Người tiến hành tố tụng trong viện kiểm sát Nhân dân đối với các vụ án hình sự

đại học quốc gia hà nội
khoa luật




nguyễn trọng nghĩa





ng-ời tiến hành tố tụng
trong viện kiểm sát nhân dân
Đối với các vụ án hình sự




luận văn thạc sĩ luật học






Hà nội - 2010

đại học quốc gia hà nội
khoa luật



nguyễn trọng nghĩa




ng-ời tiến hành tố tụng
trong viện kiểm sát nhân dân
Đối với các vụ án hình sự

Chuyên ngành : Luật hình sự
Mã số : 60 38 40


luận văn thạc sĩ luật học



Ng-ời h-ớng dẫn khoa học: PGS.TS Trần Văn Độ


Hà nội - 2010



MỤC LỤC

Trang

Trang phụ bìa


Lời cam đoan


Mục lục


Danh mục các bảng


MỞ ĐẦU
1

Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NGƯỜI TIẾN HÀNH
TỐ TỤNG TRONG VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN ĐỐI
VỚI CÁC VỤ ÁN HÌNH SỰ
8
1.1.
Khái niệm, vị trí, vai trò và nguyên tắc hoạt động của người
tiến hành tố tụng trong Viện kiểm sát nhân dân đối với các
vụ án hình sự
8
1.1.1.

Khái niệm người tiến hành tố tụng trong Viện kiểm sát
nhân dân
8
1.1.2.
Vị trí, vai trò của người tiến hành tố tụng trong Viện kiểm
sát nhân dân đối với các vụ án hình sự
9
1.1.3.
Các nguyên tắc trong hoạt động tố tụng của người tiến hành
tố tụng các vụ án hình sự trong Viện kiểm sát nhân dân
11
1.2.
Khái quát các quy định của pháp luật về người tiến hành tố
tụng các vụ án hình sự trong Viện kiểm sát nhân dân từ
năm 1945 đến nay
17
1.2.1.
Giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1960
17
1.2.2.
Giai đoạn từ năm 1960 đến năm 2002
21
1.2.3.
Giai đoạn từ năm 2002 đến năm nay
28
1.4.
Mối quan hệ của người tiến hành tố tụng trong Viện kiểm
sát nhân dân đối với các vụ án hình sự
32

1.4.1.
Mối quan hệ trong nội bộ ngành Kiểm sát
32
1.4.1.1.
Mối quan hệ trong cùng một Viện kiểm sát nhân dân
32
1.4.1.2.
Mối quan hệ giữa các Viện kiểm sát với nhau
35
1.4.1.3.
Mối quan hệ giữa Viện kiểm sát nhân dân và Viện kiểm sát
quân sự
38
1.4.2.
Mối quan hệ liên ngành
38
1.4.2.1.
Mối quan hệ với cơ quan điều tra
38
1.4.2.2.
Mối quan hệ với cơ quan Tòa án
40

Chương 2: THỰC TRẠNG NGƯỜI TIẾN HÀNH TỐ TỤNG TRONG
VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN ĐỐI VỚI CÁC VỤ ÁN
HÌNH SỰ
42
2.1.
Thực trạng các quy định của pháp luật về người tiến hành
tố tụng trong Viện kiểm sát nhân dân đối với các vụ án

hình sự
42
2.1.1.
Chức năng và nhiệm vụ của Viện kiểm sát nhân dân
42
2.1.2.
Quyền và nghĩa vụ của Kiểm sát viên
46
2.1.3.
Nhiệm vụ, quyền hạn và trách nhiệm của Viện trưởng, Phó
Viện trưởng Viện kiểm sát
57
2.2.
Thực trạng về người tiến hành tố tụng trong Viện kiểm sát
nhân dân đối với các vụ án hình sự
59
2.2.1.
Số lượng người tiến hành tố tụng trong Viện kiểm sát nhân
dân đối với các vụ án hình sự
59
2.2.2.
Chất lượng người tiến hành tố tụng các vụ án hình sự trong
Viện kiểm sát nhân dân
60
2.2.3.
Việc tuyển chọn bổ nhiệm, miễn nhiệm và cách chức Kiểm
sát viên, Viện trưởng và Phó Viện trưởng Viện kiểm sát
nhân dân
63

2.3.
Những kết quả đạt được của người tiến hành tố tụng các vụ
án hình sự trong Viện kiểm sát nhân dân
65
2.3.1.
Kết quả công tác thực hành quyền công tố và Kiểm sát hoạt
động tư pháp
65
2.3.1.1.
Kết quả công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra
65
2.3.1.2.
Kết quả công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát xét xử
68
2.3.2.
Các vụ án Viện kiểm sát, Toà án trả hồ sơ điều tra bổ sung
72
2.3.3.
Các vụ án Viện kiểm sát phải đình chỉ
73
2.4.
Nguyên nhân của những hạn chế trong thực hiện nhiệm vụ,
quyền hạn của Viện trưởng, Phó Viện trưởng và Kiểm sát viên
74

Chương 3: MỘT SỐ GIẢI PHÁP GÓP PHẦN NÂNG CAO HIỆU
QUẢ HOẠT ĐỘNG CỦA NGƯỜI TIẾN HÀNH TỐ TỤNG
TRONG VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN ĐỐI VỚI CÁC
VỤ ÁN HÌNH SỰ
80

3.1.
Đổi mới về cơ cấu tổ chức Viện kiểm sát, Kiểm sát viên
80
3.2.
Hoàn thiện các quy định của pháp luật tố tụng hình sự
82
3.3.
Nâng cao trình độ, năng lực của Kiểm sát viên, Kiểm tra viên
84
3.4.
Tăng cường sự lãnh đạo của các cấp ủy đảng, chính quyền
và sự phối hợp của các ngành liên quan trong hoạt động
của Viện kiểm sát nhân dân
86
3.5.
Tăng cường cơ sở vật chất, phương tiện kỹ thuật và chế độ
chính sách đối với Kiểm sát viên
88

KẾT LUẬN
91

DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
93




Danh môc c¸c b¶ng

Sè hiÖu
b¶ng
Tªn b¶ng
Trang
2.1
Thống kê kết quả công tác bồi dưỡng cán bộ kiểm sát từ
năm 2005 đến tháng 4/2008
61
2.2
Kết quả hoạt động điều tra, truy tố trong 5 năm (2005-2009)
67
2.3
Kết quả kiểm sát xét xử 5 năm (2005-2009)
69


1
MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài
 Nhà 
 

có  và , "Viện kiểm sát nhân dân tập
trung thực hiện tốt chức năng công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp".
 
 X: "Đẩy mạnh việc thực hiện Chiến lược cải cách tư pháp
đến năm 2020. Cải cách tư pháp khẩn trương, đồng bộ thực hiện cơ chế
công tố gắn liền với hoạt động điều tra" [8].
      

 là  
m  hành án hình

xã h,


-NQ/TW
 , 

 cá
 Nâng
  
            


2

   
 
 

 [5].
h
c 

, ngành Knhân dân n
 
ng  
công tác 


dân  còn 


  
17/3/2003 


trong 
, ng
Nhng cho dù là nguyên nhân
nào, thì nmang 
 
, 


3
 

nhân dân ,  
 trong
 , - 
 
"Người tiến hành
tố tụng trong Viện kiểm sát nhân dân đối với các vụ án hình sự " 
 
2. Tình hình nghiên cứu
 
 
 
"Cơ quan điều tra, Thủ trưởng Cơ quan điều tra và Điều tra viên" 

, 
"Mối quan hệ giữa Cơ quan cảnh sát điều tra với
Viện kiểm sát trong điều tra vụ án hình sự", 2006; ng
 
n.
N9ia  h
ông "Tăng thẩm quyền cho Kiểm sát
viên trong quá trình tố tụng hình sự - Một yêu cầu tất yếu của tiến trình cải
cách tư pháp ở Việt Nam", t
 theo  
ách t pháp. 
Trào
 "Nâng cao chất lượng tranh tụng của
Kiểm sát viên tại phiên toà hình sự" nm 2003; n  

4
n "Người tiến hành tố tụng trong Cơ
quan điều tra - những vấn đề lý luận và thực tiễn".
 , 

    
chung v
, 
              
  .

 này

 có liên quan,  q
 trong công tác th

  
a.
3. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận văn
3.1. Mục đích nghiên cứu
L " 
nhân dân " 
lý luận  
 thực tiễn
, v ng nh , 

 

trong  .

5
3.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
 

Về mặt lý luận:
+ 
 

  và các
 
  
.

trong quá trình gi quy

 theo tinh

--NQ/TW
công tác


Về mặt thực tiễn:
+ 
 và  i

  

  trong 
   

6


4. Cơ sở lý luận và các phƣơng pháp nghiên cứu
vn - Lênin,

pháp

 


  


               .
Ngoài rc


 
.
5. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận văn
Về mặt lý luận:  
 
 
 

Về thực tiễn:       

viên 

7
các 

.
6. Kết cấu của luận văn
  
 :
Chương 1: 
.
Chương 2: T    
nhân dân .
Chương 3: 
ng.


8
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN VỀ NGƢỜI TIẾN HÀNH TỐ TỤNG

TRONG VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN ĐỐI VỚI CÁC VỤ ÁN HÌNH SỰ

1.1. KHÁI NIỆM, VỊ TRÍ, VAI TRÒ VÀ NGUYÊN TẮC HOẠT ĐỘNG
CỦA NGƢỜI TIẾN HÀNH TỐ TỤNG TRONG VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN ĐỐI
VỚI CÁC VỤ ÁN HÌNH SỰ
1.1.1. Khái niệm ngƣời tiến hành tố tụng trong Viện kiểm sát
nhân dân

n


             


,

, 




            nm 2003 thì
trong V  
 
.

9


v

V
; Các   
Các  à các
chung là ).
 
, 

 
 
Người tiến hành tố tụng trong Viện kiểm sát nhân dân đối với các vụ
án hình sự, bao gồm Kiểm sát viên, Viện trưởng, Phó Viện trưởng Viện kiểm
sát, những người được bổ nhiệm và có những nhiệm vụ, quyền hạn xác định
theo quy định của pháp luật để thực hiện nhiệm vụ thực hành quyền công tố
và kiểm sát các hoạt động tư pháp nhằm phát hiện, xử lý kịp thời tội phạm và
người phạm tội, không để lọt tội phạm, không làm oan người vô tội, bảo đảm
lợi ích nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, công dân.
1.1.2. Vị trí, vai trò của ngƣời tiến hành tố tụng trong Viện kiểm
sát nhân dân đối với các vụ án hình sự

c á 
làm c ng nh ng,
ó; làm c

 í,    ng         


10
quan  nói chung. Trong l

nhân dân 

nhân VPhó
V r            

sát [10, tr. 9].
 , 
hóa 
  
Tòa 




cá nhân này




Các quy 
 
 trách 

ng
,  mà 
t  
tin báo  


11
,   V
t h 

dân  máy nhà nng 
 
ân dân  quan nhà n
ng -
c ng
 pháp, 
nhân dân ng pháp 

           -TW ngày
 tác t pháp trong
 ng công
 

 , không làm
oan ng 
 trách  
  
1.1.3. Các nguyên tắc trong hoạt động tố tụng của ngƣời tiến hành
tố tụng các vụ án hình sự trong Viện kiểm sát nhân dân
  t
   
 ì
là t t 
          và

2, tr. 13]. Do ó, ng

12
 ng, 
 âó, trong  các


Nguyên tắc thứ nhất, bảo đảm pháp chế xã hội chủ nghĩa (Điều 3 Bộ
luật Tố tụng hình sự).
  quan
nhà n            m 1992.


  
h tòa
án nhân dân.
Nguy

ng  ng
ng


 át viên  nghiêm
quy  và , 
 ; 
      úng ng     
ng 
, tòa án và c quan thi hành án,
ng  
, mà còn   hành
  
.

13
Nguyên tắc thứ hai, tôn trọng và bảo vệ các quyền cơ bản của công
dân (Điều 4 Bộ luật Tố tụng hình sự).

Theo quy            
 và  t

dân; có tr


 ch
ng

 không có c
không phê  
ng

n mà 
tr ph
, tòa án 

           
  

trong 
nhân dân tr

m í  th
tín,  
 trên c 

14
  ,  nhà n
ta là nhà n

 
ng
các c 
Nguyên tắc thứ ba, mọi công dân đều bình đẳng trước pháp luật (Điều 52
Hiến pháp năm 1992 và Điều 5 Bộ luật Tố tụng hình sự).

  
.

, thành ,
.  
ng    

ông làm oan ng
hông quy   mà quy 
và áp  
tòa án và tr
trong  "công minh,  khách quan
"  
 nhau.

 n nh: bt  ng
 v  i

 cách là ng
.

15
Nguyên tắc thứ tư, bảo hộ tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm,
tài sản của công dân (Điều 7 Bộ luật Tố tụng hình sự).


  v
"công 
". 
 n 
 p 

 
47, tr. 22].
, V
sát viên  c 
  ng
  ng
 e 

Nguyên tắc thứ năm, xác định sự thật khách quan của vụ án (Điều 10
Bộ luật Tố tụng hình sự).
, Phó Vng và
  



cáo.  không chi ph
 
 y 
sát viên khác.

16

   

tòa án.
Nguyên tắc thứ sáu, trách nhiệm của cơ quan tiến hành tố tụng, người
tiến hành tố tụng (Điều 12 Bộ luật Tố tụng hình sự).
KVPhó V
tr          quy    
  


    
nh.

tùy 

g giúp cho
               


Nguyên tắc thứ bảy, bảo đảm quyền được bồi thường của người bi
thiệt hại do cơ quan hoặc người có thẩm quyền tiến hành tố tụng hình sự gây
ra (Điều 30)
Theo quy 
 gây ra có




17
V

08/NQ-

tác t ã xác i nào 
giam oan sai, thì Vi 
hóa m 2009, có
         
nhân dân 
quan mình 
1.2. KHÁI QUÁT CÁC QUY ĐỊNH CỦA PHÁP LUẬT VỀ NGƢỜI TIẾN
HÀNH TỐ TỤNG CÁC VỤ ÁN HÌNH SỰ TRONG VIỆN KIỂM SÁT NHÂN DÂN
TỪ NĂM 1945 ĐẾN NAY
1.2.1. Giai đoạn từ năm 1945 đến năm 1960


 hòaT

n 

            
tòa 
nhân dân, tòa ánng  
 
 
Tòa "Đứng buộc tội là một Ủy viên quân sự
hay một Ủy viên của ban Trinh sát" [27].

n    

18
Ban trinh sát. B này

Nhòa ký ban hành. Tòa tòa 


ba 
là "Tòa 
Tòa án" [27].
Ngày 14/02/1946, Chính p   S nh   
Tòa 
 hòa
tòa 
Tòa   viên
Công cáo  
tòa  tòa.
 thì ng
nh    viên

 155 do Ch 
é
H
        
C viên

tòa án

Chí
 
Tòa 



19


tòa 
Tòa 


và ch

n s
tòa
     
tòa án
tòa 
      ã      
               

,


            
p 
 

cácSL ngày 05/6/1950 quy
  yên


òng 
  tr       
