Tiểu luận lý luận tuần hoàn chu chuyển của tư bản, vận dụng vào các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp của việt nam trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN


LỜI MỞ ĐẦU

Là một nước đang phát triển trong thời kỳ quá độ đi lên chủ nghĩa xã hội, Việt Nam
luôn đứng trước những cơ hội và thách thức của thời đại đòi hỏi Đảng và nhà nước ta phải có
đường lối, chủ trương và chính sách đúng đắn, phù hợp với hoàn cảnh thực tiễn. Phát triển và
hội nhập là một trong những xu thế lớn hiện nay. Đối với Việt Nam, nhất là trong giai đoạn
công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, đưa nền kinh tế đi lên theo định hướng XHCN, hội
nhập cùng nền kinh tế thị trường thế giới là nhiệm vụ rất quan trọng. Đó không chỉ là thời cơ,
điều kiện cần thiết để sản phẩm hàng hóa của Việt Nam được có mặt nhiều hơn trên thị
trường quốc tế mà còn là thử thách lớn về nhiều mặt đối với các doanh nghiệp và doanh nhân
Việt Nam.
Năm 1986, Đại hội ban chấp hành Trung ương Đảng lần thứ VI quyết định chuyển
nền kinh tế nước ta sang nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước theo định hướng
XHCN. Đó là dấu móc lịch sử vô cùng quan trọng đối với đất nước, và cũng kể từ đây nền
kinh tế của ta đã vấp phải những khó khăn nhất định, bởi vì để xây dựng thành công một nền
kinh tế mới, nền kinh tế thị trường có đinh hướng XHCN, chúng ta cần một khối lượng vốn
đầu tư khổng lồ từ nhiều nguồn khác nhau. Không những thế chúng ta còn gặp phải nhiều
khó khăn khác trong việc sản xuất, lưu thông, tìm kiếm thị trường và đối tác,… Hơn bao giờ
hết chúng ta cần có sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng, cần có một cơ sở lý luận làm kim chỉ
nam dẫn đường. Lý luận đấy không thể nào khác hơn đó chính là chủ nghĩa Mác – Lênin.
Tiêu biểu hơn đó chính là đề tài nghiên cứu mà em sẽ đưa ra trong bài tiểu luận này: “Lý
luận tuần hoàn & chu chuyển của tư bản, vận dụng vào các doanh nghiệp sản xuất công
nghiệp của Việt Nam trong nền kinh tế thị trường định hướng XHCN”.
Với kiến thức bản thân còn hạn chế, em tự thấy mình còn nhiều thiếu xót, em rất
mong được sự đóng góp ý kiến của thầy cho bài viết của em được hoàn chỉnh hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh

NỘI DUNG


I. Lý luận về vấn đề tuần hoàn và chu chuyển của tư bản
Sản xuất tư bản chủ nghĩa là sự thống nhất biện chứng giữa quá trình sản xuất và quá
trình lưu thông. Lưu thông của tư bản, theo nghĩa rộng, là sự vận động của tư bản, nhờ đó mà
tư bản lớn lên và thu được giá trị thặng dư, cũng tức là sự tuần hoàn và chu chuyển của tư
bản.
1. Tuần hoàn của tư bản
Mọi tư bản công nghiệp (ngành sản xuất vật chất) trong quá trình vận động để đạt
được mục đích (m) đều phải theo công thức:
a) Ba giai đoạn tuần hoàn của tư bản
Mọi tư bản công nghiệp đều vận động qua 3 giai đoạn:
LT = mua Tạo ra H’ LT = bán
Trong 3 giai đoạn vận động này, tư bản tồn tại dưới 3 hình thái, thực hiện 3 chức năng
và quay trở về với hình thái ban đầu (T) có kèm theo m.
∗ Giai đoạn thứ nhất (giai đoạn lưu thông):
- Trong giai đoạn này tư bản tồn tại dưới hình thái tư bản tiền tệ (T).
- Tiền được sử dụng để mua tư liệu sản xuất (TLSX) và sức lao động (SLĐ). Hàng hoá
tư liệu sản xuất và hàng hoá sức lao động phải phù hợp với nhau về số lượng và chất lượng.
⇒
Tư bản tiền tệ chuyển hóa thành tư bản sản xuất.
∗ Giai đoạn thứ hai (giai đoạn sản xuất):
- Trong giai đoạn này tư bản tồn tại dưới hình thái tư bản sản xuất (TBSX), có chức
năng thực hiện sự kết hợp hai yếu tố tư liệu sản xuất và sức lao động để sản xuất ra hàng hoá
mà trong giá trị của nó có giá trị thặng dư.
- Trong các giai đoạn tuần hoàn của tư bản thì giai đoạn sản xuất có ý nghĩa quyết định
nhất, vì nó gắn trực tiếp với mục đích của nền sản xuất tư bản chủ nghĩa.
⇒
Tư bản sản xuất chuyển hóa thành tư bản hàng hóa.
SV: Lâm Tài Đức Trang 2
HT −
T) (T T' H' SX

TLSX
SLĐ
∆+−



T → TLSX + SLĐ
SX
H’ → T’
HT −
TLSX
SLĐ
H
H' SX
TLSX
SLĐ



Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
∗ Giai đoạn thứ ba (giai đoạn lưu thông):
H’ – T’
- Trong giai đoạn ba tư bản tồn tại dưới hình thái tư bản hàng hóa, chức năng là thực
hiện giá trị của khối lượng hàng hóa đã sản xuất ra trong đó đã bao hàm một lượng giá trị
thặng dư .
- Nhà tư bản xuất hiện trên thị trường để bán hàng, nhà tư bản bán hàng đúng giá trị thu
được T’ > T vì trong H’đã có giá trị thặng dư.
⇒
Kết thúc giai đoạn ba tư bản hàng hoá chuyển hóa thành tư bản tiền tệ (lớn hơn tư
bản ứng trước).

b) Ba hình thức tuần hoàn của tư bản
Hình thức tuần hoàn của tư bản là hình thức kể từ khi tư bản được ứng ra đến khi quay
trở lại cũng dưới hình thức đó có ba hình thức tuần hoàn: tư bản tiền tệ, tư bản sản xuất, tư
bản hàng hoá.
- Tư bản tiền tệ: bắt đầu là tiền, kết thúc cũng là tiền còn tư bản hàng hoá và tư bản sản
xuất là trung gian.
- Tư bản sản xuất: H’ – T’ – H quá trình sản xuất diễn ra, bắt đầu là sản xuất, kết thúc
là sản xuất còn tư bản hàng hoá và tư bản tiền tệ chỉ là trung gian.
- Tư bản hàng hoá: H’ – T’ – H – SX – H” bắt đầu là hàng hoá kết thúc cũng là hàng
hoá còn tư bản tiền tệ và tư bản sản xuất là trung gian.
Sự vận động qua ba giai đoạn nói trên là sự vận động có tính tuần hoàn: tư bản ứng ra
dưới hình thái tiền và rồi đến khi quay trở về cũng dưới hình thái tiền có kèm theo giá trị
thặng dư. Quá trình đó tiếp tục được lặp đi, lặp lại không ngừng gọi là sự vận động tuần hoàn
của tư bản.
⇒
Vậy, tuần hoàn của tư bản là sự vận động liên tục của tư bản trải qua 3 giai đoạn,
lần lượt mang 3 hình thái khác nhau, thực hiện 3 chức năng khác nhau để rồi lại quay trở về
hình thái ban đầu có kèm theo giá trị thặng dư.
c) Ý nghĩa của tuần hoàn tư bản
- Nghiên cứu sự biến hoá từ tư bản tiền tệ thành tư bản sản xuất rồi đến tư bản hàng
hoá, mà sự vận động của chúng như một chuỗi những biến hoá hình thái của tư bản cho thấy
tư bản không phải là vật ở trạng thái tĩnh, mà nó lấy vật làm hình thái tồn tại trong quá trình
vận động.
SV: Lâm Tài Đức Trang 3
Giai đoạn 1
(MUA)
Giai đoạn 2
(SX)
Giai đoạn 3
(BÁN)

Tuần hoàn của tư bản
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
- Thực tiễn sản xuất và lưu thông cho thấy không phải lúc nào các giai đoạn và các hình
thái tư bản trong quá trình tuần hoàn đều ăn khớp với nhau mà không có sự ách tắc và gián
đoạn. Mỗi sự ách tắc, gián đoạn ở một giai đoạn nào đó đều gây rối loạn hay đình trệ cho sự
tuần hoàn của tư bản. Có nhiều yếu tố ảnh hưởng đến thời gian tư bản nằm lại ở mỗi giai
đoạn. Do vậy, thu hẹp hay kéo dài các thời gian đó đều ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động
của tư bản.
- Tuần hoàn của tư bản chỉ tiến hành một cách bình thường khi hai điều kiện sau đây
đựơc thoả mãn:
+ Các giai đoạn của chúng diễn ra liên tục
+ Các hình thái tư bản cùng tồn tại và được chuyển hoá một cách đều đặn
- Tuần hoàn của tư bản qua ba giai đoạn, trong mỗi giai đoạn tư bản tồn tại dưới hình
thái và thực hiện chức năng tương ứng điều đó chứa đựng khả năng tách rời. Khả năng trên
biến thành hiện thực khi tái sản xuất tư bản phát triển thì những chức năng trên được chuyên
môn hoá tách ra thành những ngành độc lập, những thương nghiệp, công nghiệp, ngân hàng.
2. Chu chuyển của tư bản
Sự tuần hoàn của tư bản, nếu xét nó với tư cách là một quá trình định kỳ đổi mới và
thường xuyên lặp đi lặp lại, thì gọi là chu chuyển của tư bản.
a) Thời gian chu chuyển tư bản
Thời gian chu chuyển tư bản là thời gian tính từ khi tư bản ứng ra dưới một hình thái
nhất định cho đến khi thu về cũng dưới hình thái ban đầu, có kèm theo giá trị thặng dư. Thời
gian chu chuyển tư bản cũng là thời gian tư bản thực hiện được một vòng tuần hoàn. Tuần
hoàn tư bản bao gồm quá trình sản xuất và quá trình lưu thông, nên thời gian chu chuyển của
tư bản cũng bao gồm thời gian sản xuất và thời gian lưu thông.
Thời gian chu chuyển = thời gian sản xuất + thời gian lưu thông
∗ Thời gian sản xuất:
- Thời gian sản xuất là thời gian tư bản nằm trong lĩnh vực sản xuất. Thời gian sản xuất
lại bao gồm thời gian lao động, thời gián đoạn lao động và thời gian dự trữ sản xuất.
- Thời gian sản xuất = thời gian lao động + thời gian gián đoạn lao động + thời gian dự

trữ sản xuất.
SV: Lâm Tài Đức Trang 4
THỜI
GIAN
CHU
CHUYỂN
CỦA
TƯ BẢN
TG
LƯU
THÔNG
TG
SX
TG vận chuyển
TG bán
TG mua
TG gián đoạn lao động
TG dự trữ sản xuất
TG lao động
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
- Thời gian lao động là thời gian người lao động tác động tác động vào đối tượng lao
động để tạo ra sản phẩm. Đây là thời kỳ hữu ích nhất, vì nó tạo ra giá trị hàng hoá.
- Thời gian gián đoạn lao động là thời gian đối tượng lao động tồn tại dưới dạng bán
thành phẩm nằm trong lĩnh vực sản xuất, nhưng không chịu tác động trực tiếp của lao động
mà chịu sự tác động của tự nhiên (Ví dụ: thời gian để cây lúa tự lớn lên, rượu ủ men, gạch
mộc hoặc gỗ phơi cho khô…). Thời kỳ này có thể xen kẽ với thời kỳ lao động hoặc tách ra
thành một thời kỳ riêng biệt; có thể dài ngắn khác nhau tuỳ thuộc vào các ngành sản xuất, các
sản phẩm chế tạo và phụ thuộc vào công nghệ sản xuất.
- Thời gian dự trữ sản xuất là thời gian các yếu tố sản xuất đã được mua về, sẵn sàng
tham gia quá trình sản xuất, nhưng chưa thực sự được sử dụng vào quá trình sản xuất, còn ở

dạng dự trữ tạo điều kiện cho sản xuất diễn ra liên tục. Quy mô dự trữ phụ thuộc vào nhiều
yếu tố như: đặc điểm của các ngành, tình hình thị trường và năng lực tổ chức, quản lý sản
xuất…
- Cả thời gian gián đoạn lao động và thời gian dự trữ sản xuất đều không tạo ra giá trị
sản phẩm. Sự tồn tại hai thời kỳ này là không tránh khỏi nhưng nói chung thời gian của
chúng càng dài, hay sự chênh lệch giữa thời gian sản xuất với thời gian lao động càng lớn thì
hiệu quả hoạt động của tư bản càng thấp. Rút ngắn thời gian này có tác dụng quan trọng để
nâng cao hiệu quả sử dụng tư bản.
∗ Thời gian lưu thông
- Thời gian lưu thông là thời kỳ tư bản nằm trong lĩnh vực lưu thông. Thời gian này bao
gồm thời gian mua và thời gian bán, kể cả thời gian vận chuyển.
- Thời gian lưu thông = thời gian mua + thời gian bán
- Trong thời gian lưu thông, tư bản không làm chức năng sản xuất, do đó không sản
xuất ra hàng hóa, cũng không sản xuất ra giá trị thặng dư.
- Thời gian lưu thông dài hay ngắn phụ thuộc vào các nhân tố sau đây: thị trường xa
hay gần, tình hình thị trường xấu hay tốt, trình độ phát triển của vận tải và giao thông.
⇒
Thời gian chu chuyển của tư bản càng rút ngắn thì càng tạo điều kiện cho giá trị
thặng dư được sản xuất ra nhiều hơn, tư bản càng lớn nahnh hơn.
b) Tốc độ chu chuyển của tư bản
- Thời gian chu chuyển tư bản chịu sự ảnh hưởng của nhiều yếu tố nên thời gian chu
chuyển trong cung một ngành và giữa những ngành khác nhau là rất khác nhau. Để so sánh
được cần tính tốc độ chu chuyển tư bản.
- Tốc độ chu chuyển của tư bản là số vòng (lần) chu chuyển của tư bản trong một năm.
Ta có công thức số vòng chu chuyển của tư bản như sau:
ch
CH
n =
Trong đó: (n) là số vòng quay (hay lần) chu chuyển của tư bản
(CH) là thời gian trong năm

(ch) là thời gian cho 1 vòng chu chuyển của tư bản
SV: Lâm Tài Đức Trang 5
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
Ví dụ: Một tư bản có thời gian 1 vòng chu chuyển là 6 tháng thì tốc độ chu chuyển trong
năm là:
vòng2
tháng6
tháng12
n ==
⇒
Như vậy, tốc độ chu chuyển của tư bản tỷ lệ nghịch với thời gian 1 vòng chu
chuyển của tư bản. Muốn tăng tốc độ chu chuyển của tư bản phải giảm thời gian sản xuất và
thời gian lưu thông của nó.
3. Tư bản cố định và tư bản lưu động
Trong quá trình sản xuất, các bộ phận khác nhau của tư bản chu chuyển không giống
nhau. Căn cứ vào phương thức chu chuyển của từng bộ phận, Mác chia tư bản sản xuất thành
tư bản cố định và tư bản lưu động.
a) Tư bản cố định
- Tư bản cố định là bộ phận tư bản sản xuất tồn tại dưới dạng máy móc, thiết bị nhà
xưởng về hiện vật tham gia vào toàn bộ quá trình sản xuất, nhưng giá trị của nó bị khấu hao
từng phần và được chuyển dần vào sản phẩm mới được sản xuất ra.
- Trong quá trình sử dụng tư bản cố định bị hao mòn dần và có hai hình thức hao mòn:
+ Hao mòn hữu hình: hao mòn về vật chất, hao mòn về cơ học có thể nhận thấy. Hao
mòn hữu hình do quá trình sử dụng và sự tác động của tự nhiên làm cho các bộ phận của tư
bản cố định dần dần hao mòn đi tới chỗ hỏng và phải được thay thế.
+ Hao mòn vô hình: hao mòn thuần túy về mặt giá trị do sự phát triển của khoa học
công nghệ dẫn đến máy móc bị mất giá trong khi vẫn đang sử dụng.
- Để tránh hao mòn vô hình, các nhà tư bản tìm cách kéo dại ngày lao động, tăng cường
độ lao động, tăng ca kíp làm việc,… nhằm tận dụng công suất của máy móc trong thời gian
càng ngắn càng tốt.

⇒
Tăng tốc độ chu chuyển của tư bản cố định là một biện pháp quan trọng để tăng
quỹ khấu hao tài sản cố định, làm cho lượng tư bản sử dụng tăng lên, tránh được thiệt hại
hao mòn hữu hình do tự nhiên phá hủy và hao mòn vô hình gây ra. Nhờ đó mà có điều kiện
đổi mới thiết bị nhanh.
b) Tư bản lưu động
Tư bản lưu động là bộ phận tư bản tồn tại dưới dạng nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu
phụ, sức lao động,… giá trị của nó lưu thông toàn bộ cùng với sản phẩm và được hoàn lại
toàn bộ cho các nhà tư bản sau mỗi quá trình sản xuất.
∗ Chu chuyển chung
Chu chuyển chung là con số chu chuyển tư bản của các bộ phận cuả tư bản. Chu
chuyển chung có liên quan đến chu chuyển cuả tổng tư bản ứng trước.Chu chuyển chung
nhanh hay chậm phụ thuộc tốc độ chu chuyển của tư bản cố định và tư bản lưu động.
SV: Lâm Tài Đức Trang 6
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
K
GG
T
LĐCĐ
+
=
Trong đó: G
CĐ
= Giá trị tư bản cố định / Số năm sử dụng
G
lđ
= Giá trị tư bản lưu động X Số vòng (lần) chu chuyển của nó trong năm
K = Tổng tư bản ứng trước
T = Tốc độ chu chuyển chung
∗ Chu chuyển thực tế

Chu chuyển thực tế là thời gian thực tế để tất cả các bộ phận của tư bản được khôi
phục lại cả về hiện vật và giá trị.
∗ Giải pháp nâng cao tốc độ chu chuyển tư bản
- Từ công thức tốc độ chu chuyển tư bản cho thấy thời gian chu chuyển tư bản phụ
thuộc vào độ dài hay ngắn của thời gian sản xuất và thời gian lưu thông. Nói cách khác, phụ
thuộc vào những biện pháp phát huy các nhân tố thuận lợi và hạn chế nhân tố không thuận
lợi ảnh hưởng đến thời gian sản xuất và thời gian lưu thông của một vòng chu chuyển tư bản.
- Thời gian sản xuất dài, ngắn ngoài sự phụ thuộc vào đặc điểm của từng ngành sản
xuất khác nhau, còn phụ thuộc vào trình độ tiến bộ khoa học kỹ thuật công nghệ và sự ứng
dụng vào quá trình sản xuất, phụ thuộc vào trình độ tổ chức phân công lao động và trình độ
dịch vụ các yếu tố gắn với đầu vào của sản xuất. Những tác động của cuộc cách mạng khoa
học công nghệ hiện đại và của nền kinh tế thị trường hiện đại cho phép sử dụng những thành
tựu kỹ thuật và công nghệ sản xuất mới, cho phép tổ chức sản xuất và dịch vụ sản xuất một
cách khoa học… từ đó đã rút ngắn đáng kể thời kỳ gián đoạn lao động, thời kỳ dự trữ sản
xuất, để tăng thời kỳ lao động và do đó làm tăng hiệu quả hoạt động của tư bản.
- Thời gian lưu thông dài, ngắn phụ thuộc vào nhiều nhân tố như: tình hình thị trường
(cung – cầu và giá cả…); khoảng cách từ sản xuất đến thị trường; trình độ phát triển của giao
thông vận tải… Mặc dù, sự tồn tại thời gian lưu thông là tất yếu và có vai trò rất quan trọng
đối với thời gian sản xuất, song rút ngắn thời gian lưu thông sẽ làm cho tư bản nằm trong
lĩnh vực lưu thông giảm xuống tăng lượng tư bản đầu tư cho sản xuất, tạo ra nhiều giá trị và
giá trị thặng dư hơn, nên làm tăng hiệu quả hoạt động của tư bản.
- Do chịu ảnh hưởng của nhiều nhân tố, nên thời gian chu chuyển của các tư bản diễn ra
khác nhau. Để nâng cao hiệu quả sử dụng tư bản, các nhà tư bản thường tìm mọi biện pháp
khai thác mặt thuận lợi và hạn chế mặt không thuận lợi của những nhân tố nói trên để nâng
cao tốc độ chu chuyển tư bản nhằm tăng cường bóc lột ngày càng nhiều giá trị thặng dư của
người công nhân.
⇒
Tư bản lưu động chu chuyển nhanh hơn tư bản cố định. Việc tăng tốc độ chu
chuyển của tư bản lưu động có ý nghĩa quan trọng:
+ Một mặt, tốc độ chu chuyển của tư bản lưu động tăng lên sẽ làm tăng lượng tư bản

lưu động được sử dụng trong năm, do đó tiết kiệm được tư bản ứng trước
+ Mặt khác, do tăng tốc độ chu chuyển của tư bản lưu động khả biến làm cho tỷ suất
giá trị thặng dư và khối lượng giá trị thặng dư hằng năm tăng lên.
II. Vận dụng lý luận vào các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp của Việt Nam trong
SV: Lâm Tài Đức Trang 7
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
nền kinh tế thị trường định hướng XHCN
Trước năm 1986, nền kinh tế nước ta phát triển theo mô hình tập trung quan liêu bao
cấp nên hầu hết các doanh nghiệp đều là của nhà nước. Sự phát triển của các doanh nghiệp
quốc doanh rất trì trệ, lạc hậu do thiếu vốn và do thói ỷ lại vào nhà nước của các doanh
nghiệp. Chủ yếu trong thời kỳ này là các doanh nghiệp hoạt động theo sự chỉ đạo của nhà
nước, chưa phát huy được yếu tố nhân lực cũng như nguồn vốn của nhà nước.
Từ sau năm 1986 đến nay, nền kinh tế nước ta đã chuyển sang một thời kỳ mới. Môi
trường hoạt động của các doanh nghiệp có những biến đổi sâu sắc: nền kinh tế nhiều thành
phần, nền kinh tế khép kín trước đây đã chuyển dần sang nền kinh tế mở, các doanh nghiệp
nhà nước được tiếp cận với thị trường mới, kỹ thuật mới, cách quản lý mới. Nhưng đồng thời
đứng trước những thử thách khắc nghiệt của sự xâm nhập cạnh tranh quyết liệt của các hàng
ngoại trong cơ chế thị trường. Vai trò, trách nhiêm, đường lối quản lý của doanh nghiệp có
sự đổi mới sâu sắc, tình trạng thiếu đồng bộ của chính sách luật lệ quản lý đã từng bước được
khắc phục. Trong điều kiện đó, hệ thống doanh nghiệp nước ta bước đầu được sắp xếp lại, số
lượng các doanh nghiệp nhà nước tuy giảm so với trước nhưng những doanh nghiệp đang
hoạt động vẫn chiếm giữ những ngành then chốt. Nhiều doanh nghiệp đã trụ vững và đã phát
huy được vai trò định hướng, trung tâm liên kết các thành phần kinh tế.
Tuy có đổi mới quan trọng, nhưng các doanh nghiệp nhà nước vẫn còn những mặt yếu
kém:
- Số lượng doanh nghiệp nhiều nhưng phần lớn là quy mô nhỏ, bố trí phân tán, 2/3 số
doanh nghiệp có quy mô dưới 200 lao động, 4% số doanh nghiệp có quy mô trên 1000 lao
động, 81,7% doanh nghiệp nhà nước có vốn dưới 5 tỷ đồng Việt Nam.
- Trình độ công nghệ, kỹ thuật quá lạc hậu, mức độ hoàn chỉnh đồng bộ thấp, do đó hao
phí vật chất lớn, chất lượng sản phẩm kém, sản xuất không năng suất nên không có khả năng

cạnh tranh, hiệu quả sản xuất kinh doanh thấp.
- Sự đóng góp của doanh nghiệp vào ngân sách nhà nước tương đối lớn nhưng chưa
tương xứng với sự đầu tư của nhà nước cho các doanh nghiệp.
- Hệ thống quản lý các doanh nghiệp còn nhiều yếu kém.
- Đội ngũ cán bộ, công nhân lành nghề trình độ chuyên môn thấp, chưa được đào tạo
căn bản hệ thống.
Từ thực tế trên, chúng ta phải sớm đưa ra những biện pháp để khắc phục những tồn tại
yếu kém trên.
1. Xác định đường lối sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp
- Như chúng ta đã biết, hiện nay nền kinh tế nước ta là nền kinh tế nhiều thành phần
tương ứng với nó là nhiều hình thức sở hữu khác nhau. Bên cạnh các chính sách kinh tế
khuyến khích thành lập doanh nghiệp ngày một nhiều. Song việc thành công hay thất bại lại
do rất nhiều yếu tố tác động. Nhưng nhân tố then chốt là sự quyết định của nhà tư bản.
- Ngay từ đầu, doanh nghiệp phải xác định cho mình một hướng đi đúng đắn, thích hợp
nhất, đó là việc trả lời ba câu hỏi: sản xuất cải gì?, sản xuất như thế nào? và sản xuất cho ai?.
Chỉ khi doanh nghiệp trả lời được ba câu hỏi này một cách đầy đủ, rõ ràng, chính xác nhất thì
SV: Lâm Tài Đức Trang 8
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp sẽ được giải quyết tốt. Như vậy có thể nói,
các doanh nghiệp đã thực hiện quá trình tuần hoàn tư bản.
- Trả lời cho câu hỏi sản xuất cái gì doanh nghiệp cần có chiến lược phân tích nhu cầu
thị trường xem thị trường đang thiếu cái gì, mà nhu cầu về mặt hàng này đang tăng mà nó sẽ
mang lại nhiều lợi nhuận nhất cho doanh nghiệp trong khả năng vốn hiện có. Sau đó nhà tư
bản sẽ bỏ vốn để mua tư liệu sản xuất như nguyên vật liệu, sức lao động, nhà xưởng… Đây
là giai đoạn vốn của doanh nghiệp từ hình thái tiền tệ chuyển sang hình thái hiện vật. Ở giai
đoạn này nhà tư bản phải biết cân đối vốn để mua tư liệu sản xuất và trả lương cho công nhân
theo tỷ lệ thích hợp. Nếu một trong hai nhân tố đó không được phân bổ phù hợp sẽ làm cho
quá trình sản xuất không hiệu quả ảnh hưởng tới sự tuần hoàn và chu chuyển của tư bản.
- Dựa vào phân tích tốc độ chu chuyển của vốn các doanh nghiệp không chỉ lên kế
hoạch sản xuất kinh doanh mà còn phải xây dựng chiến lược kinh doanh dài hạn bằng cách

hình thành các quỹ như: quỹ đầu tư phát triển, quỹ khấu hao, quỹ phúc lợi. Sau một thời gian
sản xuất những quỹ này được đưa ra sử dụng mở rộng sản xuất, cải tiến máy móc, nhập các
dây truyền sản xuất hiện đại làm tăng năng suất lao động, giảm chi phí cá biệt, giảm giá
thành sản phẩm, để tăng tính cạnh tranh trên thị trường.
2. Nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp
- Đổi mới và kiện toàn bộ máy quản lý từ trên xuống dưới, chỉ số thông qua đổi mới
chúng ta mới nó giúp chúng ta làm việc tốt hơn, các doanh nghiệp hoạt động có hiệu quả
hơn. Thông qua đổi mới chúng ta xóa bỏ được cơ chế quản lý cũ, quan liêu, bao cấp chỉ biết
đến các chính sách, mệnh lệnh mà không có các biện pháp khuyến khích lao động, khuyến
khích phát triển.
- Nâng cao năng lực của các cán bộ quản lý. Chúng ta phải thường xuyên đào tạo, bồi
dưỡng kiến thức mới cho họ, chỉ có làm như vậy mới đáp ứng được xu thế của thời đại. Một
cán bộ quản lý có năng lực, có tri thức là một điều kiện không thể thiếu được cho các doanh
nghiệp.
- Cần nghiên cứu chuyển các tổ chức quốc doanh sang chế độ trách nhiệm hữu hạn, lấy
vốn pháp định làm cơ sở cho việc xử lý các quan hệ kinh tế giữa các doanh nghiệp cũng như
giữa các doanh nghiệp và tổ chức tín dụng.
- Các doanh nghiệp cần phải có một chế độ quản lý tài chính công khai, có sổ sách ghi
chép, tránh tình trạng lập các quỹ đen chi tiêu không đúng mục đích của các cán bộ quản lý.
- Tránh tình trạng hai sổ sách trong công tác kế toán, chỉ giao sự quản lý cho các cơ
quan chuyên môn phụ trách, đảm nhiệm, các cơ quan cấp trên chỉ định hướng xem xét kế
hoạch phát triển.
- Quản lý sản xuất cần phải thấy rõ được số lượng, khối lượng và chất lượng của sản
phẩm, tránh tình trạng sản xuất tràn lan không tiêu thụ được sản phẩm.
- Sản xuất cần năng động, bắt kịp nhu cầu thị hiếu của người tiêu dùng.
- Quản lý, đầu tư nguồn vốn có hiệu quả, có mục đích tránh tình trạng đầu tư không
trọng điểm, không đem lại kết quả gây ra thất thoát ngân sách cho nhà nước.
SV: Lâm Tài Đức Trang 9
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
- Quản lý người lao động là quản lý một thực thế sinh học chứ không phải là quản lý

một cái máy chúng ta phải có các chính sách kinh tế đề kích thích người lao động làm việc
tốt hơn hiệu quả hơn.
3. Tiết kiệm tư bản ứng trước
- Các máy móc thiết bị sau một thời gian dài hoạt động sẽ bị hao mòn dần, chuyển một
phần giá trị vào sản phẩm. Ngoài việc cải tiến máy móc, nhập thêm những dây truyền sản
xuất tiên tiến, hiện đại các doanh nghiệp phải dựa vào kinh nghiệm sản xuất kinh doanh mà
dự tính trước những công việc khấu hao tài sản cố định.
- Mặt khác, để tránh hao mòn vô hình, doanh nghiệp phải hết sức tiết kiệm các chi phí
bảo quản và sửa chữa bằng các nâng cao ý thức người lao động đối với việc sử dụng máy
móc, tăng cường sử dụng hết công suất để thu hồi vốn nhanh và thu nhiều lợi nhuận trong
thời gian ngắn nhất.
4. Đưa ra các giải pháp tăng tốc độ chu chuyển vốn
Muốn quay vòng vốn nhanh để tiếp tục một chu kỳ sản xuất mới các doanh nghiệp
phải ra sức rút ngắn thời gian sản xuất và thời gian lưu thông vì nó là thành phần tạo nên thời
gian chu chuyển của vốn. Các doanh nghiệp ở nước ta trong cơ chế thị trường có sự quản lý
của nhà nước thường đưa ra các giải pháp sau để rút ngắn thời gian sản xuất:
- Áp dụng khoa học kỹ thuật hiện đại để tăng năng suất lao động. Bên cạnh nhập khẩu
một số dây truyền hiện đại các doanh nghiệp không nên bỏ qua những dây truyền có khả
năng sử dụng bằng cách bán lại cho những doanh nghiệp cần nó.
- Mở rộng quan hệ để liên doanh, liên kết. Việt Nam là một trong những nước nghèo
nhất trên thế giới. Do đó liên doanh liên kết là con đường ngắn nhất để bắt kịp với sự tiến bộ
của thế giới.
- Cải tiến bộ máy tổ chức và quản lý lao động. Hiện nay một số doanh nghiệp nhà nước
có cơ cấu tổ chức cồng kềnh, dẫn đến việc giải quyết công việc chậm chạp, chồng chéo lên
nhau, vi phạm quyền hạn và trách nhiệm của người này với người khác. Vì vậy các doanh
nghiệp cần phải tinh giản tối đa cơ cấu hành chính. Còn đối với người lao động trực tiếp phải
bố trí thời gian làm việc hợp lý 40 giờ một tuần đồng thời trả lương và những phần thưởng
xứng đáng cho người lao động để họ có thời gian và vật chất để cải thiện đời sống, khiến họ
làm việc có năng suất và hiệu quả hơn.
Còn để rút ngắn thời gian lưu thông cần sử dụng các biện pháp sau:

- Các doanh nghiệp phải thường xuyên nghiên cứu thị trường, nắm bắt được tâm lý, nhu
cầu của người tiêu dùng để từ đó có quyết định mở rộng hay thu hẹp sản xuất mặt hàng của
doanh nghiệp trên thị trường.
- Thường xuyên cải tiến mặt hàng, làm phong phú các chủng loại, phù hợp với mọi đối
tượng, độ tuổi, giới tính. Sự đa dạng của hàng hoá đem lại lợi ích rất lớn: không những thoả
mãn tối đa nhu cầu của người tiêu dùng mà còn tận dụng những tư liệu sản xuất chưa dùng
đến và giảm thiểu rủi ro trong kinh doanh.
- Áp dụng các hình thức thanh toán linh hoạt, xác định rõ các thị trường để phân phối
các hàng hoá sao cho thích hợp nhất.
SV: Lâm Tài Đức Trang 10
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
5. Hạn chế rủi ro trong kinh doanh
Trong cơ chế thị trường sự cạnh tranh diễn ra hết sức khốc liệt, nó tạo ra nhiều cơ hội
làm ăn mới song cũng chứa đầy thử thách và đe doạ. Nắm bắt được quy luật tuần hoàn và
chu chuyển vốn, các doanh nghiêp tận dụng nhiều cơ hội để đầu tư mở rộng sản xuất kinh
doanh.
6. Quản lý và sử dụng vốn có hiệu quả
Trong mỗi doanh nghiệp việc tạo vốn và sử dụng vốn có hiệu quả là một trong những
vấn đề quan trọng nhất để có thể duy trì và phát triển doanh nghiệp. Ngay từ xa xưa các nhà
kinh tế đã đánh giá cao vai trò của vốn. Mác đã trình bày vai trò của vốn qua nhiều học
thuyết trong đó có “tuần hoàn và chu chuyển”. Dựa trên những luận điểm đó chúng ta có thể
đưa ra một số những phương pháp, biện pháp, công cụ quản lý nhằm sử dụng hiệu quả nhất
các nguồn vốn của doanh nghiệp.
a) Lựa chọn phương án kinh doanh, phương án sản phẩm
Hiệu quả sử dụng vốn trước hết, được quyết định bởi việc doanh nghiệp có khả năng
sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Trong điều kiện kinh tế thị trường quy mô và tính chất sản
xuất, kinh doanh không phải do chủ quan doanh nghiệp quyết định mà do thị trường quyết
định. Vì vậy giải pháp đầu tiên có ý nghĩa quyết định hiệu quả kinh doanh hiệu quả sử dụng
vốn là phải lựa chọn đúng đắn phương án kinh doanh, phương án sản phẩm. Các phương án
đó phải được xây dựng trên cơ sở tiếp cận thị trường. Có như vậy sản phẩm sản xuất ra của

doanh nghiệp mới có khả năng tiêu thụ được, quá trình sản xuất mới tiến hành bình thường,
tài sản cố định mới có khả năng phát huy hết công suất, vốn lưu động chu chuyển đều đặn.
b) Lựa chọn và sử dụng hợp lý các nguồn vốn
Ngoài nguồn vốn ngân sách nhà nước đầu tư thì các doanh nghiệp cần huy động
những nguồn vốn bổ sung nhằm đảm bảo sản xuất kinh doanh tiến hành bình thường và mở
rộng quy mô hoặc đầu tư chiều sâu. Các nguồn huy động bổ sung vốn bao gồm nhiều nguồn:
nguồn vốn doanh nghiệp tự bổ sung, vay ngân hàng, vay các đối tượng khác, liên doanh liên
kết.
∗ Đối với việc tạo vốn đầu tư
Để hình thành và thúc đẩy các nguồn vốn đầu tư cho doanh nghiệp, chính phủ ban
hành đồng bộ, đầy đủ cơ chế chính sách về huy động vốn để tạo hành lang pháp lý cho doanh
nghiệp thực hiện việc huy động vốn.
- Đối với ngân hàng và các tổ chức tín dụng: nhà nước cần có chính sách lãi suất tiền
vay hợp lý, phù hợp với tình hình thực tế hiện tại của các doanh nghiệp, có chính sách chú
trọng việc mở rộng vay dài hạn để doanh nghiệp vừa có khả năng đầu tư đổi mới công nghệ,
thiết bị, vừa cân đối khả năng trả nợ… Muốn vậy, nhà nước cần tiếp tục cải cách chính sách
tiền tệ tạo ra điểm gặp nhau giữa cung và cầu về vốn, mục tiêu chính là giải quyết ba vấn đề:
chính sách lãi suất, tỷ giá và quản lý ngoại hối.
- Đối với các tổ chức xã hội, đoàn thể: khuyển khích các tổ chức xã hội (bảo hiểm xã
hội và các công ty bảo hiểm thương mại…), tham gia cho doanh nghiệp vay vốn để tận dụng
SV: Lâm Tài Đức Trang 11
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
nguồn vốn nhàn rỗi của các cơ quan này, đồng thời mở rộng thị trường vốn trong nước, đáp
ứng nhu cầu vốn đầu tư của doanh nghiệp.
- Đối với quần chúng nhân dân, người lao động: xây dựng một chính sách huy động
vốn cụ thể, trong đó quy định trần lãi suất, hình thức vay trả… Nên gắn lợi ích người lao
động với hình thức huy động vốn như việc làm, thu nhập…
- Đối với khu vực doanh nghiệp:
+ Khuyến khích các doanh nghiệp áp dụng hình thức thuê mua, thuê vận hành. Đây là
những giải pháp cho doanh nghiệp thiếu vốn muốn đầu tư đổi mới công nghệ, thiết bị. Song

để áp dụng hình thức này chúng ta cần hình thành những công ty thuê mua có chức năng hỗ
trợ doanh nghiệp trong việc lựa chọn bạn hàng, đánh giá chất lượng máy móc thiết bị…
+ Thực hiện việc liên doanh liên kết giữa các doanh nghiệp với các thành phần kinh
tế khác để thu hút nguồn tài chính, trình độ quản lý, công nghệ của những đối tác này. Song
có một vấn đề nhà nước cần quan tâm là quyền lợi của doanh nghiệp trong kinh doanh.
+ Cho phép những doanh nghiệp làm ăn hiệu quả vay lại những nguồn vốn viện trợ
của nước ngoài.
+ Chính phủ cần xúc tiến, đẩy mạnh việc ra đời thị trường chứng khoáng để tạo môi
trường cho việc phát hành trái phiếu, cổ phiếu để huy động vốn cho doanh nghiệp.
+ Tiếp tục sắp xếp, củng cố khu vực doanh nghiệp, đẩy mạnh công tác cổ phần hoá.
Việc sắp xếp khu vực doanh nghiệp thời gian qua đã có những bước tiến đáng mừng:
thu hẹp lại khu vực DNNN, nâng cao hiệu quả hoạt động của khu vực kinh tế này.
∗ Đối với việc quản lý và sử dụng vốn trong doanh nghiệp
Để thực hiện tốt công tác này phải có sự kết hợp từ hai phía: nhà nước và doanh
nghiệp, trong đó khuyến khích nâng cao tinh thần trách nhiệm của doanh nghiệp (cá nhân và
tập thể cán bộ công nhân viên). Nhà nước chỉ đóng vai trò giám sát.
Về phía nhà nước:
- Nhà nước cần sớm triển khai việc đánh giá hệ số tín nhiệm đối với các doanh nghiệp
để từ đó áp dụng những ưu đãi với mức độ khác nhau đối với từng doanh nghiệp: những
doanh nghiệp có hệ số tín nhiệm cao sẽ được ưu tiên vay vốn trước, vay số lượng lớn, trong
trường hợp cần thiết có thể lấy uy tín làm yếu tố đảm bảo vay.
- Bất kỳ một dự án vay vốn nào của doanh nghiệp đều phải được xem xét tính hiệu quả
và khả năng trả nợ mới được phép triển khai. Tăng cường công tác hoạt động kiểm tra giám
sát để kịp thời pháp hiện những sai phạm trong việc huy động vốn, việc lập đề án, việc sử
dụng vốn, việc tích luỹ vốn trả nợ.
- Cơ quan quản lý doanh nghiệp cần xây dựng những nguyên tắc kiểm tra, kiểm soát
thường niên các báo cáo tài chính của doanh nghiệp chế độ giám sát tình hình sử dụng và huy
động vốn tại doanh nghiệp, có ý kiến kịp thời trước sự thay đổi nguồn vốn tại doanh nghiệp.
Phải gắn quyền lợi và trách nhiệm quản lý doanh nghiệp trước sự thiếu hụt mất mát tài sản,
tiền vốn.

Về phía doanh nghiệp:
- Vấn đề cốt lõi để quản lý sử dụng tốt nguồn vốn là hoạt động sản xuất kinh doanh của
doanh nghiệp phải thực sự hiệu quả, doanh nghiệp phải làm ăn có lợi nhuận phải có tích luỹ.
SV: Lâm Tài Đức Trang 12
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
Muốn vậy, doanh nghiệp phải tự đánh giá lại mình về khả năng cạnh tranh, nguồn lực của
doanh nghiệp. Từ đó xây dựng kế hoạch kinh doanh cho phù hợp. Nghị định 59/CP ban hành
ngày 3/10/1996 đã quy định cụ thể hơn cơ chế quản lý tài chính và hạch toán kinh doanh của
doanh nghiệp, song cần xây dựng hoàn chỉnh các chính sách kinh doanh, phương hướng phát
triển của từng ngành, từng lĩnh vực một cách cụ thể để từng doanh nghiệp xác định nhiệm
vụ, kế hoạch cho mình.
- Nghị định 59/CP là một bước tiến trong việc nâng cao hiệu quả công tác quản lý, sử
dụng và phát triển tài sản và tiền vốn tại doanh nghiệp. Tuy nhiên, quyền lợi và trách nhiệm
của ban lãnh đạo, ban kiểm soát nội bộ doanh nghiệp cần được quy định cụ thể hơn: Mức độ
chịu trách nhiệm, biện pháp xử lý, cấp quyết định xử lý…
- Nhanh chóng hình thành ban kiểm soát, kiểm toán nội bộ doanh nghiệp để giúp doanh
nghiệp kịp thời phát hiện những sai sót về sử dụng vốn trong hoạt động.
Quy định trách nhiệm của cá nhân, tập thể trong việc đi vay, cho vay, bảo lãnh vay, sử
dụng vốn vay và trả nợ.
c) Tổ chức và quản lý tốt quá trình sản xuất kinh doanh
Đây là một vấn đề quan trọng giúp quá trình sản xuất kinh doanh tiến hành thông suốt
đều đặn, nhịp nhàng giữa các khâu dự trữ, sản xuất, tiêu thụ. Nhằm hạn chế tối đa tình trạng
ngừng việc của máy móc, ứ đọng vật tư… gây lãng phí yếu tố sản xuất và làm chậm tốc độ
luân chuyển vốn.
∗ Quản lý vốn cố định
Để nâng cao hiệu quả sử dụng vốn cố định các doanh nghiệp cần:
- Bố trí dây truyền sản xuất hợp lý, khai thác hết công suất thiết kế, giảm chi phí khấu
hao trong giá thành sản phẩm.
- Xử lý dứt điểm những tài sản cố định không cần dùng hư hỏng chờ thanh lý nhằm thu
hồi vốn cố định chưa sử dụng vào luân chuyển, bổ sung thêm vốn cho sản xuất.

- Phân cấp quản lý tài sản cố định cho các phân xưởng, bộ phận trong nội bộ doanh
nghiệp giảm tối đa thời gian ngừng vịêc giữa ca hoặc ngừne việc để sửa chữa.
- Doanh nghiệp phải thường xuyên quan tâm đến việc bảo toàn vốn cố định, tránh mất
mát hư hỏng trước thời hạn khấu hao.
∗ Quản lý vốn lưu động
Hiệu quả sử dụng vốn lưu động phụ thuộc vào việc sử dụng tiết kiệm và tăng nhanh
tốc độ luân chuyển vốn lưu động. Do vậy các doanh nghiệp cần có các biện pháp quản lý như
sau:
- Xác định đúng nhu cầu vốn lưu động cần thiết cho từng kỳ sản xuất. Nếu tính không
đúng dẫn đến tình trạng thiếu vốn sẽ khó khăn về khả năng thanh toán, sản xuất bị ngừng trệ,
hoặc thừa vốn dẫn đến lãng phí làm chậm tốc độ luân chuyển vốn.
- Tổ chức tốt quá trình thu mua, dự trữ vật tư, hạn chế tình trạng ứ đọng làm mất phẩm
chất vật tư, gây ứ đọng vốn lưu động.
- Tổ chức đa dạng các hình thức tiêu thụ sản phẩm, mở rộng thị trường trong và ngoài
nước nhằm tiêu thụ sản phẩm nhanh, vươn lên làm chủ thị trường.
SV: Lâm Tài Đức Trang 13
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
- Tiết kiệm các yếu tố chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí lưu thông nhằm góp phần
giảm chi phí sản xuất tăng lợi nhuận.
d) Mạnh dạn áp dụng 9ến bộ kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh
- Trong điều kiện cách mạng công nghệ, việc mạnh dạn áp dụng kỹ thuật tiến bộ vào
sản xuất kinh doanh là một trong những điều kiện quyết định lợi thế và khả năng phát triển
của doanh nghiệp.
- Kỹ thuật tiến bộ và công nghệ hiện đại là điều kiện vật chất để doanh nghiệp sản xuất
ra những sản phẩm mới, hợp thị hiếu, chất lượng cao, nhờ đó doanh nghiệp có thể tăng khối
lượng sản phẩm tiêu thụ, tăng giá bán, tăng lợi nhuận. Đồng thời nhờ áp dụng kỹ thuật tiến
bộ, doanh nghiệp có thể rút ngắn chu kỳ sản xuất sản phẩm, giảm tiêu hao nguyên vật liệu
hoặc sử dụng các loại vật tư thay thế nhằm tăng tốc độ luân chuyển vốn, tiết kiệm chi phí vật
tư, hạ giá thành sản phẩm.
- Nhìn chung TSCĐ, công nghệ sản xuất ở đa số các doanh nghiệp của nước ta hiện nay

rất lạc hậu, do vậy các doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn trong việc cạnh tranh với các sản
phẩm nhập ngoại cả về chất lượng, kiểu dáng và giá bán. Để đáp ứng nhu cầu thị trường
trong nước và từng bước tăng khối lượng, chủng loại sản phẩm có khả năng xuất khẩu, các
doanh nghiệp phải mạnh dạn đầu tư đổi mới thay thế TSCĐ cũ, lạc hậu bằng TSCĐ mới,
hiện đại, thay đổi công nghệ sản xuất. Sự đầu tư đổi mới kỹ thuật, công nghệ có thể làm cho
tỷ trọng vốn cố định trên tổng số vốn sản xuất – kinh doanh tăng lên, tổng chi phí nguyên vật
liệu, chi phí tiền lương công nhân sản xuất… kết quả cuối cùng là sản xuất và tiêu thụ được
nhiều sản phẩm chất lượng cao, tăng giá bán, tăng khối lượng lợi nhuận thu được và tăng
hiệu qua sử dụng vốn sản xuất kinh doanh.
e) Tổ chức tốt công tác hạch toán, kế toán và phân @ch hoạt động kinh tế
- Qua số liệu, tài liệu kế toán, đặc biệt là các báo cáo kế toán tài chính doanh nghiệp
thường xuyên nắm được số vốn hiện có, cả về mặt giá trị và hiện vật, nguồn hình thành và
các biến động tăng, giảm vốn trong kỳ, mức độ đảm bảo vốn lưu động, tình hình và khả năng
thanh toán… Nhờ đó, doanh nghiệp đề ra các giải pháp đúng đắn để xử lý kịp thời các vấn đề
tài chính nhằm đảm bảo cho quá trình kinh doanh thuận lợi theo kế hoạch đề ra như huy
động vốn bổ sung, xử lý số vốn thừa, đẩy mạnh tiến độ tiêu thụ sản phẩm, thu hồi khoản phải
thu, thanh toán các khoản nợ đến hạn trả…
- Tuy nhiên, kế toán là hệ thống thông tin thực hiện, các số liệu, tài liệu kế toán tự nó
chưa thể chỉ ra những biện pháp cần thiết để tăng cường quản lý vốn. Do vậy, định kỳ doanh
nghiệp phải thực hiện phân tích hoạt động kinh tế, trong đó có phân tích tình hình tài chính
và hiệu quả sử dụng vốn. Thông qua tìm ra nguyên nhân để có biện pháp khắc phục kịp thời.
III. Một số đề xuất để các doanh nghiệp khấu hao nhanh tài sản cố định
1. Khái niệm
SV: Lâm Tài Đức Trang 14
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
- Khấu hao là việc định giá, tính toán, phân bổ một cách có hệ thống giá trị của tài sản
do sự hao mòn tài sản sau một khoảng thời gian sử dụng.
- Khấu hao TSCĐ là sự phân bổ dần giá trị TSCĐ vào giá thành sản phẩm nhằm tái sản
xuất TSCĐ sau khi hết thời gian sử dụng. Có 2 phương pháp khấu hao chủ yếu là: phương
pháp khấu hao tuyến tính cố định (khấu hao đường thẳng) và các phương pháp khấu hao

nhanh.
⇒
Như vậy, hao mòn TSCĐ là một hiện tượng khách quan làm giảm giá trị và giá trị
sử dụng của TSCĐ, còn khấu hao là một biện pháp chư quan trong quản lý nhằm thu hồi lại
giá trị đã bị hao mòn.
2. Một số đề xuất
a) Tăng tốc độ chu chuyển của tư bản
- Nâng cao năng suất lao động để rút ngắn thời gian lao động.
- Áp dụng khoa học kỹ thuật để rút ngắn thời gian gián đoạn lao động.
- Hoàn thiện hệ thống cơ sở hạ tầng dẫn đến rút ngắn thời gian chu chuyển.
b) Áp dụng các phương pháp khấu hao một cách linh hoạt
Vận dụng một cách linh hoạt, chủ động các phương pháp khấu hao TSCĐ.
Ví dụ: Đối với 1 doanh nghiệp, trước tiên ta nên đăng ký phương pháp khấu hao theo
đường thẳng ở năm đầu. Nếu như thỏa mãn 3 điều kiện sau:
- Doanh nghiệp khấu hao theo phương pháp khấu hao nhanh mà vẫn có lãi, hay nói
cách khác là doanh nghiệp làm ăn có hiệu quả.
- Chỉ áp dụng với TSCĐ mới, chưa sử dụng. Áp dụng cho những TSCĐ trong những
ngành có tốc độ phát triển cao, dễ xảy ra hao mòn vô hình (trượt giá).
- Mức khấu hao nhanh không được vượt quá 2 lần mức khấu hao đường thẳng.
⇒
Khi ấy thì ta mới nên khấu hao theo phương pháp khấu hao nhanh.
Lưu ý các ưu, khuyết điểm của 2 phương pháp khấu hao TSCĐ:
- Phương pháp khấu hao tuyến tính cố định (khấu hao đường thẳng) có ưu điểm là việc
tính toán đơn giản, tổng mức khấu hao của TSCĐ được phân bổ đều đặn trong các năm sử
dụng TSCĐ và không gây ra sự đột biến trong giá thành sản phẩm hàng năm, nhưng nhược
điểm là trong nhiều trường hợp không thu hồi vốn kịp thời do không tính hết được sự hao
mòn vô hình của TSCĐ.
- Các phương pháp khấu hao nhanh:
+ Ưu điểm của các phương pháp khấu hao nhanh:
• Thu hồi vốn nhanh, giảm bớt được tổn thất do hao mòn vô hình.

• Đây là một biện pháp “hoãn thuế” trong những năm đầu của doanh nghiệp.
+ Nhược điểm: Có thể gây nên sự đột biến về giá thành sản phẩm trong những năm
đầu do chi phí khấu hao lớn, sẽ bất lợi trong cạnh tranh. Do vậy đối với những doanh nghiệp
kinh doanh chưa ổn định, chưa có lãi thì không nên áp dụng các pp khấu hao nhanh.
IV. Kết luận
Việt Nam là một quốc gia đang phát triển trên con đường mà chủ nghĩa Mác – Lênin
SV: Lâm Tài Đức Trang 15
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
đã để lại. Tuy vậy, không phải là chúng ta đi một cách dập khuôn và máy móc theo họ mà
phải kế thừa, phát huy và vận dụng một cách sáng tạo những điều đó vào tình hình cụ thể của
đất nước ta.
Như chúng ta đều biết, doanh nghiệp là tế bào cơ bản của nền kinh tế quốc dân, là nơi
kết hợp một cách có hiệu quả các nguồn lực để tạo ra của cải cho xã hội, là nguồn gốc tạo
nên sức mạnh kinh tế. Sự giàu có của một quốc gia. Trong giai đoạn hiện nay của nước ta
việc quản lý và sử dụng vốn hiệu quả của các doanh nghiệp là một vấn đề tương đối phức
tạp. Giữa lý luận và hiện thực còn có nhiều vướng mắc mâu thuẫn chưa thực sự giải quyết
được. Vì vậy nghiên cứu học thuyết “tuần hoàn và chu chuyển tư bản” với điều kiện hiện có
của doanh nghiệp là rất cần thiết cho mỗi doanh nghiệp để xác định được vị trí và chỗ đứng
trên thị trường .
Với học thuyết “tuần hoàn và chu chuyển tư bản” của Mác, ta đã có những tiền đề và
cơ sở lý luận cho sự phát triển nền kinh tế của đất nước theo con đường đúng đắn, hợp lý
nhất. Học thuyết này mang một ý nghĩa thực tiễn to lớn không chỉ ở thời điểm nó ra đời mà
còn có tác dụng ngay cả thời điểm hiện nay. Với lý luận này chúng ta có thể nhìn nhận rõ
hơn về vấn đề tuần hoàn và chu chuyển tư bản cũng như nguồn vốn trong các doanh nghiệp.
Là cơ sở cho các doanh nghiệp nhìn nhận đúng hơn vai trò của vốn để từ đó xây dựng những
phương án, giải pháp cho vấn đề sử dụng vốn trong doanh nghiệp. Đây là nhân tố và tiền đề
cho sự phát triển của mỗi quốc gia.
SV: Lâm Tài Đức Trang 16

MỤC LỤC


 LỜI MỞ ĐẦU  1
 NỘI DUNG  2
I.Lý luận về vấn đề tuần hoàn và chu chuyển của tư bản 2
1.Tuần hoàn của tư bản 2
a)Ba giai đoạn tuần hoàn của tư bản 2
Giai đoạn thứ nhất (giai đoạn lưu thông): 2
Giai đoạn thứ hai (giai đoạn sản xuất): 2
Giai đoạn thứ ba (giai đoạn lưu thông): 3
b)Ba hình thức tuần hoàn của tư bản 3
c)Ý nghĩa của tuần hoàn tư bản 3
2.Chu chuyển của tư bản 4
a)Thời gian chu chuyển tư bản 4
Thời gian sản xuất: 4
Thời gian lưu thông 5
b)Tốc độ chu chuyển của tư bản 5
3.Tư bản cố định và tư bản lưu động 6
a)Tư bản cố định 6
b)Tư bản lưu động 6
Chu chuyển chung 6
Chu chuyển thực tế 7
Giải pháp nâng cao tốc độ chu chuyển tư bản 7
II.Vận dụng lý luận vào các doanh nghiệp sản xuất công nghiệp của Việt Nam trong nền
kinh tế thị trường định hướng XHCN 7
1.Xác định đường lối sản xuất, kinh doanh cho doanh nghiệp 8
2.Nâng cao hiệu quả quản lý doanh nghiệp 9
3.Tiết kiệm tư bản ứng trước 10
4.Đưa ra các giải pháp tăng tốc độ chu chuyển vốn 10
5.Hạn chế rủi ro trong kinh doanh 11
6.Quản lý và sử dụng vốn có hiệu quả 11

a)Lựa chọn phương án kinh doanh, phương án sản phẩm 11
b)Lựa chọn và sử dụng hợp lý các nguồn vốn 11
Đối với việc tạo vốn đầu tư 11
Đối với việc quản lý và sử dụng vốn trong doanh nghiệp 12
c)Tổ chức và quản lý tốt quá trình sản xuất kinh doanh 13
Quản lý vốn cố định 13
Quản lý vốn lưu động 13
d)Mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, kinh doanh 14
e)Tổ chức tốt công tác hạch toán, kế toán và phân tích hoạt động kinh tế 14
III.Một số đề xuất để các doanh nghiệp khấu hao nhanh tài sản cố định 14
1.Khái niệm 14
2.Một số đề xuất 15
a)Tăng tốc độ chu chuyển của tư bản 15
b)Áp dụng các phương pháp khấu hao một cách linh hoạt 15
IV.Kết luận 15
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
 MỤC LỤC  17




TÀI LIỆU THAM KHẢO
TÀI LIỆU THAM KHẢO




oOo
Có thể tham khảo các tài liệu sau:
1) Quyển tư bản tập II của Mác

2) Tạp chí cộng sản
3) Tạp chí ngân hàng
4) Tạp chí ngân hàng
5) Hướng dẫn mới về thuế GTGT & hóa đơn chứng từ
6) Các trang web tham khảo:
 /> /> /> /> /> />Ngoài 7 tài liệu trên, có thể tham khảo thêm “Văn kiện các kì
Đại hội Đảng Toàn quốc lần thứ VII, VIII”.
SV: Lâm Tài Đức Trang 18
Tiểu luận triết học GV: Thầy Trần Trọng Oánh
SV: Lâm Tài Đức Trang 19