Hoàn thiện pháp luật về sáp nhập và mua lại doanh nghiệp (M&A) phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
KHOA LUẬT





Phùng Ngọc Việt Nga






Hoàn thiện pháp luật về sáp nhập, mua lại doanh nghiệp
(M&A) phù hợp với các cam kết quốc tế của Việt Nam


Chuyên ngành: Luật quốc tế
Mã số: 60 38 60







TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC

Hà Nội - 2012
Công trình được hoàn thành
tại Khoa Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội





Người hướng dẫn khoa học: TS> Nguyễn Hồng Thao





Phản biện 1:


Phản biện 2:



Luận văn được bảo vệ tại Hội đồng chấm luận văn, họp tại Khoa
Luật - Đại học Quốc gia Hà Nội.
Vào hồi giờ , ngày tháng năm 200….

Có thể tìm hiểu luận văn tại
Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội
Trung tâm tư liệu – Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội


2
MỤC LỤC
 1
 2
 5
 6
 12
 12
 13
 16
 18
 21
M&A 22
 24
 24
 25

1. 26
 26
 27
 27
 28
 28
 29
 29
 30
 30
 31
 31


3
 31
 32
 
 35
 35
 35
 36
 50
 51
 52
 54
 
 54
 55
2.3. Q 57

 58
2.3.2. Thái Lan 65
2.3.3. Malaysia 69
2.3.4. Singapore 71
 74
 
 78
am 78
 80
 83



4
 86
 89

 93
 93
 94

 95

 95
 98
3 98
 99
 100

 102

 sách 102
 104
 112
 115
 115
ng Anh 115
Trang Web 116


5
BẢNG KÝ HIỆU CÁC KÝ HIỆU, CÁC CHỮ VIẾT TẮT

M&A

WTO

FDI

NHTM

CTCK

TCTD


-





6
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài




 

acquisitions - M&A).
và  




. 
pháp lý 
 
FDI

i nêu trên vì

(i) 
 và  .
(ii) ý‎  trình
 

7
(iii)              


 


.
(iv)   liên
 

n 



2. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu
2.1. Mục tiêu:
 

 
 mua  
            .

 
2.2. Nhiệm vụ:
- 


8
-             

-  

- s
 
-  

- 
 

-  
.
3. Tình hình nghiên cứu vấn đề này ở Việt Nam
 
  
               


 


Tuy nhiên,   



9
 


4. Phương pháp nghiên cứu

- 

 tiêu "dân giàu, nước mạnh, xã hội công
bằng, dân chủ, văn minh









5. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu



 


6. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn


10




-  
M&A.
-  
M&A  .
- 
 
  ,     

7. Nội dung chính của Luận văn

 

chia làm 
- Chương 1: Tổng quan về M&A:  



- Chương 2: Quy định của pháp luật Việt Nam và các cam kết quốc tế của Việt
Nam liên quan đến hoạt động M&A
               



11


- Chương 3: Thực tiễn hoạt động M&A tại Việt Nam và giải pháp hoàn
thiện các quy định về M&A: 







12
Chương 1: TỔNG QUAN VỀ M&A
1.1. Khái niệm M&A
Trên th gi Vit Nam, hong M&A ngày càng tr nên
ph bin. Các hoc tii nhiu cách thc và mc
M&A là hong kinh t ng mnh t lâu nay trên
th gii.  Vit Nam, hong này b
ng và ha hn mt s bùng n trong thi gian ti.
c vit tt bi hai t ting Anh: Mergers and Acquic
dsáp nhp và mua lt ng
 ch s mua bán, sáp nhp, hp nht, mua c phn, mua tài sn gia hai hay
nhiu công ty vi nhau. Các v sáp nhp, mua li hi thành mt
hình thng ca các công ty mun bo v, cng c và thúc
y v trí ca mình bng cách sáp nhp, mua li công ty khác t  
ng kh nh tranh cng
la chn hình thc M&A thc hin vic nhm tránh các
th tc thành lp doanh nghip c
 



 
M&A  .


13

1.1.1. Định nghĩa theo quy định pháp luật của một số nước
1.1.1.1. Hoa kỳ
Hoa K là quc gia Liên bang nên tn ti hai h thng pháp lut là pháp lut
liên bang và pháp lut ca tng M&A chu s u chnh ca
hai h thng pháp lut là pháp lut liên bang và pháp lut ca tng bang.
Theo pháp lut liên bang, sáp nh kt hp gia hai công ty mà
mt bên hoàn toàn b thâu tóm bi công ty kia. Công ty kém quan tr m
m nhn din ca mình và tr thành mt phn ca công ty quan tr
vn gi m nhn din ca mình. Hong sáp nhp làm lu m công ty
b sáp nhc sáp nhp s nm gi các quyn, li ích và trách nhim
ca công ty b sáp nhp. Mt hong sáp nhp không ging vi hong hp
nht mà hai công ty cùng b mm nhn dng ca mình và to nên
mt hình thc công ty hoàn toàn mi.
             
M&A 
-Trust Act) (hay còn gọi
là Luật Chống Tờ Rớt)  
 . 
 (Sherman Anti-Trust Act) 
 1890,  1914 




: 

 




, 


















; 





; 








 



14
1.1.1.2 Cộng đồng chung Châu Âu
C th v sáp nhp và mua li
t  nh v Sáp nhp ca C ng Châu Âu s 139/2004 ngày
20/01/2004 (EC Merger Regul sáp nhp gia hai pháp
c lp hoc hai b phn ca hai pháp nhân; hoc (ii) thâu tóm quyn
kim soát trc tip hoc gián tip thông qua vic mua li chng khoán hoc
tài sn ca mt công ty khác; (iii) hoc to ra mt liên doanh mnh
v Sáp nhp ca C doanh s, th tc
cn thi tin hành vic sáp nhp và mua li mt cách c th.
Mc dù h thng pháp lut ca tng quc gia thuc thành viên ca Cng
ng chung Châu Âu là khác nh v Sáp nhp ca Cng
c áp dn có hiu lu chnh cao
t ca tng quc gia phê chun.
1.1.1.3. Singapore
Hong sáp nhp mua li tu chnh bng Lut Cnh
tranh Singapore 2004 (Competition Act) [12]. Luc
tnh pháp lý v cnh tranh ca Cng Châu Âu và
Lut Cnh tranh ca Anh Quc 1998.
Theo Lut Cnh tranh ca Singapore, hong sáp nhp xy ra khi: (a)
có t hai pc lp tr lên sáp nhp vi nhau; (b) mt hoc nhiu
thc th hoc các pháp nhân thâu tóm quyn kim soát trc tip hoc gián tip
mt phn hay toàn b mt hoc nhiu pháp nhân khác; hoc (c) mt pháp

nhân thâu tóm tài sn (bao gm các quyn v tài sn) ca pháp nhân khác
(hoc b phn cu thành ci mu tiên
t ti v trí thay th toàn b hoc g pháp nhân th hai trong kinh
doanh ti nhng công vic giao kc khi thâu tóm [12].


15
m trong phm vi khái nim ca sáp nhp
theo Lut Cnh tranh Singapore [12].
1.1.1.4. Canada
u 91 Lut Cnh tranh Canada (Bn si b 
sáp nhc hiu là vic mua hoc thit lp, trc tip hay gián tip, bi mt
hay nhii, bng cách mua hay thuê mua c phn hoc tài sn, s kim
i vi toàn b hay mt phn ca hong kinh doanh ca mi th
cnh tranh, nhà cung cp, khách hàng hoc mi nào khác bng cách kt
hp hay liên kt hoc hình thc khác [17].
1.1.1.5. Trung Quốc
Khái ni     u chnh ti Lut Công ty ca
Trung Quc. Sáp nhc hiu là các hong mua li mt phn tài sn
hoc vn ca mm các hình thc tp trung
kinh t i tác chic, tha thun liên k
nia Trung Quc hoàn toàn không nm trong phm vi khái
ni p và mua l  a Hoa k. Tu 20(3) ca Lut
Cng (Unfair Comnh tp trung
kinh t ch xut hin khi “một đơn vị kinh doanh thâu tóm quyền kiểm soát
một (các) chủ thể kinh doanh hoặc có thể có những ảnh hưởng mang tính
quyết định tới một đơn vị kinh doanh khác”u 217 ca Lut Công ty Trung
Qut bên kim soát thc st k ai không cn thit phi là c
 nm gi quyn kii vi mi hành vi ca công ty bng
công c quan h, tha thun pháp nào khác [18].

Hong sáp nhp và mua li có yu t c ngoài  Trung Quc còn
u chnh bi Quy chế tạm thời về Sáp nhập và Mua lại Doanh nghiệp
trong nước của Nhà đầu tư nước ngoài có hiu lc k t ngày 12/04/2004 và


16
Quy chế về Sáp nhập và Phân chia Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài
có hiu lc k t ngày 22/11/2001.
1.1.1.6. Nhật Bản
n M&A các công ty  Nht Bnh
ti nhin quy phm pháp lut Công ty Nht b
(Companies Act), Lut Chc quy chc Hi ch (Act
on Prohibition of Private Monopolization and Maintenance of Fair Trade)
, B lut Dân s Nht Bn (Civil Code) , Lu
mi Nht bn (Commercial Code)  [14].
Lut Công ty ca Nht Bn chia vic sáp nhp thành hai loi: sáp nhp (hay còn
gp nu-type merger)) và hp nht (hay còn g
nhp-hp nh-type Merger). Sáp nht công ty sáp
nhp vi mt công ty khác thì công ty tn ti s k tha toàn b quyn và ngha v
ca công ty b sáp nhp (b nut). Còn hp nht là vic hai hay nhiu công ty hp
nht li vi nhau và to thành mt công ty mi. Công ty mi s k tha toàn b mi
quy ca các công ty b hp nht.
 hn ch tp trung kinh t, Lut Chc quy chc
Hi chu 9 không cho phép vic thành lp mt công ty mi mà công ty
 có s tp trung kinh t.
1.1.2. Định nghĩa của một số từ điển và chuyên gia
1.1.2.1. Andrew J. Sherman trong cuốn Mergers and Acquisitions – from Ato
Z đã định nghĩa M&A như sau:
p (Merger) là s kt hp gia hai hay nhi
tài s cc chuyn giao sang công ty mua. Mc

dù có th có s i v cu trúc t chn gi c


17
bn su sau cuc sáp nhp. Thâu tóm/mua li (acquisition) là vic
mua li mt tài sn, ví d t nhà máy, mt chi nhánh hoc thm chí c
mt công ty nhm m rng th ng hóa sn ph[13].
1.1.2.2. Theo Invest Dictionary (Mỹ)




1.1.2.3. Theo Small Business Dictionary (Mỹ)



 

 
1.1.2.4. Theo US History Encyclopedia

              

1.1.2.5. Theo US Law Encyclopedia



            

18

.
1.1.3. Định nghĩa của Việt Nam.
M&A p

-
 

       -CP ngày 19/3/2003.
27 “a) "Chia doanh nghiệp" là việc chia toàn bộ
vốn bằng tiền và tài sản của một doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (gọi
là doanh nghiệp bị chia) để thành lập hai hoặc một số doanh nghiệp mới (gọi
là doanh nghiệp được chia). b) "Tách doanh nghiệp" là việc chuyển một phần
vốn bằng tiền và tài sản của doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (gọi là
doanh nghiệp bị tách) để thành lập một hoặc một số doanh nghiệp mới (gọi là
doanh nghiệp được tách). c) "Sát nhập doanh nghiệp" là việc một hay một số
doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài (gọi là doanh nghiệp bị sát nhập)
chuyển toàn bộ bằng tiền và tài sản của mình để sát nhập vào một doanh
nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài khác (gọi là doanh nghiệp nhận sát nhập).
d) "Hợp nhất doanh nghiệp" là việc hai hay một số doanh nghiệp có vốn đầu
tư nước ngoài (gọi là doanh nghiệp bị hợp nhất) mang toàn bộ vốn bằng tiền
và tài sản của mình để hợp nhất với nhau chuyển thành một doanh nghiệp có
vốn đầu tư nước ngoài mới (gọi là doanh nghiệp hợp nhất)”
 
 
           
-CP.

19

 
 

5
h doanh. 

 
: “1. Sáp nhập doanh nghiệp là việc một hoặc
một số doanh nghiệp chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp
pháp của mình sang một doanh nghiệp khác, đồng thời chấm dứt sự tồn tại
của doanh nghiệp bị sáp nhập. 2. Hợp nhất doanh nghiệp là việc hai hoặc nhiều
doanh nghiệp chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của mình
để hình thành một doanh nghiệp mới, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của các doanh
nghiệp bị hợp nhất. 3. Mua lại doanh nghiệp là việc một doanh nghiệp mua toàn bộ
hoặc một phần tài sản của doanh nghiệp khác đủ để kiểm soát, chi phối toàn bộ hoặc
một ngành nghề của doanh nghiệp bị mua lại”.



            
 “Hai hoặc một số công ty cùng loại (sau đây gọi là công ty bị hợp
nhất) có thể hợp nhất thành một công ty mới (sau đây gọi là công ty hợp nhất)
bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp sang
công ty hợp nhất, đồng thời chấm dứt tồn tại của các công ty bị hợp nhất”.


20
            

“Một hoặc một số công ty cùng loại (sau đây gọi lại công ty bị sáp
nhập) có thể sáp nhập và một công ty khác (sau đây gọi là công ty nhận sáp
nhập) bằng cách chuyển toàn bộ tài sản, quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp
sang công ty nhận sáp nhập, đồng thời chấm dứt sự tồn tại của công ty bị sáp nhập”.


“doanh nghiệp Việt Nam
do nhà đầu tư nước ngoài mua cổ phần, sáp nhập, mua lại” 
5. Mua một phần hoặc góp vốn để tham gia quản lý hoạt động
đầu tư; 6. Đầu tư thực hiện việc sáp nhập và mua lại doanh nghiệp”.


 


Ngoài các 

-




công ty 




21
ua


1.2. Phân biệt sáp nhập và mua lại doanh nghiệp
             

và sáp n

và    
là mua bán.  ên

           

 



             











22

ó  


1.3. Đặc điểm hoạt động M&A





- 
- 
- 
Thôn tính (take   
- 

- 


- ;








23








      

 [3].

n
 

tiêu

      


tài 



 

 



24

-


1.4. Phân loại M&A

1.4.1. Dựa trên mối quan hệ giữa các doanh nghiệp thực hiện M&A



1.4.1.1. Sáp nhập ngang


 cho bên sáp




[3].
1.4.1.2. Sáp nhập dọc



- à
- 