Phát triển nguồn lực thông tin tại Trung tâm Thông tin - Thư viện trường Đại học Thương mại

1



ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN




NGUYỄN THỊ THU ĐIỆP



PHÁT TRIỂN NGUỒN LỰC THÔNG TIN
TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN TRƯỜNG ĐẠI
HỌC THƯƠNG MẠI




LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC THƯ VIỆN



Hà Nội - 2014
2

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN


NGUYỄN THỊ THU ĐIỆP


PHÁT TRIỂN NGUỒN LỰC THÔNG TIN
TẠI TRUNG TÂM THÔNG TIN THƯ VIỆN
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI

Chuyên ngành : Khoa học Thư viện
Mã số :60 32 02 03

LUẬN VĂN THẠC SỸ KHOA HỌC THƯ VIỆN

Người hướng dẫn khoa học:
TS. Nguyễn Viết Nghĩa

3



Hà Nội - 2014

LỜI CẢM ƠN
 ho th chng tr hc tp cao hc v l lun vn thc s ti
trng i hc KHXH&NV, bn cnh s n lc c gng ca bn thn, t gi
cng  nhn c rt nhiu s quan tm, gi  tn t ca c thy, c ,
gia , bn b v ng nghip trong sut qu tr hc tp v cng t.

Nhn y t gi cng xin gi li cm n chn th ti:
- Thy gi hng dn, TS. Nguyn Vit Ngha
- Ban ch nhim khoa, c thy, c gi v c b qun l Khoa Thng
tin - Th vin, Trng i hc KHXH&NV.
- C thy, c gi v c b qun l Khoa Sau i hc - Trng i
hc KHXH&NV.
- Ban Gi c Trung tm TTn trng i hc Thng
mi, c nh khoa hc, gia ng nghip v bn b  cung cp t
liu, to iu kin, gi  t gi trong sut qu tr ho thin lun
vn n.
- Mc d  c nhiu c gng ho th ni dung nghin cu bng tt
c nng lc v s tn tm ca m, tuy nhin lun vn khng tr
khi nhng thiu s, t gi rt mong nhn c c  kin  g
qu b ca c thy, c v c ng nghip  t nghin cu ca
m  bn lun vn c ho thin hn na.
Xin trân trọng cảm ơn!
4



H Ni, ng  2 nm 2014
Tác giả
Nguyễn Thị Thu Điệp
MỤC LỤC
Trang
Trang b

Li cm n
1
Mc lc

2
Danh m vit tt
5
Danh mng biu, bi
6
M U
8
NI DUNG
10
Chƣơng 1. Nguồn lực thông tin với hoạt động của Trung tâm Thông
tin - Thƣ viện Trƣờng Đại học Thƣơng Mại
17
1.1. Ngun l
17
1.1.1. m ngun l
17
a ngun l
21
u t n s n ca ngun l
25
n l
31
 i h
tin - n
37
 i hi
37
 in - i hc
i
41

u tin t - 
48
5



vin ng i hi.

48
m nhu cu tin
53
a ngun l


 - n 








57
1.3.1 

 n 






,




ca 



.
57

1.3.2. 

 h tr 










, 





59
Chƣơng 2. Thực trạng công tác phát triển nguồn lực thông tin tại
Trung tâm Thông tin - Thƣ viện trƣờng Đại học Thƣơng mại
61
n ngun l -
n i hi
61
 sung
62
2.1.2. c b u
65
 u
72
 u
74
u
77
2.1.6. V phi hp b  ngun l
79
2.2. Thc trng ngun l - 
vin i hi
85
2.2.1. Ngun lu
86
2.2.2. No)
96
 liu
99

2.2.4. Thi gian xut bn cu
101
2.3. Nh n ngun l
thc trng ngun l         -  n
104
6



i hi
2.3.1. Nh n ngun l
104
 thc trng ngun l
106

Chƣơng 3. Các giải pháp phát triển nguồn lực thông tin tại Trung
tâm Thông tin - Thƣ viện trƣờng Đại học Thƣơng mại
120
3.1. n ngun l
120
3.2. Ging ngun l
124
 u
124
ng b n tu ngo
126
 trng b sung ngun tin ni sinh
130
3.2.4. Tham gia phi hp b  ngun l
133

3.3. Giu qu s dng ngun l
137
 vt cht trang thit b hii
137
3.3.2.












138

140
3.3.4. 

o, 











142
KT LUN
146
DANH MU THAM KHO
148
PH LC
152






7






DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT

CNTT
 
CSBS
 sung
CSDL

 d liu

i hi
NCT
Nhu cu tin
NCKH
u khoa hc
NDT

NLTT
Ngun l
TT-TV
-n
KHCN
Khoa h







8






DANH MỤC CÁC BẢNG BIỂU

Bng 1.1- ng
38
Bng 1.2: S ng tuy      t nghi i h  n
1980-2010
40
Bng 1.3. Lou t
47
Bng 1.4: Nhu cu tin c 
54
Bng 1.5: Nhu cu tin c lou
55
Bng 1.6. Nhu cu tin c u
56
Bng 2.1. S u b sung t ngun mua t n 6/2013
67
Bu tn t 2003- 6/2013
70
Bng 2.3. S u ngo 
72
Bng 2.4. Tng h sung t 
73
Bng 2.5. N
96
Bng 2.6. S t bn
102
Bng 2.7. S t phc v NDT t c 2008-   c 2011-
2012.
109
Bng 2.8. Bng thc

110
Bng 2.9. S u mi b sung t 
112
Bng 2.10 .T l s bu mi b 
112
9



Bng 2.11. M  u
115
Bng 2.12.              
dung
116

DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ, HÌNH VẼ

 u t ch- 
44
              ng

52
Bi 2.1. S u mua b 
68
Bi  sung t 
73
Bi 2.3. Bi u lotheo vt mang tin
87
Bi 2.4. Bi u lou theo phm vi ph bi
92

Bi u lo dng
95
Bi u s o
97
Bi 2.7. S 
98
Bi 
101
Bi 2.9. S t bn
102
Bi 2.10. Tng hu cTT-TV
107
Bi u
110
Biu  2.12. Long s dng
117
Bi 2.13. S u hiTT-TV
118
Bi 2.14. Lo dng
119


10






PHẦN MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
 k i s t bc ca khoa h
(KHCN)   cn l (NLTT) 
n kinh t tri thc. Trong th k  h
 nh ti s
n kinh t ca mi Quy, vim bo ngu, nhanh
ng cho mi s p thit.
i vi Vip c vim
bn ngun tin cho mc ci sc bit
c kinh t  ht. Gi
vc hong kinh t  tin  n (TT-TV) Vit Nam
c nhic. Ving gii
mu qu hong TT-ng nhu cc hi
nhp vc trong khu v gi , s d
thc cn
ngun ln NLTT then cht hin nay.[27]
M vi, vc cho nhng
-c bin ngui v
vii hc, vic nm bt nhu ca chc nhu
   nhi ngu    v m b c
nguu phc v o nhng thi vi vic
11



phc v n ca mt s u khoa
hc, ging dy c c ln c
n ngum  s i lp gia ngut
hn hp vi nhu cu tin n, s p nht nhanh
u, nhim v i vn

NLTT ci hi h
M
Thc hin ngh quyt IX ci hng Cng sn Vit Nam n
y nhani nhp kinh t quc t vi chm v
c bin vii
mu khoa hc (NCKH)
nhm cung ct  ho
 phm ch v ng
nhim v mi ci mi.[14]
i hong, hong TT-c
u qu phc v ,
c bim bo NLTT kinh t
  nh nh   t qu   t
c, vic t ch  n NLTT v u bt c n
      sung v
nhiu bt cp, dn s u gi c
u. Hin nay, NLTT cn ch yi 
o bng ting vit, nguu n
thu thp m n ch v s 
thn kinh nghim c ng vi
c bin t ng
12



 chNLTT tn v
nhiu bt cu ch yu vn phc v  n
phch v  i vi
n nhng ti mc mt NLTT  ni dung
p vo cng thng

 u nhng tt ln cng
n.
Trong thi gian ti, s ng NDT ca TT-TV s 
o ct m rng, s , gi
 ng  chuyn sang
o mi theo hc ch   ging dy 
phu nhi u, ging dc
ti phu hi n
NLTT nhng nhu c (c v s ng) ca NDT.
Mu ti  viu s ng cc
u n NLTTc c
vi t ngun m
trong nhi [32]. c
 u theo danh mc c  vi
n t  d lin). V  
trin ngun tin nhm ng tu ca NDT trong khi ngu
h i gii h
n NLTT t-n hin nay.
T nhyn NLTT t-
t v bc thit cn phn
tr ng nh 
13



gip, kh  ng ngun lu qu hot
ng c Phát triển nguồn lực thông tin tại Trung
tâm Thông tin Thƣ viện Trƣờng Đại học Thƣơng mại c s
Khoa hn, vi mong mun vn dng nhng kin thc hc,
kin thc kinh nghi p v thc tng thi k thn

t qu u c   xu
u NDT n mi, t  
ng thng s i mo cng.
2. Tình hình nghiên cứu
u v ngun lt trong nh 
 c n tt nghii
hc, luc s  trong nh
V u tham khc xut bn:
c ht phi k n cua PGS. TS. Nguyn HThông tin -
từ lý luận đến thực tiễni phn 2- T ch
Phát triển thông tin khoa học và công nghệ để trở thành nguồn lực”,
“Tổ chức và quản lý hoạt động thông tin khoa học và công nghệ trước thềm thế kỷ
XXI”, “Vấn đề phát triển và chia sẻ nguồn lực thông tin số hoá tại Việt Nam”[9]
 t, vi cuCẩm nang nghề thư việnt bn 
- t  sung vn
n [35] , cuThư viện học - những bài viết chọn lọc
xut b-m tp hu chn
lc v c TT- bt s t v ngun
lThử bàn về chính sách quốc gia trong công tác thư viện Việt Nam
thập niên đầu thế kỷ XXI”[37,tr172-182] , “Phác thảo sơ bộ chính sách quốc gia về
nguồn lực thông tin[37, tr.083-190].
14



 Phn Vii cuPhát triển vốn tài liệu
trong thư viện và cơ quan thông tini hc Quc gia [28]
u v n NLTT 
Phương pháp luận xây dựng chính sách phát triển nguồn tin
u, s 1, 2001)[21]n t  n t

(Tu, s t s v xung quanh vic thu
th         u, s 4, 1999) ca TS.Nguyn Vit
[20]  ngun l 
vin s 3, 2000) c   t[36]   kh nh v  ng
i vi vic to ngung h thu
cng ni dung ch yu c cp trong
ct cu ct s ging
o ngu
Mt s n tin ni sinh ci hc- Thc
tra Ths.Trn Mnh Tun (Tp u, s
[31],     a ngun hc liu t  i hc, hc
vi Thu Minh (Tu, s [16]t
i hc vn ngun hc liu phc v o theo
hc ch a Ths. Nguy[5]n ngun hc liu ti
 cho hia TS. Nguyn
Mnh Tun (Tu, s [2]
V ch  chia s ngun l
t s v thit ln, chia s u,
n Vi yu hi thn Vit Nam: Hi nhp
n -  cp ti vic thit ln, chia s u, 
tin gin Vit Nam trong hi nh chia s 
15



n ngun l i Viu, s 1,
a PGS. TS. Nguyn H[10].
 c t chc ngun ln:
t s luc s  cp t c tin v 
trin NLTT; hin tr    ch    t s gii   n

NLTT n ngun lc v  ti Trung
i h Nguyn
Tic[3]ng ngun li h
  Hu[7] n ngun li
h  Tuyt Nhung[26]; 
trin li
hc Kin t Ph[1]
Nu v - mt s n
tt nghii hc ca sinh ng
ngun li i h
N Nguyn Tic[4]u d 
-i h Nguyn Hng

 t lu c s nu v Trung - ng 
i h
c Phm Th 
Tc tc s u v
ngun l-TM.
3. Mục đích và nhiệm vụ nghiên cứu
3.1. Mục đích nghiên cứu:
16



 khc trng NLTT n NLTT ti
-nh nhm, hn ch; lu
nhng gi   ng ngun tin, nhm
ng to c
ng.
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

 thc hic m gii quym v sau:
- u h thn v ngun l
- u tin t-
- Khc trng n ngun l








i -
- ra nhng nh n NLTT thc trng ngun
l- n nay.
-  xu thi nhm n NLTT t-TV
i gian ti.
4. Giả thuyết nghiên cứu
Hin NLTT t-n
u bt c mi gi  c, mi v
  louo phc v mt s n
 o cng vu, N n N 
trng ,  
 b sung ngun tu ngo
thp ngungngun l  v s
ng t  tho  cng NDT, y chc
17

chn chng hiu qu ng s 
mt.


5. Đối tƣợng nghiên cứu
Lu y c  n ngun l i  - ng
 u.
6. Phạm vi nghiên cứu
-   - Ti hi.
- Phm vi thi gian: T (khi  - Tn 
d i hc) n nay
7. Phƣơng pháp nghiên cứu
- n: Lun duy vt bin ch
vt lch s kt hp vi m cc ta v v v c-
 - i.
- u c th:  n lugi 
d
+ Thu thp, n, tng hp u.
u tra bng phiu hi
+ Phng vn trc tip

i chng
8. Ý nghĩa khoa học và ứng dụng của đề tài
18



- Ý nghĩa khoa học của đề tài    m ngun l  a
ngun l i v   ng dy, hc t  u khoa hc 
i hc; kh hin trn NLTT n lc

 tin tn ca m c - c m tho 
NCT ca NDT ti T- Ti hi.
- Ý nghĩa ứng dụng của đề tài: n NLTT n
 p dng  thc tin t-TV nhng ngun
l lo 
ci mi
cng.
9. Dự kiến kết quả nghiên cứu
- Khc trn NLTT; kh
  ng NCT ca NDT vi ngun lc hi     - ng
n t n nay.
-  thi nhu qu n
NLTT a NDT t-n
ng trong nhi.







19





Chƣơng 1- NGUỒN LỰC THÔNG TIN VỚI HOẠT ĐỘNG CỦA TRUNG TÂM
THÔNG TIN THƢ VIỆN TRƢỜNG ĐẠI HỌC THƢƠNG MẠI
1.1. Nguồn lực thông tin

1.1.1. Khái niệm nguồn lực thông tin
-TV, ngun lu t 
trs i hong c  
dn phch v m th
ca NDT. Hi gii hn  nguc s
hu bn,
n thit  o
qun lt ng ng
ng Anh, thut ng c hiu theo
nhi          trang PC magazine
(
c hi liu ca t ch

 li
c s dng bi t chc (Information resources are defined as the data and
m coi NLTT 
li m 
lim c nguc, thit b, (information and related resources,
such as personnel, equipment, and information technology),

20



Trong ting Vit, nca thut ng n lc
nh m v n
nay. Theo tit, na thut ng c thng nht,
i cho rn.
 n lc v u
  m            

[37,tr.163]
Mi cho rng NLTT  hu phn
ng kt qu o trong hong nhn thng thc tin
cc qu trong c chy, NLTT s
u t t bu t
ng b phc lp v h
vc lc p
t chu t  c, trang thit b u t h tr
[38].
c tin hi TT-ng
quen s dng thut ng n l ch 
 NLTT c bi
do quu kin thun li cho
vi dNLTT  ch, bo qu
mc l s dng ca v[39].
Theo t n ting Vit ca Vi hc, xut bn , 
c hi cung cp . T 
nhim cho rn l tim l
i tt c 
 vi tc gNLTT.
21



Trong Ngh nh 1    v ho   
t ng n tin khoa h
bao gu hi ngh, hi tho khoa ht qu
thc hin nhim v      u v s h   u v 
chung chng, lui hc
t ch[17].

y, hi hc nhc
n khoa hng thc tin c
s dng nhiu ln trong sn xui. Ngun l
ng t c ghi nhn trong kt qu c
a hong nhn thc tin. Ngun lc
 liu th hii dn, snh ho
c ghi lc [7].
Trong cu- t n thc tiPGS. TS. Nguyn Hu
        ng v     ng
n l liu th hii dn, s
c ghi lp, nhng kin thc ca con
i, nhng kin thc ca t ch truy c i s dng[9,
tr.240-241].
Tin Vin tr v
lin, ti Khoa - 
vii hc Khoa hn l
tp h chi mi da m
n nhm thu c[22]
y, v n l 
mu ch t
22



i mnh d i ni 
 lu ch i quyt nt
ng 
s d lii mi d
Khái niệm phát triển nguồn lực thông tin
   n Ting Vit  n        

mang, t nh  ynh. Trong pht hc, t
thu bin ca vt cht. Mi s vn tng ca hin thn ti
trong trt bi khi xut hin khi
n th hit chung ca tt c nhng bii y.
u t s vt, mt hin tng, mt h th
th gi n sang nhng tr
mi, tng tr lp l
ng trng tha b vt hay h th
c quy b i
 n gc c thng nhu tranh ct
i lhi v ng
i v ch    hi  bii ca s vt, hin
ng t tr bii c v chng ca s
vt, hing.
 m  n NLTT c nhc nhiu trong nh    
Nguyn Ving v n tr ngun
gn lin vi qun tr ngu ca qun tr n tr t
n ngun tin.
23



T tt c rong lut ng n ngun lc
c hiu cn tr 
ln m v t).

1.1.2. Đặc trƣng của nguồn lực thông tin
Nguồn lực thông tin phản ánh những thành tựu trí tuệ của nhân loại
n ghi li tri thc, kinh nghim, hiu bi
c trong tich s. Nhng tri thc, kinh nghim, hiu bit 

c cht lc, nh  ca c 
 trong NLTT c
  c v u
khoa hn xu
i hc, NLTT phu v
c khoa hc t , khoa h
t h 
Nguồn lực thông tin là bộ sƣu tập tài liệu với khối lƣợng đủ lớn
n, NLTT c m
 u. Vng mng
 ln, tu kin thun li s dng trong vi
ng thn nhim v t cho qun sao
 s dng ngun li m
a m NLTT c 
v coi mNLTT u hay kh 
24



n  vi tc m ln, kh 
c nhu ci thiu c.
Nguồn lực thông tin là bộ sƣu tập tài liệu có cơ cấu hợp lý
Mc nhn trong nhng thi
u ph  n cc
tri thc t , khoa h
tng loNCT cn ca NLTT s 
       n   , lo      
  tu mp
 u ca ngun ln
.

Nguồn lực thông tin tập trung những thông tin đƣợc tinh lọc qua thời gian
Thc tin NLTT cho thy nhc tp trung t ng:
- Thứ nhất:  la chn, thu thp nh p vi chc
m v cn ca khoa hc
la chng ti thiu v n v
gi  nhn thit.
- Thứ hai: Theo thi gian, kt cu ca NLTT s  phn:
+ B phn hm khng ti thiu nhu cn thip
vi cht cn.  p trung nhu quan trngng
u s di n NLTT.
+ B phng: gm nh s dng
trong mt khong thng.
25



Nhu i gian vn gi c nhu cu s ng cho b phn
hu b li thn s nh k gii
      tr      phn ht

Nguồn lực thông tin phán ánh chức năng xã hội và diện bổ sung của thƣ viện
u t nh vic la ch u
  cho s n.
Chi cn th 
i, tu kin cho vic khoa
hc, sn xu thui vi tt c 
vii vi tng loi n, s th hi
Din b sung cnh bi chn
 u ca nhu cm kinh t- i ca khu v
vin phm nhi p vi chn b sung cn, NLTT ca

tn c th m hai b phn: Phn chung bao g
trong tt c t lou gn vi tng
c. V c
n phc v cn b sung c
vi i theo thi mi v 
c ng nhu cu.
Nguồn lực thông tin luôn ở trạng thái động
Ngun l     tr        
