Chương 1: Tổng quan về thanh toán điện tử Thanh toán trong Thương mại điện tử

ThS. Nguyễn Trần Hƣng
Khoa TMĐT – Trƣờng Đại học
Thƣơng mại
TỔNG QUAN VỀ
THANH TOÁN
ĐIỆN TỬ
CHƢƠNG
NỘI DUNG CHÍNH
1.1. Sự hình thành và phát triển của
thanh toán điện tử
1.2. Khái niệm và các yếu tố cấu thành
của thanh toán điện tử
1.3. Sự khác biệt giữa thanh toán điện
tử và thanh toán trực tuyến
1.4. Lợi ích và hạn chế của thanh toán
trong TMĐT (Thanh toán trực tuyến)
1.5. Phân loại các hình thức thanh
toán điện tử
1.1. Sự hình thành và phát triển của
thanh toán điện tử
Sự phát triển
của các hình
thái thanh toán
TT bằng hóa tệ
(Commodity
money)
TT bằng tiền
giấy
TT bằng tiền
điện tử
(Electronic

money)
TT bằng Hóa tệ
kim loại
TT bằng Hóa tệ
phi kim
Thanh toán
bằng hóa tệ
phi kim
Răng cá voi ở đảo
Fiji
Gỗ đàn hƣơng ở
Hawaii
Lƣỡi câu ở quần đảo
Gilbert
Mai rùa ở đảo
Marianas
Nô lệ ở Châu Phi,
Ailen
Lụa ở Trung Quốc
Bơ ở Na Uy
Bơ ở Na Uy
Rƣợu Rum ở
Australia
Lông vẹt đỏ ở đảo
Santa Cruz
Da ở Pháp và Ý
Gạo ở Philipines
Hạt tiêu ở Sumatra
Cừu ở Hy Lạp và
La Mã

Thanh toán
bằng hóa
tệ kim loại
Thanh toán
bằng tiền
giấy
Sự phát triển
của thanh toán
điện tử
Năm 1950
Năm 1994
Năm 1974
Năm 1984
1.2. Khái niệm và các yếu tố cấu thành của
thanh toán điện tử
• Khái niệm
thanh toán
điện tử
Hiểu theo nguyên nghĩa của từ Electronic
payment
Tiếp cận dƣới góc độ tài chính
Tiếp cận dƣới góc độ viễn thông
Tiếp cận dƣới góc độ CNTT
Thanh toán điện tử tiếp cận dƣới góc độ
phƣơng tiện sử dụng
Thanh toán điện tử tiếp cận dƣới góc độ
tự động hóa
Thanh toán điện tử tiếp cận dƣới góc độ
trực tuyến
Các yếu tố cấu thành của thanh toán điện tử

Các bên tham gia thanh toán điện
tử
Công cụ đƣợc sử dụng trong
thanh toán điện tử
Phƣơng tiện thanh toán điện tử
Các bên tham gia thanh toán điện tử
Ngƣời bán hàng
(merchant)
Ngƣời mua
hàng (buyer)
Các ngân hàng (Ngân
hàng của ngƣời mua
và ngƣời bán)
Các tổ chức phát
hành phƣơng tiện
thanh toán (Visa,
Master Card,
American Express, )
Các tổ chức trung
gian cung cấp dịch
vụ thanh toán điện
tử (PSP)
Công cụ sử dụng trong thanh toán điện tử
Phƣơng tiện thanh toán điện tử
1.3. Sự khác biệt giữa thanh toán điện tử
và thanh toán trực tuyến
• Giống nhau
Về phƣơng tiện,
công cụ thanh toán
Về môi trƣờng hoạt

động
• Khác nhau
Về quy mô thanh toán
Thanh toán
trực tuyến
Thanh
toán
điện tử
Về xác thực giao dịch
Quy trình thanh toán điện tử thông thƣờng
Thông báo
Khách hàng
Ngân hàng phát hành
thẻ (khách hàng)
Ngân hàng của ngƣời
bán (cửa hàng)
Cửa hàng, đại lý
chấp nhận thẻ
Trung tâm trao đổi dữ
liệu thẻ
Gửi sao kê
yêu cầu
thanh toán
Thanh toán
1 7
Truyền thông
tin thẻ qua POS
2
3
4

5
6
Xuất
trình
thẻ
vật
lý
12-18
Thông báo
Khách hàng
Website bán
hàng
Thông báo
Ngân hàng phát hành
thẻ (khách hàng)
Nhà cung cấp dịch vụ
thanh toán PSP
Trung tâm xử lý dữ
liệu thẻ
Gửi sao kê
yêu cầu
thanh toán
Thanh toán
1
6
Truyền thông
tin thẻ
2
3
9

10
5
Ngân hàng của ngƣời
bán
4
8
7
Chuyển tiền
vào tài
khoản NH
của website
bán hàng
Khai
báo
thông
tin
thẻ
Quy trình thanh toán thẻ trực tuyến
Về thời gian thực
Thanh toán trực
tuyến – real time
Thanh toán điện tử
đơn thuần
1.4. Lợi ích và hạn chế của thanh toán trong
TMĐT (Thanh toán trực tuyến)
• Lợi ích
Tiết kiệm thời gian và
đơn giản hóa quá trình
thanh toán
Không bị hạn chế bởi

phạm vi không gian hay
thời gian
Tính an toàn cao, ĐB
khi mua sắm sản
phẩm giá trị lớn
Mất phƣơng tiện
thanh toán nhƣng vẫn
giữ đƣợc tiền trong TK
• Hạn chế
Khó kiểm soát chi tiêu
Nguy cơ bị tiết lộ các
thông tin tài chính cá
nhân
1.5. Phân loại các hình thức thanh toán
điện tử
Thanh
toán
điện
tử
Phân chia
theo thời
gian thực
Thanh toán trực tuyến
Thanh toán ngoại tuyến