SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY TRONG DẠY HỌC MÔN NGỮ VĂN

Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT

SỬ DỤNG BẢN ĐỒ TƯ DUY
TRONG DẠY HỌC MÔN NGỮ VĂN
1
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
1. Đặc điểm môn Ngữ văn và PPDH
Ngữ văn
Gồm 3 phân môn: Văn học, Tiếng Việt và Làm văn.
Có chung mục đích là giáo dục thẩm mĩ và rèn luyện
cho HS các KN nghe, nói, đọc viết, nhưng có vị trí độc
lập tương đối và PPDH đặc thù.
Văn học
Mục đích: giúp HS biết cách đọc để hiểu cho được giá
trị của mỗi văn bản thể hiện qua cái hay, cái đẹp trong
nội dung và hình thức thể hiện của văn bản đó. Cái
hay, cái đẹp trong nội dung và hình thức thể hiện của
văn bản là cái duy nhất không lặp lại, biểu hiện tối đa
nhất chủ đề tư tưởng của tác phẩm.
2
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
Đặc điểm môn Ngữ văn và PPDH Ngữ văn
Tiếng Việt
- Hình thành ở HS năng lực sử dụng thành thạo tiếng
Việt với bốn kĩ năng cơ bản là: nghe, nói, đọc, viết.
- Giúp cho HS có những hiểu biết về ngôn ngữ Tiếng Việt,
có ý thức sử dụng và giữ gìn sự trong sáng của Tiếng
Việt.
- Dạy Tiếng Việt thông qua:
+ Từ: nghĩa, từ loại, các phép tu từ, cấu tạo, chức năng,…
+ Câu: Các loại câu, dấu câu, các thành phần của câu,

cách sử dụng và liên kết các câu,…
+ Đoạn văn: nhận thức về cách viết một đoạn văn, liên kết
câu và liên kết đoạn văn,…
3
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
Đặc điểm môn Ngữ văn và PPDH Ngữ văn
Làm văn
- HS nhận biết các loại văn bản, đặc điểm, chức năng cách
thức tạo lập văn bản theo từng loại thể.
- Phân môn Làm văn Ở THCS:
+ Văn nghệ thuật (miêu tả, tự sự, biểu cảm)
+ Văn nghị luận (chính trị - xã hội, văn học)

- Phân môn Làm văn chủ yếu mang tính thực hành, HS
phải vận dụng những kiến thức văn học, tiếng Việt và kiến
thức đời sống xã hội để tạo lập các loại văn bản dưới hình
thức nói hoặc viết.
4
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
5
Lớp
Đọc hiểu văn bản Tiếng Việt Làm văn
Lớp 6
Truyện dân gian
Truyện ngắn hiện đại
Kí, Văn bản nhật dụng
Thơ hiện đại
Từ
Câu
Văn tự sự

Văn miêu tả
Lớp 7
Truyện ngắn hiện đại
Ca dao, tục ngữ
Thơ trung đại
Văn nghị luận
Từ
Câu
Văn biểu cảm
Văn nghị luận (chứng
minh)
Lớp 8
Truyện hiện đại;
Thơ cận đại, hiện đại,
Kịch
Từ
Câu
Đoạn
Văn thuyết minh
Văn bản tường trình
Lớp 9
Truyện trung đại; Truyện,
thơ, kịch hiện đại; văn bản
nhật dụng
Từ
Liên kết câu
Phân tích và tổng hợp
Nghị luận văn học
Những kiến thức NV cơ bản ở THCS
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT

Sử DụNG BảN Đồ TƯ DUY
TRONG MÔN NGữ VĂN
Những câu hỏi cần đặt ra là:
- BĐTD có phải là công cụ ghi chép vạn năng với
mọi bài học?
- BĐTD có thể vận dụng trong mọi trường hợp, mọi
công đoạn của quá trình nhận thức?
- Giáo viên có thể soạn bài dưới hình thức BĐTD?
- Học sinh có thể ghi bài theo BĐTD?
- Trong dạy học Ngữ văn, BĐTD dùng vào các
trường hợp nào sẽ phát huy hiệu quả?
6
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
2. ĐịNH HƯớNG Sử DụNG BĐTD
TRONG DạY HọC NGữ VĂN
2.1. Hệ thống hoá kiến thức
- Kiến thức về từ
7
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
2.1. Hệ thống hoá kiến thức
- Kiến thức về câu
8
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
2.1. Hệ thống hoá kiến thức
- Kiến thức chung về môn Ngữ văn
9
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
2.1. Hệ thống hoá kiến thức
Có thể ở nhiều cấp độ khác nhau
10

Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
2.2. Sơ đồ hoá kiến thức (cả bài học)
11
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
12
2.2. Sơ đồ hoá kiến thức (cả bài học)
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
13
2.2. Sơ đồ hoá kiến thức (cả bài học)
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
2.2. Sơ đồ hoá kiến thức (một phần của bài học)
- Nhân vật lão Hạc
14
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
2.2. Sơ đồ hoá kiến thức (một phần của bài học)
- Điều kiện để một văn bản có tính mạch lạc
15
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
MộT VÀI LƯU Ý KHI Sử DụNG BĐTD
TRONG DạY HọC NGữ VĂN
- Không nên quá cực đoan cho rằng BĐTD có thể
giúp người học tất cả. Trên cơ sở những kiến
thức được hệ thống hoá, sơ đồ hoá, người học còn
phải biết thực hành ngôn ngữ bằng việc đọc, nói
và viết.
- Đối với văn bản nghị luận, việc sử dụng BĐTD
hỗ trợ đọc hiểu các văn bản sẽ là thuận lợi.
Nhưng với văn bản nghệ thuật, muốn dùng
BĐTD để biểu hiện một văn bản, người học phải
tìm ra mạch của văn đó (xét đơn thuần về mặt ý).

16
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
MộT VÀI LƯU Ý KHI Sử DụNG BĐTD
TRONG DạY HọC NGữ VĂN
- BĐTD không tái hiện được cảm xúc, không
chuyển tải hết sự tinh tuý trong cách dùng từ,
đặt câu, trong nghệ thuật cấu trúc tác phẩm.
Vì vậy, sử dụng BĐTD trong dạy học là cần
thiết, nhưng phải tránh được sự suy diễn khô
khan đẫn đến xã hội hoá dung tục tác phẩm.
17
Dự án Phát triển Giáo dục Trung học cơ sở II, Bộ GD&ĐT
Trần Nam Quỳnh

ĐT: 0942560645
Địa chỉ phần mềm imindmap5:
/>Địa chỉ phần mềm CDMINDMAP5Pro:

/>