Tìm hiểu mối tương quan giữa phong cách làm cha mẹ và lòng tự trọng của học sinh trung học cơ sở

65

I HC QUC GIA HÀ NI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC



ĐỖ THỊ THẢO



TÌM HIỂU MỐI TƢƠNG QUAN GIỮA PHONG CÁCH
LÀM CHA MẸ VÀ LÒNG TỰ TRỌNG CỦA
HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ



LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC






HÀ NỘI – 2013
65

I HC QUC GIA HÀ NI
TRƢỜNG ĐẠI HỌC GIÁO DỤC


ĐỖ THỊ THẢO


TÌM HIỂU MỐI TƢƠNG QUAN GIỮA PHONG CÁCH
LÀM CHA MẸ VÀ LÒNG TỰ TRỌNG CỦA
HỌC SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ

LUẬN VĂN THẠC SĨ TÂM LÝ HỌC


CHUYÊN NGÀNH: TÂM LÝ HỌC LÂM SÀNG TRẺ EM VÀ VỊ THÀNH NIÊN
(Chuyên ngành đào tạo thí điểm)


Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: GS.TS. Bahr Weiss
Th.S. Trần Thành Nam



HÀ NỘI – 2013




1
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT

STT
Ch vit tt
Ch vi
1
CRPBI

2
HVUX
Hành vi ng x
3
HS
Hc sinh
4
LTT
Lòng t trng
5
PAQ
Parental authority questionaire
6
PC
Phong cách
7
SKTT

Sc khe tâm thn
8
THCS
Trung h
9
THPT
Trung hc ph thông
10
VTN
V thành niên
11
VTN&TN
V thành niên và thành niên


2
DANH MỤC CÁC BẢNG

Trang
Bng 2.1: S ng khách th nghiên cu theo tng
41
Bng 2.2: S ng khách th nghiên cu chia theo gii tính, khi lp.
43
Bng 3.1: S ng khách th ng vng
52
Bng 3.2: Thc tr hc vn ca cha m tr
53
Bng 3.3: Bng s liu th hin th t 
55
Bng 3.4: Các m LTT ca hc sinh THCS

55
Bng 3.5: M lòng t trng  nhóm hc sinh ni, ngoi thành
56
Bng 3.6: M lòng t trng  nhóm khách th nghiên cu theo gii.
57
Bng 3.7: Mc d lòng t trng  nhóm khách th nghiên cu chia theo lp
59
Bng 3.8: M lòng t trng  nhóm khách th nghiên cu chia
theo m quan h xã hi

60
Bng 3.9: M Lòng t trng chia theo tiêu chí hc lc
61
Bng 3.10: M LTTchia theo tình trng hôn nhân ca cha m
63
Bm trung bình các phong cách làm cha m do tr 
64
Bm trung bình các hành vi làm cha m theo thang CRPBI .
64
Bng 3.13: M    m tng t trng ca tr và
phong cách làm cha m ng thang PAQ do tr báo cáo

66
Bng 3.14: Mm tng t trng và hành vi làm
cha m ng thang CRPBI do tr báo cáo



3
67

Bng 3.15: LTT ca tr v  hc vn ca cha
69
Bng 3.16: Lòng t trng ca tr v 
hc vn ca m

70
Bng 3.17: Lòng t trng ca tr chia theo tình trng hôn nhân ca cha m
71
Bng 3.18: Lòng t trng ca tr v thành niên chia theo thu nhp
bình quân c

73






4
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ

Trang
Bi 3.1: Thc tr hc vn ca cha, m
54
Bi 3.2: Các m lòng t trng so sánh theo gii
58
Bi 3.3: Các m lòng t trng so sánh theo tiêu chí hc lc
62

5
MỤC LỤC

Trang
Li c
i
Danh mc vit tt
ii
Danh mc các bng

iii
Danh mc các bi
iv
Mc lc
v
MỞ ĐẦU
1
Chƣơng 1: CƠ SƠ
̉
LI
́
LUÂ
̣
N CU
̉
A VÂ
́
N ĐÊ
̀
NGHIÊN CƢ
́
U
4
1.1. Nhng v lý lun v lòng t trng
4
1.1.1. Khái nim lòng t trng
4
1.1.2. Vai trò ca lòng t trng trong cuc si
8
1.1.3. Nhng yu t n lòng t trng

13
 hình thành lòng t trng ca HS trung h
17
1.2. Phong cách làm cha m và các công trình nghiên cu có liên quan
n phong cách làm cha m

22
1.2.1. Tm quan trng ca hành vi, phong cách làm cha m
22
1.2.2. Hành vi, phong cách làm cha m
24
1.2.3. Các kiu phong cách làm cha m
25
1.2.4. Các nghiên cu v mi quan h gia hành vi làm cha m và s
phát trin hành vi, cm xúc ca con cái

32
1.3.Hc sinh trung h m
33


6
1.3.1. V a tui HS trung h
33
m hc sinh trung h
34
Chƣơng 2: TỔ CHỨC NGHIÊN CỨU
41
2.1. Vài nét v a bàn và khách th nghiên cu
41

ng nghiên cu
41
2.1.2. Vài nét v khách th nghiên cu
43
2.2. T chc nghiên cu
44
n 1
44
n 2
44
n 3
44
2.3. u
45
u lý lun
45
u tra bng hi
45
ng kê toán hc
50
Chƣơng 3: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
52
3.1. Thc trng v khách th nghiên cu
52
3.1.1. Thc trng lòng t trng ca hc sinh THCS
55
3.1.2. Thc trng các phong cách, hành vi làm cha m
64
a PC, hành vi làm cha m và LTT
66

3.3. Mi quan h gia lòng t trng và phong cách hành vi làm cha
m i s ng ca các bin nhân khu hc

68
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
75


7
1. Kt lun
75
2. Khuyn ngh
77
TÀI LIỆU THAM KHẢO
79
PHỤ LỤC
81

8
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài









  

 










 
.
Tìm hiểu mối tương
quan giữa phong cách làm cha mẹ và lòng tự trọng ở học sinh trung học cơ
sở” .


9
2. Mục đích nghiên cứu
Kim tra mi liên h gi

3. Khách thể, đối tƣợng nghiên cứu và phạm vi đề tài
3.1. Khách thể nghiên cứu
Ph huynh và 
3.2. Đối tượng nghiên cứu


4. Giả thuyết khoa học












5. Nhiệm vụ của đề tài
5.1. Tìm hiểu cơ sở lý luận của đề tài nghiên cứu
5.2. Thực trạngPC hành vi ứng xử của cha mẹ HS hai khối lớp tại 3 trường
THCS trên địa bàn Hà Nội
5.3. Tìm hiểu thực trạng LTT của trẻ
5.4. Tìm hiểu mối tương quan giữa PC, hành vi ứng xử của cha mẹ với
LTT, sự tự tin của trẻ



10
5.5. Đề xuất các phương pháp cải thiện
6. Các phƣơng pháp nghiên cứu
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận
Qua vic tham kho các công trình nghiên cu, sách, báo, tp chí
 các v 
PC nuôi dy con cái, s t tin ca tr. T  thng và khái quát hóa các
khái nim công c  lý lu tài.
6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn
+ 
+ 

+ Thang  
-Esteem Test
6.3. Phương pháp thống kê và xử lý số liệu


 

quan (Pearson) 

7. Cấu trúc của luận văn
Ngoài phn m u, kt lun và khuyn ngh, tài liu tham kho, ph
lc, ni dung chính ca lu








11
CHƢƠNG 1
CƠ SƠ
̉
LI
́
LUÂ
̣
N CU
̉
A VÂ
́
N ĐÊ
̀
NGHIÊN CƢ

́
U
1.2. Những vấn đề lý luận về lòng tự trọng
1.2.1. Khái niệm lòng tự trọng
LTT 


               




 
                

+ William James trong tá
 


 
  



            




12

+ Richard L.Bednar, M. Gawain Wells và Scott R. Pteson trong tác
 





LTT 
 . 





 

 


+ T
  LTT 
. 




              


13




           
 








 
               


giúp chúng ta có th
thân  

 

a. 

b. 
   


14


mang giá 


“LTT được xem như một loại sơ cấu nhận thức ở đó cá nhân tự xác
định về mình như là người có đủ năng lực hoặc không đủ năng lực, xứng
đáng hoặc không xứng đáng, khó ưa hay được chấp nhận, hoạt độn chức
năng hiệu quả hay không có hiệu quả”.






+ Hay 













15
1.2.2. Vai trò của lòng tự trọng trong cuộc sống con người

t
+ 
    

         không ai

 
  

 có LTT cao giao
  



. " 
 
.

  





      




16
   

             

        
LTT 
Chúng t cao

Trong nghiên cu ca mình Boden và cng s (2008) tha nhn rng
tui niên thiu là mt thi gian quan trng cho s phát trin ca LTT, VTN
nhanh chóng tip cn tung thành và bm nhi ln
và có trách nhim. Vì vy, nghiên cu ca h c tiêu chính:
+ Xem xét vai trò ca LTT trong sc khe tâm thn, s s dng cht, s
hài lòng v cuc sng, và s hài lòng v các mi quan h.
+ Kim tra xem LTT trong tui VTN lin sc khe tinh
thn, vic s dng cht, kt qu ca cuc sng và kt qu ca mi quan h.
Kt qu nghiên cu ch ra rng LTT thp có liên quan ti mt lot các
kt qu tiêu cc ca cuc sng (ví d, bnh tâm thn, s dng cht, các mi
quan h không hài lòng). H nhn thy LTT thp  tu
va các chc khe tâm thn (ví d, trm cm, lo
âu, ri lon hành vi, ri lon nhân cách chi xã hi ng t sát), s
dng cht hoc ph thuc vào cht, gim s tha mãn v cuc sng và gim
s tha mãn v các mi quan h. Ngoài ra, LTT thp  tu
c liên kt vi mt ch      ng là trong tui
VTN) ch s IQ thy cm thn kinh, tình trng kinh t xã hi thp,
ri lon chm dng th cht hoc tình dc  ma tr.

LTT th ti kh  sát  c hai gii, s gia
 bt nt và s du, ma túy, t t  các bé trai, 


17
c  các bé gái. Phn hi t thanh thiu niên ch ra
rng LTT thp tn t ng h
quan vi vic s dng thuc lá, hành vi tình dc nguy hi
bt nt mi b HS khác bt nt. LTT thp trong mi
i hình  ch mang li kt qu  cho tr em gái.
Vì vy d ng phát trin LTT ca mt VTN có th là mt yu t
bo v chng li viêc tham gia vào các hành vi ri ro. Nhìn chung, nghiên cu
v LTT ca thanh thi

 t thc t rng LTT càng cao
i tham gia trong nhng hành vi nguy him hoc gp v sc khe
tâm thn càng thp (ví d, trm cm hoc lo âu). Nghiên cu hoàn thành trong
mt s khu vc trên khp Hoa K  Nam Phi và New Zealand tt c
các nghiên cu ch ra rng cá nhân có LTT cao thì kh o v t
c cuc sng tiêu cc.
 LTT 
 

A.MasLow (1908- 





N 

 LTT cho
chính mình  

ti ). 



18



         

      

 
.
Theo Maslow 
,  nó    Nathaniel Branden

 







mình        



 


            



19


 


Lý thuyt hii ca LTT khám phá nhng
 duy trì s quan tâm cao cn mình. Sociometer cho rng
LTT phát tri kim tra m, tình trng chp nhn trong nhóm xã hi
ca mt cá nhân.            
 



.
Mcó LTT 
và . 
             


LTT  LTT 


 
. 
LTT 

LTT 
 là chìa khóa
LTT. 


20
 
  

. Abraham Maslow cho rng sc khe tâm lý là rt quan trng, ct
lõi thit yu là chp nhng nhi khác và tôn
trng chính bn thân. LTT cho phép mi mt vi cuc sng vi
lòng nhân t, s t tin, l c mc tiêu ca h.
Phát trin LTT  m rng kh  c hnh phúc, LTT cho phép
mc thuyt phc là h xng hnh phúc. V c
bn, s phát trin ca LTT tích c ng x vi khác
vi lòng nhân t, s tôn trng và thito mi quan h gia các cá
nhân mt cách tp và lành mnh.
LTT cho phép sáng to tc, và là mu kic bit
quan tri vi ngh.
T chc Y t Th gii trong cun sách n t c xut
b   n cáo rng vi  ng LTT cho HS là quan
tr bo v tr em và thanh thiu niên chng li nhng  v tinh
thn và tht vng, cho phép h  vi các tình hu
ng trong cuc sng .
1.2.3. Những yếu tố ảnh hưởng đến lòng tự trọng

             


tính
 





21


Đầu tiên là giới tính 



 


              
- 
        -    
n

 

 

               


nam v
Thứ hai là yếu tố văn hóa: 


Dijksterhuis &Van Knippenberg, 2001).      





22




            

Thứ ba, lòng tự trọng hình thành từ những nguồn thông tin phản hồi:
Nghiên cu ca    liên
n LTT ca thanh thiu tiên, thanh thiu niên vi LTT cao
khi tip nhn phn hi tích cc t i ln có mng tích ci
vi thông tin phn hi tiêu cc là có ít hong. Thanh thiu
niên vi LTT thp tip nhn phn hi tích cc t i ln và không có tác
i vi thông tin phn hi tiêu cc li có mng tiêu c.
Th hai, tác gi Cassidy & Conroy d oán rng thông tin phn hi t i
cha s ng li thông tin phn hi t các bà m. Th ba,
n thanh thing thành thì phn hi t cha m s có ít nh
n LTT ca h, trong khi thông tin phn hi t các giáo viên s có
mng l.

              môi
trường gia đình


 

on sau, con út. Con út





23
(

phong cách
hành vi làm cha mẹ 





con cá 






Cuối cùng, nhà trường trong đó có thầy cô, bạn bè có ảnh hưởng rất

lớn đến LTT của trẻ VTN



 
trong nhóm           


