Một vài suy nghĩ về đổi mới phương pháp dạy và học ở bậc tiểu học

MOT VÀI
SUY
NGHÌ VE
DOI MÒI PHl/dNG PHAP
«•>
DAY
VA
HOC
d
BÀC
TIÉU
HOC
GS.
Ngó
Thùc Lanh
Dói mói
phitdng
phàp day hpe ò bàc
tièu hpe là
mot
de tài
co
y nghia
lón,
vi
nò tàc dóng tich
cUc
dèh viée hpe tàp cùa
bang
triéu,
bang chue

triéu hpe sinh
tiéu
hpe trong cà
nitóc va
qua dò nò tàc dòng
tich Clic tói viée nàng cao dàn tri, dào tao
nhàn
lite va bòi ditòng
nhàn tài, mot yèn
càu
càp
tbièt
cùa còng
eiiòc
còng nghiép
boa,
hièn dai
boa
dàt
nitóc.
Phitdng
hitóng
dói mÓi phitdng
phàp day hpe ò bàc
tiéii
hpe dà
ditdc
dóng
chi Pham Vàn Dóng vach ra
mot

càch
day
dù trong bài bào "Dói dièu suy nghì
ve
giào
due
phó thóng bao
góm
giào
due
chuyén nghiép, day
nghé",
dàng trèn bào
Nhàn dàn
séra
ngày 05 - 03 - 1999. Bài
bào vièt:
"Dói vài càc em bàc tièu
hpe,
diéu quan trpng nhàt là nhà
trùòng va
thày
giào,
co giào phài
co
gang hét
sue va bang
mpi bien phàp tao nén
mot
mói

trùctng
vui ve, thoài mài,
lành
manh, hàp dàn,
co
thè nói là vùa
hpe
vita
chcfi,
vùa
chcfi
vì/a
hpe, phù
h(Jp
vói sinh li, tàm li cùa càc em,
dem
lai cho càc em niém hùng thù
trong hpe tàp. Mói trùòng này là tién
de,
là diéu
kién làm
cho càc em thich
hpe,
ham
hpe,
hpe mau hièu,
de
nhó.
Day
là cài chùng ta càn, cha me càc em càn, dàt

nude va dàn toc càn va tùcfng
lai càn."
Theo phitdng hitóng dò, nói
diing
dói mài phitdng phàp day hpe ò bàc Tièu
hoc càn
ditde
xàc dinh là:
Phàt huy tinh tich
ci/c
chù dóng, sàng tao cùa
hpe
sinh, trèn
ed so
khai thàc
triet
de
càc dàc diém sinh li
va
tàm li cùa hpe sinh tièu
hpe.
Thàt vày,
bay làii
nay, trong nén giào due cùa nitóc ta, viée phàt huy tinh
tich
cite
cùa hpe sinh
thitòng
dà
ditdc

nhàn manh.
Con
tmh chù dóng
va
sàng tao
thi ditòng
nhit
it
ditdc
quan tàm.
Ma
day lai là mà'u ehót cùa vàn
de
dói mói, vi
néii
phàt huy
ditdc
tinh chù dòng
va
sàng tao cùa hoc sinh thì sé
khdi
day dùdc
trong càc em
mot
nói
lite rat
qiiy.
Chù dòng
va
sàng tao vón là

nhùng tbiióe
tinh
tàm li cùa con
ngitòi.
Khai thàc
ditde
càc
thupe
tinh tàm
lì
à'y sé tao diéu kién
thuàn
Idi de
nói
lite
còng
hitòng
vói ngoai lue do viée hoc tàp trung trong nhà
trùòng mang lai, do dò
chat lUdng
day
va
hoc chàc chàn sé
ditdc
nàng cao.
69
Phàt huy tinh chù dòng
va
sàng tao eira
hpe

sinh là yéu càu
chiing
cùa
vi^
day
va
hpe ò mpi bàc
hpe.
DÒi vói bàc tièu hpe,
nèu
chi
diùig
lai ò
day
thì
chita
khai thàc
ditdc
càc dàc diém sinh li
va
tàm li cùa hpe sinh tièu hoc
de phue
vu cho
vi$c
day
va
hpe. Vi vày,
muòn
nàng cao
chat lUdng

day
va
hoc ò bàc tièu hpe thì
phài khai thàc triét
de
càc dàc diém sinh li
va
tàm li cùa hpe smh tièu
hpe.
Vày nhùng dàc diém sinh li
va
tàm li cùa hpe sinh tièu hpe càn khai thàc là
gì?
Ve
màt sinh lì, hpe sinh tièu hpe ò
lùa tuoi tu
6 dèh 11
tuoi.
O
lùa tuoi
này,
tu
duy cùa càc em chù yèn là tu
diiy
cu thè. Do dò viée day càc kién thùc mói cho
càc em nhàt tbièt phài di tit cu thè dé'n trùu
titpng.
Phitdng phàp day hpe cho càc
em phài là phUdng phàp trUe quan,
kbòng

thè là phitdng phàp thuyèt giàng.
Ve
màt tàm lì, hpe sinh tièu hpe
co
nhiing dàc diém san day:
- Ham hiéu biét. Ngay
tu
khi
chita
di hpe, càc em dà
luòii luón
dàt ra cho
ngitòi lón nhùng càu bòi chùng tò càc em
rat
ham hièu biét, ham khàm pbà
thè
gioì qiiaiih
minh.
-
Ifa
hoat dóng. Càc em thich
ebay
nhày, vui dùa, it
chiù
ngói yèn
mot
cho.
Nèu
ditpc
tham

già
nhiing trò chdi bó ieh
va
li thù thì càc em
rat
ham
va rat
thich.
- Giàu
tùifng
tù(fng.
Càc em thich nghe nhùng truyèn
co
tich. thich song
trong cành thàn tién cùa càc truyèn
co.
Càc dàc diém sinh li
va
tàm li trèn
day
càn dùdc khai thàc trong suò't
qua
trình day hpe.
Qua trìiib
day bao góm viée day cùa thày
va
viée hpe cùa trò. Quan
he
giùa thày
va

trò trong
qua
trình day hpe
ditdc
thè hièn
mot
càch tàp trung
nhàt trong tiè't day hpe trèn
lóp.
Vi
vày
de
dói mói phitdng phàp day
Rpc,
càn dói
mói boat dòng cùa thày
va
trò trong titng tièt hpe.
Tritóc day
khi thày là nhàn vàt trung tàm, trò là dói
titpng
tièp thu thu
dòng, thì boat dòng cùa thày chù yéu ehi phue vu cho viée day cùa thày. Nay vai
trò cùa thày
va
trò dà thay dói: Thay là
ngùcfi
chi dao, trò là nhàn vàt trung tàm,
thì bài soan
va

bài
giàn-g
cùa thày kbòng chi góm nhùng boat dóng cùa thày,
ma
con
phài góm cà nhùng boat dòng cùa trò. Thày chi dao
va
tó ehùe mpi boat dóng
cùa trò trong
qua
trình day hpe. Thày chù dóng tao ra mot mói tntòng vui ve,
thoài mài, lành manh
va
hàp dàn,
gay
cho trò hùng thù hpe tàp, làm cho trò ham
hpe,
thich hpe
va
ubò dò tién bò nhanb trong
hpe
tàp.
*
* *
60
Nhàn to' quyét dinh sU thành còng cùa
viée
dói mói phUdng phàp day hpe ò
bàc tièu
hpe

là dpi ngù giào vién tièu hpe. Dàng tiéc là dpi ngù này hièn dang
thiéu ve
so'
lUdng va
yéu
ve chat
lUdng.
Theo so
liéu
cùa Vu giào vién, Bó giào due
va
Dào tao, trong cà nUÓc hién
con
thiéu trèn 50.000 giào vién tièu
hpe.
Con
ve
chat lUdng
cùa càc giào vién hién
co,
thi vi nguón dào tao
ciìa
hp
rat
khàc nhau,
vói dù càc
loai
hình dào tao: 7+3, 10+2, 12+1, Cao dàng
va
Dai hoc, nén

chat
lUdng
cùa hp khóng dóng déu
va
nói
chung
là yèn.
Do dò vàn de dào tao giào vién mói
va bòi
ditòng giào vién eù dùdc dàt ra
mot càch càp bàch. Riéng
ié
viée boi ditòng giào vién eù, tinh
hình.
trèn
day
dòi
bòi mói Sd Giào due
va
Dào tao phài
co
phitdng huóng
va ké boach
cu thè cho tinh
minh.
Co
thè eó hai hình thùc
bòi
ditòng. Mot là, eù
mot so

giào vién dèh hpe ò càc
trUÒng Cao dàng
va
Dai hpe Su pham trong
mot tbòi
gian nhàt dinh.
Dò
là càch
bòi
dùdng tàp trung. Hai là, tao diéu kién
de
càc thày càc eó giào tU bòi
ditdng
ngay trong
qua
trình day hpe. Dò là càch
bòi
dùdng tai chó.
Trong
tinh
hình thiéu giào vién hién nay, càch
bòi
ditòng tàp trung
rat
khó
thiie
hién.
Ditdc
biét, trong nàm hpe này, tinh Hoà Bình manh dan eù 200 giào
vién tièu hpe di

bòi
dùdng tàp trung.
Day
là
mot
eó'
gang
lón,
rat
dàng
boan
nghénh. Song tuyét dai da
so
càc tinh
chita
làm dùdc
nhit
vày.
Do dò, trong nàm hpe này
va
cà trong
nhiéii
nàm hpe tói, càch boi dùdng tai
chó là vò ciing quan trpng. Muòh mò
róiig
càch
bòi
dùdng này càn eung càp cho
giào vién nhiing tài liéu vùa tbièt
thitc

vita nàng cao de hp eó thè dói mói phitdng
phàp day hpe cùa minh
va
dóng tbòi tU
bòi
ditòng
ve
chuyén mòn
va
nghiép vu.
Nhàm góp phàn dói mói phitdng phàp day hpe mòn toàn ò bàc tièu hpe, mot
so'càn
bó giàng day
va
giào vién toàn, eó tàm
hiiyé't
vói nén giào due tièu hpe nitóc
nhà, dà
cùng
nhau nghién cùu
va
bién soan mot bò sàch
lày
tèn chung là "Giùp
em vui
hpe
toàn".
Xin giói thiéu dói
net ve
bó sàch này.

Càc tàc già dà khai thàc càc dàc diém tàm li cùa hpe sinh tièu hpe
nhit
sau:
- Hoc sinh
tiéù
hpe
von
ham hiéu biét. Vày càn kieh thich sU tìm tòi ciìa càc em,
bang
càch
dita
ra nhiing càu
dò viù co
nói
dimg
toàn hoc, de càc em suy nghì
va
giài
dàp.
- Hoc sinh tiéu hoc von ùa hoat dóng. Vày càn tó ehùe cho càc em tham
già
nhiing trò chdi bó ieh eó nói dung toàn hpe,
de
càc em chdi
ma
hpe, hpe
ma
chdi.
- Hoc sinh tiéu hoc von giàu
tùàng

tùcfng. Vày càn ké cho càc em nhùng
truyèn
hàp dàn
co
nói
dimg
toàn hpe,
de
càc em biét xù li thóng minh trong
nhùng tinh huóng phùc tap.
61
Bang
càch khai thàc càc dàc diém tàm li ciìa
hpe
sinh tiéu hoc
nhit
vày, càc
tàc già mong muòn
gay
cho càc em hitng thù
hpe
tàp
va lói ciión
càc em tham
già
nhiing boat dòng eó
nói
dung toàn hpe, li thù
va
bó ieh, phù hdp vói trình dò nhàn

thùc
va
dàc diém
lifa tuoi
cùa càc em. Làm nhu vày là tich eUc giùp càc em vui
hpe
toàn.
Màt khàc, càc tàc già ciing muòn eung càp cho giào vién càc lóp tiéu hoc
nhiing tài héu thièt thUe
va
bó ieh de hp tu
bòi
ditòng ngay trong
qua
trình
d^y
hoc.
Nhàm mue dich dò, bó sàch
ditdc
chia thành nàm tàp. Mói tàp phue
vii
cho
vi$c
day
va
hpe toàn ò
mot
lóp cùa bàc tiéu hpe. Mói tàp
ditpe
càu trùc theo càc

tuàn cùa nàm hpe, vói nói dung theo dùng bàn Hùdng dàn phàn phóì
chùdng
trình titng lóp cùa Bó Giào due
va
Dào tao. Nói dung mói tuàn bao góm nhiing
càu dò, nhiing trò chdi
va
nhiing truyèn ké. Dò là nhiing tài liéu tham khào
phong phù
ma
càc giào vién eó thè
su
dung trong viée soan bài
va
tó ehùe càc boat
dóng hpe tàp trèn lóp
va
càc boat dòng ngoai khoà ngoài lóp. Ngoài ra,
de
boi
duòng
cho càc thày, eó giào
ve
kién thùc
va ve
phitdng phàp day hpe, trong phàn
Hù('tng dàn va
dàp
so,
càc tàc già

khòiig
nhùng cho dàp
so
cùa càc càu
dò va
trò
chdi eó nói dung toàn hpe
titdng
dói khó
boàc té
nhi,
ma con gioì
thiéu cà càch tìm
ra dàp so boàc càch giài nhùng bài toàn
titdng
tit.
Hai tàp dàu "Giùp em vui hoc toàn 1"
va
"Giùp em vui
hpe
toàn 2" dà ra màt
ban dpc. Càc tàp khàc sé
làii lupt
ra màt bau dpc tit nay dèh cuòi nàm.
Hi
vpiig
ràng bó sàch "Giùp em vui hoc toàn" sé góp phàn tich
citc va
eó
hi$u

qua
vào viée dòi mòi phitdng phàp day
va
hpe mòn toàn ò bàc tièu hpe.
Dja
chi :
14I222F,
Dòi
Càn,
Ba Dinh,
Ha Nói
DT. (NR) 834692.5
62