KHOA LUT
H QUANG PHC
VĂN HOá NHÂN QUYềN - NHậN THứC CƠ BảN
Và CáC GIảI PHáP XÂY DựNG VĂN HOá NHÂN QUYềN
ở VIệT NAM HIệN NAY
Chuyờn ngnh: Phỏp lut v quyn con ngi
Mó s: Chuyờn ngnh o to thớ im
LUN VN THC S LUT HC
Cỏn b hng dn khoa hc: GS.TS. HONG TH KIM QU
H NI - 2014
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin chân thành cảm ơn!
HÀ QUANG PHÚC
MC LC
Trang
MỞ ĐẦU 1
Chương 1: NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN VỀ VĂN HÓA
NHÂN QUYỀN 7
1.1. Nhận thức chung về Nhân quyền – Quyền con người 7
1.1.1. 7
1.1.2. 8
1.2. Nhận thức chung về văn hóa nhân quyền 12
1.2.1. 12
1.2.2. 18
1.2.3. 23
1.2.4.
29
1.2.5. 33
1.2.6. 38
Kết luận chương 1 39
Chương 2: VĂN HÓA NHÂN QUYỀN Ở VIỆT NAM QUA CÁC
THỜI KỲ LỊCH SỬ VÀ HIỆN NAY 40
2.1 Đặc trưng cơ bản của văn hóa nhân quyền ở Việt Nam qua
các thời kỳ lịch sử và hiện nay 40
2.1.1. 40
2.1.2.
43
2.1.3.
50
2.1.4.
53
2.2. Văn hóa nhân quyền ở Việt Nam trong bối cảnh xây dựng
nhà nước pháp quyền và hội nhập quốc tế 57
2.2.1. 57
2.2.2. 78
Kết luận chương 2 85
Chương 3: QUAN ĐIỂM CƠ BẢN VÀ CÁC GIẢI PHÁP XÂY DỰNG
NỀN VĂN HÓA NHÂN QUYỀN Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 86
3.1. Những quan điểm cơ bản về xây dựng văn hóa nhân quyền ở
Việt Nam hiện nay 86
3.1.1.
con 86
3.1.2. Minh trong
88
3.1.3.
90
3.2. Các giải pháp xây dựng nền văn hóa nhân quyền tại Việt Nam 94
3.2.1.
94
3.2.2.
96
3.2.3. 105
3.2.4. 107
3.2.5.
109
3.2.6. n kinh t i, m b m
n vng 110
3.2.7. 114
Kết luận chương 3 118
KẾT LUẬN 119
DANH MC TÀI LIỆU THAM KHẢO 121
DANH MC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CEDAW
ICCPR
ICESCR
ILO
UDHR
UNESCO
XHCN
DANH MC CÁC BẢNG
Số hiệu bảng
Tên bảng
Trang
11
66
67
67
1
MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
c,
n v
n v
2
n
n v
n v
: ‘‘Văn hóa Nhân quyền – Nhận thức cơ bản và các giải pháp xây
dựng văn hoá nhân quyền ở Việt Nam hiện nay”
s
v
3
2. Tình hình nghiên cứu đề tài
,
t Nam. T b
Quyền con người, đạo đức và
pháp luậtt -
bVăn hóa pháp lý – dòng riêng giữa nguồn chung
của Văn hóa dân tộc Việt Namt,
Giáo trình về Lý luận và pháp luật về
quyền con người
; Luật Nhân quyền quốc tế - những vấn
đề cơ bản GS.TS -
4
Văn hóa pháp luật - những vấn đề lý luận cơ
bản và ứng dụng chuyên ngành
Văn hóa
nhân quyền Hai
Văn hóa Nhân quyền trên thế
giới và ở Việt Nam hiện nayĐa dạng văn hóa và
quyền văn hóa hiện nay ở Việt Nam Phát
triển Văn hóa Việt Nam giai đoạn 2011 - 2020.
Giáo dục quyền con người góp phần xây dựng văn hóa pháp luật
trong nhà nước pháp quyền
2012 Một số vấn đề cơ bản của quyền văn hóa, xã
hội và điều kiện đảm bảo thực thi ở Việt Nam giai đoạn 2011 – 2020 vì mục
tiêu phát triển con người
- Quan
niệm về nền văn hóa đa dạng mà thống nhất trong thời đại văn hóa toàn cầu
. Song
ng
Văn hóa Nhân quyền – Nhận
thức cơ bản và các giải pháp xây dựng văn hoá nhân quyền ở Việt Nam
hiện nay
5
3. Mục đích, phạm vi nghiên cứu
3.1. Mục đích: ca vic m
h thng, khoa hn v v
nhng ni ca vn ti Vi ti
trin cthi k, t thi k phong kin sau
ng nhc bi
n hin nay.
-
v
n v
- v
n v
3.2. Phạm vi nghiên cứu
v
ng v
4. Cơ sở lí luận và phương pháp nghiên cứu
-
.
6
5. Những nét mới của Luận văn
6. Kết quả nghiên cứu và ý nghĩa của luận văn
v
v
m v
7. Kết cấu của luận văn
Chương 1
Chương 2. V
Chương 3 ng v
7
Chương 1
NHỮNG VẤN ĐỀ LÝ LUẬN CƠ BẢN
VỀ VĂN HÓA NHÂN QUYỀN
1.1. Nhận thức chung về Nhân quyền – Quyền con người
1.1 .1. Khái niệm về quyền con người
.
N
[8, tr.37].
T nhân quyền là quyền căn bản
8
của con người, như quyền tự do ngôn luận, tự do tín ngưỡng, tự do đi
lại, v v ” [34, tr.688].
Quyền con người là quyền của thành viên trong xã hội loài người – quyền của tất
cả mọi người. Đó là nhân phẩm, nhu cầu, lợi ích và năng lực của con người được
thể chế hóa (ghi nhận) trong pháp luật quốc tế và quốc gia” [36, tr.648 -649].
những nhu cầu, lợi ích tự nhiên, vốn có của con người được ghi nhận
và bảo vệ trong pháp luật quốc gia và các thỏa thuận pháp lý quốc tế[8, tr.38].
1.1.2. Các đặc trưng cơ bản của quyền con người
1.1.2.1. Nguồn gốc về quyền con người
Qua:
Q
[8, tr.39].
9
:
C
[8, tr.39].
1.1.2.2. Tính chất của quyền con người:
* Tính phổ biến (universal):
* Tính không thể chuyển nhượng (inalienable):
10
* Tính không thể phân chia (indivisible):
* Tính liên hệ và phụ thuộc lẫn nhau (interrelated, interdependent):
1.1.2.3. Phân loại quyền con người:
* Xét theo lĩnh vực điều chỉnh:
Trong
uy
* Xét theo chủ thể của quyền:
11
* Xét theo một số tiêu chí khác
:
v v
M
Bảng 1.1: Bảng khái quát về các cách phân loại
quyền con người đã được đề cập ở trên
TT
Tiêu chí phân loại
Các loại quyền
1
2
3
4
5
6
7
8
Giáo trình lý luận và pháp luật về quyền con người
tr.69
12
1.2. Nhận thức chung về văn hóa nhân quyền
1.2 .1. Nhận thức chung về văn hóa
1.2.1.1. Khái niệm về văn hoá
-
i.
[27, tr.17].
tt
m
[3, tr.12].
dward B.Tylor
Văn hoá hay văn minh,
13
hiểu theo nghĩa rộng nhất về dân tộc học của nó, là toàn bộ phức thể bao gồm
tri thức, tín ngưỡng, nghệ thuật, đạo đức, luật pháp, phong tục, những tập
quán mà con người có được với tư cách là thành viên xã hội. [33, tr.2]
n
[19, tr.43].
“Văn
hóa là tổng thể nói chung những giá trị vật chất và tinh thần do con người
sáng tạo ra trong quá trình lịch sử” [34, tr.1062].
[27, tr.19].
14
:
V
y
[33, tr.2-3].
o
1.2.1.2. Các thành tố cơ bản của văn hóa
Tri thức – một trong những yếu tố cấu thành văn hóa.
t,
15
Ý thức – yếu tố tứ hai cấu thành văn hóa.
- ,
ao
Hay “tổng hợp những nhận thức, quan điểm, thái độ
của công dân về các quyền và nghĩa vụ của công dân đối với nhà nước
mà họ mang quốc tịch” [36, tr.876].
Ứng xử - yếu tố thứ ba cấu thành văn hóa.
i.
1.2.1.3. Các đặc trưng của Văn hóa
* Tính nhân văn và xã hội:
:
16
V
s
, [27, tr.16].
* Tính biểu tượng và sáng tạo:
v
17
* Tính lan truyền và lưu truyền:
* Tính phổ quát và đặc thù:
.
[27, tr.20].
18
1.2.2. Nhận thức chung về văn hóa pháp luật
1.2.2.1. Khái niệm về văn hóa pháp luật
[32, tr.17 - 24].
Văn hóa pháp luật là
một cách nhìn về luật pháp, đặt pháp luật trong những tương quan đa chiều
với khoa học hành vi, cách nghĩ, cách ứng xử, tôn giáo, niềm tin, các đặc tính
nhân học của cộng đồng và tộc người [22].
Tuy c
.