Bài soạn ôn thi vấn đáp triết học duy vật biện chứng

Câu 1: Triết học là gì? Nguồn gốc ra đời của triết học? Vấn đề cơ bản của triết học?
Vai trò của triết học trong đời sống xã hội?
1- Triết học là gì?
8 tr.CN6 tr.CN
 !"#$%&'(')$%*+,%-$%.
'/'0)1*+,%-2Philossophia, 3 45
67+8'9567.
:+1&4#;7<=>#8'
97 #?@);7A4% #B
)7C'B'58&=># &D )
C'B ='C'.
Do vậy, triết học là hệ thống tri thức lý luận chung nhất của con người về thế
giới; về vị trí và vai trò của con người trong thế giới ấy.
2- Nguồn gốc ra đời của triết học
- :'0)/245/E %
;# F'+1' G.
H:'0)=>#21=>#4 5-I-&-I6
4#94#I+.
J* G=>#'64B&F'K'/
C'+)LE =>#4 &F%#5M
E +8F%-%
N76E*-"64 !"#$%'(')$%.
N76E- OI+4 *+,%-,P>$%.
JTrước khi TH Mác ra đời&* G4QER&S;
*S0S#&494'/EI4%&6) G8.T7
S#6'+8FK='B7U*&7S#6
#4/-&;) GE*DFK'V-4%&?/-OSE
0%5/E0%+.
JW5E*P74#S X7%5-7@E 
 *I4%&%'+BB@C'B=A*4QE
Y.

Đối tượng của TH mácxít được xác định là tiếp tục giải quyết mối quan hệ giữa
vật chất và ý thức trên lập trường duy vật biện chứng và nghiên cứu những quy luật
chung nhất của tự nhiên, xã hội và tư duy.
3- Vấn đề cơ bản của triết học.
H675/&B GZ@-I[\
4%2
JMột làB G/]+L4tồn tại và tự nhiên^
JHai làB GK]+L4 ý thức và tư duy^
P)C'Btư duy và tồn tại&ý thức và vật chấtlà vấn đề cơ bản của
triết học.
1/28
Theo Ph.Ăngghen:QVấn đề cơ bản của mọi triết học, đặc biệt là triết học hiện
đại, là vấn đề quan hệ giữa tư duy với tồn tạiY
HVấn đề cơ bảnE0hai mặt2(hai mặt của cùng một vấn đề^
JMột là&/<&7 &7'7
LC'+_`
JHai là, / G+6`hay nói cách
khác là&< @-7'57C'6`
+A7C'+XEOS* G[\
 -742Chủ nghĩa duy vật  chủ nghĩa duy tâm.
HChủ nghĩa duy vật]N:ab^4'+*c_2/&5
847 &0%7C'&#4/-<C'+_<E
 d:;74_eOSEE3F'+/2
JN:ab-7I+O$%
JN:ab8';&7+fgHfh
JN:abSB
:i;74_e8'8L2N:abK dN:ab
HChủ nghĩa duy tâm ]N:a^4'+*j2<K
47 d/&5847'<LC'+_d
N:a0%F \;2

CNDT khách quan cho rằng CNDT chủ quan cho rằng
HThực thể tinh thần47 
H Tồn tại bên ngoài&#4/-
 58.
HCảm giác, ý thức47 
H Tồn tại trong chủ thể /&L
75/S8?4-G-E
77.
? Vì sao nói: Mối quan hệ giữa vật chất và ý thức là vấn đề cơ bản của triết học?
b/< G4-%OSE&SS#
58&=>#.N7'+F7'&'#F'
OS)C'B/<.
4- Vai trò của triết học trong đời sống xã hội
4.1. Vai trò thế giới quan và phương pháp luận :
a. Thế giới quan :
HNEC'42'- #B)
C'B'&_ S#%#&=I+
F54< &=7_k9&<3'#)l +l#0
 .4C' 4#C'7;tự giácF585
$B5ME7.
HThế giới quan đúng đắnm4O@=I+dựng nhân sinh quan tích cực, lành
mạnh ]Nhân sinh quan là: có hoài bảo, lý tưởng, có nhân cách, có lẽ sống, có tinh thần
trách nhiệm với công việc, có ý thức tổ chức, ^
b. Phương pháp luận.
2/28
HPhương pháp luận 4B)C'@?%E@B;L&45
/Fk7- O-7-C'7;/%#5M.
HW5-7@E6?FM'#'E3F'+/
E3F'+IL4'#'\- O-7-4'/)4/-'biện
chứng và siêu hình.5&P#B)9#5/&B

 GA#C'@_;0D@B#'+8n=A=o
_.
a/+&&C'L5Bchức năngphương
pháp luận chung nhấtES#/%#5M.
4.2. Vai trò của triết học Mác - Lênin
HP,451C'E F'+*I4% G
I48#K.
HP,&4<4'/- O-7-5)'O
'.Chủ nghĩa duy vật4E3F'+/SBdphép biện chứng4-o-SB
F'+/.
HW5)E3F'+/-o-SBchủ nghĩa
duy vật trở thành triệt đểphép biện chứng trở thành lý luận khoa học&--K_
 %#/5ME .
H:8'P,6?4-/#C'
p-;- O-7-4'/pn.,_e-7@E>
+2
JKiên địnhC'F'+/- O-7-SBlà nhân tố quan
trọngp-7k@ GC'%E/D@ O
5'.
JQuán triệtC'F'+/- O-7-4'/SBE
P,&p@-' GC'@T&N&q*EE3P,
8K, khắc phục, ngăn ngừa GE3EC'- O-7-
 F'+8';.
? Hãy phân biệt vai trò của triết học nói chung và vai trò của triết học Mác -
Lênin nói riêng đối với đời sống xã hội bằng 02 từ ?
"41«Khoa học»
Triết học nói chung Triết học Mác - Lênin
H* 74%I4<
4'/E C'&4   
C'-7@ #C'7;

tự giác F5  8  5  $    
B5 M      F 7
 4%."4chức năng thế
giới quanE.
H*S0S#4<4'/
EI4%&6) G
8* G4Qkhoa học
của mọi khoa họcY
H"%'+BB@C'B=A*
4QEY.
Đối tượng của TH mácxít được xác định
là tiếp tục giải quyết mối quan hệ giữa
vật chất và ý thức trên lập trường duy
vật biện chứng và nghiên cứu những
quy luật chung nhất của tự nhiên, xã
hội và tư duy.
3/28
Câu 2 : Phân tích nội dung định nghĩa vật chất của Lênin? Rút ra ý nghĩa của định
nghĩa?
1- Phân tích định nghĩa vật chất của Lênin
a58C'BF'+/EP7- O-7-_3/E
r.sA&Lênin đã đưa ra định nghĩa2QVật chất"là một phạm trù triết học dùng để
chỉ thực tại khách quan được đem lại cho con người trong cảm giác, được cảm giác của
chúng ta chép lại, chụp lại, phản ánh lại và tồn tại không lệ thuộc vào cảm giác»
 t_3+&,8-ISBC''2
Thứ nhất:QVật chất là một phạm trù triết họcY&457C'7E F'+j
p7'&7)-$S75/B GE7C'.
aK-ISB/ 74#-%*7C'BE
58'p'#9k@E7) G7F%/
7'd

b/ 74#-%?/'&6%&6/&
6&6dL7) G&7F%/Ek@
8''%&@'+@77.b;/+&
không thể quy/'/@&không thể đồng nhất/'
F%k@E/.
Thứ hai:Q dùng để chỉ thực tại khách quan Y."'+342
H5%7C']+40%7C'^&0%64B'#cảm
giácE 450%/&6-F<')K4 G
.T6-F<EC'E 4F50%&/#&
'+@-7@AC'+4'/)ESI75/&B G&
F ')+6dS+ S50%;pZ0
%.
H0%7C' GS@'B'6;&'6u&4'64'6S$&
'+@61&@40%58&=>#d0%F F%
6&36&@F F% Bev.F%0%@/SSj
7C'&F%-/SSj77-&F%XSB 
C'B/)=>#va7' cái chung
nhấtEplà tồn tại khách quan, không phụ thuộc vào ý thức, ý muốn chủ quanE
 .
Thứ ba:N7E 452Q chép lại, chụp lại, phản ánh lạiY/.
"'+34/49]'+8S^&L749
]S^E/5k-&o-&-& 
/ G/.
 2- Ý nghĩa của định nghĩa vật chất của Lênin :
H"_3+C'+#7\XE#OSE
A4/- F'+/SB&=74/-C'n@
')E3F'+I74%n-k G%EE3F'+
/Dw7SUE3F'+I'+Sdn-k G'+@
EC'@8';.
HN'-C'&_ 7I'7

-77C'.
H,OBc_/=>#P7>1C'B
4/28
? Sự giống và khác nhau của phạm trù vật chất theo nghĩa triết học và vật chất
theo nghĩa thông thường ?
Vật chất theo nghĩa triết học Vật chất theo nghĩa thông thường
Giống nhau:"'-775%7C'&0%#4/- <
 .
H Chỉ khái quát thuộc tính chung
nhấtE7F%/k
@."45%7C'#
4/-<E 
H Nói về những cái riêng /k
@&0%F 'F%--p
F%
? Vì sao Lênin dùng từ «cảm giác» mà không dùng từ «ý thức»,;2 «cảm giác» 4
/-7C' G-=p5/SK'A,8;
747'/.]T8'_3+,8>5-'
E3F'+IEC'2Nj7E 47 ^.
? Tại sao định nghĩa vật chất của Lênin đã giải quyết đúng đắng cả 2 mặt cơ bản
của TH
Câu 3: Trình bày nguồn gốc, bản chất và kết cấu của của ý thức. Phê phán những
quan điểm sai trái?
1-Nguồn gốc
H E3P7&4_e*>1='B'C'@
7''0&SL7FkE<2NC'@<
 #B GKS9&/9S<#454 G7%#4/-d
 -774%j<D4#F%/&  D
 /&
HF'+/SB>những thành tựu của sự phát triển khoa

học tự nhiên&14những tư tưởng tiến bộ trong lịch se*c_
j2ý thức của con người6-4#B GKS97U/&
ý thức là đặc tínhE#F%/$&XSB4S#E &4
5-775/&B GES8S#8E4
#7% GB5Sj6.Ý thức là hình ảnh chủ quan của thế
giới khách quan.N7-/'0)E<2 8=>#.
* Nguồn gốc tư nhiên
Hx4#'#9E/ không phải của  mọi dạng /
?4'#9E#F%/)$4S#E .Bộ óc
người là cơ quan vật chất của ý thức d*%#<E FM8O
%#4<KES#.:6@FM7%#K
E1& D60C'7;4<.
HN75/B GB54) G&47@ G-
7&C'5-7%8;E) GS#.
Hx45-7/S# .T657#
ES8487C' C'S# ;%#
E<6@=+.Như vậy, nguồn gốc tự nhiên của ý thức là bộ óc người cùng
với thế giới bên ngoài tác động lên bộ óc của con người.
* Nguồn gốc xã hội
5/28
Hx G;-7@6-E+'F'0)&'B5
8mà chủ yếu do những tiền đề, nguồn gốc xã hội.xC'7;
;S# 4#7%&6C'B=>#.
J,#4#7%&k9&_ E Sj
B%&eFk&76k4#j7#7) GB
5%-yKA'K''#) .N9
C'7;4#j%58&57#E 45/
S#4#'#9&'&C'+4'//# 7#S#
 ;@'S5/.
JND6C'C'7;4#7%& ='B'K'$

6&B&-=>#='B6]^.
:647U/E F'+&4B55-E<  &6
<@B.:6\4-6kE 
F'+.
: /+&nguồn gốc tự nhiên là điều kiện cần thiếtdLnguồn gốc xã hội]S0\
+')24#&%#5M=>#6^là nguồn gốc trực tiếp và quan
trọng nhấtC'+_5-7@E<.Vì vậy, ý thức là một hiện tượng
xã hội.
? Ý thức hình thành cần có điều kiện gì ?
f^rS#6S_$ Od
\^r%#4#=>#d
i^N77#C'B=>#
6=>#&4#=>#;6 <
T6-4#&='5-;;8<

2- Bản chất của ý thức
x45-77C'S# &4;EC'
E7C'.W5-7+6-45-7k#&O
7+45-7995E#7%.r77%
E<4\XE#C'7;)dphản ánh là nền tảng của sự sáng tạo và
sáng tạo là trình độ cao của sự phản ánh.T6@7#X&'6m
FZ4KXEE3F'+IXEF'+/K &7+.
H9#7%E+z8O-7 G@B9
%'2
JThứ nhất&+z45-77C'7& G&7-& G@B6
C'Q7U/YE4B)6]^tr.81
JThứ hai&5-7E+zkhông chỉ là5o-&4B8B G&
)48BS8&9Z'8E) G.Sự phát triển của ý
thức là quá trình con người không ngừng tìm kiếm và tích lũy những hiểu biết mới, ngày
càng đầy đủ hơn, sâu sắc hơn về mặt bản chất, quy luật vận động và phát triển của sự vật.

JThứ ba&sự phản ánh sáng tạo của ý thứcn4'K'E'#)
%#5ME .N5/#-7@E5M&E
B57C'&+zL@F5S77m=+ O4.
JThứ tư&6C'%#5ME &+z7#4S$
.Lênin cho rằng, ý thức của con người không chỉ phản ánh thế giới khách quan
6/28
mà còn sáng tạo ra thế giới đó.('7;$n-=-4%B57C'D
94C'7; 61I+
z
7%
Tóm lại&SEý thức làhình ảnh chủ quan của thế giới khách quan.Theo
Mác&ý thứcQcC'?4vật chất được đem chuyển vào đầu óc người và được cải
biến đi ở trong đó Y
3- Kết cấu của ý thức
6  =A=o+
z
A- OFB4'pA'
'F.
a- Theo chiều ngang: +
z

z
S6
{

z
+8
z
'6
z

 
z
&+
z
|
z
&|
{

}
&8
{

&4
{
8
~
|
{
&6
~
O&I
~
'
}
 O
{
.N
z
+8

z
'6
z
8
{
'
z

{
C'

~
&8
{
'
z
--I
{
I
z

~

~
8
z

~
'
}

+
z

z
.
H
z
+8
z
'6
z
|
{
tri thức4
{
I6
z
OS
}
&46
z
4
•
'
}
+
z

z
.Mác cho

rằng, tri thức là phương thức tồn tại của ý thức."'342+
z
 
OS4d+
z
6S#F'4;?4
#5 G)l& G-&B-7'+%E+
z

@FZS%E%#5M.
HTri thức4C'EC'7;/957%.('7;
;-7@E+
z
D94C'7; 61;
&94D+='C'.'4357' 
58&=>#&  '-#7' 
94+
z
9dB4+
z
4'/d

b-Theo chiều dọc2I+4
{
- OF8
~
8
z
-I
~

A8
{
'I''
}
8
z
O
z
6
~
I
'
}
 O
{
&S6
{
7+') 2tự ý thức, tiềm thức, vô thức.
HTự ý thức24
{
S6
~
-I
~
'
}
+
z

z

 O
z

{
S
}
I'
}
8
}
I
~

z
|
z

|
{
&4
{
+
z

z
8
{

•


{
&|
{

}
&  O
}
&6
~
O4O
~
|
z
'
}
|
{
&8
{

~

~

{


z
6
z

C'8
~
'
}
|
{
=
•
6
~
.
~
+
z

z

z

z
F'
~
điều chỉnh hành vi'
}
'
}

8
}
A'I

}

~
=>#.
HTiềm thức24
{

•

~
6
~
I4+
z

~
6
~
F8•S8
{

~
8
}

z
'
}

'

}
8
}
& 
z
4
{

z

•
 O
~
'
}
8
}
8
z
-I
~

{
 O
z

{
0
~
F O

z
F
~
8
{


{
.có vai trò quan trọng hoạt động tâm lý hàng ngày và cả trong tư
duy khoa học.
HVô thức:4
{

•
8
~
 O
~
I4+
z
F8•S8
{
-
~
8
}

z
'
}

+
z


z
&  O
~
 O
{
+
z

z
8
z
."
z
4
{

•

{
FS
}
-6
z

~



•
6
~

z
 O
~
4
~
-4
~
-4
~
O
}

{

z
C'AO
z

z

z
8
}

~

6
~
=
}
+.b6
vai trò quan trọng trong việc điều tiết trạng thái tinh thầnE &4/-4%
ISj7;%C'7I4+
z
.'+8&' B''+B)L
E6&76U+
z
U=>#;mFZ4K.
5&vô thức của con người là vô thức được chi phối bởi ý thức.
4- Phê phán những quan điểm sai trái
4.1. Bệnh chủ quan duy ý chí:Là khuynh hướng tuyệt đối hóa vai trò của nhân
tố chủ quan, cường điệu tính sáng tạo của ý thức, của ý chí, xa rời hiện thực khách
quan, bất chấp quy luật khách quan, lấy nhiệt tình cách mạng thay thế cho sự yếu kém
về tri thức khoa học.
Nội dung và biểu hiện của bệnh chủ quan duy ý chí:
7/28
W4KESBEC'F'+<944)'+3#O&
#&%+A'+BEC'd@B€_E
 O&9745- O-7-$#5MA 
7-X&O &EC'.b9Fk 2k8'XC'7&SB-7-
69...:LSBEC'F'+<9LF'0)4_
e&=>#&-&I4<E ='U-).NOC'48'S-
D%'B5ESB+.
wBEC'F'+<94#4K7-$S ' 
q*N: I+&I+7%8)5B-=I+F5N:q*.wB
EC'F'+<9D4f'+ 4K& G4%SBSE;B&

$-0&'+B)LEI)EC'&C'7& B'9
7%E<&E<9&=B57C'&S-C'+4'/7
C'&'B7C'&4+B;7%+5+'o9
.W4KESBEC'F'+<944)'+3#
O&#%+A'+BEC'.W4K@B€_
E O9745- O-7-$%#5MA
 7-X<95&4+ EC'+B5.
Trước thời kỳ đổi mới (ĐH6)&">nSBEC'&F'+<9
B=I+F5k8'S =I+F5O/'/&%q*N:
C'4<&">#')=SU+'
-K&')'%q*N:?L4%-KC')F
/-@+4py+%C'7B=I+F56B-X6p
<-7@6B-V&p>F'+;C'74I'OC'4</-
'C'48'S-O=&'E OB77
&4 O&B.
wBEC'F'+<9SBSE;B4#50%•
7F $] "%#4Kb‚7f\Hfƒh„^.%+&;
%E=>#+K='-71'+8IE
C'&Sn'014K8oF4KFE
C'F'+<9SE7%4.
"%#b‚E"]fƒh„^">?€SB5M
7% 4')S6;-/Fkp'+8n
7C'…"-4'6='-715&6#AC'+4'/
4'BS5FZK'E"R]bB"%#"4Kb‚i[^.
"I+451/LC'+_E/7C'+4'/7C')
EB7_&E O&975E6'#
=I+F5 .
- Hướng khắc phục bệnh chủ quan duy ý chí: "@n-kSBEC'
F'+<9p-0S#'SB-7  4$ 
F'+4<4'/&4 F'+N:q*& 48N:q* &y+

%67$5M@-7@4<4'/&F4<4'/@ FZ&
9F5MX&-6#AC'+4'/
7C'd"$LFB&0S#B@;&S 
74-G-&4+$4Id6#AC'+
4'/7C'&I45/S/FkC'+4'/& -7
8/28
'+FIE&-7'+&;#9_&'+B6B-k&C'4<
E7S#†'/&7S#"8j7-+8'K'E5B-
6B-&B% d"$&IL4>%E"
N#WbB:'B&E)&S0F ‡;&<97
%L"&LFId=I+F5BLS#7+ %&
%.
4.2. Bệnh bảo thủ trì trệ: là khuynh hướng sai lầm cực đoan do cường điệu hóa
vai trò quyết định của vật chất, sùng bái sức mạnh của quy luật, hạ thấp vai trò của
nhân tố chủ quan, ngại gian khổ, bó tay khuất phục trước khó khăn, trước hoàn cảnh
khách quan
Nội dung và biểu hiện của bệnh bảo thủ trì trệ:
('8''+84<)48B-$S'+84<5-7
@.AC'@E-o-F'+/SB&5/B G'0%
Sj77#'&S'#'&C'+_'+@4Z'd'
/#&S$&-7]-7@^.
r7@4#-%F@7C'7C'7;/#
481-&1O-%-&1oLBLB
O.('@F'+/SBc_j/4'64'6/
#-7@48&5/#614'+ 'E
5/B G.:'0)E5-7@j+SIE5/&
FI''yE5/C'+_&4C'7;5IEl5/B G.a
/+&-7@4#C'7;7C'#4/-<E .b;&
=A=o75/B G-X5/#&5-7@&-
-7B7=' S$'@Ep

('7BC'@5-7@pK-n-k&-8-7
…SBRSE&;B&_
Biểu hiện của bệnh bảo thủ trì trệ4;%4%&F5FZ&G&%
$&/97&Sj4LU>7>.wBSE;
BSDn4SBEC'F'+<9&SBB&SB7
'&4S%0EE3C'48'&E37I&SB 
#7."4'+8I4&/9o45-7@.
"/-+&">/_& •$]fƒh„%
"%#„^2Qchúng ta vừa chủ quan nóng vội, vừa bảo thủ trì trệ, trong thực tế hai
mặt đó cùng tồn tại và đều cản trở bước tiến của cách mạngY& …SBR
+#)S@'B 2F'+;C'74I'OC'4</-'C'
48'&S-8>;>5-7@ˆ=>#&4IFIS_
‰& 4%/'dSE677S#2/)79
7k@&974 O&>#...84%B-7'+7
'045&/7=I+F5 .
:j7-k5%8&"%#„E">?2QĐảng phải
luôn luôn xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan. năng
lực nhận thức và hành động theo quy luật là điều kiện đảm bảo sự lãnh đạo đúng đắn
của ĐảngY&bB"%#ff-k%2QMọi đường lối, chủ trương
của Đảng phải xuất phát từ thực tế, tôn trọng quy luật khách quan. Phải phòng và
chống những nguy cơ lớn: sai lầm về đường lối, bệnh quan liêu và sự thoái hóa, biết
chất của cán bộ, đảng viênY."0&QToàn Đảng, toàn dân ta phải nêu cao tinh
9/28
thần cách mạng tiến công , ý chí tự lực, tự cường, phát huy mọi tiềm năng và trí tuệ,
tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, quán triệt và thực hiện tốt các phương hướng
cơ bản Y
VD2*B+&67@FkN:+-7@%
m&7-Fk#>7&7435=>#&B
FkN:5B7Ek9 B7-Fk7O
C' L%

Nguyên nhân của bệnh bảo thủ trì trệ
HbX/25+'o4%/' F'+4<4'/
Hb4_eH=>#2='-7@E C'7-&=U;#4%
/'d#-oFd C'''#oF
 )#-7@;#7S#
HwB8'%#2544)'+36%&G&7+E
 8&?3BeFkB4B9&957#
EC'+4'/=d7@'5'-&'%XS%45
E'
Phương hướng khắc phục bệnh bảo thủ trì trệ
H"$ F'+4<4'/4 F'+N:q* 48N:q*
 .
Hr6#AC'+4'/7C'&I45/
/FkC'+4'/&I;#'+86B-kE8
H -7'+FIE&-7'+E#D7S#&
C'4<j7-+8'K'E5B-N:*H*"*
HrE)&S0F ‡;<97%FI.
Vì sao Không có ngôn ngữ thì không thể có ý thức ?:6 
@7C'77&1' G7&@7'+39.ND
6&B G'+1+7.N9;/+&<
6?4#B G97I4B G9=>#.a
66;<6@;-7@ G.
Tính năng động, sáng tạo của ý thức thể hiện trên cơ sở phản ánh hiện thực ở các
khía cạnh sau :
Hx45-77C'71' G&7- G@B6C'U
E46.
HW5-7E<6?45o-&4B8B G&
)48BS8&9Z'8E) G.5-7@E<4#
C'7; 61;&94D+@'S&K+EO&I'
nOSC'+4'/E.

HW5-77%E<n4'K'F%E'#)
%#5M--pE .N5/#-7@E
5M&B7C'&< @F5S7Bm=>+
 O4& @E# 7O.
H97%E<L@B$6C'%#5ME
 <7#4S$.
10/28
Câu 42Trình bày mối quan hệ biện chứng giữ vật chất và ý thức . Ý nghĩa phương
pháp luận. Sự vận dụng của Đảng ta?
P)C'B/<4OSE.F'+/
SBC'+)C'B/<A4/- F'+/SB
7#F''2
1- Vật chất quyết định ý thức
"I+4O='-7C'EF'+/SB&@B4/-
 F'+/B@C'+OSE.C'@+@B
79%'2
HThứ nhất,b/4O&#'0<&6/;
6<&2
Jw# 4OC'/E<.
JN75/B G7C'4) G-7&p
 O
~
-
}
S# ;<]4;;EC'
E7C'^.
J*%#5M&%#='E/4/E
=>#0D4E5;-7@E<.
HThứ hai&b/C'+_#F'=' -7@E<.x4
;EC'E7C'.N9%#5M/E

 4'6LU_ 5-7@E<.
HThứba,b/L4'B@B5<&  .wI<
6@5B GS•#S$B5.<?
%/&%%B56C'B$%#
5M&SjB7&eFkG-4<7'B&- OB/K
%#.
2- Sự tác động trở lại của ý thức đối với vật chất
bL#7%&57#4%E<)/@B
i@'2
HThứ nhất&T>;&<L_  
B=7_k8'&;-7-&S &45- O7#) '
eFk7'B/K@4S$p&%k8'>X
.
HThứ hai,W57#4%E<)/@A\'+
 '2
J:'<phản ánh đúngB57C'& /p7
C'+4'/7C'&<9&#Opv6C'O$%#5
M-G-;m4'Bthúc đẩy cùng chiều)5-7@E5/
')%.
J: G4%&:'<phản ánh không đúngB57C'&<4%
/'&-& 6<9&6B;&#O;mkìm
hãm, cản trở, thậm chí phá hoại5-7@S; E5/.
HThứ ba&bL#7%E<  6-47
4+5-7&5-%++$/."457%88
E5-7&8OF5'B/&S//
FkpC'+4'/7C'dSF5S7;SB-7-'B'@4%1
58 %k8'.
11/28
3- Ý nghĩa phương pháp luận:
* Nguyên tắc (quan điểm) khách quan trong nhận thức và hành động

H:'+8n7C'4+8'K'9SnS'#jS56E
%#/%#5M.#6E7%#'
+9 OS-k'#B/FkC'@+p+.
/5M&p-C'7B'+8n7C'&4
S#%#/5M-='-7157C'&#
AC'+4'/7C'&4+57C'4%#E;.
r7#65/&6 G4+<')EC'E;49
7&6 G4+;E;4='-7@4 G&74 G
7%.
Š8'K'-='-717C'34S#%#E -
F58B-7B&7eFk%E7+')'2
J:'B/7C'2'+8d'
B_4<d9/'&S)C')&
J:C'B/7C')=>#2C'B='d
C'B-dC'BH/d
J:C'+4'/7C'S0C'+4'/58C'+4'/=>#&
C'+4'/ G/  G/.
* Phát huy tính năng động, sáng tạo của ý thức và vai trò nhân tố chủ quan :
HbB5B'+8n7C'LLU--7'+9#7
%E<&EI)EC'.
H6C'B-7'+9#7%E<&I)EC'&Sj
B$7%#-G-& 5B5S$17‹/5Œ
45%7C''+8E+7‹/Œ47@-kk'K'
E .
HW%EB-7'+L#7%EI)EC'@B
57#$G-7+')'2
JThứ nhất&H45//Fk7C'+4'/7C'ˆI+4
+')OSEI)EC'.
JThứ hai&<9&;&B;&#O#E 4+')
LC'7Fk_ &-7'+%EI)EC'.

JThứ ba&45$%#5MˆI+4'B@5B5
'+@%%B55.
H6C')C'BSB/<&%#/
5Mp-p7n-\'+ 4K5bệnh chủ
quan duy ý chí và bệnh bảo thủ trì trệ
+ Bệnh chủ quan duy ý chí24'+ $-0&'+B)LE
I)EC'&S-C'+4'/7C'&'B7C'.N B'9
7%E<&<9&=B57C'&4+B;7%+
5+'o.
W4KESB+44)'+3#O&#&%+A
'+BEC'&4K+@BB_ 4)E O9
7- O-7-$5BA 7-X
12/28
+ Bệnh bảo thủ trì trệ: 4'+  B'LC'+_E/
&S7%EC'+4'/&%-LEI)EC'.T'+ 
+mFZB%$&'-k &7C'
w@'BESB+4;%4%&F5FZ&G&%$&/9
$&U>7>.
4- Sự vận dụng của Đảng ta
a58)C'BSB/<&<3- O-7-
4'/&">/€'+8IE4K% $
&0- O n-kSBEC'F'+<9&S
E;Bn4BC'48'.
4.1. Bệnh chủ quan duy ý chí:Là khuynh hướng tuyệt đối hóa vai trò của nhân
tố chủ quan, cường điệu tính sáng tạo của ý thức, của ý chí, xa rời hiện thực khách
quan, bất chấp quy luật khách quan, lấy nhiệt tình cách mạng thay thế cho sự yếu kém
về tri thức khoa học.
Nội dung và biểu hiện:
W4KESBEC'F'+<944)'+3#O&
#&%+A'+BEC'd@B€_E

 O&9745- O-7-$#5MA 
7-X&O &EC'.b9Fk 2k8'XC'7&SB-7-
69...:LSBEC'F'+<9LF'0)4_
e&=>#&-&I4<E ='U-).NOC'48'S-
D%'B5ESB+.
wBEC'F'+<94#4K7-$S ' 
q*N: I+&I+7%8)5B-=I+F5N:q*.wB
EC'F'+<9D4f'+ 4K& G4%SBSE;B&
$-0&'+B)LEI)EC'&C'7& B'9
7%E<&E<9&=B57C'&S-C'+4'/7
C'&'B7C'&4+B;7%+5+'o9
.W4KESBEC'F'+<944)'+3#
O&#%+A'+BEC'.W4K@B€_
E O9745- O-7-$%#5MA
 7-X<95&4+ EC'+B5.
Trước thời kỳ đổi mới (ĐH6)&">nSBEC'&F'+<9
B=I+F5k8'S =I+F5O/'/&%q*N:
C'4<&">#')=SU+'
-K&')'%q*N:?L4%-KC')F
/-@+4py+%C'7B=I+F56B-X6p
<-7@6B-V&p>F'+;C'74I'OC'4</-
'C'48'S-O=&'E OB77
&4 O&B.
wBEC'F'+<9SBSE;B4#50%•
7F $] "%#4Kb‚7f\Hfƒh„^.%+&;
%E=>#+K='-71'+8IE
C'&Sn'014K8oF4KFE
C'F'+<9SE7%4.
13/28
"%#b‚E"]fƒh„^">?€SB5M

7% 4')S6;-/Fkp'+8n
7C'…"-4'6='-715&6#AC'+4'/
4'BS5FZK'E"R]bB"%#"4Kb‚i[^.
"I+451/LC'+_E/7C'+4'/7C')
EB7_&E O&975E6'#
=I+F5 .
- Hướng khắc phục: "@n-kSBEC'F'+<9p-
0S#'SB-7  4$ F'+4<4'/&4 F'+
N:q*& 48N:q* &y+%67$5M
@-7@4<4'/&F4<4'/@ FZ&9F5M
X&-6#AC'+4'/7C'd"$LFB&0
S#B@;&S 74-G-&4+$
4Id6#AC'+4'/7C'&I45
/S/FkC'+4'/& -7'+FIE&-7'+&
;#9_&'+B6B-k&C'4<E7S#†'/&7
S#"8j7-+8'K'E5B-6B-&B%
 d"$&IL4>%E"N#WbB:'
B&E)&S0F ‡;&<97%L"&LFId
=I+F5BLS#7+ %&%.
4.2. Bệnh bảo thủ trì trệ: là khuynh hướng sai lầm cực đoan do cường điệu hóa
vai trò quyết định của vật chất, sùng bái sức mạnh của quy luật, hạ thấp vai trò của
nhân tố chủ quan, ngại gian khổ, bó tay khuất phục trước khó khăn, trước hoàn cảnh
khách quan
Nội dung và biểu hiện bệnh bảo thủ trì trệ:
('8''+84<)48B-$S'+84<5-7
@.AC'@E-o-F'+/SB&5/B G'0%
Sj77#'&S'#'&C'+_'+@4Z'd'
/#&S$&-7]-7@^.
r7@4#-%F@7C'7C'7;/#
481-&1O-%-&1oLBLB

O.('@F'+/SBc_j/4'64'6/
#-7@48&5/#614'+ 'E
5/B G.:'0)E5-7@j+SIE5/&
FI''yE5/C'+_&4C'7;5IEl5/B G.a
/+&-7@4#C'7;7C'#4/-<E .b;&
=A=o75/B G-X5/#&5-7@&-
-7B7=' S$'@Ep
('7BC'@5-7@pK-n-k&-8-7
…SBRSE&;B&_
Biểu hiện của bệnh bảo thủ trì trệ4;%4%&F5FZ&G&%
$&/97&Sj4LU>7>.wBSE;
BSDn4SBEC'F'+<9&SBB&SB7
'&4S%0EE3C'48'&E37I&SB 
#7."4'+8I4&/9o45-7@.
14/28
"/-+&">/_& •$]fƒh„%
"%#„^2Qchúng ta vừa chủ quan nóng vội, vừa bảo thủ trì trệ, trong thực tế hai
mặt đó cùng tồn tại và đều cản trở bước tiến của cách mạngY& …SBR
+#)S@'B 2F'+;C'74I'OC'4</-'C'
48'&S-8>;>5-7@ˆ=>#&4IFIS_
‰& 4%/'dSE677S#2/)79
7k@&974 O&>#...84%B-7'+7
'045&/7=I+F5 .
:j7-k5%8&"%#„E">?2QĐảng phải
luôn luôn xuất phát từ thực tế, tôn trọng và hành động theo quy luật khách quan. năng
lực nhận thức và hành động theo quy luật là điều kiện đảm bảo sự lãnh đạo đúng đắn
của ĐảngY&bB"%#ff-k%2QMọi đường lối, chủ trương
của Đảng phải xuất phát từ thực tế, tôn trọng quy luật khách quan. Phải phòng và
chống những nguy cơ lớn: sai lầm về đường lối, bệnh quan liêu và sự thoái hóa, biết
chất của cán bộ, đảng viênY."0&QToàn Đảng, toàn dân ta phải nêu cao tinh

thần cách mạng tiến công , ý chí tự lực, tự cường, phát huy mọi tiềm năng và trí tuệ,
tận dụng thời cơ, vượt qua thách thức, quán triệt và thực hiện tốt các phương hướng
cơ bản Y
VD2*B+&67@FkN:+-7@%
m&7-Fk#>7&7435=>#&B
FkN:5B7Ek9 B7-Fk7O
C' L%
* Nguyên nhân của bệnh bảo thủ trì trệ
HbX/25+'o4%/' F'+4<4'/
Hb4_eH=>#2='-7@E C'7-&=U;#4%
/'d#-oFd C'''#oF
 )#-7@;#7S#
HwB8'%#2544)'+36%&G&7+E
 8&?3BeFkB4B9&957#
EC'+4'/=d7@'5'-&'%XS%45
E'
* Phương hướng khắc phục bệnh bảo thủ trì trệ
H"$ F'+4<4'/4 F'+= 48= .
Hr6#AC'+4'/7C'&I45/
/FkC'+4'/&I;#'+86B-kE8
H -7'+FIE&-7'+E#D7S#&
C'4<j7-+8'K'E5B-N:*H*"*
HrE)&S0F ‡;<97%FI.
5C'\•5B$54>%E">  7
U‰&4%/'&1S 5BC'7;N:*H*"* &-7@
FBX)EIFIv
Câu 5: Trình bày nội dung Nguyên lí về mối liên hệ phổ biến của các sự vật, hiện
tượng. Ý nghĩa phương pháp luận. Sự vân dụng của Đảng ta ? tr.92
1- Nội dung của nguyên lý về mối liên hệ phổ biến :
* Mối liên hệ là gì ?

15/28
AC'@F'+/SB&mối liên hệ là phạm trù triết học dùng để chỉ
sự quy định, sự tác động qua lại, sự chuyển hóa lẫn nhau giữa các sự vật hiện tượng hay
giữa các mặt các yếu tố của mỗi sự vật, hiện tượng trong thế giới.
b/+75/&B G7C'7;7'E mối liên 
hệ qua lại, ảnh hưởng lẫn nhau  hay chúng  tồn tại biệt lập, tách rời nhau  `:'p0 
%)48BC'4%; nhân tố nào quy định mối liên hệ đó `

* Trả lời cho câu hỏi thứ nhất :
H: Aquan điểm siêu hìnhj&75/B Gtồn tại
một cách tách rời nhau&7+S8%7&p65-k'#&
65S'#'d';?4)48BGS8
9Z'8.) AC'@8';&D 
1/548B9F%E& 4%-E/'+@4Z
'7;48B7'.
H: G4%& Aquan điểm biện chứng]CE*P7^&
 4#?@).N75/&B G7C'7;'
17SB'&1548BC'4%&I/-'+@4Z'.
theo Ph.Ăngghen thì không có cái gì là đứng yên, không thay đổi mà tất cả đều vận động,
biến đổi, phát sinh và mất đi.
* Trả lời cho câu hỏi thứ hai :
H: Achủ nghĩa duy tâm khách quanE3F'+IE
C'j&7C'+_)48B&5'+@4Z'75/&B
 Glà một lực lượng siêu tự nhiên hay ở ý thức, cảm giác của con người.
H: AC'@duy vật biện chứng;c_29)
/E4OE)48BC'4%75/&B G.N75/
B GFF%&7' &;D?4
F%0%7'E#/F'+.:+  &<E
 )47-/&D?4'#9E#F%/$
4S# &#F'EpD?4C'-7E7C'7

;/7C'.
* Tính chất của mối liên hệ phổ biến :
- Tính khách quan:)48B75/B G47)E5
/&B G&6-k'#<')EC'E .:Sn'01
9)/E&150%-7@E95/&B G.
- Tính phổ biến:P)48B75/B G4-$S.T6
75/&B G48B'7+')&7S#-/'5/&
B GD48B'O'67%#C'7;
7C'7; C'7;'5/#&-7@E
'E15/8D4'648B'.T6?=+43
5tự nhiên]giữacơ thể sống và môi trường ;giữa động vật và thực vật, ^
đời sống xã hội]giữa các cộng đồng dân tộc ; giữa các quốc gia; các lĩnh vực của đời
sống xã hội^tinh thần]giữa các hình thức nhận thức ; giữa các giai đoạn nhận thức^&
5/&B GD4'64'648B&7#C'4%'.
- Tính đa dạng:9F%E)48BF9F%E50%&/
#-7@E975/B GC'+_
9F%E)48B75/B GS@'B9'6;
'6u.7C'6)48B&N)48BS8ˆS8
16/28
&E+'ˆ+'&)48B'SC'7S#ˆ)48BS
C'7#)435X#4358SBE&Sˆ6S
&8ˆZ'8v: /+)48B7#C'4%E5/&B G
46&6/-%
2- Ý nghĩa phương pháp luận của mối liên hệ phổ biến :
%#]trong nhận thức và trong thực tiễn^E phải quán triệt
quan điểm toàn diện 2
- Cơ sở lý luận của quan điểm toàn diện :4#F''+84<)48B
-$S.
- Yêu cầu của quan điểm toàn diện:Thứ nhất&=A=o75/B G
-=A=o)C'BC'4%7S#-/&7+')&7'#9

7'E95/&B G]VD : mối quan hệ trong cơ thể sống, )dThứ
hai,=A=o5/B G-=A=o)C'BC'4%75
/B G5/B G7]5-7-^]ba2T
Ndb*q*d ^dThứ ba,=A=o5/B G-+ G7OS&
7C'E5/&B G.

: /+&C'@FB607=A=oF&4B8
'#97'E5/+B G&634Sj&F
'&-I&@.
]"@L4>%E"&•$&">=7
_2Xây dựng kinh tế là nhiệm vụ trọng tâm, xây dựng Đảng là nhiệm vụ then chốt.
HbB"%#q‚E"H('@E"2Q Gắn kết chặt chẽ và
đồng bộ hơn các nhiệm vụ phát triển kinh tế là trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt
và phát triển văn hoá - nền tảng tinh thần của xã hội Y.\••.^
H('7BC'@FB-n4quan điểm lịch sử - cụ thể&C'
@++8'K'2=A=oC'+5M&p-p<p
4_ek@>4-7&5-7@E5
/B G&S)5B@7C'4ZEC'.NI4<m
4K'S_y+%0%E.w;&5/&B G
'0%6H_F'E6ˆ
.
HNK-n-knghiêm khắc phê phánquan điểm phiến diện, chủ nghĩa
chiết trung và thuật ngụy biện.]trang 98 bài giảng)
Hb 74- O-7-4'/%#5M&'+84<)48
B-$SLU@%5/&p-Sj%#5ME;S
$)48B#%E5/D )48BC'4%E5/5
/7.%#5M-e0S#'SB-7-&'- OB
7'@7#j+$)48B O.
3- Sự vận dụng của Đảng
H('@FB G"C'7B@B#

 4)7FIFB)5FI-7-d 4))
P†2G-% %%&%C'I5%
9_&&&%d%Ei4 GSD7-
6& :%FB&$G-5B--FI#>
 Gn4G.
17/28
H:++6'#$E &">E O$
FB&$SC'7'X&'435E)q*&l
S -=7_pI'A)&I@/-'C'+4O
$7I'&74357.
J"*b‚‚‚E">c_2QXét trên tổng thể, Đảng ta bắt đầu công cuộc
đổi mới từ đổi mới về tư duy chính trị trong việc hoạch định đường lối và các chính sách
đối nội, đối ngoại. Không có sự đổi mới đó thì không có sự đổi mới khác. Song, Đảng ta
đã đúng khi tập trung trước hết vào việc thực hiện thắng lợi nhiệm vụ đổi mới kinh tế, khắc
phục khủng hoảng KT-XH, tạo tiền đề cần thiết về vật chất và tinh thần để giữ vững ổn
định về chính trị, xd và củng cố niềm tin của nhân dân, tạo thuận lợi để đổi mới các mặt
khác của đời sống XHY
H5MC'$E >4%'Sj
#&'+-k&=7_C'@$E"4pn&-
G-4_e .N9;/+&bT"*q‚E"-kc_
QĐổi mới toàn diện, đồng bộ với những bước đi thích hợpY
H('7BC'@$FB& O43ĐH XID?€2C'7
;=I+F5N:q*-XSBpnC'+)các mối quan
hệ lớn2 «quan hệ giữa đổi mới, ổn định và phát triển; giữa đổi mới kinh tế và đổi mới
chính trị; giữa kinh tế thị trường và định hướng xã hội chủ nghĩa; giữa phát triển
LLSX và xây dựng, hoàn thiện từng bước QHSX xã hội chủ nghĩa; giữa tăng trưởng
kinh tế và phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ và công bằng xã hội; giữa xây dựng
chủ nghĩa xã hội và bảo vệ Tổ quốc xã hội chủ nghĩa; giữa độc lập, tự chủ và hội
nhập quốc tế; giữa Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ; Không
phiến diện, cực đoan, duy ý chí. Y

Câu 6: Trình bày nội dung quy luật chuyển hóa từ những thay đổi về lượng
thành những thay đổi về chất và ngược lại. Ý nghĩa phương pháp luận. Sự vận dụng
của Đảng ta? (Quy luật Lượng – Chất)
"I+4#SC'+4'/OSE-o-SBF'+/&48cách thức
(phương thức) vận động và phát triểnE5/&8
~
 O
~
8
z
O
z

z
C'.
1.Khái niệm các phạm trù chất và lượng
HChất là một phạm trù TH dùng để chỉ tính quy định khách quan vốn có của sự vật
và hiện tượng, là sự thống nhất hữu cơ của các thuộc tính làm cho nó là nó và phân biệt
nó với cái khác.
JThuộc tính]X9^24X@)E5/&7F'50%
E5/.
JChất4$G-7'#944(là cái khách quan, vốn có của
sự vật hiện tượng).
JP6•
~
I
~
8
~
 O

~

z
8
{
''6
~
|
z
&'#9OS
%OS&
•
'6
~
|
z
OS
}
'
}

~
I
~
+6
}
|
{
I
z

OS
}
'
}


~
I
~
D+6
}
.'+8&-ISB'#9OS6OS?4 O
).]VD : cái ly nếu ta dùng để uống nước thì nó là cái ly uống nước ; nếu ta dùng để cấm
hoa thì nó là bình cấm hoa, )
18/28
JNI
z
'
}

~
I
~

{
-'
~
'6
~


{

•
+8
z
'6
z
I
z
'
{

{
- O
z
488
z


•
7+').+$- O484+$E5/.
HLượnglà một phạm trù TH dùng để chỉ tính quy định vốn có của sự vật về số
lượng, quy mô, trình độ, nhịp điệu của sự vận động phát triển của sự vật cũng như các
thuộc tính của nó.
J, G477C'&6
z

z
E5/&8
~

 O
~
., O
~
8
}
 G=7
_k@&|
z
=
z
S
{
6'
~
4 O
{
.'+8&D
•
|
z
C'+
~
8
{

4 O
~
S@'_F F%1' G7C'7.
JP6

~

~
I
~

z
8
{
'I
z
&F
z
'
•

z
6
{

~

z
'8
{
4 O
~
.
Chú ý :

JW57SB75/&B Gkhông chỉS9C'+_
LS9C'+_4 G.
JW5-ISB4 GE5/D?là tương đối.
2- Mối quan hệ biện chứng giữa sự thay đổi về lượng và sự thay đổi về chất
* Sự biến đổi về lượng dẫn đến sự biến đổi về chất

- N4 GE5/&B G4#@)C'+_4Z'.W5
+$4 GC'BXm5+$.'+8&4 G
@+$#%_không làm+$SE5
/.r%5)4 G+4độ.
Độ44{}Oz~{z ~+6}8{4 O~ 4{+6}
S}8{Iz'} ~I~.
H:8}Oz~{~z ~+6}8{4 O~m4+6}8{IzE
5/4{điểm nút.wIz+{6~{'•Oz~SO}hai điểm nút.
HW ~+6}8{4 O~~Oz8}'zA•FI•Oz ~O{'}IzOz{~
{6~Oz.N z I~+ ~-z8}'} ~I~ O~{F'F OzF~6~ O{
'z'} •C'8~8{6~.Sự chuyển biến về chất'} ~I~ O~gọi là bước nhảy.
Bước nhảy4{-%*F'{8}} ~'+8}z8{Iz'} ~I~F •
+6}8{4 O~ OzzI+.]8{O{zIzzS Oz}+6~S8zˆFI{FI{d
8{C'+6zS Oz}+{S6~ˆ'~S6~dS Oz}+=zz~ˆ8zz^.
* Chiều ngược lại của quy luật
('+4'/4 G6?48#'45S$4 GFZ5
S$&L' G4%.Tchất mớiO{m7#4%)
5+$4 G.Nz8}4{+6}C'+6&8zIz'&{6~&~-8~''}
 ~I~6~{S8z6}'} ~I~.]342;4%C'+_#4 G
-G-&4%5)4 G^
* Các hình thức của bước nhảy:
W5+$E5/FMF%';S +
7'&#)4%S +OS'I+2
Hqothời gian và tính chấtE5+$;2bước nhảy đột biến

(làm thay đổi căn bản về chất một cách nhanh chóng ở tất cả các bộ phận cấu thành của
sự vật^bước nhảy dần dần]thay đổi về chất bằng cách thay đổi dần dần những nhân
tố của chất mới, loại bỏ dần những nhân tố của chất cũ^.
19/28
Hqoquy mô@2Bước nhảy toàn bộ]thay đổi về chất ở tất cả
các mặt, các bộ phận, các yếu tố cấu thành^bướcnhảy cục bộ]thay đổi một số mặt,
một số yếu tố, một số bộ phận^.ba2N79
Tóm lại:Bất kỳ sự vật, hiện tượng nào cũng đều có sự thống nhất giữa chất và
lượng. Sự thay đổi dần về lượng vượt qua giới hạn của độ sẽ dẫn đến sự thay đổi căn
bản về chất của sự vật thông qua một bước nhảy. Chất mới ra đời sẽ tác động trở lại tới
sự thay đổi của lượng.
3- Ý nghĩa phương pháp luận.
HP ~I~&8~ O~8{'4{8}6zIz'O •4 O~.a/+&8}
z zI{+'}8{ ~I~-}I~ z O~}~4 O~{~Iz'}z.
HW5-7@E5/SDSn'014 G$$.a/+&
8}}~ ~I~-}C'Izz8zC'z{z4'•+8{4 O~&6{O{-}
'}6~~ •8{'8~I{8z8}C'z{'+8}z {Iz'•IzOz
 O~ ~8~6~z{}.
HNI{chống tư tưởng hữu khuynh, bảo thủ, 6z ~'zI}+8~~
IzOz4 O~'} ~I~•+6} O~C'Oz~'}6~dXchống tư tưởng
tả khuynh nóng vội '6z~IzOz{6C'I'z z8zC'z{z
4'•+8{4 O~.
4- Sự vận dụng của Đảng
:n/FkpC'+4'/+ <3C'B=A
=oC'+F6'#$ X.qoA#F'&
9-%SC'7;6'#$FM8 <3 
#C';97%&S%5S$8743
5E)=>#.
bT"*‚qE">?€2…Xây dựng CNXH bỏ qua chế độ TBCN, tạo sự
biến đổi về chất của một xã hội trên tất cả các lĩnh vực là sự nghiệp rất khó khăn, phức

tạp, cho nên phải trải qua một thời kỳ quá độ lâu dài với nhiều chặng đường, nhiều hình
thức tổ chức kinh tế, xã hội có tính chất quá độR.
bT"*q‚E"Dc_2…Đây là một quá trình CM sâu sắc, triệt để,
đấu tranh phức tạp giữa cái cũ và cái mới nhằm tạo sự biến đổi về chất trên tất cả các lĩnh
vực của đời sống XH, nhất thiết phải trải qua một thời kỳ quá độ lâu dài với nhiều bước
phát triển, nhiều hình thức tổ chức kinh tế, xã hội đan xemR.C'7;'+@S
;6B-&B% G4Bk'I&-'
\[\[ OS 6B-A B%d\f
 6B-B%Đây là quá trình thay đổi về chất."@% G
k8'8&Đảng ta khẳng định2…Con đường công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta
cần và có thể rút ngắn thời gian, vừa có những bước tuần tự, vừa có bước nhảy vọtR&…ưu
tiên phát triển công nghệ cao; ứng dụng nhanh khoa học và công nghệ vào lĩnh vực nông
nghiệp và công nghiệp nông thôn; sử dụng hợp lý công nghệ dùng nhiều lao độngR.
8B5BS +C'7;$B+-4
C'E#C'7;+$4 G9G w•56& 
D'@I+$7%&5B-$.
Câu 7: Trình bày nội dung của quy luật thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập. Ý
nghĩa phương pháp luận. Sự vận dụng của Đảng ta? (QL Mâu thuẩn)
20/28
* Vị trí:('+4'/)'EX)4/-4#SC'+
4'/OSE-o-SBF'+/&nó chỉ ra nguồn gốc, động lực bên trong của sự
vận động và phát triểnE5/.('+4'/+4hạt nhân&4cơ sở@/
C'+4'/7E-o-SBF'+/.
1-Nội dung của quy luật
a. Các khái niệm:
HMặt đối lập: là những mặt, những thuộc tính, những yếu tố có xu hướng biến đổi trái
ngược nhau trong cùng một sự vật hay hệ thống sự vật.
Jw•5/&B GD G%1'S#-/'#
97'.)7+')&S#-/'5/không chỉ có sự khác nhau
mà còn có những mặt đối lập nhau.

VD2:'+8 }6?%B9F OL%B9
IdO@#/&S8%+')F'+4%+')I+SF_d
JMặt đối lập biện chứng24{[\~6z4I~-{#}8}6zIz.
J: •~6z4I~-6{~zC'6• ~I~8~ O~&8Izz4•
 ~ ~8&=•6~& F'+.Nz~6z4I~-z488~Oz'&z6~C'4~Oz'
;tạo thành mâu thuẫn biện chứng'} ~I~.
- Sự thống nhất của các mặt đối lập: Sự thống nhất của các mặt đối lập là sự nương
tựa vào nhau, quy định lẫn nhau, mặt đối lập này lấy mặt đối lập kia làm tiền đề cho sự tồn
tại của mình.
JW ~6zIz'}z~6z4I~-4{8{'8~68}8z' O~ ~6{~'}
SIz+{ ~I~8~ O~{.:8z'6z ~6zIz{C'+~4I•' •\~
6z4I~-{ ~I~8~ O~66{~.'+8 ~6zIz{+chỉ là tương đối{
S}Iz~6z4I~-• z ~ • ~zS8~&I''I•8'z4'6Iz'
'.
VD2*\X7_)4/-']Giá trị 129Sj5-94
#&S@'_47dGiá trị 2247_eFk^& )& O5
'.
- Sự đấu tranh của các mặt đối lập: là sự tác động qua lại theo hướng bài trừ, phủ
định lẫn nhau giữa các mặt đó.
+ "Iz'6}4{ ~='6~&'~6~&'}8'4I•''}zX6z4I~ 
W ~F~&--p8{{ zIz''}z~6z4I~-'{+'6~{zIz&
~8}&6zC'8~ •z~6z4I~-d-'~'6~{4• ~6{~'• 8{'
8~F8•'6~Iz' •z~z.
JW5'E7X)4/-+n'B;7X
)4/-'+@&1I''y GC'+W5/D G+Sj5
/.W5'+@E7X)4/-45+$E7XF)4/-+$
OSL&_9E7X)4/-&+$'E)48BF5
'+@FZ.
JN3 hình thức chuyển hóaE7X)4/-2\X)4/-' GF'+;d
+$L_9E7X)4/-d\X)4/-S_;\

X)4/-
- Sự thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập
21/28
J)'EzX)4/-54@B5)
SBE7I''ZE75/B G.6zIz~}8}&4{
8{'8~&8{8{'}Iz'&6z6zIz{6zIz'.N{Iz'
4{Iz''}z~6z4I~-~{I''Z}8}6zIz=z~.
Jthống nhấtE7X)4/-9ổn định O)&%
E5/dLđấu tranhE7X)4/-=' 45$_E5/&
4/#S$.)'E7X)4/-quy định
tính ổn định và tính thay đổiE5/.a/+I''ZSB4'0)
#45E5/#-7@E5/&B GC'7;E.
* Các loại mâu thuẫn:
- Căn cứ vào quan hệ giữa các mặt đối lập:
JMâu thuẫn bên trong]5/^2ba2PI''ZŽE6Ž
64BEq*'64B.
JMâu thuẫn bên ngoài]75/7^
rISBPS8PS8?4 O)&+'#1
)C'B.PS8LC'+_5
- Căn cứ vào ý nghĩa đối với sự tồn tại và phát triển:
JMâu thuẫn cơ bản2PC'+_SE5/:-)4O
>+7P7.
JMâu thuẫn không cơ bản24I''ZX #- OFB
- Căn cứ vào vi trò của mâu thuẫn:
JMâu thuẫn chủ yếu24P$48K'#-7@E5/.
JMâu thuẫn thứ yếu24P0%#-7@E5/.
- Căn cứ vào tính chất các lợi ích đối lập:
JMâu thuẫn đối kháng24P7-&7454 Gq*4G9O
S)4/-'.
JMâu thuẫn không đối kháng24P7Ž&K4-q*5)4/-4G

96OS&kS#&%.
bB=_p\4%I''Z8KC'XSB&p-p
- O C'+9G-&74K…tả khuynh”X…hữu
khuynh”I+$7%.
Tóm lại, mọi sự vật hiện tượng đều chứa đựng những mặt, những khuynh hướng
tạo thành mâu thuẫn. Sự thống nhất và đấu tranh của các mặt đối lập là động lực bên
trong của sự vận động và phát triển, dẫn tới sự mất đi của sự vật cũ và sự ra đời của sự
vật mới.
2- Ý nghĩa phương pháp luận:
H:/5/-/ GI''ZE.w;/I'
'Z4/SE5/&/'0)&#45/#-7@
E5/.
H:/I''Z--I9I''Z&-I9C'7;-7&-7
@E1X)4/-&-ISBL&_9E1I''Z.
22/28
HT-I9I''ZE5/B G'+8n-1/
97C'&9-$S98SBEI''Z.
H%#5M-8O-I9k@1I''Zk@
@C'+k@1I''Zd-n'+8nC'+I''ZSj
'+@E7X)4/-&7F'L&'LI''Z.
HP6~ ~I~z8{'I''Z&-}I~-'{}C'+8zI''ZOS}&
  '8}C'+8zI''Z'}+8z'&'z~I''ZS8&I''Z)
7{Oz'zI}+ ~I~-z8}'z'~8''}8}8{.
3- Vận dụng của Đảng
HbI~F'~C'+4'I~8"}•=z~•I''ZOS}-6z ~
I~6~-z8}'}O{~2
J• •N:q*{N:w
J• •Iz-W{Ž6IO}z OzN:wd
J• •'}•8zC'6zOzz  G#4/-FI6~
J• •z Oz S}Oz'

bT"*q‚E"c_2…Các mâu thuẫn cơ bản trên thế giới biểu hiện
dưới những hình thức và mức độ khác nhau vẫn tồn tại và phát triểnR.„g.
H:{&"}'•I~F'~C'+4'I~{+8}=z~{4~I''I•
S8~ ztrong thời kỳ quá độO} OzB+2
JPI''Z)486H6H9F 54>%E"
%FBk8'FI'& %&q*6Sj&FIE&A
 q*N:với745k8' 4745)#4/-
FI#N:q*.
H">/-7I''Z$48 B+42
JPI''Z &-7@S'+Ok
/'=O7 .
JP95-7wN:_ N:q*'+OB 
JP=I+F5q*6Sj&FIE&8'5Eq*&XSB4
%D
JPLS;#4/-FI#5-7%E745
_&I 'FMSLS;.
w8%L4%I''Z2FI)SFI)
$_dS5E FI%6&%# -&v
Câu 08: Trình bày nội dung quy luật phủ định của phủ định, ý nghĩa phương pháp
luận và sự vận dụng của Đảng ta
- Vị trí : 4{6~iC'+4'I~OS}'}-Az-S8~ zF'+I~&zvạch ra
khuynh hướng phát triển'} ~I~8~ O~8zOzzC'
1- Nội dung quy luật:
- Theo nghĩa thông thường, -'}~ G@'4561/&S7SU+
5+#5/&B G+Sj5/B G7.
23/28
HA[\C'@42C'@8';C'@SB
5-E_.
JQuan điểm Siêu hình2@'-E_ 45B-E454 GS8
FZE8'5/&chấm dứt5-7@E.

J Quan điểm biện chứng{&-'}~4{zI'Iz+8z''}SIz+{ ~
-z8}{."z4{ ~+8z ~I~{+S{ ~I~z8OO}Iz'}z
'•{='Iz8~zOz8zS6~O&4{C'7{}C'+8zI''Z6~~'}S}
I ~I~S_-E_.
HPhủ định biện chứng2là quá trình tự thân phủ định, tự thân phát triển dẫn
tới sự ra đời của cái mới tiến bộ hơn so với cái bị phủ định.
- Phủ định biện chứng có 2 đặc trưng cơ bản sau:
JMột là&-'}~zIzzC'&4{8zC'} ~z6~C'4~
 •zI6zIz'{ ~I~&%88{8{ ~-z8}.
JHai là&-'}~z8z {&zF'+{#)I6zz ~'}z
S~-'}~4{ ~-z8}z48'~&~86z488~ •z'•{
zOz.
'+87I)95E7D G4%D- G%&
S$'-G-#F'E7]18-8-7&4^.
ba2-E_N:w&N:q*D1C'E5-7
@q*>% GN:w&0%&S$p@
I)Eq*q*N:.
* Nội dung QL Phủ định của phủ định, hình thức xoáy ốc của sự phát triển
HW ~-z8}'} ~I~6C' •4I{-'}~S8~ zOz •
'+{Iz~.W'6•'+{{ ~I~dường như lặp lại cái ban đầunhưng trên
cơ sở cao hơn.
HP6•'+{-z8}'} ~I~ O{z\4I{-'}~{i~]gđ
trung gian, gđ phát triển, gđ kết thúc^2
JPhủ định lần thứ 12~z6z4I~-OzzSI{'&I+4{I''
 ~-z8}.
+ Phủ định lần thứ 228{{ zF O{ C'+O}4~z'•&z4I~-zS
I{' 8OO}OzO&O&8}8~S Oz-z8}'} ~I~.Phủ định
lần thứ 2 gọi là phủ định của phủ định.
Hr'}~'}-'}~4{='Iz8~cái mới8OO}6}O~- O~Iz}
 •+8z'6zz ~'}z}~SI{'{ •4K-'}~8z8z Nz

Oz--'zO{F8~O7%-7@ .
Hr'}~'}-'}~4{giai đoạn kết thúc6~'+{-z8} 6{
O{4~4{8}='Iz-z'}6~'+{-z8}8z-A.W ~6z8z-6I~{+
~=' Oz8z48A O{xoáy ốc'} ~-z8}.
H*{xoáy ốc8}8~~ OS}'}C'z{-'}~'}-'}
~]phủ định biện chứng^2z8z {&z4~-4~&zIz8z48'} ~-z
8}^
2- Ý nghĩa phương pháp luận
H~6~/ ~8•'zI{-} O}{C'+z
~zOz&-z8~7{~8{'8~zOz-7@.Chống lại
  O}S}'}&{8~&••Ozz•z&6~'8z-'zOz&z8z
S6~.
24/28
HT-'}~7D'zI{8z {&~4~& •4Iz+ •{4z
 ~&7_E7D&S8zz-'{O~-Oz8{'8~Oz. Chống lại
'+ Oz8z {'+8=~-'}~~O.
3- Sự vận dụng của Đảng
HC'7;$">n-k5)4/-ON:w
N:q*&@1 E O=FN:q*8O15'E4
 >% GN:w.VK ĐH IX của Đảng ta xác định (tr.84)2…con đường đi lên
của nước ta là sự phát triển quá độ lên CNXH bỏ qua chế độ CNTB, tức là bỏ qua việc xác
lập vị trí thống trị của QHSX và kiến trúc thượng tầng của TBCN, nhưng tiếp thu, kế thừa
những thành tựu mà nhân loại đã đạt được dưới chế độ TBCN, đặc biệt về khoa học và
công nghệ, để phát triển nhanh LLSX, xd nền kinh tế hiện đại”.
H6'6~6}Oz{F8~'}Iz Oz8~+&"}jb*
4'045#E#FI#&87FEC'7K GS0@7
B)--7'+.b;/+, VKĐH XI của Đảng (tr.76)>c_2…kế thừa và
phát huy những truyền thống văn hóa tốt đẹp của cộng đồng các dân tộc VN, tiếp thu
những tinh hoa văn hóa nhân loại, xd một xã hội dân chủ, công bằng, văn minh, vì lợi ích
chân chính và phẩm giá con người, với trình độ tri thức, đạo đức, thể lực và thẩm mỹ ngày

càng cao”
Câu 9. Trình bày mối quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả. Ý nghĩa
phương pháp luận?
1. Khái niệm nguyên nhân và kết quả:
HNguyên nhân4#-%F@?57#4Z'
7XS85/&X75/'I+5S$_.
- Kết quả4#-%F@?S$='BF5
7#4Z'7XS8#5/X75/'.
J:'+8I7'+8&'B.:'+8'B6
C'&XF='B'+8I."'B4B G
KfS$=+& SI6I+85S$
+.
2. Tính chất của mối liên hệ giữa nguyên nhân và kết quả:
- Tính khách quan2,8BIC'4)48B)E5/
 -7B&//Fk.
JP)48BIC'97C'4S47)E
7C'&6-k'#<E .
HTính phổ biến2P5/0%'4C'E'+8I
_&4 G&m%'+8I%C'7.P5/&
B G14I&14C'd4'+8I)48B+ 4
C')48B7.]::T(d::T(d::v^
HTính tất yếu2#'+8I_&#'B_m%
8#C'_.:'+8I'B ;C' 
+.
3. Mối quan hệ biện chứng giữa nguyên nhân và kết quả:
25/28