thể
biết nguyên nhân gây nên sự lệch hớng
đó.
Học sinh: Thảo luận trả lời
Giáo viên: Chiếu Slide 24, 25, 26
V. Đánh giá:
VI. Hoạt động nối tiếp: Củng cố bài, đa bài tập về nhà. Hệ thống câu hỏi trắc
nghiệm.
Kết Luận
Trên đây là một vài suy nghĩ của tác giả nhẵm nâng cao chất lợng dạy
và học môn Địa lí. Tác giả nêu đề xuất về quy trình xây dựng nguồn t liệu hỗ
trợ dạy học địa lý, giải quyết vấn đề thiếu nguồn dữ liệu khi giáo viên thiết
kế bài giảng theo hớng ứng dụng công nghệ thông tin.
Qua thực nghiệm đã bớc đầu đánh giá đợc hiệu quả của việc xây dựng
và sử dụng các t liệu dạy học theo hớng ứng dụng công nghệ thông tin vào
quá trình dạy học.
* Một số đề nghị của tác giả:
1. Thực tế cho thấy phần lớn các trờng phổ thông cơ sở vật chất, trang
thiết bị phục vụ cho dạy học còn thiếu rất nhiều. Vì vậy muốn đổi mới phơng
pháp dạy học thì trớc hết phải đổi mới phơng tiện dạy học. Vì vậy cần phải

có sự đầu t thích đáng cho giáo dục, đặc biệt là trong giai đoạn hiện nay khi
mà đổi mới phơng pháp giáo dục đợc đặt ra nh là một vấn đề cấp bách.
2. Cần tăng cờng việc tổ chức các lớp bồi dỡng cho giáo viên về các
kiến thức và kĩ năng tin học cơ bản cũng nh nâng cao để họ có thể sử dụng
thành thạo các trang thiết bị hiện đại, thờng xuyên xây dựng và sử dụng giáo
án điện tử mỗi khi lên lớp. Từ đó khuyến khích giáo viên tham gia xây dựng
thêm các nguồn t liệu hỗ trợ dạy học cho từng bài học, từng chơng học của
chính bản thân mỗi giáo viên. Việc làm này rất có ý nghĩa, nó không những
giúp cho giáo viên su tầm cho mình một nguồn t liệu phong phú mà đó còn là
một trong những biện pháp tốt nhất để nâng cao chất lợng dạy học theo hớng
ứng dụng CNTT.
Gv: Nguyễn Thị Thanh Hải- Trung tâm GDTX Tỉnh