Kỹ năng lãnh đạo và phối hợp giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân ở xã

Chuyên đề 13:
KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO VÀ PHỐI HỢP GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI,
TỐ CÁO CỦA CÔNG DÂN Ở XÃ
I. MỘT SỐ VẤN ĐỀ VỀ KHIẾU NẠI, TỐ CÁO CỦA CÔNG DÂN Ở XÃ
1. Khái niệm, ý nghĩa việc khiếu nại, tố cáo ở xã
1.1. Khái niệm khiếu nại, tố cáo
- Khiếu nại là việc công dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức theo
thủ tục do pháp luật quy định đề nghị cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền xem
xét lại quyết định hành chính, hành vi hành chính hoặc quyết định kỷ luật cán bộ,
cơng chức khi có căn cứ cho rằng quyết định hoặc hành vi đó là trái pháp luật, xâm
phạm quyền, lợi ích hợp pháp của mình.
- Người khiếu nại là cơng dân, cơ quan, tổ chức hoặc cán bộ, công chức thực
hiện quyền khiếu nại.
- Người bị khiếu nại là cơ quan, tổ chức, cá nhân có quyết định hành chính,
hành vi hành chính, quyết định kỷ luật bị khiếu nại.
- Đối tượng khiếu nại:
+ Quyết định hành chính là quyết định bằng văn bản của cơ quan hành chính
nhà nước hoặc của người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước được
áp dụng một lần đối với một hoặc một số đối tượng cụ thể về một vấn đề cụ thể
trong hoạt động quản lý hành chính.
+ Hành vi hành chính là hành vi của cơ quan hành chính nhà nước, của
người có thẩm quyền trong cơ quan hành chính nhà nước khi thực hiện nhiệm vụ,
cơng vụ theo quy định của pháp luật.
+ Quyết định kỷ luật là quyết định bằng văn bản của người đứng đầu cơ
quan, tổ chức để áp dụng một trong các hình thức kỷ luật là khiển trách, cảnh cáo,


hạ bậc lương, hạ ngạch, cách chức, buộc thôi việc đối với cán bộ, công chức thuộc
quyền quản lý của mình theo quy định của pháp luật về cán bộ, công chức.
- Giải quyết khiếu nại là việc xác minh, kết luận và ra quyết định giải quyết
của người giải quyết khiếu nại.

- Tố cáo là việc công dân theo thủ tục do pháp luật quy định báo cho cơ
quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền biết về hành vi vi phạm pháp luật của bất cứ
cơ quan, tổ chức, cá nhân nào gây thiệt hại hoặc đe doạ gây thiệt hại lợi ích của
Nhà nước, quyền, lợi ích hợp pháp của công dân, cơ quan, tổ chức.
- Người tố cáo là công dân thực hiện quyền tố cáo.
- Người bị tố cáo là cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi bị tố cáo.
- Người giải quyết tố cáo là cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền giải
quyết tố cáo.
- Giải quyết tố cáo là việc tiếp nhận, xác minh, kết luận về nội dung tố cáo và
việc xử lý tố cáo của người giải quyết tố cáo.
1.2. Ý nghĩa của khiếu nại, tố cáo
- Khiếu nại, tố cáo là quyền cơ bản của công dân.
Khiếu nại, tố cáo của công dân là một trong những quyền cơ bản của công
dân được ghi nhận trong Hiến pháp 1992 (sửa đổi, bổ sung năm 2001). Đây là một
quyền có tính chính trị pháp lý của cơng dân. Quyền khiếu nại, tố cáo có liên quan
chặt chẽ đến các quyền và nghĩa vụ cơ bản nhất của công dân. Việc thực hiện
quyền khiếu nại và tố cáo sẽ là cơ sở cho việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ
khác của cơng dân. Nó chính là phương tiện để công dân đấu tranh chống lại các
hành vi trái pháp luật nhằm bảo vệ lợi ích của nhà nước, lợi ích của tập thể, quyền
và lợi ích hợp pháp của chính mình.
- Khiếu nại, tố cáo là một hình thức biểu hiện trực tiếp của nền dân chủ xã
hội chủ nghĩa.


Thực hiện quyền khiếu nại, tố cáo là một hình thức trực tiếp và chủ yếu để
nhân dân thông qua đó tham gia quản lý nhà nước, quản lý xã hội, phát huy dân
chủ xã hội chủ nghĩa.
- Khiếu nại, tố cáo là một trong những phương thức giám sát của nhân dân
đối với nhà nước và cán bộ, công chức nhà nước.
Tính chất giám sát của nhân dân đối với nhà nước trong khiếu nại và tố cáo

được biểu hiện ở chỗ khi khiếu nại, tố cáo, nhân dân đã chuyển đến cho cơ quan
nhà nước những thông tin, phát hiện về những việc làm vi phạm pháp luật, xâm hại
đến lợi ích của nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của cơng dân. Trên cơ sở đó,
nhà nước kiểm tra lại hoạt động, hành vi của các cơ quan, cán bộ, cơng chức của
mình thơng qua việc giải quyết khiếu nại, tố cáo. Qua đó, nhà nước phát hiện được
những hành vi tham nhũng, quan liêu, tiêu cực cũng như các biểu hiện vi phạm
pháp luật của cán bộ, công chức để kịp thời giáo dục, xử lý, loại trừ ra khỏi bộ máy
nhà nước, làm cho bộ máy nhà nước trong sạch, vững mạnh.
2. Tình hình chung về khiếu nại, tố cáo ở xã
Trong thời gian qua, tình hình khiếu nại của cơng dân vẫn diễn biến phức
tạp, khiếu nại xảy ra nhiều nhất là ở các tỉnh, thành phố có tốc độ đơ thị hố cao, đã
và đang thực hiện nhiều dự án về phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng khu đô thị,
khu cơng nghiệp, đường giao thơng và các cơng trình công cộng khác… Ở xã,
khiếu kiện của công dân trong đó số đơng là nơng dân diễn biến rất đa dạng và
phức tạp. Nội dung khiếu nại ở xã chủ yếu về đất đai (chiếm khoảng 70%). Về tố
cáo, nội dung tập trung vào lĩnh vực hành chính, chủ yếu tố cáo cán bộ, cơng chức
có biểu hiện tiêu cực, tham nhũng, vi phạm pháp luật, nhất là trong việc quản lý đất
đai, tài chính, ngân sách, đầu tư xây dựng cơ bản, thực hiện chính sách xã hội.
Nhiều vụ việc công dân tập trung khiếu nại đông người gây ảnh hưởng trật tự, an
tồn xã hội .
Kết quả cơng tác giải quyết khiếu nại, tố cáo năm sau đạt tỷ lệ cao hơn so với
năm trước; một số địa phương đã giải quyết dứt điểm cơ bản số vụ việc khiếu nại,


tố cáo phức tạp, tồn đọng, kéo dài nhiều năm, một số địa phương đã thực hiện
những biện pháp, giải pháp phù hợp trước khi ban hành quyết định do đó tạo được
sự đồng thuận khi kết luận, giải quyết vụ việc. Quá trình giải quyết đã coi trọng đối
thoại trực tiếp với người khiếu nại để bảo đảm vụ việc giải quyết công khai, hiệu
quả. Sự phối hợp giữa các cấp, các ngành trong xử lý khiếu kiện đông người và giải
quyết khiếu nại đã có những tiến bộ.

Tuy nhiên, nhìn chung tiến độ triển khai thực hiện các biện pháp giải quyết
đối với các vụ việc tồn đọng, bức xúc, kéo dài còn chậm, chưa bảo đảm yêu cầu;
một số địa phương chưa tập trung cao, thiếu biện pháp quyết liệt để giải quyết.
Việc phối hợp giải quyết khiếu nại, tố cáo giữa các cơ quan có thẩm quyền ở nhiều
vụ việc chưa được chặt chẽ và thống nhất, cịn đùn đẩy trách nhiệm. Cơng tác quản
lý nhà nước về khiếu nại, tố cáo ở một số địa phương, đơn vị chưa tốt, hiệu quả giải
quyết đạt chưa cao. Một số nơi chưa thực sự quan tâm đến việc tuyên truyền, vận
động, giáo dục, thuyết phục dân, thiếu nghiên cứu giải pháp phù hợp, một số vụ
việc giải quyết còn chậm và cứng nhắc trong vận dụng, áp dụng pháp luật, không
xem xét thực tế để giải quyết thấu lý, đạt tình nên khơng dứt điểm. Việc tổ chức
thực hiện quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực pháp luật ở một số địa
phương chưa nghiêm túc, kịp thời. Công tác thanh tra, xử lý trách nhiệm trong việc
thực hiện pháp luật về khiếu nại, tố cáo vẫn còn hạn chế khi chưa xử lý nghiêm đối
với các trường hợp vi phạm, thiếu trách nhiệm với công dân, làm ảnh hưởng đến kỷ
cương, kỷ luật trong công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo.
3. Việc giải quyết khiếu nại, tố cáo ở xã
3.1. Giải quyết khiếu nại
3.1.1. Các nguyên tắc cơ bản chỉ đạo giải quyết khiếu nại hành chính
- Nguyên tắc 1: Giải quyết khiếu nại hành chính phải tuân theo pháp luật
+ Thứ nhất: Khiếu nại, giải quyết khiếu nại hành chính phải tuân theo thủ
tục, trình tự, thẩm quyền mà pháp luật đã quy định.


+ Thứ hai: Giải quyết khiếu nại hành chính phải căn cứ vào chính sách, pháp
luật, các quyết định của cấp có thẩm quyền.
+ Thứ ba: Khơng một cơ quan, cá nhân nào được can thiệp trái pháp luật vào
việc khiếu nại và giải quyết khiếu nại của công dân. Nghiêm cấm mọi hành vi cản
trở, trả thù, trù dập, kích động người khiếu nại.
+ Thứ tư: Cơng dân, cơ quan, tổ chức phải chấp hành đầy đủ quyết định
khiếu nại đã có hiệu lực.

- Nguyên tắc 2: Giải quyết khiếu nại phải đảmn bảo tính cơng bằng, dân chủ.
- Nguyên tắc 3: Giải quyết khiếu nại hành chính thể hiện bằng văn bản.
3.1.2. Phương châm chủ yếu trong giải quyết khiếu nại hành chính
- Phương châm 1: Kịp thời, khách quan, toàn diện.
- Phương châm 2: Quán triệt quan điểm lịch sử – cụ thể.
- Phương châm 3: Thận trọng, trách nhiệm, cầu thị.
3.1.3. Thẩm quyền và trách nhiệm giải quyết khiếu nại của Chủ tịch Uỷ ban
nhân dân xã
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu đối
với quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của người có trách nhiệm
do mình quản lý trực tiếp.
3.1.4. Quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại, người bị khiếu nại
* Quyền và nghĩa vụ của người khiếu nại:
- Quyền của người khiếu nại:
+ Tự mình khiếu nại:
Trường hợp người khiếu nại là người chưa thành niên, người mất năng lực hành
vi dân sự thì người đại diện theo pháp luật của họ thực hiện việc khiếu nại.
Trường hợp người khiếu nại ốm đau, già yếu, có nhược điểm về thể chất
hoặc vì lý do khách quan khác mà khơng thể tự mình khiếu nại thì được ủy quyền


cho cha, mẹ, vợ, chồng, anh, chị, em ruột, con đã thành niên hoặc người khác có
năng lực hành vi dân sự đầy đủ để thực hiện việc khiếu nại.
+ Nhờ luật sư tư vấn về pháp luật hoặc ủy quyền cho luật sư khiếu nại để bảo
vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình. Trường hợp người khiếu nại là người được
trợ giúp pháp lý theo quy định của pháp luật thì được nhờ trợ giúp viên pháp lý tư
vấn về pháp luật hoặc ủy quyền cho trợ giúp viên pháp lý khiếu nại để bảo vệ
quyền, lợi ích hợp pháp của mình;
+ Tham gia đối thoại hoặc ủy quyền cho người đại diện hợp pháp tham gia
đối thoại;

+ Được biết, đọc, sao chụp, sao chép, tài liệu, chứng cứ do người giải quyết
khiếu nại thu thập để giải quyết khiếu nại, trừ thơng tin, tài liệu thuộc bí mật nhà
nước;
+ Yêu cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan đang lưu giữ, quản lý
thơng tin, tài liệu liên quan tới nội dung khiếu nại cung cấp thơng tin, tài liệu đó
cho mình trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày có yêu cầu để giao nộp cho người giải
quyết khiếu nại, trừ thông tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước;
+ Được yêu cầu người giải quyết khiếu nại áp dụng các biện pháp khẩn cấp
để ngăn chặn hậu quả có thể xảy ra do việc thi hành quyết định hành chính bị khiếu
nại;
+ Đưa ra chứng cứ về việc khiếu nại và giải trình ý kiến của mình về chứng
cứ đó;
+ Nhận văn bản trả lời về việc thụ lý giải quyết khiếu nại, nhận quyết định
giải quyết khiếu nại;
+ Được khôi phục quyền, lợi ích hợp pháp đã bị xâm phạm; được bồi thường
thiệt hại theo quy định của pháp luật;
+ Khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện vụ án hành chính tại Tồ án theo quy định
của Luật tố tụng hành chính;
+ Rút khiếu nại.


- Người khiếu nại có các nghĩa vụ sau đây:
+ Khiếu nại đến đúng người có thẩm quyền giải quyết;
+ Trình bày trung thực sự việc, đưa ra chứng cứ về tính đúng đắn, hợp lý của
việc khiếu nại; cung cấp thông tin, tài liệu liên quan cho người giải quyết khiếu nại;
chịu trách nhiệm trước pháp luật về nội dung trình bày và việc cung cấp thơng tin,
tài liệu đó;
+ Chấp hành quyết định hành chính, hành vi hành chính mà mình khiếu nại
trong thời gian khiếu nại, trừ trường hợp quyết định, hành vi đó bị tạm đình chỉ thi
hành theo quy định tại Điều 35 của Luật này;

+ Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực
pháp luật.
Người khiếu nại thực hiện các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của
pháp luật
* Quyền và nghĩa vụ của người bị khiếu nại:
- Quyền của người bị khiếu nại:
+ Đưa ra chứng cứ về tính hợp pháp của quyết định hành chính, hành vi hành
chính bị khiếu nại;
+ Được biết, đọc, sao chụp, sao chép các tài liệu, chứng cứ do người giải
quyết khiếu nại thu thập để giải quyết khiếu nại, trừ thơng tin, tài liệu thuộc bí mật
nhà nước;
+ u cầu cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan đang lưu giữ, quản lý
thông tin, tài liệu liên quan tới nội dung khiếu nại cung cấp thông tin, tài liệu đó
cho mình trong thời hạn 07 ngày, kể từ ngày có yêu cầu để giao cho người giải
quyết khiếu nại, trừ thơng tin, tài liệu thuộc bí mật nhà nước;
+ Nhận quyết định giải quyết khiếu nại lần hai.
- Nghĩa vụ của người bị khiếu nại:
+ Tham gia đối thoại hoặc ủy quyền cho người đại diện hợp pháp tham gia
đối thoại;


+ Chấp hành quyết định xác minh nội dung khiếu nại của cơ quan, đơn vị có
thẩm quyền giải quyết khiếu nại;
+ Cung cấp thông tin, tài liệu liên quan đến nội dung khiếu nại, giải trình về
tính hợp pháp, đúng đắn của quyết định hành chính, hành vi hành chính bị khiếu
nại khi người giải quyết khiếu nại hoặc cơ quan, đơn vị kiểm tra, xác minh yêu cầu
trong thời hạn 7 ngày, kể từ ngày có yêu cầu;
+ Chấp hành nghiêm chỉnh quyết định giải quyết khiếu nại đã có hiệu lực
pháp luật;
+ Sửa đổi hoặc hủy bỏ quyết định hành chính, chấm dứt hành vi hành chính

bị khiếu nại;
+ Bồi thường, bồi hoàn thiệt hại do quyết định hành chính, hành vi hành
chính trái pháp luật của mình gây ra theo quy định của pháp luật về trách nhiệm bồi
thường của Nhà nước.
Người bị khiếu nại thực hiện các quyền và nghĩa vụ khác theo quy định của
pháp luật.
3.1.5. Qui trình các bước giải quyết khiếu nại hành chính
- Thụ lý giải quyết khiếu nại
Trong thời hạn 10 ngày, kể từ ngày nhận được khiếu nại thuộc thẩm quyền
mà không thuộc một trong các trường hợp được quy định tại Điều 11 của Luật
Khiếu nại, người có thẩm quyền giải quyết khiếu nại lần đầu phải thụ lý giải quyết;
thông báo bằng văn bản cho người khiếu nại, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm
quyền chuyển khiếu nại đến và cơ quan thanh tra nhà nước cùng cấp biết, trường
hợp khơng thụ lý giải quyết thì phải nêu rõ lý do.
- Xác minh nội dung khiếu nại
+ Kiểm tra lại quyết định hành chính, hành vi hành chính của mình, của
người có trách nhiệm do mình quản lý trực tiếp, nếu khiếu nại đúng thì ra quyết
định giải quyết khiếu nại ngay;


+ Trường hợp chưa có cơ sở kết luận nội dung khiếu nại thì tự mình tiến
hành xác minh, kết luận nội dung khiếu nại hoặc giao cơ quan thanh tra nhà nước
cùng cấp hoặc cơ quan, tổ chức, cá nhân có trách nhiệm (sau đây gọi chung là
người có trách nhiệm xác minh) xác minh nội dung khiếu nại, kiến nghị giải quyết
khiếu nại.
- Tổ chức đối thoại
Trong quá trình giải quyết khiếu nại lần đầu, nếu yêu cầu của người khiếu
nại và kết quả xác minh nội dung khiếu nại cịn khác nhau thì người giải quyết
khiếu nại tổ chức đối thoại với người khiếu nại, người bị khiếu nại, người có quyền
và nghĩa vụ liên quan, cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan để làm rõ nội dung

khiếu nại, yêu cầu của người khiếu nại và hướng giải quyết khiếu nại; việc đối
thoại phải tiến hành công khai, dân chủ.
- Quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu: Người giải quyết khiếu nại lần đầu
phải ra quyết định giải quyết khiếu nại.
- Khiếu nại lần hai hoặc khởi kiện vụ án hành chính
+ Trong thời hạn 30 ngày, kể từ ngày hết thời hạn giải quyết khiếu nại quy
định tại Điều 28 của Luật Khiếu nại mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết
hoặc kể từ ngày nhận được quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu mà người khiếu
nại khơng đồng ý thì có quyền khiếu nại đến người có thẩm quyền giải quyết khiếu
nại lần hai; đối với vùng sâu, vùng xa đi lại khó khăn thì thời hạn có thể kéo dài
hơn nhưng không quá 45 ngày.
+ Hết thời hạn giải quyết khiếu nại quy định tại Điều 28 của Luật Khiếu nại
mà khiếu nại lần đầu không được giải quyết hoặc người khiếu nại không đồng ý với
quyết định giải quyết khiếu nại lần đầu thì có quyền khởi kiện vụ án hành chính tại
Tịa án theo quy định của Luật tố tụng hành chính.
3.2. Giải quyết tố cáo
3.2.1. Nguyên tắc giải quyết tố cáo:


- Nguyên tắc 1: Giải quyết kịp thời đúng pháp luật.
- Nguyên tắc 2: Bảo đảm tính khách quan và chính xác.
- Ngun tắc 3: Thực hiện ngun tắc bình đẳng trước pháp luật.
3.2.2. Thẩm quyền giải quyết tố cáo
* Giải quyết tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật của cán bộ, công chức,
viên chức trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ.
- Nguyên tắc xác định thẩm quyền:
+ Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ
của cán bộ, công chức, viên chức do người đứng đầu cơ quan, tổ chức có thẩm
quyền quản lý cán bộ, cơng chức, viên chức đó giải quyết.
+ Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ

của người đứng đầu, cấp phó của người đứng đầu cơ quan, tổ chức do người đứng
đầu cơ quan, tổ chức cấp trên trực tiếp của cơ quan, tổ chức đó giải quyết.
+ Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ
của cán bộ, công chức, viên chức thuộc thẩm quyền quản lý của nhiều cơ quan, tổ
chức do người đứng đầu cơ quan, tổ chức trực tiếp quản lý cán bộ, công chức, viên
chức bị tố cáo phối hợp với các cơ quan, tổ chức có liên quan giải quyết.
+ Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ
của cán bộ, công chức, viên chức có dấu hiệu tội phạm do cơ quan tiến hành tố
tụng giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự.
- Thẩm quyền giải quyết tố cáo của Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã:
+ Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp
xã) có thẩm quyền giải quyết tố cáo hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện
nhiệm vụ, công vụ của cán bộ, công chức do mình quản lý trực tiếp.
* Giải quyết tố cáo đối với hành vi vi phạm pháp luật về quản lý nhà nước
trong các lĩnh vực.
Thẩm quyền giải quyết tố cáo:


- Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật của cơ quan, tổ chức, cá nhân mà nội
dung liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của cơ quan nào thì cơ quan đó có
trách nhiệm giải quyết. Người có thẩm quyền xử lý vi phạm hành chính trong cơ
quan quản lý nhà nước có thẩm quyền giải quyết tố cáo đối với hành vi vi phạm
pháp luật thuộc phạm vi quản lý được giao, trừ trường hợp pháp luật có quy định
khác.
- Tố cáo có nội dung liên quan đến chức năng quản lý nhà nước của nhiều cơ
quan thì các cơ quan có trách nhiệm phối hợp để xác định thẩm quyền giải quyết
hoặc báo cáo cơ quan quản lý nhà nước cấp trên quyết định giao cho một cơ quan
chủ trì giải quyết; tố cáo có nội dung thuộc thẩm quyền giải quyết của nhiều cơ
quan thì cơ quan thụ lý đầu tiên có thẩm quyền giải quyết.
- Tố cáo hành vi vi phạm pháp luật có dấu hiệu tội phạm do cơ quan tiến

hành tố tụng giải quyết theo quy định của pháp luật về tố tụng hình sự
3.2.3. Quy trình giải quyết tố cáo
Việc giải quyết tố cáo được thực hiện theo trình tự sau đây:
- Tiếp nhận, xử lý thông tin tố cáo;
- Xác minh nội dung tố cáo;
- Kết luận nội dung tố cáo;
- Xử lý tố cáo của người giải quyết tố cáo;
- Công khai kết luận nội dung tố cáo, quyết định xử lý hành vi vi phạm bị tố
cáo.
II. KỸ NĂNG LÃNH ĐẠO GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI, TỐ CÁO
1. Đảng lãnh đạo chính quyền xã trong giải quyết khiếu nại, tố cáo
Để đảm bảo cho việc giải quyết khiếu nại tố cáo, tố cáo ở xã có hiệu quả cần
phải tăng cường vai trò lãnh đạo của tổ chức cơ sở Đảng ở địa phương đối với
chính quyền xã về công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo. Cụ thể, Đảng thực hiện
việc lãnh đạo thông qua tiến hành các công việc sau:


- Nắm vững tình hình, diễn biến của khiếu nại, tố cáo ở địa phương, những
điểm nóng về khiếu nại tố cáo cần tập trung giải quyết (thông qua công tác tiếp
dân, thơng qua báo cáo của chính quyền xã, thông qua thông tin trong họp liên tịch
với Uỷ ban nhân dân…).
- Trên cơ sở nắm bắt diễn biến khiếu nại tố cáo ở xã, đề ra các chủ trương,
đường lối về giải quyết khiếu nại, tố cáo phù hợp với đặc điểm ở xã. Nếu thấy cần
thiết có thể ra các nghị quyết chuyên đề về khiếu nại, tố cáo.
- Kiểm tra việc thực hiện các chủ trương đường lối về giải quyết khiếu nại, tố
cáo mà cấp ủy Đảng ở địa phương đã đề ra.
2. Đảng lãnh đạo các tổ chức chính trị - xã hội ở xã tham gia giải quyết
khiếu nại, tố cáo
Bên cạnh việc lãnh đạo đối với chính quyền xã về cơng tác giải quyết khiếu
nại, tố cáo, tổ chức cơ sở Đảng ở địa phương còn thực hiện việc lãnh đạo các tổ

chức chính trị - xã hội ở xã trong giải quyết khiếu nại, tố cáo. Cụ thể:
- Đảng lãnh đạo về chính trị tư tưởng, nâng cao nhận thức của cán bộ các tổ
chức chính trị - xã hội ở xã về ý nghĩa và trách nhiệm của các tổ chức chính trị - xã
hội trong giải quyết khiếu nại, tố cáo ở xã nhằm phát huy sức mạnh của cả hệ thống
chính trị - xã hội ở xã để giải quyết tốt khiếu nại, tố cáo ở xã.
- Đối với những vụ khiếu nại đơng người, Đảng lãnh đạo chính quyền và các
tổ chức chính trị - xã hội cùng tham gia giải quyết.
III. KỸ NĂNG PHỐI HỢP TRONG VIỆC GIẢI QUYẾT KHIẾU NẠI,
TỐ CÁO
1. Phối hợp giữa chính quyền xã với các tổ chức chính trị - xã hội ở xã
- Các tổ chức chính trị - xã hội phối hợp giải quyết khiếu nại tố cáo theo
nguyên tắc sau:
+ Các tổ chức chính trị - xã hội ở xã phối hợp với Ủy ban nhân dân xã để
giải quyết các khiếu nại tố cáo có liên quan đến tổ chức mình, quyền và lợi ích của


hội viên.
+ Đảm bảo mọi mâu thuẫn phát sinh trong nội bộ nhân dân phải được hòa
giải hoặc giải quyết ngay tại cơ sở không để khiếu kiện vượt cấp lên trên;
+ Các tổ chức chính trị - xã hội được chính quyền xã tạo điều kiện để nắm
chắc tình hình nội bộ của nơng dân, tiến hành các biện pháp hồ giải ngay từ cơ sở
khơng để xảy ra các điểm nóng.
+ Khi giải quyết khiếu kiện có liên quan đến các hội viên của các tổ chức
chính trị - xã hội, các ý kiến của tổ chức chính trị xã hội về quan điểm xử lý cần
phải được các chính quyền xã tham khảo.
+ Các vụ việc mà các tổ chức chính trị - xã hội đã chuyển đến các cơ quan có
thẩm quyền cần tập trung xử lý, giải quyết dứt điểm.
- Các tổ chức chính trị - xã hội tham gia giải quyết khiếu nại tố cáo cụ thể
như sau:
+ Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trên phương tiện thông tin đại

chúng như phát thanh, truyền hình, thơng tin lưu động.
+ Tổ chức các cuộc thi tìm hiểu pháp luật; thi hồ giải viên giỏi; giao lưu, sinh
hoạt văn hố có lồng ghép nội dung tuyên truyền phổ biến giáo dục pháp luật.
- Tham gia phục vụ các hoạt động trợ giúp pháp lý lưu động, tuyên truyền
phổ biến pháp luật lưu động ở xã.
- Tiến hành cơng tác hồ giải thơng qua hoạt động của hòa giải viên.
- Tiếp người khiếu nại, tố cáo, phản ảnh, kiến nghị.
- Tổ chức hoạt động đối thoại để giải đáp vướng mắc của hội viên, tư vấn
pháp luật.
2. Phối hợp giữa các tổ chức chính trị - xã hội ở xã trong việc tham gia
giải quyết khiếu nại, tố cáo của công dân
Để tham gia giải quyết khiếu nại tố cáo ở xã, các tổ chức chính trị - xã hội ở
xã cần tổ chức tốt việc phối hợp trong những việc sau:


- Phối hợp trong công tác tuyên truyền, phố biến các qui định của pháp luật
về khiếu nại tố cáo cho các thành viên của các tổ chức chính trị xã hội. Khi tổ chức
việc tuyên truyền cần có kế hoạch phối hợp và tổ chức theo các bước:
+ Chuẩn bị tuyên truyền: cần thống nhất các vấn đề: nội dung truyên truyền,
đối tượng tuyên truyền, mời báo cáo viên, tài liệu, chuẩn bị các điều kiện về hội
trường, âm thanh, gửi giấy mời.
+ Tiến hành tuyên truyền: Đảm bảo việc tuyên truyền đúng như kế hoạch dự
kiến, xử lý có hiệu quả những tình huống phát sinh.
+ Kết thúc buổi tuyên truyền: cùng nhau đánh giá, rút kinh nghiệm để lần
sau thực hiện tốt hơn.
- Phối hợp trong hòa giải những mâu thuẫn, tranh chấp trong nội bộ nhân
nhân, tránh phát sinh khiếu kiện.
Các thành viên của các tổ chức chính trị - xã hội ở xã đều tham gia vào tổ
hòa giải ở cơ sở để hòa giải các mâu thuẫn, tranh chấp trong nhân dân. Sự phối hợp
giữa các tổ chức chính trị - xã hội thể hiện trong hòa giải ở cơ sở như sau:

Giai đoạn chuẩn bị hịa giải:
+ Các tổ viên có thể phối hợp để tìm hiểu các tình tiết của vụ việc tranh chấp,
mâu thuẫn, nắm chắc nguyên nhân của vụ việc.
+ Cùng bàn bạc thống nhất về phương án hòa giải, thời gian hòa giải, địa
điểm hòa giải.
Giai đoạn tiến hành hịa giải:
+ Các thành viên có thể phối hợp gặp gỡ các bên tranh chấp để phân tích,
thuyết phục họ nhận ra những sai lầm khuyết điểm để đồng ý thỏa thuận giải quyết
tranh chấp tránh phát sinh khiếu kiện.
+ Có thể tổ chức gặp các bên với sự tham gia của đại điện các tổ chức chính
trị - xã hội có liên quan để hịa giải.
Giai đoạn kết thúc hòa giải:


Nếu hòa giải thành cần tiếp tục quan tâm, phối hợp giải quyết các vướng
mắc phát sinh (nếu có) khi thực hiện phương án hòa giải đã được thỏa thuận. Động
viên các bên thực hiện để củng cố kết quả hòa giải.
CÂU HỎI THẢO LUẬN
Câu 1: Anh, chị hãy cho biết ý nghĩa của khiếu nại, tố cáo, thẩm quyền giải
quyết khiếu nại, tố cáo của chính quyền xã.
Câu 2: Anh, chị hãy cho biết các tổ chức chính trị - xã hội phối hợp với
chính quyền xã để giải quyết có hiệu quả khiếu nại, tố cáo ở xã như thế nào? Liên
hệ thực tế sự tham gia của tổ chức chính trị - xã hội nơi anh,chị cơng tác.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
- Luật Khiếu nại năm 2011.
- Luật Tố cáo năm 2011.
- Chỉ thị 26/2001/CT-TTg ngày 9/10/2001 của Thủ tướng Chính phủ về tạo
điều kiện để Hội nơng dân các cấp tham gia giải quyết khiếu nại tố cáo của công
dân.
- Các văn bản pháp luật về khiếu nại, tố cáo, Thanh tra thành phố Hà Nội,

Nhà xuất bản Lao Động, 2008.