Sử dụng đồ dùng trực quan giảng dạy công nghệ THCS

A. T VN
1. C s lý lun.
Cựng vi s phỏt trin ca xó hi loi ngi, cuc cỏch mng khoa hc
cụng ngh nh mt lung giú mi thi vo v lm lay ng nhiu lnh vc
trong cuc sng. Hn bao gi ht con ngi ang ng trc nhng din
bin thay i to ln, phc tp v lch s xó hi v khoa hc- k thut. Nhiu
mi quan h mõu thun ca thi i cn c gii quyt trong ú cú mõu
thun yờu cu ngnh GD- T núi chung v ngi thy chỳng ta núi riờng
phi gii quyt ngay, ú l mõu thun gia quan h sc ộp ca khi lng tri
thc ngy cng tng v s tip nhn ca con ngi cú gii hn, bi vỡ s
nhn thc ca con ngi núi chung l tuyt i v khụng cú gii hn song
s thu nhn, hiu bit kin thc ca mi con ngi u hu hn v tng
i.
Nhim v trờn õy ó t ra cho ngi giỏo viờn bờn cnh vic bi
dng kin thc chuyờn mụn thỡ phi ci tin phng phỏp dy hc nõng
cao cht lng giỏo dc ỏp ng yờu cu ca tỡnh hỡnh mi
Nh chỳng ta ó bit, mụn Công nghệ cú v trớ v ý ngha quan trng
i vi vic giỏo dc th h tr. T nhng hiu bit đơn giản về trồng trọt sẽ
giúp các em biết các công việc trong cuộc sống hằng ngày, giúp các em có
thể định hớng nghề nghiệp trong tơng lai.
Nh chỳng ta thy, con ng nhn thc ngn nht s l con ng
i t trc quan sinh ng n t duy tru tng v phng tin ht sc
cn thit i c trờn Con ng nhn thc ny chớnh l cỏc Dng
c trc quan.
c bit trong hng dy hc mi hin nay, Hng tớch cc hoỏ hot
ng hc tp ca hc sinh, yờu cu ngi giỏo viờn phi bit to iu kin
cho hc sinh t tỡm tũi, khai thỏc kin thc, bit iu khin hot ng nhn
thc ca mỡnh bng cỏc dựng trc quan, chớnh vỡ th m dựng
trc quan ó tr thnh mt nhõn t khỏ quan trng trong hot ng dy
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
hc, vỡ nú va l phng tin giỳp hc sinh khai thỏc kin thc, va l

ngun tri thc a dng, phong phỳ m hc sinh rt d nm bt.
Chỳng ta cng bit, Hi ngh BCH T ng ln th 2 khoỏ VIII ó
nhn mnh:i mi mnh m phng phỏp GD-T khc phc li truyn
th mt chiu, rốn luyn thnh np t duy sỏng to ca ngi hc. Tng
bc ỏp dng cỏc phng phỏp tiờn tin v phng phỏp hin i vo quỏ
trỡnh dy- hc m bo iu kin v thi gian t hc, t nghiờn cu cho hc
sinh
Trong vic i mi, ci tin phng phỏp dy hc, vic phỏt huy tớnh
tớch cc ca hc sinh cú ý ngha rt quan trng. Bi vỡ xột cho cựng cụng
vic giỏo dc phi c tin hnh trờn c s t nhn thc, t hnh ng.
Giỏo dc phi c thc hin thụng qua hnh ng v hnh ng ca bn
thõn (t duy v thc tin). Vỡ vy vic khi dy, phỏt trin ý thc, ý chớ,
nng lc, bi dng, rốn luyn phng phỏp t hc l con ng phỏt trin
ti u ca giỏo dc.
Qua ging dy mụn Công nghệ trng THCS c bit l t khi thc
hin thay sỏch giỏo khoa v i mi phng phỏp dy hc tụi nhn thy õy
l mt vn b ớch v lớ lun cng nh thc tin. Nú cú ý ngha rt ln i
vi vic nõng cao cht lng b mụn bi vỡ i tng l hc sinh THCS thỡ
v mt th cht cng nh tinh thn, s nhn thc, nng lc t duy ca cỏc
em ó phỏt trin mc cao hn cỏc em bc tiu hc v cỏc em lp
trờn thỡ cao hn cỏc em lp di. Nu c khi dy ỳng mc tớnh tớch
cc, s ch ng trong hc tp cng nh cỏc hot ng khỏc khụng nhng
lm cho cỏc em thu nhn c mt lng tri thc tt nht cho bn thõn m
cũn l c s vng chc cỏc em bc vo bc THPT ni m cỏc em s
phi cú nng lc t duy v ý thc t hc cao hn.
T trc ti nay ó cú rt nhiu ngi cp n vn phỏt huy tớch
tớnh cc ca hc sinh trong hc tp Công nghệ bc THCS. Tuy nhiờn nhng
vn m cỏc nh nghiờn cu a ra ch ỏp dng vo mt bc hc c th
m ớt i sõu vo mt khi lp c th vi vy trong khuụn kh bi vit ny tụi
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo

2
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
ch xin lu ý n mt khớa cnh gn lin vi vic ging dy nhiu nm mụn
Công nghệ, ú l mt s bin phỏp s dng dựng trc quan trong dy hc
Công nghệ vi mc ớch l gúp mt phn nh bộ vo vic nõng cao cht
lng ging dy mụn Công nghệ trng THCS ni tụi ang ging dy,
ng thi cng l trao i, hc tp kinh nghim ca cỏc thy giỏo, cỏc
ng nghip nhm nõng cao trỡnh chuyờn mụn cng nh phng phỏp
dy hc. Nhng vn m tụi nờu ra trờn c s c trang b nhng kin
thc c bn nht, phng phỏp dy hc Công nghệ cng nh vic s dng
dựng trc quan, thc nghim s phm trng THCS.
Nu thy giỏo ch lm chc nng truyn th kin thc thỡ s thc hin
phng chõm Thy giỏo l trung tõm hc sinh s th ng tip nhn kin
thc, s hc thuc lũng nhng gỡ thy giỏo ging v cho ghi cng nh trong
sỏch ó vit. ú chớnh l cỏch ging dy giỏo iu, nhi s bin giỏo viờn
thnh ngi thuyt trỡnh, ging gii v hc sinh th ng tip nhn nhng
iu ó nghe, ó c. Cú nh giỏo dc ó gi ú l cỏch Nhai kin thc ri
mm cho hc sinh.
Chỳng ta u bit rng vic dy hc c tin hnh trong mt quỏ
trỡnh thng nht gm hai khõu cú tỏc dng tng h nhau: ging dy v hc
tp. C vic ging dy v hc tp u l mt quỏ trỡnh nhn thc, tuõn theo
nhng quy lut nhn thc. Nhn thc trong dy hc c th hin trong
hot ng ca giỏo viờn v hc sinh i vi vic truyn th v tip thu mt
ni dung khoa hc c quy nh trong chng trỡnh vi nhng phng
phỏp dy hc thớch hp, nhng phng tin hỡnh thc cn thit t c
kt qu nht nh ó ra.
T lõu cỏc nh s phm ó nhn thc c tm quan trng v ý ngha
ca vic phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong hc tp. Nh giỏo dc
ngi c l Disterverg ó khng nh ỳng n rng: Ngi giỏo viờn ti
truyn t chõn lớ, ngi giỏo viờn gii dy cỏch tỡm ra chõn lớ.

iu ny cú ngha rng ngi giỏo viờn khụng ch gii hn cụng vic
ca mỡnh vic c cho hc sinh ghi chộp nhng kin thc cú sn, bt cỏc
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
3
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
em hc thuc lũng ri kim tra iu ghi nh ca cỏc em thu nhn c bi
ging ca giỏo viờn hay trong sỏch giỏo khoa. iu quan trng l giỏo viờn
cung cp cho cỏc em nhng kin thc c bn (bao gm kin thc khoa hc,
s hiu bit v cỏc quy lut, nguyờn lớ v cỏc phng phỏp nhn thc)
lm c s nh hng cho vic t khỏm phỏ cỏc kin thc mi, vn dng
vo hc tp v cuc sng.
Vỡ vy, vic cho cỏc em quan sỏt dựng trc quan ri t ú cỏc em
rỳt ra nhng nhn xột, tip thu tri thc, bi dng, rốn luyn v hc tp l
con ng phỏt trin ti u ca giỏo dc - ú chớnh l con ng ly hc
sinh lm trung tõm, lm ch th ca vic nhn thc vi s hng dn, giỏo
dc tớch cc cú hiu qu ca giỏo viờn, iu ny c thc hin trờn c s
hot ng tớch cc, t giỏc ca hc sinh. õy l tớnh u vit ca phng
phỏp phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh c gi l phng phỏp dy hc
mi phõn bit vi phng phỏp dy hc c hay cũn gi l kiu dy hc
truyn thng.
Xut phỏt t tỡnh hỡnh thc t t nc, c bit l trc cụng cuc
cỏch mng khoa hc k thut ngy cng phỏt trin nh v bóo, vic chnh lý
chng trỡnh giỏo dc v thay i ni dung sỏch giỏo khoa l mt vn
rt cp thit v vụ cựng quan trng. Chớnh vỡ l ú m Giỏo dc l quc
sỏch hng u.
Nhm thc hin tt mc tiờu giỏo dc v chng trỡnh giỏo dc i
mi hin nay, ngi giỏo viờn cn phi i mi phng phỏp dy hc cho
phự hp vi hng dy hc Ly hc sinh lm trung tõm. Mt trong nhng
phng phỏp c trng b mụn Công nghệ l phng phỏp S dng dng
c trc quan trong ging dy.

T thc t cho thy chun b dựng trc quan lm dng c trc
quan l cụng tỏc rt khú khn, rt cụng phu v rt tn kộm nh:
+ S dng dựng trc quan nh th no m bo tớnh trc quan.
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
4
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
+ S dng dựng trc quan nh th no t hiu qu cao trong
ging dy Công nghệ li l mt vn cng khú khn hn. ú cng chớnh
l vn ca mi ngi giỏo viờn Công nghệ ó v ang quan tõm hin nay,
vi hy vng gúp phn nõng cao cht lng ging dy b mụn Công nghệ. Vỡ
vy m trong bi vit ny tụi xin trỡnh by: Phng phỏp s dng
dựng trc quan trong ging dy Công nghệ s giỳp cho vic dy hc
theo phng phỏp mi v vic thc hin chng trỡnh giỏo dc mi s t
hiu qu cao hn nh mong mun.
2. Cơ sở thực tiễn
C s lớ lun ca vic s dng dựng trc quan trong dy hc Công
nghệ trng THCS. Hin nay cú nhiu quan nim, ý kin khỏc nhau v
vn phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong dy hc núi chung, dy hc
Công nghệ núi riờng. Vic xõy dng c s lớ lun l iu quan trng trong
thc tin dy hc b mụn.
Xut phỏt t yờu cu thc tin i vi hc sinh. Cỏc em phi c rốn
luyn mc cao hn kh nng t hc, t nhn thc v hnh ng cng
nh cú nhng tỡm tũi trong t duy,sỏng ta.
So sỏnh kiu dy hc truyn thng v phng phỏp dy hc nhm phỏt
huy tớnh tớch cc ca hc sinh thụng qua vic tip cn, lm vic vi dựng
trc quan chỳng ta thy rừ nhng iu khỏc bit c bn trong quỏ trỡnh dy
v hc. Xin trớch dn mt vi vớ d ca giỏo s Phan Ngc Liờn v tin s
V Ngc Anh thy rừ s khỏc bit ú:
KIU DY HC TRUYN
THNG

PPDH PHT HUY TNH TCH
CC CA HS
1. Cung cp nhiu s kin,
c xem l tiờu chớ cho cht
lng giỏo dc.
1. Cung cp nhng kin thc c
bn c chn la phự hp vi yờu
cu, trỡnh ca HS, nhm vo mc
tiờu o to.
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
5
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
2. GV l ngun kin thc
duy nht, phn ln thi gian trờn
lp dnh cho GV thuyt trỡnh,
ging gii, HS th ng tip thu
kin thc thụng qua nghe v ghi
li li ca GV.
3. Hc sinh ch lm vic
mt mỡnh trờn lp, nh hoc
vi GV khi kim tra.
4. Ngun kin thc thu
nhn c ca HS rt hn hp,
thng gii hn cỏc bi ging
ca GV, SGK
5. Hỡnh thc t chc dy
hc ch yu trờn lp
2. Ngoi bi ging ca GV trờn
lp HS c tip xỳc vi nhiu ngun
kin thc khỏc, vn kin thc ó hc,

kin thc ca bn bố, SGK, ti liu
tham kho, thc t cuc sng.
3. HS ngoi vic t nghiờn cu cũn
trao i, tho lun vi cỏc bn trong
t, lp, trao i ngoi gi. HS xut
ý kin, thc mc, trao i vi GV.
4. Ngun kin thc ca HS thu nhn
rt phong phỳ, a dang
5. Dy trờn lp, thc a,
ngay tại gia đình, lớp học, cỏc hot
ng ngoi khoỏ
Nh vy qua so sỏnh hai kiu dy hc trờn thỡ ta thy phng phỏp phỏt
huy tớnh tớch cc ca hc sinh s em li hiu qu cao hn .Tuy nhiờn nú
ũi hi giỏo viờn v hc sinh phi c Tớch cc hoỏ trong quỏ trỡnh dy-
hc, phi ch ng sỏng to. Mun t c iu ú GV cn ỏp dung nhiu
phng phỏp dy - hc trong ú cú phng phỏp s dng dựng trc
quan. Cn phi tip thu nhng im c bn cú tớnh nguyờn tc ca cỏch dy
truyn thng song phi luụn luụn i mi, lm mt cuc cỏch mng trong
ngi dy v ngi hc khc phc s bo th, th ng nh: Giỏo viờn
ch chun b ging nhng iu hc sinh d nh, hc sinh ch chỳ trng ghi
li ging ca giỏo viờn v kin thc trong sỏch trỡnh by li khi kim tra.
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
6
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
3. Mc ớch ca vic nghiờn cu:
V lớ lun v thc tin, vic phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong
vic s dng dựng trc quan trong hc tp mụn Công nghệ l iu cn
thit v quan trng nõng cao hiu qu giỏo dc. ú chớnh l lớ do ch
yu nghiờn cu vn ny. Ni dung gm:
a. C s lớ lun ca vic s dng dựng trc quan trong dy-hc Công

nghệ
b. Thc tin ca vic s dng dựng trc quan trong dy -hc
trngTHCS.
c. Nhng bin phỏp s phm phỏt huy s dng dựng trc qua cú hiu
qu.
4. Phng phỏp nghiờn cu:
a- i tng nghiờn cu.
- Ni dung chng trỡnh SGK.
- Sỏch hng dn giỏo viờn, phõn phi chng trỡnh Công nghệ
THCS, v cỏc ti liu cú liờn quan
- i tng HS THCS c bit l HS lp 7,lớp 9.
- Giỏo viờn dy b mụn v thc trng vic s dng dựng trc quan
trng THCS hin nay.
b- Nhim v, mc ớch.
- Nhỡn rừ thc trng vic s dng dựng trc quan trng THCS
nhng u im, nhc im.
- Nguyờn tc v phng phỏp s dng dựng trc quan.
- Rỳt ra nhng yờu cu chung v bi hc kinh nghim khi s dng
dựng trc quan trong ging dy gn vi yờu cu i mi phng phỏp dy
hc môn Công nghệ .
c- Phng phỏp nghiờn cu.
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
7
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
- Phng phỏp phõn tớch, tng hp, điu tra, phỏn oỏn.
- Phng phỏp thc nghim.
- Phng phỏp kho sỏt ỏnh giỏ.
B. NI DUNG THC HIN
I. Thực trạng của vấn đề:
Thc tin ca vic dy hc phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong

trng THCS hin nay.
Trong vi nm gn õy, b mụn Công nghệ trong trng THCS ó
c chỳ trng hn trc. Đã đợc cung cp thờm cỏc trang thit b v ti
liu tham kho phc v cho vic dy v hc.
Tuy nhiờn qua vi nm ging dy b mụn ny tụi thy rng vic dy
hc mụn Công nghệ hin nay vn cũn gip rt nhiu khú khn, nhng tr
ngi nht l vic phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong vic quan sỏt, s
dng dựng trc quan, tuy ó c ph bin, hc tp bi dng thng
xuyờn theo chu k nhng kt qu t c khụng ỏng l bao. Thc trng
ca vn ny cú th gii thớch nhng nguyờn nhõn c bn sau õy:
Th nht l vn tn ti mt quan nim c hu cho rng mụn Công
nghệ l nhng mụn ph. iu ny c th hin vic quan tõm n cht
lng b mụn t cp lónh o cha ỳng mc.
Th hai l v c s vt cht phc v ging dy v hc tp tuy ó c
u t nhng vn cũn thiu so vi yờu cu giỏo dc hin nay v dựng
dy. Tỡnh trng dy chay vn cũn khỏ ph bin. Trong sut quỏ trỡnh hc b
mụn Công nghệ lp7 và c thy v trũ cha bao gi cú iu kin tham quan
mô hình trồng cây ăn quả điển hình, hoặc vờn cây nhân giống vỡ khụng cú
kinh phớ. iu ú lm cho vn kin thc kin thc ca cỏc em ch bú gn
trong sỏch v v bi ging .
Nguyờn nhõn th ba l vic phỏt huy tớnh tớch cc hc tp ca hc sinh
trong hc tp b mụn Công nghệ cũn nhiu hn ch mt phn l do chớnh
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
8
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
nhng c ch, nhng quy nh t cp trờn. Môn Công nghệ cha bao giờ đợc
chọn là môn dự thi các cấp.
Ngoi ra cỏch t chc mt s cuc thi c cng cũn nhiu hn ch, ú
l ch chỳ trng v mt kim tra lớ thuyt m coi nh thc hnh, ớt chỳ ý n
vic phỏt trin nng lc sỏng to.

Cui cựng iu quan trng l ý thc trỏch nhim ca mi giỏo viờn
trong vic thc hin cỏc phng phỏp dy hc phự hp trong ú phi núi
n phng phỏp s dng dựng trc quan em li hiu qu cho tit
dy cng nh cht lng b mụn ngy mt nõng cao. Mi mt GV HS
phi hiu rừ s nguy hi ca vic thi gỡ hc ny s lm cho hc vn ca hc
sinh b quố qut, thiu ton din
II. Cỏc bin phỏp c th:
1/ Tỡnh hỡnh s dng cỏc dng c trc quan i vi vic dy hc
trc õy:
- Trc õy, a s cỏc trng u thiu thn v c s vt cht, nghốo
nn v cỏc thit b dy hc i vi b mụn.
- Theo quan nim giỏo dc lc hu trc õy cho rng dng c trc
quan l phng tin cn thit giỏo viờn truyn th kin thc mi, dng c
minh ho cho cỏc kin thc ó truyn t, cũn i vi hc sinh ch cú tỏc
dng chp nhn v ghi nh.
- Theo phng phỏp s dng ny thỡ dng c trc quan cha phỏt huy
ht vai trũ ca mỡnh, ụi khi cha th hin c tớnh trc quan v tớnh khoa
hc ca nú, gi dy Công nghệ s ri vo nhng hn ch sau:
+ Giỏo viờn cha phỏt huy c tớnh tớch cc, ch ng ca hc sinh
trong vic lnh hi kin thc.
+ Cỏc kin thc trồng trọt do giỏo viờn cung cp hc sinh s khụng
hiu sõu, nh k bng chớnh cỏc em t nhn thc.
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
9
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
+ Cỏc ngun trớ thc t dng c trc quan cha thc s hp dn i vi
cỏc em. Do ú khụng gõy hng thỳ hc tp, khụng cú kh nng phỏt trin t
duy.
+ Cha to cho hc sinh cỏc k nng quan trng nh: biết chăm sóc
cây trồng, nhân giống ccây ăn quả, bón phân thúc, làm xiro

2. Nhng bin phỏp mi ó thc hin:
ci tin phng phỏp ging dy phự hp vi chng trỡnh giỏo dc
mi b mụn Công nghệ, thit b cỏc trng hc ó trang b khỏ y cỏc
loi dng c trc quan, ch yu l cỏc loi sau:
- Hỡnh v, tranh, nh.
- Mụ hỡnh.
i vi cỏc loi phng tin ny thỡ ngi giỏo viờn Công nghệ cn cú
phng phỏp s dng nh th no.
a/ i vi hỡnh v, tranh, nh:
*) i vi hỡnh v:
Hc sinh lp7 cng nh cỏc lp khỏc rt thớch xem tranh nh,
Vỡ vy giỏo viờn phi lm ni nội dung tranh ảnh gõy hng thỳ cho
hc sinh, kớch thớch úc tũ mũ, phỏt trin nng lc nhn thc. T ú lm cho
cỏc em khám phá đợc kiến thức của bài học
Tuy nhiờn phi chn thi gian phự hp a tranh ảnh ra. Khi s
dng, giỏo viờn phi phõn tớch, nh hng cho hc sinh, t mỡnh ỏnh giỏ
đợc ngụ ý của tranh ảnh đó .
Vớ d: Khi ging bi Giống vật nuôi dy n mc I. Khái niệm về
giống vật nuôi giỏo viờn cho hc sinh quan sỏt tranh vẽ các giống vật nuôi
có ở địa phơng và các hình vẽ SGK s gõy c hng thỳ cho hc sinh
trong vic tìm ra khái niệm giống vật nuôi là gì?
Ví dụ: dạy trong bài 12-Công nghệ 9 Nhận biết một số loại sâu, bệnh
hại cây ăn quả muốn để học sinh nhận biết đợc đặc điểm hình thái của các
loại sâu hại cây ăn quả, Giáo viên treo các hình ảnh các loại sâu ở giai đoạn
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
10
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
trởng thành để học sinh quan sát sau đó hoạt động nhóm tìm ra đợc đặc
điểm của các loại sâu và các giai đoạn biến thái có nh vậy mới tạo không
khi sôi nổi trong lớp học, học sinh hứng thú học tập.

Cú th l hỡnh v c giỏo viờn chun b trc, (nh hỡnh v mô
phỏng các động tác cày, bừa, đập đất, một số loại thức ăn cho vật nuôi )
i vi hỡnh v: Ta cn cho hc sinh tin hnh theo cỏc bc sau:
- c tờn v cho bit cỏc công việc đợc diễn tả trên hình vẽ .
- Rỳt ra đợc kiến thức cần thiết từ các bức tranh ú.
*) Tranh nh
- i vi giỏo viờn: Tham kho su tm nhiu tranh nh, t liu cú
liờn quan n tit dy minh ho trờn lp .
- i vi hc sinh: Ngoi vic lm bi tp v hc nh hc sinh su
tm trờn sỏch bỏo, ví dụ báo nông nghiệp, báo khuyến nông, nhng tranh
nh liờn quan n bi hc .
Tranh nh trong SGK l mt phn dựng trc quan trong quỏ trỡnh
dy hc. T vic quan sỏt, hc sinh s i ti cụng vic ca t duy tru
tng. Thụng qua quan sỏt miờu t, tranh nh hc sinh c rốn luyn k
nng din t, la chn ngụn ng. T vic quan sỏt thng xuyờn cỏc tranh
nh, giỏo viờn luyn cho cỏc em thúi quen quan sỏt v kh nng quan sỏt vt
th mt cỏch khoa hc, cú xem xột, phõn tớch, gii thớch i n nhng nột
khỏi quỏt rỳt ra nhng kt lun
Vớ d : Khi dy bi 14 Nhận biết các loại thuốc trừ sâu GV phải su
tầm các tranh ảnh có trong các t liệu, nhãn, mác thuốc trừ sâu. Học sinh su
tầm ở gia đình các lọ thuốc trừ sâu đã dùng, các túi thuốc đã đợc sử dụng
đem đến lớp. Từ đó các tranh ảnh mới phong phú, đa dạng, học sinh dễ phân
biệt đợc các loại thuốc khác nhau
Nh vy vic s dng tranh nh va khai thỏc c ni dung kiến thức
th hin trong tranh nh b sung cho bi ging, va phỏt huy c nng lc
t duy cho HS, kớch thớch trớ tng tng phong phỳ, to hng thỳ hc tp
cho cỏc em
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
11
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS

* Cỏch s dng cú hiu qu:
- c tờn bc tranh, xỏc nh xem bc tranh ú th hin gỡ?
- Tng thut li nội dung bức tranh .
- Rỳt ra c ý ngha v nội dung kiến thức.
b/ Mụ hỡnh:
Một số mô hình có sẵn hoặc gv tự su tầm sẽ giúp cho tit dy sinh ng
hn.
Giỏo viờn gii thiu mụ hỡnh ang s dng, mụ hỡnh l vt tng trng cho
phần kiến thức nào? .
Dựng cõu hi hng dn hc sinh quan sỏt, tr li tỡm ra cỏc kiến thức liên
quan
Vớd: Trong bài 36 Nhận biết một số giống lợn qua quan sát và đo
kích thớc các chiều.
Với nội dung bài học này thì giáo viên không thể đem vật mẫu thật lên
lớp đợc mà chỉ có thể dùng mô hình lợn. Từ con lợn bằng mô hình thì gv
giảng cho học sinh biết các bộ phận trên con vật, chỉ cách đo kích thớc các
chiều, qua đó học sinh biết cách tính trọng lợng thật của lợn Nếu dùng mô
hình thì học sinh đợc thực hành thên mô hình các em sẽ nắm chắc kiến thức
hơn, nhớ lâu hơn, thích thú trong việc học tập trên lớp hơn
T cỏc mụ hỡnh giỏo viờn giỳp hc sinh hiu v nm chc cỏc kin thc
* Cỏch s dng cú hiu qu:
- Giỏo viờn cho hc sinh quan sỏt nhn bit ú l mụ hỡnh gỡ?
- Có đủ mô hình cho quá trình hoạt động nhóm.
- Rỳt ra kết luận, ghi nhớ
c/ Sơ đồ
Trong ging dy Công nghệ giỏo viờn cú th s dng sơ cõm hc
sinh tự nghiên cứu, hoặc học sinh ghi nhớ từ SGK sau đó điền lên sơ đồ đó
- Thụng qua sơ giỳp hc sinh hiu v nh lõu hn cỏc phần kiến
thức.
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo

12
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
Qua cỏc vic s dng sơ cỏc em cng cú th ỏnh giỏ c một cách
hệ thống các phần kiến thức liên quan,
Ví dụ nh bài 52: Thức ăn của động vật thủy sản sơ đồ 16 mối quan hệ
về thức ăn, đây là một mối quan hệ phức tạp nếu chỉ giải thích thì học sinh
rất khó hiểu song giáo viên treo sơ đồ, yêu cầu học sinh thảo luận nhóm sau
đó lên điền bảng và giải thích thì sẽ giúp học sinh nhớ nhanh và hiểu rõ vấn
đề hơn
Chú ý: GV trỏnh tỡnh trng s dng quỏ nhiu hỡnh nh, nu lm dng
s lm cho tit hc kộm hiu qu vỡ ch ging nh mt tit tham quan hc
sinh khụng nm c kin thc trng tõm ca bi hc v vic s dng cỏc
hiu ng khụng phự hp cng d gõy mt s chỳ ý, tp ca hc sinh vo
kin thc cn t.
Nh vy phng phỏp s dng dựng trc quan trong dy hc Công
nghệ trng THCS l mt vic lm rt quan trng, rt phong phỳ v cú ý
ngha ln cn c mi thy giỏo, cụ giỏo quỏn trit mt cỏch sõu sc v
vn dng sỏng to trong cụng tỏc ging dy ca mỡnh, trong hot ng ni
khoỏ cng nh hot ng ngoi khoỏ. Tuy nhiờn lm tt vic ny cn cú
s chuyn bin mnh m mang tớnh cỏch mng trong phng phỏp dy
hc Công nghệ v phi cú thi gian kim nghim s ỳng n ca nú so vi
kiu dy truyn thng. Mi giỏo viờn sau khi vn dng cỏc phng phỏp
dy hc ny vo tng bi phi cú s nhn xột, ỏnh giỏ, rỳt kinh nghim v
trao i, ph bin vi ng nghip khng nh nhng bin phỏp s phm
trong vic nõng cao cht lng b mụn. Cn trỏch khuynh hng tỏch lớ
thuyt vi thc t ỏp ng c nhng yờu cu phỏt trin kinh t xó hi
ca t nc trong thi i cụng nghip hoỏ - hin i hoỏ .
III. Cỏc nguyờn tc c bn khi s dng phng tin trc quan .
dựng trc quan c s dng tt s huy ng c s tham gia ca
nhiu giỏc quan, s kt hp cht ch cho c hai h thng tớn hiu vi

nhau: tai nghe, mt thy to iu kin cho hc sinh dễ hiu, nh lõu, phỏt
trin nng lc chỳ ý quan sỏt, hng thỳ ca hc sinh. Tuy nhiờn nu khụng
s dng tt, ỳng mc v b lm dng thỡ d lm hc sinh phõn tỏn s chỳ ý,
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
13
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
khụng tp trung vo cỏc du hiu c bn ch yu. dựng trc quan cú
nhiu loi. Mi loi li cú cỏch s dng riờng, nhng phi chỳ ý cỏc nguyờn
tc c bn sau:
1/ Phi cn c vo mc ớch, nhim v, ni dung v hỡnh thc ca cỏc
loi bi hc la chn dng c trc quan cho thớch hp, khụng nờn dựng
quỏ nhiu dng c trc quan cho mt tit dy.
2/ Phi cú phng phng phỏp thớch hp i vi mi loi dng c
trc quan ( Nh ó nờu trờn).
3/ Trc khi s dng cn phi gii thớch: Dng c trc quan ny nhm
mc ớch gỡ? Gii quyt vn gỡ? Ni dung gỡ? trong bi hc.
4/ m bo tớnh trc quan, rừ rng, thm m, cn chỳ ý ti quy lut
nhn thc, giỏo dc thm m cho hc sinh. Khụng nờn s dng dng c trc
quan quỏ c nỏt, cỏc hỡnh v cu th
5/ Bit vn dng, s dng dng c trc quan ti cỏc phng phỏp dy
hc khỏc: nh nờu vn , mụ t, din gii cho nhun nhuyn, t hiu qu
cao.
* im khỏc bit vi phng phỏp s dng dng c trc quan trc
õy l
giỏo viờn phi bit hng dn hc sinh khai thỏc kin thc qua cỏc
dng c trc quan, ng thi qua vic s dng dng c trc quan ta phi rốn
luyn cho hc sinh cỏc k nng cn thit: K nng s dng tranh v, sơ ,
k nng thu thp t liu qua sỏch tham kho
IV. Hiu qu thu c.
Qua vic ỏp dng phng phỏp s dng dng c trc quan chng

trỡnh Công nghệ lớp 7 mi tụi nhn thy kt qu kh quan nh sau:
- Phn ln cỏc em ó cú ý thc hc tp b mụn v cú phng phỏp hc tp
tt.
- Cỏc em ó hiu rừ v nm chc cỏc khỏi nim,
- i b phn cỏc em ó hỡnh thnh c mt s k nng n gin,
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
14
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
- C bn l cỏc em bit quan sỏt tranh nh, hỡnh v rỳt ra kin thc cn
nm, C bn l cỏc em bit tớch cc, ch ng trong vic lnh hi cỏc kin,
bit liờn h thc t.
* Kt qu c th:
Qua vic ỏp dng phng phỏp s dng mt s dựng trc quan phự
hp vi ni dung bi dy mt s lp in hỡnh th nghim cú kt qu
nh sau:
+ 100% hc sinh cú sỏch giỏo khoa, sỏch bi tp thc hnh.
+ 90% hc sinh thớch hc b mụn Công nghệ
Chất lợng môn Công nghệ 7- Năm học 2009-2010
Lp S s
Gii Khỏ Trung bỡnh Yu TB tr lờn
SL TL % SL TL % SL TL % SL TL % SL TL %
7a 32 2 6,3 15 46.9 13 40.6 2 6,3 30 93,6
7b 37 3 8,1 21 56,8 11 29,7 2 5,4 35 94,6
Nh vy so vi phng phỏp truyn thng thỡ hiu qu ca phng
phỏp s dng dựng trc qua phự hp trong cỏc tiết dy mang li hiu qu
cao.
C . KT LUN
- Dng c trc quan l phng tin khụng th thiu c trong hot
ng dy hc. Bng nhng dng c trc quan sinh ng, giỏo viờn s dng
phng phỏp tt nht giỳp hc sinh t khai thỏc, lnh hi kin thc, phỏt

huy c vai trũ ch th ca hc sinh trong quỏ trỡnh hc tp.
- Nhng dng c trc quan khi s dng trong ging dy cn phi cú s
la chn cho phự hp vi ni dung bi dy, phự hp vi trỡnh nhn thc
ca hc sinh, c bit l nhng dng c trc quan to n tng, giỳp hc
sinh khc sõu, nh k, tỏi hin li nhng kin thc ó hc.
- V phng phỏp s dng: phi s dng tinh t, khộo lộo phi m bo
tớnh trc quan, va m bo tớnh khoa hc. iu ỏng lu ý l dng c trc
quan dự sinh ng n õu cng khụng th giỳp hc hc tt nu thiu s
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
15
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
ch o tn tỡnh ca giỏo viờn b mụn. Vy vi cng v l ngi ch o,
hng dn, ngi giỏo viờn phi luụn tỏc ng ý thc hc tp ca cỏc em,
phi khi dy trong cỏc em s tỡm tũi, ham hiu bit, sn sng khỏm phỏ
khoa hc cú nh th mi em li hiu qu
iu cui cựng l mun thc hin tt phng phỏp s dng dựng
trc quan trong ging dy Công nghệ, ũi hi ngi giỏo viờn ngoi nng
lc chuyờn mụn, nghip v s phm thỡ phi cú ý thc trỏch nhim cao, phi
cú cỏi tõm mang c thự ca ngh dy hc bi vỡ phng phỏp dự hay n
my nhng ngi thy khụng cú trỏch nhim cao, khụng yờu ngh v
thng yờu hc sinh ht mc thỡ cng khụng em li kt qu nh mong
mun. Cú nh vy chỳng ta mi gúp phn o to th h tr thnh nhng
ngi lao ng lm ch nc nh: cú trỡnh vn hoỏ c bn, phm cht
o c tt, cú sc kho, thụng minh sỏng to ỏp ng c nhng yờu
cu phỏt trin kinh t xó hi ca t nc trong thi i cụng nghip hoỏ -
hin i hoỏ .
Vi kinh nghim ny tụi ó nghiờn cu, vn dng v thy kt qu tng i
kh quan. Tuy nhiờn trong quỏ trỡnh thc hin ch vi t cỏch cỏ nhõn v ch
cú s tham kho úng gúp ý kin ca bn bố ng nghip trong trng nờn
chc chn cng cũn nhiu khim khuyt. Tụi rt mong cú s giỳp , xõy

dng ca cỏc ng nghip v cỏc cp lónh o thờm hon thin, cú hiu
qu, nõng cao cht lng b mụn Công nghệ v gúp phn thỳc y cụng
cuc i mi PPDH v thc hin y mnh ng dng cụng ngh thụng tin
vo cụng tỏc qun lý v dy hc; Hng ng phong tro xõy dng trng
hc thõn thin, hc sinh tớch cc v cuc vn ng Hai khụng vi 4 ni
dung ca B giỏo dc v o to ang phỏt ng.
Tuõn o, Ngày 17 thỏng 05 nm 2010
Ngi thc hin

Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
16
SKKN Sử dụng đồ dùng trực quan trong giờ dạy - học môn Công nghệ ở bậc THCS
Bùi Thị Trang
Bùi Thị Trang Đơn vị công tác: Trờng THCS Tuân Đạo
17