Ảnh hưởng của lưu trữ học Xô Viết đối với việc đào tạo đại học lưu trữ ở Việt Nam

ANH
HimNG
CUA
LlAl TRUT HOC
XO VIET
D6|
VOTI
VIIC
OAO TAO DAI HOC
LirU TRUf
0 VIET NAM
PGS.
Nguyin
V&n
Ham'
Luu
trO
hpc Viet Nam phat trien
cham
hon so vdi
luu trO
hoc
nbidu
nude
iren
the gidi ea
v^
mat
ly
luan
cung nhu ve dao

lao
can
b6
chuyen
mdn de dam bao edng lac nay. Do dd, khi chung la bat
dSu
xAy
dung nganh luu
trCf
hpc va dao tao can bd nhat la can bd ed
trinh dd
dai hoc va sau dai hoc thi nbung
ihanh
luu
va kinh nghiem ngbien
eihi
v^
luu
Iru
hpc,
v^
x6
chuc
quan ly nganh luu tru,
v^
dao tao dpi
ngfi
can bd eua nude Nga Xd viet
Irude
day va Lien bang Nga

hitn
nay
ed anh hudng rat quan
Irpng
ddi vdi nganh luu tru
Viet
Nam n6i
chung. Trong bao
cao
khoa hpc nay,
ehiing Idi
chi
d^
cap den
m6l
linh
vuc,
dd la anh hudng
eiia
liru
tru hoc (khoa hoc luu tru) Xd
vi^'l
d6i
voi
vice dao tao dai hpc luu tru d Viet Nam trcn ba va'n
dt
sau day:
1.
Dao tao
nhumg

can bd dai hpc luu trur
dau
tien cho
Viet
Nam
Cude
khang chien trupng ky 9 nam chdng
ihue
dan Phap
ihang
Icri
(1954)
da mo ra mot thdi ky mdi cho su phat trien eua dat nude la
tr^n
tat ea
cac
ITnh
vuc
chinh
irj,
kinh
te,
van hda, giao due dao tao
Rifing
irong
linh vuc edng lac luu tru, ngoai vice
Id
chuc
liep
quan h6

sotii
lieu
eiia
cac co quan d vung mdi giai phdng,
ihu
ihap
tap
irung
bao
quan
lai
lieu
eua
cac co quan nha nude Viet Nam dan chu
ePng
h6a
hinh
ihanh
trong thdi ky khang chien, cung nhu
vide
liep quan h6 so
tai lieu do cac co quan Dang, chinh quyen mien Nam tap
kd'l
chuyin
ra.
D6
tranh linh
irang
de
tai lieu phan tan, mat mat hu

hdng,
thi
'
Trudng Oai
hoc Khoa hoc Xa
hdi
va
NhSn
vSn,
OHQGHN
138
Dang va Chinh
phii
cung da quan lam edng lac bdi
dudng.
dao lao can
bp nham dap ung yeu
c^u
eua edng lac luu
trir nbimg
nam tiep
iheo.
Cdng
viec nay dupe bat
d^u
bang quyet djnb eua Ban Bi thu Trung
uang
Dang Lao dpng Viet Nam (5-1958) eu mot doan gdm mot sd can
bd dang lam viec tai Van phdng Trung uong Dang, Van phdng
Phii

Thu
ludng
do dng Vu Duong Hoan lam trudng doan di Trung Qude
ngbien euru khao sat linh hinh
Id chiJc
va boat dpng eua luu tru Dang
Cpng
san Trung Qude va Nha nude Cong hda nhan dan Trung Hoa.
Day la mot trong nhung boat dpng quan trpng nhat
ciia
edng
tac
luu
irQ
nude la ke
tir
sau khi hoa binh lap lai nam
1954.
Hoai
dpng nay da
giiip
Chinh phu nhan thue sau
sac
day
dii
hon ve tam quan trpng eua
vitc
dao tao dpi
ngij
can bp luu

tril
ed trinh dp cao cho edng lac luu tru
nude nha. Mat khac, de
giiip
chung la ngbien
cihi,
xay dung
che
dp
nghidp
vu edng lac van thu luu tru va bdi dudng can
bp.
Dang va
Chinh phu cdn cho phep Van phdng Trung uong Dang va Van phdng
Phil
Thii
tudng mdi mot chuyen gia Lien Xd
la
Emilin sang edng tac
lai Viet Nam
lu
thang 5-1959 den
ihang
5-1961. Trong thdi gian nay,
nhi^u
lop tap huan, bd duong nghiep vu da dupe chuyen gia Emilin
thue
hi^n
nham nang cao trinh do chuyen mdn nghiep vu cho can bp
lam edng lac van thu hanh chinh, edng tac luu

iriJ
d Van phdng Trung
uong Dang, Van phdng
Phii Thii
ludng va mot sd bd, nganh khac.
Dae biet, vao cudi
nhirng
nam 50, dau nhung nam 60
ciia
the ky
XX, Dang va Chinh
phii
da
lua
chpn va dua mot sd can bp va hpc sinh
sang hoc tai Trudng Dai hoe Luu trir -
licb six
qude gia
Matxeova.
Sau
khi lot nghiep, bp trd ve
nude
va dupe phan edng lam viec tai Phdng
Luu tru Van phdng Trung uong Dang, Cue Luu
tru"
Phu
Thii ludng
va
mpl
sd bp, nganh khac.

Nhirng
nam tiep
theo,
nude
la van liep tuc
cir
luu hpc sinh hpc tap bac dai hpc va
iir
nam hpc 1976-1977 cu di hpc
ngbien euu sinh, thue tap sinh tai trudng dai hoc nay. Sau khi Lien Xd
tan ra, the che chinh
irj thay
ddi
(1991)
thi sd ngudi Viet Nam hoc tai
trudng Dai hoc Luu tru - Lich
sir qude
gia
Matxeova
(nay la Trudng
Dai hpc Tdng hop Nhan van Qude gia Nga) ve co ban da cham dut.
Mac dau vay chung la hoan loan ed the khang dinh: nhung can bp
dupe dao lao d bac dai hpc va sau dai hoc tai Trudng Dai hoe Luu
trO
-
139
Lich
sir
Qude gia
Matxeova

trong may thap ky qua van la
lire lupng
quan trpng ddi vdi
sir
nghiep phat
iri^n
luu trur d nude la
hi^n
tai cung
nhu trong
tucmg
lai.
2.
Tai lieu ly luan, nghiep vu
dupe
"nhap"
va su dung rung
rai d Viet Nam
Dpi
ngiJ
can bd dai hpc
Iiru
tru"
dupe dao lao lai
LiSn
X6
(cQ)
c6
vai trd va anh hudng rat
Idn

ddi vdi nganh luu
trO
Viet Nam
Ibdng
qua
nhirng viec ma ho
dupe
giao. Dae
bi^t,
sau khi
k€x
thue
kbda
hpc
wdvi
Td qude thi hanh trang kbdng
the
thieu, dd la sach ly luan
v^
luu
trQ
hoc.
Ngudn sach "nhap" khdng chinh
tbiic
nay
ciing
vdi
nbChig
sach
irao

ddi chinh
ihiire
giua co quan luu
irir
hai nude la
nb&ng
tai
htu 6i
tbam khao vd cung quy gia trong edng lac
ngbien
euru, giang day, hoc
tap
eua
cbiing
ta.
Don cir nhung cudn sach nhu: Ly luan vd
thi/e
tien cong tac
luu
tru
(f
Lien
Xi)
do Tdng cue Luu
irQ lAtn
Xd xua't ban nam 1958.
Trudng Dai hpc Tdng bop Ha Npi pbdi hop vdi
Ciic
Luu
triJ Phii

Thu
tudng
dich
va a'n hanh
nam
1969.
Cudn sach nay la giao trinh chinh
Ihuc
dupe giang day tai Trudng Dai hoc Luu
trO
- Ljch sir Qude gia
Matxeova va d Bp mdn Luu
IrQ
hpc
thude
Khoa Ljch sir Trudng Dai
hpc Tdng bop Ha Npi trong nhung nam
di\x ti^n
dao tao dai hpc
lifu
irQ
d Vict Nam. Sau dd nhirng cudn sach: Ly luan vd thue tiin
edng tac
hat tru
(f
Lien
Xo,
Nha xua't ban "Dai hoc",
Matxecrva,
1966 va

dupe
4
Nha xuat ban nay tai ban ed bd sung,
sira chiJa
vao nam
1980
cho
dftn
nay van la nhung giao trinh can ban
ciia
nganh luu
trix.
Cd
iht
n6i.
hang tram dau sach va tap chi nhu Luu tru Xd
vie't,
Luu
iru'
T6
qu6c
eua nude Nga Xd viet
trude
day va Lien bang Nga hien nay da anh
hudng khdng nhd ddi vdi van de dao lao dai hpc luu
irQ
d nude la thdi
gian qua va ea nhung nam tiep
theo.
Mot sd sach giao khoa va sach

chuyen
khao khic
cQng dupe
nhirng ngudi lam edng lac ngbien euu. giang day va boat ddng trong
nganh luu tru chu y nghien euu tbam khao nhu:
-
Lini
tru hoc (giao trinh), Trudng Dai hpc Tdng hop
Lfiningrai
xua't ban,
1971,
Lich su vd to chuc hien dai
ciia
cdc co quan nha
nUdc
140
Uen Xd
(M.,1974),
Cong tac ddi vdi tai lieu khoa hpc ky thudt
o
cdc
coquan,
xi nghiep Lien Xd
(M.,1984),
NhOng
van de phan
logi
trong
luu trQhpc
vd van ban hpc

(M.,1987),
Nhirng van de cap thiet eua ly
luan,
phuang
phap vd lich sii cong bo cdc tai lieu lich su (M.1988);
hoae
nbihig
cudn sach nhu: Luu
trU
hpc, Nhd xua't ban Giao due
chuyen
nghiep (M.,2002),
Nhihig
nguyen tac cong tac luu tru
eua
cdc
ca
quan nhd nude Lien bang
Nga,
Nhi/ng
nguyen tac ea ban trong
fwgt
dpng
ciia
luu
trQ
ca quan (Tdng cue Luu
Xvxi
Lien bang Nga xua't
ban, M.,2002, 2003), Khoa hpc nuae Nga ve luu tru (Trudng DHTH

Nhan van Qude gia Nga,
M.,2003),v.v
Trong
linh
vuc chuyen mdn ve edng bd xua't ban lai lieu, d Lien
X6
tir
nhirng nam 50, 60 eua the ky trude da cd
nhixng
cudn sach ve
"nguyen tac" edng bd xua't ban tai lieu ma cho den nay van cdn
nguyen
gia trj sir dung nhu: Nhirng nguyen tac cong bo
xudt
ban cdc
tdi
lieu cda thdi ky Xd viet do
Tdng
cue Luu
trO
Lien Xd xuat ban,
1960,
Nhihig
nguyen tac cong bo
xudt
ban cdc tai lieu lich su a Lien
Xo
do cac
CO
quan: Tdng cue luu

iriJ
Lien Xd, Vien ngbien euru khoa
hoc loan lien bang ve van ban hoc va edng lac luu
tru',
Vien Han lam
khoa hpc Lien Xd, Vien Ljch sir Lien Xd, Vien Mae-Lenin thude'
BCHTW Dang Cong san Lien Xd,
Uy
ban nha nude
ve
xuat ban,
Trudng Dai hpc Luu
IriJ
- Lich sir Qude gia
Matxeova
hop tac xuat ban
nam
1969.
Cd the ndi rang, it cd qude gia nao tren the gidi lai ed nhieu
ngbien
eihi
co ban
sau
sac va loan dien ve luu
tru"
hpc nhu Lien bang
X6 viet trude day, Lien bang Nga hien nay va anh hudng
eiia
nd ddi
vdi chung ta cung het

sire
manh me, sau rpng va
lau
dai.
3.
Nghien
euru,
tbam khao
chuong
trinh dao tao dai hpc
liru
trflf
eua
nude
ban de
x^y
dung chuong trinh dao tao dai hpc
liru
triJfdVi^tNam
ach
day dung 40 nam (1967) khi bat dau xay dung Bp mdn Luu
trQ
hpc thude Khoa Lich sir Trudng Dai hoc Tdng bop Ha Npi. thi van
d^
diu
tien
dupe
Bd mdn quan tarn la xay dung chuong trinh dao tao
chuyen nganh Luu
trO'

- Lich sir trong co cau dao tao
eiia
Khoa. Luc
141
nay chuong trinh dao
lao ciia
Trudng Dai hpc Luu trQ - Lich su Qu6c
gia Matxeova dupe xem
xel
rat ky de' lua chpn nhumg mdn hpc
ihiA
thue nhat theo co cau chuong trinh: 3+1.
2,5+1,5 ,
ngbla
la 3
nam
hoae 2.5 nam dau kbda hpc. sinh vien hoc cac mdn thude kien
thfic
chung. kien thue co ban. sau dd cdn 1 nam hoae
1.5
nam hpc cac
m6n
chuyen nganh. Dua vao kinh nghiem
eiia
nude ban, khi xay dung
chuong trinh,
chiing
ta da dua cac mdn hpc sau day vao giang day cho
sinh vien chuyen nganh:
- Cdng lac van thu,

- Bd sung tai lieu vao luu
trif.
- Phan
loai
tai lieu van kien,
- Xae dinh gia trj
eiia
lai lieu,
- Ky thuat bao quan lai
lieu,
- Thdng ke lai lieu,
- Khai thae,
sir
dung lai lieu,
- Lich sir td
chijre
co quan nha nude,
- Cdng bd tai lieu van kien
Day la nhung kien
thire
het sue can ban dupe Irang bi cho sinh
vien chuyen nganh Luu
iru'
- Lich sir
nbihig
nam dau lien dao tao dai
hpc luu
trU
d nude ta.
Sau gan 3 thap ky dao tao eua Bd mdn Luu

tru'
hpc thude Khoa
Ljch sir, va hon
10
nam
eiia
Khoa Luu
triJ hpg
va Quan trj van phong
hien nay. chuong trinh dao tao da dupe sira ddi, bd sung
nhi6u
I4n.
Den nay chung la da
xay
dung dupe mot chuong trinh dao tao
tuong
ddi hoan chinh va the hien ban sac rieng - ban
sdc
Viet Nam.
40 nam thue hien nhiem vu dao lao vdi
lu
each la Bp m6n
eua
Khoa Lich sir den don vj dao tao doe lap - Khoa Luu tru hpc va Quan
Iri
van phdng thi viec tbam khao kinh nghiem
eiia
nude ban
ve dao tao
va chuong trinh dao tao la vd

eiing
can thiet va quy bau.
Hien nay va trong nhung nam tdi, luu tru hpc eua Lien
X6 xn$k
day va Lien bang Nga hien nay van ed nhumg anh hudng lich
cue doi
vdi edng tac luu
irQ*
va khoa hoc luu tru Viet Nam ndi chung, dac
b\t\
la viec dao tao dai hoc luu tru ndi rieng.
142