Giới và công tác nghiên cứu khoa học tại ĐHQGHN

GIOÌ
VA GÒNG TÀG NGHIÉN
GQU
KHGA HOC
TAI
DAI HOG QUÓG
GIÀ
HA
NOI
TS.
NGUYEN THI KIM
HOA
KhoaXàhóihpcDgihpcKHXH&NV
THS.
DÀNG THI ÀNH NGUYÉT
Bó món KH Quàn
ly,
Dai hoc KHXH&NV
Dat và'n de
Xàc dinh nghién cùu khoa hgc (NCKH)
va
giàng day là hai nhiém
vu chinh cùa càc truòng dai hgc, còng tàc NCKH trong càc truòng dai
hgc nói chung
va
Dai hgc Quóc
già Ha Nói
(DHQGHN) nói riéng dà
duge
dàu
tu,

khai thàc de phuc vu cho phàt trién kinh tè - xà bòi
va
nàng
cao chat
lugng
giàng day. Tuy nhién, hién nay nù càn bò giàng day
(CBGD)
chua
thàt tham
già
tich cuc vào NCKH màc dù nù giói chiém
ty le cao trong nhàn lue khoa hgc
va
còng nghé (KH&CN) ò càc
truòng dai hgc. Diéu này
co nghla
là
mot
phàn
lón
nguón nhàn
lue
khoa hgc chua duge khai thàc xùng dàng
va
ành
buòng
tói viéc nàng
cao chat lugng giàng day.
Ben
canh dò, tình trang dinh kièn giói trong

NCKH nhu viéc chua tao diéu kién
va
co bòi ngang
bang
giùa nam
va
nù, nhiéu du àn
de
tài
con
thièu muc tiéu giói, dà tao ra nhùng còng
trình nghién cùu
con
nhiéu thièu sót. Dóng thòi, nhùng bién phàp can
thiép
duge
dua ra cùng thièu hiéu
qua
do duge xày dung trén co
so
két
luàn
cùa nhùng nghién cùu dò.
Xuà't phàt
tu
càc yéu càu
ve
giói
va
yéu càu dói vói NCKH trong

càc
truòng dai hgc, chùng tói dà nghién cùu và'n de giói trong
ITnh
vuc này
de
tìm
ra nhùng nguyén nhàn cùa viéc nù CBGD chua tich cuc tham
già
vào
NCKH, nhùng dinh kièn giói trong NCKH
va
càc giài phàp khàc phuc.
Trong khuón khó cùa
mot
bài bào khoa hgc, chùng tói dà giói han
nghién cùu trong pham vi DHQGHN. DHQGHN là
mot
trung tàm dào
744
lau uai
noe, sau
uai
noe,
ngnien
cùu
va ùng
dung KH&CN da ngành,
da
ITnh
vuc, chat lugng cao

bang
dàu, dóng vai trò nòng cót cùa
he
thó'ng giào due dai hgc cùa cà nuóc. Nàm 2003-2004, DHQGHN
co
45.742 hgc vién, sinh vién
va
hgc sinh theo hgc bao góm cao hgc,
nghién cùu sinh, sinh vién càc he chinh quy, he vùa hgc vùa
làm,
chuyén tu, vàn
bang
II, cao dàng, hgc sinh trung hgc phó thòng
chuyén. Hién nay DHQGHN góm Dai hgc Khoa hgc Tu nhién (DH
KHTN), Dai hgc Khoa hgc Xà bòi
va
Nhàn vàn (KHXH& NV), Dai
hgc Ngoai ngù (DHNN), Dai hgc Còng nghé (DHCN)
va
càc khoa
truc
tbuòc.
Càc don vi này tàp trung
mot
dói ngù dóng dào CBGD
co
nàng lue
va
tham
già

vào nhiéu
de
tài NCKH trong nuóc
kbòng
ehi ò
cà'p truòng
va
càp bò
ma
cà nhùng
de
tài càp nhà nuóc, càc
de
tài
nghién cùu hgp tàc quóc té, v.v. trén mgi
linh
vuc. Nghién cùu tai
DHQGHN cho phép tìm hiéu nhiéu mat khàc nhau cùa vàn
de
giói
trong NCKH ò truòng dai hgc hién nay.
1.
Càch
tiè'p
càn nghién cùu
Nghién cùu
su
dung càch tièp càn giói
va
chinh sàch

de
tièn hành
thu thàp, xù ly, phàn tich
va
tóng hgp càc thòng tin
lién
quan dèn giói
trong NCKH ò DHQGHN. Càc thòng tin này bao góm càc so
liéu
thòng ké
va
càc thòng tin dinh tinh thu thàp duge qua phòng vàn sàu
mot
so CBGD
ve
và'n
de
này. Nghién cùu
su
dung càc khài niém còng
cu sau
day:
Giói là
mot
pham trù chi vai trò
va
mói quan he xà hói giùa nam
giói
va
nù giói. Nói dèn mói quan he giói là nói dèn càch thùc phàn

dinh xà bòi giùa nam giói
va
phu nù, lién quan dèn
bang loat
và'n
de
thuóc
ve thè che va
xà bòi chù kbòng phài là mói quan
he
cà biet giùa
mot
nam giói hay phu nù nào dò.
Càc dàc diém giói kbòng tu nhién sinh ra
va
kbòng phài là dac
diém sinh hgc.
Xà bòi tao ra
va
gàn cho tré em gài
va
tre em trai,
phii
nù
va
nam
giói càc dàc diém giói khàc nhau,
va
thòng thuòng, mgi nguòi phài
chiù

nhiéu àp lue
va
buóc phài tuàn thù càc quan niém xà bòi dò. Vi
du, ò nhiéu noi trén thè giói, nguòi ta cho rang phu nù phài phu thuóc
vào nam giói. Nhung ò
mot
so noi khàc, phu nù lai là nguòi ra quyèt
745
dinh hoàc viéc nam nù tham
già
binh dàng vào
qua
trình ra quyèt dinh
là diéu binh thuòng.
Phàn tich giói là boat dóng nghién cùu giùp chùng ta hiéu
mot
càch
càn ké
ve
thuc trang tình binh cùa nam giói, nù giói
va
mói tuong quan
giùa hg, càc mat han
che,
nhu càu, và'n
de ini
tièn
va
mói quan tàm cùa
hg.

Thòng tin phàn tich giói (két
qua
cùa boat dóng phàn tich giói) là
rat càn thièt de
co thè
thièt ké chinh sàch hiéu
qua
- bòi chùng cho ta
bièt tai sao lai
co
su khàc biét -
nghìa
là cho bièt càc nguyén nhàn.
Phàn tich giói là
mot
phàn quan trgng cùa phàn tich chinh sàch
nhàm xàc dinh xem càc chinh sàch, chuong trình hoàc du àn cùa nhà
nuóc tàc dóng khàc nhau nhu thè nào tói nam giói
va
phu nù.
Binh
dàng giói
co
nghìa là giùa nam giói
va
phu nù cùng
co
vi thè'
binh dàng
va

duge tòn trgng nhu nhau. Phu hù
va
nam giói cùng:
-
Co
diéu kién binh dàng
de
phàt
buy bèt
khà nàng
va
thuc hién
càc mong muón cùa mình;
-
Co
co bòi binh dàng de tham
già,
dóng góp
va
thu buòng
tu
càc
nguón
lue
cùa xà bòi
va qua
trình phàt trién;
- Duge buòng tu do
va chat
lugng cuóe song binh dàng;

- Duge buòng thành
qua
binh dàng trong mgi
linh
vuc cùa xà hói.
Binh dàng giói
luòn
di kèm vói còng bang giói. Dò là
mot
qua
trình dói xù còng
bang
dói vói nam giói
va
phu nù - vi du nhu su phàn
bó còng
bang ve
nguón lue
va
co hói. Gòng
bang co thè
duge coi là
phuong tién/ bién phàp thuc hién
va
binh dàng giói là muc dich cuòi
cùng. Còng
bang
sé dàn tói
binh
dàng.

Kèm theo khài niém giói là khài niém dinh kién giói. Dò là tàp
hgp càc dàc diém
ma mot
nhóm nguòi, còng dóng cu
thè
eoi là thuóc
tinh cùa phu nù hoàc nam giói (vi du y kièn cho ràng còng tàc NCKH
nén dành cho nam giói).
Càc dinh kièn giói thuòng kbòng phàn ành dùng khà nàng thuc té
cùa tùng nguòi
va
giói han nhùng gì
ma
xà bòi cho phép hoàc mong
dgi càc cà nhàn thuc hién.
Hai và'n
de
quan trgng trong NCKH lién quan dèn giói là:
1.1.
SI/tham
già
cùa phu
nù"
trong NCKH
Viéc tham
già
cùa phu nù trong NCKH là càn thièt vi hai ly do.
Thù nhà't, nam giói
va
phu inù

co
thuc tièn
trai
nghiém cuóc song
khàc
746
iiuau,
w
«.ac
iiiiu cau va waii
ut-
uu
tién
kbàc
nhau, chiu tàc dóng khàc
nhau bòi càc chinh sàch, chuong trình
va
du àn. Do
dò,
phu nù càn
tham
già
vào càc NCKH bòi viéc này góp phàn làm cho càc chinh
sàch, chuong trình
va
du àn trò nén hiéu
qua
hon. Thù hai, phu nù hién
dang chiém
mot

phàn dàng ké trong
lue
lugng NCKH
va
su tham
già
cùa phu nù là tàt yéu
de
dàm bào phàt huy tòt nguón nhàn lue NCKH.
Riéng dói vói càc truòng dai hgc, NCKH là càn thièt dói vói càc nù
CBGD
con
do chi qua NCKH nguòi giàng vién
co
duge tu liéu
tu
thuc tè,
trau dói
va
phàt trién ly thuyèt
de
truyén dat cho sinh vién
va
huóng dàn
sinh vién NCKH
va
tu hgc theo dùng yéu càu cùa giào due dai hgc.
1.2. Càc muc tiéu giói trong NCKH
NCKH thuòng duge coi là nhùng chù
de

mang nàng tinh "chuyén
món"
va
nén dành cho càc "chuyén
già",
nhung trén thuc tè, vàn
de
này lai tàc dóng dèn chinh sàch còng, dóng thòi tàc dòng dèn cuóc
song cùa tùng cà nhàn, cà phu nù
va
nam giói trén nhiéu phuong dién.
Su tón tai cùa càc dinh kièn giói trong NCKH, thuòng xuà't phàt
tu
viéc thièu quan tàm giài quyèt càc và'n
de
giói
va
kbòng xem dò là càc
nhàn tó ành buòng dà tao ra nhùng còng trình nghién cùu
con
nhiéu
thièu sót, dóng thòi, nhùng bién phàp can thiép
duge
dua ra cùng kém
hiéu
qua
do
duge
xày dung trén co
so

két luàn cùa nhùng nghién cùu
do.
Diéu này
co
y nghìa quan trgng dói vói càc nhà hoach dinh chinh
sàch bòi càc chinh sàch
va
chuong trình dua ra déu dua trén co
so
két
luàn cùa nhùng nghién cùu này.
Do vày, càc nhà hoach dinh chinh sàch càn
co
khà nàng dành già
dò chinh xàc
va
tin cày cùa càc còng trình nghién cùu duge trình
bay.
Hon nùa, thòng qua càc bòi dóng NCKH, chinh phù thuòng cung càp
kinh phì cho rat nhiéu boat dòng nghién cùu. Càn tièn hành càc buóc
nhàm dàm bào và'n
de
giói sé
duge
xem xét nhu yéu tó ành buòng hay
yéu tó tàc dòng trong
qua
trình tham dinh càc
de
àn nghién cùu.

2.
Oidi
va
còng tàc NCKH tai DHQGHN
2.1.
Càc chinh sàch vi
si/tién
bó cùa phu
nCtlién
quan
dèh
NCKH
Trong vài thàp ky gàn day, và'n
de
phu nù
va
binh dàng giói dà trò
thành
mot
vàn
de
toàn càu
va duge
dành dàu
bang
càc su kién
va
vàn
747
kién quan trgng trén thè giói

va
ò Viét Nam. Su tièn bò cùa phu nù
va
binh dàng giói, trong dò
co
quyén tièp càn vói tri thùc
va
giào due,
duge xàc dinh là
mot
diéu kién tién quyèt
va mot
muc tiéu cùa phàt
trién
va duge
còng dóng quóc tè
va
nhiéu quóc
già
cam két thuc hién.
Nghi quyèt Dai hòi phu nù toàn quóc
làn
thù IX (nhiém ky 2002-
2007) dà
de
ra muc tiéu xày dung
"Nguòi
phu nù Viét Nam yéu nuóc,
co
tri thùc,

co sue
khoé, nàng dóng sàng tao, eó
lói
song vàn hoà, eó
long
nhàn hàu, quan tàm dèh
Ipi
ich xà hòi
va
còng dóng". Nhu vày tri
thùc duge xàc dinh là
mot
trong tàm tiéu chi dành già chuàn
mire
cùa
nguòi
phii
nù Viét Nam ngày nay.
Chi thi 37/CT-TW ngày 16/5/1994 cùa Ban Bi thu Trung uong
Dàng
ve mot
so vàn
de
còng tàc càn bó nù trong tinh binh mói
va
chi
thi
15/GD-DT ve
viéc dói mói
va

tàng cuòng còng tàc vàn dòng phu
nù ngành giào due
va
dào tao (GD&DT) trong tình binh mói, cu
thè
hoà nói dung chi thi 37/CT-TW. Gàn
day
trong bòi nghi tóng két chi
thi 37 cùa Bò GD&DT, bà
Ha
Thi Khièt, Chù tich Hòi Phu nù Viét
Nam cùng dà nhàn manh phu nù ngành GD&DT càn phài day manh
hon nùa còng tàc nghién cùu- giàng day, quàn ly nhà truòng, phài làm
tòt nhiém vu cùa nguòi vg, nguòi me trong
già
dinh
2.2.
Si/tham già
cùa
nUgiói
trong NCKH
Theo so liéu nàm 2004 cùa Bó GD&DT, trong khói giào due dai
hgc eó
10680
nù, chiém
kboàng
37,56% trong tóng
so
28434 giàng
vién dai hgc trén toàn quóc.

So
lugng va ty
le
nù giàng vién dai hgc
tu
1999-2004 nhu sau:
Bang
1. So lugng
va
ty le nù giàng vién dai hoc trén toàn quóc
1999-2004
Nàm hoc
Giàng vién Dai hoc
Nam
Nù
Ty
le
%
nù/tóng
so
1999-2000
22606
14909
7697
34,0
2000-2001
24362
15727
8635
35,4

2001-2002
25546
16336
9210
36,1
2002-2003
27393
17288
10105
36,9
2003-2004
28434
17754
10680
37,6
Nguón: www.edu.net.vn/ thongke
748
Thành phàn giói trong càn bò giàng vién dai hoc
2003-2004
2002-2003
2001-2002
2000-2001
1999-2000
^^fiRan
^^JiL
iQ9in
1 1
—I 1
5000
10000

15000
20000
DNÙ
• Nam
Tuy nhién ty
le
càn bó nù eó hgc hàm, hgc vi trong tóng
so
càn bò
co
hgc hàm hgc vi lai giàm dàn theo chiéu tàng cùa càc càp hgc hàm
va
hgc vi. Theo so liéu cùa Uy ban vi su tièn bò cùa phu nù ngành giào
due,
ty le này trong nàm 2003 là nhu sau:
Bang
2. So lugng
va
ty le nù giàng vién dai hoc theo càp
hoc hàm hoc vi nàm 2003
Hoc hàm, hoc v|
Giào su
Phó giào su
Tièn sy khoa hgc
Tièn sy
Thac sy
NO
17
88
25

680
938
Ty le %
3,6
4,0
6,0
11,7
45,0
Nguón: Uy ban
vi
sur tién bó
cùa
phu
nOr
ngành giào
due
Xu huóng chung nói trén cùng
duge
phàn ành
rò
ò DHQGHN nhu
duói
day.
Bang
3. So
lirgng va
ty le nù giàng vién dai hoc theo càp
hoc hàm hoc vi tai DHQGHN
DHQGHN
Tong

so'
Sò'nù
Ty
le
% nù/
tóng
so'
GS
62
0
0,0
PGS
171
24
14,0
TSKH
30
1
3,3
TS
441
72
16,3
Th.S
427
278
65,1
Tóng
1453
656

45,1
Nguón:
So liéu thòng ké nàm 2004
cùa
DHQGHN.
749
Nhu vày, CBGD nù chiém ty
le
tuong dói cao,
mot
phàn là do
trong nhùng nàm qua eó nhiéu sinh vién nù ò hàu bèt càc khoa déu tòt
nghiép
loai
gioì, dùng dàu
lóp,
nén ty le nù
duge
tuyén hgp dóng vào
DHQG khà cao. Tuy nhién, nù CBGD tham
già
NCKH chua nhiéu
va
dàng
luu
y là ty le nù chù tri
de
tài trén tóng so
de
tài khoa hgc thàp

dàn theo chiéu tàng càp
de
tài
va
kinh phi
va
thàp hon han so vói ty le
nù càn bò giàng vién trén tóng càn bò giàng vién.
Bang
duói
day
trình
bay
so
de
tài
va
ty le phàn
tram de
tài càp DHQG
va de
tài càp nhà
nuóc do nù chù tri trong giai doan
tu
1999 dèn 2004 ò DHQGHN.
Bang
4. So de tài do nù chù
tri
trén tóng de tài càp DHQG
va

de tài càp nhà nude
a
DHQG
Ha
Noi
tu
1999 dén 2003
(khóng ké càc
dir
àn)
Nàm
1999
So nù chù
tri
Ty le %
2000
So'
nù chù
tri
Ty le %
2001
So nù chù
tri
Ty le %
2002
So nù chù
tri
Ty le %
2003
So'

nù chù
tri
Ty le %
2004
So nù chù
tri
Ty le %
1999-2004
So'
nù chù
tri
Ty le %
De tài
càp
DHQG
Trong
diém
2
0
0,0
3
0
0,0
6
0
0,0
6
0
0,0
9

1
11,1
10
1
10,0
36
2
5,5
Dàc bièt
15
3
20,0
18
1
5,6
21
4
19,0
26
1
3,8
20
5
25,0
32
5
15,6
132
19
14,4

NCKH
37
6
16,2
71
9
12,7
118
31
26,3
63
20
31,7
68
25
36,8
99
35
35,4
419
120
28,6
DT càp nhà nuóc
KHCN
2
0
0,0
0
0
7

1
14,3
2
0
0,0
1
0
0,0
2
0
0,0
14
1
7,1
Dóc
làp
2
0
0,0
2
1
50,0
4
0
0,0
0
0
1
0
0,0

1
0
0,0
10
1
10,0
Nguón:
So liéu thòng ké
cùa
Ban KHCN, DHQG
Ha
Nói.
750
^ co Gu-ci Gay "ir.n "uy ly :e
phàn
tram
de tài cà'p DHQG (chùa
tinh
de
tài cà'p truòng) do nù chù tri
tu
1999 dèn
2003.
Ty le
phàn
tram càc de tài cap DHQG do nù chù
tri
(%)
"DT trong
diem

•DT dàc biét
-DT NCKH
1999 2000
2001
2002 2003 2004
Nhu vày,
tu
1999 dèn 2004
so de
tài cà'p DHQG do nù chù tri là
141 trén tóng
so
587
de
tài (duói 24%). Nhin chung ty le
de
tài do nù
chù tri thàp hon
bàn
so vói ty le nù CBGD. Nàm 2004, càc con so
tuong ùng là 22%
va
45,1%.
Ben
canh dò càn luu y là càc de tài cùa
DHQG duge xèp thành 3 loai là
de
tài trgng diém (vói mùc kinh phi
kboàng 300 triéu),
de

tài dàc biét (40-60 triéu),
de
tài NCKH (8-30
triéu) (khóng ké càc du àn).
Tu
1999 dèn 2004 chi eó 2 trong so 36
de
tài trgng diém do nù chù tri (1 nàm 2003
va
1 nàm 2004). Càc
de
tài
dàc biét do nù chù tri cùng chiém ty le thàp (duói 15%). Chi eó
de
tài
NCKH là eó ty le phàn
tram
nù chù tri tuong dói cao (28,6%).
Tu day
co thè
thày càc
de
tài do nù chù tri lai chù yéu là càc
de
tài eó it kinh
phi
va
quy mó nhò. Con so
de
tài cà'p nhà nuóc do nù chù tri là 7,1%

(de
tài KH&CN)
va
10,0%
(de
tài dóc làp).
Ben
canh càc
de
tài nghién cùu, càn bò nù cùng thuc hién càc bào
cào NCKH, viét sàch, giào trình, bài giàng. Riéng nàm hgc
2003-
2004,
càn bó nù DHQGHN dà chù tri hoàc tham
già
thuc hién:
- 228
de
tài càc càp dà nghiém thu.
- 254
de
tài càc càp dang trién khai thuc hién.
- Hàng
tram de
tài cà'p khoa
va
bò mòn.
- 249 bài bào duge còng bó.
- 35 sàch dà xuà't bàn.
751

- 70 giào trình dà nghiém thu.
- 29 bài giàng dà nghiém thu.
Ngoài ra, càc càn bò nù
con
tham
già
huóng dàn hàng
tram
bào
cào khoa hgc, nién luàn, khoa luàn tòt nghiép cho sinh vién, luàn vàn
cao hgc, luàn àn tièn sy cho nghién cùu sinh ò nhiéu
ITnh
vuc chuyén
mòn khàc nhau. Càc
de
tài do càn bò nù huóng dàn nhin chung duge
dành già tòt.
Bang
duói
day
trình
bay
so bào cào NCKH do nù CBGD
thuc hién
va so
nù CBGD tham
già
dàng trong bòi nghi khoa hgc nù
DHQGHN trong giai doan 1999-2004.
Bang 5. So bào cào NCKH do nù CBGD

thirc
hién
va
tham
già
dàng trong hòi
nghj
khoa hoc nù DHQGHN
tu
1999-2004
DHKHTN
DHNN
DHKH
XH&NV
DHCN
va
càc
khoa
truc thuóc
Tóng so
So bào cào
So nù tham
già
So
bào cào
So nù tham
già
So
bào cào
So nù tham

già
So bào cào
So nù tham
già
So
bào cào
So nù tham
già
1999
4
5
6
6
8
15
3
3
21
29
2000
10
11
15
15
20
20
5
5
50
51

2001
20
23
16
16
18
20
22
23
76
82
2002
21
31
15
15
14
15
19
19
69
81
2003
20
29
14
14
22
23
20

20
76
86
2004
28
62
13
13
25
25
15
15
81
115
Nguón:
Ky yéu Hói nghj khoa hoc
nOf
DHQGHN làn thù
5,6,7,8,9
(1999-2004)
Bang so
liéu trén cho thày phu nù tham
già
viét bào cào khoa hgc
ngày càng tàng tuy nhién vàn thàp nèu so vói ty le nù trong co càu
ve
giói ò DHQGHN.
Ben
canh dò ty
le

nù CBGD tham
già
vào NCKH
cùng khóng dóng déu, chi tàp trung ò
mot
so don vi,
mot
so dói tugng
nhà't dinh, thuòng là nhùng càn bò nù thàt su tich cuc, eó thàm nién
trong giàng day, còng tàc eó kinh nghiém trong NCKH.
Tai DHKHTN, so bào cào tham
già
ngày càng nhiéu
va
dàc biét
co
dóng so nù cùng tham
già
viét bào cào. Truòng cùng
co
nhiéu nhà
752
knoa ngc nu vuon
len
va aung aau trong càc ngành khoa hgc cùa Viét
Nam. Nhiéu
de
tài cùa càc nù khoa hgc duge dành già cao cà
ve
mat ly

thuyèt (nghién cùu co bàn) va ùng dung thuc tién dat hiéu
qua
cao.
Co
nhiéu du àn
san
xuà't thù- thù nghiém càp DHQG hoàc cà'p Nhà nuóc
do nù chù tri dà dua càc két
qua
nghién cùu khoa hgc vào thuc tién dòi
song
va
dem lai hiéu
qua
kinh tè
ró
rét nhu Du àn "Hoàn thién còng
nghé
san
xuà't màng
Igc
thuóc tiém, dich truyén, màng
Igc
vi trùng
va
màng tién
Igc
2000-2001" cùa PGS.TS.
Le
Viét Kim Ba, Khoa Hoà

hgc,
Giài thuòng Kovalevskaia 1990,
De
tài nghién cùu
va
du àn san
xuà't thù - thù nghiém
ve
càc chùng nàm
co
tàc dung dinh duòng
va
chùa bénh cao cùa PGS.TS. Nguyén Thi Chinh, Khoa Sinh hgc,
De
tài
va
du àn
san
xuà't thù- thù nghiém
ve
nghién cùu
mot
so chat
co
boat
tinh sinh duge hgc
tu
thào mòc
va
ùng dung chùng vào muc dich làm

thuóc chùa bénh cùa TS. Dào Kim Nhung, Khoa Sinh hgc,
De
tài phàn
vi sinh cùa PGS.TS. Nguyén Thanh Hién, Khoa Sinh hgc v.v.
"(NCKH trong phài nù) eó 2 diém nói bàt sau: (1) nèu xét trong
càc giào sul chuyén
già
hàng dàu,
nhùtig
giào sul chuyén
già
nù khóng
he
thua kèm nam giói nhu GS.TSKH Pham Thi
Tran
Chàu (Khoa Sinh
DHKHTN),
GS.TSKH Ngó Thi
Thiiàn
(Khoa Hoà DHKHTN)
ve
mpi
mat, cà còng trình nghién
cùìi,
kién thùc, (2) Nù giói
rat
nói trong
nghién cùu
va
trién khai, càc du àn

san
xuà't thù
va
thù nghiém. Vi du
nhu PGS.
Le
Viét Kim Ba
ve
màng
Ipe
(Khoa Hoà, DHKHTN), TS.
Nguyén Thi Chinh
ve
nàm
linh
chi (Khoa Sinh, DHKHTN).
Tlufc té
hàu
hét càc nhà khoa hpc nù hàng dàu déu eó
qua
trình hpc tàp nghién cùu
làu
theo dùng chuyén món cùa mình. " (Y kièn cùa GS.TSKH, Nam,
DHQGHN).
Tai DHKHXH&NV,
mot
so nù giàng vién
co
hgc hàm PGS, hgc
vi TS. dà

làm
chù tri
va
tham
già
càc du àn trong
va
ngoài nuóc
ve
giói,
phàt trién còng dóng, xoà dói giàm nghèo, phòng chò'ng
buon
bàn phu nù
va
tré em, còng tàc xà hòi v.v cùa PGS.TS.
Le
Thi Quy
(Giàm dóc Trung tàm Giói
va
Phàt trién, DHQGHN),
mot
so nù càn
bò khoa Xà bòi hgc, DH KHXH&NV
va
PGS.TS. Tran Thi Minh
Due
(Giàm dóc Trung tàm Nghién cùu Phu nù, DHQGHN) v.v.
Nhùng diém manh cùa nù giói tham
già
NCKH là bàn tinh mém

mòng, diu dàng,
chiù
khó, khiém tón,
chiù
dung hy sinh v.v.
co
vai trò
753
quan trgng dàn tói su thành còng cùa càc NCKH. Càc nhà khoa hgc nù
de
thu phuc càc càn bó tré,
de hinb
thành nhóm nghién cùu. Truòng
nhóm hoàc nguòi diéu hành là nù thi tinh thàn hoà hgp trong nhóm
suòn sé, doàn két, màu thuàn it xày ra
va
nèu
co
thi cùng duge giài
quyèt nhe nhàng, it de lai bau
qua
nghiém trgng nén diéu này dóng
góp rat nhiéu trong su thành còng cùa
de
tài. Trong phàn nhiéu de tài
nghién cùu do nam giói chù tri, thu ky hoàc diéu phói vién cùa
de
tài
cùng thuòng là nù giói.
Càn bó khoa hgc nù

co
khà nàng phàn tich tòt, nàm vùng ly thuyèt
lai ty mi, càn thàn,
co
tinh thàn ky
luàt
cao vi thè khi nhàn nhiém vu
nghién cùu thi khà thành còng trong phòng thi nghiém, nghién cùu
pilot va
dàm bào dùng tièn dò.
Trong KHXH&NV,
de
trién khai nghién cùu ò càc dia phuong thi
phu nù gap nhiéu thuàn
Igi
hon trong viéc thu thàp thòng tin khi
su
dung càc phuong phàp diéu tra xà bòi hgc nhu phòng vàn bang
bang
hòi,
phòng và'n sàu cà nhàn, thào luàn nhóm tàp trung bay khi thu thàp
càc tài liéu lién quan dèn
de
tài nghién cùu, thuòng duge càn bó dia
phuong nhiét tinh giùp dò.
Ve chat
lugng nghién cùu, phòng và'n dinh tinh cho thày khóng
co
su chénh
léch ve chat

lugng cùa càc
de
tài do nù chù tri
va
nam chù tri
ò DHQGHN. Kboàng 95%
de
tài
duge
dành già dat loai tòt chi eó 5%
con
lai là xèp vào loai khà hoàc dat. Tuy nhién, càn nhin nhàn vàn
de
này trong thuc trang NCKH chua dat hiéu
qua
nói chung trong càc
truòng dai hgc hién nay
ma
ò
day
chùng tói kbòng di sàu tìm hiéu.
3. Càc nguyén nhàn
cùa
vìèc CBGD
nùtham già chira nhiéu
vào
nghién cùu khoa hoc
Nghién cùu càc vàn bàn quàn ly NCKH cùa nhà nuóc
va
cùa

mot
so truòng dai hgc cho thày khóng eó su phàn biét dói xù giùa nam
va
nù trong NCKH. Chùng tòi cùng nhàn thày nhiéu y kièn cho ràng nam
nù
duge
dói xù binh dang khi tham
già
trong NCKH. Càc nhà khoa
hgc,
ké cà nam
va
nù, déu eó co bòi
binh
dàng trong tièp càn càc
nguón lue NCKH cùa truòng dai hgc, duge quyén
de
xuà't càc
de
tài
NCKH, tham
già
vào dàu thàu
lua
chgn
de
tài
va
thuc hién
de

tài
va
duge buòng thành
qua
NCKH binh dang so vói nam giói.
754
j^noa
noe
la Knoa
noe,
Knong
uu tién, phàn biét nam nù". Y kièn
cùa GS.TSKH, Nam, DHQGHN.
"Khi hói dóng hgp xét tuyén chgn
de
tài khóng phàn biét giói, nù
giói khóng
dupe
uu tién. Ai xày dung
de cuang
nghién cùu tot
thi
sé
dupe
lua chgn ". Y kièn cùa GS.TSKH, Nù, Khoa Sinh hgc, DHKHTN,
DHQGHN.
Tuy khóng eó phàn biét giói trong càc chinh sàch nhung trén thuc
tè lai
co
nhùng quan niém, xu huóng lua chgn ngàm dinh phàn biét dói

xù giói trong NCKH, du luàn xà bòi
con
ky thi viéc nù giói hgc cao
va
làm khoa hgc hay khóng tin tuòng khi nù giói làm khoa hgc.
"Nù giói thuòng bàn viéc
già
dinh,
khóng tàp trung dupe cho
chuyén mòn. Nam giói chùng tói thuàn
Ipi
hon nhiéu, eó
thègiành
gàn
100% thòi gian cho còng viéc. Nù giói
chiù
thièt do phài thuc hién càc
bón phàn dói vói
già dinh va
xà hói. Du luàn xà hói cùng khóng thìeh
phu nù làm khoa hgc". Y kièn cùa GS. TSKH, Nam, DHQG HN.
"Nhùng phu nù tré làm NCKH lai
chiù mot
kiéu àp lue khàc, nhàt
là trong xà hói phuong dòng. "Bao giò mói
lày
chéng?"
là càu hòi gay
boi rói, bòi rói ed khi tu ngàm
ngliT,

khi
ma
hpc càng cao càng khó làp
già
dinh.
Khi hiéu
qua
cùa viéc xày dung nhùng mói c/uan he xà hói-
trong dò phài nam chiém da
so
phu thuóc khà nhiéu vào nhùng trao dói
quanh bàn tiéc
thi
thuàn lai cùng khóng thuóc
ve
càc nhà khoa hpc nù."
(Hòi thào nù giàng vién dai hgc vói còng tàc quàn ly
va
NCKH, Còng
doàn giào due Viét Nam, TP HCM thàng
11,
2003,
tr.23).
"Phu
nù co gang bao nhiéu cùng bi
nam
giói dành già khóng ra
gì. Nói ò hói nghi
thi
hay làm

nhiùig
vàn khóng còng
bang.
Phu nù
khóng càn uu tién. Phu nù làm tot khòng dupe de cao,
lành
dgo khóng
biét nén khóng
de
xuà't.
Bào ve Tién sy cùa phu nù cuc ky khó
khan.
Khi ngói xét
de
tài, cùng
de
tài phu nù bi ggt, cho nam giói" Y kièn
cùa PGS.TS, Nù, Khoa Sinh hgc, DHKHTN, DHQGHN.
Nhu vày nguyén nhàn co bàn dàn tói viéc nù CBGD tham
già
chua
tich cuc vào NCKH vàn là su màu thuàn giùa càc vai trò cùa nù giói
trong
già
dinh, còng dóng
va
xà bòi. Cùng nhu mgi phu nù khàc,
CBGD nù vùa phài dàm nhiém còng viéc san xuà't (giàng day
va
NCKH), còng viéc tài san xuà't (sinh con, chàm sóc con cài, làm nói

trg,
chàm lo cuóc song
già
dinh)
va
còng viéc còng dóng.
755
Viéc chàm sóc
già
dinh
va
con cài (dàc biét là khi con nhò) tiéu
tón khòng it thòi gian cùa phu nù trong khi nam giói
co thè
giành gàn
nhu toàn bò quy thòi gian cho NCKH. Khi phu nù sinh nò, phài càn it
nhàt là 2 nàm
de
nuòi con nhò. Nù giói lai nghi huu
som
hon nam giói
5 nàm nén quy thòi gian giành cho su nghiép khoa hgc cùa hg thuòng
ngàn hon nam giói kboàng 9 nàm. Vi
le
dò, da so phu nù dat
duge
hgc
vi tién sy sau khi dà sinh dù 2 con
va
ò vào dò

tuoi
38-40 hoàc cao
hon trong khi nam giói
co thè
dat hgc vi tièn sy chi ò
lùa tuoi
33-35.
So phu nù tièp
tue
làm TSKH là rat hièm, nèu khòng tièp tue phàn dàu
ngay sau khi
co
hgc vi tièn sy thi
khb con
co
bòi de
phàt trién. Cùng
chinh vi vày
ma
ty le phu nù dat
duge
hgc hàm giào su
va
phó giào su,
thuòng it hon nam giói
rat
nhiéu
va
da so là ò vào dò
tuoi

ngoài 50,
nén it eó diéu kién còng hién làu
dai
cho xà bòi.
Ben
canh
dò
canh tranh vói nam giói vón
co
nhiéu
Igi
thè hon
cùng là
mot
nguyén nhàn dàn dèn ty
le
nù tham
già
vào NCKH khòng
nhiéu khi kinh phi NCKH han hep.
"Phu nù làm khoa hpc
và't
va,
phài canh tranh vói nam giói. Nèu
khòng làm dupe thi bi nam giói coi thuòng, nèu làm dupe
thi
bi nam
giói
ganli
ghét. Nam giói ho muón diéu

kliién
phu nù.
De
tài lón nhiéu
kinh phi, nam giói
chen
dà khó, phu nù chen vào khó hon". Y kièn cùa
PGS.TSKH, Nù, Khoa Khi tugng Thuy vàn, DHKHTN, DHQGHN.
Mot
nguyén nhàn khàc dàn dèn su tut hàu cùa nguòi phu nù làm
khoa hgc so vói nam giói là tu tuòng an phàn thù thuòng. Nhiéu càn
bó nù khi gap hoàn cành khó
khan,
nèu khòng dù y tri
va
nghi lue, rat
de
thoà hiép de trò
ve
vói cuóc song
già
dinh,
nbuòng
thuàn
Igi
cho
chóng, cho con
yèn
tàm còng tàc, hgc tàp
va

con duòng khoa hgc se hi
lodò.
Trong khi nam giói tich cuc tìm mgi co bòi
de
duge nàng cao trình
dò
ve
mgi mat ò cà trong
va
ngoài nuóc, thi phu nù khi eó
mot
co bòi
thuàn
Igi
nhu vày vàn phài dàn do suy
nghi
lo thu xèp còng viéc
già
dinh va
hg khòng muón xa con, nhà't là khi chùng
con
nhò dai.
Lue
này hg
rat
càn eó su dóng tình
va
khich le cùa nguòi chóng
va
bàn

thàn càn co y chi vuon
lén,
bòi vi nhùng co bòi nhu thè dói vói phu nù
khòng phài là nhiéu.
Trong NCKH phài di hién truòng vi
vày
rat và't
va
dói vói phài nù,
756
uoi
lue ann nuong
oen sue
Knoe. Nèu di nghién cùu ò vùng sàu, vùng
xa, phu nù cùng gap khó
khan
khòng it
ve
chò ò.
Mot
so CBGD nù hién nay dàm nhiém nhiéu giò dùng lóp, so giò
cao
gap
2-3 làn so vói quy dinh nén dà ành buòng dèn diéu kién, thòi
gian giành cho NCKH.
Vi diéu kién, thòi gian nghién cùu nén nù giói khó nghién cùu làu
dai,
lién
tue
de tao còng trình

co
tàm vóc lón. Khi chuyén két
qua
nghién cùu trong phòng thi nghiém thành
san
pham
thuòng
mai, dói
vói nù cùng thuòng bi han
che
hon.
4.
Càc muc tiéu giói cùa NCKH
Viéc thièu càc muc tiéu giói hay dinh kièn giói trong NCKH dà
dàn tói nhiéu vàn
de
nhu viéc thièu chinh xàc, thièu dò tin cày trong
nghién cùu, thu thàp
va
dién giài
so
liéu do khòng tinh dèn hoàc qua
cuòng diéu càc khia canh
va
quan diém cùa nam giói
va
nù giói,
tu
dò
làm giàm hiéu

qua va
khà nàng phuc vu
Igi
ich cùa xà hòi.
Ngày nay càc muc tiéu giói ngày càng duge chù trgng trong càc
NCKH truc tièp phuc vu/ lién quan dèn còng dóng nhu càc nghién cùu
phàt trién còng dóng, nghién cùu
ve
mói truòng sinh
tbài,
dia ly nhàn
vàn, v.v nói chung
va
trong truòng dai hgc nói riéng
va
mang lai nhiéu
tàc dòng tich cuc.
"Trong tàt cà càc du àn lién quan
dè'n
phàt trién còng dóng déu
nèu vàn
de
giói lén hàng dàu do vai trò cùa phu nù, dàc biét là trong
ITnh vice
nòng thòn, mién nùi do phu nù eó vai trò
c/uan
trgng trong
kinh
té già
dinh, tin dung.". GS.TSKH, Nam, DHQG HN.

Su quan tàm này xuà't phàt
tu
nhiéu nguyén nhàn khàc nhau, trong
dò quan trgng nhà't phài ké dèn là viéc àp dung càc chuàn muc
va
thòng le quóc tè trong thièt ké, trién khai
va
dành già càc
de
àn nghién
cùu, do dò càc muc tiéu giói dà
va
dang
duge long
ghép trong nghién
cùu màc dù nhiéu càn bò NCKH chua y thùc ro day là vàn
de
giói.
Tuy nhién, dinh kièn giói vàn tón tai trong
llnh
vuc nghién cùu, cà
ngành khoa hgc tu nhién
va
xà bòi. Dinh kièn giói xuà't hién duói
nhùng binh thùc sau:
I. Trong
ITnh vi(e
KHTN:
viéc thièu quan diém giói trong còng tàc
757

thièt ké càc còng trình nghién cùu eó nghìa là dà bò qua su khàc biét
giùa càc chù
de
nghién cùu lién quan dèn nam giói
va
nù giói. Hién
tugng "trung tinh" hay "thièu kièn thùc"
ve
giói vàn phó bién ò càc
de
tài KHTN. Vi du: nhùng còng trình nghién cùu
ve
duge pham tùng
còng bó
mot so
duge phàm an toàn dói vói phu nù hién dang
duge
xem xét lai vi càc duge phàm dò chi duge thù nghiém vói nam giói.
"Càc
de
tài NCKH khòng tinh dén khia canh giói nhu
ve
nguòi
tham
già,
nguòi huóng
Ipi,
muc tiéu cùa du àn, eó
thè
dàn tói viéc

nguòi huóng
Ipi cuòi
cùng khòng nhu nhau giùa nam
va
nù".
y kièn
cùa PGS. TS., Nù, Giàm dóc Trung tàm Giói
va
Phàt trién, Truòng DH
KHXH&NV, DHQG HN.
Mot
dàc tinh quan trgng cùa NCKH
tu
truóc tói nay ò DHQGHN
là càc
de
tài nghién cùu chù yéu là càc nghién cùu co bàn
va
phàn
nhiéu khóng lién quan truc tièp dèn và'n
de
giói. Diéu này giài thich
cho viéc nhiéu CBGD, dàc biét trong KHTN, thièu hoàc khòng càn
quan diém giói trong NCKH.
2.
Trong
ITnh
vuc
KHXH:
su nhàn thùc mang nàng dinh kièn

ve
càc vai trò
va
tràch nhiém giói cùng sé dàn dèn su thién léch trong
thièt ké càc
de
àn nghién cùu
va
két
qua
nghién cùu. Vi du nhiéu
nghién cùu
qua
coi trgng vai trò cùa nù giói, coi nhe vai trò cùa nam
giói dàn tói càc két luàn khóng khàch quan. Nhiéu bién phàp dua ra
khòng khà thi
va
eó nhiéu tàc dòng tiéu cuc. Chang han nhùng quy
dinh hành chinh
ve
quyén
Igi,
uu tién dói vói phu nù trong
lao
dòng
dàn tói xu huóng han
che
tuyén nù, hay viéc trành ky hgp dóng lao
dòng,
tra luong

thàp, v.v
va gay
thièt thòi cho bàn thàn nù giói.
"Nhiéu chinh phù dua ra luàt lao dóng, dàm bào thòi gian cùa
phu nù mói sinh con
va
han
che
viéc phu nù phài tièp xùc vói càc
hoqt
dóng nàng nhgc
va mqo
hiém. Màc dù nhùng luàt le này eó
thè
eó
nhiéu
Ipi
ich, song chinh nhùng nguòi
phu
nù dupe bào ve phài gành
chiù
cài già cùa nò. Do làm tàng chi phi thuè muón phu nù cùa
ngUòi
su
dung lao dóng, càc luàt le này dà làm giàm viéc làm hay tién
luang
cho phu nù" (Dua và'n de giói vào trong phàt trién thòng qua su binh
dàng giói
ve
quyén, nguón lue

va
tièng nói, Bào cào nghién cùu chinh
sàch cùa Ngàn hàng Thè giói,
tr.l39).
"Thàt nghiép cùng khién cho
mot
so khòng nhò phu nù nóng thòn
758
iMiui uiLuiu inunn
i,n,i^,iui
UÌVH.Ì gìo
vào
ITnh
vùc
kiuh
té
klióng
chinh
thùc trong hoàn cành nghèo khó, thàp kém, phài chàp nhàn làm bàt eù
viéc gì
dékiè'm
song, ké cà phài làm gài mqi dàm va
buon
bàn ma tuy"
(Phu nù, Phàt trién
va
viéc nàng cao nàng lue cùa phu nù ò Viét Nam,
PGS.
TS.
Le

Thi Quy, Giàm dóc Trung tàm Giói
va
Phàt trién, Truòng
DH KHXH & NV, DHQGHN).
Dua muc tiéu giói vào NCKH
va
xoà bò càc dinh kièn giói là càn
thièt vi viéc này sé dàm bào càc nghién cùu eó dò tin cày cao, hiéu
qua va
phuc vu
Igi
ich cùa mgi nguòi dàn, bao góm cà nam giói
va
phu
nù.
Ben
canh dò sé trành duge nhùng bién phàp can thiép chinh sàch
tón kém
dira
trén nhùng két luàn nghién cùu thièu chinh xàc hoàc chua
hoàn chinh do mang dinh kièn giói. Hon nùa, rò ràng là nèu khoa hgc
còng nhàn
va
phàn tich càc nhu càu
va
hoàn cành khàc nhau cùa phu
nù
va
nam giói thi sé mang lai cuóc
song

tot dep hon cho tàt cà mgi
nguòi, bòi khi
dò
càc bién phàp can thiép sé nhàm dùng muc tiéu, dói
tugng
va
trò nén hiéu
qua
hon.
Muc tiéu giói co bàn trong còng tàc NCKH là dàm bào dua vàn de
giói vào thành
mot
"yéu tó tàc dòng" hay
mot
tiéu chi dành già tinh
dùng dàn cùa càc
de
àn
va dir
àn nghién cùu. Vi du, càc du àn nghién
cùu
ve
giao thòng nóng thòn
va
tin dung nòng thòn càn phài quan tàm
tói khia canh giói
de
xem xét xem phu nù
duge
huòng

Igi tu
càc du àn
dò nhu thè nào.
Vi
thè khi thièt kè
de
tài nghién cùu phài
de
càp dèn
vàn
de
giói trong tàt cà càc khàu: muc tiéu nghién cùu, khàch
thè,
dói
tugng, pham vi
va
phuong phàp nghién cùu.
5. Két luàn
va
mot so khuyé'n nghj
Nù CBGD chiém phàn dàng ké trong tóng
so
CBGD ò DHQGHN
nhung chua tham
già
tuong xùng vào NCKH dà ành huòng tói chat
lugng giàng day
va
boat dòng NCKH. Càc muc tiéu giói dà
duge

nhiéu
NCKH quan tàm, dàc biét là nhùng NCKH
co
lién quan truc tièp tói
phàt trién còng dóng
va
xà hòi. Tuy nhién,
con
nhiéu còng trình
NCKH thièu càc muc tiéu giói/ dinh kièn giói, dàn tói nhùng thièu sót
ve
màt tó chùc, thuc hién
va
két qua cùa càc còng trình NCKH. Nhùng
và'n
de
này là do tóng hgp nhiéu nguyén nhàn khàc nhau, trong dò
quan trgng là bàt binh dàng giói nói chung trong
già
dinh, còng viéc
va
xà hòi, nhùng dinh kièn ve giói
va
cà viéc thièu quan diém
ve
giói
759
trong NCKH.
De
khàc phuc, chùng tòi nhàn thày càn thièt phài thuc

hién nhùng diéu sau
day:
5.1. Tàng
cwòng si/tham già
cùa
nùcàn
bó giàng day trong NCKH
NCKH thuc
chat
là
mot
dang lao dòng két hgp tri
oc va
chàn tay
vói
mot
so yéu càu mang tinh truyén thó'ng nhu: khà nàng tu duy, su
kièn tri
va
dòi hòi nò lue tàp trung,
va
dàc biét hon
là
tiéu chi dành già
ve
tài nàng. Do dò, càc giài phàp hành chinh nhu dat ra phàn
tram
nù
trong lua chgn càc
de

tài khoa hgc sé khòng phù hgp
va
khà thi. Binh
dàng giói trong NCKH nén
duge
xem
y^ét
a viéc tao co bòi tièp càn
binh dàng vói càc nguón lue trong NCKH
va
phài dat trong binh dàng
giói nói chung vói muc tiéu là binh dàng giói trong càc còng viéc
già
dinh, còng dóng
va
xà bòi.
De kbàng
dinh vai trò
va
vi tri cùa mình trong còng tàc NCKH,
ngoài viéc phu nù phài tu vugt lén chinh bàn thàn mình thi hg
rat
càn
eó su nhin nhàn
mot
càch còng
bang
cùa xà bòi. Diéu này khòng chi
dàt ra cho càc càn bó nù khoa hgc càn quyèt tàm phàn dàu nhiéu hon
nùa,

ma
phu nù cùng rat càn su càm thòng, cbia xè cùa
già
dinh,
sir
quan tàm, khich le kip thòi cùa còng dóng, xà bòi. Xà
bòi
càn eó càch
nhin sàt thuc hon, tin cày hon dói vói phu nù nói chung
va
phu nù làm
còng tàc NCKH nói riéng de hg
co
dù diéu kién còng bién bèt mgi khà
nàng
va
tri tue cho dàt nuóc. Do dò, càn tuyén truyén, phó bién càc
kièn thùc
ve
giói trong càc càn bò giàng day
va
quàn ly nhàm nàng
cao nhàn thùc
ve
giói
va
tùng buóc giàm bót
va
xoà bò càc dinh kièn
ve

giói trong NCKH ò càc truòng dai hgc.
5.2. Bua càc muc tiéu giói vào NCKH
Càn phài dua càc muc tiéu giói vào NCKH nhàm dàm bào càc
nghién cùu
co
dò tin cày cao, hiéu
qua va
phuc vu
Igi
ich cùa mgi
nguòi dàn, bao góm cà nam giói
va
phu nù. Nhu dà nèu trén, muc tiéu
giói co bàn trong còng tàc NCKH là dàm bào dua vàn
de
giói vào
thành
mot
"yéu tó tàc dóng" hay
mot
tiéu chi dành già tinh dùng dàn
cùa càc
de
àn
va
du àn nghién cùu.
De
dua muc tiéu giói vào NCKH,
chùng tòi
de

xuà't
mot
so bién phàp sau
day:
Su
dung chuyén
già
giói: Nén eó chuyén
già
giói tham
già
Hói
dóng thàm dinh càc
de
àn nghién cùu
va
quyèt dinh càp kinh phi.
760
L-nuyen
già
nay co me
cniu iracn
nhiém phàt hién
va
bào cào vói Hói
dóng ve bàt ky dinh kièn giói nào
thè
hién trong
de
àn nghién cùu

hoàc két
qua
nghién cùu duge trình
bay.
Khuyèn khich nhiéu phuong phàp nghién cùu khàc nhau: Nèu
su
dung cùng
lue
nhiéu phuong phàp thu thàp
va
phàn tich so liéu thi
co
thè thày rò hon càc dinh kièn giói hàm chùa trong bàt ky phuong phàp
hoàc ky thuàt nghién cùu nào. Do vày, nhùng nguòi truc tièp thièt kè
va
chi dao boat dóng nghién cùu déu nén xem xét su dung nhiéu
phuong phàp nghién cùu khàc nhau de
co
the theo dòi
va
diéu chinh
qua
trình nghién cùu.
Su tham
già
cùa càc
ben
lién quan: Viéc dàm bào su tham
già
binh

dàng cùa nam giói, phu nù
va
càc
ben
lién quan trong khi thièt kè càc
còng trình nghién cùu eó thè giùp thày rò dinh kièn giói ngay
tu
giai
doan
de
xuà't
de
tài nghién cùu, giao chù nhiém càc
dir
àn,
de
tài.
Tuong tu nhu vày, phàn tich
so
liéu cùa càc
ben
lién quan sé giùp nhin
nhàn và'n
de tu
nhiéu góc dò khàc nhau, trành
co
thành kièn trong viéc
dién giài càc két qua nghién cùu.
761