SKKN Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS

Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
PHÒNG GD&ĐT BỐ TRẠCH
Trường TH_THCS Hưng Trạch
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
THÔNG QUA PHÂN MÔN VẼ TRANH TÌM HIỂU MỘT SỐ
NÉT ĐẶC TRƯNG CỦA NGÔN NGỮ TẠO HÌNH Ở HỌC
SINH TRUNG HỌC CƠ SỞ
. Người thực hiện : Hoàng Văn Thắng
. Tổ : Tự nhiên
oooOooo
LỜI NÓI ĐẦU
Mỗi người mỗi nghề đều mang những đặc thù, đặc trưng riêng của từng
ngành nghề sao cho phù hợp với từng năng lực sở trường của mình. Nghề dạy học
được coi là một nghề cao quý bởi sản phẩm chủ yếu là nhân cách con người. Muốn
trở thành con người hửu ích,đều phải dựa vào sự giáo dục của nhà trường.
Dạy học đã khó, dạy mỹ thuật càng khó hơn. Bởi ngoài việc dạy học sinh
những kiến thức cơ bản thì việc học mỹ thuật còn phải đem lại niềm vui cho mọi
người, làm cho mọi người nhìn ra cái đẹp, thấy cái đẹp ở trong mình, và xung
quanh mình trở nên gần gủi đáng yêu hơn. Đồng thời học mỹ thuật giúp mọi người
tự tạo ra cái đẹp theo ý mình, theo cách hiểu cách lý giải của bản thân. Làm cho
cuộc sống thêm tươi vui và hạnh phúc.
Dạy và học mĩ thuật ở THCS không nhằm đào tạo họa sĩ hay ngừơi làm nghệ
thuật mà nhằm giáo dục thị hiếu thẩm mỹ cho học sinh. Chủ yếu tạo điều kiện cho
học sinh tiếp xúc làm quen và thưởng thức cái đẹp, tập tạo ra cái đẹp vận dụng cái
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
1
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
đẹp vào trong cuộc sống hằng ngày. Để làm được điều đó cần hiểu về cách nhìn
cách cảm nhận, lý giải hiện tượng sự vật của học sinh hay nói cách khác là ngôn
ngữ tạo hình của học sinh THCS trong bộ môn mĩ thuật, mà cụ thể ở đề tài nghiên
cứu này được tìm hiểu thông qua phân môn vẽ tranh.

Việc tìm hiểu đặc trưng ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS sẽ giúp cho giáo
viên giảng dạy đánh giá một cách tích cực đúng đắn, gây hứng thú cho cả người
học và người dạy, tìm ra được phương pháp, cách thức giảng dạy phù hợp đối
tượng, lứa tuổi.Tuy nhiên dạy như thế nào? dạy thật tốt hay bình thường còn phụ
thuộc vào ý thức học tập, giảng dạy của mỗi chúng ta.
A/. ĐẶT VẤN ĐỀ
Với mong muốn trở thành người giáo viên dạy tốt, dạy giỏi, hoàn thành tốt
công tác nhiệm vụ cần có rất nhiều yếu tố. Đó là chuyên môn nghiệp vụ, kiến thức
kinh nghiệm, và lòng say mê yêu nghề yêu trẻ.
Đáp ứng nhu cầu phát triển của xã hội cã về kinh tế, chính trị, văn hoá, an
ninh, quốc phòng. Những năm vừa qua Đảng và nhà nước ta luôn quan tâm đến sự
phát triển của giáo dục, đặc biệt là chất lượng của nó. cùng với nhu cầu phát triển
ngày càng cao của con người về đức dục, trí dục và thể dục, thì mỹ dục cũng không
ngừng được phát triển và dần có vai trò quan trọng trong đời sống của mỗi con
người và nhất là thế hệ trẻ, mà đối tượng nghiên cứu ở đây là học sinh THCS.
Với bộ môn mỹ thuật hiện nay nói riêng, giáo viên giảng dạy mỹ thuật còn ít
kinh nghiệm. không có cơ hội thảo luận và nghiên cứu sâu vấn đề. Bởi thời lượng
tiết còn ít, mỗi trường chỉ có một giáo viên. việc trao đổi và thảo lụân gặp nhiều
khó khăn. Đồng thời đây cũng là bộ môn mối được đưa vào gần đây nhằm đáp ứng
nhu cầu thị hiếu của con người, luôn luôn hướng tới cái đẹp, tìm kiếm và sáng tạo
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
2
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
cái đẹp. Nhu cầu thị hiếu thẩm mỹ của con người ngày càng cao cùng với sự phát
triển kinh tế xã hội, cho nên việc nhìn nhận và thưởng thức cái đẹp của đại bộ phận
nhân dân là vấn đề tất yếu khách quan, không chỉ là đối với người lớn, mà tất cả
các đối tượng, từng lớp, lứa tuổi trong xã hội.
Giảng dạy mỹ thuật ở trường THCS cũng nhằm mục tiêu trên. trong quá trình
giảng dạy người giáo viên cần chú ý đặc điểm lứa tuổi học sinh, mỗi lứa tuổi sẻ có
cách cảm nhận suy nghĩ và lý giải về cái đẹp khác nhau. Người lớn có cách cảm

nhận lôgic và khoa học tạo nên một cái đẹp hoàn thiện, còn trẻ em thì có cách cảm
nhận ngây thơ, nhìn sự vật qua lăng kính màu hồng, không vướng bận những
nguyên tắc, trăn trở mà chủ yếu tập trung tình cảm sự yêu thích của mình vào bài
vẽ. Cho nên bài vẽ học sinh thường đem lại cho ta nhiều cảm xúc và tình cảm mới
lạ. Nói là vậy nhưng mỗi lứa tuổi, mỗi mức độ cách cảm nhận của con người mỗi
đổi thay. Là người giáo viên dạy mỹ thuật cần nắm bắt được đặc điểm này của học
sinh đễ có phương pháp giảng dạy tốt nhất, phát huy được năng lực sự đam mê của
các em. Đây cũng là lý do tôi chọn đễ viết sáng kiến này”Tìm hiểu một số nét đặc
trưng , ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS thông qua phân môn vẽ tranh”.
Dạy mỹ thuật cũng như dạy các bộ môn khác đối tượng chủ yếu là học sinh,
dạy cho học sinh theo những nội dung yêu cầu chương trình đã quy định. Nhưng
dù dạy bất cứ cái gì thì cần phải tìm hiểu rõ đối tượng cần truyền đạt là ai, đối
tượng nào, truyền đạt ở mức độ nào.
Ở đây đối tượng tìm hiểu là học sinh THCS, mà cụ thể là học sinh THCS
Trung Sơn Lớp 6,7,8. Lứa tuổi từ 11 đến 15 với những đặc điểm tính cách nhận
thức riêng. Bộ môn mỹ thuật là môn học mà kiến thức của nó vừa cụ thể, rõ ràng
vừa chung chung trừu tượng , khó thấy khó nhìn, là loại kiến thức có ở xung quanh
ta, lấy những sự vật hiện tượng quanh ta đễ biểu đạt. Điều đó đòi hỏi giáo viên
ngoài việc phải nắm vững kiến thức chuyên môn thì cần phải nắm vững kiến thức ở
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
3
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
các bộ môn liên quan như “ tâm lý học lứa tuổi, Xã hội khoa học tự nhiên, ” Trong
đó cái cốt lỏi cần phải nắm là đặc trưng ngôn ngữ tạo hình của học sinh THCS mà
cụ thể ở đề tài nghiên cứu này nó nằm trong phạm vi phân môn vẽ tranh.
Đặc trưng ngôn ngữ tạo hình của hội hoạ nói chung bao gồm nhiều yếu tố, như
tính không gian tính tạo hình trực tiếp trong đó bao gồm đường nét hình khối, màu
sắc Và ngôn ngữ tạo hình của học sinh THCS cũng không nằm ngoài những yếu
tố đó.
Học sinh THCS có cách nhìn cách cảm nhận lý giải như thế nào về những sự

vật hiện tượng xung quanh, về hình khối , màu sắc sự cảm nhận đó có khác gì so
với sự cảm nhận của người lớn, của từng lứa tuổi khác nhau. Nó có những điểm
thuận lợi khó khăn gì và những điểm mạnh điểm yếu trong cách nhìn nhận, cảm thụ
của học sinh THCS. Đó là những điều cần phải nghiên cứu tìm hiểu đễ bổ sung vào
lượng kiến thức chuyên môn của người giáo viên giảng dạy bộ môn mỹ thuật.
B GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I, Sự hình thành và phát triển ngôn ngữ tạo hình.
1, Những nét chung.
Qua lịch sử chúng ta thấy rằng con người bắt đầu vẽ từ rất sớm, trước khi có
cã chữ viết và tiếng nói. Trong các hang động ta bắt gặp những hình vẽ hết sức
sống động, nhưng những tác phẩm lúc bấy giờ chỉ nhằm đáp ứng nhu cầu cuộc
sống , là trao đổi thông tin với nhau thay thế cho tiếng nói. Ví dụ: “ hình vẽ một quả
và mũi tên chỉ vào miệng là quả ăn được” và những hình ảnh chỉ cái không ăn được
cái đễ làm công cụ vv Nói như vậy tức là vẽ xuất hiện từ rất sớm nhưng con người
chưa ý thức được vẽ đẹp ý nghĩa hình khối màu sắcvà tác dụng của nó đối với đời
sống tinh thần, chỉ đơn thuần vẽ đễ đáp ứng nhu cầu trao đổi thông tin.
Cũng tương tự như thế, với trẻ em những nét vẽ ngoằn ngèo và những màu
sắc trắng đỏ xanh được trẻ đặt cạnh nhau làm cho trẻ có vẽ thích thú, nhưng chúng
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
4
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
ta cũng không thể coi đó là vẽ mà đúng hơn là trẻ đang hoạt động đễ tự hoàn thiện
và phát triển cơ bắp, hoạt động này chỉ dược xem là hoạt động bản năng. Nó chỉ có
thể coi là hoạt động vẽ khi bắt đầu ý thức được vẽ đẹp màu sắc hình khối đường
nét và hình vẽ của trẻ ngày càng được hoàn thiện hơn, nhiều chi tiết hơn, là
phương tiện đễ diễn tả thế giới xung quanh đầy màu sắc theo suy nghĩ sự cảm nhận
và lý giải của bản thân.
2,Cách nhìn và cách cảm nhận.
Ở từng lứa tuổi thì sẻ có những cách nhìn và cách cảm nhận khác nhau, tạo
nên những nét đặc trưng ngôn ngữ tạo hình riêng của từng lứa tuổi, nó khác với

những nhà hoạ sỉ người nghiên cứu, khác với người lớn, thầy cô giáo. Cùng với
thời gian và sự phát triển trí tuệ, nét vẽ bài vẽ của trẻ ngày một khác hơn gần giống
với thật hơn, vẽ như thế nào cho đẹp cho đúng đẫ được trẻ quan tâm và tìm hiểu.
Và ở mỗi người thì sự cảm nhận cách lý giải sự vật hiện tượng cũng khác
nhau. Ở mỗi thời điểm khác nhau trẻ 1-2 tuổi sẻ nhìn sự vật khác với trẻ 5-6 tuổi
cũng như 10-11 tuổi . Sự thay đổi đi cùng với sự phát triển trí tuệ và đối tượng. Có
trẻ thích vẽ và tiếp tục phát triển với khả năng của mình nhưng có trẻ lại không, đến
một giai đoạn nào đó lại chuyển hoạt dộng, không còn thích thú với hoạt động vẽ
nữa. Điều đó cho thấy rất nhiều yếu tố ảnh hưởng đến cách nhìn cách cảm nhận của
trẻ trong đó sự phát triển, là yếu tố để hình thành ngôn ngữ tạo hình của trẻ trong
tường giai đoạn nói chung
II Ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS qua phân môn vẽ tranh.
1) Khả năng cảm nhận của học sinh THCS.
1.1 Đặc điểm tâm lý
Lứa tuổi học sinh THCS tuổi từ 11-15 đang theo học từ lớp 6-9, là lứa tuổi
bướng bỉnh khó bảo với sự mậnh mẽ về tâm sinh lý, biểu hiện tình cảm rõ ràng, sự
yêu, sự ghét đồng thời có biểu hiện của sự e thẹn ngại ngùng, ảnh hưởng đến kết
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
5
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
quả bài vẽ của các em. Trong quá trình làm bài các em thương che bài vẽ của mình
không để thây cô giáo thấy, đồng thời cảm giác mình đã lớn nên các em muốn độc
lập trong bài vẽ cua mình muốn thể hiện bản lĩnh của bản thân rằng mình sẽ làm
được, sẽ vẽ được nhưng khi bắt tay vào bài vẽ thì đa số các em không thể hiện được
ý tưởng của mình, vì sao?
Sự phát triển thể chất tâm lý, trí tuệ mạn mẽ nhưng không đồng đều. Đa phần
các em còn bỡ ngỡ vụng về trong khi vẽ, điều chỉnh hình vẽ nét bút không theo suy
nghĩ cua bản thân. và lứa tuổi này còn ở tuổi an tuổi ngũ ham thích vui chơi hoạt
động, do đó trong bài vẽ đặc biệt là các bức tranh dề tài thể hiện rõ dấu ấn của sự
trẻ trung hồn nhiên ngây thơ, ngộ nghĩnh và hết sức chân thành.

Ở học sinh THCS đa số các em thích vẽ theo suy nghĩ, ý thích của mình hơn
là vẽ theo sự hướng dẫn của giáo viên. Nghĩ gì và vẽ nấy, đặt bút vào là vẽ không
theo trình tự khuôn khổ các bước vẽ. chính vì vậyngười giáo viên cần hiểu và
hướng dẫn các em dần dần, để các em nắm bắt và thấy được tác dụng của việc vẽ
tranh đúng đem lại cho bài vẽ của mình có một kết quả tốt.
1.2 Khả năng cảm nhận trong phân môn vẽ tranh của học sinh
THCS.
Học sinh THCS có ngôn ngữ tạo hình có gì đó rất đơn giãn nhưng cũng rất
sáng tạo phong phú. các em thường vẽ tranh theo nhiều nội dung đề tài khác nhau,
một số emm cũng tìm cho mình được nội dung và cách thể hiện rất dí dỏm, có
nhiều bố cục lạ, đẹp mắt nhưng cũng không ít bố cục thể hiện sự lõng lẽo vụng về,
lúng túng của các em tong khi xay dựng bố cục. Về hình tượng thì đa phần các em
chưa có suy nghĩ tìm tòi về dáng, hình, động tác và nhất là những đặc điểm điển
hình tong từng loại đề tài hay nội dung mà các em chọn. Bởi hình tượng các em
chọn để vẽ còn chung chung, thiếu cái động, tĩnh, thiếu chiều sâu bức tranh. Các
em vẽ tranh đơn giãn chỉ là kể, tả lại những hoạt động, động tác của nhân vật,
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
6
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
nguời hay vật hay một quang cảnh nào đó. Đa số học sinh thể hiện màu sắc trong
tranh thường rực rỡ đôi khi trở nên đối lập về màu sắc khiến cho tranh trở nên khô
cứng ngay cả tranh về đề tài thơ mộng. Những đề tài được các em ưa thích nhất là
thường là tranh phong cảnh, bởi vì đó là những thứ gần gũi được các em quan sát
thu nhận một cách thường xuyên thể hiện trí tưởng tượng ghi nhớ của các em hết
sức phong phú đa dạng. nghệ thuật ngôn ngữ tạo hình cũng từ đó mà được hình
thành. Bộc lộ với những đặc trưng riêng của từng lứa tuổi.
Chất liệu mà các em thẻ hiện chủ yếu là bút dạ là màu nước ngoài ra còn có
bút sáp và màu bột chính vì thế mà tranh các em thường là nhưng gam màu rất
sống động, tươi vui. Vì vậy đa phần những bài vẽ của các em có sự chênh lệch về
gam màu đậm nhạt rất lớn. nhưng nhình chung các em đã thể hiện được đâu là hình

ảnh chính, là phụ để tô màu.
2. Hứng thú học tập trong phân môn vẽ tranh ở học sinh THCS
Nhìn chung phân môn này được đông đảo học sinh ưa thích bởi tính tự do ít
gò bó, nói như vậy nhưng dù ít dù nhiều thì vẽ tranh cũng phải tiến hành theo các
bước,và cũng có những cách thức riêng mà tuỳ vào đặc điểm ngôn ngữ tạo hình của
từng lứa tuổi giai đoạn mà có cách thể hiện và sử dụng khác nhau, tuy nhiên ở đây
chúng ta tìm hiểu lứa tuổi học sinh THCS trong phạm vi phân môn vẽ tranh và với
những nội dung cụ thể sau.
I.1 Về bố cục
Bài vẽ tranh đề tài của các em học sinh trường THCS Trung Sơn chủ yếu
khối 6,7,8 . Điểm chung nổi bật của các em khi tiến hành bài vẽ là không tuân theo
trình tự các bước vẽ, nhiều em vẽ thẳng hình vào giấy nghỉ gì là thể hiện ra mà
không chú ý đến bố cục sắp xếp chính phụ, dẫn đến bố cục bị to bị lệch, có em thì
bố cục lỏng lẻo, có em lại chật chội vv dẫn đến kết quả bài vẽ không cao. Ý thức
về bố cục của các em chưa được rõ ràng. Bố cục như thế nào là đẹp ? Và như thế
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
7
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
nào là bố cục? có nhiều em hiểu rằng bố cục là sự sắp xếp các mãng chính phụ sao
cho hợp lý , các mãng không đều nhau, mãng chính trước, mãng phụ sau, nhưng
khi làm bài lại bỏ qua một bên không cần biết chính phụ là gì. Điều đó cho thấy
giữa thực hành và lý thuyết còn cả một khoảng cách lớn đối với các em có lẻ yhực
hành là một chuyện, lý thuyết lại là một chuyện khác cái cốt yếu là mình thích
mình vẽ, nói thế nhưng củng có một số em ý thức được bố cục đẹp và hợp lý đưa
lại kết quả cao cho bài vẽ.
I.2 Về đường nét.
Đa số các em đã biết kết hợp giữa nét công mềm mại đễ vẽ người và nét
thẳng đễ vã nhà cửa, và một số cảnh vật, kết hợp những nét công mềm mại và
những nét thẳng chắc khoẻ. Tuy nhiên đễ bát đầu bài vẽ các em thường đi ngay
vào những nét vẽ chính không có sự phác nét trước, nét vẽ thiếu sự dứt khoát linh

hoạt và còn lưỡng lự, khô khan nét vẽ cứng. Đặc biệt khi vẽ khuôn mặt hay chân
tay của người thì đa phần các em chỉ vẽ mô phổng tượng trưng là chủ yếu. nhưng
đó cũng là cái riêng ở lứa tuổi các em, làm cho bức tranh của các em có vẽ gì đó
ngộ nghĩnh, dí dỏm hồn nhiên.
Vì vậy mà người giáo viên phải biết được đặc trưng đường nét ở lứa tuổi của
các em đễ có cách nhận xét đánh giá cho phù hợp, tuy nhiên cũng cần có phương
pháp nắm bắt và uốn nắn dần tỉ mĩ cho các em, đễ các em vẽ bài linh hoạt hơn nưng
cao kỹ năng vẽ hình cho các em.
2.3 Về hình khối
Đa số các em ở học sinh THCS Trung Sơn khi vẽ tranh đề tài đều không chú
ý đến hình khối, vẽ chỉ là một mảng bẹt, thiếu chiều sâu cho không gian. Thực tế
các em khi vẽ người hay cảch vật chỉ chú ý diễn tả chiều rộng và cao của nhân vật,
chiều sâu do định luật xa gần tạo nên các em không nắm bắt được có chăng chỉ
diễn tả được rất ít rằng người ở gần thì to người ở xa thì nhỏ,còn lại đều ngang
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
8
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
nhau cùng nằm trên một mặt phẳng, nó mang tình chất trang trí là chủ yếu kết hợp
với những đường viền đậm. Một điều đáng lưu ý nữa là khi các em vẽ tranh đề tài
thì từ bước 1 phác bố cục nhưng khi sang bước hai vẽ hình thì đa số các em nếu
thực hiện theo trình tự các bước thì hình vẽ thường vượt ra khỏi bố cục đã phác,
hoặc nhỏ hơn m dẫn đến hình vẽ không cân đối
I.4 Về màu sắc
Màu sắc là yếu tố đặc biệt tạo được hứng thú nhất cho học sinh. phần lớn do
màu sắc là yếu tố tác động mạnh đến canh thị giác của con người, nhất là lứa tuổi
học sinh THCS đại đa số các em thích vẽ màu, đặc biệt là ở phân môn vẽ tranh,
phần vẽ hình vẽ đường nét được các em vẽ nhanh, và các em dành phần lớn thời
gian đễ vẽ màu. Vẽ màu kĩ , những màu sắc sặc sở, bắt mắt thường là những màu
được các em sử dụng nhiều nhất, một số học sinh có cách nhình màu rất tốt, sự cảm
thụ màu hết sức nhạy cảm. Các em đã bắt đầu có sự suy nghĩ tìm tòi, đầu tư về

màu sắc trong bài vẽ của mình. Một số em đã biết cách pha màu, chồng màu kéo
màu từ mảng chính ra xung quanh một cách hợp lý, làm nổi bật trộng tâm bài vẽ
nhưng vẫn tạo được sự hài hoà về amù sắc.
Tuy nhiên nhiều em còn chư thể hiện được độ đậm nhạt ở trong bức tranh
làm cho bức tranh đều đều màu sắc dàn trải, không tạo được chiều sâu của bức
tranh là” gần thì tỏ , xa thì mờ”. Nên đa phần tranh của các em mang đậm tính chất
trang trí.
Màu sắc nổi bật ở đay là gam màu tươi vui sống động, màu sắc trẻ trung,
nhưng cũng có những bài có gam màu hài hoà, nhẹ nhàng trong sáng
THỰC TRẠNG VÀ BIỆN PHÁP KHẮC PHỤC
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
9
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
Qua việc tìm hiểu đặc trưng ngôn ngữ tạo hình trên ta thấy rằng việc nắm bắt
vấn đề và tìm phương hướng giải quyết vấn đề đó là một điều hết sức quan trộng,
đảm bảo cho tiết dạy bài dạy hiệu quả hơn, đem lại sự thành công trông công tác
giảng dạy.
I, Thực trạng học tập.
1/ Học sinh chưa nắm bắt được cách xây dựng hình tượng điển hình, bài vẽ
còn chung chung, mang nặng tính chất hình thức .
2/ Học sinh THCS có cách nhìn cách cảm nhận về màu hết sức trong sáng,
lung linh đầy màu sắc, là một sự kết hợp những màu sắc tươi sáng tạo sự trẻ trung
cho bài vẽ.
3/ Trong khi tiến hành bài vẽ các em không theo trình tự tiến hành các bước
làm bài , mà làm theo ngẫu hứng, thích vẽ cái gì thì vẽ cái nấy . ít chú trọng trước
sau hay chính phụ trong bài vẽ.
4/ Học sinh THCS chưa có thói quen sưu tầm tài liệu phục vụ cho bài vẽ hiệu
quả hơn, và chưa có thói quen quan sát nhận xét sự vật hiện tượng cho bài vẽ có
chiều sâu và hiệu quả hơn.
5/ Kỹ năng sử dụng màu nước, màu bột của học sinh THCS còn kém.

Từ những vấn đề cơ bản đó thì đối với phân môn vẽ tranh, phương pháp
giảng dạy phù hợp là phương pháp quan sát và phương pháp liên hệ với thực tiển
cuộc sống. Ngoài ra là sự kết hợp các phương pháp dạy học như gợi mỡ, vấn đáp,
luyện tậpvv
Vẽ tranh đề tài thì việc liên hệ vơí thực tiển cuộc sống là một điều hết sức
quan trọng, đảm bảo cho việc tìm và lựa chọn hình tượng được sâu sắc hơn, nêu rõ
trọng tâm đề tài hơn.
II, Biện pháp giúp học sinh học tốt và nưng cao chất lượng bài vẽ ở phân
môn vẽ tranh.
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
10
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
1. Chuẩn bị
Trước khi dạy một bài vẽ tranh đề tài thì khâu chuẩn bị là rất quan trọng nhất
là đồ dùng dạy học.
Về phía giáo viên ngoài việc chuẩn bị giáo án, phương pháp dạy học thì một
điều không thể thiếu đó là đồ dùng trực quan(tranh , ảnh minh hoạ) vì ở lứa tuổi trẻ
em thì tranh ảnh nó có tác dụng rất mạnh đến canh thị giác và trí nhớ cdủa các em,
doa vậy cần phải có đồ dùng trực quan phong phú và phải biết sử dụng đúng lúc,
Về phía học sinh củng phải có sự chuẩn bị đầy đủ, sách vỡ giấy vẽ, màu chì
tẩy , những đồ dùng học tập cần thiết, ngoài ra phải tìm hiểu và quan sát tham khảo
những đề tài mà mình sẽ thể hiện trước khi làm bài.
Khi soạn giáo án cần soạn kỹ biết chắt lọc những lời thoại, câu hỏi chính và
câu hỏi gợi mỡ phải rõ ràng dễ hiểu nhằm tạo hứng thú và sôi nổi trong từng đối
tượng học sinh. Nên tránh những câu hỏi dài khó hiểu và những câu hỏi lững .
+ Đối với học sinh kém cần gợi mở cụ thể hơn giúp các em nhận ra chổ chưa
đúng chưa đẹp để bài vẽ đẹp hơn .Ví dụ: Bố cục có lỏng lẻo quá không, hay màu
sắc có lộn xộn quá không? vv
+ Đối với học sinh khá , trung bình thì có thể gợi mở để các em tìm tự tìm ra,
tự điều chỉnh hay sửa chửa. Ví dụ: Chổ này, màu này như thế nào ? Làm sao cho

bài vẽ đẹp hơn ?
+Với học sinh giỏi thì yêu cầu cao hơn. Ví dụ: Thử tìm xem bài vẽ vó chổ
nào chưa hợp lý? Có thể vẽ khác được không?
Để phục vụ cho quá trình lên lớp tốt, thì giáo viên cần phải có thời gian và
quá trình thâm nhập giáo án kỉ càng, phải nắm vững tiến trình bài dạy, Để vừa đảm
bảo tiến trình bài dạy vừa giúp học sinh tiếp thu bài một cách có hiệu quả nhất, và
điều cốt yếu nhất là phát huy tính tích cực sáng tạo của từng em, đồng thời phải tạo
được bầu không khí vui vẽ thoải mái trong khi các em làm bài .
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
11
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
Giáo viên phải phân tích kĩ các bước tiến hành một bài vẽ tranh đề tài phải
thực hiện theo những bước nào? Những bước đó là gì? và kết hợp đồ dùng minh
hoạ đễ học sinh dễ nhớ dễ nắm bắt, và bài vẽ của học sinh lớp trước đễ các em có
thể thấy được mức độ thể hiện bài, tham khảo tranh của các hoạ sỉ về nội dung. Tuỳ
vào số lượng bài mà những bài sau có thể giảm thời lượng lý thuyết và tăng dàn
thời gian thực hành, hướng các em đi vào trình tự các bước vẽ tranh
Vận dụng triệt đễ lợi thế khoa học công nghệ thông tin. sẻ đem lại hiệu quả
cao trong công tác giảng dạy. Cho nên là người giáo viên nói chung giáo viên mỹ
thuật nói riêng cần phải nhanh chóng tiếp cận nắm bắt những lợi thế mà khoa học
đem lại. tạo hứng thú và sự đổi mới trong cách giảng dạy.
2. Phần lên lớp
Giáo viên phải linh hoạt trong thời gian lên lớp, phải đảm bảo quy trình thời
gian, phân chia lớp hợp lý, giúp các em nhận thức và hiểu đượcbài học ngay tại lớp,
giúp các em vẽ được một bài vẽ tranh theo ý thích đúng qui trình thực hiện các
bước vẽ.
+ Hướng dẫn học sinh khai thác nội dung
Qua hình minh hoạ, giáo viên gợi ý giúp các em hiểu sâu hơn về đề tài, tìm ra
được cách thể hiện (cách vẽ ) khác nhau , tìm ra những ý tưởng hay dí dỏm cho
tranh của mình

+ Hướng dẫn học sinh cách vẽ
Nên giới thiệu qua đồ dùng minh hoạ và kết hợp trực tiếp minh hoạ bảng để
học sinh nhận thức rõ ràng hơn trình tự các bước cũng như ưu điểm khi tiến hành
theo trình tự các bước đem lại, và nó cụ thể hơn khi chỉ là những lý thuyết sáo rõng.
Nếu như giới thiệu nội dung rồi mới chỉ vào tranh, e rằng học sinh không chú ý
không nhận ra được cách tiến hành(đâu là mảng, đâu là hình trong mảng )
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
12
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
-Tìm bố cục, phác mảng chính phụ sao cho hợp lý, cân đối với tờ giấy rõ
trọng tâm, rỏ nội dung thể hiện được chủ đề.
-Vẽ hình, vẽ màu phải rõ đặc điểm của đối tượng không vẽ chung chung. Vẽ
màu thì không vẽ hình quá chi tiết cụ thể sẻ rát khó đễ thể hiện, màu có thể vẽ như
thực hoặc theo cảm hứng, song cần chú ý. Tương quan giữa các màu, không vẽ độc
lập từng màu, chú ý đến độ đậm nhạt của các màu gam màu để thể hiện được tính
chất bài vẽ.
+ Hướng dẫn học sinh làm bài
Giáo viên cố gắng làm việc với nhiều học sinh và bao quát tổng thể lớp giúp
các em tìm cách thể hiện ý tưởng của bản thân, bố cục mảng vẽ hình tìm màu.
Dùng phương pháp gợi mỡ trong khi hướng dẫn học sinh vẽ tranh sẽ đạt hiệu quả
hơn cả.
Bên cạnh đó phương pháp giảng dạy phù hợp ở phần thực hành cũng rất quan
trọng. Cần xác định được nội dung kiến thức trộng tâm và yêu cầu hợp lý với đối
tượng học sinh.
Luôn tạo được bầu không khí thoải mái nhẹ nhàng vui vẽ trong từng tiết dạy
theo đặc điểm riêng của từng phân môn
Phải dự kiến được các tình huống sư phạm có thể xảy ra và xử lý linh hoạt
đem lại hiệu quả giáo dục cao. Ngoài ra cần phải cho học sinh thấy được tầm quan
trọng của việc nắm vững kiến thức lý thuyết, vận dụng kiến thức vào bài vẽ một
cách linh hoạt không máy móc đễ làm cho bài vẽ sống động hơn có hồn hơn, và

tiến tới việc nắm bắt cách thức sáng tạo một bức tranh riêng đi sâu vào chuyên
ngành mình lựa chọn.
C.KẾT LUẬN
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
13
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
Để trở thành người giáo viên tốt dưới mái trường xã hội chủ nghĩa, trước hết
mỗi chúng ta phải không ngừng trau dồi kiến thức, tìm tòi học hỏi, đồng thời bổ
sung tinh thần yêu nghề mến trẻ thể hiện sự nhiệt huyết của bản thân với ngành
nghề mình đã chọn. Mỹ thuật loại hình nghệ thuật tạo ra cái đẹp, vì vậy dạy mỹ
thuật nói chung và phân môn vẽ tranh nói riêng cần phải làm cho học sinh phấn
khởi mong muốn vẽ đẹp, thể hiện cảm xúc của mình qua bài vẽ.
Phân môn vẽ tranh hoạt động thực hành là chủ yếu vì vậy cần luyện tập nhiều
bài. Trong khi dạy học sinh làm bài , giáo viên cần bao quát lớp đễ theo dỏi giúp
đỡ, gợi ý , điều chỉnh, bổ sung những gì cần thiết.
Qua quá trình công tác, trực tiếp đứng lớp tham gia giảng dạy, bản thân củng đã
rút ra được một số kinh nghiệm bổ sung vào vốn kiến thức hiện có, để ngày càng hoàn
thiện bản thân hơn trong công việc mà mình đã lựa chọn. Rằng trước hết mỗi giáo viên
đứng lớp không chỉ truyền đạt kiến thức đầy đủ cho học sinh mà phải gần gủi với
học sinh , nắm bắt được tâm tư tình cảm của học sinh, biết được từng đối tượng học
sinh để có cách xữ lý phù hợp với từng trường hợp xảy ra. luôn trăn trở với công
tác giảng dạy của mình làm thế nào để tiết dạy có hiệu quả nhất, vì sao các em thể
hiện bài vẽ như thế này, Mà không như thế kia? Do đâu? Cần bổ sung và sửa chửa
những vần đề gì? vv Chính điều đó làm tôi thầm nghĩ , ngay từ bây giờ mình phải
cố gáng rèn luyện tất cả các mặt nhiều hơn nữa để xứng đáng là người giáo viên
dạy giỏi, trau dồi những kiến thức, học hỏi bạn bè, đúc rút kinh nghiệm tạo cho
mình một phong thái khi đứng lớp, tạo điều kiện đầy đủ đễ có thể đáp ứng yêu cầu
của công tác giảng dạy, xứng đáng là người giáo viên của thời đại mới.
• ĐỀ XUẤT
- Do đồ dùng học tập của bộ GD hiện có còn thiếu nhiều: Tranh, ảnh minh hoạ trong

SGK còn sơ sài, nhiều màu còn sai.
Đã gần kết thúc năm học. Đồ dùng môn mĩ thuật 6,7,8,9 vẫn chưa có, làm cho GV
mất nhiều thời gian làm, chọn đồ dùng.
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
14
Thông qua phân môn vẽ tranh tìm hiểu một số nét đặc trưng của ngôn ngữ tạo hình ở học sinh THCS,
Đôi khi những mẫu vật theo yêu cầu phân môn muốn về theo mẫu còn khó tìm như
bài 23-24 MT7 vẽ theo mẫu cái ấm tích và cái bát. bài 7-8 “Tượng chân dung” ở lớp 9
vv
Vậy kiến nghị: Tranh, ảnh minh hoa số lượng tương đối đầy đủ để đáp ứng bài giảng
ngày càng tốt hơn.
************************
Giáo viên thực hiện
Hoàng Văn Thắng
Giáo Viên: Hoàng Văn Thắng Trường: TH-THCS Hưng Trạch
15