Nghiên cứu giá trị các di tích lịch sử - văn hóa trọng điểm triều Trần tại Quảng Ninh phục vụ phát triển du lịch

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN







BÙI THỊ HUẾ





NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CÁC DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA
TRỌNG ĐIỂM TRIỀU TRẦN TẠI QUẢNG NINH
PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN DU LỊCH








LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH

Hà Nội - 2013

2
ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN






BÙI THỊ HUẾ




NGHIÊN CỨU GIÁ TRỊ CÁC DI TÍCH LỊCH SỬ - VĂN HÓA
TRỌNG ĐIỂM TRIỀU TRẦN TẠI QUẢNG NINH
PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN DU LỊCH

Chuyên ngành: Du lịch
(Chương trình đào tạo thí điểm)

LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH




Người hướng dẫn khoa học: TS. Dương Văn Sáu






Hà Nội - 2013

2
MỤC LỤC

Trang

MỞ ĐẦU
5

5

6

6


7

7

8

8
CHƢƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CHUNG VỀ DU LỊCH
VĂN HÓA VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA TẠI CÁC DI
TÍCH LỊCH SỬ VĂN HOÁ TRIỀU TRẦN TẠI QUẢNG NINH
9

9
1.1.1. Du lịch văn hóa
9
1.1.2. Tài nguyên du lịch văn hóa
9
1.1.3. Tổ chức quản lý du lịch văn hóa
10
1.1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của du lịch văn hóa
11
1.1.5. Điểm đến du lịch
13
1.1.6. Sản phẩm du lịch văn hóa
14
1.1.7. Khách du lịch
14
1.1.8. Bảo tồn di sản văn hóa trong du lịch
15
1.2. C 

16
1.2.1. Khu lăng mộ vua Trần tai Đông Triều
16
1.2.2. Quần thể di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử
17
1.2.3. Chùa Long Tiên - Đền thờ Đức Ông Trần Quốc Nghiễn
23
1.2.4. Đền Cửa ông
24
1.2.5. Cụm di tích chiến thắng Bạc Đằng (1288)
27
1.2.6. Cụm di tích đình, đền, chùa, miếu, nghè Quan Lạn
29
Tiểu kết chương 1
33

3
CHƢƠNG 2. THỰC TRẠNG HOẠT ĐỘNG DU LỊCH TẠI CÁC
DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA TRỌNG ĐIỂM TRIỀU TRẦN
Ở QUẢNG NINH
34

34


35
2.2.1. Thực trạng về công tác quản lý
35
2.2.2. Thực trạng về cơ sở vật chất kỹ thuật và nhân lực
36

2.2.2.1. Thực trạng về cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch
36
2.2.2.2. Thực trạng nguồn nhân lực
40
2.2.3. Sản phẩm du lịch và các chương trình du lịch tiêu biểu tại các
điểm di tích
41
2.2.4. Thực trạng về công tác tuyên truyền quảng bá
47
2.2.5. Thực trạng về khách du lịch
48
2.2.6. Thực trạng về doanh thu du lịch
49
2.2.7 Đánh giá hoạt động du lịch văn hóa tại các điểm di tích triều
Trần tại Quảng Ninh
50
2.2.7.1. Những thuận lợi và khó khăn
50
2.2.7.2. Những thành tựu và hạn chế
52
Tiểu kết chương 2
56
CHƢƠNG 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM TĂNG CƢỜNG
HIỆU QUẢ KHAI THÁC CÁC DI TÍCH LỊCH SỬ VĂN HÓA
TRIỀU TRẦN CỦA TỈNH QUẢNG NINH PHỤC VỤ PHÁT TRIỂN
DU LỊCH
57
3.1.  
57
3.1.1. Căn cứ lý luận

57
3.1.2. Căn cứ thực tiễn
59



60
3.2.1. Giải pháp về tổ chức quản lý các di tích tiêu biểu triều Trần tại
Quảng Ninh
60
3.2.2. Giải pháp về sản phẩm du lịch tại các di tích tiêu biểu triều
Trần tại Quảng Ninh
65

4
3.2.3. Giải pháp về cơ sở vật chất kỹ thuật và đầu tư phát triển
68
3.2.4. Giải pháp phát triển nhân lực tại các di tích tiêu biểu triều
Trần tại Quảng Ninh
70
3.2.5. Giải pháp xây dựng hình ảnh, xúc tiến và quảng bá du lịch
71
3.2.6. Giải pháp bảo tồn di sản
74
Tiểu kết chương 3
80
KẾT LUẬN
81
TÀI LIỆU THAM KHẢO
83

5
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
 
 







-  
   
  , 

, danh lam
 
  
, 

      

 
.
 
 , 





6





Nghiên cứu giá trị các di
tích lịch sử - văn hóa trọng điểm triều Trần tại Quảng Ninh phục vụ phát triển du
lịch

2. Đối tƣợng và phạm vi nghiên cứu của đề tài
* Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu giá trị các di tích lịch sử - văn hóa trọng điểm triều
Trần tại Quảng Ninh phục vụ phát triển du lịch
- C
- 
*Phạm vi nghiên cứu:
- 
  
   

- -
2011.
3. Mục đích nghiên cứu của đề tài
“Nghiên cứu giá trị các di tích lịch sử - văn
hóa trọng điểm triều Trần tại Quảng Ninh phục vụ phát triển du lịch” 


7
-  

- 

4. Lịch sử nghiên cứu đề tài

               
“Di tích lịch sử văn hóa và danh thắng
Yên Tử”, “Di tích lịch sử văn hóa nhà Trần tại Đông Triều”, “Di tích lịch sử văn
hóa thương cảng vân Đồn”     
(2011); “Lý lịch di tích thương cảng Vân Đồn – bến Cái Làng, xã Quan lạn, huyện
Vân Đồn”  Địa chí Quảng Ninh” 
(2000); “Cõi thiền Trúc Lâm Yên Tử”  
 (1996),“Thần Đền Cửa Ông”, “Cửa Ông miền đất thiêng”  
(2010), 


 

5. Phƣơng pháp nghiên cứu của đề tài
Nghiên cứu giá trị các di tích lịch sử - văn hóa trọng
điểm triều Trần tại Quảng Ninh phục vụ phát triển du lịch 
:
- 
- 
- - 
- - 

8
6. Ý nghĩa kết quả và những đóng góp của đề tài
 Nghiên cứu giá trị các di tích lịch sử - văn hóa trọng điểm triều
Trần tại Quảng Ninh phục vụ phát triển du lịch , 






 - 
 
 

7. Bố cục của đề tài

Chƣơng 1: M s v  l lu chung v du l vn h v ph tri du
l vn h t c di t l s vn h tri Tr t Qu Ninh
Chƣơng 2: Th tr ho d du l t c di t l s vn h tr
i tri Tr  Qu Ninh
Chƣơng 3: M s gii ph nh t hi qu khai th c di t
l s vn h tri Tr c Qu Ninh ph v ph tri Du l

9
CHƢƠNG 1. MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÍ LUẬN CHUNG VỀ DU LỊCH
VĂN HÓA VÀ PHÁT TRIỂN DU LỊCH VĂN HÓA TẠI CÁC DI TÍCH
LỊCH SỬ VĂN HOÁ TRIÊU TRẦN TẠI QUẢNG NINH
1.1. Một số vấn đề lý luận về du lịch văn hóa
1.1.1. Du lịch văn hóa
              




 
 



 Du lịch văn hóa là hình thức du lịch dựa vào bản
sắc văn hóa dân tộc với sự tham gia của cộng đồng nhằm bảo tồn và phát huy
các giá trị văn hóa truyền thống”.
1.1.2. Tài nguyên du lịch văn hóa

            
       


Tài nguyên du lịch văn hóa gồm
truyền thống văn hóa, các yếu tố văn hóa, văn nghệ dân gian, di tích lịch sử,
cách mạng, khảo cổ, kiến trúc, các công trình lao động sáng tạo của con
người và các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể khác có thể sử dụng phục
vụ mục đích du lịch”
2
.

10
1.1.3. Tổ chức quản lý du lịch văn hóa
 - 
nh doanh du





Theo T.Quản lý nhà nước về du lịch là làm chức
năng quản lý vĩ mô về du lịch. Việc quản lý đó thông qua các công cụ quản lý
vĩ mô, nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doạnh nghiệp thuộc các thành
phần kinh tế khác nhau hoạt động trong lĩnh vực kinh tế du lịch. Quản lý nhà
nước về du lịch là nhằm đưa du lịch phát triển theo định hướng chung của
tiến trình phát triển của đất nước.” [,tr328]



“- Xây dựng và tổ chức thực hiện chiến lược, quy hoạch, kế hoạch và
chính sách phát triển du lịch.
- Xây dựng, ban hành và tổ chức thực hiện văn bản quy phạm pháp luật,
tiêu chuẩn định mức kinh tế - kỹ thuật trong hoạt động du lịch.
- Tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật và thông tin về du lịch
- Tổ chức, quản lý hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực, nghiên
cứu ứng dụng khoa học và công nghệ.
- Tổ chức điều tra, đánh giá tài nguyên du lịch để xây dựng quy hoạch phát
triển du lịch, xác định khu du lịch, điểm du lịch, tuyến du lịch, đô thị du lịch.
- Tổ chức thực hiện hợp tác quốc tế về du lịch; hoạt động xúc tiến về du
lịch ở trong nước và ngoài nước.

11
- Quy định tổ chức bộ máy quản lý nhà nước về du lịch, sự phối hợp của
các cơ quan nhà nước trong việc quản lý nhà nước về du lịch.
- Cấp, thu hồi giấy phép, giấy chứng nhận về hoạt động du lịch.
- Kiểm tra, thanh tra, giải quyết khiếu nại, tố cáo và xử lý vi phạm pháp
luật về du lịch.”

g:
“Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố trong phạm vi nhiệm vụ, quyền hạn
của mình và theo sự phân cấp của chính phủ có trách nhiệm thực hiện quản lý
nhà nước về du lịch tại địa phương; cụ thể hóa chiến lược, quy hoạch, kế
hoạch, cơ chế, chính sách phát triển du lịch phù hợp với thực tế tại địa
phương; cụ thể hóa chiến lược, quy hoạch, kế hoạch, cơ chế, chính sách phát
triển du lịch phù hợp với thực tế tại địa phương và có biện pháp đảm bảo an
ninh, trật tự, an toàn xã hội, vệ sinh môi trường tại khu lịch, điểm du lịch,
tuyến du lịch, đô thị du lịch.”
: Thực hiện các hoạt động của
đơn vị và tuân thủ các quy định của nhà nước và hoạt động dưới sự quản lý
của cơ quan quản lý nhà nước về du lịch ở địa phương đó.”
1.1.4. Cơ sở vật chất kỹ thuật của du lịch văn hóa

 
 
, 


 



12
 



 




 
 


 









 


 



13

 






1.1.5. Điểm đến du lịch
   Điểm đến du lịch là một nơi, một
vùng hay một đất nước có sức hấp dẫn đặc biệt đối với cư dân ngoài địa
phương và có những thay đổi nhất định trong kinh tế do hoạt động du lịch
gây nên











     


      


14
1.1.6. Sản phẩm du lịch văn hóa


Sản phẩm du lịch là các dịch vụ, hàng
hóa cung cấp cho du khách, được tạo nên bởi sự kết hợp của việc khai thác
các yếu tố tự nhiên, xã hội với việc sử dụng các nguồn lực: cơ sở vật chất kỹ

thuật và lao động tại một cơ sở, một vùng hay một quốc gia nào đó.”
[14,tr31]




 





1.1.7. Khách du lịch
“Khách du lịch là người đi du lịch hoặc kết hợp đi
du lịch, trừ trường hợp đi học, làm việc hoặc hành nghề để nhận thu nhập ở
nơi đến”


-             

- 



15
1.1.8. Bảo tồn di sản văn hóa








 “sưu tầm”, “thăm
dò, khai quật khảo cổ”, “bảo quản di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng
cảnh, di vật, cổ vật, bảo vật quốc gia”, “tu bổ di tích lịch sử - văn hóa, danh
lam thắng cảnh”, “phục hồi di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng
cảnh” 

(5)
Sưu tầm 
 


(5)
Thăm dò, khai quật khảo cổ 

(5)
Bảo quản di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh, di vật, cổ
vật, bảo vật quốc gia 

- 
(5)
Tu bổ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh 
- 

16
(5)
Phục hồi di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh  
- 

- 

1.2. Các di tích lịch sử văn hóa trọng điểm triều Trần tại Quảng Ninh
1.2.1. Khu Lăng mộ vua Trần tại Đông Triều
- 

1-eo



 

 
              












17
              
 
   

               
a  

 - 
Long (1629-1843-1833). 


  
           

. 

1.2.2. Quần thể di tích lịch sử và danh thắng Yên Tử



 

non t

 


, 

18











. 



      
   
      -       - danh




Chùa Bí Thƣợng:

      


 
               
- 

19




  , , 


.
Chùa Suối Tắm:




    

Chùa Cầm Thực:
 


    




Chùa Lân:



- 


20
            
- 


- 
   

Suối Giải Oan và chùa Giải Oan:






Tháp Huệ Quang:
            

- 










21
Chùa Hoa Yên:







 


Am Thiền Định:


             


Chùa Một Mái:



        


Am Dƣợc và Am Hoa:





22


Chùa Bảo Sái:


     

Chùa Vân Tiêu:
  



Tƣợng An Kỳ Sinh:

 


Bia Phật, Cổng Trời:






Chùa Đồng:


- T

23






              
13/3/1947).
1.2.3. Chùa Long Tiên – Đền thờ đức ông Trần Quốc Nghiễn



Núi Bài Thơ
cao 206m  
Long,  . , 
 




*Chùa Long Tiên

 b






24

  





     

*Đền Đức Ông
 
         
V-  
  
u cung

1.2.4. Di tích Đền Cửa Ông





  
the

 


