Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội

Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
TÓM LƯỢC
Nền kinh tế nước ta trong những năm gần đây đang ngày càng phát triển,
mức sống cũng như thu nhập của người dân đang được nâng lên rõ rệt. Đi cùng với
sự phát triển của nền kinh tế là sự phát triển của khoa học công nghệ - kỹ thuật cao.
Chính vì vậy, nhu cầu sử dụng nguồn nguyên liệu sạch và nhu cầu tiêu dùng khí hóa
lỏng ngày càng cao. Đó chính là cơ hội mở rộng kinh doanh cho các doanh nghiệp
trong ngành, tuy nhiên sự cạnh tranh sẽ ngày càng trở nên khốc liệt hơn. Điều này
vừa tạo thuận lợi, vừa tạo thách thức cho các doanh nghiệp phát triển vươn lên đến
vị trí dẫn đầu trên thị trường, để có thể tồn tại cũng như phát triển trong nền kinh tế
thị trường có sự cạnh tranh khốc liệt và gay gắt ấy thì đòi hỏi mỗi doanh nghiệp
luôn phải tự đổi mới, nâng cao năng lực quản lý nhằm tạo lợi thế trên thị trường.
Chính vì vậy, việc nghiên cứu hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền trong công
tác tổ chức của mỗi doanh nghiệp là rất cần thiết, nhằm tạo cho doanh nghiệp một
bộ máy hoạt động hiệu quả, có thể nhanh chóng thích ứng với sự biến động của môi
trường.
Qua quá trình thực tập tại Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội, em thấy
được cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty đã đạt được những thành tựu nhất
định trong những năm qua. Tuy nhiên, nền kinh tế luôn vận động và phát triển , cơ
cấu tổ chức và phân quyền của công ty cũng không nằm ngoài quy luật đó, đó là
phải hoàn thiện hơn để phát triển cùng với nền kinh tế đất nước đang từng ngày đổi
mới. Chính vì vậy, em đã lựa chọn đề tài “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền
tại Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội” làm đề tài khóa luận tố nghiệp cho
mình .
Khóa luận tốt nghiệp gồm và 3 chương:
Chương 1: Một số vấn đề lý luận cơ bản về hoàn thiện cơ cấu tổ chức và
phân quyền trong doanh nghiệp. Chương này trình bày các khái niệm cơ bản về cơ
cấu tổ chức và phân quyền, phân định nội dung về cơ cấu tổ chức và phân quyền
trong doanh nghiệp, các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức và phân quyền trong
doanh nghiệp.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248

Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền
tại Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội . Trên cơ sở sử dụng các phương pháp
nghiên cứu: phương pháp thu thập dữ liệu, phân tích dữ liệu. Từ kết quả điều tra
trắc nghiệm và kết quả đánh giá của nhân viên và nhà quản trị công ty, kết quả phân
tích các dữ liệu thứ cấp, khóa luận phân tích thực trạng cơ cấu tổ chức và phân
quyền của Công ty trong 3 năm 2009, 2010, 2011. Từ thực trạng cơ cấu tổ chức và
phân quyền của Công ty khóa luận rút ra những kết luận chung về ưu điểm, những
tồn tại và nguyên nhân của những tồn tại đó về cơ cấu tổ chức và phân quyền của
Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội
Chương 3: Đề xuất và kiến nghị hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền
của Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội. Từ triển vọng phát triển của ngàng và
mục tiêu, phương hướng hoạt động của Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội
trong giai đoạn 2012-2015, quan điểm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của
Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội, khóa luận đề xuất một số giải pháp chủ
yếu, kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của Công ty trong
thời gian tới.

SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
LỜI CẢM ƠN
Để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này em đã nhận được rất nhiều sợ giúp
đỡ từ phía nhà trường, các thầy cô, các anh chị trong Công ty. Lời đầu tiên em xin
gửi tới Ban Giám Hiệu nhà trường cùng toàn thể các thầy giáo cô giáo nói chung
và Bộ môn Nguyên lý quản trị nói riêng lời cảm ơn chân thành nhất vì đã cung cấp
cho em những kiến thức về chuyên ngành QTDN, cũng như tạo điều kiện cho em có
thời gian tiếp cận thực tế.
Đặc biệt là lời cảm ơn chân thành tới Cô giáo hiệu phó PGS.TS Nguyễn Thị
Bích Loan. Trong thời gian làm chuyên đề tốt nghiệp, em đã nhận được sự hướng
dẫn tận tình của Cô, Cô đã giúp đỡ em rất nhiều trong việc bổ sung và hoàn thiện

những kiến thức lý thuyết còn thiếu để hoàn thành khóa luận tốt nghiệp này một
cách tốt nhất.
Qua đây em cũng xin gửi lời cảm ơn tới quý Công ty TNHH Đầu Tư Dầu khí
Hà Nội, đặc biệt là các anh, chị trong phòng kế hoạch và kỹ thuật đã giúp em tiếp
cận với thực tế, thu thập tài liệu, gặp gỡ các phòng ban, để tìm hiểu thực tế về tình
hình hoạt động cũng như quá trình phát triển của công ty. Trong thời gian thực tập
đến Công ty, em đã được cung cấp tài liệu rất quý báu giúp em hoàn thành khóa
luận tốt nghiệp này.
Tuy nhiên, do thời gian, điều kiện có hạn và cách tiếp cận còn nhiều hạn chế
về kiến thức và kinh nghiệm cho nên bài chuyên đề tốt nghiệp này không tránh khỏi
những khiếm khuyết, em rất mong nhận được sự đóng góp ý kiến của các thầy cô để
khóa luận tốt nghiệp của được hoàn thiện hơn.
Em xin chân thành cảm ơn!

SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
MỤC LỤC
PHỤ LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
Bảng 2.1 Cơ cấu vốn kinh doanh của DN năm 2011 Error: Reference source not
found
Bảng 2.2 Cơ cấu nguồn vốn kinh doanh của công ty năm 2011 Error: Reference
source not found
Bảng 2.3 Kết quả hoạt động kinh doanh của công ty (2009-2011) Error: Reference
source not found
Bảng 2.4 Kết quả đánh giá về cơ cấu tổ chức ở Công ty Error: Reference source not
found
Bảng 2.5 Kết quả đánh gía mức độ đáp ứng các yêu cầu của cơ cấu tổ chức ở Công
ty Error: Reference source not found
Bảng 2.6 Kết quả đánh giá tình hình phân quyền ở Công ty Error: Reference source

not found
Bảng 2.7 Kết quả đánh giá mức độ giao quyền đảm bảo các yếu tố Error: Reference
source not found
Bảng 2.8 Cơ cấu lao động theo giới tính Error: Reference source not found
Bảng 2.9 Cơ cấu lao động theo độ tuổi Error: Reference source not found
Bảng 2.10 Chất lượng lao động……………………………………………….… 30
Bảng 2.11 Số lượng lao động các phòng ban Error: Reference source not found
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
Bảng 3.1 Mục tiêu thị phần và sản lượng đến năm 2015………………………….43
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
DANH MỤC SƠ ĐỒ HÌNH VẼ
Sơ đồ 1.1 : Cơ cấu tổ chức trực tuyến ………………………………………………9
Sơ đồ 1.2 Cơ cấu tổ chức theo chức năng Error: Reference source not found
Sơ đồ 1.3 Cơ cấu tổ chức theo mặt hàng,ngành hàng kinh doanh Error: Reference
source not found
Sơ đồ 1.4 Cơ cấu tổ chức theo khu vực Error: Reference source not found
Sơ đồ 1.5 Cơ cấu tổ chức theo khách hàng Error: Reference source not found
Sơ đồ 1.7 Cơ cấu tổ chức ma trận Error: Reference source not found
Hình 2. 1 Mô hình cơ cấu tổ chức của Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí HN ….32
Hình 3. 1 Mô hình cơ cấu tổ chức mới 45
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT
STT Từ viết tắt Diễn giải
1 TNHH Trách nhiệm hữu hạn
2 CNH - HĐH Công nghiệp hóa – hiện đại hóa
3 DN Doanh nghiệp
4 PGS.TS Phó giáo sư. Tiến sĩ

5 NXB Nhà xuất bản
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của nghiên cứu đề tài
Xã hội ngày càng tiến lên, khoa học công nghệ ngày càng phát triển. Để bắt kịp
với tốc độ đó nước ta cũng không ngừng chuyển mình. Và sự khởi đầu đó là chúng
ta đã xoá bỏ chế độ quan liêu bao cấp chuyển sang nền kinh tế thị trường có sự quản
lý của Nhà nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa và ngày nay, trên con đường
CNH-HĐH đẩy mạnh phát triển kinh tế, Việt nam đã có chủ trương chính sách kinh
tế phù hợp nhằm đưa đất nước tiến lên sánh ngang tầm với các cường quốc năm
châu.
Để biến điều đó thành hiện thực, Đảng và Nhà nước ta đã nhận thấy doanh
nghiệp đóng một vai trò rất to lớn trong nền kinh tế. Đó là những viên gạch nền
móng đầu tiên để xây dựng lên một nền kinh tế vững chắc. Song trong nền kinh tế
thị trường luôn tràn đầy sự thách thức, thì các doanh nghiệp phải làm như thế nào
để những nguồn lực của mình có thể đem lại những kết quả khả quan nhất. Hay nói
cách khác, với những nguồn lực hiện có thì doanh nghiệp phải làm sao để tận dụng
được hết những khả năng của nguồn lực mình có. Và thực tế đã chứng minh rằng,
một doanh nghiệp có cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý hoàn thiện sẽ đạt được những
mục tiêu mong muốn. Hơn nữa, trong thời kỳ hội nhập kinh tế, tạo cho các doanh
nghiệp Việt Nam có cơ hội phát huy được lợi thế so sánh, mở rộng thị trường tiêu
thụ sản phẩm, tiếp cận các nguồn lực phát triển về vốn, về khoa học công nghệ hiện
đại, về kỹ năng quản lý mới…Đồng thời cũng đặt ra cho các doanh nghiệp trong
nước những khó khăn, thách thức mới trước sự đòi hỏi cao về chất lượng hàng hóa,
kinh nghiệm quản lý theo thông lệ, luật pháp quốc tế …
Vì vậy, để tồn tại và phát triển, các doanh nghiệp Việt Nam không còn cách
nào khác là phải đổi mới về mọi mặt, trong đó quan trọng là không ngừng hoàn
thiện về cơ cấu tổ chức quản trị của doanh nghiệp. Thực hiện quản lý đúng đắn và
khoa học sẽ giúp cho doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đat hiệu quả, nâng cao

được năng lực cạnh tranh, doanh nghiệp ổn định và từng bước phát triển bền vững.
Do đó, xem xét đánh giá cơ cấu tổ chức bộ máy và phân quyền hữu hiệu và tìm biện
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
1
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
pháp cải tiến, hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền cho phù hợp với đặc điểm
của từng giai đoạn là công việc thường xuyên và rất cần thiết đối với một doanh
nghiệp.
Trong thời gian thực tập tại công ty Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí HN em
đã nhận thấy, dù công ty có nhiều cố gắng trong hoạt động sản xuất kinh doanh,
nhưng cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp còn nhiều hạn chế, có một
số phòng ban cần thiết cho nhu cầu mở rộng sản xuất kinh doanh hiện nay vẫn chưa
có, sự phối hợp giữa các phòng ban còn yếu kém, công tác phân quyền trong doanh
nghiệp chưa được sử dụng triệt để. Chính vì vậy mà kết quả quá trình hoạt động của
công ty chưa đạt được như mong muốn của nhà quản trị và toàn thể người lao động.
Xuất phát từ vấn đề cấp thiết và nhu cầu thực tế tại công ty, em đã mạnh dạn
lựa chọn đề tài : “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền Công ty TNHH Đầu
Tư Dầu Khí HN” làm khóa luận tốt nghiệp của mình.
2. Tổng quan nghiên cứu đề tài.
Cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp giữ vai trò rất quan trọng
trong doanh nghiệp, nó đảm bảo cho tổ chức vận hành thông suốt, khoa học và có
hiệu quả , giúp doanh nghiệp đạt được mục tiêu của mình .Vì vậy, việc nghiên cứu
cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp đã thu hút được sự quan tâm của
nhiều bạn sinh viên . Cùng nghiên cứu về đề tài này có một số các luận văn dưới
đây của sinh viên khoa quản trị doanh nghiệp :
- Đề tài 1 : “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại công ty TNHH
Thương mại và Sản xuất da Đại Lợi” – (năm 2009) - sinh viên thực hiện Lê Đức
Sơn, lớp 44A1, Trường Đại Học Thương mại.
Luận văn đã hệ thống hóa vấn đề lý luận, giới thiệu được một số quan điểm
và cách tiếp cận của một số tác giả nước ngoài như Chester I.Barnard, Lorsch hay

Harold Leonniz. Trên cơ sớ lý luận đó, luận văn đã đưa ra khá đầy đủ các nhân tố
ảnh hưởng tới cơ cấu tổ chức và phân quyền với Công ty
- Đề tàì 2: “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại công ty TNHH Đầu
tư Xây dựng và Thương Mại Cường Giang” - (năm 2009) - sinh viên thực hiện Tạ
Thị Chinh , lớp 44A1, Trường Đại Học Thương mại
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
2
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
Luận văn đã đưa ra được hệ thống lý luận khá đầy đủ về cơ cấu tổ chức và
phân quyền cũng như phân tích thực trạng tại công ty Cường Giang, đưa ra những
giải pháp hoàn thiện dựa trên quan điểm của tác giả.
- Đề tài 3 : “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại công ty TNHH một
thành viên In Quảng Ninh”- (năm 2010) - Sinh viên thực hiện Phạm Ngọc Phương ,
lớp 42A2- Trường Đại học Thương mại
Trên cơ sở lý luận liên quan đến cơ cấu tổ chức và phân quyền, phân tích
thực trạng tại Công ty, tác giả đã nêu ra được vấn đề tồn tại của Công ty và đưa ra
được những giải pháp như: xác định rõ ràng chức năng và nhiệm vụ của các phòng
ban; bố trí và sử dụng hợp lý lao động theo đúng chuyên môn; tăng cường phối hợp
hoạt động giữa ban lãnh đạo và các phòng ban trong công ty
Ngoài ra còn rất nhiều đề tài nghiên cứu về cơ cấu tổ chức và phân quyền
như : Đề tài : “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền của công ty Cổ phần
Hanoitourist Taxi” - năm 2011 - sinh viên thực hiện Bùi Khắc Việt , lớp K43A4,
Tường Đại Học Thương mại
Đề tài : “Hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy quản trị Công ty TNHH vàng
bạc, đá quý Huy Thanh” - sinh viên thực hiện Nguyễn Thị Lơ lớp k4- HQ1A,
Trường Đại Học Thương mại …
Tuy nhiên chưa có đề tài nào nghiên cứu về về cơ cấu tổ chức và phân
quyền tại Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội
3. Mục tiêu nghiên cứu của đề tài
• Hệ thống một số vấn đề lý luận về cơ cấu tổ chức và phân quyền trong DN

• Phân tích, đánh giá thực trạng và phân quyền trong Công ty TNHH Đầu Tư
Dầu Khí Hà Nội
• Đề xuất giải pháp hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền tại Công ty TNHH
Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội
4. Phạm vi nghiên cứu
• Về nội dung : Đề tài nghiên cứu thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền ở
Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội và một số giải pháp nhằm hoàn thiện cơ
cấu tổ chức và phân quyền ở Công ty.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
3
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
• Về thời gian : Đề tài nghiên cứu thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền ở
Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội trong những năm gần đây, tập trung vào 3
năm 2009, 2010, 2011. Dựa trên cơ sở đó, định hướng giải pháp nhằm hoàn thiện
cơ cấu tổ chức và phân quyền ở Công ty từ năm 2012 đến năm 2016
• Về không gian : đề tài nghiên cứu về cơ cấu tổ chức và phân quyền tại Công ty
TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội
5. Phương pháp nghiên cứu
5.1 Phương pháp thu thập dữ liệu.
5.1.1 Phương pháp thu thập dữ liệu sơ cấp
Dữ liệu sơ cấp là cái không sẵn có, do đó, em đã tiến hành phương pháp phiếu
điều tra trắc nghiệm và phương pháp phỏng vấn để thu thập được dữ liệu này.
• Phương pháp phiếu điều tra trắc nghiệm: em đã xây dựng phiếu điều tra trắc
nghiệm gồm 3 phần : đánh giá chung về bộ máy quản trị Công ty, về cơ cấu tổ chức
và phân quyền đối với nhà quản trị và nhân viên trong Công ty. Các câu hỏi trong
phiếu điều tra đã nêu được vấn đề cần làm rõ, câu hỏi ngắn gọn, cụ thể để người
điều tra có thể trả lời nhanh nhất. Số lượng phiếu điều tra đươch phát ra là 15 phiếu.
Trong đó, số lượng đều tra là 5 phiếu cho đối tượng nhà quản trị và 10phiếu cho đối
tượng là nhân viên. Số lượng phiếu thu về là 15, số lượng phiếu hợp lệ là 15. Sau
khi đã tiến hành phát phiếu điều tra ,em đã tiến hành tổng hợp nhanh chóng, chính

xác nhằm đảm bảo thông tin cho vấn đề cần nghiên cứu.
• Phương pháp phỏng vấn : Đối tượng phỏng vấn là nhà quản trị Công ty nhằm
làm rõ hơn về vấn đề cơ cấu tổ chức và phân quyền ở Công. Em đã xây dựng mẫu
câu hỏi phỏng vấn bao gồm 10 câu, chủ yếu tập trung khai thác vấn đề về sự hợp lý
về số lượng phòng ban, và các vấn đề vướng mắc giữa các phòng ban, nhà quản trị
và nhân viên. Sau khi ghi chép phỏng vấn xong, công tác phân tích, tổng hợp những
câu hỏi được phỏng vấn là rất quan trọng, là cơ sở để phân tích kết quả điều tra và
đưa ra nhận xét đúng đắn về thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền ở Công ty.
5.1.2 Phương pháp thu thập dữ liệu thứ cấp
Dữ liệu thứ cấp là những thông tin có sẵn và có thể thu thập được từ các nguồn
sau đây :
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
4
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
• Kết quả báo cáo : về tình hình sản xuất kinh doanh, tình hình cơ cấu lao động ở
Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí HN trong thời gian 3 năm 2009, 2010, 2011
• Hồ sơ năng lực của công ty : bao gồm quá trình hình thành và phát triển cũng
như các thành tựu đã đạt được, khẳ năng và năng lực cạnh tranh trong ngành
• Niêm giám thống kê : các giáo trình nhằm thu thập thông tin về cơ cấu tổ chức
và phân quyền trong doanh nghiệp.
• Thu thập thông tin trên các Website
5.2 Phương pháp phân tích dữ liệu.
Đối với dữ liệu sơ cấp :Trên cơ sở thu thập thông tin qua phiếu điều tra, sau
đó tổng hợp, đánh giá các tiêu chí để thấy được tổng quan về thực trạng cơ cấu tổ
chức và phân quyền ở Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí HN. Qua phỏng vấn các
nhà quản trị Công ty có ý kiến bổ sung để phân tích thực trạng cơ cấu tổ chức và
phân quyền ở Công ty.
Đối với dữ liệu thứ cấp : Trên cơ sở thu thập được các dữ liệu thứ cấp sử
dụng phương pháp thống kê và phương pháp so sánh dựa trên phần mềm word và
excel. Lập bảng thống kê số liệu để thấy được sự khác nhau giữa các năm. Trong

bài khóa luận này, số liệu kinh doanh của công ty trong 3 năm 2009, 2010 và 2011
được áp dụng để so sánh.
6. Kết cấu đề tài
Với mục đích, đối tượng, phạm vi nghiên cứu và phương pháp nghiên cứu trên,
ngoài phần mở đầu, kết luận và tài liệu tham khảo, khóa luận được kết cấu thành 3
chương:
• Chương 1 : Một số vấn đề lý luận cơ bản cơ cấu tổ chức và phân quyền trong
doanh nghiệp
• Chương 2: Phân tích và đánh giá thực trạng cơ cấu tổ chức và phân quyền tại
Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội
• Chương 3: Đề xuất và kiến nghị nhằm hoàn thiện cơ cấu tổ chức và phân quyền
tại Công ty TNHH Đầu Tư Dầu Khí Hà Nội
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
5
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
CHƯƠNG 1
MỘT SỐ VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ CƠ CẤU TỔ CHỨC
VÀ PHÂN QUYỀN TRONG DOANH NGHIÊP
1.1 Khái niệm về cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp
1.1.1 Khái niệm tổ chức
Theo khái niệm về quản tị của James Stoner và Stephen Robbins thì : “Quản
trị là tiến trình hoạch định, tổ chức, lãnh đạo và kiểm soát những hoạt động của các
thành viên trong tổ chức và sử dụng tất cả các nguồn lực khác của tổ chức nhằm đạt
được mục tiêu đã đề ra” . Vì vậy, tổ chức chính là một trong bốn chức năng rất quan
trọng trong quản trị. Đây là chức năng thiết kế cơ cấu, tổ chức công việc và tổ chức
nhân sự cho một tổ chức. Công việc này bao gồm: xác định những việc phải làm,
người nào phải làm,phối hợp hoạt động ra sao, bộ phận nào được hình thành, quan
hệgiữa các bộ phận được thiết lập thế nào và hệ thống quyền hành trong tổ chức đó
được thiết lập ra sao? Tổ chức đúng đắn sẽ tạo nên môi trường nội bộ thuận lợi thúc
đẩy hoạt động đạt mục tiêu, tổ chức kém thì công ty sẽ thất bại, dù hoạch định tốt.

Tổ chức là việc xác định các công việc cần phải làm và những nguời làm các
công việc đó, định rõ chức trách, nhiệm vụ, quyền hạn của mỗi bộ phận và cá nhân
cũng như mối liên hệ giữa các bộ phận và cá nhân này trong khi tiến hành công
việc, nhằm thiết lập một môi trường thuận lợi cho mỗi cá nhân, mỗi bộ phận nhằm
đóng góp vào việc hoàn thành mục tiêu chung của tổ chức
1.1.2 Khái niệm cơ cấu tổ chức
Có rất nhiều tài liệu của các tác giả nghiên cứu về cơ cấu tổ chức trong
doanh nghiệp, mỗi tài liệu có cách tiếp cận và quan điểm khác nhau về cơ cấu tổ
chức.
Là một khái niệm cơ bản của khoa học quản lý, cơ cấu tổ chức được nhiều
tác giả quan tâm đề cập đến. Từ những cách tiếp cận khác nhau mà mỗi tác giả lại
có những quan niệm khác nhau về cơ cấu tổ chức. Tác giả H. Koontz cho rằng:
“Cơ cấu tổ chức là cơ cấu chủ định về các vai tròvà quyền hạn, nhiệm vụ được hợp
thức hoá”
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
6
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
Tác giả Hồ Văn Vĩnh lại cho rằng: “Cơ cấu tổ chức quản lý là một chỉnh
thể gồm các bộ phận có chức năng, quyền hạn, trách nhiệm khác nhau, có mối liên
hệ và phụ thuộc lẫn nhau, được bố trí thành từng cấp, từng khâu, thực hiện các chức
năng quản lý nhất định nhằm đạt mục tiêu định trước”
Trên cơ sở những quan niệm khác nhau, từ những phân tích và tiếp cận tổ
chức với tư cách là chức năng của hoạt động quản lý, chúng ta có thể hiểu : “Cơ
cấu tổ chức là sự sắp xếp các bộ phận, các đơn vị trong một tổ chức thành một
chỉnh thể thống nhất, với quan hệ về nhiệm vụ và quyền hạn rõ ràng, nhằm tạo nên
một môi trường nội bộ thuận lợi cho sự làm việc của mỗi cá nhân, mỗi bộ phận,
hướng tới hoàn thành mục tiêu chung cuả tổ chức” .
1.1.3 Khái niệm phân quyền trong doanh nghiệp
Theo PGS.TS Nguyễn Thị Liên Diệp : Phân quyền là quá trình chuyển giao
nhiệm vụ và quyền hạn cho những người( bộ phận hay cá nhân) có trách nhiệm

hoàn thành nhiệm vụ đó.
Theo PGS.TS Ngô Kim Thanh : Phân quyền là xu hướng phân tán quyền ra
quyết định trong cơ cấu tổ chức của doanh nghiệp. Nó là một khía cạnh cơ sở của
giao phó quyền hạn trong quản trị.
Từ những khái niệm trên, có thể rút ra khái niệm cơ bản nhất về phân quyền :
“là quá trình chuyển giao nhiệm vụ và quyền hạn cho bộ phận hay cá nhân trong tổ
chức có trách nhiệm hoàn thành nhiệm vụ đó. Có nhiều công trình nghiên cứu và
cách tiệm cận khác nhau về phân quyền trong tổ chức”
1.2 Nội dung cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh nghiệp
1.2.1 Cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
1.2.1.1Nguyên tắc cơ xây dựng cơ cấu tổ chức trong doanh nghiệp
1.2.1.1.1 Cơ cấu tổ chức gắn với mục tiêu, chiến lược của doanh nghiệp
Chiến lược, mục tiêu quy định các thức tổ chức bộ máy quản lý của doanh
nghiệp. Chính nó quy định các bộ phận hợp thành trong tổ chức của doanh nghiệp.
Chính vì thế cơ cấu tổ chức cần phải gắn với mục tiêu và phương hướng hoạt động
của doanh nghiệp. Có gắn với mục tiêu và phương hướng thì cơ cấu tổ chức hoạt
động mới hiệu quả
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
7
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
1.2.1.1.2 Chuyên môn hóa và cân đối
Theo nguyên tắc này thì cơ cấu tổ chức phải xác định rõ phạm vi, chức năng
và nhiệm vụ của các bộ phân trong doanh nghiệp và phải đảm bảo sự cân đối, loại
trừ những chức năng, nhiệm vụ chồng chéo, trùng lặp, thiếu người chịu trách nhiệm
rõ ràng. Mặt khác, số lượng các cấp quản lý phải hợp lý để phù hợp với thực tế.
1.2.1.1.3 Linh hoạt và thích nghi với môi trường
Theo nguyên tắc này thì cơ cấu tổ chức không được bảo thủ, trì trệ, quan liêu
mà luôn phải linh hoạt, thích ứng với những thay đổi hay biến động của các yếu tố
tác động. Tuy nhiên cần phải hiểu đúng sự thay đổi ở đây không phải là thay đổi
toàn bộ mà đó chỉ là những biến đối nhỏ trong cơ cấy để thích nghi với môi trường

mới, đề không bị môi trường đào thải. Sự linh hoạt được thể hiện trong việc thiết kế
các bộ phận phù hợp với ít đầu mối trung gian, số lượng cấp quản lý phù hợp và
đảm bảo cho mỗi bộ phận một mức độ tự do sáng tạo để đạt được hiệu quả cao nhất
và phát triển được tài năng của cán bộ, công nhân viên chức trong từng bộ phận.
Nói như vậy không có nghĩa là cơ cấu tổ chức không chịu sự chi phối của
môi trường mà trong một chừng mực của sự thay đổi nó tác động vào môi trường
theo những hướng nhất định phù hợp với mục đích của mình.
1.2.1.1.4 Tính hiệu quả
Hiệu quả và hiệu lực luôn là mục đích và mục tiêu tiến tới của bất kì tổ chức
nào. Mỗi tổ chức luôn đặt ra cho mình những mục tiêu nhất định để đạt tới. Vì thế
cơ cấu tổ chức phải :
• Tăng cường sự lãnh đạo tập trung thống nhất ở cấp cao nhất phát huy được tính
tích cực của các cơ quan quản lý ở các cấp, khiến cho nó họ tận tâm tận lực với
công việc và phối hợp chặt chẽ với nhau trong công việc. Dựa trên nguyên tắc nâng
cao hiệu quả quản lý đễ xác định biên chế tổ chức và chế độ quản lý. Đảm bảo phối
hợp giữa các cấp một cách tốt nhất, phải lựa chọn phương thức truyền tin, trao đổi
nghiệp vụ trong DN một cách nhanh nhất và phân công hợp lý để mỗi bộ phận, mỗi
công việc đều có người phụ trách.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
8
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
• Gắn các cấp quản lý thành một dây xích, trách nhiệm, quyền hạn, giữa các bộ
phận, các cấp rõ ràng gắn bó với nhau. Mỗi cấp chỉ có một người ra lệnh, tránh mâu
thuẫn và làm tổn hao công sức và phải tăng cường sự hợp tác trong DN.
• Gọn nhẹ, phải có đinh hướng rõ ràng, tổ chức công việc và biện pháp kiểm tra.
Để đảm bảo được nguyên tắc trên, cơ cấu tổ chức của DN cần phải : tăng
cường được mối liên hệ dọc và ngang, mỗi bộ phận trong tổ chức vừa phải phục
tùng sự lãnh đạo thống nhất vừa phải có tính linh hoạt, chủ động tích cực để đạt
được hiệu quả của chỉnh thể. Sự phục tùng thể hiện sự chấp hành nội qui, quy định
từ trên đưa xuống tạo nên một chỉnh thể thống nhất. Tuy nhiên sự phục tùng trên cơ

sở linh hoạt bởi lẽ không phải lúc nào mọi sự vật cũng như nhau mà luôn biến động,
vì thế trong quá trình áp dụng các bộ phận cần có sự linh hoạt để đạt hiệu quả cao
hơn.
1.2.1.2 Một số mô hình cơ cấu tổ chức doanh nghiệp
Tuỳ theo đặc điểm, ưu nhược điểm và các điều kiện áp dụng mỗi doanh
nghiệp có thể lựa chọn được mô hình tổ chức bộ máy quản trị thích hợp và đáp ứng
được yêu cầu của hoạt động sản xuất kinh doanh của mình.
a. Cơ cấu tổ chức trực tuyến
Sơ đồ 1.1 : Cơ cấu tổ chức trực tuyến
• Đặc điểm: Đây là một trong những loại hình cơ cấu đầu tiên và là dạng của tổ
chức trong đó nhà quản trị - người chủ ra hầu hết các quyết định. Nhà quản trị cố
gắng giám sát mọi hoạt động trong tổ chức, việc hợp tác giữa các thành viên chủ
yếu là phi chính thức dưới sự giám sát và chỉ đạo trực tiếp của nhà quản trị.
Là loại hình cơ cấu gần như không có cơ cấu, trong đó rất ít các yếu tố được “mô
hình hóa “và “công thức hóa”.
• Ưu điểm: Bộ máy gọn nhẹ,nhanh chóng, linh hoạt, chi phí quản lý thấp.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
9
Tổng giám đốc
Giám đốc tuyến 1
Giám đốc tuyến 2 Giám đốc tuyến 3
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
• Nhược điểm: Cơ cấu này do có mức chính thức hóa thấp nên các cá nhân không
thể hiểu biết một cách rõ ràng những trách nhiệm và nghĩa vụ của họ. Kiểu cơ cấu
này có thể làm cho bộ máy quản lý rơi vào tình trạng quá tải, mang tính mạo hiểm
cao. Do đó, cơ cấu này chỉ áp dụng đối với các doanh nghiệp có quy mô nhỏ và việc
quản lý không quá phức tạp.
b. Cơ cấu tổ chức theo chức năng:
• Đặc điểm: Chia tổ chức thành các “tuyến” chức năng, mỗi tuyến là một bộ
phận hay đơn vị đảm nhận thực hiện một hay một số chức năng, nhiệm vụ nào đó

của tổ chức.
Sơ đồ 1.2 : Cơ cấu tổ chức theo chức năng
• Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức này thúc đẩy chuyên môn hóa kỹ năng, tạo điều kiện
cho mỗi cá nhân phát huy đầy đủ năng lực, sở trường của mình, đồng thời có điều
kiện để tích lũy kiến thức và kinh nghiệm cho bản thân.
Giảm bớt gánh nặng quản lý cho người lãnh đạo chung, những công việc
quản lý được chuyên môn hóa một cách sâu sắc và thành thạo hơn. Thu hút được
chuyên gia vào công tác lãnh đạo.
Cơ cấu này sẽ giảm đi sự trùng lặp về nguồn lực và vấn đề phối hợp trong
nội bộ lĩnh vực chuyên môn. Thúc đẩy việc đưa các giải pháp mang tính chuyên
môn và có chất lượng cao.
• Nhược điểm: Đối tượng quản lý phải chịu sự lãnh đạo của nhiều lãnh đạo khác
nhau, kiểu cơ cấu này làm suy yếu chế độ một thủ trưởng, dễ sinh ra tình trạng thiếu
trách nhiệm rõ ràng, thiếu kỷ luật chặt chẽ. Mỗi cấp dưới chịu sự chỉ đạo của nhiều
cấp trên ,xảy ra mâu thuẫn giữa các cấp lãnh đạo. Sự phối hợp hoạt động của người
lãnh đạo chung với người lãnh đạo chức năng ngày càng khó khăn hơn khi các khối
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
10
Tổng giám đốc
Giám đốc nhân sự Giám đốc tài chính Giám đốc kinh doanh
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
lượng các vấn đề chuyên môn tăng lên. Mô hình này phù hợp với tổ chức doanh
nghiệp có quy mô lớn, việc tổ chức phức tạp theo chức năng.
c. Cơ cấu tổ chức theo mặt hàng kinh doanh
Sơ đồ 1.3: Cơ cấu tổ chức theo mặt hàng,ngành hàng kinh doanh
• Đặc điểm: Đây là cơ cấu tiêu biểu cho loại hình cơ cấu tổ chức hiện đại, hướng
ngoại với những đặc điểm cơ bản là chia doanh nghiệp thành các “nhánh” mà mỗi
nhánh sẽ đảm nhận toàn bộ hoạt động kinh doanh theo một ngành hàng hay mặt
hàng nhất định.
• Ưu điểm: Cơ cấu tổ chức theo ngành hàng, mặt hàng kinh doanh có thể dễ dàng

đổi mới và thích ứng với sự thay đổi của môi trường. Cơ cấu này tạo cho các giám
đốc bộ phận có thể linh hoạt xử lý các tình huống kinh doanh. Đảm bảo được sự
phối kết hợp và liên kết chặt chẽ giữa các bộ phận, các nhóm trong doanh nghiệp.
• Nhược điểm: Trong nhiều hoạt động hay công việc có thể trùng lặp trong các
bộ phận khác nhau , dẫn tới chi phí và giá thành tăng. Không phát huy được đầy đủ
năng lực sở trường của nhân viên, khó thu hút được chuyên gia giỏi.
d. Cơ cấu tổ chức theo khu vực:
Sơ đồ 1.4 : Cơ cấu tổ chức theo khu vực
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
11
Tổng giám đốc
Giám đốc ngành hàng A Giám đốc ngành hàng B Giám đốc ngành hàng C
Tổng giám đốc
Giám đốc khu vực miền
Bắc
Giám đốc khu vực miền
Trung
Giám đốc khu vực miền
Nam
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
• Đặc điểm: Cơ cấu theo khu vực là một cơ chế phối hợp hữu hiệu để tập trung
các đơn vị khác nhau của công ty có sản phẩm và dịch vụ quan hệ với nhau. Cơ cấu
này phân chia doanh nghiệp thành các chi nhánh mà mỗi chi nhánh thực hiện hoạt
động kinh doanh của doanh nghiệp theo từng khu vực đia lý. Đứng đầu mỗi nhánh
là giám đốc khu vực (trưởng chi nhánh).
• Ưu điểm: Cơ cấu theo khu vực làm giảm bớt phạm vi công việc cần phải tiến
hành trực tiếp của cấp quản trị, giúp cho cấp này có thêm điều kiện để đầu tư hoạt
động chiến lược, tiết kiệm được chi phí đi lại cho nhân viên bán hàng, tạo dựng
được các điều kiện thuận lợi do môi trường địa lý tự nhiên tạo ra, nhất là tạo ra các
yếu tố đầu vào với chi phí thấp và ít rủi ro

e . Cơ cấu tổ chức theo định hướng khách hàng:
Sơ đồ 1.5 :Cơ cấu tổ chức theo khách hàng
• Đặc điểm: Cơ cấu tổ chức theo định hướng khách hàng chia doanh nghiệp
thành các nhánh mà mỗi nhánh là một bộ phận đảm nhận mọi hoạt động sản xuất
kinh doanh nhằm phục vụ một đối tượng khách hàng nào đó.
• Ưu điểm: Cơ cấu này cho phép toàn bộ hoạt động của doanh nghiệp hướng vào
kết quả cuối cùng, cho phép và đòi hỏi nhà quản trị các chi nhánh phải hoàn toàn
chịu trách nhiệm đối với từng sản phẩm hoặc dịch vụ. Điều đó cho phép bộ phận
quản trị coa nhất không phải bận tâm đến việc điều hành sự vụ hằng ngày mà có thể
tập trung vào các hoạt động chiến lược dài hạn.
• Nhược điểm: Cơ cấu này tạo ra rất nhiều sự trùng lặp về các hoạt động, chức
năng và sử dụng các nguồn lực, điều này sẽ dẫn tới việc lãng phí gây ra tốn kém và
giảm hiệu quả.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
12
Bộ phận bán cho các
đại lý
Bộ phận bán cho các
doanh nghiệp
Bộ phận bán cho người
tiêu dùng
Tổng giám đốc
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
g.Cơ cấu tổ chức ma trận

Sơ đồ 1.7 : Cơ cấu tổ chức ma trận
• Đặc điểm: Nó có thể thõa mãn được đồng thời hai yêu cầu của môi trường kinh
doanh là đáp ứng các đòi hỏi về kỹ thuật và công nghệ cao và thõa mãn nhu cầu của
từng khách hàng (về giá cả, hàng hóa, dịch vụ…)
Nó có thể đáp ứng được yêu cầu về trao đổi thông tin giữa các cá nhân, giữa

các nhóm, các khu vực mà từng cơ cấu tổ chức không đáp ứng được.
Cơ cấu ma trận có hai hệ thống cặp đôi (theo chức năng và theo mặt hàng,
theo khu vực…), trong đó bao trùm lên về những mặt hàng cụ thể, về một dự án
hoặc một chương trình của doanh nghiệp.
• Ưu điểm: Có tính năng động cao, dễ di chuyển các cán bộ có năng lực để thực
hiện các dự án khác nhau. Sử dụng cán bộ có hiệu quả, tận dụng cán bộ có chuyên
môn cao sẵn có. Giảm bớt cồng kềnh cho các bộ máy quản lý của các dự án.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
13
Tống giám đốc
Giám đốc nhân
sự
Giám đốc tài
chính
Giám đốc kinh
doanh
Giám đốc ngành
hàng B
Giám đốc ngành
hàng A
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
• Nhược điểm: Tồn tại song song hai tuyến chỉ đạo trực tuyến vì vậy dễ nảy sinh
mâu thuẫn trong việc thực hiện mệnh lệnh, có sự tranh chấp về quyền lực giữa các
bộ phận và khó kiểm soát.
1.2.1.3 Yêu cầu đối với cơ cấu tổ chức
Việc xây dựng và hoàn thiện cơ cấu tổ chức phải đảm bảo những yêu cầu sau :
• Tính mục tiêu : một cơ cấu tổ chức được coi là có kết quả nếu thực sự trở thành
công cụ hữu hiệu để thực hiện các mục tiêu của tổ chức.
• Tính tối ưu : trong cơ cấu tổ chức có đầy đủ các phân hệ, bộ phận và con người
( không thừa mà cũng không thiếu) để thực hiện các hoạt động cần thiết. Giữa các

bộ phận và cấp tổ chức đều thiết lập được những mối quan hệ hợp lý với cấp số nhỏ
nhất.
• Tính tin cậy : cơ cấu tổ chức phải đảm bảo tính chính xác , kịp thời, đầy đủ của
tất cả thông tin được sử dụng trong tổ chức, nhờ đó đảm bảo phối hợp tốt các hoạt
động và nhiệm vụ của tất cả các bộ phận trong tổ chức.
• Tính lính hoạt : được coi là một hệ tĩnh cơ cẩu tổ chức phải có khả năng thích
ứng linh hoạt với bất kỳ tình huống nào xảy ta trong tổ chức cũng như ngoài môi
trường.
• Tình hiệu quả : cơ cấu tổ chức phải đảm bảo thực hiện những mục tiêu của tổ
chức với chi phí thấp nhất.
1.2.2 Nội dung phân quyền trong doanh nghiệp
1.2.2.1 Các bước tiến hành phân quyền
Qúa trình phân quyền được tiến hành qua bốn bước:
• Xác định mục tiêu phân quyền.
• Tiến hành giao nhiệm vụ.
• Giao quyền hạn cho người được giao nhiệm vụ và chỉ rõ cho người đó thấy
được trách nhiệm của mình.
• Tiến hành kiểm tra, theo dõi việc thực hiện nhiệm vụ và trách nhiệm.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
14
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
Trong quá trình giao quyền, điều khó nhất nhưng cũng là điều then chốt là
phải giao quyền vừa phải sao cho phù hợp với năng lực và tài năng của người dưới
quyền. Những điểm quan trọng khi giao quyền vừa phải:
Tín nhiệm có mức độ: Người phụ trách hành chính càng tin tưởng khả năng
của người dưới quyền càng nảy sinh cảm giác tín nhiệm.
Sử dụng người một cách tin cậy: Nếu người phụ trách mong muốn người
được giao quyền có thành tích, thì cần phải tín nhiệm họ, phóng tay để họ làm, sau
đó yên tâm chờ đợi.
Tín nhiệm lẫn nhau: Song song với việc người phụ trách tín nhiệm người

dưới quyền, cũng cần phải được người dưới quyền tín nhiệm.
1.2.2.2 Các yêu cầu khi phân quyền
Nhà quản trị khi phân quyền phải tuân theo năm yêu cầu cơ bản sau:
• Nhà quản trị phải biết rộng rãi với cấp dưới, không nên khắt khe quá với họ.
• Nhà quản trị phải biết sẵn sàng trao cho cấp dưới những quyền hạn nhất định kể
cả quyền ra quyết định.
• Nhà quản trị phải biết tin tưởng vào cấp dưới, có tin tưởng thì nhà quản trị mới
tạo điều kiện cho họ làm việc và cấp dưới làm việc hết mình để đạt được hiệu quả
cao trong công việc.
• Phải biết chấp nhận thất bại của cấp dưới.
• Nhà quản trị phải biết cách kiểm tra theo dõi tình hình thực hiện nhiệm vụ của
cấp dưới.
1.2.2.3 Nguyên tắc khi phân quyền
Nguyên tắc chức trách quyền hạn rõ ràng: Người phụ trách khi giao chức
trách quyền hạn cho người dưới quyền mình, phải có quy định rõ ràng và được công
bố công khai.
Nguyên tắc không giao quyền vượt cấp: Khi giao quyền chỉ có thể trực tiếp
do người phụ trách giao, không được giao vượt cấp.
Nguyên tắc đảm bảo khống chế có kết quả: Người phụ trách hành chính khi
giao quyền cho cấp dưới cần phải ứng biến theo tính chất, quy mô, phương pháp
khống chế của tổ chức cũng như khả năng của cấp dưới.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
15
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
1.3 Các nhân tố ảnh hưởng đến cơ cấu tổ chức và phân quyền trong doanh
nghiệp
Trong qua trình vận động cơ cấu tổ chức luôn chịu sự tác động rất nhiều yếu
tố như : khoa học công nghệ, chính sách của nhà nước …Các yếu tố nay được tập
hợp thành 2 nhóm chính là yếu tố khách quan và yếu tố chủ quan. Khi các yếu tố
này thay đổi sẽ làm cho tổ chức phải tự điều chỉnh cơ cấu tổ chức cho phù hợp bằng

cách giải thể , bổ sung, sát nhập hoặc thêm một số bộ phận…
1.3.1 Các nhân tố bên ngoài doanh
Đây là những yếu tố mà tổ chức không thể thay đổi cũng như dự đoán và
kiểm soát được nó. Các yếu tố này gồm :
 Yếu tố kinh tế
Kinh tế luôn là vấn đề của mọi doanh nghiệp . Vì vậy một nền kinh tế ổn định
sẽ giúp công ty giảm bớt các rủi ru về tài chính. Sức mạnh tài chính càng lớn thì
công ty càng có thể mở rộng quy mô kinh doanh, đa dạng hóa sản phẩm vì vậy cơ
cấu tổ chức càng phức tạp để đáp ứng được nhu cầu đó. Hơn nữa, kinh tế phát triển,
đời sống nhân dân càng cao, thu nhập bình quân trên đầu người tăng, kéo theo nhu
cầu tiêu dùng cũng tăng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp mở rộng sản xuất
kinh doanh. Điều này tác động không nhỏ đến hoàn thiện cơ cấu tổ chức để phù hợp
với thị trường.
 Yếu tố chính trị, pháp luật:
Trong một nền chính trị ổn định, pháp luật tạo điều kiện cho sản xuất kinh
doanh phát triển bền vững, lâu dài, và môi trường cạnh tranh bình đẳng thì các công
ty sẽ phát triển mở rộng quy mô do đó cơ cấu tổ chức cũng phải thay đổi theo.
 Yếu tố văn hóa:
Ảnh hưởng của văn hóa là tác động lên hành vi của chủ thể kinh doanh hay
hành vi của các nhà quản trị. Các yếu tố văn hóa luôn có ảnh hưởng rộng lớn tới
toàn xã hội và tạo nên những đặc tính chung trong nhu cầu và hành vi tiêu dùng
của khách hàng. Và chính những nhu cầu và hành vi tiêu dùng của khách hàng sẽ
làm ảnh hưởng tới cơ cấu tổ chức của công ty sao cho đáp ứng nhu cầu của khách
hàng là tốt nhất.
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
16
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan
 Yếu tố khoa học kỹ thuật:
Cùng với sự phát triển của nền kinh tế là sự phát triển nhanh chóng của khoa
học kỹ thuật, nhiều phát minh, sáng chế mới ra đời để phục vụ cho quản lý và sản

xuất làm cho cơ cấu tổ chức được gọn nhẹ hơn.
 Môi trường ngành:
Tính đặc thù của từng ngành là khác nhau nên cơ cấu tổ chức của các công ty
phải phù hợp với lĩnh vực kinh doanh của mình.
Tuy là bất biến nhưng cơ cấu tổ chức hoàn toàn có thể tự thay đổi cho phù
hợp với những yếu tố này, khi đó tổ chức sẽ tận dụng được nguồn lực sẵn có nhằm
phát huy tối đa hiệu quả.
1.3.2 Những yếu tố bên trong doanh nghiệp
Đây là những yếu tố ở bên trong tổ chức. Đây là những yếu tố có ảnh hưởng
mạnh đến cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý. Hơn nữa đây là các yếu tố mà tổ chức
hoàn toàn có thể kiểm soát điều chỉnh, thay đổi theo hướng của mình. Các yếu tố
này gồm :
1.3.2.1.Chiến lược kinh doanh của doanh nghiệp trong từng giai đoạn
Một trong những nguyên tắc quan trọng của tổ chức là cơ cấu tổ chức và
phân quyền phải phù hợp và đáp ứng được yêu cầu của chiến lược. Những thay đổi
trong chiến lược thường đòi hỏi có những thay đổi trong tổ chức bởi vì cơ cấu tổ
chức được hình thành để đảm bảo cho quá trình hoàn thành mục tiêu và thể hiện
cách thức phân bố nguồn lực.
Không có một mô hình tổ chức tốt nhất cho mọi chiến lược hay mọi loại hình
doanh nghiệp, bởi vì có nhiều yếu tố bên trong và bên ngoài tác động đến tổ chức.
Tuy nhiên, các doanh nghiệp không thể thay đổi cơ cấu tổ chức để có thể đáp ứng
đầy đủ yêu cầu của tất cả các yếu tố, vì làm như vậy sẽ gây xáo trộn không có lợi
cho doanh nghiệp. Nhưng chiến lược thay đổi thì cơ cấu tổ chức hiện tại có thể trở
nên không còn phù hợp nữa và như thế việc thay đổi cơ cấu tổ chức là tất yếu.
1.3.2.2. Nhiệm vụ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
Các hoạt động sản xuất kinh doanh trong doanh nghiệp được thể hiện bằng
những công việc chức năng cụ thể. Những công việc này đòi hỏi những kỹ năng
SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
17
Khóa luận tốt nghiệp GVHD : PGS.TS Nguyễn Thị Bích Loan

chuyên môn, những phương tiện kỹ thuật và cách thức khác nhau trong việc sử
dụng các nguồn lực đó. Cơ cấu phải thể hiện được những khác nhau đó. Một điều rõ
ràng là một doanh nghiệp thương mại có mô hình cơ cấu tổ chức khác với một
doanh nghiệp sản xuất hay doanh nghiệp dịch vụ.
1.3.2.3 . Quy mô của doanh nghiệp
Doanh nghiệp có quy mô càng lớn, càng phức tạp thì hoạt động của doanh
nghiệp cũng phức tạp theo. Do đó các nhà quản trị cần phải đưa ra một mô hình cơ
cấu tổ chức hợp lý sao cho đảm bảo quản trị được toàn bộ hoạt động của doanh
nghiệp, đồng thời, phải làm sao để bộ máy quản trị không cồng kềnh và phức tạp về
mặt cơ cấu. Còn đối với các doanh nghiệp vừa và nhỏ thì tổ chức bộ máy quản trị
phải gọn nhẹ để phù hợp với tình hình kinh doanh của doanh nghiệp.
1.3.2.4. Công nghệ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp.
Công nghệ sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp là tập hợp các phương tiện
cần thiết cho sự biến đổi các yếu tố đầu vào thành sản phẩm đầu ra theo ý muốn.
Công nghệ sản xuất kinh doanh cho các doanh nghiệp hoạt động trong các lĩnh vực
khác nhau (sản xuất, thương mại, dịch vụ ) thì khác nhau. Mức độ tự động hóa, sản
xuất theo dây truyền đòi hỏi việc tổ chức lao động, sắp xếp công việc, lựa chọn
công nhân viên sao cho phù hợp. Tất cả những điều này ảnh hưởng đến việc lựa
chọn mô hình của tổ chức doanh nghiệp.
1.3.2.5. Con người và trang thiết bị quản trị.
Con người là yếu tố tác động trực tiếp và mạnh mẽ nhất đến cơ cấu tổ chức
bộ máy quản trị của doanh nghiệp. Trong mỗi con người khác nhau về năng lực và
động cơ thúc đẩy, khác nhau về kinh nghiệm, học vấn và sự ràng buộc về nghề
nghiệp. Do đó cần có sự hài hòa giữa con người và cơ cấu tổ chức. Khi phân chia
thành những nhóm hoạt động và xác định những quan hệ quyền hạn của một cơ cấu
tổ chức phải tính đến những hạn chế và những thói quen của con người.
Trình độ trang thiết bị máy móc cũng tác động trực tiếp đến việc tổ chức bộ
máy quản trị bởi một doanh nghiệp sử dụng đội ngũ quản trị viên thành thạo, biết sử
dụng thuần thục hệ thống máy vi tính cá nhân làm giảm rất lớn thời gian thực hiện
một nhiệm vụ cụ thể và tăn sức hoạt động sáng tạo của đội ngũ quản trị viên rất

SVTH : Nguyễn Thị Hạnh MSV :08D100248
18