Giảng dạy môn lưu trữ tài liệu nghe nhìn ở Khoa Lưu trữ học và Quản trị văn phòng - Kết quả và những vấn đề đặt ra

GIÁNG DAY
MON
LlAl TRÜÍTAI
LIÉU NGHE NHIN
flí
KHOA LUU
TRÜTHOC
VA QUAN
TRI
VAN
PHÓNG
-
KÉT
QUÁ
VA
NH0NG
VAN DÉ DAT RA
PGS.TS. Dáo Xuán Chúc*
Tai liéu nghe nhin la mót
loai
hinh tai liéu mói, dupc hinh
thánh
ti^
cuói
Ihé
ky
XIX, dáu
ihé
ky XX.
Dó
la loai tai liéu có khá

náng
ghi va lám
lái
hién
lai cae
su kién, bien tupng
ciía
xa hói va tu nhién báng
b'inh
ánb va ám
ihanh diíng
nhu nó da xáy ra
ü-én
thue té.
Dáy la
dac
diém quan trpng dé phán biét lái liéu nghe nhin vói lái
liéu chü viét (lái liéu hánh
chính),
mal kháe nó
ciíng
eó nhüng dac
diém
lá
phán ánb thue té xa hói gióng nhu tai liéu luu trü chü viét. Vi
váy,
trong Pbóng Luu trü quóc gia Viét Nam, nó lá mót thánh phán lái
liéu quan trpng, dupc cóng nhan trong Pháp
lenh Bao
vé lái liéu luu trü

quóc gia nam 1982 vá Pháp lenh Luu trü Quóc gia do Uy ban Thuóng
vu
Quóc hói ban hánh nam
2001.
Trong chuong trinb dáo tao
can
bp luu trü bác dai hpc
cúa
nhiéu
nirác tren
tbé giói, nguói la da dua váo giáng day món hpc náy nhu
mót món hpc
bal
bupc trong chuong trinb dáo tao
cüa
các
iruóng
dai
hoc,
cao dáng.
Ó Viét Nam,
tír
khi Bp món Luu trü hpc dupc
hinh
thánh (nám
1967) ó Khoa
Ljch
su Truóng Dai hpc
Tóng
hpp Há Nói , món hpc

náy
da
dugc
dua váo chuong trinb giáng day
ciía
Bó món. Tu nhüng
nám 70
cüa
tbé ky truóc, món hpc náy eó
ten
lá "Luu trü lái liéu ánb,
phim dién ánb vá ghi ám".
' Chú
nhiém Khoa LTH&QTVP.
Tri/dng
Dai hpc Khoa hpc Xa hói vá Nhan
van.
OHQGHN.
231
Nhán dip ky niém 40 nám dáo tao dai hpc luu trü ó Viét Nam
(l%7-2007).
bái viét náy nhám diém lai quá trinb giáng day món hoc
náy ó Bp món Luu trü hpc
ihuóc
Khoa Lich sü, Truóng Dai hpc Tóng
hpp Há Nói truóc dáy vá Khoa Luu trü hpc vá Quán
trj
van phóng.
Truóng Dai hpc Khoa hpc Xa hói vá Nhán
van

hién
nay,
nhám dánh
giá nhüng két quá da dal dupc vá chi ra nhüng
ton
tai
can
kháe phuc dé
tu dó dé
xuá'i
nhüng
van
dé nhám náng cao chát
lucmg
vá hoán thién
viéc giáng day món hpc náy trong
ibói
gian
lói.
1.
(riáng
day món Luu trü tai liéu nghe
nhin
ó Bó món
Lmi
Irü
hoc,
Khoa Ljch
sú,
Truóng Dai hoc Tóng hpp Há Nói vá Khoa

Luu trü hpc vá Quán tri
van
phóng,
Truóng Dai hoc Khoa hoc
Xfl
hói vá Nhán
van
hién nay
Ó Viét Nam, váo nhüng nám 70
ciia ihé
ky truóc. tbói lupng giáng
day
cúa
món Luu trü lái liéu ánb, phim dién ánb ghi ám dupc dua váo
ral
ít.
lúe dáu chi có 12
tiél,
do han
che
cúa chuong trinb dáo tao cúa
Khoa Ljch sú lúe dó. Nói dung món hpc dua váo cuón giáo trinb
"Liru
trü lái liéu ánb. phim dién ánb, ghi ám"
eiía Lien
Xó dupc xuát bán d
MátxccTva
nám 1960. dupc
dich
ra

liéng
Viét nám
1969.
Sau dó, váo
nhüng nám 1974-1975.
B<i
món Luu trü hpc da phán cóng cho mót
giang vién nghién cúu vá
bien
soan bái giáng dáu
lien
cho món hpc
náy. Den nám
1976.
láp
bái giáng dáu tién náy da dupc
bien
soan cho
món
hcK
lá láp bái giáng
"Luu irü
lái liéu ánb, phim dién ánb vá ghi
ám"
cúa Giáng vién Nguyén
Van
Thám
bien
soan (nay lá Giáo su,
Tién

si
khoa hpc Hpc vién Chính tri Hánh chính Quóc gia HÓ
Chi
Minh).
Dáy lá mol su có gáng ral
Ion eiia
lác giá, vi lúe dó diéu kién
nghién cúu ral khó
khan,
do máy móc,
ihiét
bi kbóng eó, lái liéu
1^
luán
ít. má
ihue
té viéc lo chúc lái liéu nghe nhin ó Viét Nam
liíc
dó
con ehua di váo qui cú. Vi váy, nói dung món hpc trong láp bái giáng
con ehung chung ehua thoát khói bái giáng cüa giáo trinb "Luu trü tai
liéu ánb, phim dién ánb. ghi
ám"
cúa
Lien
Xó. Sau dó, giáng vién
Nguyén
Van
Thám dupc
eir

di hpc láp ó nuóc ngoái, loan bó viéc
giáng day món hpc náy dupc trao cho giáng vién Dáo Xuán Chúc
liép
lúe
dám nhán.
232
De giáng day dupc món hpc náy, truóc
bel
pbái nám cháe ly luán
vá
thiJc
tién cóng lác luu trü nói ehung vá viéc van dung váo cóng lác
luu trü dói vói lái liéu phim dién ánb, ánb, ghi ám ó Viét Nam.
Thü
hai,
pbái nám vá biéu vé ky thuát vá nghé
ihuái cbiip
ánb, quay phim
vá ghi ám dé van dung váo viéc phán loai vá xáe dinb giá tri lái liéu
cüng nhu viéc
bao
quán, khai
ihác
vá sü dung loai lái liéu náy. Ngoái
ra, sinh vién ngánh Luu trü hpc con dupc hpc thém món Ky thuát chup
ánh dé bó trp cho món hpc chính náy.
Qua nhiéu nám nghién cúu ly luán vá
lim
biéu, kháo
sal

thue tién
a
nhüng eo só luu trü
tai
liéu ánh, phim dién ánh vá ghi ám, nhu Phóng
Tu liéu thupe
Ciic
Dién ánh, Phóng Tu liéu thuóc Viét Nam Thóng
tan
xá (nay lá Thóng Tan xa Viét Nam) vá các Xuóng phim Tbói su.
Tai
liéu Trung uong (nay lá Xí ngbiép Phim
Tai
liéu - Khoa hpc Trung
uong),
Phóng Tu liéu Vién
Bao
táng Quán dpi (nay lá Vién
Bao
táng
Ljch
sir
Quán su Viét Nam), Bao táng
Cách
mang Viét Nam Nhüng
két quá nghién
cüu
da dupc chúng lói bó sung váo nói dung
cüa
bái

giáng cho sinb vién Bó món Luu trü hpc, Khoa Lich sú, Truóng Dai
hpc Tóng hpp Há Nói. Dóng tbói mót só két quá nghién cúu da dupc
cóng bó
tren
các tap
chi
cüa ngánh nhu:
"Can
quan lám hon nüa
den
cóng lác luu trü
tai
liéu ánb, phim dién ánh, ghi ám" (Tap
chi Van
thu
Luu trü só 2, tbáng 6 nám 1983). Trong dó néu lén thue
irang
cóng
tac
luu trü lái liéu ánh, phim dién ánh, ghi ám lúe dó ehua dupc quan lám
mót cách dúng múc, vi tbé só phán nhüng lái liéu quy giá náy dang bi
de doa bói su phá hoai
cüa
mói truóng, su tbiéu biéu biét vá thié'u quan
lám
cúa con nguói.
Vé mol só ngbiép vu luu trü nhu: Phán loai, xáe dinb giá tri loai
lái liéu dac thü náy da dupc néu lén trong các tap
chi,
vi

du bái "Van
dé thu tháp, vá tó chúc khoa hpc
tai
liéu kém
ibeo
phim dién ánh" (Tap
chi
Luu trü Viét Nam, só
1
nám 2002); bái "Máy y kién vé nguyén
tac
vá phuong pháp dánh giá lái liéu ánh trong cóng
tac
luu trü" (Tap
chi
Van
Ihu
Luu trü só 3, tbáng 9 nám
1983)
hay bái "Máy van dé eo só
phuong pháp luán dé xáe
djnb
giá trj tai liéu luu trü phim dién ánh"
(Tap
chi Van
thu Luu trü só 3, nám 1988): bái "Nhüng liéu chuán xáe
djnh
giá tri tai liéu ánb luu trü (Tap ebí
Van
thu Luu trü só 3, nám

233
1985)
Tal
cá nhüng cóng trinh nghién cúu náy déu giúp cho viéc bó
sung nói dung cho bái giáng món hpc dupc phong phú.
Den
nhüng nám 90 cúa tbé ky XX. do nhüng tién bó cúa khoa hpc
ky thuát. nén
tren
tbé giói da ra dói các loai hinh lái liéu mói
tren
các
vát mang tin kháe xa vói nhüng
val
mang tin truyén thóng;
vi
du nhu
lái liéu Video
tren
báng tú
tínb.
día
quang.
tai
liéu ky thuát só
vüa
mang thóng
lin
báng chü viét. báng hinh ánh vúa mang thóng tin báng
ám thanb. Do hinh thúe mang lin thay dói, nén cuói nhüng nám 80,

thco dé nghi cúa Bó món Luu trü hoc. Khoa Lich sú, Truóng Dai hpc
Tóng hpp Há Nói dá dupc Bó Dai hpc vá Trung hpc chuyén nghiép
(nay lá Bó Giáo duc vá Dáo tao) duyét chuong trinh chinh súa, diéu
chinh lén món hpc "Luu trü lái liéu ánh. phim dién ánh, ghi ám" thánh
món
htx;
"Luu trü lái
licu
nghe nhin".
Tú nám
1996.
sau khi Khoa Luu trü hpc vá Quán trj
van
phóng
dupc thánh
láp
(tién
tbán
lá Bó món Luu trü hpc), trong chuong trinh
dáo tao cúa Khoa, món hpc náy dupc náng tbói lupng lén 3 don vi hpc
irmh.
Nói dung món hpc cüng dupc mó
róng.
các nghiép vu luu
irü
nhu tó chúc khoa hpc, lái liéu nghe nhin cüng dupc bó sung cho
phü
hpp vói su
pbái trien
cüa cóng lác náy, nhu

xáe
djnb các dác trung dé
phán loai
lái
liéu luu
irü
nghe nhin cüng dupc nghién cúu ky
cáng
vá
sáu sác hon. viec xáy dung he thóng liéu chuán dé xáe djnh giá tri
tai
liéu luu trü nghe nhin, xáy dung he thóng cóng
cii ira
tim lái liéu vá
tÓ
chúc
bao
quán.
*
Két quá nghién cúu vá giáng day món Luu trü lái liéu nghe nhin
lá: Dá có báng chue sinh vién lám các dé lái khoá luán vé
llnh vire
luu
irütái
liéu nghe nhin.
Có 4 hpc vién Cao hpc dá
bao
vé thánh cóng luán
van
tót nghiép

ihac
si cüng ó
ITnh vire
náy. Cho
den
nay, háu
bel
két quá nghién cúu
cúa nhüng
ihac
sí
tren
déu dupc úng dung váo
thirc té
dé tó chúc khoa
hcK
loai tai liéu dac thü náy vá hp dá dupc
bc)
nhiém giü các chúc
vii tü
phó phóng chuyén món tro lén trong các Kho, Trung lám
luu
trü có
bao quan lái liéu nghe nhin.
234
Bén
canb
nhüng két quá dat dupc, con mót só ton tai lá ehua in án
thánh giáo trinh chính thúe dé phó
bien

róng rái vé món hpc náy, mát
kháe mót só nghiép vu trong khi tién hánh dé tó chúc lái liéu nghe
nhin con
lúng
túng, dac biét dói vói nhüng loai lái liéu nghe nhin mói
nhu:
día
quang hpc, ky thuát só
Mae dú, mol trong các gió lén
lóp
dá duac úng dung các ky thuát
hién dai (nhu trinb cbié'u Power Point) nhung
van can
pbái táng euóng
ihói
gian cho sinh vién tham quan thue té cóng lác náy ó các Kho,
Vién Luu trü có
tai
liéu nghe nhin.
2.
Mót só van dé dat ra nhám hoán thién vá náng cao chát
luong giáng
day món
Liru trür
tai liéu nghe nhin
Hién nay, nhiéu loai lái liéu mói ra dói, nhu:
día
quang hpc, tai
liéu ky
ibuát

só. Vi váy, viéc giáng day món hpc Luu trü tai liéu nghe
nhin cüng pbái mó róng thém nói dung
lien
quan
den
van dé luu trü
dói vói các loai
tai
liéu mói náy.
Mót van dé quan trpng lá pbái giói ky thuát lin hpc dé có tbé úng
dung váo viéc khai tbác, sú
diing
lái liéu ky thuát só. Vá'n dé áp dung
các phuong pháp sú liéu hpc dói vói loai tai liéu mói náy cung lá mót
van dé cap
bách
dat ra bien nay. Viéc nghién cúu, pbé phán
tai
liéu
nghe nhin dói hói nguói lám cóng lác luu trü phái có kién
thúe
thue té,
kién thúe lich sú vá kién thúe xa hói sáu róng.
Mót vá'n dé dat ra lá can sóm
bien
soan giáo trinh eo bán dé giúp
cho sinb vién eó diéu kién nghién cúu tham kháo.
Ngoái ra, viéc
lien
két hpp

tac
vói các co quan luu trü có tai liéu
nghe nhin nhu Vién phim Viét Nam
can
phái dupc quan tám hon nüa
dé tao diéu kién cho sinh vién có noi
thue
láp
tbuc
té.
Háng nám, trong tbói gian cúa
dpi thue
tap cuói khoá cho sinb
vién Khoa Luu trü hpc vá Quán trj van phóng nén bó
tri
cho mol só
sinh vién di thue láp tai các Kho Luu trü có tai liéu nghe nhin (ánb,
phim dién ánh, ghi ám vá ky thuát só) dé táng thém kién thúe ngánh
nghé vé ITnh
vire
náy.
235
Trao mót só dé
tai
nghién cúu khoa hpc hoác dé lái khoá
luán,
luán
van
thac
sT

cho sinb vién, hpc vién cao hpc dé hp nghién cúu, giái
quyéi mót só
van
dé ly luán vá thue tién do cóng lác luu trü lái liéu
nghe nhin dal ra.
Tren
dáy lá
mol
só van dé vé giáng day vá nghién cúu khoa hpc
Luu trü lái liéu nghe - nhin dé dáo tao hoán chinh kién thúe cho sinh
vién ngánh luu trü vá cho nhüng nguói có nguyén vpng lám cóng lác
luu trü
tai
liéu nghe - nhin ó các eo quan. Chúng lói mong nhán dupc y
kién dóng góp cúa các nhá khoa hpc, các
Iháy
có giáo vé vá'n dé
náy
dé chát lupng cóng lác giáng day vé luu trü lái liéu nghe nhin dupc
náng lén.
236