Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
A. T VN
1. Lý do chn ti:
Nghị quyết TW2 khoá VIII nêu rõ: Đổi mới mạnh mẽ phơng pháp giáo
dục và đào tạo, khắc phục lối truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp t duy sáng tạo
của ngời học. Từng bớc áp dụng các phơng pháp tiên tiến và phơng tiện hiện đại
vào trong quá trình dạy học bảo đảm điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu
cho học sinh .
Chiến lợc phát triển giáo dục 2001 - 2010 đã nêu: Đổi mới và hiện đại hoá
phơng pháp giáo dục, chuyển từ việc truyền thụ kiến thức thụ động, thầy giảng
trò ghi sang hớng dẫn ngời học chủ động t duy trong quá trình tiếp cận tri thức;
dạy cho ngời học phơng pháp tự học, tự thu nhận thông tin một cách có hệ thống
và có t duy phân tích tổng hợp; phát triển năng lực của mỗi cá nhân tăng cờng
tính chủ động, tính tự chủ của học sinh .
Trong những năm gần đây việc đổi mới phơng pháp giảng dạy đã diễn ra
một cách thờng xuyên và có hiệu quả nhằm đáp ứng đợc yêu cầu mục tiêu của
giáo dục đó là học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn, đa lý luận vào
thực tiễn lao động, nâng cao khả năng thực hành cho học sinh để học sinh hình
thành đợc kĩ năng cơ bản ban đầu. Sách giáo khoa môn Công nghệ mới đã viết
theo hớng mở nhằm mục đích để giáo viên chủ động phân chia thời gian, phơng
pháp giảng dạy giúp cho học sinh tiếp cận kiến thức tốt hơn. Sách giáo khoa môn
Công nghệ mới cũng đa ra rất nhiều tiết thực hành, chiếm tới 2/3 tổng số tiết,
nhằm mục đích nâng cao kĩ năng thực hành cho học sinh. Là một giáo viên trực
tiếp giảng dạy môn Công nghệ, tôi đã không ngừng học hỏi, đổi mới phơng pháp
nhằm đáp ứng đợc yêu cầu giảng dạy và mục tiêu giáo dục. Qua đó đòi hỏi giáo
viên dạy bộ môn Công nghệ phải biết lựa chọn từng nội dung, phơng pháp giảng
dạy nhằm mục tiêu của giáo dục.
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
1
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
Qua nhiu nm ging dy mụn Công nghệ trng THCS c bit l t
khi thc hin thay sỏch giỏo khoa v i mi phng phỏp dy hc tụi nhn thy
õy l mt vn b ớch v lớ lun cng nh thc tin. Nú cú ý ngha rt ln i
vi vic nõng cao cht lng b mụn bi vỡ i tng l hc sinh THCS thỡ v
mt th cht cng nh tinh thn, s nhn thc, nng lc t duy ca cỏc em ó
phỏt trin mc cao hn cỏc em bc tiu hc v cỏc em lp trờn thỡ cao
hn cỏc em lp di. Nu c khi dy ỳng mc tớnh tớch cc, s ch ng
trong hc tp cng nh cỏc hot ng khỏc khụng nhng lm cho cỏc em thu
nhn c mt lng tri thc tt nht cho bn thõn m cũn l c s vng chc
cỏc em bc vo bc THPT ni m cỏc em s phi cú nng lc t duy v ý
thc t hc cao hn.
T trc ti nay ó cú rt nhiu ngi cp n vn phỏt huy tớch tớnh
cc ca hc sinh trong hc tp Công nghệ bc THCS. Tuy nhiờn nhng vn
m cỏc nh nghiờn cu a ra ch ỏp dng vo mt bc hc c th m ớt i sõu
vo mt khi lp c th vi vy trong khuụn kh bi vit ny tụi ch xin lu ý n
mt khớa cnh gn lin vi vic ging dy nhiu nm mụn Công nghệ, ú l mt
s bin phỏp s dng dựng trc quan trong dy hc Công nghệ vi mc ớch
l gúp mt phn nh bộ vo vic nõng cao cht lng ging dy mụn Công nghệ
trng THCS ni tụi ang ging dy, ng thi cng l trao i ,hc tp
kinh nghim ca cỏc thy giỏo, cỏc ng nghip nhm nõng cao trỡnh chuyờn
mụn cng nh phng phỏp dy hc.
Nu thy giỏo ch lm chc nng truyn th kin thc thỡ s thc hin
phng chõm Thy giỏo l trung tõm hc sinh s th ng tip nhn kin
thc, s hc thuc lũng nhng gỡ thy giỏo ging v cho ghi cng nh trong sỏch
ó vit. ú chớnh l cỏch ging dy giỏo iu, nhi s bin giỏo viờn thnh
ngi thuyt trỡnh, ging gii v hc sinh th ng tip nhn nhng iu ó
nghe, ó c. Cú nh giỏo dc ó gi ú l cỏch Nhai kin thc ri mm cho
hc sinh.
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
2
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
Chỳng ta u bit rng vic dy hc c tin hnh trong mt quỏ trỡnh
thng nht gm hai khõu cú tỏc dng tng h nhau: ging dy v hc tp. C
vic ging dy v hc tp u l mt quỏ trỡnh nhn thc, tuõn theo nhng quy
lut nhn thc. Nhn thc trong dy hc c th hin trong hot ng ca giỏo
viờn v hc sinh i vi vic truyn th v tip thu mt ni dung khoa hc c
quy nh trong chng trỡnh vi nhng phng phỏp dy hc thớch hp, nhng
phng tin hỡnh thc cn thit t c kt qu nht nh ó ra.
T lõu cỏc nh s phm ó nhn thc c tm quan trng v ý ngha ca
vic phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong hc tp. Nh giỏo dc ngi c
l Disterverg ó khng nh ỳng n rng: Ngi giỏo viờn ti truyn t chõn
lớ, ngi giỏo viờn gii dy cỏch tỡm ra chõn lớ.
iu ny cú ngha rng ngi giỏo viờn khụng ch gii hn cụng vic ca
mỡnh vic c cho hc sinh ghi chộp nhng kin thc cú sn, bt cỏc em hc
thuc lũng ri kim tra iu ghi nh ca cỏc em thu nhn c bi ging ca
giỏo viờn hay trong sỏch giỏo khoa. iu quan trng l giỏo viờn cung cp cho
cỏc em nhng kin thc c bn (bao gm kin thc khoa hc, s hiu bit v cỏc
quy lut, nguyờn lớ v cỏc phng phỏp nhn thc) lm c s nh hng cho
vic t khỏm phỏ cỏc kin thc mi, vn dng vo hc tp v cuc sng.
Nhm thc hin tt mc tiờu giỏo dc v chng trỡnh giỏo dc i mi
hin nay, ngi giỏo viờn cn phi i mi phng phỏp dy hc cho phự hp
vi hng dy hc Ly hc sinh lm trung tõm. ú cng chớnh l vn ca
mi ngi giỏo viờn Công nghệ ó v ang quan tõm hin nay, vi hy vng gúp
phn nõng cao cht lng ging dy b mụn Công nghệ . Vỡ vy m trong bi
vit ny tụi xin trỡnh by: Phng phỏp dy học tích cực ở mt s bi thc
hnh mụn Công nghệ 6 s giỳp cho vic dy hc theo phng phỏp mi v
vic thc hin chng trỡnh giỏo dc mi s t hiu qu cao hn nh mong
mun.
2. Mc ớch ca vic nghiờn cu ti:
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
3
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
V lớ lun v thc tin, vic phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong giờ
thực hành mụn Công nghệ 6 l iu cn thit v quan trng nõng cao hiu
qu giỏo dc. ú chớnh l lớ do ch yu nghiờn cu vn ny. Ni dung
gm:
a. C s lớ lun ca vic dy-hc thực hành môn Công nghệ 6
b. Thc tin ca vic dy-hc thực hành môn Công nghệ 6
c. Nhng bin phỏp dy-hc thực hành môn Công nghệ 6 cú hiu qu.
4. Phng phỏp nghiờn cu:
a- i tng nghiờn cu.
- Ni dung chng trỡnh SGK.
- Sỏch hng dn giỏo viờn, phõn phi chng trỡnh Công nghệ THCS, v cỏc
ti liu cú liờn quan
- i tng HS THCS c bit l HS lp 6.
- Giỏo viờn dy b mụn v thc trng vic dạy thực hành trng THCS hin
nay.
b- Nhim v, mc ớch.
- Nhỡn rừ thc trng vic dy-hc thực hành môn Công nghệ 6 THCS nhng u
im, nhc im.
- Rỳt ra nhng yờu cu chung v bi hc kinh nghim khi ging dy thực hành
gn vi yờu cu i mi phng phỏp dy hc môn Công nghệ .
c- Phng phỏp nghiờn cu.
- Phng phỏp phõn tớch, tng hp. điu tra, phỏn oỏn.
- Phng phỏp thc nghim.
- Phng phỏp kho sỏt ỏnh giỏ.
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
4
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
B. GII QUYT VN
I. Cơ sở lí luận thực tiễn
1. Cơ sở lí luận
So sỏnh kiu dy hc truyn thng v phng phỏp dy hc nhm phỏt huy
tớnh tớch cc ca hc sinh,chỳng ta thy rừ nhng iu khỏc bit c bn trong
quỏ trỡnh dy v hc. Xin trớch dn mt vi vớ d ca giỏo s Phan Ngc Liờn v
tin s V Ngc Anh thy rừ s khỏc bit ú:
KIU DY HC TRUYN THNG PPDH PHT HUY TNH TCH CC CA HS
1. Cung cp nhiu s kin, c
xem l tiờu chớ cho cht lng
giỏo dc.
2. GV l ngun kin thc duy
nht, phn ln thi gian trờn lp
dnh cho GV thuyt trỡnh, ging
gii, HS th ng tip thu kin
thc thụng qua nghe v ghi li li
ca GV.
3. Hc sinh ch lm vic mt mỡnh
trờn lp, nh hoc vi GV khi
kim tra.
4. Ngun kin thc thu nhn c
ca HS rt hn hp, thng gii
hn cỏc bi ging ca GV, SGK
5. Hỡnh thc t chc dy hc ch
yu trờn lp
1. Cung cp nhng kin thc c bn
c chn la phự hp vi yờu cu, trỡnh
ca HS, nhm vo mc tiờu o to.
2. Ngoi bi ging ca GV trờn lp HS
c tip xỳc vi nhiu ngun kin thc
khỏc, vn kin thc ó hc, kin thc
ca bn bố, SGK, ti liu tham kho,
thc t cuc sng.
3. HS ngoi vic t nghiờn cu cũn trao
i, tho lun vi cỏc bn trong t, lp,
trao i ngoi gi. HS xut ý kin,
thc mc, trao i vi GV.
4. Ngun kin thc ca HS thu nhn rt
phong phỳ, a dang
5. Dy trờn lp, thc a, ngay tại gia
đình, lớp học, cỏc hot ng ngoi
khoỏ
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
5
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
Nh vy qua so sỏnh hai kiu dy hc trờn thỡ ta thy phng phỏp phỏt
huy tớnh tớch cc ca hc sinh s em li hiu qu cao hn .Tuy nhiờn nú ũi hi
giỏo viờn v hc sinh phi c Tớch cc hoỏ trong quỏ trỡnh dy- hc, phi
ch ng sỏng to. Mun t c iu ú GV cn ỏp dung nhiu phng phỏp
dy - hc trong ú cú phng phỏp linh hot. Cn phi tip thu nhng im c
bn cú tớnh nguyờn tc ca cỏch dy truyn thng song phi luụn luụn i mi,
lm mt cuc cỏch mng trong ngi dy v ngi hc khc phc s bo th,
th ng nh: Giỏo viờn ch chun b ging nhng iu hc sinh d nh, hc
sinh ch chỳ trng ghi li ging ca giỏo viờn v kin thc trong sỏch trỡnh
by li khi kim tra.
2. Cơ sở thực tiễn:
Thc tin ca vic dy hc phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong
trng THCS hin nay:
Trong vi nm gn õy, b mụn Công nghệ trong trng THCS ó c
chỳ trng hn trc. Đã đợc cung cp thờm cỏc trang thit b v ti liu tham
kho phc v cho vic dy v hc.
Tuy nhiờn qua nhiều nm ging dy b mụn ny tụi thy rng vic dy hc
mụn Công nghệ hin nay vn cũn gip rt nhiu khú khn, nhng tr ngi nht
l vic phỏt huy tớnh tớch cc ca hc sinh trong vic học thực hành, tuy ó c
ph bin, hc tp bi dng thng xuyờn theo chu k nhng kt qu t c
khụng ỏng l bao. Thc trng ca vn ny cú th gii thớch nhng nguyờn
nhõn c bn sau õy:
Th nht l vn tn ti mt quan nim c hu cho rng mụn Công nghệ l
nhng mụn ph. iu ny c th hin vic quan tõm n cht lng b mụn
t cp lónh o cha ỳng mc.
Th hai l v c s vt cht phc v ging dy v hc tp tuy ó c u
t nhng vn cũn thiu so vi yờu cu giỏo dc hin nay v dựng dy. Tỡnh
trng dy chay vn cũn khỏ ph bin. Trong sut quỏ trỡnh hc b mụn Công
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
6
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
nghệ 6 c thy v trũ cha cú iu kin tham chng trỡnh hc nu n, hay tp
hun v may vỏ thờu, an vỡ khụng cú kinh phớ. iu ú lm cho vn kin
thc kin thc ca cỏc em ch bú gn trong sỏch v v bi ging .
Nguyờn nhõn th ba l vic phỏt huy tớnh tớch cc hc tp ca hc sinh
trong hc tp b mụn Công nghệ cũn nhiu hn ch mt phn l do chớnh nhng
c ch, nhng quy nh t cp trờn. Môn Công nghệ cha bao giờ đợc chọn là
môn dự thi các cấp ví dụ : thi tay nghề nh ở một số tỉnh bạn.
Ngoi ra cỏch t chc mt s cuc thi c cng cũn nhiu hn ch, ú l
ch chỳ trng v mt kim tra lớ thuyt m coi nh thc hnh, ớt chỳ ý n vic
phỏt trin nng lc sỏng to.
Cui cựng iu quan trng l ý thc trỏch nhim ca mi giỏo viờn trong
vic thc hin cỏc phng phỏp dy hc phự hp cho tit dy cng nh cht
lng b mụn ngy mt nõng cao. Mi mt GV HS phi hiu rừ s nguy hi
ca vic thi gỡ hc ny s lm cho hc vn ca hc sinh b quố qut, thiu ton
din
II. CC BIN PHP GII QUYT VN :
1. c im chung ca cỏc gi hc thc hnh Cụng ngh 6
- Hu ht cỏc gi hc thc hnh Cụng ngh 6 u ũi hi hc sinh cú dựng
hc tp, chun b nguyờn vt liu y v hon thin sn phm khi kt thỳc
thc hnh
- Trong gi thc hnh cỏc em hc sinh phi t chc thc hnh chung theo cp,
theo nhúm:
Vớ d: Bi 14 Thc hnh : Cm hoa trang trớ , Bi 20 thc hnh - Trn hn
hp nm rau mung, Bi 24 - thc hnh Ta hoa trng trớ mún n t mt s loi
rau, c, qu.
- Hon thin sp phm phi c kim tra, ỏnh giỏ, nhn xột.
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
7
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
2. T chc thc hin:
Tụi tin hnh dy thc hnh theo cỏc bc nh sau:
Bc 1: ( tit trc tit thc hnh )
- Dn dũ t m hc sinh chun b dng c thc hnh
- Phõn chia nhúm thc hnh hc sinh phõn cụng nhau chun b
Bc 2: ( Trong gi)
- GV kim tra dng c, dựng thc hnh.
- Phõn cụng nhúm trng cỏc nhúm, cỏc nhúm trng phi theo dừi thc hnh
trong nhúm, qun lớ nhúm.
Bc 3: Gv nờu yờu cu gi thc hnh, cỏc chỳ ý khi thc hnh nh: an ton khi
s dng dao kộo, v sinh lp hc.
Bc 4: GV hng dn thc hnh
Bc 5: T chc thc hnh
Bc 6: ỏnh giỏ, nhn xột
Trong cỏc gi thc hnh u phi cú ú l dựng thc hnh, nhng dựng
ny thng khụng cú sn, nh trng khụng th chun b trc do ú GV v
hc sinh phi linh hot chun b cho tt thỡ gi thc hnh mi thnh cụng
t chc tt cỏc gi thc hnh theo tụi phi gii quyt c my vn
sau õy:
A. S dng tt dựng dy hc:
Mụn Cụng Ngh l mt mụn hc ng dng, gn lin vi k thut, vỡ vy
cn cú cỏc dựng dy hc hc sinh nghiờn cu lớ thuyt, lm thớ nghim v
thc hnh.
dựng dy hc bao gm cỏc thit b dy hc m nh ú giỏo viờn minh
ho truyn th kin thc cho hc sinh, l mt trong nhng iu kin quan trng
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
8
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
gúp phn nõng cao cht lng dy - hc, l ni dung ngun thụng tin giỳp giỏo
viờn t chc iu khin hot ng nhn thc ca hc sinh. dựng dy hc bao
gm :
(I)
(I)
Ti liu hc tp : cỏc ti liu hc tp nh sỏch giỏo khoa, sỏch giỏo viờn, v
bi tp
(II)
(II)
Cỏc phng tin v ti liu trc quan: mụ hỡnh, tranh nh, bn , mu vt,
phim, phim ốn chiu, bn trong,bng a ghi õm, bng a ghi hỡnh, a mm
vi tớnh.
(III)
(III)
Cỏc phng tin k thut dy hc:
Phng tin nghe nhỡn: mỏy chiu a nng, mỏy ốn chiu, mỏy vi
tớnh
Cỏc phng tin trc quan khỏc : bng ph cho giỏo viờn v hc
sinh.
Trong ú thit b dy hc ti thiu ca mụn Cụng Ngh 6 gm:
Tranh nh : 8 tranh / 27 bi
Mu vt : cỏc mu vi cho chng 1,
Dng c : dng c thc hnh may ỏo gi, dng c ta hoa cho chng 3
Vt liu tiờu hao : ch, phn may, vi, hoa
Theo tụi, nờn s dng dựng dy hc trong cỏc trng hp sau õy:
- Khi i tng tht quỏ to hay quỏ nh.
Vớ d: phi hp cỏc loi vi, cỏc loi qun ỏo
- Khi i tng hay quỏ trỡnh khụng cú trong lp hc
Vớ d : nh khi ging v sp xp c hp lớ trong nh thỡ cn phi cú mụ
hỡnh. ging v cỏc mún n, cỏc phng phỏp ch bin thỡ cn phi cú tranh minh
ho
- Khi i tng m ta khụng thy iu kin thng c.
Vớ d nh cỏc phng phỏp ch bin thc phm
* Nhng tỏc dng ca vic s dng dựng dy hc.
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
9
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
Tng cng hot ng nhn thc ca hc sinh: vỡ cỏc dựng dy hc gúp
phn nõng cao tớnh trc quan ca quỏ trỡnh dy hc, giỳp hc sinh tip cn vi
cỏc s vt hin tng; cỏc dựng dy hc cũn l phng tin cha ng v
chuyn ti thụng tin.
Giỳp HS t chim lnh kin thc, phỏt trin k nng thc hnh: vớ d nh
t si vi, nhỳng vi trong nc cho HS quan sỏt t ú nờu lờn nhng tớnh cht
ca cỏc loi vi, Hs t phi hp cỏc mu sc ca vi t ú rỳt ra c ni dung
cu vic phi hp cỏc loi trang phc. ng thi cng gúp phn xõy dng k
nng thc hnh cho HS.
Kớch thớch hng thỳ hc tp ca HS: dựng dy hc cú tỏc dng kớch
thớch s hng thỳ hc tp ca hc sinh trong quỏ trỡnh hc tp, to ra ng c
hc tp cho HS, rốn luyn thỏi tớch cc hc tp. vớ d nh khi cho HS quan
sỏt cỏc mu ỏo gi lm sn, quy trỡnh may ỏo gi HS rt hng thỳ v hỏo hc
thc hnh t mỡnh hon thin sn phm, hay khi cho Hs quan sỏt sn phm v
quy trỡnh trn hn hp HS rt thớch mong mun thc hnh v trong tit thc
hnh cỏc em lm rt tt.
Phỏt trin trớ tu,, giỏo dc nhõn cỏch ca HS: Thụng qua cỏc thớ nghim,
thc hnh, s dng cỏc mu vt tranh nh giỳp HS nhn thc bn cht v gii
thớch mt cỏch khoa hc cỏc hin tng t nhiờn xó hi, rốn luyn kh nng
quan sỏt, tớnh cn cự tỏc phong lm vic nghiờm tỳc hon thnh cụng vic
mt cỏch khoa hc.
Túm li : S dng dựng dy hc tt giỳp giỏo viờn v hc mt ớt thi
gian v cụng sc v t chc cụng vic ph trong lp hc, dnh nhiu thi gian
cho cỏc hot ng dy v hc, thc hin cú hiu qu bi hc.
B. T chc thc hnh ỳng phng phỏp, phõn chia thi gian hp lớ.
Môn học Công Nghệ là môn học có tính thực tiễn cao do đó trong các giờ
học giáo viên giữ vai trò là ngời hớng dẫn t chức cho học sinh thu nhận kiến
thức, hình thành kĩ năng thông qua việc tổ chức lớp học, giờ học theo hớng tích
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
10
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
cực, tự lực tự giác, làm việc nhiều hơn suy nghĩ nhiều hơn và chịu trách nhiệm
nhiều hơn trong mỗi giờ học. thụng thng cho hc sinh lm vic theo cp, theo
nhúm.
- Lớp học đợc chia thành từng nhóm nhỏ khoảng từ 4 đến 6 em hoặc từng
cặp để trao đổi thảo luận những vấn đề đặt ra sau đó cử đại diện trình bầy trớc
lớp để cả lớp thảo luận.
- Các nhóm đợc phân chia ngẫu nhiên hoặc có chủ ý, ổn định cho cả tiết
học hay thay đổi cho từng phần của tiết học, các nhóm có thể giao cùng một
nhiệm vụ hoặc những hiệm vụ khác nhau.
- Mỗi thành viên trong nhóm đợc phân công hoàn thành một phần việc. Mọi
ngời phải làm việc tích cực không ỷ lại vào một vài ngời có hiểu biết rộng và
năng động hơn.
- Kết quả của mỗi nhóm đóng góp cho kết quả học tập chung cho cả lớp.
Bớc 1: Làm việc chung cả lớp (nêu mục tiêu của bài; tổ chức các nhóm và
giao nhiệm vụ cụ thể cho từng nhóm; hớng dẫn cách làm việc theo nhóm)
Bớc 2: Làm việc theo nhóm ( Trao đổi ý kiến, thảo luận nhóm; phân công
trong nhóm; từng cá nhân làm việc độc lập rồi tao đổi; cử đại diện trình bầy kết
quả)
Bớc 3: Thảo luận tổng kết toàn lớp (các nhóm báo cáo kết quả làm việc;
thảo luận chung cho cả lớp; giáo viên nhận xét, bổ sung và kết luận)
Tuỳ theo đặc điểm bài dạy mà thời gian dành cho các bớc các giai on trên
có thể khác nhau. Tuy nhiên khi sử dụng cấu trúc này cần chú ý một số vấn đề
nh các nhiệm vụ của bài lên lớp không nên quá ôm đồm, đo đó phải xác định đ-
ợc nhiệm vụ trọng tâm, các bài lên lớp không nên lặp lại theo một tiến trình quen
thuộc nh vậy sẽ gò bó ảnh hởng đến sự sáng tạo của giáo viên và hứng thú của
học sinh.
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
11
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
C. ỏnh giỏ ỳng, nhn xột kp thi
õy l ni dung ỏnh giỏ ht sc quan trng, c bit i vi cỏc mụn
hc thc nghim núi chung v mụn Cụng ngh 6 núi riờng. Vỡ thụng qua vic
kim tra - ỏnh giỏ thc hnh thớ nghim giỳp cho giỏo viờn nm thờm nhng
thụng tin v k nng thc hnh, ý thc cn thn v tớnh tit kim ca mi hc
sinh. Ngoi ra qua hỡnh thc kim tra- ỏnh giỏ ny cũn cho giỏo viờn thy c
ngoi s n lc hc tp cỏ nhõn ca mi hc sinh m cũn bit n lc lm vic
trong nhúm- th hin s hp tỏc trong hc tp.
Nh vy õy l hỡnh thc ỏnh giỏ khỏ ton din v kin thc, k nng v
thỏi hc tp ca hc sinh. Thụng qua hỡnh thc ỏnh giỏ ny giỳp cho giỏo
viờn un nn kp thi nhng hc sinh cú thỏi hc tp cha tt, ý thc cha
cao, cú tớnh cỏ nhõn dn dn giỳp cho vic phỏt trin nhõn cỏch ca hc
sinh mt cỏch ton din. Do ú ỏnh giỏ v nm c nhng thụng tin chớnh
xỏc ca tng nhúm, tng hc sinh trong mt tit thc hnh thớ nghim, thỡ ngi
giỏo viờn ngoi vic t chc - hng dn cho hc sinh thc hnh thớ nghim m
cũn phi bit quan sỏt v qun lớ ton lp hc. lm tt iu ny, theo tụi cn
tin hnh bng 2 phiu: Phiu thc hnh ca hc sinh v phiu qun lớ ca giỏo
viờn. Cho hc sinh thc hnh thớ nghim theo nhúm, ri ghi li tng trỡnh
theo mu sau: 1- PHIU THC HNH CA HC SINH
Bi thc hnh s Tờn bi thc hnh
Lp Nhúm
H v tờn cỏc thnh viờn trong nhúm:
1/;2/; 3/
4/ ;5/; 6 /
Phn nhn xột v ỏnh giỏ ca giỏo viờn:
Nhn xột ỏnh giỏ
í thc thỏi
(2im )
Thao tỏc thc
hnh (3im )
Kt qu
(5im )
Tng im
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
12
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
- im cỏc mc: í thc - thỏi , thao tỏc thc hnh, kt qu thớ nghim
c giỏo viờn ỏnh giỏ ti lp bng cỏch ghi vo trong phiu qun lớ ca giỏo
viờn.
- im cho ton bi thc hnh ca hc sinh bng cỏch tng im ca 3
mc ó nờu trờn sau khi ó tớnh trung bỡnh.
- Cui tit thc hnh giỏo viờn yờu cu mi nhúm hc sinh t ỏnh giỏ
nhn xột chn ra nhng cỏ nhõn tiờu biu ỏnh du (+) v ngc li phờ bỡnh
nhng cỏ nhõn khụng tham gia tớch cc ỏnh du (-) vo tờn nhng thnh viờn
ú trong phiu thc hnh.
Thụng qua nhng vn va nờu trờn giỳp cho giỏo viờn ỏnh giỏ chớnh
xỏc v thỏi , k nng v kin thc ca tng nhúm, tng hc sinh trong thc
hnh. õy cng chớnh l ng c quan trng giỳp cho hc sinh tớch cc ch
ng sỏng to trong hc tp.
V D
Tuần 25: Tiết 47
Bài 24: thực hành: tỉa hoa trang trí món ăn từ
một số loại rau, củ, quả (T1)
I. Mục tiêu:
Sau khi học xong bài này, học sinh cần đạt đợc các mục tiêu dới đây:
- Biết cách tỉa hoa trang trí bằng rau, củ, quả.
- Thực hiện tỉa đợc một số mẫu hoa đơn giản, thông dụng để trang trí món ăn.
- Có ý thức vận dụng vào thực tế để tỉa hoa trang trí món ăn.
II. Chuẩn bị
GV: - Bộ dụng cụ cắt tỉa trang trí món ăn; cà chua
HS: - Cà chua 2 quả, d chuột 1 quả, ớt 2 quả, hành lá 2 cây, dao, kéo, đĩa trắng,
bình nớc
III. Cỏc hot ng dạy- học
1. ổn định lớp
2. Kiểm tra bài cũ
- Câu hỏi: Tác dụng của việc trang trí món ăn? Khi trang trí,, trình bày món ăn
chúng ta cần chú ý điều gì?
3. Bài mới
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
13
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
Để có một món ăn ngon miệng, ngoài việc lựa chọn thực phẩm, chế biến món
ăn, ta cũng cần chú ý đến trình bày trang trí món ăn để tăng thêm vẻ hấp dẫn
ngon miệng. Bài học hôm nay sẽ giới thiệu cho chúng ta một số cách trang trí
món ăn đơn giản mà vẫn hiệu quả
* Nội dung dạy học
HĐ1: GV nêu yêu cầu giờ thực hành
*/Về kĩ năng:
- Biết đợc một số nguyên liệu, dụng cụ và kĩ thuật tỉa hoa trang trí món ăn
- Trình bày đợc sản phẩm trên một món ăn
*/Về ý thức:
- Nghiêm túc, trật tự, vệ sinh sạch sẽ, an toàn
+ Quy tắc an toàn lao động, sử dụng dao kéo an toàn
+ Quy trình thực hành.
+ Kiểm tra chuẩn bị từng nhóm
HĐ2: Giới thiệu quy trình thực hành
HĐ của GV HĐ của HS
a. Nguyên liệu
- Các loại rau, củ, quả: hành lá, hành củ,
ớt, da chuột, cà chua
b. Dụng cụ
- Dao bản to, mỏng; dao nhỏ, mũi nhọn;
dao lam; kéo nhỏ, mũi nhọn; thau nhỏ
- GV hớng dẫn
+ Ngồi thoải mái, vai thẳng, đầu hơi cúi,
mắt chăm chú nhìn dao
+ Tay trái cầm nguyên liệu, tay phải cầm
dao, ngón tay cái tì lên sống dao, ngón tay
trỏ áp vào má dao, giữ cho dao không bị
lệch ra ngoài; ba ngón tay còn lại nắm chặt
chuôi dao.
- Dùng dao cắt ngang phần cuống quả cà
chua nhng còn để dính lại một phần.
- Lạng phần vỏ cà chua dày 0,1- 0, 2 cm từ
cuống theo dạng vòng trôn ốc xung quanh
quả cà chua để có 1 dải dà i
- Cuộn vòng từ dới lên, phần cuống dùng
làm đế hoa
- Cách tỉa hoa đồng tiền và hoa huệ tây từ
- Hs quan sát, theo dõi sự hớng dẫn
của gv để nắm bắt đợc cách thực
hiện thao tác
- Hs quan sát,
- Hs quan sát, lắng nghe
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
14
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
quả ớt
- Cách tỉa hoa hình bó lúa từ da chuột
- Gv lu ý hs 1 số sai hỏng thờng gặp trong
quá trình thực hành:
+ Dao sắc rất dễ đứt cánh hoa, do đó cần
thận trọng
+ Không lạng phần vỏ hoa quá dày sẽ khó
uốn cánh hoa
+ Không lạng phần vỏ quá mỏng vì cánh
khi cuốn dễ đứt, dễ dính
+ Khi cuốn hoa, lòng bàn tay phải đỡ phần
cuống hoa
+ Bày sản phẩm vào đĩa
- Hs quan sát,
HĐ3: Tổ chức HS thực hành
HĐ của GV HĐ của HS
- Gv chia các nhóm, phân công nhóm
trởng
- Gv tổ chức cho lơp bắt đầu thực hành,
nêu rõ nhiệm vụ thực hành
- Nhắc nhở học sinh các nguyên tắc ăn
toàn thực hành
- Theo dõi, quan sát, hớng dẫn hs kịp
thời
- Hs nhận nhiệm vụ thực hành
- Hs nhớ các quy tắc an toàn thực hành
- Hs thực hành dới sự hớng dẫn của
giáo viên.
- Cho 1 số hs trình bày sản phẩm của
mình trớc lớp để các hs khác quan sát,
nhận xét sản phẩm
- Hs lắng nghe, rút kinh nghiệm
- Trình bày sản phẩm, các hs nhận xét
kết quả và rút kinh nghiệm cho nhau
- Nhóm trởng theo dõi đánh giá ý thức
từng thành viên vào phiếu
4. Nhận xét, đánh giá kết quả:
A. Nhận xét:
- Sự chuẩn bị của học sinh. ý thức thực hành của nhóm ( cá nhân). Nhận xét ý
thức bảo đảm vệ sinh an toàn lao động. Đánh giá quy trình thực hành của các
nhóm.
B. Đánh giá:
*/ Học sinh tự đánh giá: Đánh dấu (+) cho HS có ý thức thực hành tốt
Đánh dấu (-) cho HS có ý thức thực hành cha tốt
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
15
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
*/ GV thu phiếu và nhận xét cho điểm
- ý thức thực hành : (2điểm)
- Thao tỏc thc hnh (3im )
- Kt qu (5im )
5. Hớng dẫn về nhà:
- Nhắc hs đọc trớc phần 2. Tỉa hoa từ cây hành và cà rốt
- Giờ sau chuẩn bị theo nhóm: .
a. Nguyên liệu
- Các loại rau, củ, quả: hành lá 2 cây, ớt 2 quả, tỏi, da chuột 2 quả, cà chua 2
quả,
b. Dụng cụ
- Dao nhỏ, mũi nhọn; dao lam; kéo nhỏ, mũi nhọn; thau nhỏ
III. HIU QU CA SKKN:
Qua phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ
6 tụi nhn thy kt qu kh quan nh sau:
- Cỏc em yờu thớch mụn hc nhiu hn.
- Nhng bi thc hnh sau cỏc em tham gia nhit tỡnh hn. Cú nhng bi thc
hnh cỏc em tham gia thành công ở tại gia đình nh: cắm hoa, lựa chọn trang
phục phù hợp, tỉa hoa trang trí món ăn .
- im kim tra ca cỏc em c ci thin r rt, im di trung bỡnh rt ớt.
- Cỏc em cú th ng dng kin thc hc c trong mụn hc vo vic gi v
sinh trng lp, bn thõn.
- Phn ln cỏc em ó cú ý thc hc tp b mụn v cú phng phỏp hc tp tt.
- i b phn cỏc em ó hỡnh thnh c mt s k nng n gin, hoàn thiện
đợc sản phẩm, biết làm đợc một số sản phẩm đơn giản nh vỏ gối hình chữ nhật,
biết cắm hoa trang trí, tỉa hoa trang trí
- C bn l cỏc em bit tớch cc, ch ng trong vic lnh hi cỏc kin, chủ động
phân công nhau chuẩn bị nguyên liệu, dụng cụ thực hành. Các em hc sinh lớp 6
đã biết tổ chức làm việc theo cặp, theo nhóm, qua đó giáo dục tinh thần đoàn kết
cho các em
* Kt qu c th:
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
16
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
- Năm học 2011 - 2012 tôi đợc phân công dạy môn Công nghệ khối 6 gồm 4 lớp
6A, 6B, 6C, 6D.
- Lớp 6A,6D tôi dạy thực hành theo cách phát huy tính chủ động sáng tạo của
hc sinh, tổ chức cho hc sinh thực hành theo cặp theo nhóm, cho các em chủ
động phân chia công việc, tự theo dõi, đánh giá kết quả chéo nhau trong nhóm.
Kết quả thấy rằng: ở lớp 6A, 6D các em hc sinh tự tin hơn trong công việc, chủ
động hơn trong các giờ thực hành, trong lớp hc sinh có ý thức hơn do bị bạn
theo dõi đánh giá, chất lợng sản phẩm tốt hơn
Lp
Bài kiểm
tra
S s
Gii
8 - 10
Khỏ
6,5 - <8
Trung bỡnh
5 - < 6,5
Yu
< 5
TB tr
lờn
>5
SL % SL % SL % SL % SL %
6A TH15' HKI 29 12 41 15 52 2 7 0 0 29 100
6A TH15' HKI 29 14 48 12 41 3 11 0 0 29 100
6D TH45' HKI 29 10 34,5 14 48,3 5 17,2 0 0 29 100
6D TH45' HKI 29 13 45 12 41 4 14 0 0 29 100
- Lớp 6B, 6C tôi dạy theo phơng pháp truyền thống, hc sinh tự chuẩn bị và thực
hành riêng sau đó thì cho chấm chéo. Gv chấm sản phẩm theo tiêu chuẩn chung
Do đó hc sinh không thể chuẩn bị đợc đầy đủ các nguyên liệu, dụng cụ để thực
hành, các em 6C, 6B có kết quả bài kiểm tra kém hơn
Lp
Bài kiểm
tra
S s
Gii
8 - 10
Khỏ
6,5 - <8
Trung bỡnh
5 - < 6,5
Yu
< 5
TB tr
lờn
>5
SL % SL % SL % SL % SL %
6B TH15' HKI 29 5 17 10 34,5 10 34,5 4 14 25 86
6C TH15' HKI 29 4 14 9 31 13 45 3 10 26 90
6B TH45' HKI 29 6 20,5 12 41 10 34,5 1 4 28 96
6C TH45' HKI 29 4 14 10 34,5 10 34,5 5 17 24 83
C . KT LUN
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
17
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
Trong thc t ging dy các bài thực hành Cụng ngh 6 thì tôi thấy rằng
vai trò của mỗi một ngời giáo viên là rất quan trọng. Muốn có một giờ học thực
hành thành công thì ngời giáo viên phải đầu t thời gian, công sức soạn bài ,
chuẩn bị công phu các bớc lên lớp. Trong một giờ thực hành thì Gv luôn mềm
dẻo các phơng pháp dạy học, không nên áp dụng cứng nhắc một phơng pháp
nào. Trong một bài cũng cần có nhiều phơng pháp khác nhau Tuy nhiên ng ời
Gv cũng chỉ đóng vai trò làm ngời hớng dẫn các em mọi hoạt động, để các em
chủ động sáng tạo trong các tình huống thực hành thì giờ thực hành sẽ thành
công. Vy vi cng v l ngi ch o, hng dn, ngi giỏo viờn phi luụn
tỏc ng ý thc hc tp ca cỏc em, phi khi dy trong cỏc em s tỡm tũi, ham
hiu bit, sn sng khỏm phỏ khoa hc cú nh th mi em li hiu qu. Trong
một giờ thực hành cần chú ý các vấn đề sau:
- S dng tt dựng dy hc:
- T chc thc hnh ỳng phng phỏp, phõn chia thi gian hp lớ.
- ỏnh giỏ ỳng, nhn xột kp thi
Làm tốt các vấn đề trên giờ thực hành sẽ thành công, hc sinh sẽ hứng thú
học thực hành. Cú nh vy chỳng ta mi gúp phn o to th h tr thnh
nhng ngi lao ng lm ch nc nh: cú trỡnh vn hoỏ c bn, phm cht
o c tt, cú sc kho, thụng minh sỏng to ỏp ng c nhng yờu cu
phỏt trin kinh t xó hi ca t nc trong thi i cụng nghip hoỏ - hin i
hoỏ .
Cộng Hòa, Ngày 25 thỏng 2 nm 2012
Ngi thc hin
Nguyễn Thị Thuận
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
18
Chuyên đề: Phơng pháp dạy học tích cực ở một số bài thực hành môn Công nghệ 6
GV: Nguyễn Thị Thuận Trờng THCS Cộng Hòa
Năm học 2011 - 2012
19