CHO ĐI TƯNG KINH DOANH
THC ĂN ĐƯNG PH
TÀI LIU TP HUN
V AN TOÀN THC PHM
BỘ Y TẾ
CỤC AN TOÀN THỰC PHẨM
HÀ NỘI -2013
TÀI LIU TP HUN
V AN TOÀN THC PHM
CHO ĐỐI TƯỢNG KINH DOANH
THỨC ĂN ĐƯỜNG PHỐ
2 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
BỘ Y TẾ
CỤC AN TOÀN THỰC PHẨM
3 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
CH BIÊN
THAM GIA BIÊN SON
TS. Nguyn Thanh Phong
TS. Trn Th Thu Liu
Ths. Nguyn Th Yn
Ths. Trn Th Nhài
Ths. Vũ Huy Long
Ths. Lê Văn Toán
TS. Lâm Quc Hùng
BS. Hoàng Dc Đc
KS. Trương Thuý Ngc
CN. Nguyn Th Hi Hà
CN. Phan Dim L Hng
CN. Trn Th Lu
TS. Trn Quang Trung
LI GII THIU
An toàn thc phm có tm quan trng đc bit trong đi sng
xã hi, không nhng nó nh hưng trc tip, thưng xuyên đn sc
khe con ngưi, đn s phát trin ca ging nòi, thm chí tính mng
ngưi s dng, mà còn nh hưng đn kinh t, văn hóa, du lch và
an ninh, an toàn xã hi. Bo đm an toàn thc phm s nâng cao sc
kho ngưi dân, tăng cưng ngun lc, thúc đy phát trin kinh t xã
hi, là nn tng cho xóa đói gim nghèo và m rng quan h quc t.
Vi mc tiêu đưa ra b tài liu phc v cho công tác tp hun kin
thc v an toàn thc phm cho đi tưng kinh doanh thc ăn đưng ph
theo yêu cu ca Lut An toàn thc phm và các văn bn hưng dn Lut.
Cc An toàn thc phm đã tin hành biên son cun "Tài liu tp hun
kin thc v an toàn thc phm cho đi tưng kinh doanh thc ăn đưng
ph" đ s dng làm tài liu phc v tp hun. Cun tài liu này đưc biên
son da theo quy đnh ti Thông tư s 30/2012/TT-BYT ngày 05/12/2012
ca B Y t. Tuy nhiên, trong quá trình t chc tp hun cho tng đi
tưng ti các đa phương cn biên son li sao cho phù hp vi đi tưng.
Trong quá trình biên son tài liu, chc chn s không tránh khi thiu sót
và hn ch. Rt mng nhn đưc nhng ý kin đóng góp ca đc gi gn xa.
4 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
CỤC TRƯỞNG
CỤC AN TOÀN THỰC PHẨM
Trần Quang Trung
NI DUNG
LI GII THIU
KHÁI NIM, LI ÍCH, NH HƯNG CA KINH
DOANH THC ĂN ĐƯNG PH KHÔNG AN
TOÀN
1.1 Khái nim thc ăn đưng ph
1.2 Li ích ca thc ăn đưng ph
1.3 NH HƯNG CA KINH DOANH thc ăn
đưng ph KHÔNG AN TOÀN
CÁC NGUYÊN NHÂN MT ATTP ĐI VI THC
ĂN ĐƯNG PH
CÁC QUY ĐNH, YÊU CU ĐM BO V SINH AN
TOÀN THC ĂN ĐƯNG PH
THC HÀNH ĐM BO V SINH
5 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
TT
I
II
III
MC LC
Trang
2
7
7
7
8
9
11
25
1. Luật an toàn thực phẩm.
2. Thông tư 30/2012/TT-BYT ngày 05/12/2012 của Bộ Y tế quy định
về điều kiện an toàn thực phẩm đối với cơ sở kinh doanh dịch vụ
ăn uống, kinh doanh thức ăn đường phố.
3. Thông tư 15/2012/TT-BYT ngày 12/9/2012 của Bộ Y tế quy định
về điều kiện chung bảo đảm an toàn thực phẩm đối với cơ sở
sản xuất, kinh doanh thực phẩm
4. Thông tư 14/2013/TT-BYT ngày 06/5/2013 của Bộ Y hướng dẫn
khám sức khỏe
5. Quyết định số 21/2007/QĐ-BYT ngày 12/3/2007 của Bộ Y tế “Quy
định về điều kiện sức khoẻ đối với những người tiếp xúc trực tiếp
trong quá trình chế biến thực phẩm bao gói sẵn và kinh doanh
thực phẩm ăn ngay”.
6. Thông tư số: 05/2009/TT - BYT ngày 17 tháng 6 năm 2009 ban
hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước sinh hoạt
(QCVN số 02:2009/BYT);
7. Thông tư số: 04/2009/TT - BYT ngày 17 tháng 6 năm 2009 ban
hành Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về chất lượng nước ăn uống
(QCVN số 01:2009/BYT).
8. Thức ăn đường phố và đời sông văn hóa sức khỏe, NXB Hà Nội,
2006;
9. Năm chìa khóa để có thực phẩm an toàn hơn.
10. Mười nguyên tắc vàng chế biến thực phẩm
TÀI LIU THAM KHO
6 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
7 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
1. 1. KHÁI NIM:
Thc ăn đưng ph là thc phm
đưc ch bin dùng đ ăn, ung ngay,
trong thc t đưc thc hin thông
qua hình thc bán rong, bày bán trên
đưng ph, nơi công cng hoc
nhng nơi tương t (Điều 2 khoản 26
Luật ATTP).
Kinh doanh thc ăn đưng ph là
loi hình kinh doanh thc phm, thc
ăn, đ ung đ ăn ngay, ung ngay
đưc bán rong trên đưng ph hay
bày bán ti nhng đa đim công cng
(bn xe, bn tu, nhà ga, khu du lch,
khu l hi) hoc nhng nơi tương t
(Điều 2 khoản 2 Thông tư số 30/2012/
TT-BYT).
Hình 1: Kinh doanh bày bán trên va hè,
đường phố
Hình 2: Kinh doanh tại Công viên
I. KHÁI NIM, LI ÍCH, NH HƯNG CA KINH DOANH
THC ĂN ĐƯNG PH KHÔNG AN TOÀN:
1. 2. LI ÍCH CA THC ĂN ĐƯNG PH:
Thun tin cho ngưi tiêu dùng:Thc
ăn đưng ph thưng phc v cho
nhng ngưi bn nhiu công vic,
không đ thi gian t chun b thc
ăn, khách du lch, khách vãng lai, công
nhân làm ca, sinh viên
Giá r, thích hp cho qung đi qun
chúng: Giá c ca thc ăn đưng ph
nói chung là r nht trong các dch v
kinh doanh ăn ung.
Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn | 8
Hình 3: Tạo ra nhiều công ăn việc làm cho
nhiều người
Hình 4: Kinh doanh trên va hè, sát cống
nước thải dễ ô nhiễm thực phẩm
Loi thc ăn đa dng, phong phú,
đáp ng nhanh nhu cu ăn ung
ca ngưi tiêu dùng: T tht, cá, rau
qu đn ht, c, đ ưp lnh, quay,
nưng loi nào cũng có và đáp ng
đưc cho khách.
To ngun thu nhp và to công ăn
vic làm cho nhiu ngưi, đc bit là
nhng ngưi có ít vn trong đu tư
kinh doanh
Tit kim thi gian: Thi gian ăn
ung và phc v các quán ăn đưng
ph rt nhanh chóng, không phi ch
đi lâu.
1.3. NH HƯNG CA KINH DOANH THC ĂN ĐƯNG PH KHÔNG AN TOÀN
S dng thc ăn đưng ph không
an toàn s nh hưng trc tip đn
sc khe ngưi tiêu dùng (gây ng
đc thc phm cp và mãn tính và
các bnh truyn qua thc phm); làm
ô nhim môi trưng; nh hưng đn
phát trin du lch, kinh t đt nưc.
Hình 6. Bảo quản, vận chuyển đá
không hợp vệ sinh
9 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
2.1. DO NGUYÊN LIU KHÔNG ĐM BO:
Hình 5: Mua thịt cá đã ôi thiu để chế biến
II. NGUYÊN NHÂN MT AN TOÀN THC PHM
ĐI VI THC ĂN ĐƯNG PH:
Tìm mua nguyên liu thc phm giá
r có th không đm bo cht lưng
(ví d như mua tht, cá… đã ôi, thiu).
Mua nguyên liu không rõ ngun
gc (không có hóa đơn, chng t).
Vn chuyn và bo qun nguyên
liu thc phm tươi sng không đúng
cách nên làm nguyên liu ô nhim
thêm (bo qun cá bin không có
trang thit b lnh, không đ lưng đá
cn thit trong quá trình vn chuyn,
làm cho cá ươn, sinh nhiu histamine
gây d ng cho ngưi tiêu dùng ).
2.2. DO NƯC VÀ NƯC ĐÁ:
Không có đ ưc sch đy đ đ
ch bin và ra dng c, thc phm.
S dng nưc không đm bo đ
làm đá.
Bo qun và vn chuyn đá trong
các dng c không đm bo v sinh,
d b ô nhim ;
Dng c dùng đ cht, đp đá
không đm bo.
Hình 7. Nơi chế biến thực phẩm sát mặt đât
Hình 8. Vận chuyển thực phẩm không đảm
bảo vệ sinh
Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn | 10
2.3. TRONG QUÁ TRÌNH CH BIN VÀ
X LÝ THC PHM:
Không dùng riêng bit dng c cho
thc phm sng và chín, s dng các
dng c không chuyên dng, không
đm bo làm thôi nhim cht đc vào
thc phm.
Do nơi ch bin cht hp, bn, b
mt ch bin bn, sát mt đt, cng
rãnh, nhiu bi, rui, chut, gián
bn bn bi, đt cát vào thc phm
đã nu chín.
Do s dng phm mu, ph gia
không đúng cách, không rõ ngun
gc: ví d tương, t đ mc, hng
Do nu thc ăn chưa k.
2.4. DO VN CHUYN, BO QUN
THC PHM ĐÃ QUA CH BIN:
Do không có điu kin trang b
dng c, thit b cha đng chuyên
dng thc ăn đã ch bin, nên thc
ăn d b hư hng, ô nhim do không
khí, bi, rui và nhit đ bo qun
không đúng.
2.5. DO NGƯI CH BIN, BÁN HÀNG:
Do thiu kin thc hoc ý thc,
ngưi kinh doanh thc ăn đưng ph
vn bán hàng khi đang b bnh làm
lây nhim cho ngưi tiêu dùng và vào
thc phm.
Hình 9. Kinh doanh thực phẩm tại
gn bến xe
HÌnh 10. Nghiêm cấm kinh doanh gn khu
vực ô nhiễm, bụi, rui
11 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
Theo Thông tư số 30/2012/TT-BYT ngày 05/12/2012 của Bộ Y tế tại Điều
7 và 8 Chương 3 quy định về điều kiện an toàn thực phẩm đối với cơ sở kinh
doanh thức ăn đường phố đã quy định cụ thể như sau:
bo đm m quan, sch đp môi trưng, va ngăn nga đưc s lây nhim t
bi, bn, rác thi vào thc phm trong quá trình bày bán thc ăn đưng ph.
III. CÁC QUY ĐNH, YÊU CU BO ĐM V SINH
AN TOÀN THC ĂN ĐƯNG PH:
3.1. CÁC QUY ĐNH TI ĐIU 7 ĐA ĐIM, TRANG THIT B, DNG C:
1. Khoản 1: B trí kinh doanh khu
vc công cng (bn xe, bn tu, nhà
ga, khu du lch, khu l hi, khu trin
lãm), hè đưng ph; nơi bày bán thc
phm cách bit các ngun ô nhim;
bo đm sch s, không làm ô nhim
môi trưng xung quanh.
Tại sao lại quy định như vậy?
- (Bn xe, bn tu, nhà ga, khu du
lch, khu l hi, khu trin lãm) và hè
đưng ph là nơi đông ngưi, xe c đi
li cun theo nhiu bi, bn; mt s
nơi có nhng xe rác, nhà v sinh công
cng, cng rãnh l thiên, các vũng t
nưc bn…
- Khi bán hàng gn khu vc ô
nhim, bi, rui, nhng bay đu vào
thc phm gây ô nhim. Chính vì vy
phi quy đnh: Nơi bày bán thc phm
cách bit các ngun ô nhim.
- Mt khác khi kinh doanh thc ăn
đưng ph khu vc công cng, hè
đưng ph phi đm bo gi gìn v
sinh chung, không gây ô nhim môi
trưng xung quang. Như vy s va
Hình 11. Dụng cụ chứa đựng thực phẩm
phải hợp vệ sinh
Hình 12. Thực phẩm bày bán phải được
che đậy phù hợp
12 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
2. Khoản 2: Trưng hp kinh do-
anh trên các phương tin đ bán rong
phi thit k khoang cha đng, bo
qun thc ăn ngay, đ ung bo đm
v sinh, phi chng đưc bi bn,
mưa, nng, rui nhng và côn trùng
gây hi.
Tại sao lại quy định như vậy?
- Khi bán hàng rong, thc ăn đưng
ph có th b ô nhim nu không có
khoang cha đng, bo qun thc
ăn, đ ung hp v sinh. Ví d: dưa cà
mui có th b nhim hóa cht, kim
loi nng t thùng nha cha đng
(thùng nha không đt tiêu chun
đm bo an toàn thc phm); hoc t
các thit b cha đng bng nhôm.
- Bi, rui, nhng, côn trùng cha
vô s các mm bnh do vy khi đi
bán hàng rong phi đm bo có kho-
ang cha đng, bo qun thc phm,
đ ung che đy đưc thc phm,
tránh đưc các yu t lây truyn mm
bnh.
- Nng, nhit đ là mt yu t làm
cho thc phm đã qua ch bin d b
hư hng nhanh. Do vy mt s thc
phm yêu cu tránh ánh nng trc
tip vào thc phm và phi có thit b
bo qun phù hp cho tng loi thc
phm.
- Đi vi thc phm yêu cu điu
kin bo qun đc bit (ví d: kem, sa
chua, sa tươi thanh trùng đóng chai,
hp) phi có thit b bo qun thc
phm theo hưng dn ca nhà sn
xut (có thùng bo qun lnh).
Hình 13. S dụng nước sạch để chế biến
thực phẩm
HÌnh 15. S dụng nước phải qua x lý
an toàn
Hình 14. Đủ lượng nước sạch để ra
dụng cụ
13 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
3. Khoản 3: Nưc đ ch bin đơn
gin đi vi thc ăn ngay, pha ch
đ ung phi đ s lưng và phù
hp vi Quy chun k thut quc gia
(QCVN) s 01:2009/BYT; Nưc đ sơ
ch nguyên liu, v sinh dng c, ra
tay phi đ và phù hp vi Quy chun
k thut quc gia (QCVN) s 02:2009/
BYT; Có đ nưc đá đ pha ch đ
ung đưc sn xut t ngun nưc
phù hp vi Quy chun k thut quc
gia (QCVN) s 01:2009/BYT.
Tại sao lại quy định như vậy?
- Th nht, nưc s dng trong
kinh doanh thc ăn đưng ph phi
là nưc sch đm bo phù hp quy
chun k thut quc gia. Đó là:
+ Theo QCVN s 01:2009/BYT là
nưc dùng đ ung đưc không
mùi, v l, không đc, đ PH (6,5-
8,5)…
+ Theo QCVN s 02:2009/BYT là
nưc phi đm bo không mùi, v
l, không đc, đ PH (6,0-8,5)…;
Đó có th là nưc mưa, nưc
ging đã qua x lý đơn gin.
- Th hai là phi đ v s lưng.
Phi mang đ (đm bo đ) lưng
nưc dùng đ pha ch, ch bin, đ
nưc ra dng c (bát, đũa cho khách
hàng), ra nguyên liu ch bin, ra
tay…
Hình 17. Giá tủ bày bán thức ăn phải cao
cách mặt đất 60cm
Hình 16. Dụng cụ chế biến riêng biệt thực
phẩm sống và thức ăn chín
14 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
- Nưc không đm bo an toàn có
th cha nhiu vi sinh vt gây bnh
và hóa cht đc hi nh hưng ti sc
khe ngưi s dng. Ví d: bnh t,
viêm gan vi rút A, E cp tính lây truyn
qua nưc. Nưc khai thác t nhng
ngun nưc ô nhim, chưa qua x lý
có th có các hàm lưng chì, asen ni-
trat, nitrit cao.
4. Khoản 4: Có đ trang thit b,
dng c đ ch bin, bo qun, bày
bán riêng bit thc phm sng và thc
ăn ngay; có đ dng c ăn ung, bao
gói cha đng thc ăn bo đm v
sinh; có đ trang b che đy, bo qun
thc ăn trong quá trình vn chuyn,
kinh doanh và bo đm luôn sch s;
bàn gh, giá t đ bày bán thc ăn, đ
ung phi cách mt đt ít nht 60 cm.
- Quy đnh s dng ni, xong, bát,
đũa, dao, tht… riêng khi ch bin
thc phm sng, và s dng bát, đĩa,
dao tht sch hp v sinh cho thc ăn
đã ch bin đ ăn ngay nhm tránh
lây nhim cht bn, mm bnh t
dng c ch bin, cha đng bn,
t nguyên liu sng sang thc phm
chín ăn ngay. Đ đm bo điu đó,
đng nghĩa phi mang theo đ s
lưng dng c s dng sch.
- Quy đnh dng c ăn ung, bao
gói cha đng thc ăn bo đm v
sinh nhm phòng tránh lây nhim,
thôi nhim t dng c bn, không
đm bo an toàn vào thc phm chín
Hình 18. S dụng tủ kính để che đậy thực
phẩm và cách mặt đất 60 cm
15 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
cho ngưi s dng. Ví d s dng giy
báo đ gói thc ăn s thôi nhim chì
(cht đc hi) vào thc phm; Bát đĩa
không sch có th lây nhim vi sinh
vt, hoc hóa cht ra bát vào thc
phm.
- Quy đnh bàn, giá t đ bày bán
thc ăn, đ ung phi cách mt đt ít
nht 60 cm nhm đm bo có khong
cách đ cao đ bi, bn không bn
ngưc t mt đt lên thc phm bày
bán cho khách hàng.
5. Khoản 5: Thc ăn ngay, đ ung
phi đ trong t kính hoc thit b
bo qun hp v sinh và phi chng
đưc bi bn, mưa, nng, rui nhng
và côn trùng xâm nhp.
Tại sao lại quy định như vậy?
Quy đnh này yêu cu khi bán thc
ăn đưng ph phi có t kính, dng
c che đy chng đưc bi bn, mưa,
nng, rui, nhng… và đng thi
phi đm bo các thit b bo qun,
t kính đó phi sch s. Nu đ bn,
không hp v sinh s là cư trú cho
các mm bnh, bi, ô nhim vào thc
phm mà chúng che đy, cha đng.
6. Khoản 6: Ngưi bán hàng phi
mang trang phc sch s và gn gàng;
khi tip xúc trc tip vi thc ăn, đ
ung ăn ngay phi dùng găng tay s
dng 1 ln.
- Qun áo, tp d, mũ không sch
là nơi trú ng ca bi bn, vi khun…
Hình 19. S dụng tủ kính để che đậy
thực phẩm
16 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
Trong quá trình kinh doanh thc ăn
đưng ph, do va qut, mm bnh s
rơi t trang phc bn vào thc phm.
Khi đi mũ, phi cho ht đưc tóc vào
trong mũ đ tránh nhng si tóc rng
rơi vào thc phm.
- Găng tay s dng 1 ln s hn ch
nguy cơ mt v sinh vì không b dùng
đi dùng li, b nhim bn trong quá
trình kinh doanh thc ăn đưng ph
7. Khoản 7: Nguyên liu thc
phm, ph gia thc phm, thc phm
bao gói, ch bin sn bo đm có hóa
đơn, chng t chng minh ngun
gc, xut x rõ ràng và bo đm an
toàn thc phm theo quy đnh.
- Hóa đơn, hp đng, chng t mua
bán là nhng giy t chng minh
hàng hóa có ngun gc, có ngưi chu
trách nhim v an toàn thc phm,
không phi thc phm gi, hàng đã
ht hn s dng.
- Nguyên liu dùng đ ch bin
thc phm an toàn theo quy đnh là:
+ Nguyên liu thc phm
không quá thi hn s dng;
Không b bin cht;
+ Không s dng đng vt cht
do bnh, dch bnh hoc cht
không rõ nguyên nhân, b tiêu
hy đ ch bin thc phm;
+ Không s dng tht hoc sn
phm đưc ch bin t tht chưa
qua kim tra thú y .
Hình 20. S dụng găng tay ni lon để tiếp
xúc trực tiếp thực phẩm
Hình 21. Sổ theo dõi thực phẩm
17 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
+ Nguyên liu thc phm phi
đm bo không cha cht đc
hi b ô nhim vưt quá gii hn
cho phép.
- Ph gia thc phm an toàn theo
quy đnh khi đáp ng các yêu cu ti
thiu sau:
+ Nhãn ghi “dùng cho thc
phm”; nhãn ghi đ thông tin:
tên ph gia, tên và đa ch cá nhân
chu trách nhim v ph gia đó;
xut x ca ph gia; đnh lưng,
ngày sn xut; hn s dng;
thành phn; hưng dn s dng,
bo qun.
+ Không s dng ph gia thc
phm đã quá thi hn s dng,
không s dng các ph gia ngoài
danh mc đưc phép s dng
ca B Y t;
+ Không s dng ph gia thc
phm quá liu lưng và không
đúng đi tưng cho phép.
8. Khoản 8: Trang b đy đ, s
dng thưng xuyên thùng rác có np,
túi đng đ thu gom, cha đng rác
thi và phi chuyn đn đa đim thu
gom rác thi công cng trong ngày;
nưc thi phi đưc thu gom và bo
đm không gây ô nhim môi trưng
nơi kinh doanh.
- Yêu cu thùng rác có np đy, túi
Hình 22. Gan lợn bệnh không được phép
s dụng trong chế biến thực phẩm
Hình 23. Phụ gia thực phẩm được ghi
nhãn theo quy định
Hình 24. S dụng thùng đựng rác có nắp
đậy
18 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
đng đ thu gom rác, thc ăn tha,
không đ rơi vãi ra ch ăn, nơi ch
bin làm bn, mt v sinh, bc mùi
hôi, thi, thu hút rui, nhng….
- Thùng rác đy phi đưc chuyn đi
ngay và phi ra sch thưng xuyên.
- Các thc ăn tha có th đưc gi
li đ chăn nuôi nhưng phi thu gom
cha trong các dng c chuyên bit
và chuyn đi hàng ngày.
3.2. CÁC QUY ĐNH TI ĐIU 8. ĐI
VI NGƯI KINH DOANH THC ĂN
ĐƯNG PH:
1. Khoản 1: Ngưi kinh doanh thc
ăn đưng ph phi tp hun và đưc
cp Giy xác nhn tp hun kin thc
an toàn thc phm theo quy đnh.
Tại sao lại quy định như vậy?
- Có kin thc đúng thì ngưi lao
đng mi thc hành đúng v an toàn
thc phm.
- Ngưi kinh doanh thc ăn đưng
ph cn nm vng kin thc trong
tài liu này và tr li đưc các câu hi
đưa ra trong quá trình kim tra, s
đưc cp cp Giy xác nhn tp hun
kin thc an toàn thc phm theo
quy đnh.
2. Khoản 2: Ngưi kinh doanh thc
ăn đưng ph phi đưc khám sc
kho và cp Giy xác nhn đ điu
kin sc kho theo quy đnh.
Mc đích ca quy đnh này là phòng
nga s lây nhim mm bnh t ngưi
kinh doanh thc ăn vào thc phm và
ngưi tiêu dùng.
- Ngưi kinh doanh thc ăn đưng
ph phi khám sc kho và đưc cp
Giy xác nhn đ sc kho theo quy
đnh ca B Y t (Thông tư s 14/2013/
TT-BYT ngày 06 tháng 5 năm 2013 ca
B Y t hưng dn khám sc khe);
- Trong trưng hp nhng vùng có
dch bnh tiêu chy đang lưu hành
theo công b ca B Y t, ngưi kinh
doanh thc ăn đưng ph phi đưc
cy phân phát hin mm bnh gây
bnh đưng rut (t, l trc khun
và thương hàn). Ch nhng trưng
hp có kt qu cy phân âm tính mi
đưc phép tip tc kinh doanh thc
ăn đưng ph.
- Giy khám sc khe có giá tr
trong thi hn 12 (mưi hai) tháng k
t ngày ký kt lun sc khe;
- Vic khám sc kho, xét nghim
do các cơ s y t t cp qun, huyn
và tương đương tr lên thc hin.
3. Khoản 3: Ngưi đang mc các
bnh hoc chng bnh thuc danh
mc các bnh hoc chng bnh
truyn nhim mà ngưi lao đng
không đưc phép tip xúc trc tip
trong quá trình sn xut, ch bin
thc phm đã đưc B Y t quy đnh
thì không đưc tham gia kinh doanh
19 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
Hình 25. Thực hiện khám sức khỏe theo
quy định
thc ăn đưng ph.
- Nhng ngưi đang mc các bnh
hoc chng bnh sau không đưc
phép tham gia kinh doanh thc ăn
đưng ph đó là:
+ Lao tin trin chưa đưc điu
tr;
+ Các bnh tiêu chy: t, l,
thương hàn;
+ Các chng són đái, són phân
(ri lon cơ vòng bàng quang,
hu môn), a chy;
+ Viêm gan vi rút (viêm gan vi
rút A, E) cp tính;
+ Viêm đưng hô hp cp tính;
+ Các tn thương ngoài da
nhim trùng;
+ Ngưi lành mang trùng.
Tại sao lại quy định như vậy?
- Lao có rt nhiu th, ph bin nht
là lao phi. Lao phi tin trin chưa
đưc điu tr thì trong cơ th ngưi
bnh lưng vi khun rt cao .
- Viêm đưng hô hp cp tính là
tình trng bnh đang phát trin vi
lưng vi rút, vi khun cao trong cơ th
ngưi bnh. Các mm bnh này theo
các cơn ho, khc đm, hơi th ca
ngưi bnh lan truyn vào không khí
lây truyn cho khách hàng và nhim
vào cho thc phm.
- Các bnh tiêu chy: t, l, thương
20 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
Hình 26. Không được tiếp xúc với thực
phẩm khi mắc bệnh thuộc danh mục
không được phép
hàn; Các chng són đái, són phân (ri
lon cơ vòng bàng quang, hu môn),
a chy; Viêm gan vi rút cp tính (viêm
gan vi rút A, E).
Ngưi mc các bnh này thưng
phi đi v sinh nhiu ln trong ngày;
nu không ra sch tay bng xà
phòng, tay s nhim các mm bnh
và truyn vào thc phm bnh cho
khách hàng.
- Ngưi lành mang trùng: đây là
nhng ngưi không có biu hin
bnh lý, nhưng mm bnh (thương
hàn, t, l ) vn đào thi qua phân
ngưi ra ngoài môi trưng.
- Các tn thương ngoài da nhim
trùng:
Các bnh ngoài da như b mn nht,
viêm, bn thân có nhng mm bnh.
Ngoài ra, ti nhng nơi tn thương
còn d b nhim thêm các vi khun
khác ví d như t cu vàng (Staphylo-
coccus aureus), liên cu khun nhóm
A (Streptococus pyogenes) Khi b
các chng bnh này, mm bnh t
tay ngưi kinh doanh thc ăn đưng
ph rt d lây nhim vào thc phm
và truyn bnh cho khách hàng.
21 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
Hình 27. Nghiêm cấm s dụng lòng đường
để kinh doanh thực phẩm
3.3. QUY ĐNH TI ĐIU 5 KHON 13
LUT ATTP:
Cm: “S dng trái phép lòng
đưng, va hè, hành lang, sân chung,
li đi chung, din tích ph chung đ
ch bin, sn xut, kinh doanh thc ăn
đưng ph”.
1/ GI V SINH:
- Người kinh doanh thức ăn đường
phố phải thực hiện:
• Thưng xuyên tm ra, gi đu trưc
và sau khi đi làm
• Gi móng tay ngn, sch s và không
đeo nhn, đng h.
• Phi có trang phc làm vic sch s
khi tip xúc vi thc phm (bao gm
qun, áo, tp d ).
• Không hút thuc, x mũi, khc nh khi
bán hàng.
• Băng bó vt thương, vt đt tay bng
băng gc không thm nưc.
• Che ming khi ho, ht hơi sau đó phi
ra sch tay.
• Ngng kinh doanh thc ăn đưng
ph khi b các bnh và chng bnh
theo quy đnh.
- Thực hành tốt bàn tay:
* Để rửa tay sạch cần:
• Ra tay k bng xà phòng và nưc
sch c gan bàn tay và mu bàn tay, c
tay các khe ngón tay và np móng tay
• Lau khô tay sau khi ra bng khăn khô
sch, tt nht là dùng khăn giy.
• Không lau, chùi tay vào qun, áo, váy
tp d.
* Khi nào rửa tay?
a) Rửa tay sau khi:
• Đi toilet
• Tip xúc vi thc phm sng
• Xì mũi
• Đng tay vào rác
• Gãi nga, ngoáy tai, ngoáy mũi hoc
đng tay vào các b phn ca cơ th
• Đng tay vào súc vt
b) Rửa tay trước khi:
• Tip xúc vi thc phm
• Ch bin thc phm
- Giữ vệ sinh nơi kinh doanh, chế biến
và thiết bị:
+ Gi v sinh nơi kinh doanh, ch bin
và gi v sinh thit b sch s.
+ Nên v sinh dng c ăn, ung và
đun nu theo các bưc sau:
• Vét b vn thc phm vào thùng rác;
• Ra bng nưc pha cht ty ra, s
dng khăn sch hay bàn chi đ loi
b thc phm và du, m
• Tráng li bng nưc sch và lau bng
khăn khô, sch.
IV. THC HÀNH ĐM BO V SINH
22 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
2/ Đ RIÊNG THC PHM SNG
VÀ CHÍN, CŨ VÀ MI
- Để riêng thực phẩm sống và chín
bằng cách:
• Bo qun thc phm trong các dng
c cha đng riêng bit;
• S dng riêng bit dng c dùng cho
thc phm chín và sng; trong trưng
hp không thc hin đưc thì phi
ra tht sch và làm khô các dng c
trưc khi s dng cho thc phm chín;
• Không dùng khăn đã dùng cho thc
phm sng cho các thc phm khác.
- Để riêng thực phẩm cũ và mới:
Thc phm cũ có th cha các sinh
vt gây ng đc và các sinh vt này s
nhim sang thc phm mi nu chúng
đưc trn ln vi nhau.
3/ NU VÀ CH BIN ĐÚNG CÁCH
Nu và ch bin thc phm đúng
cách đ tiêu dit các sinh vt có mt
trong thc phm.
• Tht, tht gà, trng và hi sn đu phi
nu chín k.
• Trng phi đưc nu chín cho ti khi
lòng đ rn li.
Mt s thc phm cha cht đc
t nhiên (ví d: sn hay còn đưc gi
là khoai mỳ, cóc, ). Phi đm bo
bit cách ch bin, loi b đưc cht
đc trong thc phm nu không tuyt
đi không đưc bán thc phm đó cho
ngưi tiêu dùng.
4/ BO QUN NHIT Đ AN
TOÀN:
Thc phm nu chín xong, chưa đưc
tiêu th ngay phi bo qun:
• Bo qun lnh ( 5
0
C hoc lnh hơn)
• Bo qun nóng ( 60
0
C hoc nóng
hơn)
• Không đ quá 2 ting nhit đ bình
thưng.
5/ CH S DNG NƯC SCH VÀ
NGUYÊN LIU AN TOÀN TRONG
KINH THC ĂN ĐƯNG PH.
23 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
24 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn
5 CHÌA KHÓA VÀNG
ĐỂ CÓ THỰC PHẨM AN TOÀN HƠN:
GIỮ VỆ SINH – NGĂN NGỪA SỰ Ô NHIỄM;
ĐỂ RIÊNG THỰC PHẨM SỐNG VÀ CHÍN, CŨ VÀ MỚI
NẤU VÀ CHẾ BIẾN ĐÚNG CÁCH
BẢO QUẢN Ở NHIỆT ĐỘ AN TOÀN
SỬ DỤNG NƯỚC SẠCH VÀ NGUYÊN LIỆU AN TOÀN
PHẦN THỰC HÀNH AN TOÀN THC PHM
ĐEO KHẨU TRANG VÀ BAO TAY ĐÚNG CÁCH
25 | Tài liu tp hun | www.vfa.gov.vn