Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh ở Công ty cổ phần vận tải và dịch vụ petrolimex Hà Tây

Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
MỤC LỤC
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
DANH MỤC CÁC KÝ HIỆU VIẾT TẮT
1. GTGT : Giá trị gia tăng
2. TK : Tài Khoản
3. TNDN : Thu Nhập Doanh Nghiệp
4. CHXD : Cửa hàng xăng dầu
5. CPTC : Chi phí tài chính
6. TSCĐ : Tài Sản Cố Định
7. BTC : Bộ Tài Chính
8. CPBH : Chi Phí bán hàng
9. CPQLDN : Chi phí quản lý doanh nghiệp
10.BLXD : Bán lẻ xăng dầu
11.NNPTNT : Nông nghiệp phát triển nông thôn
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
DANH MỤC SƠ ĐỒ, BẢNG BIỂU
11
Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy kế toán tại phòng Kế toán Tài chính 12
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
LỜI MỞ ĐẦU
Quá trình chuyển đổi nền kinh tế từ kế hoạch hoá tập trung sang cơ chế thị
trường, có sự quản lý của Nhà nước bằng Pháp luật trong những năm qua đã làm
thay đổi các nguyên tắc quản lý kinh doanh trong các doanh nghiệp. Trong cơ chế
thị trường, bất kỳ một doanh nghiệp nào muốn tồn tại và phát triển đều phải thực

hiện triệt để các nguyên tắc kinh doanh như nguyên tắc tự quản, nguyên tắc lấy thu
bù chi và bảo toàn vốn.
Trong hoạt động kinh doanh mục tiêu của các doanh nghiệp là làm sao tối đa
hoá lợi nhuận. Để thu được nhiều lợi nhuận, các doanh nghiệp phải sử dụng chi phí
hợp lý với mức doanh thu. Với một chi phí thấp nhất để đạt mức doanh thu cần thiết
thì kết quả thu được sẽ là lợi nhuận cao nhất. Do vậy, doanh nghiệp cần phải tổ chức
bộ máy kế toán hợp lý, đảm bảo không có hiện tượng chi không cần thiết và phản
ánh chính xác các nghiệp vụ kinh tế phát sinh.
Đối với doanh nghiệp thương mại nghiệp vụ chính là lưu chuyển hàng hoá,
việc sử dụng hợp lý chi phí có ý nghĩa sống còn. Tiết kiệm chi phí góp phần tiết
kiệm vốn kinh doanh giảm chi phí tới mức thấp nhất để đạt doanh thu móng muốn
có vai trò quyết định trong việc tăng lợi nhuận. Tiết kiệm chi phí là điều kiện tăng
tích luỹ ngân sách Nhà nước, thúc đẩy nền sản xuất, góp phần hạ giá bán lẻ hàng
tiêu dùng, từ đó nâng cao đời sống nhân dân. Để có thể quản lý chi phí để đạt mức
doanh thu mong muốn ta phải hạch toán chính xác chi phí, doanh thu và kết quả của
khối lượng hàng hoá kinh doanh trong kỳ. Có như vậy ta mới có thể kiểm tra, giám
sát tình hình chi tiêu và thu nhập của doanh nghiệp để hạ thấp chi phí tới mức tối
thiểu nhờ đó mới có kết quả kinh doanh tốt nhất.
Nhận thức được vai trò và tầm quan trọng của công tác kế toán doanh thu, chi
phí và kết quả kinh doanh của khối lượng hàng hoá kinh doanh trong kỳ. Trong thời
gian thực tập tại Công ty cổ phần vận tải và dịch vụ petrolimex Hà Tây, được sự
giúp đỡ tận tình của các cán bộ kế toán của Công ty giúp tôi lựa chọn đề tài:
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

1
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
“Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và xác định kết quả kinh doanh ở
Công ty cổ phần vận tải và dịch vụ petrolimex Hà Tây”
Chuyên đề thực tập tốt nghiệp gồm ba phần:
CHƯƠNG1: Đặc điểm và tổ chức quản lý doanh thu, chi phí của Công ty

cổ phần vận tải và dịch vụ petrolimex hà tây
CHƯƠNG 2: Thực trạng kế toán doanh thu, chi phí tại Công ty cổ phần
vận tải và dịch vụ petrolimex hà tây.
CHƯƠNG 3: Những ý kiến nhằm hoàn thiện công tác kế toán doanh thu,
chi phí, kết quả kinh tại Công ty cổ phần vận tải và dịch vụ petrolimex hà tây.
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

2
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
CHƯƠNG I
ĐẶC ĐIỂM VÀ TỔ CHỨC QUẢN LÝ DOANH THU, CHI PHÍ TẠI
CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI VÀ DỊCH VỤ PETROLIMEX HÀ TÂY
1.1.ĐẶC ĐIỂM DOANH THU, CHI PHÍ CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI VÀ
DỊCH VỤ PETROLIMEX HÀ TÂY.
1.1.1.Khái quát các hoạt động kinh doanh của Công ty cổ phần vận tải và
dịch vụ petrolimex hà tây.
- Kinh doanh vận tải xăng dầu, vận tải hành khách và hàng hoá khác;
- Tổng đại lý bán buôn, bán lẻ xăng dầu, các sản phẩm hoá dầu và các hàng
hoá khác;
- Kinh doanh xuất nhập khẩu phương tiện vận tải; vật tư, thiết bị phụ tùng ôtô;
vật tư thiết bị chuyên dùng xăng dầu;
- Dịch vụ sửa chữa phương tiện vận tải; thiết bị, hệ thống công nghệ, cột bơm,
công trình kiến trúc và các công trình khác;
- Xây lắp, trang trí nội ngoại thất các công trình xăng dầu và các công trình
dân dụng.
- Kinh doanh dịch vụ du lịch lữ hành, khách sạn ăn uống, dịch vụ kho vận, bãi
đỗ xe
1.1.2.Đặc điểm doanh thu của công ty
Theo chuẩn mực kế toán 14, doanh thu là tổng giá trị các lợi ích kinh tế doanh
nghiệp thu được trong kỳ kế toán, phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh thông

thường của doanh nghiệp góp phần làm tăng vốn chủ sở hữu. Có các loại doanh thu:
•Doanh thu bán hàng là toàn bộ số tiền thu được hoặc sẽ thu được từ các giao
dịch và các nghiệp vụ phát sinh doanh thu như bán sản phẩm, hàng hóa, bất động
sản đầu tư cho khách hàng bao gồm cả khoản phí phụ thu và phí thu thêm ngoài giá
bán (nếu có). Điều kiện ghi nhận:
a.Doanh nghiệp đã chuyển giao phần lớn rủi ro và lợi ích gắn liền với quyền
sở hữu sản phẩm hàng hóa cho người mua.
b.Doanh nghiệp không còn nắm giữ quyền quản lý hàng hóa như người sở hữu
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

3
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
hàng hóa hoặc quyền kiểm soát hàng hóa.
c.Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
d.Doanh nghiệp đã thu được hoặc sẽ thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch bán hàng.
e.Xác định được chi phí liên quan đến giao dịch bán hàng.
Như vậy doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ của doanh nghiệp trong kỳ
kế toán phát sinh từ các giao dịch và nghiệp vụ sau:
- Bán hàng: bán sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, bán hàng hoá mua
vào, hàng hoá nhận đại lý ký gửi và bán bất động sản.
- Cung cấp dịch vụ: thực hiện công việc thoả thuận theo hợp đồng trong một
hay nhiều kỳ kế toán.
Theo thông tư 130/2008/TT-BTC thời điểm xác định doanh thu với hoạt động
bán hàng hóa là thời điểm chuyển giao quyền sở hữu, quyền sử dụng hàng hóa cho
người mua và người mua chấp nhận thanh toán. Đối với hoạt động cung ứng dịch
vụ là thời điểm hoàn thành việc cung ứng dịch vụ hoặc thời điểm lập hóa đơn cung
ứng dịch vụ.
Đối với hàng hóa, dịch vụ thuộc diện đối tượng chịu thuế VAT theo phương
pháp khấu trừ, doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ là giá bán chưa có thuế.
Ngoài ra còn có các khoản giảm trừ doanh thu như chiết khấu thương mại,

giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại.
- Chiết khấu thương mại: Là khoản tiền doanh nghiệp đã giảm trừ hoặc đã
thanh toán cho người mua hàng do người mua hàng đã mua sản phẩm, hàng hóa,
dịch vụ với số lượng lớn theo thỏa thuận về chiết khấu thương mại đã ghi trong hợp
đồng kinh tế hoặc cam kết mua, bán hàng.
- Giảm giá hàng bán: Là khoản giảm trừ cho người mua hàng do hàng hóa
kém phẩm chất, sai quy cách hoặc lạc hậu thị hiếu, ghi không đúng thời hạn trên
hợp đồng.
- Hàng bán bị trả lại: Là giá trị khối lượng hàng bán đã xác định là tiêu thụ bị
khách hàng trả lại và từ chối thanh toán do vi phạm các cam kết trong hợp đồng
kinh tế như hàng kém phẩm chất, sai quy cách, chủng loại. Khi xuất hàng trả lại cho
người bán doanh nghiệp phải lập hóa đơn, trên hóa đơn ghi rõ hàng trả lại cho
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

4
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
người bán do không đúng qui cách chất lượng, tiền thuế GTGT. Trường hợp người
bán đã xuất hàng và lập hóa đơn, người mua chưa nhận hàng nhưng phát hiện hàng
không đúng qui cách, chất lượng phải hoàn trả lại toàn bộ hàng hoặc một phần hàng
hóa, khi trả lại hàng bên mua và bên bán phải lập biên bản ghi rõ loại hàng hóa, số
lượng, giá trị chưa có thuế GTGT, tiền thuế GTGT lý do trả lại hàng theo hóa đơn
bán hàng (số, ký hiệu, ngày tháng của hóa đơn) đồng thời kèm theo hóa đơn để gửi
trả bên bán để bên bán lập lại hóa đơn GTGT cho số hàng hóa đã nhận.
Đối với Công PTS Hà Tây doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ có thể là
doanh thu thu tiền ngay hoặc cho khách hàng trả sau tuỳ thuộc vào sự thoả thuận
giữa hai bên, nếu khách hàng chưa thanh toán kế toán mở sổ theo dõi tình hình công
nợ phải thu của khách hàng và sổ chi tiết thanh toán đối với từng đối tượng khách
hàng. Thời điểm ghi nhận doanh thu là thời điểm khách hàng chấp nhận thanh toán
cho số lượng hàng công ty cung cấp. Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ TK
511 của Công ty PTS Hà Tây được phân ra các tài khoản chi tiết như sau:

+TK 5111: Doanh thu bán hàng hoá và tiếp tục được theo dõi chi tiết theo
từng nhóm kinh doanh các lĩnh vực chủ yếu của công ty như xăng dầu chính, dầu
mỡ nhờn……
511 Doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
5111 Doanh thu bán hàng hoá
51111 Doanh thu bán xăng dầu chính
511111 Doanh thu xăng dầu chính bán buôn
511112 Doanh thu xăng dầu chính bán lẻ
51112 Doanh thu bán dầu mỡ nhờn
51116 Doanh thu bán vật tư, phụ tùng
5112 Doanh thu dịch vụ bưu chính viễn thông
51121 Doanh thu kinh doanh dịch vụ bưu chính viễn thông
51122 Hoa hồng bán hàng hoá dịch vụ viễn thông
5113 Doanh thu bán dịch vụ
51131 Doanh thu vận tải bộ
51132 Doanh thu xây lắp, sữa chữa
51133 Doanh thu vận tải lữ hành
51138 Doanh thu dịch vụ hoạt động khác
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

5
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Doanh thu phát sinh từ tiền lãi, tiền bản quyền, cổ tức và lợi nhuận được chia
(doanh thu hoạt động tài chính) được ghi nhận khi thỏa mãn đồng thời hai điều kiện sau:
a.Có khả năng thu được lợi ích kinh tế từ giao dịch đó.
b.Doanh thu được xác định tương đối chắc chắn.
Đối với Công ty PTS Hà Tây hoạt động tài chính của công ty bao gồm:
5151 Lãi tiền gửi, lãi cho vay
5158 Doanh thu tài chính khác
Ngoài các khoản doanh thu thì tại các công ty, doanh nghiệp còn có các khoản

thu nhập khác không phải là doanh thu của doanh nghiệp. Đây là các khoản thu
nhập được tạo ra từ các hoạt động khác ngoài hoạt động kinh doanh thông thường
của doanh nghiệp mà nội dung cụ thể bao gồm:
- Thu nhập từ nhượng bán, thanh lý tài sản cố định
- Giá trị còn lại hoặc giá bán hoặc giá trị hợp lý của tài sản cố định bán để thuê
lại hoặc theo phương thức thuê tài chính hoặc thuê hoạt động
- Tiền thu được do khách hàng, đơn vị khác vi phạm hợp đồng kinh tế.
- Thu các khoản nợ khó đòi đã xử lý xoá sổ
- Các khoản thuế được nhà nước miễn giảm trừ thuế thu nhập doanh nghiệp
- Thu từ các khoản nợ phải trả không xác định được chủ
- Các khoản tiền thưởng của khách hàng liên quan đến tiêu thụ hàng hoá, sản
phẩm, dịch vụ không tính trong doanh thu (nếu có).
- Thu nhập quà biếu, quà tặng bằng tiền, hiện vật của các cá nhân tổ chức tặng
doanh nghiệp.
- Các khoản thu nhập kinh doanh của năm trước bị bỏ sót hay quên ghi sổ kế
toán nay phát hiện ra.
Đối với Công ty PTS Hà Tây các khoản thu nhập khác sử dụng tài khoản 711 và
không phân ra các tài khoản chi tiết do đây là công ty thương mại chỉ tập trung vào
việc bán hàng thông qua các hợp đồng kinh tế không liên quan nhiều đến hoạt động
cho thuê tài sản cố định, hay thanh lý nhượng bán các tài sản cố định có giá trị lớn…
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

6
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
1.1.3.Đặc điểm chi phí của công ty
a.Đặc điểm giá vốn hàng bán của công ty
Giá vốn hàng bán đối với doanh nghiệp thương mại được coi là giá trị thực
chứa trong mỗi hàng hóa, dịch vụ trong nghiệp vụ trao đổi kinh doanh hay là giá
mua thực tế của hàng bán ra. Khi hàng hóa đã tiêu thụ và được phép xác định doanh
thu thì đồng thời giá trị hàng xuất kho cũng được phản ánh theo giá vốn hàng bán

để xác định kết quả. Với Công ty PTS Hà Tây giá trị hàng xuất kho được xác định
theo phương pháp giá hạch toán. Giá vốn hàng xuất kho trong kỳ được tính theo
công thức:
Giá thực tế
hàng xuất kho
=
Giá hạch toán của hàng
xuất trong kỳ
*
Hệ số giá
Hệ số giá

= Giá thực tế hàng tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ
Giá hạch toán hàng tồn đầu kỳ và nhập trong kỳ
b.Đặc điểm chi phí bán hàng của công ty
Trong kế toán chi phí bán hàng là toàn bộ các chi phí phát sinh liên quan đến
quá trình bán sản phẩm, hàng hóa và cung cấp dịch vụ. Đối với Công ty PTS Hà
Tây, chi phí bán hàng được phân loại theo nội dung kinh tế của các khoản chi phí
phát sinh. Chi phí bán hàng của Công ty PTS Hà Tây bao gồm:
-TK 6411: Chi phí bán buôn xăng dầu
-TK 6412: Chi phí bán lẻ xăng dầu
c.Đặc điểm chi phí quản lý doanh nghiệp của công ty
Trong kế toán chi phí quản lý doanh nghiệp là toàn bộ chi phí liên quan đến
hoạt động sản xuất kinh doanh, quản lý hành chính và một số khoản khác có tính
chất chung toàn doanh nghiệp. Đối với Công ty PTS Hà Tây chi phí quản lý của
công ty cũng được phân loại theo nội dung kinh tế của các khoản chi phí phát sinh.
Các khoản chi phí quản lý doanh nghiệp của công ty như:
6421 Chi phí kinh doanh xăng dầu
6422 Chi phí kinh doanh dầu mỡ nhờn
6424 Chi phí kinh doanh vật tư phụ tùng

6425 Chi phí kinh doanh dịch vụ bưu chính viễn thông
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

7
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
d.Đặc điểm chi phí hoạt động tài chính
Chi phí hoạt động tài chính là những chi phí liên quan đến các hoạt động về
vốn, các hoạt động đầu tư tài chính các nghiệp vụ mang tích chất tài chính của
doanh nghiệp
- Chi phí liên quan đến hoạt động đầu tư công cụ tài chính, đầu tư liên doanh,
đầu tư liên kết, đầu tư vào công ty con (chi phí nắm giữ, thanh lý, chuyển nhượng
các khoản đầu tư, các khoản lỗ trong đầu tư…)
- Chi phí liên quan đến hoạt động cho vay vốn
- Chi phí lãi vay vốn kinh doanh không được vốn hóa, khoản chiết khấu
thanh toán khi bán sản phẩm, hàng hóa, cung cấp lao vụ, dịch vụ
- Các khoản chi phí tài chính khác
Đối với Công ty PTS Hà Tây chi phí hoạt động tài chính (TK 635) của công
ty bao gồm:
6351 Chi phí đi vay
e.Đặc điểm chi phí khác
Chi phí khác là các khoản chi phí của các hoạt động ngoài hoạt động sản
xuất kinh doanh tạo ra doanh thu của doanh nghiệp. Đây là những khoản lỗ do các
sự kiện hay các nghiệp vụ khác biệt với hoạt động kinh doanh thông thường của
doanh nghiệp, nội dung cụ thể bao gồm:
- Chi phí thanh lý nhượng bán tài sản cố định.
- Giá trị còn lại của tài sản cố định thanh lý nhượng bán (bình thường)
- Giá trị còn lại hoặc giá bán của tài sản cố định nhượng bán để thuê lại theo
phương thức đi thuê tài chính hay đi thuê hoạt động.
- Các khoản tiền phạt do vi phạm hợp đồng kinh tế.
- Khoản bị phạt thuế, truy thu nộp thuế

- Các khoản chi phí do ghi nhầm, bỏ sót khi ghi sổ kế toán.
- Các khoản chi phí khác
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

8
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Đối với Công ty PTS Hà Tây công ty không thực hiện phân loại với các khoản
chi phí này.
Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp gồm chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp
hiện hành và chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại khi xác định lợi nhuận
(hoặc lỗ) của một năm tài chính. Chi phí thuế thu nhập doanh nghiệp hiện hành là
số thuế doanh nghiệp phải nộp tính trên thu nhập chịu thuế trong năm. Chi phí thuế
thu nhập doanh nghiệp hoãn lại là số thuế thu nhập doanh nghiệp sẽ phải nộp trong
tương lai phát sinh từ thuế thu nhập hoãn lại phải trả trong năm và hoàn lại tài sản
thuế thu nhập hoãn lại đã được ghi nhận từ các năm trước. Đối với Công ty PTS Hà
Tây thì chi phí thuế thu nhập cũng được phân loại gồm chi phí thuế TNDN hiện
hành và chi phí thuế TNDN hoãn lại.
1.2.TỔ CHỨC QUẢN LÝ DOANH THU, CHI PHÍ CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN
TẢI VÀ DỊCH VỤ PETROLIMEX HÀ TÂY.
Việc ghi nhận doanh thu và chi phí của công ty phải tuân thủ theo nguyên tắc
phù hợp và thận trọng. Tuy nhiên trong nhiều trường hợp giao dịch không thoả mãn
được cả 2 nguyên tắc do chúng có thể xung đột với nhau thì ưu tiên tuân thủ theo
nguyên tắc thận trọng. Nguyên tắc phù hợp được hiểu trên 2 khía cạnh sau:
- Thứ nhất khi ghi nhận một khoản doanh thu thì phải ghi nhận một khoản chi
phí tương ứng có liên quan đến việc tạo ra doanh thu đó. Ví dụ như bán hàng hoá và
cung cấp dịch vụ thì doanh nghiệp đồng thời phải ghi nhận doanh thu bán hàng và
giá vốn hàng bán.
- Thứ hai khoản doanh thu được ghi nhận và khoản chi phí tạo ra doanh thu đó
phải được ghi nhận trong cùng một kỳ kế toán. Ví dụ doanh thu bán hàng và giá vốn
của lô hàng bán phải được ghi nhận trong cùng một kỳ kế toán nếu các điều kiện

ghi nhận doanh thu được thoả mãn.
Nguyên tắc thận trọng có thể hiểu là
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

9
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
- Thứ nhất nếu một khoản chưa chắc chắn thu được lợi ích kinh tế thì doanh
thu không được ghi nhận nhưng một khoản lợi ích kinh tế có khả năng bị tổn thất
thì chi phí đã được ghi nhận.
- Thứ hai tài sản không được ghi nhận lớn hơn lợi ích kinh tế mà có thể thu
hồi từ việc sử dụng tài sản đó.
Doanh thu của Công ty PTS Hà Tây được ghi nhận khi hàng hoá hoặc dịch vụ
được chuyển giao đầy đủ cho khách hàng. Tuy nhiên với hợp đồng cung cấp
hàng hoá, dịch vụ dài hạn doanh thu có thể được ghi nhận từng phần trước khi
chuyển giao toàn bộ sản phẩm được hoàn tất. Nếu là thực hiện dự án thì doanh thu
sẽ được ghi nhận theo chi phí trong suốt quá trình thực hiện dự án khi mà doanh thu
và chi phí được ước lượng một cách dễ dàng và tương đối chính xác.
Đặc điểm chính sách kinh doanh của Công ty PTS Hà Tây là tại phòng kinh
doanh, các đơn hàng từ các đơn vị trực thuộc và khách hàng của Công ty sẽ được
tổng hợp lại một lần nữa để chính xác về khối lượng và tên đơn vị cần nhập hàng.
Phòng kinh doanh tiến hành đối chiếu công nợ của các đơn vị cần nhập hàng nói
trên với kế toán theo dõi công nợ của phòng Kế toán – tài chính. Nếu đơn vị nào
vượt mức công nợ theo định mức Công ty đề ra thì đơn hàng đó không được chấp
nhận. Sau khi có thông tin chính xác về tình hình công nợ, chuyên viên phòng kinh
doanh sẽ lập bảng tổng hợp đơn hàng ngày hôm đó để trưởng phòng kinh doanh và
phó giám đốc phụ trách kinh doanh ký duyệt. Tiếp đến, phòng kinh doanh sẽ liên
lạc với nhà cung cấp nguyên vật liệu để gửi bảng tổng hợp đơn hàng qua cả 3 hình
thức: điện thoại, fax và gửi công văn chuyển phát nhanh.
Khi có sự đồng ý của nhà cung cấp nguyên vật liệu thì phòng kinh doanh tiếp
tục gửi bảng tổng hợp đơn hàng tới Đội Vận tải bằng cả 3 hình thức như trên. Tại

đây, đội vận tải sẽ căn cứ vào khối lượng vận chuyển của từng cửa hàng mà cấp
giấy giới thiệu và lệnh vận chuyển cho từng đầu xe ô tô sitéc có dung tích phù hợp
để đi lấy hàng tại kho của nhà cung cấp nguyên vật liệu và kho của Công ty.
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

10
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Sau khi rời kho hàng thì hàng hoá sẽ được chuyển tới các cửa hàng xăng dầu
của các đơn vị trực thuộc và khách hàng của Công ty. Từ đó hàng hoá sẽ được bán
cho người tiêu dùng và thu tiền để nộp tiền mặt về quỹ của Công ty, chi nhánh hoặc
được chuyển khoản qua ngân hàng
Chi phí bán hàng và chi phí quản lý doanh nghiệp, chi phí tài chính được
quản lý theo nội dung kinh tế các khoản chi phí đã phát sinh và theo dõi chặt chẽ
được từng khoản chi phí thông qua các tài khoản chi tiết. Các khoản chi công tác
phí, tiền điện thoại cho nhân viên, tiền lương trả làm thêm giờ… đều được phòng kế
toán đưa ra định mức nhằm quản lý chặt chẽ những khoản chi phí phát sinh này tại
công ty thông qua qui chế chi tiêu nội bộ của công ty. Hầu hết các khoản chi phí của
công ty đều có hoá đơn giá trị gia tăng hoặc các chứng từ khác như bảng thanh toán
tiền lương…và tuân thủ theo thông tư 130/2008/TT-BTC để các chi phí này là hợp
lệ giúp công ty thực hiện tốt nghĩa vụ về thuế đối với nhà nước và đó cũng là cách
kiểm soát chi phí hiệu quả của công ty.
* Quản lý doanh thu, chi phí tại Công ty PTS Hà Tây
Bộ phận kế toán có nhiệm vụ thu chi, tổng hợp doanh thu, chi phí và tính giá
thành từ đó đưa lên ban giám đốc để có sự điều chỉnh phù hợp sao cho thu được
lợi nhuận tối ưu.
Bộ máy kế toán của Công ty PTS Hà Tây được tổ chức theo mô hình kế toán
tập trung, theo mô hình này thì toàn công ty chỉ có một phòng kế toán và mọi công
việc đều được thực hiện tại đây

SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

11
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Sơ đồ 2.1. Tổ chức bộ máy kế toán tại phòng Kế toán Tài chính

Ghi chú:
Quan hệ quản lý
Quan hệ đối chiếu cùng cấp số liệu,dữ liệu
Theo sơ đồ trên thì:
Chuyên viên kế toán tổng hợp có nhiệm vụ theo dõi chi phí các hoạt động
kinh doanh; Quyết toán chi phí khoán vận tải, chi phí khoán tại các cửa hàng xăng
dầu trực thuộc,
- Theo dõi tình hình thực hiện chi phí tại Văn phòng Công ty, các Chi nhánh
và các cửa hàng xăng dầu trực thuộc Công ty, thường xuyên rà soát kỹ các khoản chi
phí phát sinh hạch toán theo các qui định hiện hành của Nhà nước, Tổng công ty và
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

12
Kế toán trưởng
Kế toán tổng hợp
Kế toán công
nợ, tiền lương,
các khoản bảo
hiểm,
Kế toán thanh
toán, ngân
hàng, kế toán
thuế
Kế toán
Tiêu thụ,

hàng hoá
Thủ quỹ
Phó trưởng phòng
kế toán tài chính
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Công ty; Nghiên cứu đề xuất các giải pháp tiết kiệm chi phí để nâng cao hiệu quả
kinh doanh.
Chuyên viên kế toán tiêu thụ, hàng hoá theo dõi doanh thu vận tải; doanh thu
xăng dầu, dầu mỡ nhờn, gas các loại và theo dõi doanh thu các loại dịch vụ hoặc thu
nhập khác (Nếu có phát sinh)
- Theo dõi hàng hoá.
- Theo dõi hoạt động của đội công trình, xưởng sửa chữa cơ khí, cửa hàng
kinh doanh vật tư, tổ sửa chữa cột bơm.
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

13
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
CHƯƠNG II
THỰC TRẠNG KẾ TOÁN DOANH THU, CHI PHÍ
VÀ XÁC ĐỊNH KẾT QUẢ KINH DOANH TẠI CÔNG TY
CỔ PHẦN VẬN TẢI VÀ DỊCH VỤ PETROLIMEX HÀ TÂY
2.1. KẾ TOÁN DOANH THU VÀ THU NHẬP KHÁC CÔNG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI
VÀ DỊCH VỤ PETROLIMEX HÀ TÂY.
2.1.1.Chứng từ và thủ tục kế toán
a.Chứng từ và thủ tục kế toán ghi nhận doanh thu bán hàng và cung cấp
dịch vụ
Công ty PTS Hà Tây thực hiện bán hàng thông qua bán buôn và bán lẻ trực
tiếp tại cửa hàng.
Hình thức bán buôn thông qua hợp đồng kinh tế và theo đơn đặt hàng . Khi
hàng hoá xuất khỏi kho công ty và chuyển tới khách hàng thì số hàng này được coi

là đã bán và được ghi nhận doanh thu. Có hai trường hợp xảy ra trong quá trình bán
hàng đó là khách hàng chấp nhận thanh toán, trả tiền luôn và thanh toán sau.
Đối với trường hợp bán hàng thu tiền ngay trình tự luân chuyển chứng từ theo
sơ đồ2.1
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

14
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Sơ đồ 2.1: Trình tự luân chuyển chứng từ bán hàng thu tiền ngay
Căn cứ vào hợp đồng kinh tế đã ký và đề nghị xuất hàng của phòng kinh
doanh, kế toán lập hoá đơn bán hàng gồm 3 liên:
- Liên 1: Lưu tại phòng kế toán
- Liên 2: Giao cho khách hàng
- Liên 3: dùng để luân chuyển nội bộ
Đây là trường hợp bán hàng thu tiền ngay nên kế toán lập phiếu xuất kho
trên phần mềm giao cho thủ kho, thủ kho căn cứ vào phiếu xuất kho và hoá đơn
GTGT giao hàng cho khách hàng theo đúng số lượng chủng loại trên hoá đơn, kế
toán vào phần mềm kế toán lập phiếu thu và in ra đưa cho thủ quỹ, thủ quỹ căn cứ
vào phiếu thu thu tiền hàng.
• Đối với trường hợp bán hàng chưa thu tiền trình tự luân chuyển chứng từ theo sơ
đồ 2.2
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

15
Thẻ kho
Xuất hàng
Hợp đồng kinh tế
(Đề nghị xuất hàng)
Hóa đơn GTGT
Liên 1

Liên 2
Liên 3
Thủ quỹ Phiếu thu Vào sổ
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Sơ đồ 2.2: Trình tự luân chuyển chứng từ bán hàng chưa thu tiền
Trường hợp chưa thu được tiền thì trình tự kế toán bán hàng tương tự như
bán hàng thu tiền ngay chỉ có điểm khác biệt là kế toán bán hàng không chuyển Hoá
đơn GTGT cho thủ quỹ mà hạch toán ngay vào sổ chi tiết theo dõi công nợ. Khách
hàng thanh toán thông qua ngân hàng thì công ty gửi hoá đơn giá trị gia tăng cho
khách sau khi nhận được giấy báo có của ngân hàng.
Sau đây em xin minh họa chứng từ là Hoá đơn GTGT cho trường hợp bán
hàng lẻ thu tiền ngay. Kế toán viết hoá đơn giá trị gia tăng (biểu 2.1) giao liên 2
cho khách và lập phiếu thu (biểu 2.2) trên phần mềm và in ra gửi thủ quỹ, thủ quỹ
căn cứ vào phiếu thu để thu tiền.
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

16
Thẻ kho
Xuất hàng
Hợp đồng kinh tế
(Đề nghị xuất hàng)
Hóa đơn GTGT
Liên 1
Liên 2
Liên 3
Vào sổ
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Biểu 2.1: Hoá đơn giá trị gia tăng bán hàng
HÓA ĐƠN (GTGT)
PTS HÀ TÂY

Liên 1: Lưu
Mẫu số: 01 GTKT-3LL
AA/2010T
018352
Ngày 10 tháng 12 năm 2010
Đơn vị bán hàng: Công ty cổ phần Vận tải và Dịch vụ Petrolimex Hà Tây
Địa chỉ: Km 17, QL 6, Đồng Mai, Hà Đông , TPHà Nội. Số TK:
450.10.00.001196.9 NH Đầu tư&PT Hà Tây
Điện thoại: (04)33533968 (04)33531969 0500387891
Đơn vị mua hàng: Công ty TNHH Xăng Sửu Xuân
Địa chỉ: Thanh Đa – Phúc Thọ - Hà Nội
Hình thức thanh toán: CK Mã số thuế: 0500584508
STT TÊN HÀNG HOÁ
DỊCH VỤ
ĐVT SỐ
LƯỢNG
ĐƠN
GIÁ
THÀNH TIỀN
(ĐỒNG)
A B C 1 2 3 = 1 x 2
1 Mogas 92KC Lit tt 1000 14.000 14.000.000
Cộng tiền hàng hoá , dịch vụ 14.000.000
Thuế suất GTGT: 10% Tiền thuế GTGT 1.400.000
Mức phí xăng dầu 1.000đồng/lít Tiền phí xăng dầu: 1000.000
Tổng cộng tiền thanh toán 16.400.000
Số tiền viêt bằng chữ: Một sáu triệu, bốn trăm đồng chẵn.
Người mua hàng
(Ký, ghi rõ họ tên)
Người bán hàng

(Ký, ghi rõ họ tên)
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

17
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Biểu 2.2: Mẫu phiếu thu tiền bán hàng
CÔNG TY XĂNG DẦU VIỆT NAM
CÔNG TY PTS HÀ TÂY
Ngày 10 tháng 12 năm 2010 Số 108
PHIẾU THU TIỀN MẶT
Căn cứ:
Họ tên: Đoàn Huyền Trang
Mã cbcnv Mã Đơn vị: 11015600
Đơn vị: CH XD Đồng Mai
Giấy GT Ngày
Nội dung: Nộp tiền hàng
Số tiền : 16.400.000 VND
Bằng chữ: Mười sáu triệu bốn trăm đồng chẵn.
Kèm theo 1 Chứng từ gốc
GIÁM ĐỐC KẾ TOÁN TRƯỞNG KẾ TOÁN THANH TOÁN

THỦ QUỸ
b.Chứng từ và thủ tục kế toán ghi nhận các khoản giảm trừ doanh thu
• Chiết khấu thương mại là số tiền giảm giá niêm yết cho khách khi khách
hàng mua với khối lượng lớn. Nếu người mua hàng nhiều lần mới đạt được lượng
hàng mua được hưởng chiết khấu thì khoản chiết khấu thương mại này được ghi
giảm trừ vào giá bán trên Hoá đơn GTGT lần cuối cùng. Khoản chiết khấu thương
mại này không được hạch toán vào TK 521 và doanh thu bán hàng phản ánh theo
giá đã trừ chiết khấu thương mại. Nếu khách hàng không tiếp tục mua hàng hoặc
khi số chiết khấu thương mại này lớn hơn số tiền bán hàng ghi trên hoá đơn bán

SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

18
TK_NO TK_CO SỐ TIỀN
1111 136 16.400.000
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
hàng lần cuối cùng thì phải chi tiền chiết khấu thương mại cho người mua. Khoản
chiết khấu thương mại trong trường hợp này được hạch toán vào TK 521.
• Hàng bán bị trả lại do các nguyên nhân như vi phạm cam kết, vi phạm hợp
đồng kinh tế, hàng bị kém phẩm chất…TK 531 chỉ phản ánh giá trị của số hàng đã
bán bị trả lại ( tính theo đúng đơn giá bán ghi trên hoá đơn).
- Phiếu đề nghị nhập hàng trả lại.
- Phiếu nhập kho.
- Hoá đơn giá trị gia tăng hàng trả lại.
Khi có đề nghị nhập hàng trả lại của nhân viên kinh doanh, thủ kho tiến hành
kiểm tra số lượng hàng trả về, số lượng hàng nhập lại thực tế căn cứ trên số lượng
mà thủ kho chấp nhận, ghi vào phiếu nhập kho. Kế toán căn cứ trên Hoá đơn giá trị
gia tăng hàng bán bị trả lại và phiếu nhập kho của thủ kho tiến hành ghi sổ kế toán.
• Đối với khoản giảm giá hàng bán doanh nghiệp sử dụng TK 532 để hạch
toán. Giảm giá hàng bán là khoản giảm trừ cho người mua do hàng hoá kém, mất
phẩm chất hay không đúng quy cách…theo quy định trong hợp đồng kinh tế. Chỉ
phản ánh vào tài khoản này các khoản giảm trừ do việc chấp nhận giảm giá sau khi
đã bán hàng và phát hành hoá đơn giá trị gia tăng.
• Cuối kỳ kế toán các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng
bán bị trả lại được kết chuyển sang tài khoản doanh thu bán hàng hoá và cung cấp
dịch vụ để xác định doanh thu thuần thực hiện trong kỳ. Do Công ty PTS Hà Tây
không có các khoản chiết khấu thương mại, giảm giá hàng bán, hàng bán bị trả lại
trong tháng 12 năm 2010 nên em không minh hoạ trong bài chuyên đề này
c.Chứng từ và thủ tục kế toán ghi nhận các khoản doanh thu hoạt động tài
chính

Doanh thu hoạt động tài chính tại Công ty PTS Hà Tây tháng 12 năm 2010
có lãi tiền gửi .Vào ngày 02/12/2010 công ty nhận được giấy báo có của Ngân hàng
NN &PTNT – CN Tràng An (AGRIBANK) thông báo lãi tiền gửi là 902.200.
Chứng từ giấy báo có tiền lãi ngân hàng như biểu 2.3:
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

19
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
Biểu 2.3: Giấy báo có trả lãi tiền gửi
AGRIBANK
Chinhanh Tràng An
GIAY BAO CO TRA LAI TIEN GUI
Ngay 02 thang 12 năm 2010
TEN DON VI : CONG TY CỔ PHẦN VẬN TẢI VÀ DỊCH VỤ PETROLIMEX HÀ TÂY
SO TAI KHOAN: 130 520 100 2561 TK VNĐ
Tu ngay Den ngay Lai suat Tien lai
10/11/2010 02/12/2010 13% 902.200
Thanh toan vien Kiem soat vien Truong phong
d.Chứng từ và thủ tục kế toán ghi nhận các khoản thu nhập khác
Tháng 12/2010 Công ty thanh lý 1 cột bơm cho ông Nguyễn Văn Hợp, kế
toán viết hoá đơn giá trị gia tăng theo mẫu biểu 2.4:
Biểu 2.4: Hoá đơn giá trị gia tăng bán cột bơm cũ
HÓA ĐƠN (GTGT) Mẫu số: 01 GTKT-3LL
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

20
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
PTS HÀ TÂY
Liên 1: Lưu
AA/2010T

018398
Ngày 15 tháng 12 năm 2010
Đơn vị bán hàng: Công ty cổ phần Vận tải và Dịch vụ Petrolimex Hà Tây
Địa chỉ: Km 17, QL 6, Đồng Mai, Hà Đông , TPHà Nội. Số TK:
450.10.00.001196.9 NH Đầu tư&PT Hà Tây
Điện thoại: (04)33533968 (04)33531969 0500387891
Đơn vị mua hàng: Nguyễn Văn Hợp
Địa chỉ: Khuất Duy Tiến – Thanh Xuân – Hà Nội
Hình thức thanh toán: TM Mã số thuế:
STT TÊN HÀNG HOÁ
DỊCH VỤ
ĐVT SỐ
LƯỢNG
ĐƠN
GIÁ
THÀNH TIỀN
(ĐỒNG)
A B C 1 2 3 = 1 x 2
1 Cột bơm Chiếc 01 5.040.000 5.040.000
Cộng tiền hàng hoá , dịch vụ 5.040.000
Thuế suất GTGT: 10% Tiền thuế GTGT 560.000
Mức phí xăng dầu 1.000đồng/lít Tiền phí xăng dầu:
Tổng cộng tiền thanh toán 5.600.000
Số tiền viêt bằng chữ: Năm triệu sáu trăm nghìn đồng chẵn
Người mua hàng
(Ký, ghi rõ họ tên)
Người bán hàng
(Ký, ghi rõ họ tên)
Kế toán lập phiếu thu trên phần mềm, Kế toán chọn phân hệ Tiền mặt tiền
gửi chọn phiếu thu cập nhật thông tin. Sau đó phiếu thu được in ra thành 2 liên đưa

cho thủ quỹ, thủ quỹ thu tiền và ký nhận. Sau khi có chữ ký đầy đủ của kế toán
trưởng, thủ trưởng đơn vị, kế toán viên và người nộp thì một liên được trả lại cho
người nộp, một liên chuyển cho kế toán để lưu chứng từ.
Biểu 2.5: Phiếu thu tiền bán cột bơm
SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

21
Chuyên đề thực tập - Hoàn thiện kế toán doanh thu, chi phí và kết quả kinh doanh
CÔNG TY XĂNG DẦU VIỆT NAM
CÔNG TY PTS HÀ TÂY
Ngày 15 tháng 12 năm 2010 Số 136
PHIẾU THU TIỀN MẶT
Căn cứ:
Họ tên: Nguyễn Văn Hợp
Mã cbcnv Mã Đơn vị: 11015600
Đơn vị:
Giấy GT Ngày
Nội dung: Nộp tiền 4 cột bơm
Số tiền : 5.600.000 VND
Bằng chữ: Năm triệu sáu trăm nghìn đồng chẵn
Kèm theo 1 Chứng từ gốc
GIÁM ĐÔC KẾ TOÁN TRƯỞNG KẾ TOAN THANH TOÁN

THỦ QUỸ
2.1.2.Kế toán chi tiết doanh thu và thu nhập khác
a.Kế toán chi tiết doanh thu bán hàng và cung cấp dịch vụ
Từ các hoá đơn giá trị gia tăng kế toán cập nhập vào phần mềm phân hệ Bán
hàng và công nợ phải thu chọn Hoá đơn bán hàng kiêm phiếu xuất kho. Sau khi cập
nhập số liệu từ chứng từ gốc vào phần mềm số liệu sẽ tự động cập nhập vào sổ chi
tiết tài khoản 51111 (biểu 2.6).

SVTH: Lê Thị Hoàng Yến GVHD: THS. Nguyễn Hữu Đồng

22
TK_NO TK_CO SỐ TIỀN
1111 711;3331 5.600.000