Phân tích chiến lược kinh doanh của công ty đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam = Vietnam Expressway Company

TiriT*
INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM
(leMBA)
Chucng trinh
cao hoc
Quan
tri kinh doanh
Quoc
te
LUAN VAN TOT NGHIEP
• •
PHAN TICK
CHIEN LlTOC
KINH DOANH
CUA
CONG TY
DAU
TlT
PHAT
TRIEN
DlTCJNG
CAO TOG VIET NAM
(Vietnam Expressway Company)
NGUYEN XUAN LAM
IEMBA#3
THANG 05, 2007
INTERNATIONAL EXECUTIVE MBA PROGRAM
(leMBA)
Chuang trinh
cao hoc Quan trj kinh doanh Quoc te
BAN LUAN

VAN
NAY
DU'OC
NOP CHO
TRirOTNG
DAI HOC IRVINE (HOA KY)
VA
KHOA QUAN TR| KINH DOANH
(TRUCJNG DAI
HOC QUOC
GIA
HA
NQI)
BAN LUAN VAN LA
MOT
PHAN BAT
BUOC
TRONG
CHU'ONG
TRINH
DAO TAO THAC SY QUAN TRI KINH DOANH QUOC TE
THANG 05, 2007
Phe duyet
eiia Chuoiig
trinh Cao hoc quan tri kinh doanh quoc te
Chu nhiem chuong
trinh
Toi xac nhan rang
luan
van nay da dap ung dugc cac yeu cau cua mot

luan
van tot nghiep
thugc
chuang trinh dao tao Thac sy Quan tri kinh doanh.
PGS-TS.
VuCdngTy
Chu
tich
Hoi ddng
Chung
tdi,
ky ten dudi day xac nhan rang chung tdi da doc toan bd luan van nay va cdng
nhan ban luan van hoan toan dap ung cac tieu chuan cua mot luan van Thac sy quan tri kinh
doanh.
Giao
vienTiudng
dan
Cac thanh vien Hoi ddng
(Xep thu
tir
ten theo bang
chir
cai)
PGS-TS.
Vu Tri Dung
TS.
Pham Quang Nggc
NCS.
Ha Nguyen
TS.

Vu Xuan Quang
MUC LUC
PHAN
MOf
DAU
1.
Ly do chon de tai
2.
Muc tieu nghien cuu
3.
Pham vi nghien cuu cua de tai
4.
Phuang
phap nghien cuu
5.
Ket cau cua luan van
Trang
1
1
2
2
3
3
CHU'ONG 1: CO SO LY THUYET VE CHIEN
LU^OC
KINH DOANH CUA
DOANH NGHIEP
1.1. Khai niem chien
luac
kinh doanh

1.2. Mo hinh phan tich va hoach
djnh
chien
luac
1.2.1.
Phan tich
vYmo
- Mo hinh
PEST.
1.2.2. Phan tich moi truang ngdnh - Mo hinh 5 luc
lugng
cua Michael Porter
1.2.3. Phan tich moi truang ben trong - Phan tich chuoi gid tri cua doanh nghiep
cua M.Porter (Value chain analysis)
1.2.4.
Tdng hgp ket qua phan tich moi truang de xay dung vd
lua
chon chien
luge
toi uu- Mo hinh SWOT
1.3. Cac
loai
chien lucre kinh doanh.
1.4. Ket luan
7
9
14
26
30
32

36
CHU^ONG
2: PHAN TICH CHIEN
LU^OC
KINH DOANH CUA
CONG TY VEC
2.1.
Thue
trang cua chien
luae
kinh doanh cua Cong ty VEC
2.1.1.
Chuc ndng, nhiem vu cua Cong ty VEC
2.1.2.
Twh
hinh hogt dong kinh doanh
2.1.3.
Nguon von
2.1.4. Ca cau to chuc
2.1.5.
Chien
luge
cua VEC cho giai dogn 2005 - 2010
2.2.
Phan tich chien
luac
kinh doanh cua VEC
2.2.7 Phan tich moi truang
vT
mo (mo

hinh
PEST)
2.2.2. Phan tich moi truang ngdnh cua VEC (Mo hinh nam luc lugng cua
M.Porter)
2.2.3.
Phan tich moi truang ben trong cua VEC ( mo hinh chuoi gid tri)
2 2.4.
Phan tich cdc dgc diem chien
luge
cua VEC (Mo hinh SWOT)
37
37
38
41
41
47
49
49
63
66
75
CHirONG
3: DE XUAT CHIEN
LU^OC
KINH DOANH CUA VEC
3.1.
Djnh
hudng
chien luac cua VEC- Su menh cua VEC
3.2. Cac chien luac lua chon cua VEC

KET LUAN
TAI LIEU THAM KHAO
78
79
89
91
DANH M UC H
INH
VE VA BANG
BIEU
Hinh
1.1. Cac
bude
xay dung mo hinh chien
luge
kinh doanh
Hinh 1.2.
Mo hinh
PEST
Hinh 1.3. Mo hinh 5 luc
luung
cua Michael Porter
Hinh 1.4. Chuoi gia trj cua doanh nghiep
Hinh 1.5. Cac muc tieu chuc nang cheo va chuoi gia trj
Bang 1.1. Ma tran phan tich SWOT
Bang 1.2. Nguon goc
lui
the canh tranh va cac chien
luge
kinh doanh

cu
ban
Bang 2.1 bao cao ket qua heat dong kinh doanh, 2005, 2006
So*
d6
2.1.
Ca cau to chuc cua VEC
Bang 2.2.
Cc
cau nhan su va trinh do cua VEC
Bang 2.3: Toe do tang
trudng
GDP va khoi cong nghiep, xay dung
Bang 2.4. He thong Dudng bo (Km)
Hinh 2.1. Chuoi gia tri
Bang 2.5. Muc phi tinh toan
Bang 2.6. Phan
tich
SWOT
ciia
Cong ty VEC
8
10
15
27
29
30
33
39
42

46
54
55
66
74
75
PHAN MO DAU
l.LYDOCHONDETAI
Canh tranh
giira
cac doanh nghiep san
xult
kinh doanh la mot
ylu
td dac trung cua nen kinh
te thi trudng. De ton tai va phat trien, cac doanh nghiep phai tim ra con dudng di rieng cho
minh. Tuy nhien, doanh nghiep khdng phai de gi tim ra dugc con dudng nay, dac biet la
trong thi trudng canh tranh khdc
liet.
Thuat ngu
"chien
luge kinh doanh" thudng dugc su
dung de phan anh tinh chat quan trong
eiia
viee tim ra con dudng ton tai va phat trien rieng
cua doanh nghiep.
Viee van dung chien luge kinh doanh vao thue tien boat ddng san xuat va kinh doanh la rat
phong phu va da dang d cac nude phat trien theo con dudng kinh te
thj
trudng hang tram

nam nhu My, Anh va Tay Au. Dieu nay phan anh hien thue khach quan
ciia sir
phat trien rat
cao d cac thi trudng dd. O Viet nam, do nude ta chuyen ddi tu ca che kinh te ke hoach sang
kinh
tl
thi trudng mdi dugc ban hai thap ky, muc do canh tranh edn tuong ddi so khai, do
vay
viee
van dung ly thuyet chien luge kinh doanh vao phan tich boat dong san xuat kinh
doanh cua cac doanh nghiep Viet nam edn tuong ddi la mdi me.
Tuy nhien, dieu do khdng ed nghTa la cac doanh nghiep Viet nam de dang ban trong viee ton
tai va phat trien. Ben canh
viee
cac doanh nghiep ed nhieu ca hdi tu thj trudng ndi
dja
dang
phat trien rat manh me, cac doanh nghiep phai ton tai trong mot mdi trudng thay ddi rat
nhanh chdng, dac biet nhu Viet nam dang thue hien qua trinh hdi nhap vao
nin
kinh tl
thi
gidi,
cam ket md cua ra ben ngoai, danh dau bang viee Viet nam la thanh vien chinh thue
cua WTO dau nam 2007. Viet nam thue hien cai each nen kinh te, ed phan boa cac doanh
nghiep nha nude, xa hdi boa cac ngudn von dau tu vao moi ITnh vue cua nen kinh te, xoa bd
trg cap vao cac ITnh vue kinh te xa hdi. Ben canh do, cac doanh nghiep Viet nam dang phai
ddi mat vdi su canh tranh rat gay gat tu mdi trudng, vi du tu cac doanh nghiep ed von dau tu
ciia
nude ngoai

(FDI)
la cac doanh nghiep ed ngudn
lire
rat manh ve vdn, ve kinh nghiem
phat trien va chien luge kinh doanh.
Van dung he thong ly thuyet ve chien luge kinh doanh vao phan tich mot md hinh doanh
nghiep cu the la mot yeu cau quan trgng
ciia
chuong trinh MBA Quoc te. Tu kinh nghiem
quan ly va kinh doanh
eiia tac
gia (la ngudi quan trj trong cdng ty xay dung va kinh doanh
dudng bo), vdi nguon luc ve thdi gian va sd
lieu
kha la han che, tac gia lua ebon de tai Phan
tich chien luge kinh doanh cua Cdng ty Dau tu Phdt trien Du&ng cao toe Viet Nam
(Vietnam Expressway Company-VEC) la de tai luan van tdt nghiep. Tac gia lua chgn de tai
nay vdi by vong la se ddng gdp mot phan nao dd vao boat ddng san xuat va kinh doanh
ciia
Cdng ty VEC, va lam phong
phii ly
luan chien luge kinh doanh
ciia
cac doanh nghiep Viet
nam.
2.
MUC TIEU NGHIEN
ClTU
De tai cd nhung muc tieu nghien cuu nhu sau:
- He thing boa ly thuyet chien luge kinh doanh

ciia
doanh nghiep
- Van dung sang tao ly thuyet ve chien luge kinh doanh vao viee phan tich va
dl xult
chiln
luge kinh doanh
ciia
Cdng ty VEC.
3.
PHAM VI NGHIEN
ClTU
CUA DE TAI
Dk tai lay md hinh cdng ty dudng cao toe VEC lam tinh hudng nghien cuu. Do ban che
vl
thdi gian va sd lieu, tac gia chi di sau nghien cuu chien
luge
kinh doanh ndi chung
ciia
VEC.
4.
PHU'ONG
PHAP NGHIEN
ClTU
- Nghien cuu tinh hudng djnh tinh dugc
sir
dung
chii
yeu trong nghien cuu nay. Phuang
phap cu the nhu phong van sau cac quan trj cap cao cua Cdng ty VEC dugc su dung de
thu thap sd lieu.

Sd lieu: tac gia
sir
dung sd lieu thong ke d cac ngudn khac nhau nhu cua Tdng
Cue
Thong ke, Bd Giao thong van tai, Bd Cdng nghiep, Bd Ke hoach va dau tu , cac thdng
tin, sd lieu chuyen nganh; cac bao cao va nghien cuu cua cdng ty Dudng cao toe VEC.
5.
KET CAU CUA LUAN VAN
Luan van gdm 3 chuang. Ndi dung torn tat cua mdi chuang dugc trinh bay sau day:
Chuang 1: Ca sd ly thuyet ve chien luge kinh doanh cua doanh nghiep
Ndi dung
ciia
chuang nay bao gdm:
Co sd ly thuyet trong viee hoach djnh va xay dung chien luge kinh doanh.
Tdng hgp cac each tiep can (qui trinh) trong xay dung va hoach djnh chien luge kinh
doanh.
Trinh bay cac md hinh ap dung trong phan tich chien luge
- Trinh bay cac chien
luge
kinh doanh
ciia
doanh nghiep
Chuang 2: Phan tich chien luge kinh doanh
linh vue
dudng cao toe cua cong ty Dudng
cao toe VEC
- Gidi thieu tdng quan ve cdng ty Dudng cao toe VEC: tarn nhin,
sir
menh, muc dich,
CO

cau td chuc, sa bd ve chien luge kinh doanh hien tai.
- Ap dung cac md hinh neu d chuong 1 de phan
tich
mdi trudng vT md, mdi trudng
nganh, mdi trudng ben trong ndi bd doanh nghiep. Phan tich cac chiln
luge
kinh
doanh hien tai nham phan tich tinh hgp ly tdi uu
ciia
cac chien
luge
nay
Chuang 3: De xuat chien luge kinh doanh cua VEC
Qua ndi dung phan tich chien luge kinh doanh
ciia
VEC d chuang 2, tac gia neu ra mot sd
chien luac cu the.
CHU^ONG
1
CO
S6
LY THUYET VE CHIEN
LUOC
KINH DOANH CUA DOANH NGHIEP
Muc
dich ciia
chuang nay la nham neu ra cac ndi dung
ciia ly
thuyet chien
luge

kinh doanh.
Dd la ca sd ly thuyet cho viee phan tich chien luge kinh doanh cua Cdng ty VEC d Chuong
2.
Chuang nay gdm ed ba phan chinh: phan 1 di vao phan tich khai niem
eiia
chien luge
canh tranh. Phan 2 he thdng boa cac md hinh ly thuyet phan tich chien luge kinh doanh, cu
the ddi vdi mdi trudng cua doanh nghiep. Phan 3 tdng hgp cac chien luge kinh doanh
ciia
doanh nghiep.
1.1. Khai niem chien luge kinh doanh
Thuat ngii chien luge cd ngudn gdc tu rat
lau.
Thuat
ngiJ
nay
lln diu
tien dugc su dung
trong quan su, ngay nay, thuat ngir nay da dugc su dung trong
hlu hit
cac ITnh vue: kinh tl,
chinh trj va van boa xa hdi. Trong ITnh vue kinh te, d pham vi
vT
md thuat ngir nay dugc su
dung vdi cap quoc gia, vi du nhu chien luge phat trien kinh tl xa hdi trong giai doan 2006-
2010
va tarn nhin 2020.
Q
pham vi vi md (doanh nghiep), thuat ngu chiln
luge

dugc
hilu
rat phong
phii
va da dang.
''Chien luge Id
yeu to quyet dinh muc tieu ddi hgn cua to
chuc''
(Alfred D. Chandler,
1962);
'Chien luge Id
md hinh ve cdc muc tieu, chit dich vd cdc ke hogch de dgt dugc cdc
muc tieu
do''
(Kenneth L. Andrews,
1965);
''Chien
luge
Id
sgi chi do xuyen sudt cdc hogt dong cua td
chuc''
(H. Igor
Ansoff,
1965);
-
"Chiin luge Id
nghe thuat tgo lap cdc
Igi
thi canh tranh" ( M.Porter,
1980)

"Chien
luge
la nham phdc hog
nhirng
quy dao tien trien du vung chdc vd lau ddi,
xung quanh quy dao do cd the sap dgt
nhdng
quyet dinh vd nhirng hdnh dong chinh
xdc cua doanh nghiep" (Alain Charles Martinet,
1983).
"Chien
luge
dugc dinh ra nhu
Id
ke hogch hogc sa do tac nghiep tdng qudt ddn dat
hoge
hudng td chuc di den muc tieu mong mudn. Ke hogch tdc nghiep tdng qudt ndy
tgo ca sa cho cdc chinh sdch (dinh hu&ng cho
viee
thong qua quyet dinh ) vd cdc thu
phdp tdc nghiep" (Garry D.Smith, DannyR. Arnold, Bopby G.Bizrell, Chien luge va
sach
luge
kinh doanh").
"
Chien
luge
kinh doanh bao ham viee an dinh cdc muc tieu ca ban ddi hgn cua dan
vi kinh doanh, ddng thdi lua chgn
each thitc

hogc tien trinh hogc tien trinh hdnh ddng
vd phan bd cdc ngudn luc thiet yeu de
thue
hien cac muc tieu do " (Alfred
Chandle,1998).
Cho du cd nhieu quan niem ve chien luge, cac quan niem deu ed chung
nbijng
diem sau:
1) Chien luge
la
ke hoach hanh ddng
ciia
doanh nghiep (Muc tieu, cdng cu, thdi
gian thue hien)
2) Chien luge hoach djnh nhirng bude di can thiet, ngudn
lire
va td chuc nham dat
tdi nhung muc tieu quan trong
ciia
doanh nghiep.
3) Nhung ke hoach hanh ddng
ciia
chien luge la nham tao ra
sir
dot pha cua boat
ddng kinh doanh
ciia
doanh nghiep
4) Chien luge khai thac Igi the, diem manh va diem yeu cua doanh nghiep va ngoai
mdi trudng.

Nhu vay, ta
thiy
chiln luge kinh doanh
ciia
doanh nghiep la mot "san pham" ket hgp dugc
nhirng gi ngoai mdi trudng ma doanh nghiep ed Igi the,
nhiing
gi ma ban than doanh nghiep
cd, va nhung gi doanh nghiep mong mudn dat tdi.
Kit
qua
ciia
san
phim
chiln luge la qua trinh phan tich cac yeu td thugc mdi trudng ben
ngoai, va mdi trudng ben trong
ciia
doanh nghiep. Ban chat doanh nghiep la mot td chuc
boat dong trong mot mdi trudng: doanh nghiep cd cac quan he tuang tac vdi mdi trudng, bi
chi phdi va
chju
su tac ddng
ciia
mdi trudng. Doanh nghiep khi td chuc boat ddng kinh
doanh thi khdng chi xem xet
din
ban than ndi luc
ciia
minh ma edn phai phan tich cac yeu td
ngoai mdi trudng, vi du nhu cac ddi

thii
canh tranh, cac yeu td nganh. Nhin gdc do nao dd,
chiln luge chinh la mot nghe thuat thiet ke, td chuc cac phuang tien nham dat tdi cac muc
tieu dai ban.
Chien
luge
ed the phan anh
tinh
chat chung
ciia
boat ddng kinh doanh
ciia
doanh nghiep
(chien luge canh tranh, chien luge tang tdc) va chien
luge
cung cd the phan anh
tinh
chat
rieng
ciia tirng
boat ddng
ciia
doanh nghiep vi du nhu chien luge marketing, chien luge phat
trien san pham, chien luge san xuat, chien luge xam nhap thj trudng v.v
1.2. Mo hinh phan tich va hoach djnh chien
luge
Ve ly thuyet cd kha nhieu md hinh hoach dinh chien luge. Trong bdi canh xay dung chien
luge
ciia
mot cdng ty trong ITnh vue xay dung dudng cao tdc, md hinh dugc

lira
chgn la md
hinh xay dung chien luge canh tranh (Strategic Planning Model) theo 3 van de
ciia
De
Kluyver (Abraham, 1999). Md hinh nay ggi y cho viee tu duy chien
luge ciia
mot doanh
nghiep de tra
Idi
cho 3 cau hdi "Hien nay chiing ta dang d dau?, Chung ta can di
din
dau?,
va Lam the nao de chiing ta den dugc dd?" thdng qua 7 bude sau:
Hinh 1.2. Cac
bude
xay dung mo hinh chien luge kinh doanh
1.
Danh gia
hi^n
t^:
Sir
mgng,
Muc tieu, cac chien
lirgc.
I
Chung ta
edn
r/
din

dau?
r
2.Phan
tich moi trudng kinh doanh:
kit
cau thi trudng, tinh hinh phat trien,
phan tich canh tranh
v^
dinh vi doanh nghiep
3.
Phan tich moi trudng
vT
mo:
moi trudng chinh tri, kinh te, xa hoi va cong
ngh#
(PEST).
4.Phan
tich
ngi
t^
doanh
nghiep:
clu
tnic,
cac ngudn luc, quy trinh, nhan
sy
va van hoa doanh
nghifp
5.
Phan tich

dilm
manh, diem yeu, ca hoi va thach
thiic
(SWOT)
6. Phan tich lua chon chiln
luge:
chung hay theo ph6ng ban
7.
Danh gia va
thirc
hi?n:
yeu cau ve
nguin
lye,
nii ro va
Igi
ich.
Hien nay
chung ta
dang a
dau?
Lam thi nao
di chung ta
den da^fc
do?
Muc tieu
ciia
viee phan tich cac mdi trudng
la
nham xac djnh dugc yeu td nao la Igi the quan

trgng cho doanh nghiep, Igi the canh tranh la nhiing Igi the ma doanh nghiep cd the khai thac
trong hoach djnh va
thue
thi chien
luge.
VI du nhu ddi vdi mot doanh nghiep cd the khai
thac Igi the ve chi phi, de nang cao sue manh canh tranh
ciia
doanh nghiep thdng qua viee
cung cap cung dich vu hoac san pham nhu cac ddi
thii
canh tranh khac nhung vdi muc gia
thap ban. Tuy nhien, nhieu trudng hgp gia ban thap
lai
la tac ddng
nghjch
ddi vdi canh tranh
ciia
doanh nghiep: khach hang cd the hieu nham la san pham
ciia
doanh nghiep cd chat
lugng
kem nen mdi cd gia thap.
8
Mot trudng hgp khac la mot doanh nghiep khai thac
nh&ng
Igi the khac biet
ciia
san pham
nham nang cao Igi nhuan (gia ban cao han ddi thu canh tranh) va thj phan. Viee xac dinh va

khai thac nhung Igi the khac biet phai dua tren nhung phan tich ky
ludng
cac yeu td
ciia
khach hang ( vi du nhu thue su cac yeu td khac biet
ciia
san pham dd dugc khach hang coi
trgng khdng?), cac yeu td thugc cdng nghe ( cac khac biet dd cd de dang bj thay the bdi cdng
nghe mdi khdng?), va cac yeu td thugc ddi
thii
canh tranh (cac khac biet nay cd de bi bat
trude khdng?). Dua ra mot chien luge va khai thac the manh
ciia
doanh nghiep do do la cdng
viee khdng don gian, ddi hdi phai cd each tiep can he thdng, tu mdi trudng ben ngoai den
mdi trudng ben trong
ciia
doanh nghiep. Cac md hinh phan tich mdi trudng dugc
Ian lugt
neu ra d phan sau.
1.2.1. Phan
tich vT
mo -Mo
hinh
PEST (Political, Economic, Social, Technology)
Cac nhan td mdi trudng
vT
md bao gdm: chinh trj, kinh tl, xa hdi va cdng nghe, dugc
thi
hien qua hinh 1.2.

Hinh
1.2
Mo hinh
PEST
Kinh
t^
(Economic)
Xuhu'ongGDP
Lai
su^t,
lam
phat
ThSt nghiep
Sir sin
cd
ngu6n
luc
Chu
k/hoat
dong
Chinh
tri
(Political)
Su on dinh chinh
trj
Luat
Lao
dong
Chinh sach
thu^

Bao ve moi
tru'ong
Cong nghe (Technological)
Phat hien cong nghe
moi
T6c
do
chuyen giao cong
nghe
Chi lieu
cua
Chinh phij
cho
R&D
T6cdpl6ithoicuac6ng
nghe
Xa hoi
(Social)
Dan sd,
nhan khau
hoc
Phan phoi thu nhap
qu6c
dan
Phong each s6ng
Dan
triA/an
hoa
1) Phan tich moi trudng chinh trj va phap luat
Cac nhan td chinh

phii,
luat phap va chinh trj tac ddng
din
doanh nghiep theo cac hudng
khac nhau. Chiing cd
thi
tao ra ca hdi, trd ngai, tham chi la
riii
ro that
sir
cho doanh nghiep.
Cac yeu td can quan tam dd la: cac su kien chinh trj, cai each hanh chinh, cai each kinh tl,
siia
ddi xda bd cac qui dinh, ban hanh nhiing qui djnh mdi, thay doi chinh sach
thul.
10
- Mdi trudng chinh trj: la cac ylu td chinh trj va nhirng hoan canh ma
sir
van hanh
ciia
cac ylu td dd anh hudng
din
kinh doanh
ciia
doanh nghiep. Cac yeu td nay bao gdm: che
do chinh tri; khdng khi chinh tri
ciia
xa hdi;
ehl
do chinh Dang; Doan

thi
chinh tri; chinh
sach
ciia
Dang va Nha nude.
- Mdi trudng phap luat: la he thong phap luat cd lien quan
din
doanh nghiep, bao
gdm: qui pham phap luat cua Nha nude, y
thue
phap luat
ciia
ca quan tu phap, ca quan hanh
phap va doanh nghiep.
- Moi trudng quoc tl: Viet Nam da va dang trong tien trinh hdi nhap vdi nen kinh te
khu
vue
va
thi
gidi ASEAN, APEC,
WTO la
ca hdi va thach thue ddi vdi doanh nghiep.
Viee nghien
ciiu
mdi trudng quoc te se
giiip
doanh nghiep xac djnh
miic
do anh hudng
ciia

no tdi boat ddng kinh doanh
ciia
doanh nghiep. Hdi nhap la
liic
Chinh phu Viet Nam thao da
cac hang rao bao ho cac doanh nghiep trong nude va cac doanh nghiep nude ngoai se tham
gia vao thj trudng Viet Nam, tao ra mot thi trudng sdi ddng va canh tranh khac nghiet, ddng
thdi no Cling tao ra ca hdi de cac doanh nghiep vuon ra dau tu, lam an vdi nude ngoai.
Mot
qude
gia on djnh vl chinh tri, khdng khi chinh trj tdt, chinh sach rd rang va nhat quan,
phap luat nghiem minh, cd mdi quan he tot vdi cac nude tren
thi
gidi thi cac doanh nghiep
cd ca hdi phat trien lanh manh va on djnh.
2) Phan tich moi trudng kinh te
Thue trang nen kinh te va xu hudng trong tuong lai cd anh hudng den thanh cdng va chien
luge
ciia
mot doanh nghiep.
Mdi trudng kinh te
ciia
doanh nghiep la tinh hinh kinh te-xa hdi va chinh sach kinh te
ciia
nha nude ma doanh nghiep ton tai va phat trien.
11
Mdi trudng kinh tl
vT
md gom: ca
clu

kinh tl, trinh do phat
triln
kinh tl, ehl do kinh te va
chinh sach kinh te
vT
md.
- Phan tich ca
clu
kinh tl xa hdi: Ca cau kinh tl xa hdi con ggi la ca cau
ciia
nen
kinh tl quoc dan, bao gdm: ca
clu
nganh nghe, phan phdi, trao ddi, tieu dung, ky thuat, sd
huu vv, trong dd ca
clu
nganh
nghl
la quan trgng nhat. Do dd, khi xay dung chien luge
kinh doanh, doanh nghiep phai nghien cuu tinh hinh ca
clu
cua nganh nghl.
- Phan tich trinh do phat triln kinh tl: Trinh do phat triln kinh te la qui md, tdc do
phat triln kinh tl
ciia
mot quoc gia, mot khu vue va trinh do kinh tl da dat dugc, the hien d
cac chi tieu: tdng san
phIm
quoc ndi, thu nhap qude dan, thu nhap quoc dan tinh theo dau
ngudi, tde do phat trien kinh te.

Phan
tich
trinh do phat triln kinh tl cua
dit
nude, khu
vue giiip
doanh nghiep nam
dugc xu the phat trien
ciia
nen kinh te.
- Phan
tich thi
ehl kinh tl:
Thi
ehl kinh te qui djnh quan he
giij-a
Nha
nude
vdi
doanh nghiep, giiia doanh nghiep vdi doanh nghiep, giiia doanh nghiep vdi cac nganh kinh
tl,
thdng qua nhirng bien phap, phuang phap quan ly nhat djnh dl
dilu
boa tac ddng
din
pham vi, ndi dung, phuang
thiic
cua cac boat ddng kinh te -xa hdi. Nd de ra
nhijng
qui tac va

dilu kien ca ban, cd he thdng ve hinh thue, ndi dung, con dudng sinh tdn va phat trien
ciia
doanh nghiep. Nha lanh dao doanh nghiep can nam vung phuang hudng ca ban
ciia
cudc cai
each,
thi
ehl kinh tl, kjp thdi xay dung quan niem tu tudng va phuang
thue
hanh vi
phii
hgp
vdi the che mdi.
- Phan tich chinh sach kinh te
ciia
Nha nude: Chinh sach kinh te
ciia
Nha nude bao
gdm chien luge phat trien kinh tl
ciia
ca nude, chinh sach nganh nghe, chinh sach phan phdi,
gia ca, thuang mai, tien
luang,
tai chinh, tien te. Chinh sach kinh te
vT
md qui djnh pham vi
12
va nguyen tac boat ddng
ciia
doanh nghiep, dieu hoa quan he

glua.
cac doanh nghiep, cac
nganh,
giiJa
cue bd va toan cue, bao dam
sir
van hanh binh thudng
ciia
nen kinh te qude dan,
thue hien muc tieu va nhiem vu phat trien kinh te quoc dan. Lanh dao doanh nghiep can nam
virng de
thue
hien
diing
cac qui djnh.
3) Phan tich moi trudng cong nghe
Day la loai nhan td cd anh hudng
Idn,
true tiep cho chien luge kinh doanh
ciia
cac
ITnh
virc,
nganh cung nhu nhieu doanh nghiep. Nhirng phat minh ky thuat dem lai nhirng thay ddi to
Idn,
tac ddng manh den cac doanh nghiep, nd cd the tao ca hdi hoac rui ro cho doanh nghiep.
Cac yeu td cdng nghe bao gdm : su phat trien
ciia
cdng nghe,
sir

ra ddi
ciia
nhiing nguyen vat
lieu mdi, thiet bj xe may mdi lien quan tdi nganh, qua trinh
chuyin
giao cdng nghe mdi, chi
phi
nghien cuu phat trien, bao ve ban quyen. Cac doanh nghiep
cin nim lly
ca hdi, thue
hien tien bd khoa hge ky thuat va nang cap ky thuat d doanh nghiep minh.
4) Phan tich moi trudng van hoa - xa hoi
Mdi trudng van hoa bao gdm cac yeu td triet
hge,
tdn giao, ngdn ngii, van hge nghe thuat.
Cac yeu to nay
phin Idn
anh hudng gian
tilp din
kinh doanh
ciia
doanh nghiep, nhung
khdng dugc coi nhe.
Mdi trudng xa hdi bao gdm:
sir
hinh thanh va bien ddng
ciia
cac
ting
lap xa hdi, ca cau dan

cu, ty
le
tang dan sd, tinh hinh di chuyen dan cu, ca cau
quyin
luc xa hdi, phuang thue sinh
boat va lam viee cua mgi ngudi, su thay doi vl quan dilm sdng, muc sdng, thdi quen tieu
diing,
phong tuc tap quan. Nhiing ylu td dd deu ed
thi
anh hudng
din
boat ddng kinh doanh
ciia
doanh nghiep.
13
1.2.2. Phan tich moi trudng nganh - Mo hinh 5 luc lugng cua Michael Porter
Md hinh 5
lire
lugng
ciia
Porter
(Porter's
Five Forces) dugc
sir
dung kha phd bien trong viee
phan tich cac yeu td tac ddng den canh tranh tu mdi trudng ben ngoai. Nam
lire
lugng dd la:
(1) muc do canh tranh nganh; (2) ddi
thii

canh tranh tiem nang; (3) san pham thay the; (4)
quyen nang khach hang; (5) quyen nang nha cung cap. Md hinh nay dua ra each thue cho
cac doanh nghiep xac dinh chien luge nao phu hgp vdi san pham
ciia
minh va vj the
ciia
minh tren thj trudng hoac kiem tra chien luge hien cd
ciia
doanh nghiep. Chi tiet minh boa
md hinh nay the hien d hinh
1.3:
14
• Hinh 1.3
De doa cua
ddi thu tiem nang
Cdc rdo
can
•
SM"
trung thanh
vo-i
nhan
hi^u
• Khdc
bi#t
ve san
pham/djch vy
•
lQf\
the ve quy mo

•
Lp-i
the ve chi phi;
• Quy djnh cua chinh phu,
• Vu khi ran
6e:
6e dog
cuOc
chien
gid
Quyen nang
nha cung cap
• It san pham thay the va san pham
ciia
nha cung cap la quan trpng doi
vai
ngu-ai
mua
•
Ngu-oi
mua khong phai la khach hang
l^n
• San pham khac
bi^t
va rat ton kem cho
ngu'6'i
mua chuyen sang
ngu-oi
khac
•

Sy
de doa cua
ngu'oi
ban nhay vao
nganh kinh doanh cua
ngu-oi
mua
•
IMgydi
mua khong c6 kha nang nhay
v^o
nganh kinh doanh cua
ngu'oi
ban
Cau
true cgnh
tranh: So
lu-p-ng
doanh
nghiep
va
mire
dp chi phoi
thj
tru-ong
cua cac dpanh nghiep)
• Cac dieu
kien
ve
cau:

tang giam
nhu cau ve san pham
• Rao can ra khoi nganh:
SLP
dung
tai san, chi phi c6 d|nh ra khoi
nganh
QuyIn
nang
khach hang
T
• Nhieu doanh nghiep nho, it khach hang
va la
nhOng
khach hang Ion
• Mua khoi
luong
Ion
•
Kh^ch
hang de chuyen sang mua cua
ngu'oi
khdc
• Khach hang c6 the mua cung luc tu-
nhieu doanh
nghiep
• Khach hang c6 the
ti/
cung cap
•

Su"
sin
CO
cua cdc san pham thay
the
• Chi
phi
chuyen dich thap
•
Ngu'oi
cung cap san pham thay
the
CO loi nhu$n
cap va hdo
hCfc
canh tranh
^Hieu
so "gid tri - gid ca" cua san
De doa
ciia
san pham thay
thi
i) Muc do canh tranh nganh
Trong md hinh kinh te truyen thdng, canh tranh
gii/a
cac doanh nghiep ddi
thii dly
Igi nhuan
tien dan tdi con sd 0, nhung trong cudc canh tranh ngay nay, cac doanh nghiep khdng ngay
tha den muc chju chap nhan gia mot each thu ddng. Tren

thue
te, cac doanh nghiep
dIu
cd
15
ging
dk cd dugc Igi
thi
canh tranh so vdi doi
thii eiia
minh. Cudng do canh tranh thay ddi
khac nhau tuy theo
tiing
nganh, va cac nha phan tich chiln luge rat quan tam den
nhijng
diem khac biet do.
Cac nha kinh tl danh gia kha nang canh tranh theo cac chi sd ve
miic
do tap trung
eiia
nganh,
va ty le tap trung (Concentration Ration - CR) la mot trong nhung chi sd phai ke den iau
tien. Chi so nay cho
bilt phIn
tram thi
phIn
do 4 doanh nghiep
Idn nhit
trong nganh
nIm

giu'.
Ngoai ra edn cd chi so CR vl ty le thj trudng do 8, 25 va 50 doanh nghiep dau nganh
kilm
soat. Chi sd cang cao cho thay
miic
do tap trung thj phan vao cac doanh nghiep
Idn
nhat cang
Idn,
ddng nghTa vdi viee nganh dd cd
miic
do tap trung cao. Neu chi cd mot sd
doanh nghiep
nIm
giir
phIn Idn
thj phan, thi nganh se mang
tinh
canh tranh it ban (gan vdi
doe quyen ban). Ty le tap trung thap cho thay nganh cd rat nhieu ddi thu, trong dd khdng cd
ddi
thii
nao chiem thj phan dang ke. Cac thj trudng gdm nhieu
"manh
ghep"
nay dugc cho
la
cd tinh canh tranh. Tuy nhien, ty le tap trung khdng phai la chi sd duy nhat, bdi vi xu hudng
dinh nghTa nganh mang nhieu thdng tin han so vdi
sir

phan bd thj phan.
Neu muc do canh tranh giira cac doanh nghiep trong mot nganh thap, thi nganh do dugc coi
la "cd
ky luat", Ky luat nay cd the la ket qua cua
Ijch
sii"
canh tranh trong nganh, vai trd cua
doanh nghiep dung dau, hoac su tuan
thii
vdi cac chuan muc dao
due
chung.
Sir
cau ket giiia
cac doanh nghiep nhin chung la khdng hgp phap. Trong nhung nganh cd muc do canh tranh
thap,
cac ddng thai canh tranh
chae
chan bj ban che mot
each
khdng chinh
thue.
Tuy nhien,
mot doanh nghiep khdng chap nhan tuan
thii
luat le ma tim kiem Igi the canh tranh cd the
lam mat di cai thj trudng "cd ky luat" dd.
Khi mot ddi
thii
hanh ddng theo each khien cac doanh nghiep khac bude phai tra dua, thi tinh

canh tranh d thj trudng dd se tang
len.
Cudng do canh tranh thudng dugc mieu ta la tan
16
khoc,
manh me,
vira
phai, hoac ylu,
tiiy
theo
viee
cac doanh nghiep no
lire
gianh Igi the canh
tranh den muc nao.
Dk cd dugc Igi
thi
canh tranh so vdi cac ddi
thii,
mot doanh nghiep cd the chgn mot sd ddng
thai canh tranh nhu sau:
- Thay doi gia: tang hoac giam gia de ed dugc Igi the ngan ban.
- Tang su khac biet cua san
phIm
- cai thien cac dac tinh, ddi mdi qua trinh san xuat
va ddi mdi san pham.
-
Sir
dung cac kenh phan phoi mot each sang tao: diing hdi nhap theo chieu dgc hoac
sir

dung mot kenh phan phdi mdi chua cd trong nganh. Chang ban nhu trong nganh budn ban
kim hoan, cac
ciia
hang kim hoan cao cap ngan ngai khdng ban ddng ho, Timex da chuyen
tdi cac cua hang thuoc va cac dai ly khdng truyen thdng khac. Nhd dd, doanh nghiep da
hoan toan lam
chii
thi trudng dong bd cd gia tu
thip din
trung binh.
- Khai thac mdi quan he vdi cac nha cung cap - vi du, tu nhung nam 1950 - 1970,
hang Sears, Roebuck & Co chi phdi thj trudng hang gia dung ban le. Sears da dat ra cac tieu
chuan chat lugng cao va yeu cau cac nha cung cap phai dap ung cac yeu cau ve chi sd ky
thuat va gia san pham
ciia
hg.
Cudng do canh tranh chju anh hudng
ciia
cac dac diem nganh sau day:
- Sd lugng doanh nghiep Idn: sd lugng doanh nghiep
Idn
lam tang
tinh
canh tranh, vi
cd nhieu doanh nghiep ban trong khi tdng sd khach hang va ngudn
lire
khdng ddi.
Tinh
canh
tranh se cang manh ban neu cac doanh nghiep nay cd thj phan tuang duang nhau, dan den

phai "chien dau" de gianh vi tri chi phdi thj trudng.
17
- Thj trudng tang trudng cham: dac dilm nay khien cac doanh nghiep phai canh tranh
tich cue ban dl
chilm
giu thj
phln.
Trong mot thj trudng tang trudng cao, cac hang cd kha
nang tang doanh thu cd
thi
chi do thj trudng md rgng.
- Cac chi phi cd dinh cao: chi phi cd djnh cao thudng tdn tai trong mot nganh cd
tinh
kinh tl theo quy md, cd nghTa la chi phi giam khi quy md san xuat tang. Khi tdng chi phi chi
Idn
ban khdng dang ke so vdi cac chi phi cd dinh, thi cac doanh nghiep phai san xuat gan
vdi tdng cdng
suit
dl dat dugc
mii'c
chi phi thap nhat cho
tirng
don vj san pham. Nhu vay,
cac doanh nghiep se phai ban mot so lugng rat
Idn
san pham tren thj trudng, va vi the phai
tranh gianh thj
phln,
din din
cudng do canh tranh tang len.

- Chi
phi luu
kho cao hoac san pham de hu hong: dac diem nay khien nha san xuat
mudn ban hang hoa cang nhanh cang tdt. Neu cung thdi diem dd, cac nha san xuat khac
ciing
mudn ban san pham
ciia
hg thi cudc canh tranh gianh khach hang se trd nen du ddi.
- Chi
phi
chuyen ddi hang hoa thap: khi mot khach hang de dang chuyen tu
sir
dung san
pham nay sang san pham khac, thi muc do canh tranh se cao ban do cac nha san xuat phai cd
gang de giir chan khach hang.
- Muc do khac biet hda san pham thap: dac diem nay
ludn
dan den muc do canh
tranh cao. Ngugc lai, neu san pham
ciia
cac doanh nghiep khac nhau cd dac dilm hang hda
khac nhau rd ret se giam canh tranh.
- Kha nang thay ddi chien luge cao: kha nang thay ddi chien luge cao xay ra khi mot
doanh nghiep dang mat dan vj the thj trudng
ciia
minh, hoac cd
tilm
nang gianh dugc
nhilu
Igi nhuan ban. Tinh hudng nay

cQng
lam tang tinh canh tranh trong nganh.
- Cac rao can
"thoat
ra" cao: dac diem nay khien doanh nghiep phai chju mot chi phi
cao,
neu mudn tu bd khdng san xuat san pham nira. Vi
thi
doanh nghiep
bude
phai canh
18