Sáng kiến kinh
nghiệm
“ Một số biện pháp tổ chức chỉ đạo giáo dục động cơ học
tập của học sinh ở trường THCS Thới phong ”
MỞ ĐẦU
I . ĐẶT VẤN ĐỀ :
Nâng cao chất lượng dạy và học, nâng cao hiệu quả giáo dục là nhiệm
vụ, mục tiêu, trách nhiệm của ngành giáo dục, là sự quan tâm của toàn Đảng,
toàn dân và toàn xã hội. Đảng, Nhà nước và ngành giáo dục trong những
năm qua đã có nhiều chủ trương, chính sách, sách lược, Chỉ thị để đầu tư cho
công tác này và đặc biệt gần đây nhất là việc ban hành Chỉ thị
số:40/2008/CT-BGDĐT ngày 22 tháng 7 năm 2008 về việc phát động phong
trào thi đua “ Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực” trong các
trường phổ thông giai đoạn 2008 - 2013 trong đó có những mục tiêu, yêu
cầu, nội dung rất quan trọng và thiết thực đối với nền giáo dục trong hoàn
cảnh đất nước ta hiện nay.
Trong những năm qua nhà trường có nhiều cố gắng ở các mặt công tác
giảng dạy và giáo dục nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục
nhưng kết quả còn nhiều hạn chế, tính chuyên cần, chịu khó, nổ lực vươn lên
trong học tập còn thấp kém, số lượng học sinh bỏ học hàng năm rất nhiều,
chưa nhận thức được tầm quan trọng của việc học tập hiện nay sẽ giúp ích
cho bản thân của các em sau này. Từ đó ảnh hưởng đến chất lượng dạy và
học, ảnh hưỡng đến phong trào giáo dục của nhà trường.
Nhằm để cũng cố và phát triển phong trào giáo dục, khắc phục hạn
chế yếu kém như hiện nay, nhà trường cần phải có những biện pháp chỉ đạo
giáo dục tích cực đặc biệt là việc giáo dục động cơ, ý thức học tập cho học
sinh, nâng cao chất lượng và hiệu quả giáo dục. Đây là việc làm rất quan
trọng và cần thiết, mang tính chiến lược góp phần quyết định chất lượng
giáo dục của trường trong thời gian tới.
Từ thực tiễn công tác và qua nghiên cứu tìm hiểu mục tiêu, yêu cầu,
nội dung của Chỉ thị số: 40/2008/ CT-BGD&ĐT ngày 22 tháng 7 năm 2008
của BGD&ĐT về việc phát động phong trào thi đua “ Xây dựng trường học
thân thiện, học sinh tích cực” trong các trường phổ thông giai đoạn 2008 -
2013 đặc biệt ở mục tiêu “ Phát huy tính chủ động, tích cực, sáng tạo của
học sinh trong học tập và các hoạt động xã hội một cách phù hợp và hiệu
quả” đã giúp tôi có cách nghĩ, cách nhìn mới.
Để hưỡng ứng và góp phần thực hiện có hiệu quả phong trào thi đua :
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 1
Sáng kiến kinh
nghiệm
“Xây dựng trường học thân thiện, học sinh tích cực”, đồng thời để
nâng cao hiệu quả giáo dục ở đơn vị trong thời gian tới, thôi thúc tôi viết
sáng kiến kinh nghiệm :
“ Một số biện pháp tổ chức chỉ đạo giáo dục động cơ học tập của
học sinh ở trường THCS Thới phong ”
Hy vọng vơí sáng kiến kinh nghiệm này sẽ được góp phần cho sự
nghiệp giáo dục, tạo nên một diện mạo mới cho phong trào giáo dục ở địa
phương .
II . GIỚI HẠN NGHIÊN CỨU :
Bài viết này sẽ trình bày nội dung chủ yếu như sau :
- Các biện pháp tổ chức chỉ đạo hoạt động dạy học của giáo viên.
- Các biện pháp tổ chức chỉ đạo giáo dục động cơ học tập của học sinh.
NỘI DUNG
A . CƠ SỞ LÝ LUẬN :
Dạy học và giáo dục cho người học phải gắn liền nhau. Nếu giáo dục
cho người học có thái độ học tập đúng đắn, biết chuyên cần, siêng năng,
miệt mài trau dồi kiến thức và có phương pháp học thì kết quả học tập của
người học sẽ không ngừng được nâng lên. Nếu dạy học có phương pháp, tạo
được sự hứng thú, ham thích trong học tập thì người học sẽ luôn luôn muốn
tìm hiểu khám phá lĩnh vực mới lạ thì rõ ràng đó là đã hình thành cho người
học có nhu cầu, thái độ và có động cơ học tập. Đây cũng là hướng đi của
việc giáo dục nhân cách của người học mà hiện nay ngành giáo dục đang
hướng tới. Vì vậy là người quản lý hoạt động dạy học và giáo dục học sinh
cần phải thường xuyên quan tâm, tuyên truyền, động viên, nhắc nhỡ cán bộ
giáo viên trong quá trình giảng dạy và giáo dục học sinh, phải hiểu và biết
vấn đề này. Phải kiên trì trong việc dạy kiến thức cho học sinh phải đi đôi
với việc dạy cho học sinh cách nghĩ, cách học và cách làm. Biết học trong
môi trường cá nhân và tập thể, biết làm việc độc lập và hợp tác giữa bản thân
và mọi người. Giúp học sinh hình thành tính tự giác, tích cực trong học tập,
tạo sự hứng thú ham thích thì các em sẽ có thêm ý chí, nghị lực vượt qua
những khó khăn, thách thức không lười học, không bỏ học mà đồng thời
hình thành cho các em một thói quen về nề nếp học tập, hứng thú, ham thích
trong học tập. Giáo dục cho học sinh hiểu được rằng có được tài năng là do
sự học tập rèn luyện chuyên cần, kiên trì, do ý chí cầu tiến, tinh thần vượt
khó, do biết định hướng cho sự nỗ lực nhằm những mục đích cao cả, do sự
tận lực phát huy bản lĩnh. Trang bị cho học sinh những kỹ năng sống cần
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 2
Sáng kiến kinh
nghiệm
thiết làm hành trang cho học sinh sau này, đây cũng là trách nhiệm, nhiệm
vụ mà nhà trường phải thực hiện. Đó cũng chính là việc làm cần thiết và
quan trọng của giáo viên có tinh thần trách nhiệm và tâm huyết của một nhà
sư phạm trước học sinh - thế hệ trẻ thân yêu trong nhà trường và xã hội hiện
nay.
Xây dựng nề nếp và kĩ cương, ý thức trong giảng dạy và học tập trong
nhà trường là việc làm rất cần thiết, nó góp phần nâng cao chất lượng dạy
học và giáo dục ý thức chấp hành kĩ luật, rèn luyện phẩm chất để hình thành
nhân cách toàn diện cho học sinh. Trên cơ sở đó, cần có những biện pháp chỉ
đạo thực hiện như : xây dựng nội quy học sinh và phổ biến, hướng dẫn thực
hiện những yêu cầu về nền nếp, kĩ cương trong học tập và rèn luyện, giáo
dục học sinh thực hiện tốt nội quy trường, lớp đã đề ra.
Người quản lý hoạt động dạy học và giáo dục ở cơ sở cũng cần nhận
thức đúng đắn vai trò, vị trí của hoạt động giáo dục toàn diện học sinh. Chỉ
đạo cải tiến nội dung, phương pháp hoạt động cho phù hợp điều kiện hoàn
cảnh và tâm lí, đáp ứng nhu cầu nguyện vọng của học sinh.
Đổi mới hình thức hoạt động để học sinh hứng thú tự nguyện tham gia
các hoạt động ở nhà trường, phát huy tính tích cực chủ động của học sinh.
Xây dựng đội ngũ sư phạm lành mạnh, đội ngũ cán bộ tự quản của học sinh,
phát huy vai trò tiên phong gương mẫu của cá nhân, tập thể và tổ chức đoàn
thể trong các hoạt động của nhà trường. Mọi thành viên của hội đồng giáo
dục tham gia các hoạt động giảng dạy và giáo dục.
Hoạt động ngoài giờ lên lớp có vị trí vai trò rất quan trọng trong quá
trình giáo dục. Tổ chức tốt đội ngũ giáo viên chủ nhiệm giáo dục hoạt động
ngoài giờ lên lớp ở các lớp có hiệu quả để nâng cao tính giáo dục, tuyên
truyền, khuyến khích, rèn luyện, động viên, nhắc nhỡ và bồi dưỡng học sinh
tính tích cực, năng động, sẵn sàng tham gia vào các hoạt động ở nhà trường
và ngoài xã hội đảm bảo tính thường xuyên.
Kết hợp với gia đình cùng các lực lượng xã hội ngoài nhà trường để
phát huy sức mạnh tổng hợp để đạt được chương trình mục tiêu giáo dục mà
nhà trường đã xác định.
B . THỰC TRẠNG :
I. ĐẶC ĐIỂM TÌNH HÌNH NĂM HỌC 2008 – 2009 :
1.Tình hình lớp, học sinh :
Trường THCS Thới phong hiện có 07 lớp với 268 học sinh được cơ
cấu cụ thể như sau :
Khối 6 7 8 9
Tổng số lớp 02 02 02 01
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 3
Sáng kiến kinh
nghiệm
Tổng số học sinh 81 65 82 40
Cũng như hàng năm về công tác tuyển sinh nhà trường chỉ xét tuyển
đối với học sinh hoàn thành chương trình tiểu học từ đó có ảnh hưỡng nhiều
đến chất lượng học tập, mặt khác như đã nêu ở phần mở đầu ý thức học tập
của học sinh còn nhiều hạnh chế.
2.Tình hình đội ngũ CBGV - NV :
*Tổng số CBGV - NV : 23 . Trong đó :
- Cán bộ quản lý : 02 ( 01 Hiệu trưởng, 01 Phó hiệu trưởng )
- Nhân viên : 02 ( 01 Kế toán, 01 Bảo vệ )
- Giáo viên : 16 ( 04 Đại học, 12 Cao đẳng sư phạm )
- GV chuyên trách: 03 ( 01 TPTđoàn đội, 01 Thư viện -Thiết bị, 01Phổ
cập giáo dục). Các bộ phận khác đều do giáo viên kiêm nhiệm .
II . THỰC TRẠNG VỀ CHẤT LƯỢNG
HỌC TẬP VÀ GD HỌC SINH :
1.Thống kê về học lực qua các năm :( từ năm 2003 đến năm 2008 ):
Năm học
Tổng
số HS
Giỏi
(%)
Khá
(%)
T.Bình
(%)
Yếu
(%)
Kém
(%)
TL lên
Lớp (%)
2003 - 2004 494 1.21 24.49 65.18 9.11 0.00 95.22
2004 - 2005 455 0.88 21.32 70.33 7.47 0.00 92.53
2005- 2006 372 0.27 17.20 62.63 19.62 0.27 87.65
2006 - 2007 337 0.00 10.39 64.09 25.22 0.30 86.31
2007- 2008 302 0.99 26.82 57.59 14.24 0.00 85.00
2.Thống kê về hạnh kiểm qua các năm : ( 2003 - 2008 ):
Năm học
Tổng
số HS
Tốt
(%)
Khá
(%)
T.Bình
(%)
Yếu
(%)
Kém
(%)
2003 - 2004 494 62.96 36.84 0.20 0.00 0.00
2004 - 2005 455 73.40 25.27 1.31 0.00 0.00
2005- 2006 372 72.31 27.42 0.27 0.00 0.00
2006 - 2007 337 64.39 35.01 0.59 0.00 0.00
2007- 2008 302 65.23 32.12 2.65 0.00 0.00
3. Thống kê về tỉ lệ học sinh bỏ học và tính chuyên cần : ( 2003 - 2008 ) :
Năm học 2003 - 2004 2004- 20052005-2006 2006-2007 2007- 2008
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 4
Sáng kiến kinh
nghiệm
Tổng số hoïcsinh
494 455 372 337 302
Học sinh bỏ học 7.49% 5.93% 12.68% 15.82% 5.63%
TL Chuyên cần 92.51% 94.07% 87.32% 84.18% 94.37%
Những số liệu đã thống kê trên cho thấy: chất lượng học tập, hạnh
kiểm, ý thức học tập, tính chuyên cần trong học tập của học sinh còn thấp, tỉ
lệ học sinh bỏ học hàng năm cao, đặc biệt học sinh có học lực yếu và hạnh
kiểm trung bình có chiều hướng tăng. Từ đó đòi hỏi nhà trường cần có
những biện pháp chỉ đạo có hiệu quả hơn nhằm để duy truỳ tốt sỉ số học
sinh, nâng cao dần chất lượng giảng dạy và giáo dục ý thức học tập cho học
sinh, để các em xác định được nhiệm vụ học tập và có nhu cầu học tập ngày
càng cao.
Trong các năm qua, nhà trường đã nhận thức được vấn đề trên nhưng
chưa có biện pháp hữu hiệu nên chưa có được kết quả như mong muốn, chưa
tạo nên sự chuyển biến đáng kể, đặc biệt chưa chú trọng việc giáo dục động
cơ học tập của học sinh.
III . CÁC BIỆN PHÁP TỔ CHỨC CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC
ĐỘNG CƠ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH :
A. TỔ CHỨC CHỈ ĐẠO ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP DẠY VÀ HỌC
TẠO SỰ HỨNG THÚ TRONG HỌC TẬP CỦA HỌC SINH:
1. Hoạt động dạy học của đội ngũ sư phạm :
1.1. Tăng cường đổi mới phương pháp dạy học :
Như phần đầu đã nêu: “Nếu dạy học có phương pháp, tạo được sự
hứng thú, ham thích trong học tập thì người học sẽ luôn luôn muốn tìm hiểu
khám phá lĩnh vực mới lạ thì rõ ràng đó là đã hình thành cho người học có
nhu cầu, thái độ và có động cơ học tập ” đồng thời đổi mới phương pháp dạy
học là nhiệm vụ quan trọng mà Đảng, Nhà nước ta đặt ra cho Ngành giáo
dục nhằm đưa nền giáo dục ngày càng phát triển hiện đại hơn, đáp ứng được
nhu cầu học tập của nhân dân và ngang tầm với sự phát triển của xã hội. Cốt
lõi của việc đổi mới phương pháp dạy học là giúp người học hướng tới việc
học tập chủ động, sáng tạo. Đối với nhà trường là tổ chức trực tiếp thực hiện
và có ảnh hưỡng rất lớn đến chất lượng dạy học và giáo dục học sinh. Vì thế
là người quản lý hoạt động dạy học cần phải biết và tổ chức chỉ đạo đổi mới
phương pháp dạy học một cách triệt để và toàn diện. Tạo điều kiện tinh thần
và vật chất cho đổi mới phương pháp tổ chức dạy học, tổ chức bồi dưỡng
giáo viên về phương pháp dạy học tích cực để giáo viên làm quen với các
hình thức tổ chức dạy học có khả năng to lớn cho việc phát huy tính tích cực
và sáng tạo trong học sinh.
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 5
Sáng kiến kinh
nghiệm
Bồi dưỡng giáo viên sử dụng các phương tiện dạy học hiện đại kết
hợp với việc chỉ đạo các bộ phận như thư viện, phòng thiết bị dạy học có
lịch cụ thể cho giáo viên làm việc. Tận dụng tối đa các phương tiện, các
trang thiết bị hiện có của nhà trường để phục vụ cho dạy học. Khảo sát đội
ngũ giáo viên về nhận thức, năng lực chuyên môn và điều kiện để đổi mới
phương pháp dạy học, phân tích nguyên nhân tồn tại, những phương pháp
dạy học không còn phù hợp, xây dựng những nhân tố tích cực làm hạt nhân
cho đổi mới phương pháp dạy học. Chỉ đạo cho tổ trưởng tổ chuyên môn
xây dựng một số bài giảng mẫu thống nhất về chuẩn đánh giá tiết dạy theo
hướng đổi mới. Tổ chức dạy thử nghiệm, dự giờ, kiểm tra đánh giá, xác định
kết quả và sơ kết, rút ra bài học kinh nghiệm, để mở rộng đại trà.
Thực hiện dạy học theo tinh thần đổi mới ở tất cả các môn học, ở tất
cả các giáo viên, gây không khí thi đua trong tập thể giáo viên, học sinh.
Theo dõi, nhắc nhỡ và động viên kịp thời ñeå thúc đẩy các hoạt động. Tổng
kết đánh giá, rút kinh nghiệm ở tổ chuyên môn, chi bộ, công đoàn, đoàn
thanh niên và khen thưôûng những giáo viên tiên phong trong phong trào đổi
mới phương pháp dạy học. Viết sáng kiến kinh nghiệm, trao đổi kinh
nghiệm giữa cá nhân và tập thể tổng kết rút ra bài học kinh nghiệm để tiếp
tục triển khai đổi mới trong những năm tiếp theo.
1.2. Đầu tư cho việc soạn giảng và chuẩn bị giờ lên lớp của giáo viên :
Để có sự hứng thú ham thích trong học tập góp phần tạo nhu cầu,
động cơ học tập còn phụ thuộc vào giờ dạy trên lớp của giáo viên. Có
phương pháp dạy học tốt là điều quan trọng, nhưng quá trình hực hiện lại
còn quan trọng hơn và đặc biệt trong giờ dạy của giáo viên khi lên lớp.
Muốn giờ dạy đạt hiệu quả thì giáo viên phải có sự chuẩn bị bài soạn thật cụ
thể và khoa học.
Vì vậy là người quản lý hoạt động dạy học cần có một số biện pháp
chỉ đạo cho giáo viên đối với vấn đề này như sau :
Chỉ đạo bộ phận chuyên môn ở trường phổ biến các yêu cầu bài giảng
theo mẫu hướng dẫn của Sở, Phòng, các quy định liên quan đến chuyên
môn, cơ sở vật chất, kỹ thuật phục vụ cho tiết dạy, kết hợp với ý tưởng, sáng
kiến của nhà giáo khi thực hiện việc soạn giảng, chuẩn bị khi lên lớp cho
từng tiết dạy ở từng môn học.
Tổ trưởng chuyên môn hướng dẫn giáo viên lập kế hoạch soạn bài, tổ
chức thảo luận những yêu cầu của việc chuẩn bị giảng dạy, những yêu cầu
của tổ đối với nhà trường về điều kiện phục vụ giảng dạy như : tài liệu kham
khảo, sách giáo khoa, thiết bị, phương tiện dạy học … kiểm tra ký duyệt
giáo án hàng tuần, nhắc nhở giáo viên làm tốt công tác chuẩn bị bài giảng.
Tổ chức trao đổi cách soạn bài, các vấn đề khó, cách làm đồ dùng dạy học
cho phù hợp bài giảng.
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 6
Sáng kiến kinh
nghiệm
Giáo viên phải tranh thủ nhiều thời gian cho việc nghiên cứu sâu sắc
tài liệu liên quan đến bộ môn dạy, lý luận dạy học, phương pháp dạy học đặc
trưng của bộ môn, hướng dẫn giảng dạy, SGK, SBT, Thiết kế bài soạn …
Giáo viên lên lớp phải có giáo án có bài soạn.
Tổ chuyên môn thường xuyên kiểm tra theo dõi ký duyệt và chỉ đạo:
bài soạn và việc giảng dạy phải phù hợp với đối tượng học sinh, phù hợp với
điều kiện thực tế của trường
2.Hoạt động học tập của học sinh :
Hoạt động của người học liên quan đến nhu cầu và động cơ học tập
của người học. Cho nên khi quản lý hoạt động học tập và giáo dục cũng cần
phải chú ý và tổ chức chỉ đạo thực hiện các biện pháp như sau:
2.1.Nề nếp kĩ cương trong hoạt động học tập của học sinh :
Xây dựng nề nếp và kĩ cương trong trong quá trình học tập rất quan
trọng không thể thiếu được, nó góp phần nâng cao chất lượng dạy học và
giáo dục ý thức chấp hành kĩ luật, rèn luyện phẩm chất để hình thành nhân
cách toàn diện cho học sinh. Trên cơ sở đó người quản lý hoạt động học tập
của học sinh cần có những biện pháp chỉ đạo thực hiện như sau :
- Đầu năm xây dựng nội quy học sinh và hướng dẫn quy định cụ thể
và tổ chức cho các em thảo luận, học tập theo từng lớp.
- Tổ chức đại hội cha mẹ học sinh đầu năm để phổ biến những yêu cầu
về nề nếp, kĩ cương trong học tập và rèn luyện cho học sinh và yêu cầu phụ
huynh cùng nhà trường tham gia quản lý giáo dục học sinh thực hiện tốt nội
quy trường, lớp đã đề ra.
- Phối hợp với Công đoàn, Đoàn thanh niên xây dựng các tiêu chuẩn
thi đua các lớp, tổ chức theo dõi, kiểm tra đánh giá và tổng kết điểm thi đua
hàng tuần đảm bảo thường xuyên, đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục,
nhắc nhỡ, động viên các em phấn đấu thi đua chấp hành nghiêm túc nội quy
nhà trường .
- Trong lớp học, giáo viên chủ nhiệm tổ chức các tổ thi đua, có kiểm
tra đánh giá, xếp loại thi đua và tổng kết cuối tuần. Việc làm này sẽ nhắc
nhỡ được các em, giúp cho các em phấn đấu thi đua và giúp nhau cùng tiến
bộ, qua đó cũng giúp cho giáo viên nắm cụ thể từng hoạt động của lớp và có
những biện pháp giải quyết, đôn đốc lớp sinh hoạt và học tập tốt hơn.
- Thành lập hội đồng kỷ luật xữ lí cương quyết với những học sinh
luôn vi phạm nội quy nhà trường.
2.2. Sự chuẩn bị của học sinh :
Học sinh đến lớp nhất thiết phải có sự chuẩn bị và chuẩn bị thật chu
đáo về mọi mặt. Kết quả học tập phụ thuộc rất lớn vào sự chuẩn bị của các
em. Vì thế sự chuẩn bị của học sinh rất quan trọng và cần thiết. Giáo dục học
sinh nên có sự chuẩn bị cụ thể như :
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 7
Sáng kiến kinh
nghiệm
- Chuẩn bị về mặt kiến thức:
Kết hợp với việc học tập trên lớp khi được giáo viên hướng dẫn học
sinh phải thực hiện nghiêm túc việc chuẩn bị bài, làm bài và tự nghiên cứu
bài học trước khi đến lớp, biết tìm kiếm kiến thức không chỉ ở trên lớp mà ở
ngoài nhà trường, trên các sách báo, các thông tin đại chúng.
- Về mặt phương pháp học:
Học sinh phải biết lập kế hoạch học tập và làm việc một cách phù hợp
với khã năng điều kiện của mình để hoạt động học diễn ra được thuận lợi kể
cả học ở nhà cũng như trên lớp, biết cách truy tìm kiến thức mới thông qua
việc giải quyết các tình huống, giải quyết các vấn đề đặt ra từ bài học hoặc
tình huống hay vấn đề mà giáo viên đặt ra nhằm để tích luỹ kiến thức của
bản thân.
Ở lớp học sinh phải tích cực tham gia phát biểu xây dựng bài, phải
tham gia một cách tích cực vào hoạt động nhóm, tập thể để thảo luận, tranh
luận để đi đến thống nhất kết quả, kết luận chung.
- Về dụng cụ hỗ trợ cho việc học tập:
Học sinh cũng phải có sự chuẩn bị chu đáo, đầy đủ các dụng cụ học
tập cần thiết để sử dụng trong quá trình học tập ở nhà cũng như trên lớp.
B. CÁC BIỆN PHÁP TOÅ CHỨC CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC
ĐỘNG CƠ HỌC TẬP CỦA HỌC SINH :
Giáo dục ý thức tự giác, thái độ học tập và coi học tập là nhu cầu đối
với người học là hướng đi của việc giáo dục nhân cách của nền giáo dục
hiện đại như hiện nay. Để thực hiện vấn đề này người quản lý hoạt động dạy
học và giáo dục cần tổ chức chỉ đạo thực hiện những biện pháp như sau:
1. Công tác xây dựng lực lượng giáo dục trong và ngoài nhà trường:
Lực lượng giáo dục (bao gồm lực lượng trong và ngoài nhà trường )
có vị trí vai trò rất quan trọng và trực tiếp quyết định chất lượng giáo dục
của đơn vị ở cơ sở. Xây dựng và nâng cao chất lượng hoạt động của lực
lượng giáo dục là công việc rất cần thiết không thể thiếu nhằm để huy động
nguồn lực tổng hợp, để nâng cao chất lượng giáo dục và phong trào giáo dục
của địa phương.
1.1. Đối với việc xây dựng lực lượng giáo dục trong nhà trường :
Cần phải kiện toàn đội ngũ CBGV - Tập thể sư phạm lành mạnh, đoàn
kết thống nhất các quan điểm trong giảng dạy và giáo dục, quan tâm giúp đỡ
lẫn nhau trong sinh hoạt, trong công việc, cùng học hỏi, trao đổi kinh
nghiệm và cùng thực hiện chương trình nội dung, chỉ thị, mệnh lệnh, của cấp
trên quản lý.
Thông qua các buổi sinh hoạt chuyên môn, sinh hoạt chụyên đề, nên
đặt biệt chú trọng và thường xuyên giáo dục học sinh tinh thần, thái độ,
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 8
Sáng kiến kinh
nghiệm
động cơ học tập đúng đắn và phải được cụ thể hoá trong nội dung giảng dạy
ở nhà trường và ở từng lớp, nhằm rèn luyện cho học sinh thói quen tự giác,
phân tích cho học sinh thấy được những yêu cầu của đất nước, của xã hội
trong tình hình mới, để học sinh nâng cao nhận thức và biến thành hành
động của bản thân. Cán bộ giáo viên trong quá trình giảng dạy và giáo dục
học sinh, phải hiểu và biết vấn đề này. Phải kiên trì trong việc dạy kiến thức
cho học sinh phải đi đôi với việc dạy cho học sinh cách nghĩ, cách học và
cách làm. Biết học trong môi trường cá nhân và tập thể, biết làm việc độc
lập và hợp tác giữa bản thân và mọi người.
Giáo dục học sinh qua tiết sinh hoạt của giáo viên chủ nhiệm, Chi
đoàn trường trong những buổi sinh Đoàn đội, cùng với nhà trường giáo dục
thái độ, động cơ học tập đúng đắn của học sinh, uốn nắn kịp thời những suy
nghĩ lệch lạc của học sinh, nhằm tạo niềm tin giúp các em học tập tốt hơn,
đồng thời qua tiết dạy bộ môn tạo cho các em những hứng thú say mê và
dần dần hình thành cho học sinh nhu cầu học tập thiết yếu không thể thiếu
được .
Nâng cao vị trí, vai trò, trách nhiệm của Hội đồng giáo dục ở nhà
trường trong việc xây dựng mục tiêu, chương trình giáo dục cũng như việc
tổ chức triển khai thực hiện nội dung, chương trình, kế hoạch của đơn vị và
ngành cấp trên giao phó để làm phát triển mạnh mẽ phong trào giáo dục của
địa phương.
Kiện toàn và phát huy vai trò của tổ chức Đoàn, ñội, thông qua tổ
chức Đoàn, ñội để tổ chức các nội dung chương trình giáo dục và rèn luyện
cho thanh thiếu niên về kĩ năng, kiến thức và đạo đức tư tưởng của thanh
thiếu niên trong nhà trường.
1.2. Đối với việc xây dựng lực lượng giáo dục ngoài nhà trường :
Xây dựng hoàn thiện tổ chức: Ban đại diện Cha mẹ học sinh của
trường đảm bảo nhân sự của tổ chức để đi vào hoạt động ngay từ đầu năm
học. Ban đại diện cha mẹ học sinh phải thường xuyên giữ mối liên hệ với
nhà trường và các gia đình học sinh để tuyên truyền, động viên cha mẹ học
sinh chăm lo tốt cho con em trong quá trình học tập, nâng cao vai trò quản
lý, giáo dục con em ở gia đình để học sinh nhận thức và giác ngộ được tầm
quan trọng của việc học để có ý thức trong học tập, đồng thời tạo mọi đều
kiện thuận tiện để học sinh an tâm trong suốt quá trình học tập ở nhà trường.
Khơi dậy được phong trào chăm lo cho sự nghiệp giáo dục từ các lực
lượng: Chính quyền, đoàn thể ở địa phương, các tổ chức, các cá nhân, các
mạnh thường quân để họ thấy được vai trò, trách nhiệm của mình và có
nhu cầu cùng chăm lo, cùng làm công tác giáo dục với nhà trường.
Một vấn đề rất quan trọng cần có sự tiếp sức, giúp đỡ từ các cấp chính
quyền, đoàn thể, các tổ chức cá nhân, các mạnh thường quân trong việc đẩy
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 9
Sáng kiến kinh
nghiệm
mạnh công tác tuyên truyền giáo dục động cơ học tập của học sinh, đó là
việc quan tâm tạo điều kiện thuận lợi cho những học sinh đang gặp khó
khăn, không đảm bảo các điều kiện để học tập kịp thời để các em có thêm
nghị lực mà nỗ lực vươn lên, vượt qua thách thức về cuộc sống để tiếp tục
học tập như những học sinh khác. Đây cũng chính là khó khăn chung của
toàn ngành giáo dục hiện nay, có liên quan trực tiếp đến vấn đề học sinh bỏ
học vì hoàn cảnh gia đình quá khó khăn, không thể tiếp tục học.
Tham mưu tốt cho Đảng uỷ, UBND xã nơi địa bàn công tác tham gia
vào các hoạt động giáo dục của đơn vị, đồng thời tranh thủ sự lãnh chỉ đạo
của Đảng uỷ, UBND xã trong quá trình tổ chức thực hiện các nội dung
chương trình, kế hoạch giáo dục học sinh ở cơ sở.
2. Tổ chức tốt các phong trào thi đua, các hoạt động ngoại khoá:
2.1. Tổ chức các phong trào thi đua:
Tổ chức thực hiện tốt các phong trào thi đua và các cuộc vận động do
Đảng, Nhà nước, ngành tổ chức phát động đồng thời nhà trường phải
thường xuyên nghiên cứu xây dựng kế hoạch thực hiện để cụ thể hóa bằng
các hoạt động trong đội ngũ cán bộ giáo viên và học sinh như thi đua “ Dạy
tốt học tốt”, phong trào viết sáng kiến kinh nghiệm, tổ chức các chuyên đề
để hiến kế cho nhà trường.
Đối với học sinh thì tổ chức các phong trào thi đua giữa các đơn vị
lớp, giữa các cá nhân học sinh. Tổ chức chủ đề thi đua gắn liền với các
ngày lễ lớn trong năm và theo chủ điểm hàng tháng, đồng thời có hình thức
biểu dương khen thưởng kịp thời những cá nhân, tập thể có thành tích vượt
bậc để làm gương cho các cá nhân tập thể khác phấn đấu noi theo, đặc biệt
lưu ý đến các học sinh chuyên cần vượt khó trong học tập và các hoạt động
khác.
2.2. Tổ chức các hoạt động ngoại khoá :
a. Tổ chức, chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp :
*Tổ chức hoạt động :
-Thành lập tổ chức quản lý :
Ban chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp: Để hoạt động này
có hiệu quả cần thiết phải có một tổ chức chịu trách nhiệm chính về hoạt
động này trong nhà trường. Ban chỉ đạo với sự chủ trì của hiệu trưởng hoặc
phó hiệu trưởng với sự tham gia của các thành viên, đại diện: Công đoàn,
Đoàn TNCS HCM, Chi đoàn giáo viên, giáo viên chủ nhiệm các khối lớp,
hội cha mẹ học sinh …
- Nhiệm vụ của Ban chỉ đạo :
Ban chỉ đạo hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp có nhiệm vụ giúp
hiệu trưởng xây dựng chương trình, kế hoạch hoạt động và tổ chức thực
hiện. Khi tổ chức những hoạt động lớn quy mô trường và thực hiện sự phối
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 10
Sáng kiến kinh
nghiệm
hợp chặt chẽ với tổ chức Đoàn và các lực lượng giáo dục khác ngoài nhà
trường.
Tổ chức hướng dẫn giáo viên chủ nhiệm lớp, Đoàn thanh niên lớp tiến
hành hoạt động ở đơn vị mình có hiệu quả và giúp hiệu trưởng kiểm tra đánh
giá các hoạt động.
- Phối hợp với lực lượng trong và ngoài nhà trường :
Trong nhà trường: tập thể cán bộ công nhân viên, giáo viên bộ môn,
Ban chấp hành đoàn trường, đại diện cha mẹ học sinh, giáo viên chủ nhiệm,
cán bộ lớp cần biết rõ kế hoạch để phối hợp và tham gia quản lý.
Ngoài nhà trường: nhà trường cần tranh thủ sự lãnh đạo của cấp uỷ
Đảng và các cấp chính quyền địa phương, Ban thông tin văn hoá, Ban công
an, các tổ chức quần chúng vào các hoạt động trên của học sinh để phối hợp
hoạt động.
- Tổ chức lực lượng theo dõi, giám sát các hoạt động xen kẽ trong chương
trình học tập trên lớp :
Theo cơ chế trực tuần, trực nhật, tự quản của các tổ chức học sinh, đội
cờ đỏ, thường trực bảo vệ trường đồng thời lập bảng theo dõi thi đua.
* Chỉ đạo hoạt động ngoài giờ lên lớp :
- Chỉ đạo các hoạt động theo chủ điểm :
Việc chỉ đạo hoạt động này được tiến hành thông qua các phong trào
thi đua trong năm học. Tuy vậy, có tập trung cao điểm ở các ngày lễ kỉ niệm.
Vì thế, việc chỉ đạo hoạt động này thường được thực hiện theo hướng xây
dựng chuẩn mực đánh giá chung cho cả đợt thi đua và theo dõi đánh giá tính
điểm trong từng giai đoạn và cả đợt. Vào những ngày cao điểm, ngày lễ
chính có tổ chức các hoạt động đặc trưng cho ngày lễ hội. Mỗi hoạt động cụ
thể đều có chuẩn mực đánh giá riêng, sau đó tập hợp kết quả lại. Tuỳ theo
từng hoạt động mà có sự phân công phân nhiệm và có ban chỉ đạo tổ chức
các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Chỉ đạo xây dựng điều kiện hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp :
Cải tiến nội dung, phương pháp hoạt động cho phù hợp điều kiện hoàn
cảnh và tâm lí, đáp ứng nhu cầu nguyện vọng của học sinh. Đổi mới hình
thức hoạt động để học sinh hứng thú tự nguyện tham gia vào các hoạt động ở
nhà trường. Phát huy tính tích cực chủ động của học sinh, chỉ đạo xây dựng
đội ngũ cán bộ tự quản của học sinh, phát huy vai trò tiên phong gương mẫu
của Đội TNTP HCM và Đoàn TNCS HCM trong việc tham gia hoạt động
GDNGLL
Động viên mọi thành viên của hội đồng giáo dục tham gia các hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp. Tổ chức tốt đội ngũ giáo viên chủ nhiệm
chỉ đạo hoạt động GDNGLL ở các lớp, sử dụng giáo viên có năng lực về
việc tổ chức hoạt động để làm nồng cốt các hoạt động. Kết hợp với gia đình
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 11
Sáng kiến kinh
nghiệm
và các lực lượng xã hội ngoài nhà trường để phát huy sức mạnh tổng hợp,
đồng thời chuẩn bị tốt cơ sở vật chất và các điều kiện khác để tiến hành các
hoạt động như: sân bãi, dụng cụ thể dục thể thao, nhạc cụ, phòng sách tham
khảo, loa đài… liên hệ thường xuyên với cộng tác viên của đài truyền thanh
ở UBND xã nắm bắt kịp thông tin để điển hình và đưa tin đặc biệt với những
ngày hội lớn, tổ chức có quy mô khi có điều kiện.
b.Tổ chức các hoạt động Văn hóa văn nghệ, thể dục thể thao:
Xây dựng và triển khai kế hoạch giáo dục thể chất cho học sinh ở
trường nhằm mục đích cho học sinh tham gia vận động thể dục, giữ gìn sức
khõe tăng cường thể chất thông qua việc học môn thể dục và tổ chức các
hoạt động thể dục thể thao ở hội thao, ở các trò chơi dân gian mang tính rèn
luyện thể chất, nâng cao trí tuệ cho học sinh.
Đối với hoạt động văn hoá văn nghệ: Nhà trường sẽ tổ chức kết hợp
với các chủ điểm hoạt động ở các tháng và phối kết hợp với các tổ chức
đoàn thể ở địa phương tổ chức các phong trào hoạt động giao lưu văn hoá
văn nghệ vào các ngày lễ lớn trong năm học.Việc tổ chức các hoạt động văn
hoá văn nghệ và thể dục thể thao không những chăm lo về đời sống tinh
thần, rèn luyện thể chất của các em mà còn tìm kiếm, phát hiện những nhân
tố có năng lực, năng khiếu để rèn luyện, bồi dưỡng cho các em. Mặt khác
xây dựng chế độ học tập, sinh hoạt hợp lý, đảm bảo thời gian nghỉ ngơi, tạo
nên thói quen sinh hoạt tốt, kỷ luật tốt. Hoạt động văn hoá văn nghệ, thể dục
thể thao là những hoạt động cần thiết là điều kiện quan trọng để góp phần
xây dựng, giáo dục ý thức động cơ học tập của học sinh, bỡi lẽ thông qua
các hoạt động ấy học sinh sẽ ham thích đến trường hơn, ham thích tham gia
vào các hoạt động do nhà trường tổ chức hơn và điều quan trọng nhất là điều
kiện thuận lợi nhất để tuyên truyền, giáo dục động cơ, nhu cầu học tập của
học sinh.
KẾT LUẬN
Tất cả những hoạt động của nhà trường đều nhằm hướng đến mục
đích sau cùng là kết quả giáo dục. Nhận dạng được sự khiếm khuyết, xác
định được hướng đi để đạt đựợc mục tiêu giáo dục đó là việc cần làm của
người quản lý hoạt động dạy học và giáo dục ở cơ sở hiện nay. Song, việc tổ
chức chỉ đạo thực hiện các biện pháp giáo dục tích cực, đặc biệt là “ Một số
biện pháp tổ chức chỉ đạo giáo dục động cơ học tập của học sinh” cũng là
khâu không kém phần quan trọng đối với nhà trường hiện nay.
Từ thực trạng về chất lượng và hiệu quả giáo dục của đơn vị ở thời
gian qua như phần trên đã nêu, tôi nhận thấy rằng việc tổ chức chỉ đạo giáo
dục động cơ học tập của học sinh là việc làm vô cùng quan trọng và cần thiết
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 12
Sáng kiến kinh
nghiệm
nhất hiện nay ở nhà trường cũng như ở các năm tiếp theo. Bỡi vì với sự cố
gắng, nổ lực kiên trì, trong việc tổ chức chỉ đạo thực hiện cùng với sự đồng
tình, quyết tâm của đội ngũ cán bộ giáo viên của đơn vị và tổ chức chính
quyền đoàn thể ở địa phương, đến nay có sự khởi sắc và thay đổi mạnh mẽ.
Từ khi tổ chức thực hiện đến nay có nhiều chuyễn biến tích cực, tính chuyên
cần trong học tập được nâng lên, học sinh ít bỏ giờ bỏ tiết, có nhiều hoạt
động vui chơi và các phong trào thi đua trong cán bộ giáo viên và học sinh,
nhận được sự đồng tình ủng hộ và phấn khỡi từ cán bộ giáo viên, học sinh và
các tổ chức xã hội. Sau đây là một vài số liệu để minh chứng khi tổ chức chỉ
đạo giáo dục động cơ học tập của học sinh:
Năm học Tổng số
học sinh
Học sinh bỏ học
( %)
Tỉ lệ chuyên cần
( %)
2007 – 2008
302 5.63 94.37
2008 – 2009
(Tính đến cuối HKI)
265 3.01 97
Đến thời điểm này có 05 học sinh trở lại trường học tập tiếp tục
(Trường phối hợp các tổ chức đoàn thể địa phương, đi vận động, tuyên
truyền giáo dục và giải quyết khó khăn, hổ trợ việc đưa rước, miễn tiền đò
đối với học sinh đặc biệt gặp khó khăn và tặng tập vỡ…) trong đó vào đầu
học kỳ hai là 02 học sinh, nâng tổng số đã vận động trở lại trường là 05 học
sinh, làm giảm tỉ lệ học sinh bỏ học đến thời điểm này. Rõ ràng từ những số
liệu trên, tính hiệu quả, tính khả thi được khẳng định.
Nếu tiếp tục tổ chức chỉ đạo thực hiện việc giáo dục động cơ học tập
của học sinh tốt hơn nữa thì tôi tin tưỡng rằng trong thời gian tới sẽ mang
đến một kết quả tốt đẹp, làm nền tảng vững chắc cho các năm học tiếp theo
sau này.
Trên đây là những kinh nghiệm mà qua quá trình tìm hiểu nghiên cứu
và đúc kết từ thực tiển công tác trong thời gian qua, xin trao đổi cùng các
đồng nghiệp, hy vọng sẽ được đóng góp một phần công sức của mình vào sự
nghiệp giáo dục chung .
Thới phong, ngày 09 tháng 03 năm 2009
Người viết SKKN
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 13
Sáng kiến kinh
nghiệm
PHẦN NHẬN XÉT ĐÁNH GIÁ, XẾP LOẠI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
- Tên đề tài: Một số biện pháp tổ chức chỉ đạo giáo dục động cơ học tập
của học sinh ở trường THCS Thới Phong
- Tác giả: Lê Văn Nhiệm
Trường Phòng GD&ĐT
Nội dung Xếp
loại
Nội dung Xếp
loại
- Đặt vấn đề
- Biện pháp
- Kết quả phổ biến ứng
dụng
- Tính khoa học
- Tính sáng tạo
- Đặt vấn đề
- Biện pháp
- Kết quả phổ biến ứng
dụng
- Tính khoa học
- Tính sáng tạo
Xếp loại chung :
Ngày tháng 03 năm
2009
Hiệu trưởng
Xếp loại chung :
Ngày tháng năm 200
Thủ trưởng đơn vò
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 14
Sáng kiến kinh
nghiệm
Căn cứ kết quả xét, thẩm đònh của Hội đồng khoa học ngành
GD&ĐT cấp tỉnh; Giám đốc Sở GD&ĐT Cà Mau thống nhất công nhận
SKKN và xếp loại : …………………………………
Ngày tháng năm 200
GIÁM ĐỐC
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 15
Sáng kiến kinh
nghiệm
Lê Văn Nhiệm Trường THCS Thới
Phong 16