Thiết kế bài học tập đọc lớp 2 theo hướng đổi mới phương pháp dạy học

THIẾT KẾ BÀI HỌC TẬP ĐỌC LỚP 2 THEO HƯỚNG ĐỔI MỚI
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
MỞ ĐẦU
1- Lý do chọn đề tài:
Như chúng ta đã thấy, thay sách mới cho bậc học phổ thông là một ván đề
nóng hổi đang được cả nước quan tâm.
Tự hào là người giáo viên tiểu học, người trực tiếp đưa chương trình sách
mới tiểu học vào thực tiễn, đem những đổi mới, hiện đại đến với học sinh tiểu học
nhằm đưa chất lượng giáo dục tiểu học lên một tầm cao mới. Chúng tôi, những
người đang giảng dạy chương trình sách mới thấy rõ những ưu điểm nổi trội của
sách mới và cũng thấy được những đòi hỏi cao đối với người dạy về việc phát huy
triệt để ưu thế cuả sách mới, phát triển khả năng của học sinh ở mức độ cao nhất.
Bởi vậy, để tránh những lúng túng vf khó khăn trong dạy học, bởi sự mới lạ
của sách mới; giúp người dạy, người học tiếp cận và nhanh chong quen thuộc với
toàn bộ chương trình tiểu học mới, dạy và học sáng tạo nhằm nâng cao chất lượng
giáo dục tiểu học, tôi đã lựa chọn nghiên cứu môn tập đọc - môn học tạo đà cho
mọi môn học ở bậc tiểu học, với đề tài" Thiết kế bài học Tập đọc lớp 2 theo hướng
đổi mới phương pháp dạy học"
2- Lịch sử vấn đề:
Đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học là vấn đề đã được Đảng, Nhà nước
ta và Bộ giáo dục đào tạo đặt ta từ những năm 90. Đã không ít những đề tài nghiên
cứu khoa học lớn nhỏ của các nhà khoa học, nhà giáo,… và rất nhiều các cuốn
sách, tài liệu trình bày về đổi mới phương pháp dạy học ở tiểu học như: " Đổi mới
nội dung và phương pháp giáo dục ở tiểu học" - Nguyễn kế Hào, Nguyễn Hữu
Dũng - NXBGD 1998, " Dạy văn cho học sinh tiểu học" - Hoàng Hoà Bình -
NXBGD 1999,…. Đặc biệt đáng quan tâm là nội dung đổi mới phương pháp dạy
học được cụ thểt hoá trong các tài liệu tập huấn thay sách cho giáo viên tiểu học từ
năm 2001 đến nay và sách Giáo viên của tất cả các lớp, các môn học ở tiểu học.
Song đó chỉ là những vấn đề lý luận về đổi mới phương pháp trong dạy học nói
1
chungcòn việc vậndụng trong thực tế một cách cụ thể như thế nào lại phụ thuộc

vào năng lực giáo viên trình đọ hoc sinh , điều kiện học tập,…
Trên cơ sở những lý luận đã có, tôi tiến hành nghiên cứu một cách cụ thể và
thử nghiệm với đối tượng học sinh lớp 2 và tìm ra những biện pháp thực hiện đổi
mới phương pháp dạy học thiết thực, có hiệu quả nhất trong việc dạy học phân
môn tập đọc lớp 2.
3- Mục đích nghiên cứu
Đề xuất một số giải pháp linh hoạt, sáng tạo trong thiết kế bài học Tập đọc
lớp 2 nhằm nâng cao chất lượng giờ học.
4- Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Khái quát cơ sỏ lý luận của đổi mới phương pháp dạy học môn tập đọc
- Phân tích thực trạng dạy học môn tập đọc lớp 2, thực trạng nhanạ thức về
đổi mới phương pháp dạy học của giáo viên tiểu học.
- Đề xuất một số giải pháp linh hoạt, sáng tạo trong thiết kế bài học Tập đọc
lớp 2 nhằm nâng cao chất lượng giờ học.
5 - Đối tượng và phạm vi nghiên cứu:
Hoạt động dạy học môn Tập đọc lớp 2, trường tiểu học ………
6- Phương pháp nghiên cứu:
- Nghiên cứu tài liệu
- Điều tra, quan sát, đàm thoại
- Phân tích tổng hợp
- Thực nghiệm, kiểm chứng
NỘI DUNG
1 - Cơ sở lý luận
1.1- Cơ sở tâm sinh lý, đặc điểm tâm lý học dinh tiểu học:
Học sinh tiểu hcọ - con người với cấu tạo đầy đủ các bộ phận của cơ thể đang
phát triển. Trong đó, các cơ quan đang phát âm , ngôn ngữ phát triển mạnh , phù
2
hợp với sự tiếp nhận và thực hiện dễ dàng hoạt động mới theo chức năng của
chúng.Chức năng phát âm - tập đọc.
Khả năng nhận thức, tư duy,tưởng tượng,tình cảm, trí nhớ và nhân cách học

sinh đang được hình thành, tiềm tàng khả năng phát triển và đang được phát triển.
Học sinh tiểu học hông nhiên, ngây thơ, trong sán, hiếu động,tò mò, thích
hoạt độn, khám phá, thường độc lập, tự làm việc theo hứng thú của mình.
Thầy cô là hình tượng mẫu mực nhất, đưcợ trẻ tôn sùng nhất, mọi điều trẻ
đều nhất nhát nghe theo ; sự phát triển nhân cách hoc sinh tiểu học phụ thuộc phần
lớn vào qúa trình dạy học và giáo dục của thầy cô trong nhà trường tiểu học.
Dạy Tập đọc cho học sinh tiểu học, đặc biệt ở các lớp đầu cấp là bước đầu
đem đến sự vận động khoa học cho bộ não và các cơ quan phát âm, ngôn ngữ,
đem đến những tinh hoa văn hóa, cảm thụ văn học,rèn luyện tình cảm đạo đức, ý
chí, ý thức, hành động đúng cho trẻ, định hướng con đường phát triển, hình thành
nhân cách trẻ ; phát triển khả năng học tập các môn học khác, là điều kiện phát
triển toàn diện học sinh tiểu học.
Nhân cách học sinh tiểu học phát triển đúng đắn hay lệch lạc và phụ thuộc
quá trình giáo dục cuả người thầy tiểu học mà trong đó phương tiện là nghe, đọc ,
nói , viết, có được nhờ học tap đọc. Dạy học tập đọc đòi hỏi người thầy phải có
phương pháp dạy học phù hợp với đặc điểm sinh lý học sinh tiểu học, phù hợp sự
phát triển tiến bộ của khoa họ, xã hội, đáp ứng nhu cầu ham hiểu biết của học sinh
tiểu học và tăng cường giá trị giáo dục đạo đức, nhân cách trẻ.
1.2- Cơ sở ngôn ngữ và văn học của việc dạy Tập đọc:
Ngôn ngữ học đã chỉ rõ những nội dung cụ thể về các vấn đề của ngôn ngữ
như: Chữ viết, chính âm, chính tả, nghĩa của từ - câu - đoạn - văn bản, ngữ điệu,
nhịp điệu, tình cảm ngôn ngữ. Đó chính là những vấn đề gắn bó vưới việc dạy và
học Tập đọc của thầy trò trường tiểu học.
Văn học là nghệ thuật, là tinh hoa của ngôn ngữ, là tình cảm đạo đức, lý
tưởn, tình yêu. Nó có được nhờ cảm xúc của tâm hồn, nó làm cho tam hồn con
người thêm phong phú, sâu sắc.
3
Dạy Tập đọc cho học sinh tiểu học là dạy học sinh biết đọc đúng: Tiếng, từ,
câu, chữ, hiểu nội dung rồi đọc đúng ngữ điệu, nhịp điệu, diễn cảm, cảm nhận
được ý nghĩa tình cảm, có cảm xúc, biết tư duy, tưởng tượng, hình thành ý thức tốt

đẹp trong tam hồn và có hành động đẹp nghĩa là học sinh biết đọc đúng chuẩn
ngôn ngữ và biết cảm thụ văn học.
Nghiên cứu về ngôn ngữ ta thấy vấn đề về ngữ nghĩa đặc biệt quan trọng, nó
là yếu tố then chốt trong quá trình dạy học Tập đọc. Nghĩa của từ, nghĩa của từ
trong văn cảnh, nghĩa của câu, đoạn, bài văn. Khái quát lên nó là ý nghĩa giáo dục
đối với học sinh. Làm sao để học sinh tiếp nhận ý nghĩa ấy một cáh tự nhiên, có
cảm xúc, có sự cảm thụ cảm nhạn đúng - sai, tốt - xấu, để các em cảm thụ được
cái hay cái đẹp của văn học phát triển tâm hồn phong phú. Đó là cả một nghệ
thuật, nghệ thuật trong lao động dạy học sáng tạo của người thầy tiểu học. Dạy tập
đọc sẽ càng tinh tế, càng sáng tạo càng hiệu quả khi ta nghiên cứu vận dụng tốt
những thành tựu của ngôn ngữ và văn học.
1.3 - Cơ sở giáo dưỡng, giáo dục và phát triển:
Tập đọc là một phân môn thực hành. Nhiệm vụ quan trọng nhất của nó là
hình thành năng lực đọc cho học sinh. Năng lực đọc thể hiện ở 4 yêu cầu về chất
lượng của" đọc", đó là : đọc đúng, đọc nhanh, độc có ý thức( đọc hiểu) và đọc
hay( đọc diễn cảm). Cần phải hiểu kỹ năng đọc có nhiều mức độ, nhiều tầng bạc
khác nhau. Đầu tiên là trong giải mã chữ - âm một cách sơ bộ tiếp theo đọc là
phải hiểu được nghĩa của từ, tìm được các từ, câu " chìa khoá" ( chốt, trọngyếu)
trong bài, biết tóm tắt nội dung của đoạn. Với những bài văn: biết phát hiện ra
những yếu tố "văn" và đánh giá được giá trị của chúng trong việc biểu đạt nội
dung. Như vậy, biết đọc đồng nghĩa với việc có kỹ năng làm việc với văn bản.
Nhiệm vụ thứ hai của dạy học là giáo dục lòng ham đọc sách, hình thành
phương pháp và thói quen làm việc với sách cho học sinh. Dạy Tập dọc phải làm
cho học sinh thích đọc và thấy được rằng khả năng đọc có ích lợi cho các em trong
cả cuộc đời. Đọc là một trong những con đường đặc biệt để tạo cho mình một cuộc
sống đầy đủ và phát triển.
4
Nhiệm vụ thứ ba của Tập đọc là làm giàu kiến thức về ngôn ngữ, đời sống và
kiến thức văn học cho học sinh. Đọc giúp học sinh hiểu biết hơn, bồi dưỡng ở các
em lòng yêu cái thiện và cái đẹp, dạy các em biết suy nghĩ một cách logic cũng

như biết tư duy có hình ảnh… Dạy học không chỉ giáo dục tư tưởng dạo đứec mà
còn giáo dục tính cách, thị hiếu thẩm mĩ cho học sinh. Dạy Tập đọc có ý nghĩa to
lớn vì nó thực hiện cả 3 nhiệm vụ : giáo dục, giáo dưỡng và phát triển.
Như vậy, ta thấy phương pháp dạy Tập đọc nói chung và Tập đọc lớp 2 nói
riêng phoả dựa trên cơ sở thực hiện các nhiệm vụ của môn tập đọc trong nhà
trường tiểu học: Giáo dưỡng - giáo dục và phát triển.
2 - Cơ sở thực tiễn:
2.1 - Khảo sát tài liệu dạy - học môn tập đọc lớp2:
2.1.1- Tài liệu học tập của học sinh:
Tài liệu học tập của học sinh đối với môn học Tiếng Việt lớp 2 gồm SGK và
vở bài tập, song do vở bài tập Tiếng Việt kông biên soạn bài tập cho phân môn
Tập đọc nên ta chỉ xem xét Tập đọc trên SGK Tiếng Việt lớp 2.
Với tổng số 93 văn bản tập đọc được dạy - học trong 124 tiết/ 31 tuần thực
học ( khôngkể 4 tuần ôn tập ) phân môn Tập đọc lớp 2 được chia ra các mảng với
15 chủ điểm cụ thể.
- Tiếng Việt lớp 2 - tập 1 với các bài tập đọc tập trung vào các mảng: Học
sinh - nhà trường - gia đình, với 8 chủ điểm : Em là học sinh, Bạn bè, Trường
học, Thầy cô, ông bà, cha mẹ, anh em , bạn trong nhà.
- Tiếng việt lớp 2 - tập 2 với các bài tập đọc tập trung vào các mảng: Thiên
nhiên- Đất nước , với 7 chủ điểm: Bốn mùa, Chim chóc, Muông thú, Sông biển,
Cây cối, Bác Hồ, Nhân dân.
( Mỗi chủ điểm được học trong 2 tuần được gọi là một đơn vị học)
* Sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 2 có nhiều ưu điểm:
- Trình bày khoa học: kênh chữ rõ ràng, ngắn gọn ; kênh hình chiếm khối
lượng lớn, rõ nét, hình ảh phong phú, màu sắc đẹp, hấp dẫn.
- Nội dung các bài đọc mang tính thiết thực, gần gũi, tính hướng dẫn giao tiếp
rõ rệt, chứa đựng tình cảm cảm động hay vui nhộn, cuốn hút.
5
- Hình thức diễn đạt trong sáng, ý nghĩa tư tưởng sâu sắc. Học sinh dễ hiểu,
dễ cảm nhận và xúcđộng. ý nghĩa giáo dục dễ dàng đi sâu vào tâm hồn trẻ thơ một

cách nhẹ nhàng, sâu sắc.
- Câu hỏi hướng dẫn tìm hiểu bài là các yêu cầu tái hiện hay dạng gợi mở,
bộc lộ ý kiến cá nhân giúp học sinh tiếp cận và thâm nhập bài đọc từ dễ đến khó ;
từ nhắc lại,nhớ lại đến tư duy độc lập sáng tạo để có ý thức, có hành động đúng.
2.1.2 - Sách giáo viên:
Sách giáo viên Tiếng Việt lớp 2 hướng dẫn quy trình thông thường dạy một
bài tập đọc như sau:
A. Kiểm tra bài cũ
B. Dạy bài mới
- Giới thiệu bài
- Luyện đọc đúng
+ Đọc từng câu kết hợp luyện phát âm
+ Đọctừng đoạn kết hợp tìm hiểu nghĩa từ
+ Đọc nhóm
+ Thi đọc giữa các nhóm
+ Đọc đồng thanh
- Hướng dẫn tìm hiểu bài ( đọc hiểu, trả lời các câu hỏi theo SGK )
- Luyện đọc lại và học thuộc lòng( nếu có)
- Củng cố, dặn dò.
2.2 - Thực trạng dạy học môn Tập đọc lớp 2:
Hầu hết các giáo viên đều dạy học phụ thuộc vào sách giáo viên, khô gmạnh
dạn thauy đổi , điều chỉnh, nghiên cứu, tìm tòi, đổi mới sáng tạo bởi sợ sai, sợ lệch
hướng,… Vì thế, các giáo viên cho rằng:" Dạy theo sách hướng dẫn là tốt nhất".
Cứ theo cách đó thì các giờ tập đọc đều được dạy theo một khuôn mẫu, rập khuôn
máy móc, cứng nhắc. Nó có ưu điểm là thực hiện đúng phương pháp song lại có
nhiều nhược điểm là xa rời thực tế, tách rời học sinh , giờ học khô khan, rời rạc.
Bởi vậy, thực tế chất lượng học sinh chưa cao, khả năng đọc , hiểu, cảm thụ hình
6
thành ý thức và hành động ở học sinh chưa đáp ứng thoả đáng nhu cầu phát triển
của cá nhân và yêu cầu của nhà trường và gia đình.

Khảo sát chất lượng học sinh lớp 2 tháng 12/2005
Lớp TSHS
Đọc đúng Hiểu văn bản Cảm thụ
Hành động
thẩm mĩ
SL % SL % SL % SL %
2A 25 22 88 21 84 14 56 12 48
2B 25 23 92 21 84 13 52 11 44
3 - Các biện pháp dạy học theo định hướng đổi mới phương pháp dạy
học:
Đổi mới phương pháp dạy học khôngđược hiểu là máy móc là dạy học bó
buộc: phải có phiếu bài tập, phải hoạt độngnhóm, phải chơi trò chơi,… không phải
là tìm ra phương pháp dạy học mới. Đổi mới phương pháp dạy học là phát huy
những ưu điểm tích cực của các phương pháp dạy học truyền thống kết hợp với
các hình thức tổ chức cho học sinh học tập một cách tự lực, tích cực nhất.
Chúng ta đều beíet trong điều kiện cụ thể của mỗ đại phương, mỗi nhà
trường, mỗi lớp học đều mang những đặc thù riêng đòi hỏi người dạy học jphaỏi
vận dụng cái đổimới vào điềukiện cụ thể cho hiệu quả. Đó mới thực sự là dạy học
đổi mới. Đổi mới phương pháp dạy học không chỉ dừng ở vận dụng nó đòi người
giáo viên phảo năng động sáng tạo để có những thay đổi, để có những giờ học mới
lạ hấp dẫn, hiệu quả.
Để thiết kế bài tập đọc lớp 2 theo hướng đổi mới phương pháp dạy học chúng
ta phải tìm được các biện pháp dạy học theo định hướng đổi mới, phải tìm được
các hình thức dạy học đổi mới cụ thể để đưa vào kế hoạch bài học khi thiết kế.
3.1. Tăng cường đổi mới trong việc rèn luyện và phát triển kỹ năng cho
học sinh.
3.1.1. Đọc mẫu bằng tâm hồn văn học và âm nhạc
Đọc mẫu đòi hỏi giáo viên phải đọc đúng, rõ ràng, ngữ điệu phù hợp. Đó là
việc thể hiện giọng đọc, ngắt giọng diễn cảm, thể hiện tốc độ, cường độ, cao độ
của âm thanh.

7
Đọc mẫu diễn cảm là sử dụng ngư điệu để phô diễn cảm xúc bài học. Phải
hoà nhập tâm hồn với nội dung bài đọc, với văn cảnh mới có tình cảm, cảm xúc,
mới tìm thấy ngữ điệu phù hợp. Văn bản qui định ngữ điệu đọc cho chúng ta chứ
không phải ta áp đặt ngữ điệu đọc theo chủ quan của mình vào văn bản. Bài đọc
mẫu của giáo viên phải làm sao có tình cảm sâu lắng, tâm nhập, lây truyền tới học
sinh, mở ra không gian liên tưởng, tưởng tượng cho các em.
3.1. 2. Hướng dẫn học sinh luyện đọc một cách linh hoạt, khéo léo.
Dạy đọc, hướng dẫn học sinh phải vừa mang tính đại trà vừa mang tính cá thể
hoá. Đặc biệt, cần sử dụng triệt để ưu thế sách giáo khoa với mục tiêu dạy hoạt
động giao tiếp cho học sinh. Dùng sách giáo khoa để đọc, quan sát tranh, phân tích
tìm tòi nội dung ý nghĩa….
Bước 1 : đọc từng câu
Học sinh đọc nối tiếp từng câu, cô giáo và học sinh cả lớp theo dõi và phát
hiện nhữnh từ học sinh đọc sai( khó đọc) để luyện phát âm. Yêu cầu học sinh độc
lại cả câu chứa từ đó để học sinh xác định đúng cách đọc trong văn cảnh.
Chẳng hạn bài "danh sách học sinh tổ 1" lớp 2, phần ngày sinh"5-3-1996".
Học sinh đọc năm 1996 "năm một chín chín sáu " là chưa chính xác, nếu học sinh
không phát hiện thì giáo viên cần nhắc nhở và đươa ra để các em luyện đọc cho
đúng " năm một nghìn chín trăm chín mươi sáu", sau đó cho học sinh đọc lại cả
dòng tên học sinh có năm sinh đó.
Chú ý khi gặp lời thoại, nếu một nhân vật nói nhiều hơn một câu thì nhắc học
sinh đọc liền cho hết lời nhân vật, tránh ngắt một lời nói ra làm 2,3 câu để 2,3 học
sinh đọc.
Ví dụ bài "có công mài sắt , có ngày nên kim" - lời bà cụ giảng giải cho cậu
bé: " Mỗi ngày mài thỏi sắt nhỏ đi một tý, sẽ có ngày nó thành kim. Giống như
cháu đi học, mỗi ngày cháu học một ít, sẽ có ngày cháu thành tài."
Bước 2: Đọc từng đoạn trước lớp
Từng học sinh đọc từng đoạn nối tiếp nhau đến hết bài học ( với những văn
bản không chia đoạn, giáo viên có thể tự ngắt ở những điểm phù hợp để học sinh

luân phiên đọc), cả lớp theo dõi nhân xét bạn đọc về phát âm, giọng đọc, ngữ điệu,
8
…Giáo viên tổ chức cho các em luyện đọc kỹ câu dài, câu "chốt" của bài văn để
ngắt nghỉ đúng ý nghĩa của câu, đồng thời là cơ sở cho việc hiểu, cảm htu văn bản.
Ngoài ra, có thể chọn một đoạn chính( có ý nghĩa khái quát hoặc khó đọc) để
luyện kỹ hơn, nhiều hơn.
Ví dụ: bài "Sự tích cây vú sữa"
Cần chú ý ngắt nghỉ đúng khi đọc câu văn: Cởu đi la cà khắp nơi/ chẳng nghĩ
đến mẹ ở nhà / mỏi mắt mong chờ"; "Lá một mắt xanh bóng/ mặt kia đỏ hoe/ như
mắt mẹ khóc / chờ con." đay cũng là các câu văn " chốt"của bài, nói lên tình cảm
yêu tương của ngưởi mẹ.
Trong khi đọc ddoaj, học sinh kết hợp tìm hiểu nghĩa từ với cá cách như sau:
- Dùng tranh ảnh vật thật
Nêu ví dụ, tình huống, câu chuyện nói lên ý nghĩa của từ.
-Đặt câu có từ đó đẻ giải thích.
- Tìm từ cùng nghĩa để thay thế, từ trái nghĩa để phủ định.
- Dùng cử chỉ, động tác, cách biểu hiện để mưu tả.
-Định nghĩa từ.
Bước 3: Đọc từng đoạn theo nhóm ( Đọc luân phiên các bạn trong nhóm,
do học sinh tự điều khiển)
Mục đích: Học sinh được luyện đọc tự giác, tích cực,tự nhiên, chủ động, có
thể học tập lẫn nhau.
* Lưu ý với các nóm học sinh:
- Điều khiển đểt tất cả các bạn trong nhóm được đọc lần lượt
- Cường độ đọc vừa đủ nghe trong nhóm không ảnh hưởng đến nhóm khác
- Chú ý nghe bạn đọc, phát hiện lỗi để sửa.
- Bạn đọc yếu được luyện đọc nhiều hơn, được các bạn giúp đỡ nhiều hơn
Trong hoạtđộng đọc nhóm, giáo viên phải thường xuyên quan tâm , giúp đỡ,
hỗ trợ để các nhóm hoạt động có hiệu quả. Vài lần đầu giáo viên chọn cử nhóm
trưởng sau cho học sinh tự cử và luân phiên nhau làm nhóm trưởng để tát csr các

em đều được làm quen với công việc tổ chức, được rèn luyện khả năng nói và giao
9
tiếp , rèn luyện thói quen mạnh dạn trước đám đông , năng động , hào hứng học
tập tích cực, hiệu quả.
Bước 4: Thi đua giữa các nhóm :
Là hình thức học sinh trình bày kết quả luyện đọc nhóm. Thi đọc tạo sự hào
hứng, phán khởi học tạp cho học sinh, là hoạt động đa dạng và phong phú về hình
thức tổ chức.
- Thi đại diện : mỗi nhóm cử một đại diện trình bày bài học( có thể là đọc
thuộc lòng phối hợp cử chỉ , động tác )
- Thi tập thể: đọc đồng thanh,đọc tiếp sức , đọc theo cặp, đọc theo vai
* Lưu ý việc đánh giá kết quả cần đảm bảo tính động vien, khích kệ coi
trọng sự tiến bộ của học sinh. Cuối cùng có bình chọn vị trí xuất sắc nhất để đọc
mẫu cho cả lớp học tập.
Bước 5 :Đọc đồng thanh
Đây là bước củng cố, đọc chung thống nhất trong cả lớp về phát âm, tốc độ
nhịp điệu, giọng điệu đểt những em đọc chưa chuẩn sẽ tự điều chỉnh cho đúng và
hay. Giáo viên hướng dẫn cácd em đọc vừa phải, đủ nghe trnhs đọc to quá gây ầm
ĩ. Đọc đồng thanh chỉ nên áp dụng vơi các văn bản đọc có nội dung miêu tả,
truyện vui ,thơ, không nên đọc đồng thanh các văn bản thông thường ( dạng hành
chính) hoặc văn bản có nội dung buồn, xúc động cần giọng đọc nội tam, sâu lắng.
3.2 - Tạo tình huống mở để học sinh tìm hiểu bài đọc:
Bước 1 : Học sinh đọc thầm tự trả lời câu hỏi:
Đây là bước để học sinh chuẩn bị trước khi cùng cả lớp tìm hiểu nội dung bài
đọc, là khâu quan trọng và cần thiết để tạo cho các em thoi quen tự giác, tự lực học
tập, giúp các em chủ động trả lời các câu hỏi tìm hiểu bài. Có thể có nhiều hình
thức tổ chức hoạt động này:
- Cá nhân đọc thầm, tự trả lời câu hỏi
- Cá nhân đọc thầm, hỏi và trả lời cặp đôi với bạn
- Cá nhân đọc thầm, trao đổi hoàn thiện nội dung trả lởi theo nhóm

Bước 2 : Đàm thoại trước lớp ( tìm hiểu bài )
10
- Vơi hệ thống câu hỏi trong sách giáo khoa, giáo viên có thể bổ sung thêm
các câu hỏi gợi mở, dẫn dắt hợc tách nhỏ câu hỏi cho phù hợp với đối tượng học
sinh . Một nội dung rất quan trọn là liên hệ, vận dụng thực tĩên và hình thành ý
thức, thái độ ứng xử đúgn mực trong cuộ sống hàng ngày. Đó không chỉ là việc
làm giáo dục tình cảm, cảm xúc thẩm mĩ văn học cho học sinh mà còn là giáo dục
đạo đức, giáo dục vệ sinh môi trường, giáo dục nhân văn … cho các em .
Ví dụ:
Sau khi trả lời các câu hỏi tìm hiểu bài: " Mẩu giấy vụn" giáo viên đưa thêm
tình huống cụ thể như: Nhận xét về công tác vệ sinh của lớp tavà nêu trách nhiệm
của mình trong công tác này.
Như vậy học sinh mới có ý thức quan sát nhận xét và làm tốt hơn công tác vệ
sinh trường lớp.
Với bài " Tự thuật" có thể thêm các yêu cầu: về nhà em hãy viét tự thuật về
mình ( học sinh được làm quen với viết văn bản, chính là giao tiếp bằng văn bản)
* Chú ý: Trong qúa trình hướng dẫn học sinh tìm hiểu bài, giao viên cần khai
thức tốt những từ " nút", câu " chìa khóa" chứa đựng nội dung ý nghĩa của bài.
Những từ, câu đó thường không được sách hướng dẫn đề cạp mà phải do giáo viên
tự tìm ra qua quá trình thâm nhập, cảm nhận bài đọc. Giáo viên càn tạo ra các tình
huống hoặc dùng câu hỏi mở để học sinh liên tưởng, tưởng tượng để hiểu được ý
nghĩa của nó trong văn cảnh và " cảm" được cái nhân văn sâu sắc, lớn lao.
Ví dụ: Trong bài " Mẹ " có câu:
Đêm nay con ngủ giấc tròn
Mẹ là ngọn gió của con suốt đời
- Học sinh giải nghĩa từ " giấc tròn" : giấc ngủ ngon làh đầy đặn
- Giáo viên gợi thêm: Nhờ đâu con nghủ ngon lành trong thời tiết nóng nực?
( Nhờ mẹ thực , mẹ quạt , mẹ ru ) . Em hãy tả về hình ảnh người mẹ trong
khung cảnh ấy? Như vậy học sinh có cảm xúc, xúc động và cảm nhận được tình
yêu thương sự hi sinh của mẹ dàng cho mình.

3.3 - Phát triển khả năng đọc diễn cảm của học sinh trong khâu luyện
đọc lại:
11
Luyện đọc lại và học thuộc lòng( nếu có) là bước cuối cùgn trong giờ tậ đọc ,
là bước củng cố kỹ năng đọc toàn bài, bước kiểm tra cuối cùng việc rèn kỹ năng
đọc của học sinh trong một giờ tập đọc. Bởi thế lúc này đọc phải thể hiện rõ chất
lượng cao. Ngoài đọc đúng, đọc trôi chảy học sinh phoả bước đàu diễn tả đưcợ bài
đọc ở mức độ ngắt nghỉ đúng, giọng điệuphù hợp, thể hiện đượctình cảm, cảm xúc
của bài . Đọclại và nghe đọc lại sẽ giúp các em cảm thụ bài sâu sắc hơn. Tăng
cường cá thể hoá học sinh, phát huy khả năng và sự tiến bộ của các em ở mức độ
cao nhất, chú ý nhièu đến những học sinh kém hơn.
- Giáo viên đọc mẫu
- Học sinh nêu cahc đọc( giọng đọc, điểm nhấn giọng, ngắt nghỉ, nhịp điệu
đọc, biểu hiện cử chỉ thái độ, ánh mắt, nét mặt)
- Học sinh thi đọc cá nhân hoặc phân vai, đọc tự chon câu, đoạn em thích…
- Thi đọc thuộc lòng diễn cảm ( với các bài học thuộclòng)
3.4 - Xây dựng khôngkhí học tập hào hứng, tích cực cho học sinh thông
qua tổ chức trò chơi học tập:
Trong giờ học vẫn những hoạt động ấy, các bước dạy học ấy, nếu giáoviên
biết làm cho nó hấp dẫn hơn, vui hơn thì học sinh sẽ hào hứng học,say mê tích cực
hơn, giờ học sẽ đạt hiệuquả cao hơn. Muốn vậy hãy làm cho những hoạt động ấy
mang tính chất của trò chơi.
Ví dụ:
* Giới thiệubài " Gọi bạn"
Chơi trò chơi : một học sinh băt chước tiếng kêu của dê" bê bê "
Giáo viên nêu: Vì sao dê lại kêu như vậy nhỉ? Chúng mình cùng giải đáp câu
hỏi này bằng bài học" Gọi bạn" hôm nay nhé!
* Luyện đọc bài " Một trí khôn hơn trăm trí khôn"
Chồn, gà rừng, mỗi con một vật có một giọng điệu nói chuyện khác nhau.Các
con hãy đọc và thi xem ai thể hiện đúng giọng của mỗi con vật nhé!

* Tìm hiểu bài:" Quả tim khỉ"
Câu hỏi 5: Hãy tìm những từ nói lên tính nết của hai con vật. Giáo viên tổ
chức cho học sinh chơi trò chơi thi tìm từ : hai nhóm thi, một nhóm tìm từ chỉ tính
12
nết của khỉ, một nhóm tìm từ chỉ tính nết của cá sấu. Sau đó hai nhóm viết kết quả
lên bảng để thi xem nhóm nào tìm được nhiều hơn và đúng hơn.
* Củng cố bài" Tìm ngọc"
Làm động tác mô tả một hành động, việc làm của một con vật ( chó, mèo,
quạ) mà em thích và giải thích. Từ đó rút ra nhận xét về nhân vật.
Như vậy, ta thấy ở bất cứ phần nào, giáo viên cũng có thể tổ chức trò chơi học
tập cho học sinh để các em hào hứng hơn, cố gắng hơn. Giáo viên có thể lựa chọn
một trong các hình thức tổ chức như:
- Sắm vai nhân vật
- Thi tìm nhanh, phân loại, xác định đúng, tìm tiếng từ, nối từ ngữ, thi thuộc
nhanh.
- Xem tranh: quan sát, phân tích, nhận xét, phát hiện kiến thức mới…
- Thao tác trên đồ vật,làm động tác thể hiện, biểu diễn…
- Rút thăm phiếu học tập với các nội dung khái quát bài, củng cố, xử lý tình
huống,liên hệ thực tế, bài tập trắc nghiệm nhanh…
Trò chơi học tập phải nhịp nhàng, ăn khớp với nội dung hoạt động học tập
của học sinh và tránh lạm dụng tràn lan.
4 - Giới thiệu một số hình thức đổi mới trong dạy Tập đọc lớp 2:
Đổi mới phương pháp dạy học,hình thức dạy học phải đảm bảo các nguyên
tắc sau:
- Đúng nội dung tư tưởng, mục tiêu bài học
- Hướng vào hoạt động giao tiếp tích cực của học sinh
- Đảm bảo tính khoa học và vừa sức, tính phổ biến và cá thể hoá
- Sử dụng triệt để ưu thế của SGK
4.1- Phần kiểm tra bài cũ:
- Đọc một đoạn văn ( tự chọn hoặc theo chỉ định của giáo viên) và liên hệ bản

thân.
- Quan sát tranh trong bài ,nêu ý nghĩa
- Đọc đoạn em thích, nêu ý nghĩa
- Đọc phân vai - em chon bạnđể đọc cùng để hỏi và trả lời câu hỏi
13
- Đọc (trình bày) bài tập em làm ở nhà
4.2 - Phần giới thiệu bài mới:
- Kể chuyện có liên quan để giới thiệu bài
- Dùng động tác, cử chỉ điệu bộ, tiến kêu, thao tác( hát, vẽ )
- Thông qua một sự việc thức tế trong lớp, học sinh…
- Học sinh thực hiện trò chơi học tập để giới thiệu bài
- Đóng vai, mượn lời nhân vật trong bài để giới thiệu.
4.3 - Phần bài mới:
4.3.1 - Luyện đọc:
- Chọn từ luyện đọc theo khả năng phát âm của lớp
- Chọn từ học sinh phát âm chưa chuẩn để luyện đọc
- Chọn câu, đoạn khó đọc hoặc " câu chốt" để luyện kỹ, lưu ý cách ngắt nghỉ
khi không có dấu câu ( ngắt nghỉ tâm lý, ngắt theo sự biểu hiện ý nghĩa)
- Phân công nhóm, đôi đọc và phân vai hợp lý ( luân phiên nhóm trưởng điều
khiển)
4.3.2- Tìm hiểu bài:
- Bổ sung câu hỏi để học sinh trả lời theo trình tự diễn biến nội dung truyện -
bài đọc
- Bổ sung câu hỏi về liên hệ, vận dụng thực tế
- Tìm từ "chốt" để giải nghĩa theo vưn cảnh nhằm khái quát ý nghĩa tư tưởng
bài đọc.
- Quan sát tranh, phân tích để khái quát ý nghĩa, nội dung bài học
4.3.3 - Luyện đọc lại và học thuộc lòng( nếu có)
- Chọn học sinh có giọng đọc phù hợp để đọc trình bày cho cả lớp nghe
- Yêu cầu đọc diễn cảm ở mức độ phù hợp, phối hợp cử chỉ điệu bộ

- Kiểm tra và èn đọc nhiều cho đối tượng học sinh trung bình, yếu( đánh gía
nhìn vào sự tiến bộ của từng cá nhân)
- Quan tâm đầu tư hướng dẫn nâng cao cho học sinh có khả năng phát triển
- Luyện đọc thuộc lòng từng đoạn rồi chép lại cho thuộc cả bài
4.4 - Phần củng cố:
14
Học sinh thực hiện
- Nêu khái quát nội dung ý nghĩa
- Nói một câu về chủ đề, nội dung bài học theo suy nghĩ của em
- Nêu điều em học tập được sau bài học
- Nhận xét, đánh giá về nhân vật trong bài
- Liên hệ bản thân, vận dụng thực tế
- Làm bài tập trắc nghiệm
- Làm một việc, một hành động tốt theo nội dung giáo dục của bài học
- Dự đoán tình huống câu chuyện, diễn biến tình cảm nhân vật sẽ phát triển.
5- Thiết kế bài Tập đọc theo hướng đổi mới phương pháp dạy học và thể
nghiệm dạy học:
5.1- Thiết kế bài học Tập đọc lớp 2 theo định hướng đổi mới phương
pháp dạyhọc:
Tập đọc: GỌI BẠN
A- Mục tiêu:
- Kỹ năng : Đọc trơn toàn bài, đọc đúng các từ khó ( thuở nào, sâu thẳm, hạn
hán, khắp nẻo, gọi hoài ), biết ngắt nhịp hợp lý ở các câu thơ, nghỉ hớiau mỗi khổ
thơ, biết đọc toàn bài với giọng tình cảm, nhấn giọng ở các từ ngữ gợi cảm và lời
gọi tha thiết của Dê Trắng( hạn hán, lang thang, khắp nẻo, Bê! bê!)
- Kiến thức: hiểu các từ " sâu thẳm, hạn hán, lang thang, khắp nẻo" thấy đưcợ
tình bạn cảm động, thân thương của Bê Vàng và Dê Trắng
- Thái độ: Có tình cảm yêu quý bạn bè, biết giúp đỡ bạn
B- Đồ dùng dạy học:
- Cảnh hạn hán

- Một học sinh chuẩn bị bắt chước tiếng kêu của dê
- Bảng phụ chép nội dung khổ thơ 3
C- Các hoạt động dạy và học ( 35 phút)
Hoạt động 1: Kiểm tra bài cũ( 4phút)
Kiểm tra kỹ năng đọc, kiến thức hiểu biết về xếp thứ tự và ứng dụng lập danh
sách của học sinh bài học "Danh sách học sinh tổ 1 lớp 2A).
15
- Đọc các cột mục trong danh sách (1 học sinh).
- Đọc số thứ tự kèm theo tên các bạn trong tổ 1, lớp 2A (1 học sinh) - trả lời
câu hỏi: Tên học sinh trong danh sách được xếp theo thứ tự nào?
- Đọc bài tập ở nhà của em (xếp tên các bạn trong tổ em theo thứ tự bảng chữ
cái).
Hoạt động 2: Giới thiệu bài mới (1 phút).
- Một học sinh mưựn lời Dê trắng, tôi đi tìm bạn bê Vàng của tôi. Bạn đâu rồi,
"Bê! Bê!".
- Giáo viên: Vì sao Dê Trắng đi tìm Bê Vàng, Dê Trắng tìm bạn như thế nào?
Chúng ta sẽ biết qua bài học này nhé, bài "Gọi bạn".
Hoạt động 3: Luyện đọc (12 phút).
- Đọc cá nhân nối tiếp dòng thơ cho hết lượt học sinh, cả lớp theo dõi phát
triện đọc sai, giáo viên cho học sinh luyện lại các từ phát âm sai.
- Đọc nối tiếp từng dòng thơ lần 2.
- Đọc nối tiếp khổ thơ, tìm hiểu nghĩa các từ, sâu thẳm, hạn hán, lang thang,
khắp nẻo, giới thiệu tranh cảnh hạn hán.
???
KẾT LUẬN:
Đổi mới phương pháp dạy học là một quá trình lâu dài, bền bỉ, đòi hỏi người
giáo viên phải nỗ lực hết mình để sáng tạo. Đề tài thực hiện nhiệm vụ tìm tòi, sáng
tạo các biện pháp và hình thức mới để tổ chức dạy học tập đọc cho học sinh dạy
lớp 2 theo định hưởng đổi mới phương pháp dạy học nhằm thiết kế các bài hay,
thực hiện bài có hiệu quả cao

* Các biện pháp cụ thể được sáng tạo dựa vào cáchoạtđọgn dạyhọc, bao gồm:
- Tăng cường đổi mới trong việc rèn luyện và phát triển kỹ năng đọc cho học sinh
- Tạo tình huống mở để học sinh tìm hiểu bài đọc
- Phát triển khả năng đọc diễn cảm của học sinh trong khâu luyện đọc lại
- Xây dựng không khí học tập hào hứng, tích cực cho học sinh thông qua tổ chức
trò chơi học tập
* Các hình thức mới được nêu theo các phần, bước lên lớp trong mỗi giờ học:
16
- Kiểm tra bài cũ
- Giới thiệu bài mới
- Bài mới
- Củng cố
* Với cách thiết kế bài học mới như đã nêu trong đề tạ, giờ dạy Tập đọc lớp 2
có hai ý nghĩa:
- Gây hứng thú, kích thích trí tò mò, tạo không khí hào hứng dôi nổi, say mê học
tập; học sinh hoạt động tự giác, tích cực sáng tạo, hiệu quả,nâng cao chát lượng
học tập
- Rèn luyện kỹ năng sử dụng Tiếng Việt cho học sinh, bồi dưỡng tnfh cảm, thái độ
hành động ứng xử đúng đắn trogn cuộc sống, phts triển tối đa khả năng học tập
của các em, phát hiện , khơi nguồn học sinh giỏi môn Văn - Tiếng Việt
Thiết kế Kế hoạch bài học mới theo hướng đổi mới phương pháp dạy học là
mang đến những điều mới, phù hợp với thực tế khả năng học tập năng động của
học sinh thời đại mới. Tôi mong muốn được sự ủng hộ, giúp đỡ của các bạn đồng
nghiệp.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1- Lê A, Thành Tị Yên Mĩ, Lê Phương Nga, Nguyễn Trí: Phương pháp dạy
học Tiếng Việt - NXBGD 1994
2 - Hoàng Hoà Bình - Dạy Văn cho học sinh tiểu học - NXB GD 1997
3 - Nguyễn Huy Bình - Dạy văn dạy cái hay, cái đẹp - NXB GD 1983
4 - Nguyễn Kế Hào, Nguyễn Hữu Dũng - Đổi mới nội dung và phương pháp

giáo dục ở tiểu học - NXB GD 1998
5- Phạm Minh Hạc ( chủ biên) - Tâm lí học - NXB GD 1993
6 - Đặng Hiển - Dạy văn , học văn - NXB Đại học sản phẩm 2005
7 - Trần Mạnh Hưởng, Lê Hữu Tỉnh - Giải đáp 88 câu hỏi về dạy học Tiếng
Việt ở tiểu học - NXB GD 2000
8 - Lê Phương Nga - Dạy tập đọc ở tiểu học - NXB GD 2001
9 - Hà Thế Ngữ( chủ biên) - Giáo dục học - NXB GD 1991
17
10 - Sách giáo khoa Tiếng Việt 2 - Chương trình tiểu học hiện hành
11- Chương trình tiểu học - NXB GD 2002

18