Khai thác giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số phục vụ phát triển du lịch tại huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai

Đại học quốc gia hà nội
tr-ờng đại học khoa học xã hội và nhân văn


QuảN minh ph-ơng





Khai thác giá trị văn hóa truyền thống
các dân tộc thiểu số phục vụ phát triển
du lịch tại huyện bát xát, tỉnh lào cai





luận văn thạc sĩ du lịch





Hà Nội, 2013

Đại học quốc gia hà nội
tr-ờng đại học khoa học xã hội và nhân văn



quản minh ph-ơng



khai thác giá trị văn hóa truyền thống các
dân tộc thiểu số phục vụ phát triển du lịch
tại huyện bát xát, tỉnh lào cai



Chuyên ngành: Du lịch
(Ch-ơng trình đào tạo thí điểm)


luận văn thạc sĩ du lịch


ng-ời h-ớng dẫn khoa học: ts phan văn hùng

Hà Nội, 2013




1
MỤC LỤC

PHỤ BÌA
MỤC LỤC 1
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT 4
MỞ ĐẦU 5

CHƢƠNG 1. NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KHAI THÁC GIÁ TRỊ
VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ PHỤC VỤ
DU LỊCH 11
 11
1.1.1. Khái niệm văn hóa 11
1.1.2. Văn hóa truyền thống 12
 15
1.2.1. Các dân tộc thiểu số ở Việt Nam 15
1.2.2. Giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số 16
1.3. Khai thá
 20
1.3.1. Định nghĩa du lịch 20
1.3.2. Khai thác giá trị VHTT các DTTS nhằm phát triển du lịch 23

ng trong n 30
1.4.1. Du lịch Bản Khanh (Lạc Sơn – Hòa Bình). 30

1.4.2. Du lịch Bản Lác (Mai Châu – Hòa Bình) 32
1.4.3. Du lịch Sapa – Lào Cai: 34
Tiểu kết chương 1: 37


2
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG PHÁT TRIỂN DU LỊCH DỰA TRÊN
VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ TẠI HUYỆN
BÁT XÁT TỈNH LÀO CAI 38
 38
2.1.1. Khái quát về tỉnh Lào Cai 38
2.1.2. Giới thiệu chung về huyện Bát Xát 40

 43
2.2.1. Lễ hội Khô Già Già của người Hà Nhì 44
2.2.2. Nghề thủ công đan lát của người Hà Nhì 47
2.2.3. Kiến trúc nhà trình tường của người Hà Nhì Đen 48
2.2.4. Rượu vùng cao và lúa nương Séng Cù Mường Vi 52
2.2.5. Ruộng bậc thang 55
2.2.6. Văn hóa Chợ vùng cao Mường Hum 58
 61
2.3.1. Triển khai quy hoạch tổng thể phát triển du lịch trên địa bàn huyện Bát
Xát 61
2.3.2.Cơ sở hạ tầng, vật chất kĩ thuật phục vụ du lịch 63
2.3.3. Xúc tiến, quảng bá du lịch 65
2.3.4. Các tuyến, điểm du lịch tại Bát Xát 66
2.3.5.Nguồn nhân lực phục vụ du lịch 73
2.3.6. Lượng khách du lịch 75
2.3.7. Đánh giá khái quát kết quả khai thác giá trị văn hóa truyền thống các
dân tộc thiểu số để phát triển du lịch tại huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. 78

Tiểu kết chương 2 80





3
CHƢƠNG 3. 81
MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN KHAI THÁC HIỆU QUẢ GIÁ TRỊ
VĂN HÓA TRUYỀN THỐNG CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ PHỤC VỤ
PHÁT TRIỂN DU LỊCH TẠI HUYỆN BÁT XÁT, TỈNH LÀO CAI 81
 81
3.1.1. Mục tiêu tổng thể 81
3.1.2 Định hướng phát triển du lịch tại huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai. 82
3.2.  
  83
3.2.1. Nhóm giải pháp chiến lược chung 83
3.2.1.1. Xác định mục tiêu chiến lược 83
3.2.1.2. Giải pháp xây dựng và đồng bộ cơ sở hạ tầng - vật chất kỹ thuật phục
vụ du lịch 85
3.2.1.3. Giải pháp đào tạo và phát triển nhân lực cho hoạt động du lịch. 87
3.2.1.4. Giải pháp tổ chức, quản lý, thúc đẩy hoạt động du lịch. 91
3.2.1.5. Giải pháp xây dựng chiến lược quảng bá marketing cho hoạt động du
lịch. 92
3.2.1.6. Nghiên cứu phát triển sản phẩm du lịch và phát triển thị trường 94
3.2.2. Nhóm các giải pháp cụ thể 96
3.2.2.1. Giải pháp phát triển du lịch cộng đồng tại huyện, xây dựng du lịch
liên vùng văn hóa các dân tộc. 96
3.2.2.2. Giải pháp bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân
tộc thiểu số góp phần phát triển du lịch theo hướng bền vững. 101

3.2.2.3. Khuyến khích hợp tác, đầu tư và thực hiện chế độ ưu đãi cho người
dân tộc thiểu số 104
3.2.2.4. Nghiên cứu mô hình “Hợp tác xã du lịch” 104
KẾT LUẬN 109
TÀI LIỆU THAM KHẢO 111


4
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT

BCĐ
BQL
CSVCKT
DTTS
HDV
OECD

QLNN
UBND
UNESCO

UNWTO

TCDL
TNDL
VHTT
VHTT DL
VQG






Organisation for Economic Co-operation and development
Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế

 nhân dân
United Nations Educational Scientific and Cultural Organization
Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hợp Quốc
World Tourism Organization
Tổ chức Du lịch thế giới








5
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
             




            

           
 
 
 khách d;
      
               
 

 
 là  
ng


 
 

            



6
và tà
.






 

 khách 

    



 

 
  
d.


các

 : “ Khai
thác giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số phục vụ phát triển du
lịch tại huyện Bát Xát – tỉnh Lào Cai”  


7
 

2. Tình hình nghiên cứu liên quan đến đề tài
Công tác 
 S



 háng 
Lào Cai (Lúc Cai) 





ào Cai

 Xã Y Tý
 
                
u l 
 
  các ki th 
c hc khai thác các giá tr vn hoá dân tc truyn th c các dân t
thiu s ni y ph v phát trin du l, t thu nh, góp ph 
gim nghèo  bào dân tc thiu s trong huy.


8
3. Mục tiêu
 
 

Phân tích   
- 
là 

 



ch.
 
 


 


4. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu
- Đối tƣợng nghiên cứu:
 các 
Lào Cai  : Hmông, Dao, Giáy, Hà Nhì.     
 
- Phạm vi nghiên cứu:
 
trong -2015.


9
5. Phƣơng pháp nghiên cứu
- : 




- 

               

 



- P           


 


- 

an. 

- 





10
6. Bố cục luận văn


- Chƣơng 1 khai thác gi
 
- Chƣơng 2     

- Chƣơng 3: 


Cai.


11

CHƢƠNG 1.
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ KHAI THÁC GIÁ TRỊ VĂN HÓA
TRUYỀN THỐNG CÁC DÂN TỘC THIỂU SỐ PHỤC VỤ DU LỊCH
1.1. Những vấn đề lý luận về văn hóa truyền thống
1.1.1. Khái niệm văn hóa









 

 
 Vì lẽ sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới
sáng tạo và phát minh ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học,
tôn giáo, văn học, nghệ thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặt
ăn, ở và các phương thức sử dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó
tức là văn hóa. Văn hóa là sự tổng hợp của mọi phương thức sinh hoạt cùng
với biểu hiện của nó mà loại người đã sản sinh ra nhằm thích ứng những nhu
cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn [26, tr.431].





12
 

 
Văn hóa được coi là hệ thống các đặc điểm về
tinh thần, vật chất, trí tuệ và cảm xúc của xã hội hay một nhóm người trong
xã hội và văn hóa bao gồm nghệ thuật, văn học, phong cách sống, cách thức
chung sống, hệ thống giá trị, truyền thống và tín ngưỡng

nh
Trong  
 
UNESCO.
1.1.2. Văn hóa truyền thống
               



 Do


      
               
này
c 
               [7
,tr.213]

13

  
.
C     

- 


               

   

 
 

- 
 


      

- 




 

14
              






       





 
làm 


             
  


           



15
1.2. Giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số

1.2.1. Các dân tộc thiểu số ở Việt Nam

.  là 
trên 87   2010
% . 

  



- 
 
- Cá
 Thái.
-  - 
 tu, Gié   
- Ôi, Xinh  Mun 
Môn  
- 
Dao.
-            
 Polinesian.
- 
- 
 


16
- hóm 


         
nhau, so



 yêu    

- 


 
,
ày 

1.2.2. Giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số





 



17
-  Thái  H'Mông,  
    
 
-   
Nùng, H


-  
hóa các dân --na, Gia--


- 


- -

    

N


- dân
 

      
 




18
               






-me, Ê--





          - -na, Gia-  
   -  -      





         - 

    
  t các chàng trai, cô gái
              

  
.


19
 


              
               



-

- 




 

      





hói
              




20
1.3. Khai thác giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc thiểu số
phục vụ du lịch
1.3.1. Định nghĩa du lịch
          






             

- 








    

 
.


21







     ntosh, Charles R.Goeldner, J.R








 






 


 



22
hóa và 



“Du lịch là các hoạt động có liên quan đến chuyến đi của con người
ngoài nơi cư trú thường xuyên của mình nhằm đáp ứng nhu cầu thăm quan,
tìm hiểu, giải trí, nghỉ dưỡng trong một khoảng thời gian nhất định”; “Hoạt
động du lịch là hoạt động của khách du lịch, tổ chức, cá nhân kinh doanh du
lịch, cộng đồng dân cư và cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến du

lịch”.


 

  hình

Theo UNWTODu lịch văn hóa bao gồm hoạt động của những người
với động cơ chủ yếu là nghiên cứu, khám phá về văn hóa như các chương
trình nghiên cứu, tìm hiểu về nghệ thuật biểu diễn, về các lễ hộ và các sự kiện
văn hóa khác nhau, thăm các di tích và đền đài, du lịch nghiên cứu thiên
nhiên, văn hóa hoặc nghệ thuật dân gian và hành hương
   Du lịch văn hóa là hình thức du lịch
dựa vào bản sắc văn hóa dân tộc với sự tham gia của cộng đồng nhằm bảo
tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống
     
           



23
1.3.2. Khai thác giá trị VHTT các DTTS nhằm phát triển du lịch
  là





 



 

               
khách du 

n



               





Trong các 
  