Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
I. MỞ ĐẦU
1. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI:
Phân môn Tập đọc trong trường Tiểu học có một ý nghóa rất to lớn. Nó trở
thành một đòi hỏi cơ bản đầu tiên đối với mỗi người đi học. Đọc giúp trẻ em
chiếm lónh được một ngôn ngữ dùng trong giao tiếp và học tập. Nó là một công
cụ để học tập các môn học khác. Việc dạy Tập đọc sẽ giúp học sinh hiểu biết
hơn, bồi dưỡng ở các em lòng yêu cái thiện, dạy cho các em biết suy nghó một
cách lô gíc cũng như có hình ảnh.
Như vậy, dạy Tập đọc có một ý nghóa to lớn vì nó bao gồm các nhiệm vụ
giáo dưỡng, giáo dục tình cảm chuẩn mực đạo đức và phát triển trí tuệ, tư duy.
Qua nhiều năm dạy lớp 3. Tôi nhận thấy học sinh yếu các môn là do đọc
yếu, đọc sai, phát âm không đúng và đọc không mạch lạc, không hiểu nội
dung câu đọc. Thực tế năm học 2014 - 2015 học sinh lớp 3A của tôi chất lượng
phân môn Tập đọc đầu năm chưa cao vì:
4/ 24 em đọc chậm, còn đánh vần.
6/ 24 em ngắt nghỉ hơi chưa hợp lý
3 / 24 em đọc và phát âm chưa đúng.
6 / 24 em đọc vẹt chưa hiểu nội dung.
Đứng trước thực trạng trên là vấn đề nan giải, tôi nghó: Làm thế nào để
nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc ở lớp tôi ngày càng cao hơn để các em
thuận lợi trong quá trình học tập các môn. Vì vậy, tôi chọn đề tài “Giải pháp
nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A trường Tiểu học Hương Sơn
C – Mỹ Đức – TP. Hà Nội.” năm học 2014 - 2015 để nghiên cứu tiếp.
2. ĐỐI TƯNG NGHIÊN CỨU:
- Ý thức, thái độ học tập của học sinh lớp 3A đối với phân môn Tập đọc.
- Nhận thức của giáo viên lớp 3 về tầm quan trọng của phân môn Tập
đọc.
- Sự giúp đỡ của Ban giám hiệu và Tổ chuyên môn.
- Sự quan tâm của phụ huynh đối với phân môn Tập đọc.
- Giải pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A trường Tiểu
học Hương Sơn C – Mỹ Đức – TP. Hà Nội.
3. PHẠM VI NGHIÊN CỨU ĐỀ TÀI:
a/ Về không gian:
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A trường Tiểu
học Hương Sơn C.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 1
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
b/ Về thời gian:
Đề tài này được áp dụng trong suốt quá trình cả năm học 2014 - 2015
qua từng giai đoạn cụ thể:
- Giai đoạn I: Từ đầu năm - Giữa học kì I : Chọn đăng ký đề tài, sưu tầm
tài liệu, điều tra thực tế lớp 3A,tổ khối lớp 3.
- Giai đoạn II: Giữa học kì I - Cuối học kì I: Lập đề cương, đưa ra giải
pháp vận dụng vào thực tế, chỉnh sửa bản nháp.
- Giai đoạn III: Cuối học kì I - Giữa học kì II: Thống kê, so sánh, đối
chiếu kết quả, hoàn chỉnh đề tài.
- Giai đoạn IV: Giữa học kì II - Cuối học kì II: Tiếp tục vận dụng đề tài.
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU:
a/ Phương pháp đọc tài liệu.
- Đọc sách giáo khoa, sách giáo viên, Sách thiết kế Tiếng Việt 3.
- Các tài liệu hướng dẫn triển khai thay sách.
- Tài liệu tham khảo nắm được nội dung, chương trình sách giáo khoa.
- Tài liệu bồi dưỡng thường xuyên cho giáo viên Tiểu học chu kỳ III,
tập II.
- Phương pháp dạy môn Tiếng Việt ở trường Tiểu học nói chung, lớp 3
nói riêng.
b/ Phương pháp điều tra:
- Dự giờ:
+ Dự giờ minh hoạ chuyên đề.
+ Dự giờ đồng nghiệp 4 tiết / tháng
- Đàm thoại:
+ Ban giám hiệu 1 tháng / lần
+ Tổ khối 1 tháng / 2lần
+ Cha mẹ học sinh: Mỗi giai đoạn 1 lần
- So sánh, đối chiếu kết quả: Gíao viên điều tra kết quả đầu năm, phân
loại học sinh để có biện pháp dạy phù hợp với từng đối tượng.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 2
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
B. NỘI DUNG:
1. CƠ SỞ LÍ LUẬN:
- Dạy tốt phân môn Tập đọc là tạo cho học sinh có một nền tảng vững
chắc để học tốt môn Tiếng Việt và tất cả các phân môn khác. Có đọc đúng,
đọc trôi chảy mới cảm thụ được bài văn và đọc đúng sẽ hiểu tất cả các văn
bản khác. Những năng lực này không phải tự nhiên mà có. Nhà trường phải
từng bước hình thành và trường Tiểu học nhận nhiệm vụ đặt viên gạch đầu
tiên.
- Tập đọc là một phân môn thực hành, nhiệm vụ quan trọng nhất là hình
thành năng lực đọc cho học sinh từ 4 yêu cầu về chất lượng “đọc”: Đọc đúng,
đọc nhanh, đọc có ý thức và đọc diễn cảm.
- Đọc đúng, đọc nhanh là đọc lưu loát trôi chảy.
- Đọc có ý thức là đọc thông, hiểu được nội dung.
- Đọc diễn cảm là ngắt, nghỉ hợp lí, giọng đọc phù hợp với từng nội
dung, câu đọc, bài đọc, thể hiện nội tâm trong từng lời nói nhân vật hay nội
tâm toàn bộ bài đọc. Các kỹ năng đọc tác động tích cực qua lại lẫn nhau. Vì
vậy trong dạy học không thể xem nhẹ yếu tố nào.
- Phân môn Tập đọc còn hình thành ở các em phương pháp và thói quen
làm việc với văn bản, giúp các em thấy được lợi ích của việc đọc trong học tập
và cuộc sống.
- Ngoài ra, phân môn Tập đọc còn có nhiệm vụ:
+ Làm giàu kiến thức về ngôn ngữ, đời sống và kiến thức văn học
cho học sinh.
+ Phát triển ngôn ngữ và tư duy cho học sinh.
+ Giáo dục tư tưởng, đạo đức, thò hiếu thẩm mó cho học sinh.
2. CƠ SỞ THỰC TIỄN:
- Tất cả học sinh lớp 3A rất cần sự nhiệt tình của giáo viên. Vì thế, bằng
mọi hình thức giáo viên phải giúp học sinh học tốt phân môn Tập đọc.
- Học tốt phân môn Tập đọc các em sẽ thuận lợi trong các môn học
khác.
- Năm học 2014 - 2015 tôi được giao nhiệm vụ dạy lớp 3A với tổng số
học sinh là 24 học sinh / 12 nữ.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 3
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
* Qua kì thi khảo sát đầu năm chất lượng phân môn Tập đọc như sau:
Lớp TSHS
Giỏi Khá Trung bình Yếu
SL % SL % SL % SL %
3A 24 0 4 17 3
Đây là lớp 2 buổi / ngày mà tỉ lệ học sinh đọc yếu còn nhiều. Nếu thực
trạng này kéo dài thì chất lượng phân môn Tập đọc không cao; học sinh sẽ gặp
khó khăn trong việc học môn Tiếng Việt và ảnh hưởng không nhỏ tới các môn
học khác. Tập đọc nó tích hợp tất cả các môn học. Với kết quả học sinh đọc
yếu nhiều tôi rất băn khoăn, trăn trở và đã tìm ra những nguyên nhân của thực
trạng đó:
a/ Đối với giáo viên:
- Phần chuẩn bò còn phụ thuộc vào sách giáo viên, sách thiết kế nên bài
dạy mang tính áp đặt, đơn điệu chưa phù hợp với từng đối tượng học sinh.
- Giáo viên đọc bài chưa diễn cảm, chưa thu hút sự chú ý của học sinh.
- Giáo viên chưa chú ý nhiều đến học sinh yếu vì sợ mất thời gian.
- Việc chọn từ và giải nghóa từ giáo viên còn rập khuôn (bám sát từ ở
phần chú giải trong sách giáo khoa).
- Chưa phân biệt lựa chọn từ mới để cung cấp cho nội dung bài.
- Giáo viên chưa linh động, sáng tạo nhiều trong phương pháp giảng
dạy, chưa khai thác hết ý đồ của sách giáo khoa.
b/ Đối với học sinh:
- Học sinh ít đọc sách, không chòu đọc sách ở nhà. Nếu có đọc thì học
sinh cũng chưa biết cách đọc, chỉ đọc một cách qua loa, đại khái, đọc cho có
đọc, lười tìm hiểu.
- Chưa có sự chuẩn bò bài chu đáo trước khi đến lớp.
- Học sinh đọc rất chậm, còn đánh vần, chưa ý thức được thói quen tập
trung chú ý khi đọc thầm.
- Học sinh phát âm chưa chuẩn, chưa biết cách ngắt nghỉ hơi khi đọc,
quen đọc theo tiếng đòa phương:
+ Học sinh đọc chưa đúng phụ âm đầu: ch/tr; d/r/gi; l/n; v/d:
Ví dụ: “che chẻ” (tre trẻ) ; “cây che” ( cây tre)
“dây phút” (giây phút) ; “dực dơ”õ ( rực rỡ)
“chảo gián” (chảo rán) ; “lằm im” ( nằm im)
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 4
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
“dui dẻ”û (vui vẻ)
+ Học sinh đọc chưa đúng vần:
Ví dụ : “khuỷ tay” (khuỷu tay)
“ngã kh” (ngã khu)
“thằng lằn” (thằn lằn)
“xe být” (xe buýt)
+ Học sinh đọc chưa đúng các âm chính:
Ví dụ: “ưu tin” (ưu tiên)
“mua riệu” (mua rượu)
+ Học sinh đọc chưa đúng thanh hỏi, thanh ngã:
Ví dụ: “trôi nỗi” (trôi nổi)
“kiên nhẩn” (kiên nhẫn)….
* Sau đây là bảng thống kê phân loại đối tượng học sinh học chưa tốt
phân môn Tập đọc:
Tổng số học sinh
học chưa tốt
phân môn Tập đọc
Đọc chậm
Phát âm
chưa đúng
Ngắt nghỉ
hơi chưa
hợp lý
Đọc vẹt
chưa hiểu
nội dung
19 / 24 4 4 6 6
3. NỘI DUNG VẤN ĐỀ:
- Khi dạy phân môn Tập đọc người giáo viên cần chú ý coi trọng quan
điểm dạy học “Phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh”.
- Để có một tiết dạy Tập đọc tốt, đạt hiệu quả cao, giáo viên cần coi trọng
quan điểm dạy học: “Lấy học sinh làm trung tâm”.
- Giáo viên cần xây dựng nề nếp học tập cho học sinh ngay từ đầu năm
học, học sinh có ý thức học tập. Giáo dục cho học sinh thấy được tầm quan
trọng trong việc học phân môn Tập đọc.
- Giáo viên cần chú ý đến công tác chuẩn bò.
- Dạy Tập đọc nhất thiết giáo viên phải đọc bài Tập đọc nhiều lần từ việc
đọc hiểu đến đọc diễn cảm và cảm thụ bài đọc, dựa vào chuẩn kiến thức, đối
tượng học sinh của lớp để xây dựng mục tiêu bài dạy và đề ra phương án tiến
hành.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 5
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
- Tham khảo thêm tài liệu có liên quan đến bài dạy (sách giáo viên, sách
thiết kế, các tư liệu khác…) nhưng không được rập khuôn mà phải dựa vào tình
hình thực tế của lớp.
- Chọn phương án dạy, dự kiến các tình huống có thể xảy ra trên lớp: từ
khó học sinh đọc dễ sai, từ mới học sinh khó hiểu, cách ngắt nghỉ hơi của một
số câu thơ, đoạn văn, bài văn hay những văn bản; thông tin, báo chí, hành
chính…
- Ngoài việc rèn đọc đúng, chính xác, giáo viên cần hướng dẫn học sinh
ngắt nghỉ hợp lý và thể hiện giọng đọc đúng nội dung với một số câu tiêu biểu.
Ví dụ: Bài: “Cậu bé thông minh”; Sách giáo khoa Tiếng Việt 3 Tập
I Trang 4. Sau đây là cách đọc một số câu:
- Ngày xưa,/ có một ông vua muốn tìm người tài ra giúp nước.// Vua hạ
lệnh cho mỗi làng trong vùng nọ/ nộp một con gà trống biết đẻ trứng, / nếu
không có thì cả làng phải chòu tội. // ( giọng đọc chậm rãi).
- Cậu bé kia, / sao dám đến đây làm ầm ó ?// (đọc với giọng oai nghiêm)
- Thằng bé này láo, / dám đùa với trẫm! // Bố ngươi là đàn ông thì đẻ
sao được? // (Giọng bực tức, lên giọng ở cuối câu).
- Muôn tâu, / vậy sao Đức vua lại hạ lệnh cho làng con / phải nộp gà
trống biết đẻ trứng ạ? // ( Đọc với giọng lễ phép, bình tónh, tự tin).
- Giáo viên đọc mẫu để học sinh luyện đọc theo mẫu.
+ Đối với học sinh yếu, giáo viên xếp học sinh ngồi đầu bàn để
tiện việc rèn đọc cho học sinh. Đặc biệt, chú ý rèn đọc trong mọi tiết dạy,
luyện đọc cá nhân nhiều lần để học sinh đọc đúng và nhớ lâu.
- Trong từng bài dạy, giáo viên cần chọn lọc ra từ mới trọng tâm để
giảng từ theo phương pháp gợi mở nhằm cung cấp vốn từ cho học sinh.
- Giáo viên nghe, sửa, hướng dẫn đọc mẫu cho học sinh là cơ bản.
- Giáo viên phải có kế hoạch để rèn đọc cho từng học sinh lớp mình, dạy
sao cho học sinh thấy được luyện đọc là quyền lợi, đồng thời là nghóa vụ trong
tiết học Tập đọc.
- Giáo viên kết hợp chặt chẽ giữa tìm hiểu bài với luyện đọc.
- Giáo viên rèn đọc diễn cảm ngay từ đầu và cuối tiết học, dành thời
gian để một vài học sinh đọc diễn cảm toàn bài.
- Rèn tốt nề nếp luyện đọc tiếp sức câu, luyện đọc tiếp sức đoạn, luyện
đọc nhóm, tạo mọi điều kiện để học sinh tham gia vào tiết học bằng nhiều
hình thức thảo luận cặp, nhóm, hoạt động cả lớp.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 6
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
- Để giờ dạy Tập đọc nhẹ nhàng, đem lại hiệu quả thiết thực đối với học
sinh thuộc đối tượng cá biệt, giáo viên cần lưu ý một số điểm về phương pháp
dạy Tập đọc như sau:
+ Giáo viên cần chú trọng hình thức đọc cá nhân để rèn luyện, uốn
nắn cho từng học sinh, kết hợp hình thức đọc theo nhóm để nhiều học sinh
tham gia và tham gia đọc nhiều lần trong một tiết học, xen kẽ hợp lý đọc đồng
thanh để tạo không khí lôi cuốn học sinh yếu, học sinh còn rụt rè vào hoạt
động học.
+ Đảm bảo toàn bộ cho học sinh đều đựơc tham gia luyện đọc càng
đựơc nhiều lần càng tốt.
+ Đối với phần tìm hiểu bài, cần chú ý giải nghóa từ khó, tận dụng tối
đa tranh minh họa và đồ dùng dạy học trong việc giải nghóa từ hoặc giải nghóa
từ trong câu cụ thể để các em dễ cảm nhận tránh giải nghóa từ dài dòng, vì vốn
từ tiếng Việt của học sinh còn hạn chế.
- Một số câu hỏi khó trong phần hướng dẫn tìm hiểu bài, giáo viên có
thể chủ động gợi ý hoặc giải thích không yêu cầu học sinh tự tìm hiểu và trả
lời, dành thời gian nhiều hơn cho phần luyện đọc rõ ràng, rành mạch.
- Giáo viên nên cho học sinh nhận xét ý kiến của bạn đựơc rèn đọc
đúng và diễn cảm trong tiết học, giáo viên giữ vai trò tổ chức hướng dẫn học
sinh tìm hiểu bài và luyện đọc bằng nghe và sửa cách đọc của từng học sinh
nhưng không áp đặt và gò ép. Nên tổ chức trò chơi thi đua trong tiết học.
- Muốn cho học sinh có tính siêng năng, chăm học, thích tìm tòi, giáo
viên cần giới thiệu sách hay có liên quan đến bài học để học sinh tìm đọc.
Hình thức đọc cũng rèn kó năng đọc của các em.
- Giáo viên cần rèn đọc thông qua các môn học khác, chẳng hạn như
đọc câu hỏi, đọc yêu cầu bài, đọc đề bài.
- Phân loại học sinh theo từng đối tượng (dạy theo từng đối tượng).
* CÁC GIẢI PHÁP CỤ THỂ:
1. Đối với học sinh:
a/ Học sinh đọc chậm, phát âm chưa đúng:
- Giáo viên hướng dẫn rèn luyện đọc nhiều lần để các em quen với mặt
chữ.
- Giáo viên cần hướng dẫn các em đọc theo hình thức cá nhân; luyện
đọc tiếng khó, từ khó nhiều lần để học sinh đọc đúng.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 7
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
- Giáo viên xếp học sinh ngồi đầu bàn để tiện việc rèn đọc cho học
sinh.
- Ngoài việc đọc đúng giáo viên cần xây dựng nề nếp học, thói quen
đọc tiếp sức câu, đoạn.
- Giáo viên tổ chức cho học sinh khá giỏi kèm thêm học sinh đọc chậm,
phát âm chưa đúng trong giờ Tập đọc (đọc sách ở Thư viện).
- Giáo viên vận dụng phương pháp luyện đọc theo mẫu, yêu cầu học
sinh nghe và nhìn; giáo viên đọc mẫu thật chuẩn, học sinh chú ý nghe và nhìn
miệng giáo viên để đọc theo. Biện pháp này giáo viên cần giảng, phân tích
một cách đơn giản khi học sinh phát âm để phát âm đúng: s/x; r/d/gi; ch/tr; l/n…
để học sinh nhận diện nhằm khắc sâu trí nhớ cách đọc đúng cho học sinh.
Ví dụ:
“ con sâu”
“ xâu kim”
+ Rèn cho học sinh phát âm theo đúng chữ viết.
Ví dụ: phát âm “ưu tiên”chứ không phải “ưu tin”
+ Hướng dẫn cho học sinh phát âm đúng thanh hỏi, thanh ngã
Ví dụ: “nỗi buồn” chứ không phải “nổi buồn”
“một nửa” chứ không phải “một nữa”
b/ Học sinh ngắt nghỉ hơi chưa hợp lí:
- Giáo viên hướng dẫn cho học sinh đọc ngắt, nghỉ theo dấu câu. Nếu là
dấu phẩy thì chỉ ngắt hơi, nếu là dấu chấm thì phải nghỉ hơi. Giọng đọc rõ
ràng, phát âm chuẩn.
Ví du 1ï: Trong bài thơ “Bận” Sách giáo khoa Tiếng Việt - Tập I
trang 59.
Ngoài việc đọc đúng, chính xác, giáo viên cần chú ý hướng dẫn học
sinh cách nhấn giọng và ngắt nhòp giữa các dòng thơ đúng chỗ và thể hiện
giọng đọc đúng với nội dung.
Trời thu / bận xanh / Còn con / bận bú /
Sông Hồng / bận chảy / Bận ngủ / bận chơi /
Cái xe / bận chạy / Bận / tập khóc cười /
Lòch bận tính ngày .// Bận / nhìn ánh sáng. //
Với bài này đọc với giọng vui, khẩn trương, thể hiện sự bận rộn của
mọi vật, mọi người.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 8
s
âu
x
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
- Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc diễn cảm đoạn văn với giọng hồi
hộp, nhẹ nhàng, đầy cảm xúc; nhấn giọng những từ gợi tả, gợi cảm. Hướng dẫn
học sinh cách ngắt câu dài.
Ví dụ 2: Bài : “Nhớ lại buổi đầu đi học” Sách giáo khoa Tiếng Việt -
Tập I trang 51.
Đoạn 1:
Hằng năm, / cứ vào cuối thu, / lá ngoài đường rụng nhiều, / lòng tôi lại
nao nức/ những kỉ niệm mơn man của buổi tựu trường.// Tôi quên thế nào được
những cảm giác trong sáng ấy / nảy nở trong lòng tôi / như mấy cánh hoa tươi /
mỉm cười giữa bầu trời quang đãng. //
- Giáo viên sử dụng phương pháp luyện đọc theo mẫu. Giáo viên đọc
mẫu, học sinh theo dõi đọc lại.
c/ Đối với học sinh đọc vẹt, chưa hiểu nội dung:
- Giáo viên cần rèn cho học sinh kó năng đọc thầm. Đây là hình thức đọc
hiểu mà đòi hỏi học sinh phải có tính tự giác. Do đó, trước khi cho học sinh đọc
thầm, giáo viên cần giao nhiệm vụ cụ thể cho học sinh nhằm đònh hướng rõ
việc đọc - hiểu (đoạn văn hay khổ thơ nào, đọc để biết, hiểu, nhớ hay suy nghó
và trao đổi về điều gì,…)
- Giáo viên kết hợp quan sát, theo dõi từng học sinh để biết học sinh đọc
đến đâu. Có như vậy mới nâng cao được chất lượng đọc thầm nhằm giúp các
em hiểu được nội dung bài đọc. Học sinh được rèn kó năng đọc thầm, đọc lướt
thường chủ yếu ở phần tìm hiểu bài ở phân môn Tập đọc.
- Giáo viên nên chọn từ trọng tâm và giải thích ngắn gọn, dứt khoát, dễ
hiểu.
- Giáo viên yêu cầu học sinh chuẩn bò bài trước ở nhà, tìm hiểu nội dung
bài theo từng câu hỏi ở sách giáo khoa.
- Ngoài ra, giáo viên cần xây dựng cho học sinh thói quen tìm đọc sách ở
Thư viện và ghi chép những thông tin cần thiết khi đọc nhằm hỗ trợ cho các
môn học khác. Từ đó rèn được kó năng đọc - hiểu cho học sinh.
d/ Đối với học sinh trung bình:
- Bên cạnh rèn học sinh yếu, giáo viên không thể quên các em đã đọc
được mà cần nâng từ mức độ trung bình lên khá.
- Ngoài việc đọc đúng, giáo viên cần xây dựng cho học sinh có thói quen
đọc tiếp sức đoạn và tự giác học tập, phát huy tính tích cực học tập. Tạo mọi
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 9
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
điều kiện để học sinh được tham gia vào tiết học (trả lời câu hỏi, phát biểu về
nghóa của từ, mở rộng từ, tìm từ cùng nghóa, trái nghóa, đặt câu…). Đề xuất cách
đọc diễn cảm sau khi hiểu từ hiểu nghóa; biết lắng nghe và nhận xét ý kiến của
bạn, được rèn đọc đúng và diễn cảm, tham gia các trò chơi luyện đọc, đọc theo
cách phân vai.
Ví dụ: Bài : “Người liên lạc nhỏ” ở đoạn 3. Sách giáo khoa Tiếng
Việt 3 - Tập I trang 112.
- Giáo viên đọc diễn cảm:
+ Thể hiện giọng đọc qua từng đoạn:
Đoạn 1: Đọc với giọng kể chậm rãi, nhấn giọng các từ ngữ tả dáng đi
nhanh nhẹn của Kim Đồng, phong thái ung dung của ông ké (hiền hậu, nhanh
nhẹn ,lững thững,…)
Đoạn 2: (Hai bác cháu gặp đòch) giọng hồi hộp.
Đoạn 3: giọng bọn lính hống hách, giọng Kim Đồng tự nhiên, bình
tónh.
Đoạn 4: giọng vui phấn khởi, nhấn giọng các từ ngữ thể hiện sự ngu
ngốc của bọn lính (tráo trưng, thông manh)
Hướng dẫn học sinh đọc phân biệt lời người dẫn chuyện, bọn giặc, Kim
Đồng, ông ké, nhằm luyện đọc diễn cảm cho học sinh, giáo viên cần hướng
dẫn học sinh đọc đúng, thể hiện đúng lời các nhân vật.
. Lời ông ké thân mật, vui vẻ: Nào bác cháu ta lên đường!
. Lời Kim Đồng trong đoạn đóng kòch để lừa lũ giặc: bình tónh, thản
nhiên, không hề tỏ ra bối rối, sợ sệt khi trả lời bọn lính (Đón thầy mo về cúng
cho mẹ ốm); Tự nhiên, thân tình khi gặp ông ké( Già ơi! Ta đi thôi! Về nhà
cháu còn xa đấy!)
Đọc câu văn: Mắt giặc tráo trưng mà hóa thong manh (giọng giễu cợt
bọn giặc; đọc câu miêu tả “Những tảng đá ven đường sáng hẳn lên như vui
trong nắng sớm”, với giọng vui.
- Trong tiết học, giáo viên giữ vai trò tổ chức hướng dẫn học sinh luyện
đọc và tìm hiểu bài; giáo viên nghe và sửa chữa cách đọc của từng học sinh
nhưng không áp đặt và gò ép.
e/ Đối với học sinh khá giỏi:
Giáo viên cần cho học sinh khá giỏi đọc mẫu để phát huy năng lực đọc
cho các em.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 10
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
Giáo viên cần khuyến khích cách đọc sáng tạo của học sinh, tránh áp
đặt một cách đọc theo khuôn mẫu.
Sau khi tìm hiểu nội dung bài, giáo viên cần mở rộng nội dung bài; đặt
câu hỏi mở rộng phù hợp với nội dung bài để học sinh suy nghó, phán đoán, tạo
cho học sinh có cơ hội phát huy năng lưcï tìm tòi, sáng tạo trong học tập.
2. Đối với giáo viên:
- Giáo viên cần xây dựng nề nếp học tập cho học sinh ngay từ đầu
năm học. Học sinh có ý thức học tập. Giáo dục cho học sinh thấy được tầm
quan trọng trong việc học phân môn Tập đọc.
- Đến nhà những học sinh yếu gặp trực tiếp với phụ huynh để trao đổi
kết quả học tập.
- Giáo viên cần phải đọc bài Tập đọc nhiều lần, từ việc đọc hiểu đến
đọc diễn cảm và cảm thụ bài đọc.
- Tham khảo thêm tài liệu có liên quan đến bài dạy.
- Khi giải nghóa từ khó, giáo viên cần tận dụng tối đa đồ dùng dạy học
để các em hiểu một cách dễ dàng.
- Giáo viên cần chú trọng hình thức đọc cá nhân để rèn luyện, uốn nắn
cho từng học sinh, kết hợp hình thức đọc theo nhóm để nhiều học sinh tham gia
và tham gia đọc nhiều lần trong một tiết học, xen kẽ hợp lý đọc đồng thanh để
tạo không khí lôi cuốn học sinh yếu, học sinh còn rụt rè vào hoạt động học.
- Một số câu hỏi khó trong phần hướng dẫn tìm hiểu bài, giáo viên có
thể chủ động gợi ý hoặc giải thích không yêu cầu học sinh tự tìm hiểu và trả
lời, dành thời gian nhiều hơn cho cho học sinh yếu đọc.
- Giáo viên cần chuẩn bò bài thật kỹ trứớc khi đến lớp như: câu hỏi phụ,
từ mới cần giải nghóa, dự đoán tình huống xảy ra… Xác đònh đúng mục tiêu yêu
cầu trọng tâm của từng bài dạy.
3. Đối với phụ huynh:
- Tổ chức họp đònh kỳ với phụ huynh qua các giai đoạn: Đầu năm, giữa
học kỳ I, cuối học kỳ I, giữa học kỳ II, cuối học kỳ II (5 lần/1 năm) để phụ
huynh nắm được tình hình học tập của con em mình. Từ đó, phụ huynh có biện
pháp rèn các em học ở nhà.
- Phụ huynh phải sắp xếp thời gian hợp lý để các em có thời gian rảnh
tìm đọc sách, truyện, chuẩn bò trước bài khi đến lớp.
- Thường xuyên quan tâm đến việc học tập của con em mình, tạo không
khí học tập thoải mái cho các em.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 11
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
- Nếu có gì chưa rõ về việc học của con em mình thì cần gặp trực tiếp
giáo viên để trao đổi.
Tóm lại: Giáo viên cần nắm vững chuẩn kiến thức cần đạt của phân môn
Tập đọc đối với học sinh lớp 3, nắm được từng đối tượng học sinh để sử dụng
phương pháp dạy sao cho phù hợp, đạt hiệu quả nhằm nâng cao được chất
lượng học tập của học sinh.
* Quy trình giảng dạy:
1. Ổn đònh .
2. Kiểm tra bài cũ:
- Giáo viên nêu câu hỏi kết hợp gọi học sinh đọc bài Tập đọc (đọc thuộc
lòng bài thơ, đoạn văn hoặc kể lại nội dung câu chuyện) đã học ở tiết trước.
Học sinh đọc bài và trả lời câu hỏi. Lớp theo dõi nhận xét,bổ sung.
- Giáo viên nhận xét từng học sinh, ghi điểm, tuyên dương.
* Giáo viên nhận xét chung.
3. Bài mới:
a/ Giới thiệu bài:
Tuỳ theo nội dung bài giáo viên vào bài trực tiếp hoặc gián tiếp kết hợp
tranh minh họa.
b/ Luyện đọc.
- Giáo viên đọc toàn bài nhằm giới thiệu, gây cảm xúc, tạo hứng thú cho
học sinh. Giáo viên có thể đọc một hoặc hai lần theo mục đích đề ra.
- Giáo viên nên hướng dẫn học sinh luyện đọc :
+ Đọc câu, đoạn nhằm hướng dẫn gợi ý hoặc “tạo tình huống” để học
sinh nhận xét, giải thích tự tìm ra cách đọc.
+ Học sinh đọc nối tiếp nhau đọc từng câu( 1 hoặc 2 lượt)
-Giáo viên hướng dẫn học sinh luyện đọc đoạn kết hợp giải nghĩa từ khó.
- Bên cạnh hiểu từ ngữ bằng cách đọc phần chú giải sách giáo khoa, Giáo
viên cũng có thể dựa vào vốn từ học sinh đã có để giải nghóa bằng đồ dùng
dạy học (hiện vật, tranh vẽ, mô hình…). Hoặc cho học sinh làm bài tập nhỏ để
nắm nghóa của từ ngữ.
- Đọc từ, cụm từ nhằm sửa phát âm sai và rèn cách đọc đúng cho học sinh
+ Giáo viên sửa lỗi phát âm cho học sinh.
- Một vài học sinh nối tiếp về cách đọc từng đoạn trong bài, giáo viên
giúp học sinh đọc đúng.
- Đọc theo nhóm nhằm sửa sai khi bạn đọc sai.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 12
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
+ Luyện đọc theo nhóm nhỏ.
- Gồm các hình thức: Từng học sinh đọc, một nhóm (bàn, tổ) đọc đồng
thanh, cá nhân, lớp đọc đồng thanh, một nhóm học sinh đọc theo vai.
- Trong việc luyện đọc của học sinh, giáo viên cần biết nghe học sinh
đọc để có cách rèn luyện thích hợp với từng em và khuyến khích từng học sinh
trong lớp trao đổi nhận xét về chỗ được và chỗ chưa được của bạn nhằm giúp
học sinh học tốt hơn.
+ Thi đọc giữa các nhóm, học sinh, giáo viên nhận xét tuyên dương.
+ Cả lớp đọc đồng thanh một đoạn hoặc cả bài (tuỳ bài).
c/ Hướng dẫn tìm hiểu bài:
- Phạm vi nội dung cần tìm hiểu:
+ Nhân vật (số lượng, tên, đặc điểm) tình tiết của câu chuyện.
+ Ý nghóa của câu chuyện, của bài văn, bài thơ.
- Luyện đọc thầm:
. Dựa vào sách giáo khoa, giáo viên giao nhiệm vụ cụ thể cho học
sinh nhằm đònh hướng việc đọc - hiểu.
. Có đọan văn (thơ) cần cho học sinh đọc thầm đoạn, với tốc độ
nhanh dần và từng bước thực hiện các yêu cầu từ dễ đến khó, nhằm rèn luyện
kó năng đọc - hiểu, khắc phục tình trạng học sinh đọc thầm một cách hình thức.
Cách tìm hiểu nội dung bài.
- Phương hướng và trình tự tìm hiểu nội dung bài đọc thể hiện ở những
câu hỏi và bài tập đặt sau mỗi bài.
- Giáo viên hướng dẫn học sinh đọc thầm và tìm hiểu bài dựa theo câu
hỏi, bài tập trong sách giáo khoa; rút ra nội dung bài học.
d/ Luyện đọc lại - Học thuộc lòng:
- Giáo viên đọc diễn cảm về giọng điệu chung của đoạn hoặc bài, những
câu cần chú ý.
- Giáo viên cần cho học sinh đọc kó hơn. Có thể ghi bảng một số tiếng
đầu của câu văn (thơ) làm “điểm tựa” cho học sinh dễ nhớ và đọc thuộc, sau
đó xoá “dần hết” để học sinh tự nhớ và đọc thuộc toàn bộ hoặc tổ chức cuộc
thi hay trò chơi một cách nhẹ nhàng gây hứng thú cho học sinh.
- Từng học sinh hoặc nhóm học sinh đọc, giáo viên uốn nắn cách đọc của
học sinh.
- Học sinh luyện đọc theo hình thức phân vai theo đoạn, bài .
- Tổ chức cho học sinh thi đọc đoạn, toàn bài theo, tổ, cá nhân.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 13
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
4/ Củng cố:
- Về nội dung bài Tập đọc kết hợp liên hệ.
5/ Nhận xét - Dặn dò:
- Cách đọc và cách học ở nhà. Chuẩn bò kỹ bài sau.
- Nhận xét tiết học.
Lưu ý: Đối với bài 2 tiết (Tập đọc-Kể chuyện):
Có thể được phân bố thời gian theo cách sau:
1,5 tiết dành cho dạy Tập đọc.
0,5 tiết dành cho dạy Kể chuyện
* Kết quả phân môn Tập đọc qua từng giai đoạn cụ thể như sau:
Xếp loại
Đầu năm Cuốiù HKI Cuối HKII
SL % SL % SL %
Giỏi 0 5 9
Khá 6 9 9
TB 15 8 4
Yếu 3 2 2
Với kết quả trên tôi nhận thấy: phân môn Tập đọc ở lớp 3A có tiến bộ rõ
rệt, chất lượng môn Tiếng Việt cũng đã nâng cao nên tôi mạnh dạn thực hiện
theo đề tài này để cuối cùng học sinh yếu lớp tôi không còn, số học sinh giỏi
tăng lên nhiều.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 14
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
C. KẾT LUẬN:
1. BÀI HỌC KINH NGHIỆM:
- Dạy Tập đọc giáo viên cần chú ý đến đọc diễn cảm khi cần thiết, cần
có nhiều thời gian để rèn học sinh đọc đúng, nhanh.
- Phải biết kết hợp nhiều phương pháp, biện pháp áp dụng việc dạy đọc,
rèn luyện đọc trong nhiều môn học.
- Để đạt được kết quả trên bản thân giáo viên có nhiều nỗ lực trong
giảng dạy, phải tìm tòi những phương pháp để học sinh tiếp thu nhanh đọc trôi
chảy hơn.
- Đặc biệt giáo viên phải kiên trì uốn nắn cho các em kòp thời, phân bố
thời gian hợp lí, rèn luyện học sinh, theo dõi, kiểm tra thường xuyên việc đọc
và kó năng đọc cho học sinh.
- Luôn tôn trọng ý kiến phát biểu của học sinh; tế nhò, khéo léo đối với
những lời phát biểu sai của học sinh; động viên những học sinh còn nhút nhát
mạnh dạn phát biểu ý kiến.
- Luôn khen thưởng, động viên kòp thời, tạo sự phấn khởi về mặt tâm lí
giúp các em học tốt hơn.
- Luôn tạo cho học sinh làm quen với nhiều hình thức học tập. Tạo điều
kiện cho vấn đề học cá nhân là chủ yếu, học tổ có gắn liền thi đua.
- Chăm sóc từng học sinh, học sinh giỏi được làm bài tập khó hơn,học
sinh yếu luôn được giáo viên theo dõi, giúp đỡ các em tránh tự ti trong học tập,
luôn tự tin, tự giác tham gia giải quyết vấn đề trong học tập.
2. HƯỚNG NGHIÊN CỨU TIẾP:
Với giải pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc ở lớp 3A đã giúp
học sinh lớp tôi học tốt tất cả các môn nhất là môn Tiếng Việt. Năm học 2014
- 2015 tôi sẽ tiếp tục nghiên cứu đề tài này và áp dụng vào khối lớp Ba để chất
lượng học sinh ngày càng nâng cao.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 15
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. “Phương pháp dạy học môn Tiếng Việt ở tiểu học” của Phó tiến só
Lê Phương Nga – Đỗ Xuân Hảo- Lê Hữu Tónh .
2. Tài liệu “ Bồi dưỡng thường xuyên” cho giáo viên chu kì III - Tập II
của Bộ Giáo Dục & ĐT- Vụ Giáo Dục tiểu học.
3. “Dạy và học môn Tiếng Việt ở tiểu học” theo chương trình mới của
Tiến só Nguyễn Trí .
4. Tài liệu “ Bồi dưỡng giáo viên” SGK lớp 3 theo chương trình tiểu
học mới của Đặng Huỳnh Mai.
5. Sách giáo khoa, Sách giáo viên Tiếng Việt lớp 3 của Bộ Giáo dục
và Đào tạo.
6. Tài liệu “Để có một giờ dạy nhẹ nhàng hơn, tự nhiên hơn, chất
lượng hơn và hiệu quả hơn” của Nguyễn Hữu Du - Sở Giáo dục và Đào tạo
Vũng Tàu.
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 16
Trường: Tiểu học Hương Sơn C Người thực hiện: Nguyễn Thò Mai
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU …………………………………………………………………………….Trang 1
Lí do chọn đề tài ……………………………………………………………… Trang 1
Đối tượng nghiên cứu……………………………………………………… Trang 1
Phạm vi nghiên cứu đề tài ………………………………………………Trang 2
Phương pháp nghiên cứu………………………………………………… Trang 2
NỘI DUNG………………………………………………………………………… Trang 3
Cơ sở lí luận…………………………………………………………………………….Trang 3
Cơ sở thực tiễn……………………………………………………………………… Trang 3
Nội dung vấn đề ………………………………………………………………… Trang 6
III.KẾT LUẬN ……………………………………………………………………………Trang 15
Bài học kinh nghiệm…………………………………………………………….Trang 15
Hướng nghiên cứu tiếp ……………………………………………………….Trang 15
Biện pháp nâng cao chất lượng phân môn Tập đọc lớp 3A Trang 17